Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (95.)

w dniu 29 marca 2017 r.

Porządek obrad:

1. Informacja o stanowiskach, jakie Rada Ministrów ma zamiar przedstawić w Radzie, w trybie art. 3 ust. 2 Protokołu (nr 36) w sprawie postanowień przejściowych dołączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

2. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do kontrahentów centralnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, (UE) nr 648/2012 i (UE) nr 2015/2365 – COM(2016) 856.

3. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego dyrektywę 2003/87/WE w celu kontynuowania obecnego ograniczenia zakresu działalności lotniczej i przygotowania do wdrożenia globalnego środka rynkowego od 2021 r. – COM(2017) 054.

4. Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poszanowania życia prywatnego oraz ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej i uchylającego dyrektywę 2002/58/WE (rozporządzenie w sprawie prywatności i łączności elektronicznej) – COM(2017) 010.

5. Akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2016) 819, COM(2017) 114, COM(2017) 097, COM(2017) 087.

6. Akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 101, COM(2017) 110, COM(2017) 111, COM(2017) 119, COM(2017) 126.

7. Akt nieustawodawczy, w sprawie którego komisja wystąpi o stanowisko –propozycja: COM(2017) 093.

(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 01)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Marek Rocki)

Przewodniczący Marek Rocki:

Możemy zaczynać, jest kworum.

Witam państwa na dziewięćdziesiątym piątym posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos w sprawie porządku obrad? Nie widzę zgłoszeń.

Wobec braku zastrzeżeń stwierdzam, że komisja zatwierdziła porządek.

Chciałbym powitać przedstawicieli rządu: z Ministerstwa Finansów – pana ministra Leszka Skibę i towarzyszących mu urzędników, z Ministerstwa Środowiska – pana ministra Pawła Sałka, z Ministerstwa Cyfryzacji – pana ministra Karola Okońskiego, z Ministerstwa Energii – pana ministra Andrzeja Piotrowskiego.

Zanim przejdziemy do rozpatrywania pierwszego punktu, chcę państwa poinformować, że otrzymałem prośbę z ministerstwa spraw wewnętrznych, aby punkt pierwszy był rozpatrywany później. Ale biorąc pod uwagę treść wniosków, które dotyczą nie meritum dyrektyw, tylko zmiany sposobu głosowania, postanowiłem tej prośby nie uwzględniać. Naszym zadaniem jest wyrazić opinię o wniosku, który dotyczy zmiany trybu głosowania na tryb nicejski, w związku z czym naszej komisji wystarczą, w mojej opinii, wnioski z ministerstw dotyczące tej właśnie zmiany, a nie będzie potrzebne uzasadnienie, dlaczego ta zmiana ma dotyczyć właśnie tych dyrektyw, tym bardziej że, jak sądzę – w szczególności po zapoznaniu się z opiniami prawnymi, które otrzymaliśmy – stanowisko komisji będzie przychylne. I to powinno wystarczyć. A krótko mówiąc, terminy są pilne, w związku z czym przekładanie tego nawet o 1 dzień może być kłopotliwe.

Punkt 1. porządku obrad: informacja o stanowiskach, jakie Rada Ministrów ma zamiar przedstawić w Radzie, w trybie art. 3 ust. 2 Protokołu (nr 36) w sprawie postanowień przejściowych dołączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Tak więc punkt pierwszy to rozpatrzenie w trybie art. 12 ust. 1 ustawy kooperacyjnej informacji o stanowiskach, jakie Rada Ministrów ma zamiar przedstawić w Radzie, w trybie art. 3 ust. 2 Protokołu nr 36 w sprawie postanowień przejściowych dołączonych do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Może w takiej kolejności, jaką zaproponowaliśmy, krótkie uzasadnienia przedstawią przedstawiciele Ministerstwa Środowiska, Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Energii.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Paweł Sałek:

Dziękuję, Panie Profesorze.

Szanowni Państwo!

Na początku powiem – w imieniu wszystkich kolegów, którzy są tutaj zgromadzeni – że sprawa ta, mówiąc w wielkim skrócie, dotyczy tak zwanego protokołu 36, mówiącego o przepisach przejściowych w odniesieniu do tego, że obecnie, jeśli chodzi o system głosowania, jesteśmy pomiędzy traktatem nicejskim a lizbońskim.

Jeśli chodzi o głosowanie w systemie nicejskim, to mówiąc wprost, łatwiej jest… potrzeba mniej głosów do stworzenia mniejszości blokującej. Dlatego też część resortów w ramach różnego rodzaju dyskusji zgłosiła wnioski o to, ażeby poszczególne akty legislacyjne, które są obecnie w agendzie Rady Europejskiej, procedować starym systemem głosowania. Ten system głosowania obowiązuje do końca marca. Od następnego miesiąca, od kwietnia, będzie obowiązywał system lizboński, dlatego w niektórych przypadkach zachodzi konieczność zgłoszenia wniosku o użycie starego sytemu głosowania.

Jeśli chodzi o Ministerstwo Środowiska, to w przypadku dyrektywy o handlu uprawnieniami do emisji już zgłosiliśmy taki wniosek, a chcemy zgłosić go także dla segmentu non-ETS – to są emisje, które są poza systemem handlu uprawnieniami do emisji. Chcemy zgłosić wniosek o głosowanie starym systemem nad pakietem legislacyjnym dotyczącym odpadów, a także konkluzjami BAT dla dużych źródeł spalania. Dziękuję uprzejmie.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Czy państwo senatorowie zgadzają się, aby potencjalną dyskusję przeprowadzić po wszystkich wypowiedziach?

Wobec tego poproszę o zabranie głosu ministra finansów.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

W zakresie kompetencji Ministerstwa Finansów mieszczą się 3 grupy aktów prawnych: te, które dotyczą usług finansowych, te, które dotyczą prania brudnych pieniędzy, i trzecia grupa – budżet unijny. Wymienię może tylko numery tych aktów prawnych: COM(2014) 043, COM(2015) 472 i COM(2015) 473, COM(2015) 586, COM(2016) 461, COM(2016) 450, COM(2016) 853, COM(2016) 605, COM(2016) 854, COM(2016) 851, COM(2016) 852, COM(2016) 850 i COM(2016) 856.

Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Pan minister jest optymistą, sądząc, że pamiętamy, jakie treści odpowiadają tym numerom. Oczywiście jesteśmy przygotowani, mamy to, ale…

I Ministerstwo Energii.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Andrzej Piotrowski:

Dziękuję bardzo.

Proszę państwa, w naszym przypadku sprawa dotyczy 7 projektów legislacyjnych. Są to rozporządzenia i dyrektywy: rozporządzenie w sprawie wewnętrznego rynku energii elektrycznej, wersja przekształcona; rozporządzenie w sprawie wspólnych zasad wewnętrznego rynku energii elektrycznej; rozporządzenie w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej; rozporządzenie ustanawiające Agencję do spraw Współpracy Organów Regulacji Energetyki; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie zarządzania unią energetyczną, zmieniające szereg poprzednich aktów prawnych; dyrektywa Parlamentu Europejskiego zmieniająca dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej; i na deser – dyrektywa w sprawie OZE, w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Są to dość istotne akty, w których jest wiele trudnych punktów, stąd ta blokująca mniejszość chwilami może być potrzebna.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

W związku z nieobecnością przedstawiciela ministerstwa spraw wewnętrznych wspomnę tylko, że w przypadku tego ministerstwa propozycja takiego właśnie głosowania dotyczy 9 dyrektyw, którymi zajmowaliśmy się jako komisja, z dyrektywą w sprawie kontroli nabywania i posiadana broni na czele.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Chciałbym zarekomendować komisji przyjęcie przedstawionych przez ministerstwa informacji.

Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że komisja poparła stanowisko rządu.

Rozumiem, że opinia na temat wniosku o zmianę trybu głosowania w tych przypadkach, w sprawie których rząd wystąpił, jest pozytywna.

Punkt 2. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do kontrahentów centralnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, (UE) nr 648/2012 i (UE) nr 2015/2365 – COM(2016) 856

Przechodzimy do rozpatrzenia dawnego punktu czwartego – na prośbę ministra finansów. Chodzi o wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do kontrahentów centralnych oraz zmieniającego rozporządzenia nr 1095/2010, nr 648/2012 i nr 2015/2365. To jest dokument COM(2016) 856.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Proszę pana ministra Skibę o przedstawienie projektu stanowiska.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo!

To jest element szerszego pakietu regulacji związanych z pokryzysowym wsparciem stabilności instytucji rynku kapitałowego. Na podstawie rozporządzenia EMIR z 2012 r. zostały określone obowiązki związane z rozliczeniami transakcji wystandaryzowanych instrumentami pochodnymi zawieranymi poza rynkiem regulowanym, czyli OTC, za pośrednictwem kontrahentów centralnych, CCP. W Polsce takim kontrahentem centralnym jest specjalny podmiot powołany przez KDPW, czyli Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, czyli KDPW CCP. I ta regulacja dotyczy prowadzenia działań naprawczych, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do kontrahentów centralnych, czyli tak naprawdę reguluje zasady związane właśnie z restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją tego typu instytucji w sytuacji, kiedy mamy czynienia z rosnąca rolą instrumentów pochodnych.

Celem tego aktu prawnego jest zagwarantowanie, aby tego typu instytucje, które gwarantują stabilność rynku instrumentów pochodnych, były chronione od nieuporządkowanej likwidacji. Dlatego restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja są uregulowane tym aktem prawnym. To jest jakby kolejne… Nie jest to decydujący akt prawny. Przypominam, że zasady resolution są już wprowadzane w odniesieniu do sektora bankowego, do instytucji finansowych, aby minimalizować skalę zjawisk, których byliśmy świadkami, czyli bankructw i efektu domina, który wywołują tego rodzaju bankructwa. Efekt domina polega na tym, że bankructwo jednego podmiotu może wywołać bankructwo szeregu innych podmiotów w wyniku tego, że są one powiązane siecią transakcji. I właśnie podmioty tego typu, kontrahenci centralni rynku instrumentów pochodnych OTC najczęściej są gwarantami. Są to podmioty powiązane wieloma sieciami relacji – właśnie w formie transakcji instrumentami pochodnymi – z innymi podmiotami rynku kapitałowego, co w przypadku ich hipotetycznego bankructwa mogłoby wywołać efekt domina. Zapobieżenie takim sytuacjom jest właśnie celem tego aktu prawnego. Dziękuję bardzo.

(Przewodniczący Marek Rocki: Dziękuję bardzo…)

Przepraszam, oczywiście stanowisko rządu jest takie, że popiera on ten akt prawny.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Poproszę senatora sprawozdawcę, senatora Sługockiego, o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Waldemar Sługocki:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze!

Jak pan minister słusznie podkreślił, to jest niezwykle pozytywna inicjatywa, którą należy ocenić pozytywnie w kontekście zwiększenia stabilności finansowej na rynku wewnętrznym i zapobiegania sytuacjom, które pan minister był uprzejmy nakreślić. Ten akt prawny oczywiście nie narusza zasady pomocniczości. Proponuję, aby wesprzeć stanowisko rządu i wyrazić pozytywną opinię. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałbym zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Zamykam dyskusję.

Wobec niezgłoszenia uwag możemy uznać, że komisja poparła projekt rozporządzenia.

Punkt 3 porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego dyrektywę 2003/87/WE w celu kontynuowania obecnego ograniczenia zakresu działalności lotniczej i przygotowania do wdrożenia globalnego środka rynkowego od 2021 r. – COM(2017) 054

Punkt drugi – zgodnie ze starym porządkiem, bo po zmianie będzie to punkt trzeci – to wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego dyrektywę 2003/87/WE w celu kontynuowania obecnego ograniczenia zakresu działalności lotniczej i przygotowania do wdrożenia globalnego środka rynkowego od 2021 r. To jest dokument COM(2017) 054.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Proszę przedstawiciela Ministerstwa Środowiska, pana ministra Sałka, o przedstawienie projektu stanowiska.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Paweł Sałek:

Dziękuję, Panie Profesorze.

Szanowni Państwo Senatorowie!

Przepraszam, że koledzy już wyszli. Ja też za chwilę chciałbym uciec, bo o 9.00 jest posiedzenie Komitetu do Spraw Europejskich, więc…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Wesołość na sali)

No tak, musimy dojechać, więc…

Trochę się zagapiłem, przepraszam.

Handlem uprawnieniami do emisji jest objęty także sektor lotnictwa – w ramach unijnej polityki klimatycznej, która jest prowadzona wśród państw członkowskich. Tak że poza sektorem przemysłowym, sektorem energetyki, całym non-ETS związanym z emisjami z odpadów, z transportu, z budownictwa, sektor transportu lotniczego też jest tym objęty. W zasadzie można powiedzieć – choć nie do końca tak jest – że dotyczy to tylko lotów, które odbywają się na terenie Unii Europejskiej. Linie lotnicze z tego tytułu muszą ponosić pewne koszty. W przypadku Polski dotyczy to 3 podmiotów.

I generalnie nasze stanowisko sprowadza się do tego, ażeby w zapisach, które są przygotowywane dla lotnictwa, łagodniej podchodzić do kwestii cenowych. Jednostki, które są używane przez linie lotnicze, także muszą być zakupione. Oczywiście jest cały system inwentaryzacji, weryfikacji i sprawozdawczości dla linii lotniczych. Ten temat jest aktualnie w agendzie unijnej. Wnosimy do Wysokiej Komisji o to, żeby zatwierdziła to stanowisko rządu. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Proszę pana senatora Szweda o przedstawienie propozycji opinii komisji.

Senator Aleksander Szwed:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Ministrze! Szanowni Państwo!

Celem rozporządzenia jest dostosowanie legislacji unijnej dotyczącej unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji do uzgodnień poczynionych podczas trzydziestego dziewiątego zgromadzenia Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego dotyczących globalnego mechanizmu rynkowego, który ma zmniejszyć poziom emisji CO2 generowanej przez lotnictwo międzynarodowe.

Chciałbym – bo pan minister przybliżył już wniosek – odnieść się do jego aspektu gospodarczego. Wyłączenie z systemu handlu uprawnieniami do emisji małych operatorów statków powietrznych, którzy nie są przewoźnikami komercyjnymi oraz których emisja CO2 w danym roku nie przekracza 1000 t, będzie miało wpływ na ograniczenie kosztów oraz obciążeń nałożonych na tych przedsiębiorców. Z przedstawionych przez Komisję Europejską informacji, które są w materiałach, wynika, że takich operatorów jest około 2 tysiące 200, a ich łączny udział w całkowitej emisji nie przekracza 0,2%. Wpłynie to również na zmniejszenie wysiłku administracyjnego związanego z zarządzaniem bardzo liczną grupą podmiotów przy jednoczesnym niewielkim wpływie na cele redukcyjne ustanowione w ramach polityki środowiskowej Unii Europejskiej.

Sam projekt jest zgodny z zasadą pomocniczości i wnoszę, aby komisja pozytywnie zaopiniowała projekt rozporządzenia. Zgadzam się ze stanowiskiem rządu i uważam, że będzie to pozytywny krok, który powinien złagodzić stanowisko państw trzecich odnośnie uczestnictwa sektora lotniczego w systemie handlu uprawnieniami do emisji, a tym samym ułatwić przewoźnikom europejskim rozwój połączeń poza Europejski Obszar Gospodarczy.

Proponuję również, aby pozytywnie odnieść się do uwag i propozycji, jakie zgłosił rząd, zwłaszcza do propozycji wykreślenia z proponowanego art. 28a ust. 2 akapitu 1 dyrektywy zdania drugiego, odnoszącego się do wprowadzenia współczynnika liniowego określonego w art. 9 dyrektywy, gdyż zastosowanie wskazanego współczynnika liniowego wpłynie na zmniejszenie liczby bezpłatnych uprawnień przydzielanych operatorom statków powietrznych. Proponuję też poparcie propozycji wydłużenia do 2030 r. ważności zapisów umożliwiających wyłączenie małych operatorów lotniczych wykonujących przewóz niehandlowy, z zastrzeżeniem co do sposobu, w jaki sformułowano uprawnienia Komisji do przyjęcia aktu delegowanego przewidzianego w projektowanym art. 28c dyrektywy. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Kto z państwa senatorów chciałby zabrać głos?

Senator Grodzki.

Senator Tomasz Grodzki:

Mam tylko krótkie pytanie. Z usług małych przewoźników korzystamy rzadko, a z usług dużych przewoźników korzystamy często. Czy ta dyrektywa może wpłynąć na zmianę cen biletów dla osób korzystających z przewozów lotniczych?

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Paweł Sałek:

Dziękuję, Panie Profesorze.

Szanowni Państwo!

Tak, będzie wpływać, Panie Senatorze, tak jak cała unijna polityka klimatyczna w sektorze energetyki, przemysłu, a także tak zwanego non-ETS, czyli sektorów pozaprzemysłowych. Ona po prostu wpływa na cenę produktu, a w tym przypadku będzie wpływać na cenę biletu lotniczego. I są tego przykłady. Oczywiście lotnictwo ma troszeczkę, powiem w cudzysłowie, łatwiej, bo, że tak powiem, klient nie widzi do końca ceny, ale jest to zawarte w taryfie, tak.

Przewodniczący Marek Rocki:

A taryfy lotnicze są dość skomplikowane.

(Głos z sali: Niektórzy wypisują…)

Tak.

Senator Wach.

Senator Piotr Wach:

Mam pytanie do pana ministra albo do pana senatora sprawozdawcy. Nie znam szczegółowo tego rozporządzenia. Czy wskaźniki w nim zawarte prowadzą do tego, że bardziej opłacalne jest używanie samolotów dużych, to znaczy takich, które zabierają większą liczbę pasażerów? Czy w ich przypadku emisja na pasażera i na milę, że tak powiem, wychodzi mniejsza? Czy taki jest wydźwięk tych przepisów w sensie szczegółowym, jeżeli chodzi o wzory i wskaźniki?

Przewodniczący Marek Rocki:

Pewnie to będzie zmierzało w stronę samolotów solarnych w dłuższej perspektywie.

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Paweł Sałek:

Dziękuję.

Odpowiadając na to pytanie, powiem, że generalnie sprawa związana z wymuszaniem postępu technologicznego poprzez czynnik ekonomiczny, czyli ceny, koszty uprawnień, sprowadza się do tego – nie tylko w lotnictwie, ale i w energetyce i pozostałych gałęziach przemysłu – że poprawa jakości, wprowadzenie lepszych silników, lepszego paliwa, lżejszych materiałów, bo mówię konkretnie o lotnictwie, doprowadzi do tego, że emisja będzie się zmniejszała wskutek postępu technologicznego, inżynierskiego danej technologii.

Trudno mi się, Panie Senatorze, odnieść do tego, czy te wielkie samoloty, które mogą zabrać nawet 500 czy 600 osób… jak to się przekłada bezpośrednio na wskaźniki emisyjne. Ale to prawda, że linie lotnicze przeliczają też emisję CO2, gazów cieplarnianych, na pasażera. To jest jedna z metodologii obliczania. Nie chcę państwa senatorów zanudzać sprawami przeliczania, ceny, taryfy i funkcjonowania samolotów, bo to są kwestie, nad którymi powinni się zastanawiać inżynierowie bezpośrednio w firmach producenckich. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Nie ma więcej pytań.

Wobec niezgłoszenia uwag do projektu możemy uznać, że komisja poparła projekt rozporządzenia z uwagami rządu.

Dziękuję bardzo.

Punkt 4. porządku obrad: wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poszanowania życia prywatnego oraz ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej i uchylającego dyrektywę 2002/58/WE (rozporządzenie w sprawie prywatności i łączności elektronicznej) – COM(2017) 010

Przechodzimy do wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poszanowania życia prywatnego oraz ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej i uchylającego dyrektywę 2002/58/WE, rozporządzenie w sprawie prywatności i łączności elektronicznej. To jest dokument COM(2017) 010.

Projekt stanowiska Rzeczypospolitej Polskiej otrzymaliśmy na podstawie art. 7 ustawy kooperacyjnej i zgodnie z ust. 4 tego artykułu nasza komisja może wyrazić opinię o projekcie aktu ustawodawczego.

Proszę pana ministra Okońskiego o przedstawienie projektu stanowiska.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Karol Okoński:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Jak pan przewodniczący już wspomniał, to rozporządzenie w sprawie prywatności łączności elektronicznej ma zastąpić obowiązującą dyrektywę dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej, a jednocześnie ma dostosować obecne przepisy, szczególnie w zakresie ochrony prywatności danych w komunikacji elektronicznej, do obecnych realiów i postępu technologicznego. Jednocześnie jest to też lex specialis w stosunku do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie danych osobowych, w skrócie RODO.

Główna zmiana, którą proponuje się w tym rozporządzeniu w stosunku do obecnie obowiązującej dyrektywy, to przede wszystkim zmiana zakresu przedmiotowego, czyli tego, co jest objęte tą dyrektywą. Wchodzą w grę również… Zakres przedmiotowy został uzupełniony o obszar tak zwanych usług over-the-top – mówimy o jakichś komunikatorach typu Skype, informacjach, które są przesyłane pomiędzy maszynami, i kwestiach dotyczących szczególnie publicznych, otwartych sieci Wi-Fi.

Rozporządzenie wprowadza też nowe definicje, np. danych pochodzących z łączności elektronicznej, treści łączności elektronicznej, metadanych pochodzących z łączności elektronicznej. Wprowadza też zmiany w dopuszczalnych przesłankach przetwarzania danych. Wprowadza też regulację, która chroni przed śledzeniem aktywności użytkowników przez osoby trzecie. Chodzi o wprowadzenie obowiązku instalacji oprogramowania, które użytkownik będzie mógł konfigurować i de facto sterować tym, kto może mieć dostęp do jego danych. To rozporządzenie wzmacnia też ochronę użytkownika przed korzystaniem przez osoby trzecie z danych, które zostały zgromadzone w trakcie łączności elektronicznej. Wprowadza też ogólny wymóg uzyskania zgody na marketing przy wykorzystaniu usług łączności elektronicznej. Ustanawia też organem odpowiedzialnym za monitorowanie stosowania tego rozporządzenia ten sam organ nadzorczy, który jest właściwy do monitorowania stosowania rozporządzenia RODO.

Jeśli chodzi o stanowisko rządu polskiego, to rząd polski wspiera kierunek, w jakim idą rozwiązania zawarte w rozporządzeniu, jednak ma szereg zastrzeżeń. Z jednej strony uważa, że niektóre elementy rozporządzenie są zbyt mało ambitne czy zbyt mało przyszłościowe, a z drugiej strony, że tempo jego wprowadzania wydaje się zbyt duże.

Uważamy, że proponowana forma regulacji, czyli fakt, że jest to rozporządzenie zamiast dyrektywy, w połączeniu z bardzo krótkim terminem wejścia w życie projektowanych przepisów – bo to ma być 25 maja 2018 r. – po prostu rodzi ryzyko, że polskie prawo pozostanie niedostosowane do tego rozporządzenia.

Uważamy, że jeśli chodzi o obsługę stosowania tak zwanych plików cookies, to ta regulacja jest zbyt mało przyszłościowa i niewystarczająca. Uważamy, że konieczne jest też doprecyzowanie w rozporządzeniu przesłanek przetwarzania treści łączności elektronicznej, żeby uniknąć nadużyć w tym zakresie. Uważamy, że powinno się szeregować kwestie informowania o wykrytym ryzyku w zakresie bezpieczeństwa sieci i usług. Niektóre pojęcia stosowane w rozporządzeniu są nieostre, wymagają doprecyzowania, np. „oprogramowanie pozwalające na dostęp do internetu” – pojawia się takie określenie, nie do końca dobrze zdefiniowane. Uważamy też, że rozporządzenie wprowadza niepotrzebny, nadmierny obowiązek informowania użytkownika w odstępach półrocznych o tym, że może w każdej chwili odwołać zgodę na przetwarzanie danych. No i poważne zastrzeżenie budzi też to, że nie wskazano w rozporządzeniu, na którym podmiocie będzie ciążył obowiązek wyposażenia oprogramowania w te dodatkowe opcje, np. uniemożliwiające osobom trzecim przetwarzanie informacji albo umożliwiające użytkownikom konfigurację ustawień prywatności przy instalacji oprogramowania. Czyli mowa o wprowadzeniu pewnych zaleceń bez, de facto, wskazania, kto jest odpowiedzialny za ich wprowadzenie w oprogramowanie i wdrożenie.

Wątpliwości rządu budzi też propozycja powierzenia egzekwowania postanowień tego rozporządzenia temu samemu organowi, który będzie odpowiedzialny za monitorowanie stosowania RODO. Przesuwa to odpowiedzialność z instytucji krajowych, co uważamy za nieuzasadnione, dlatego że akurat jeśli chodzi o nadzór nad realizacją przepisów dotyczących ochrony prywatności w sieciach łączności elektronicznej, wydaje się, że powinno to pozostać w gestii wyspecjalizowanego krajowego organu regulacyjnego.

I ostatnia kwestia, które też na pewno będzie jeszcze wymagać dalszych prac, jeśli chodzi o to rozporządzenie, to kwestia modelu wyrażenia zgody i sprzeciwu dotyczących marketingu bezpośredniego.

To tyle, jeśli chodzi o stanowisko rządu. Może dodam tylko takie uzupełnienie, żeby państwo senatorowie mieli tego świadomość – stanowisko, które przedstawiam, jest stanowiskiem, które jest jeszcze w trakcie uzgodnień międzyresortowych. Wczoraj została podjęta próba uzgodnienia tego stanowiska, ale wciąż są pewne rozbieżności pomiędzy resortami. Plan jest taki, żeby rozstrzygnąć je na posiedzeniu Komitetu do Spraw Europejskich w przyszłym tygodniu. Dziękuję.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Poproszę teraz senatora Grodzkiego o przedstawienie projektu opinii komisji.

Senator Tomasz Grodzki:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Panie i Panowie!

Pan minister w bardzo syntetyczny, ale jasny sposób przedstawił ideę tego rozporządzenia. Generalnie chodzi o to, że dokument z 2002 r. wskutek znacznego postępu technologicznego w dużej mierze się zdezaktualizował, aczkolwiek uznano, że jego litera jest ciągle rozsądna. A przy okazji nowej regulacji, która jest generalnie zorientowana na konsumenta i zwiększa jego ochronę, rozpatrywano kilka wariantów – od najłagodniejszego, od tak zwanego prawa miękkiego, przez daleko idące wzmocnienie prywatności, poufności, uproszczenia, aż po uchylenie dyrektywy o prywatności i łączności elektronicznej i stworzenie nowego dokumentu. Wybrano wariant trzeci, który powoduje wymierne wzmocnienie prywatności i poufności i uproszczenie. W szczegółach sprowadza się to do tego, o czym mówił pan minister: to informowanie o plikach cookies, możliwość przypominania co pół roku o tym, że możemy wycofać swoje zgody, a w odniesieniu do rozmów telefonicznych – identyfikacja numerów dzwoniących i możliwość zastrzeżenia naszego numeru, głownie w celu ochrony przed natarczywym marketingiem.

Trzeba powiedzieć, że należy się zgodzić ze stanowiskiem rządu co do kierunku, bo jest to dokument niezbędny, choćby z uwagi na postęp technologiczny. Ale jeśli chodzi o stanowisko komisji, to proponuję, abyśmy wrócili do tematu po uzgodnieniach rządowych.

Generalnie z uwagami, które pan minister zgłaszał, należy się zgodzić. One są dość precyzyjne. Powiem szczerze, że moje największe wątpliwości budzi to, czy regulator powinien być krajowy czy europejski, wobec faktu, że internet w zasadzie nie ma granic i ich nie respektuje. A poza tym regulator europejski, jak czytamy w końcówce rozporządzenia, może nakładać drakońskie kary na łamiących postanowienia rozporządzenia. To są kary 10 milionów euro lub 20 milionów euro, lub 2%, lub 4% rocznego światowego obrotu danego przedsiębiorstwa. W zależności od tego, która kwota jest większa, taką karę się przydziela. I szczerze mówiąc, mam wątpliwości, czy regulator narodowy byłby w stanie te kary wyegzekwować. A regulator europejski z pewnością tak, co miało już miejsce w przeszłości, w mniejszej skali. I to jest moja, powiedziałbym, osobista wątpliwość – czy należy forsować tego regulatora krajowego, zwłaszcza że… Pan minister pewnie wie lepiej, ale sądzę, że dostosowanie przez rok prawa krajowego – bo termin wejścia w życie to maj 2018 r. – powinno być możliwe, biorąc pod uwagę sprawność Ministerstwa Cyfryzacji.

Proponuję, żeby komisja poparła tę zmianę i ewentualnie wróciła do tematu po otrzymaniu stanowiska rządu. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Ponieważ nie ma zastrzeżeń co do zasady pomocniczości, to nie ma pilących terminów. Tak więc teraz poddaję tę kwestię pod dyskusję. Bo są 2 możliwości. Możemy poprzeć ten projekt rozporządzenia albo zawiesić wyrażenie opinii, jak powiedział pan senator, do momentu sformułowania stanowiska rządu, bo mamy czas do 12 kwietnia, jeśli dobrze rozumiem, żeby wyrazić opinię.

Otwieram dyskusję.

(Senator Piotr Wach: Zawiesić.)

Senator Wach.

Senator Piotr Wach:

Proponowałbym, żeby zawiesić z powodu jednej konkretnej sprawy, a mianowicie tego, co pan senator sprawozdawca podniósł w końcówce swojej wypowiedzi, to znaczy kwestii forsowania regulatora krajowego lub wyrażenia pozytywnej opinii na temat regulatora unijnego. To jest bardzo konkretna sprawa i to jednak nie jest to samo. Tak więc warto by wiedzieć, na co rząd w tym zakresie się zdecyduje.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Inne opinie?

Czy takie zawieszenie jest dla pana ministra…

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Karol Okoński:

Akurat kwestia tego, kto będzie sprawował nadzór, nie jest elementem dyskusji pomiędzy ministerstwami, to znaczy ten punkt stanowiska rządu raczej się nie zmieni. Tak więc mam pytanie: czy to jest jedyny element, który powodowałby odroczenie tej dyskusji, czy państwo po prostu chcą mieć pewność, że opiniują stanowisko, które jest jednolite i całkowite?

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Od strony formalnej regułą jest, że obradujemy, mając stanowisko rządu, chociaż oczywiście niestety dosyć często nie mamy stanowiska rządu, a i tak musimy się sprawą zająć, bo terminy płyną.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Karol Okoński:

Tak więc jeśli akurat ten temat wywołał pewne wątpliwości, to możemy zrobić tak, że po uzgodnieniu stanowiska wrócimy na posiedzenie komisji, żeby może jeszcze jakoś dodatkowo przedstawić ten punkt, żeby znali państwo szczegóły tego rozwiązania. Bo jeśli chodzi o to, o czym była mowa na końcu, to RODO też nie jest jeszcze zaimplementowane do polskiego prawa, tak więc mamy przepisy, który w tym momencie… Pojawił się wstępny projekt aplikowania do polskiego prawa rozporządzenia RODO, ale on też będzie jeszcze podlegał dyskusji, m.in. też na pewno z państwem.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

Senator Grodzki.

Senator Tomasz Grodzki:

Myślę, Panie Ministrze, że byłoby roztropne, gdybyśmy poczekali tydzień czy parę dni, do tego 12 kwietnia, bo jeżeli teraz komisja poprze rozporządzenie w obecnym kształcie, to trochę zwiążemy wam ręce, bo są zapisy dotyczące regulatora europejskiego, plików cookies – i te wszystkie zapisy byłyby już przez komisję senacką poparte.

Przewodniczący Marek Rocki:

Dziękuję bardzo.

W świetle dyskusji zawieszam podjęcie decyzji przez komisję.

Dziękuję bardzo.

Punkt 5. porządku obrad: akty ustawodawcze bez uwag – propozycja: COM(2016) 819, COM(2017) 114, COM(2017) 097, COM(2017) 087

W punkcie piątym jest propozycja prezydium, aby nie rozpatrywać na posiedzeniu komisji następujących projektów aktów: COM(2016) 819, COM(2017) 114,COM(2017) 097 i COM(2017) 087.

Czy są inne propozycje? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała tę propozycję prezydium.

Punkt 6. porządku obrad: akty nieustawodawcze, w sprawie których komisja nie wystąpi o stanowisko – propozycja: COM(2017) 101, COM(2017) 110, COM(2017) 111, COM(2017) 119, COM(2017) 126

W punkcie szóstym prezydium proponuje, aby nie występować o stanowisko rządu do projektów aktów nieustawodawczych: COM(2017) 101, COM(2017) 110, COM(2017) 111, COM(2017) 119, COM(2017) 126.

Czy są inne propozycje? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała tę propozycję.

Punkt 7. porządku obrad: akt nieustawodawczy, w sprawie którego komisja wystąpi o stanowisko –propozycja: COM(2017) 093

W punkcie siódmym prezydium komisji proponuje, aby wystąpić o stanowisko rządu do projektu aktu nieustawodawczego: COM(2017) 093.

Czy są inne propozycje? Nie widzę zgłoszeń.

Stwierdzam, że komisja zaakceptowała tę propozycję.

Chcę państwa senatorów… Tak patrzę… 1, 2, 3 – połowa obecnych była ze mną w Paryżu, ale pozostałych panów senatorów i panią senator chcę poinformować, że prezydium komisji dokonało rewizyty w Paryżu. Spotkaliśmy się z członkami Komisji Spraw Europejskich Senatu Republiki Francuskiej. Dyskutowaliśmy na temat zasady subsydiarności w ramach trójkąta weimarskiego, przyszłości Unii Europejskiej, oceny wdrażania globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i mobilności pracowników. Wizyta była na tyle dobrze przygotowana, za co dziękuję pani Agnieszce i panu Melchiorowi, że oprócz tego spotkania, które było powodem naszego wyjazdu, mieliśmy też spotkanie z sekretarzem stanu do spraw europejskich w MSZ Republiki Francuskiej oraz z szefem Sekretariatu do spraw Europejskich, to jest taki odpowiednik UKIE w kancelarii premiera. W tych rozmowach przekazaliśmy stanowisko Polski, dyskusja była dosyć interesująca.

I chcę też państwa poinformować, że parę dni wcześniej byłem z marszałkiem Karczewskim w Rzymie – w ramach obchodów 60-lecia podpisania traktatów – gdzie odbyło się spotkanie przewodniczących parlamentów. Było to spotkanie bardziej uroczyste niż merytoryczne, ale myślę, że ważne było to, iż właściwie wszystkie delegacje, które zabierały głos, wyraziły opinię dotyczącą konieczności wzmocnienia roli parlamentów krajowych. I wszyscy byli za wzmocnieniem Unii Europejskiej.

Zamykając to posiedzenie, chcę przypomnieć, że kolejne jest o 10.00. Będzie je prowadził senator Sługocki.

Dziękuję bardzo.

(Koniec posiedzenia o godzinie 8 minut 40)