Posiedzenia Senatu

Podczas 21. posiedzenia Senat rozpatrzył 3 ustawy, wszystkie przyjął bez poprawek. Powołał także Wojciecha Polaka i Tadeusza Wojciecha Wolszę w skład Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Przed przystąpieniem do obrad marszałek Stanisław Karczewski poinformował senatorów, że 23 czerwca 2016 r. marszałek Sejmu Marek Kuchciński powołał minister Ewę Polkowską, dotychczasowego szefa Kancelarii Senatu, na stanowisko wiceprezesa Najwyższej Izby Kontroli. W imieniu swoim i wszystkich senatorów marszałek podziękował minister Ewie Polkowskiej za 25 lat pracy w Kancelarii Senatu, w tym 10 na stanowisku jej szefa, za jej wieloletnią służbę dla dobra i prestiżu Senatu. Wręczył jej odznaczenie „25 lat dla Senatu RP”. Stanowisko szefa Kancelarii Senatu objął minister Jakub Kowalski.

Przed przystąpieniem do obrad Izba minutą ciszy uczciła zmarłą 15 czerwca 2016 r. senator III kadencji Elżbietę Solską. Trzeciego dnia obrad, 29 czerwca 2016 r., minutą ciszy uczczono pamięć 41 ofiar, które 28 czerwca 2016 r. zginęły w zamachu terrorystycznym na międzynarodowym lotnisku w Stambule, a także pamięć zmarłej 29 czerwca 2016 r. dziennikarki i publicystki Janiny Paradowskiej.

Ustawa o Radzie Mediów Narodowych – przyjęta bez poprawek

Ustawa, uchwalona z inicjatywy poselskiej na 21. posiedzeniu Sejmu, 22 czerwca 2016 r., przewiduje powstanie Rady Mediów Narodowych. Określa zadania, kompetencje i organizację rady oraz zasady i tryb powoływania jej członków. Zgodnie z ustawą rada ma być kadencyjnym, w pełni niezależnym od władzy wykonawczej i politycznie pluralistycznym organem właściwym do powoływania i odwoływania składów osobowych organów jednostek publicznej radiofonii i telewizji oraz Polskiej Agencji Prasowej oraz w innych sprawach określonych w ustawie.

Zgodnie z ustawą w kompetencjach rady będzie m.in. powoływanie członków zarządów i rad nadzorczych TVP i Polskiego Radia, a także odwołanie swego przewodniczącego. Członkowie rady, myśl przepisów ustawy, w pełnieniu swojej funkcji są niezależni i kierują się dobrem publicznym. Rada Mediów Narodowych ma liczyć 5 członków, powoływanych na 6-letnią kadencję. Będzie ich obejmować zakaz łączenia członkostwa w radzie z zatrudnieniem w organie władzy wykonawczej, w administracji rządowej lub samorządowej, w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; członkostwem w organie jednostki samorządu terytorialnego, w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji lub zatrudnieniem w jej biurze. Ponadto członkiem rady nie może być osoba mająca udziały albo akcje spółki lub w inny sposób uczestnicząca w podmiocie będącym dostawcą usługi medialnej albo producentem radiowym lub telewizyjnym Ma to zapewnić członkom tego organu niezależność personalną i programową. Ustawa gwarantuje klubom opozycyjnym udział w pracach rady: 3 jej członków ma powoływać większość sejmowa, a 2 – prezydent spośród kandydatów przedstawionych przez kluby parlamentarne lub poselskie, tworzone przez ugrupowania, których przedstawiciele nie są członkami rządu.

W ustawie o radiofonii i telewizji ustawa wprowadza zmiany zasad powoływania i odwoływania członków rad nadzorczych i zarządów jednostek publicznej radiofonii i telewizji działających w formie jednoosobowych spółek Skarbu Państwa. Eliminuje kompetencje ministra właściwego ds. Skarbu Państwa w zakresie wyboru składów rad nadzorczych i zarządów istniejącychspółek publicznej radiofonii i telewizji i przyznaje je Radzie Mediów Narodowych. Pozbawia też Krajową Radę Radiofonii i Telewizji kompetencji w zakresie powoływania członków rady programowej publicznej radiofonii i telewizji i przyznaje je Radzie Mediów Narodowych.

Członkom rady będzie przysługiwać miesięczne wynagrodzenie w wysokości przeciętnego wynagrodzenia, a w wypadku przewodniczącego – półtorakrotności przeciętnego wynagrodzenia, ogłaszanego przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Obsługę administracyjno-organizacyjną będzie zapewniała Kancelaria Sejmu. Koszty funkcjonowania rady, obejmujące wydatki na pokrycie świadczeń przysługujących członkom Rady oraz koszty związane z obsługą administracyjno-organizacyjną będą pokrywane z budżetu państwa ze środków, których dysponentem jest szef Kancelarii Sejmu.

Rada Mediów Narodowych do 31 marca każdego roku ma przedstawiać Sejmowi, Senatowi, prezydentowi, premierowi, KRRiT oraz – do informacji publicznej – pisemną informację o działalności w poprzednim roku.

Zmiany wprowadzone ustawą mają wejść w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 19, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Rady programowe spółek działają w dotychczasowym składzie do czasu powołania nowych.

Stanowisko Komisji Kultury i Środków Przekazu o przyjęciu ustawy bez poprawek poparło 55 senatorów, 23 było przeciw. Wcześniej Izba odrzuciła wniosek mniejszości komisji o odrzucenie ustawy (22 głosy za, 55 – przeciw, 1wstrzymujący się). W czasie dyskusji poprawki do ustawy (łącznie 22) zaproponowali senatorowie: Barbara Borys-Damięcka, Zbigniew Cichoń, Jerzy Fedorowicz, Piotr Florek, wspólnie Leszek Czarnobaj, Władysław Komarnickii Jan Rulewski, Jadwiga Rotnicka, Barbara Zdrojewska.

Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 20. posiedzeniu, 10 czerwca 2016 r., z inicjatywy poselskiej ma na celu zwiększenie transparentności procesu karnego poprzez wzmocnienie konstytucyjnej zasady jawności w postępowaniu karnym oraz powiązanie możliwości utrwalania i transmisji przebiegu rozprawy przez przedstawicieli środków masowego przekazu z jawnością jej przebiegu.

Dlatego przewiduje ograniczenie zakresu dopuszczalnych wyłączeń jawności rozprawy na podstawie przesłanki ważnego interesu prywatnego, wprowadza możliwość zaskarżenia postanowienia sądu w przedmiocie jawności rozprawy oraz wyłącza możliwość apriorycznej odmowy wydania zezwolenia na utrwalanie i transmisję przebiegu rozprawy przez media. Jeżeli prokurator sprzeciwi się wyłączeniu jawności, rozprawa ma odbywać się jawnie. W razie zakłócania porządku rozprawy przez dziennikarzy sąd będzie uprawniony do zarządzenia opuszczenia sali przez niektórych z nich.

Nowelizacja rozszerza też możliwość udziału w procesie przedstawicieli organizacji społecznych. Ma to umożliwić społeczną kontrolę nad wymiarem sprawiedliwości i prezentowanie sądom stanowisk organizacji społecznych, co stworzy lepsze warunki do wydawania trafnych orzeczeń. Jeżeli przynajmniej 1 ze stron wyrazi zgodę, udział przedstawiciela organizacji społecznej będzie obligatoryjny. Ze względu na interes wymiaru sprawiedliwości sąd, niezależnie od stanowiska stron, będzie mógł zawsze dopuścić przedstawiciela organizacji społecznej do udziału w procesie.

Nowelizacja umożliwia też odbieranie pism adresowanych do profesjonalnych uczestników postępowań karnych, czyli obrońców albo pełnomocników będących adwokatami lub radcami prawnymi, przez osoby upoważnione na podstawie pełnomocnictwa pocztowego. Ułatwi to adwokatom i radcom prawnym prowadzenie postępowań karnych.

Zmieniono także zakres tajemnicy lekarskiej. Jej dysponentami po śmierci pacjenta mają być osoby bliskie, do których ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zalicza małżonka, krewnego lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta. Okoliczności objęte tajemnicą lekarską, które zostały ujawnione na rozprawie z wyłączeniem jawności, mogą być rozpowszechniane publicznie przez osobę bliską, której zgoda była wymagana do zwolnienia z tej tajemnicy. Zmiany te mają uniemożliwić wykorzystywanie tajemnicy lekarskiej do ukrywania błędów w leczeniu.

Izba w wyniku głosowania (25 głosów za, 54 – przeciw) odrzuciła wniosek mniejszości komisji: Ustawodawczej, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Zdrowia o odrzucenie nowelizacji. Jej akceptacji nie uzyskały także ani 1 poprawka zaproponowana przez te komisje, ani 4 zgłoszone w trakcie debaty przez senatorów: Aleksandra Bobkę, Bogdana Borusewicza, Zbigniewa Cichonia, Jerzego Czerwińskiego, Andrzeja Stanisławka.

Senat poparł natomiast nowelizację bez poprawek, za czym głosowało 52 senatorów, 25 było przeciw, a 2 wstrzymało się od głosu.

Nowelizacja zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Na wniosek Komisji Nauki, Edukacji i Sportu, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w wyniku głosowania (54 głosy za, 25 – przeciw) Senat przyjął bez poprawek nowelizację, uchwaloną przez Sejm na 21. posiedzeniu, 23 czerwca 2016 r., na podstawie projektu rządowego. Wcześniej odrzucił, 55 głosami przeciw przy 24 – za, wniosek mniejszości tych komisji o odrzucenie ustawy.

Zgodnie z nią od roku szkolnego 2016/17 zlikwidowany zostanie ogólnopolski sprawdzian dla uczniów klas VI szkół podstawowych. Tegoroczni szóstoklasiści byli ostatnim rocznikiem, który przystąpił do sprawdzianu. Zamiast sprawdzianu od roku szkolnego 2017/18 Centralna Komisja Egzaminacyjna ma udostępniać gimnazjom testy diagnostyczne, z których każda szkoła będzie mogła dobrowolnie skorzystać, aby dokonać wstępnej oceny wiadomości i umiejętności uczniów rozpoczynających naukę w I klasie gimnazjum. Ponieważ część gimnazjów, np. dwujęzycznych lub sportowych, w postępowaniu rekrutacyjnym uwzględniała wynik sprawdzianu, nowela przewiduje, że w zamian będą brane pod uwagę oceny z języków polskiego i obcego oraz matematyki na świadectwie szkolnym.

Od 2017 r. maturzyści będą mieli możliwość odwołania się od ustalonego przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej wyniku weryfikacji sumy punktów z części pisemnej egzaminu maturalnego do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego, działającego przy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Analogiczne prawo mają mieć też osoby przystępujące do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, jeśli chodzi o wynik z części pisemnej egzaminu. Kolegium ma się składać z doświadczonych egzaminatorów oraz ekspertów, specjalizujących się w danej dziedzinie nauki. Listę arbitrów będzie prowadzić minister edukacji. Wpis na listę ma następować na wniosek osoby zainteresowanej. Do rozpatrzenia złożonego odwołania dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej będzie wyznaczał po 2 arbitrów z listy.

Ustawa umożliwia zdającym wykonywanie fotografii swojej pracy egzaminacyjnej (gimnazjalnej, maturalnej i potwierdzającej kwalifikacje w zawodzie) podczas dokonywania wglądu. W wypadku gimnazjalistów przepis ten wejdzie w życie w roku szkolnym 2016/17, a w odniesieniu do maturzystów i osób zdających egzaminy zawodowe – już w obecnym roku szkolnym 2015/16. Ustawa wprowadza także zmiany dotyczące zasad weryfikacji – na wniosek ucznia lub absolwenta – sumy punktów z egzaminu. Po zmianach dyrektor okręgowej komisji egzaminacyjnej będzie zobligowany wyznaczyć do niej innego egzaminatora niż ten, który sprawdzał i oceniał pracę.

Kolejna zmiana przewidziana w nowelizacji dotyczy zasad zakupu przez dyrektorów szkół podstawowych i gimnazjów podręczników i materiałów edukacyjnych do nauki nowożytnych języków obcych. Gdy w kolejnym roku lub latach zostanie stwierdzone niedopasowanie zakupionych już podręczników lub materiałów do stopnia zaawansowania znajomości tego języka przez uczniów, koszt zakupu nowych podręczników i materiałów będzie refundowany do wysokości 25 zł na ucznia.

Nowelizacja zawiera też m.in. przepisy doprecyzowujące, dotyczące kształcenia uczniów przybywających z zagranicy oraz zasad udzielania i rozliczania dotacji wypłacanych z budżetu samorządu przedszkolom, szkołom i innym placówkom oświatowym.

Wprowadza również zmiany w nadzorze pedagogicznym, m.in. przywraca opiniowanie arkuszy organizacyjnych publicznych szkół i placówek oświatowych przez kuratora. Rozszerza skład komisji konkursowych na stanowisko dyrektora szkoły. Wprowadza zapis o dokonywaniu oceny pracy dyrektora szkoły przez nadzór pedagogiczny w porozumieniu z organem prowadzącym placówkę.

Nowelizacja zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.