Senat wobec Polonii

W Senacie 28 kwietnia 2017 r. obradowała Polonijna Rada Konsultacyjna przy Marszałku Senatu. Na wstępie marszałek Stanisław Karczewski podkreślił, że celem spotkania jest omówienie procesu rozpatrywania ofert na realizację zadań publicznych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą. Wyraził nadzieję, że uwagi i konkluzje członków Rady przyczynią się do usprawnienia tego procesu. Powiedział, że będzie zabiegał, by środki na opiekę nad Polonią zwiększyć z 75 mln zł, które Senat ma do dyspozycji obecnie, do 100 mln zł. Prezydium Senatu 30 marca 2017 r. rozpatrzyło 647 ofert na realizację zadań publicznych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą. Łącznie postulowano o 276 mln zł.

Rada zapoznała się z informacją dotyczącą wyników rozpatrzenia ofert na realizację zadań publicznych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą w 2017 r. Najwięcej środków, czyli 28,5 mln zł, zostanie przeznaczonych na edukację. Fundusze trafiają do organizacji polonijnych za pośrednictwem organizacji partnerskich, działających na terenie Polski. Zgodnie z prawem Senat nie może przekazywać bezpośrednio funduszy organizacjom funkcjonującym za granicą. Najwięcej środków przyznano 3 organizacjom partnerskim: Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska”, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” i Fundacji Wolność i Demokracja.

Członkowie Polonijnej Rady Konsultacyjnej wielokrotnie podkreślali, że organizacje polonijne koncentrują swoje działania na nauce języka polskiego i historii. Wyrazili także zadowolenie z powrotu do Senatu środków przeznaczonych na wsparcie Polonii, które przez ostatnie lata były rozdzielane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Wychodząc naprzeciw potrzebie uproszczenia procedur przyznawania wsparcia finansowego, szef Kancelarii Senatu minister Jakub Kowalski przedstawił dwie modyfikacje tego procesu. Przyjmowanie aplikacji rozpocznie się wcześniej, co przyspieszy zakończenie procedury i umożliwi szybsze wypłacenie pieniędzy przyznanych organizacjom. Zostanie uruchomiony generator wniosków. Organizacje nie będą musiały martwić się, czy ich wnioski dotrą do Senatu w wyznaczonym terminie, da im to także pewność, że dokumentacja została prawidłowo przygotowana.

Uczestnicy spotkania nie byli zgodni co do oceny proporcji przyznania środków poszczególnym organizacjom. Część osób przychyliło się do opinii Andżeliki Borys, która mówiła, że ceni sobie współpracę ze znanymi od lat partnerami. Marszałek zapewnił, że przy ocenie ofert brane są pod uwagę przede wszystkim planowane działania, niezależnie od tego, jaka organizacja je proponuje.

Wśród tematów najczęściej poruszanych przez Radę znalazła się potrzeba wzmocnienia kontroli nad sposobem wypełniania zadań przez organizacje, które otrzymają wsparcie finansowe. Marszałek Stanisław Karczewski zapewnił, że wszystkie wydatki będą skrupulatnie kontrolowane przez Senat. Mając na uwadze właściwe wydatkowanie pieniędzy i transparentność całego procesu, zrezygnowano z tzn. regrantingu ‒ przekazywania środków do podmiotów, które pośredniczą w rozdysponowywaniu środków organizacji polonijnych i decydują, na co mają one zostać przeznaczone.

Członkowie delegacji zwracali uwagę na potrzebę zaangażowania Izby w proces jednoczenia się środowisk polonijnych w poszczególnych krajach. Zdaniem marszałka Stanisława Karczewskiego, zadaniem Senatu jest przede wszystkim wspieranie Polonii. Nie może on rozwiązywać jej wewnętrznych problemów. Zaapelował o ostudzenie emocji i działanie ponad podziałami na rzecz budowania pozytywnego wizerunku Polski i Polaków.

27 kwietnia 2017 r. członkowie Polonijnej Rady Konsultacyjnej spotkali się z Prezydium Senatu, przewodniczącą i wiceprzewodniczącymi Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, a także z przedstawicielami resortów: spraw zagranicznych, edukacji narodowej, nauki i szkolnictwa wyższego oraz Kancelarii Prezydenta.