Posiedzenia Senatu

Podczas 30. posiedzenia Senat uchwalił 13 ustaw, do 3 wprowadziła poprawki. Senatorowie zapoznali się też z informacją o działalności rzecznika praw obywatelskich za rok 2015 oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela. Izba powołała ponadto na członka Rady Polityki Pieniężnej Rafała Surę, którego kandydaturę zgłosili senatorowie Prawa i Sprawiedliwości.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm z inicjatywy rządu na 29. posiedzeniu, 4 listopada 2016 r., ma na celu rozwiązanie problemów dysfunkcjonalności polskiego wymiaru sprawiedliwości. Dokonuje zmian w 10 ustawach. W ramach nowelizacji ustroju sądów powszechnych wprowadza zasadę jawności oświadczeń majątkowych sędziów, które będą publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej. Nieujawniane będą tylko dane adresowe, informacje o lokalizacji nieruchomości i informacje umożliwiające identyfikację ruchomości. Oświadczenie może być utajniane, gdy jawność rodzi zagrożenie dla sędziego lub jego bliskich. Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu majątkowym będzie zagrożone odpowiedzialnością karną do 3 lat więzienia. Ma to na celu wyeliminowanie dotychczas podnoszonych wątpliwości, czy taki czyn stanowi przestępstwo, czy jedynie przewinienie dyscyplinarne.

Nowelizacja wprowadza też gwarancje, że postępowania dyscyplinarne wobec sędziów i prokuratorów nie będą się kończyły przed upływem okresu przedawnienia. Wydłuża z 3 do 5 lat od popełnienia czynu okresy przedawnienia karalności za popełnione przewinienia dyscyplinarne, a gdy postępowanie dyscyplinarne wszczęto przed upływem terminu przedawnienia, okres przedawnienia wyrokowania wydłuża się z 5 do 8 lat od chwili popełnienia czynu. W razie wymierzenia sędziemu innej niż upomnienie lub złożenie z urzędu kary dyscyplinarnej nie będzie on mógł przez 5 lat pełnić funkcji prezesa, wiceprezesa ani kierownika ośrodka zamiejscowego sądu. Do katalogu kar dyscyplinarnych dodano nową karę, polegającą na obniżeniu wynagrodzenia zasadniczego sędziego od 5% do 20% na okres od 6 miesięcy do 2 lat. Wprowadzono zasadę orzekania wobec sędziów kary łącznej w postępowaniu dyscyplinarnym.

Nowelizacja przewiduje też, że na wniosek prokuratora o zwrot danej sprawy z postępowania sądowego do przygotowawczego w celu przeprowadzenia przez niego niezbędnych czynności procesowych, gdy zdaniem oskarżenia ujawniły się istotne okoliczności wskazujące na konieczność poszukiwania dowodów lub zachodzi potrzeba przeprowadzenia innych czynności mających na celu uzupełnienie śledztwa lub dochodzenia, sąd będzie zwracać tę sprawę bez możliwości zaskarżenia tego przez strony postępowania. Zwracając sprawę w postępowaniu odwoławczym, sąd II instancji będzie zarazem uchylał zaskarżony wyrok I instancji. Według Ministerstwa Sprawiedliwości, ta możliwość dotyczy tylko spraw wniesionych do sądów od 1 lipca 2015 r. do 5 sierpnia 2016 r.

Nowelizacja ma także na celu likwidację problemu 8,5 tys. skarg na przewlekłość postępowań sądowych, odrzucanych ze względów formalnych. Konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z potrzeby wykonania pilotażowego wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z lipca 2015 r. w sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce. Na mocy nowelizacji sądy będą zobowiązane wziąć pod uwagę całą długość postępowania od jego wszczęcia do rozpoznania skargi. Od takiego okresu będzie też uzależniona wysokość rekompensaty. W wypadku uwzględnienia przez sąd skargi skarżącemu będzie przyznawane od 2 do 20 tys. zł rekompensaty, w wysokości nie niższej niż 500 zł za każdy rok trwania postępowania uznanego za przewlekłe.

Komisje: Praw Człowieka Praworządności i Petycji oraz Ustawodawcza wniosły o wprowadzenie 7 poprawek do noweli, zmiany zaproponowali też w trakcie debaty senatorowie Bogdan Borusewicz i Barbara Zdrojewska. W wyniku głosowań Izba poparła 4 poprawki komisyjne. Wprowadziła do ustawy regulującej status sędziów sądów wojskowych przepisy dotyczące postępowania dyscyplinarnego analogiczne do rozwiązań przewidzianych dla sędziów sądów powszechnych. Określiła, że prokurator może wystąpić do sądu z wnioskiem o przekazanie mu sprawy w celu uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia, ale złożonym przed wydaniem wyroku. Senat usunął też przepis, który na etapie postępowania odwoławczego przyznaje prokuratorowi prawo żądania przekazania mu sprawy do etapu śledztwa lub dochodzenia, a na sąd nakłada obowiązek uchylenia wyroku i przekazania sprawy prokuratorowi. Doprecyzowano też przepis przejściowy. Za nowelizacją z tymi zmianami opowiedziało się 56 senatorów, 9 było przeciw, a 15 wstrzymało się od głosu.

Do poprawek wprowadzonych przez Senat ustosunkują się teraz posłowie.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw

Celem nowelizacji, uchwalonej na 28. posiedzeniu Sejmu, 21 października 2016 r., na podstawie projektu rządowego, jest wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego, dotyczącej utworzenia jednolitego obszaru kolejowego, a także wdrożenie dyrektywy odnoszącej się do interoperacyjności systemu kolei w UE.

Nowelizacja stwarza możliwość opracowania wieloletniego programu utrzymaniowego., który będzie określał zadania zarządców infrastruktury, a także wynikającą z tych zadań wysokość środków finansowych przewidzianych na realizację. Program ten powinien wpłynąć na właściwe utrzymanie zmodernizowanej sieci linii kolejowych. Jego przyjęcie stanowić będzie wywiązanie się ze zobowiązań Polski wobec Unii Europejskiej i powinno wpłynąć na wymierną poprawę jakości obsługi klientów kolei, zarówno pasażerów, jak i nadawców ładunków. Poprawa stanu utrzymania infrastruktury kolejowej zależna będzie od przyjętych rozwiązań, które zostaną uzgodnione z Radą Ministrów, w tym z Ministerstwem Finansów.

W ustawie wyodrębniono nową grupę tzw. obiektów infrastruktury usługowej, przeznaczonych do świadczenia usług niezbędnych do realizacji przewozów. Do tych obiektów stosowane będą odmienne niż w wypadku infrastruktury kolejowej zasady ich udostępniania i pobierania opłat za korzystanie.

Nowelizacją wprowadzono ponadto zmiany do zasad udostępniania infrastruktury kolejowej i dokonano w nich uzupełnień, m.in. umożliwiono szerszej grupie podmiotów zamawianie tras pociągów. Prawo to przysługiwać będzie nie tylko przewoźnikom, ale także każdemu podmiotowi zainteresowanemu uzyskaniem zdolności przepustowej, w tym organizatorom publicznego transportu zbiorowego. Aby ograniczyć nadużycia w tym zakresie, zarządca infrastruktury uzyska prawo do żądania gwarancji finansowych na wypadek niewykorzystania przydzielonej zdolności przepustowej.

Nowelizacja usuwa ponadto nadzór ministra właściwego ds. transportu nad prezesem Urzędu Transportu Kolejowego. To zmiana natury regulacyjnej, mająca na celu uniezależnienie tego organu.

Jednomyślnie, głosami 80 senatorów, Senat poparł nowelizację z 12 poprawkami, które wprowadził na wniosek Komisji Infrastruktury. Część z nich zapewniła ustawie spójność terminologiczną, korygowała błędne odesłania, miała charakter legislacyjny, redakcyjny i doprecyzowujący. Izba przesądziła ponadto, że wysokość opłat za czynności określone w ustawie oblicza się jako równowartość euro w złotych. Doprecyzowała, że prezes Urzędu Transportu Kolejowego zatwierdza projekt cennika przedstawionego mu przez zarządcę infrastruktury w drodze decyzji administracyjnej. Wprowadziła do ustawy pełną nazwę własną rejestru: „rejestr obiektów infrastruktury usługowej”, a także zmianę zapewniającą należytą precyzję przepisowi stanowiącemu podstawę do nakładania kar pieniężnych.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Poprawki Senatu do ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 29. posiedzeniu, 4 listopada 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, reguluje prawa i obowiązki sędziów Trybunału Konstytucyjnego, kwestie immunitetu i odpowiedzialności dyscyplinarnej. Określa też sposób nawiązywania, zakres i zasady ustania stosunku służbowego sędziego TK. Ustawa ma być komplementarna z ustawą regulującą organizację i tryb postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, nad którą toczą się prace w Sejmie.

Ustawa przewiduje, że zasady wyboru sędziów TK i związane z tym terminy procedowania określa Regulamin Sejmu.

Zgodnie z ustawą, stosunek służbowy sędziego TK nawiązuje się po złożeniu ślubowania. Następnie sędzia stawia się niezwłocznie w trybunale, a prezes trybunału przydziela mu sprawy i stwarza warunki umożliwiające wypełnianie obowiązków.

Wprowadzono obowiązek przekazywania przez sędziów TK zysków z tytułu posiadania akcji lub udziałów w spółce prawa handlowego na cele publiczne, a także składania przez nich oświadczeń o działalności gospodarczej małżonków. Niewywiązanie się z nich będzie jednoznaczne ze zrzeczeniem się funkcji sędziego. Za podanie w oświadczeniach nieprawdy grozić będzie kara do 5 lat więzienia.

Sędzia TK orzekający i w stanie spoczynku nie może być członkiem władz spółki prawa handlowego, spółdzielni, fundacji prowadzącej działalność gospodarczą; nie może mieć w spółce prawa handlowego więcej niż 10% akcji oraz prowadzić działalności gospodarczej. Nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Nie może podejmować dodatkowego zatrudnienia, z wyjątkiem zatrudnienia w charakterze pracownika naukowo-dydaktycznego u jednego pracodawcy, w łącznym wymiarze nieprzekraczającym pełnego wymiaru czasu pracy pracowników zatrudnionych w takim charakterze jeśli nie utrudnia to pełnienia obowiązków sędziego.

Ustawa zmniejsza też składy orzekające w postępowaniu dyscyplinarnym; w fazie pierwszoinstancyjnej – z 5 do 3 sędziów, w instancji odwoławczej zaś z 7 do 5. Nadal obowiązywać będzie zasada wyznaczania składów w drodze losowania.

Zgodnie z ustawą, sędziowie TK przechodzą w stan spoczynku po zakończeniu kadencji lub na swój wniosek, jeśli z powodu choroby, ułomności lub utraty sił zostali uznani przez lekarza orzecznika ZUS za trwale niezdolnych do pełnienia obowiązków. W szczególnie uzasadnionym przypadku z wnioskiem o wydanie przez lekarza takiego orzeczenia może wystąpić Zgromadzenie Ogólne TK i przenieść takiego sędziego w stan spoczynku.

Nowa ustawa bardziej szczegółowo niż obecna ustawa o TK reguluje zasady uchylania sędziemu TK immunitetu przez Zgromadzenie Ogólne TK. Nową karą dyscyplinarną jest obniżenie uposażenia o 10–20%. Sędzia, także w stanie spoczynku, odpowiada dyscyplinarnie przed TK nie tylko za naruszenie przepisów prawa, uchybienie godności urzędu sędziego, lecz także za naruszenie Kodeksu Etycznego Sędziego TK. Zrezygnowano z obecnej większości 2/3 sędziów TK niezbędnej do zgody Zgromadzenia Ogólnego na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej lub pozbawienie go wolności i wprowadzono większość bezwzględną. Nowością jest też umożliwienie prezydentowi RP, na wniosek prokuratora generalnego, zawiadomienie TK o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego przez sędziego.

Senat, zgodnie z rekomendacją Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, przyjął ustawę wraz z 11 poprawkami. Stanowisko takie poparło 56 senatorów, 25 było przeciw. Wcześniej Izba 55 głosami, przy 25 przeciwnych, odrzuciła wniosek senatora Bogdana Borusewicza o odrzucenie ustawy. Poparcia nie uzyskały też zmiany zaproponowane przez senatorów Zbigniewa Cichonia i Piotra Florka.

Jedna z senackich poprawek nakłada na prezydenta RP obowiązek uzyskania opinii pierwszego prezesa Sądu Najwyższego w wypadku złożenia zawiadomienia o popełnieniu przez sędziego TK przewinienia dyscyplinarnego. Inna dokładnie wskazuje, że Kodeks Etyczny Sędziów Trybunału Konstytucyjnego zostanie uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Kolejna poprawka umożliwia sędziemu gromadzenie zysków osiągniętych z akcji bądź udziałów w spółkach prawa handlowego na odrębnym rachunku bankowym, z których będzie mógł skorzystać dopiero po zakończeniu kadencji. Według następnej sędzia będzie miał dodatkowe 30 dni na złożenie oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez jego małżonka (ewentualnie o zamiarze podjęcia przez niego takiej działalności bądź zmianie profilu prowadzonej działalności).

Przyjęto też zmiany, których celem jest odróżnienie statusu czynnego sędziego TK i w stanie spoczynku. Postanowiono, że sędziowie w stanie spoczynku będą mieć prawo wypowiadania się w sprawach publicznych, a ponadto nie będzie ich obowiązywało ograniczenie podejmowania zatrudnienia jako pracownika naukowego tylko u jednego pracodawcy.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba jednomyślnie, 82 głosami, przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną z inicjatywy rządu na 28. posiedzeniu Sejmu, 21 października 2016 r. Teraz trafi ona do podpisu prezydenta.

Ustawa przewiduje, że umorzone kwoty wierzytelności Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będą mogły zostać zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Podwyższa też z 15 do 40 tys. kwotę, powyżej której do umorzenia wierzytelności potrzebna będzie zgoda ministra finansów. Prezes agencji będzie mógł umorzyć wierzytelności, gdy np. nie odzyskano ich w wyniku przeprowadzonego postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego.

Nowela stwarza kierownikom biur powiatowych lub dyrektorowi oddziału regionalnego, w których nastąpiła kumulacja określonego rodzaju zadań, możliwości skorzystania z pomocy pracowników zatrudnionych w innym biurze powiatowym lub oddziale regionalnym wykonującym analogiczne zadania. Jest to spowodowane tym, że 2016 r. jest rokiem rozruchu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–20.

Nowelizacja ma też umożliwić odzyskanie przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa należności ujętych w księdze dłużników. Dotyczy to środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i budżetu krajowego.

Ustawa o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego – przyjęta bez poprawek

Celem nowelizacji, uchwalonej z inicjatywy rządu na 28. posiedzeniu Sejmu, 21 października 2016 r., jest zmiana zasad przyznawania wsparcia w sektorze roślin wysokobiałkowych, owoców miękkich, buraków cukrowych, bydła, owiec i kóz, a także warunków i trybu przyznawania zaliczek na poczet płatności bezpośrednich.

W ustawie przewidziano 2 formy wsparcia: płatności do roślin strączkowych na ziarno i płatności do roślin pastewnych. Zmiany dotyczące bydła i krów będą polegać na obniżeniu limitu liczby zwierząt w gospodarstwie z obowiązujących obecnie 30 do 20 sztuk.

Na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba przyjęła nowelizację bez poprawek, co jednomyślnie poparło 81 senatorów.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem komisji: Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba przyjęła ustawę bez poprawek. Głosowało za tym 57senatorów, a 25 było przeciw. Poprawkę do niej w trakcie debaty zgłosił senator Piotr Florek.

Do prezydenta trafi teraz nowelizacja, uchwalona na 28. posiedzeniu Sejmu, 21 października 2016 r., na podstawie projektu poselskiego, na mocy której rolnicy nie będą musieli rezygnować z ubezpieczenia w KRUS w momencie objęcia ich innym ubezpieczeniem społecznym. Rolnik lub członek tego samego gospodarstwa domowego objęty ubezpieczeniem rolniczym będzie mógł zarobić dzięki działalności pozarolniczej, np. na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Nowelizacja rozszerza też katalog osób, z którymi w istniejących strukturach KRUS stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania. Będzie to dotyczyć nie tylko kierowników, ale także ich zastępców, dyrektorów i ich zastępców.

Nowelizacja umożliwia ponadto m.in. prezesowi KRUS lokowanie wolnych środków funduszu administracyjnego, czyli przeznaczonego na finansowanie kosztów obsługi ubezpieczenia i kosztów obsługi zadań w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego.

Ustawa o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Izba jednomyślnie, 83głosami, przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną z inicjatywy rządu na 29. posiedzeniu Sejmu, 4 listopada 2016 r.

Celem ustawy, która trafi teraz do podpisu prezydenta, jest ujednolicenie zasad znakowania produktów rolno-spożywczych znakiem „Produkt polski”. Od 1 stycznia 2017 r. producent będzie mógł użyć tego znaku, jeżeli wyprodukowany przez niego artykuł rolno-spożywczy powstał w Polsce (produkcja, uprawa lub hodowla, w tym zbiory, dojenie w wypadku krów, owiec i kóz) i z rodzimych składników. W myśl nowelizacji taki produkt nie może zawierać więcej niż 25% surowców importowanych. Musi to być produkt, który nie podlegał przetwarzaniu, ale mógł zostać rozdzielony, podzielony na części, przecięty, pokrojony, pozbawiony kości, rozdrobniony, wygarbowany, skruszony, nacięty, wyczyszczony, przycięty, pozbawiony łusek, zmielony, schłodzony, zamrożony, głęboko zamrożony lub rozmrożony.

Wzór znaku „Produkt polski” określi minister rolnictwa i rozwoju wsi. Innych stosowanych do tej pory znaków będzie można używać w obrocie do 31 grudnia 2017 r.

Ustawa o zmianie ustawy o paszach – przyjęta bez poprawek

W wyniku głosowania Senat jednomyślnie, 83 głosami, poparł wniosek Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o przyjęcie noweli bez poprawek. Teraz zostanie ona skierowana do podpisu prezydenta.

Nowelizacja, uchwalona z inicjatywy rządu na 29. posiedzeniu Sejmu, 4 listopada 2016 r., przesuwa z 1 stycznia 2017 r. na 1 stycznia 2019 r. wejście w życie zakazu wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania w żywieniu zwierząt pasz genetycznie zmodyfikowanych i organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego.

Ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – przyjęta bez poprawek

Izba jednomyślnie, 83 głosami, poparła wniosek Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej o przyjęcie noweli w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na 28. posiedzeniu, 21 października 2016 r., na podstawie projektu poselskiego.

Ustawa podwyższa z 50 do 75% najniższej emerytury lub renty kwotę wolną od zajęcia przez komornika w przypadku egzekucji należności innych niż świadczenia alimentacyjne.

Teraz nowela zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona na podstawie przedłożenia rządu na 28. posiedzeniu Sejmu, 21 października 2016 r., dostosowuje katalog zwolnień od podatku akcyzowego do wymagań dyrektywy Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej.

Zgodnie z nowelą, zakłady energochłonne wykorzystujące wyroby węglowe do celów opałowych, które będą chciały skorzystać z ze zwolnienia od akcyzy, będą musiały mieć systemy związane z ochroną środowiska lub zwiększaniem efektywności energetycznej.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności rekomendowały przyjęcie ustawy bez poprawek, mniejszość zaś wprowadzenie poprawki. W trakcie debaty zmianę zaproponował także senator Jerzy Czerwiński. Za przyjęciem noweli bez zmian głosowało 57 senatorów, 25 było przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.

Ustawa zacznie obowiązywać 1 lipca 2017 r., jeśli podpisze ją prezydent.

Ustawa o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Senat, zgodnie z wnioskiem Komisji Zdrowia, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm na podstawie projektu rządowego, podczas 28. posiedzenia, 21 października 2016 r. Stanowisko takie poparło 83 senatorów.

Nowela przywraca staże podyplomowe dla lekarzy i lekarzy dentystów, z których zrezygnowano w 2011 r. Pierwsi absolwenci bez stażu byliby w 2018 r.

Ustawa określa warunki odbywania stażu, jego organizację i zakres niezbędnych uprawnień lekarzy stażystów. Lekarze będą odbywać staż podyplomowy pod kierunkiem opiekuna – lekarza specjalisty albo lekarza dentysty wykonującego zawód co najmniej przez 5 lat. Stażyści będą mieli pełne prawo wykonywania zawodu, czyli będą mogli m.in. wystawiać recepty, wydawać opinie i orzeczenia lekarskie. Obywatele polscy i państw członkowskich UE studiujący medycynę w języku obcym będą mogli ubiegać się o prawo wykonywania zawodu w Polsce bez konieczności zdawania egzaminu z języka polskiego. Warunkiem będzie przedstawienie dokumentu potwierdzającego znajomość języka polskiego.

Ustawa zmienia także zasady przystępowania do Lekarskiego Egzaminu Końcowego i Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego. Będą mogli do nich przystąpić wyłącznie lekarze po ukończeniu studiów, nie zaś studenci ostatniego roku. Pytania z egzaminów lekarskich mają być publicznie udostępniane po 5 latach od ich przeprowadzenia.

Nowela zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o ratyfikacji Protokołu do Konwencji nr 29 dotyczącej pracy przymusowej z 1930 r., przyjętego w Genewie w dniu 11 czerwca 2014 r. – przyjęta bez poprawek

Senat jednomyślnie, 82 głosami, wyraził zgodę na ratyfikację przez prezydenta Protokołu do Konwencji nr 29. Taki wniosek przedstawiły Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Zgodę wyraził także Sejm podczas28. posiedzenia, 21 października 2016 r.

Protokół dostosowuje Konwencję nr 29 do współczesnych wyzwań, przede wszystkim związanych z handlem ludźmi. Kraje zostały zobowiązane do zapewnienia efektywnych środków przeciwdziałania pracy przymusowej oraz zapewnienia ochrony i dostępu do wsparcia osobom wyzyskiwanym, w tym możliwości otrzymania kompensaty oraz wprowadzenie odpowiednich sankcji dla sprawców. Każdy kraj musi opracować, w porozumieniu z organizacjami pracodawców i pracowników, krajową politykę oraz plan działań w zakresie zwalczania pracy przymusowej i obowiązkowej.

Zgodnie z protokołem ofiary pracy przymusowej nie mogą być dyskryminowane w dostępie do ochrony, wsparcia i kompensaty ze względu na fakt przebywania na danym terytorium nielegalnie. Kraje zobowiązane są również do współpracy w zakresie zapobiegania pracy przymusowej.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona przez Sejm na 29. posiedzeniu, 4 listopada 2016 r., na podstawie projektu rządowego,zmienia nowelę z 2015 r. w okresie jej vacatio legis, dostosowując ją do zmian wprowadzonych w trakcie postępowania w jej sprawie przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Ustawa przewiduje, że do krajowego rejestru utraconych dóbr kultury będą wpisywane także zabytki wpisane na Listę Skarbów Dziedzictwa. Określono ponadto wymogi, jakie powinny spełniać osoby prowadzące prace konserwatorskie, prace restauratorskie i badania konserwatorskie przy zabytkach wpisanych na Listę Skarbów Dziedzictwa.

Senat w wyniku głosowań odrzucił poprawkę Komisji Kultury i Środków Przekazu, aby osoby samodzielnie wykonujące prace konserwatorskie, prace restauratorskie lub badania konserwatorskie, prowadzone przy zabytkach wpisanych na Listę Skarbów Dziedzictwa, musiały się legitymować kwalifikacjami koniecznymi do kierowania takimi pracami (5 głosów za, 71 – przeciw, 1 wstrzymujący się) i na wniosek senatora Kazimierza Wiatra przyjął ją bez zmian (79 głosów za, 1 – przeciw).

Teraz nowela zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Informacja o działalności rzecznika praw obywatelskich za rok 2015 oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar poinformował, że w 2015 r. skierował do Trybunału Konstytucyjnego 21 wniosków, przyłączył się do 12 skarg konstytucyjnych, 5 pytań prawnych i 4 wniosków innych podmiotów. Do Sądu Najwyższego skierował 60 kasacji oraz 4 pytania prawne o ujednolicenie orzecznictwa. Złożył też 6 skarg do wojewódzkiego sądu administracyjnego i skierował do urzędów centralnych 286 wystąpień generalnych podnoszących różne tematy z zakresu praw i wolności jednostki. W ramach pełnienia funkcji Krajowego Mechanizmu Prewencji odbył 121 wizytacji prewencyjnych w zakładach karnych, aresztach śledczych, policyjnych izbach zatrzymań, izbach dziecka, schroniskach dla nieletnich, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych czy domach pomocy społecznej. Do biura rzecznika wpłynęło ponad 57 tys. spraw, w tym 27 tys. nowych. Udzielono telefonicznie 38 tys. porad. Zostały przygotowane 3 raporty w sprawie dostępności lekcji religii wyznań mniejszościowych i lekcji etyki; dostępności edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami; kwestii godzenia ról rodzinnych i zawodowych, równego traktowania rodziców na rynku pracy.

W swoim wystąpieniu rzecznik praw obywatelskich wskazał na rolę współpracy z innymi instytucjami odpowiedzialnymi za różnego rodzaju aspekty naruszeń praw i wolności jednostki. Razem z rzecznikiem praw dziecka powołał Zespół Ekspertów ds. Alimentów. Uczestniczy także w pracach Zespołu Analiz Systemowych w Kancelarii Prezydenta RP. Organizuje ponadto tzw. spotkania regionalne z działaczami, organizacjami pozarządowymi, aktywistami, mieszkańcami. W 2015 r. takie spotkanie odbyło się w woj. zachodniopomorskim.

Rzecznik praw obywatelskich omówił najważniejsze problemy, którymi zajmował się w 2015 r., jak np. kwestie związane z inwestycjami energetycznymi, prawami lokatorów (brak zagwarantowania konstytucyjnego prawa do mieszkania, bezdomność), brakiem uregulowań reprywatyzacyjnych, konflikty wokół postępowań okołorozwodowych (kontakty z dziećmi, stosowanie konwencji haskiej w zakresie uprowadzania dzieci), prawem do apelacji w sprawach karnych, prawem do prywatności (pozyskiwanie billingów, danych informatycznych, stosowanie podsłuchów i kontroli operacyjnej, monitoring wizyjny), mniejszościami narodowymi i etnicznymi, migrantami. Rzecznik wskazał również na konieczność przyjęcia i ratyfikowania protokołu dodatkowego do Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami.

Adam Bodnar podkreślił też dobrą współpracę z senacką komisją praw człowieka, która podejmuje prace legislacyjne dotyczące problemów sygnalizowanych przez rzecznika praw obywatelskich. Dzięki temu udało się m.in. znowelizować przepisy kodeksu karnego dotyczące tzw. czyścicieli kamienic czy przygotować projekt ustawy obejmujący odpowiedzialnością odszkodowawczą osoby represjonowane za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego, w stosunku do których wydane zostały orzeczenia o internowaniu, ale nie zostały wykonane, a osoby te np. straciły pracę.