Posiedzenia Senatu

Izba na 39. posiedzeniu rozpatrzyła 14 ustaw, do 6 wprowadziła poprawki.

Izba na 39. posiedzeniu rozpatrzyła 14 ustaw, do 6 wprowadziła poprawki. Senatorowie zapoznali się również z informacją o działalności Sądu Najwyższego w roku 2012, którą przedstawił jego wiceprezes Lech Paprzycki.

Ustawa o zmianie ustawy budżetowej na rok 2013 – przyjęta z poprawkami

Nowelizację ustawy budżetowej Sejm uchwalił na podstawie projektu rządowego podczas 49. posiedzenia, 13 września 2013 r. Deficyt budżetu państwa w roku 2013 został w niej ustalony na poziomie 51 mld 565 mln zł, czyli jest wyższy o prawie 16 mld zł w porównaniu z deficytem planowanym w ustawie budżetowej na rok 2013. Jak uzasadniał rząd, powodem wprowadzonych zmian są dużo niższe od zakładanych wpływy podatkowe budżetu państwa w okresie styczeń–lipiec. Dochody z tego tytułu do końca roku zmniejszą się o 27,8 mld zł, w tym z podatków pośrednich – blisko o 18 mld zł (podatek od towarów i usług – o 13 mld zł, akcyzowy – o 4,7 mld zł).

W ustawie przyjęto, że po zmianach dochody budżetu państwa wyniosą 275 mld 729 mln 440 tys. zł, a wydatki – 327 mld 294 mln 440 tys. zł. Jak stwierdził sprawozdawca Komisji Budżetu i Finansów Publicznych senator Kazimierz Kleina, „Przyjęty poziom ograniczenia wydatków, przy jednoczesnym zwiększeniu poziomu deficytu, stanowi realizację działań mających na celu zapewnienie wykonywania zadań państwa w warunkach dekoniunktury”.

W ustawie budżetowej na rok 2013 zakładano wzrost PKB na poziomie 2,2%, w nowelizacji zaproponowano 1,5%. Eksport miał wzrosnąć o 4%, tymczasem na koniec roku będzie to 2,8%. Import – o prawie 3%, a wzrośnie mniej więcej o 1%. Planowano wzrost spożycia krajowego o 1,7%, a wyniesie on około 1%. Zakładana inflacja miała wynosić 2,7%, a prawdopodobnie będzie to 1,6%. Na koniec roku 2013 bezrobocie może wynieść 13,8% (zakładane 13%). Średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej, w sektorze przedsiębiorstw, na koniec roku 2013 wyniesie 3820 zł, a całej gospodarce – 3621 zł. Do ponad 5 mld zł wzrosną w stosunku do planowanych w ustawie budżetowej na rok 2013 niektóre dochody niepodatkowe, głównie wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego.

Rząd założył też cięcia w resortach, które mają przynieść 7,7 mld 656 mln 360 tys. zł oszczędności. W opinii senatora Kazimierza Kleiny, „zmniejszenia, które przewiduje ustawa budżetowa, nie są radykalne”, stanowią 2,3% kwoty wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2013. Największe cięcia dotyczą obrony narodowej, transportu i łączności, obsługi długu publicznego, różnych rozliczeń, m.in. rezerw celowych, oraz rolnictwa i leśnictwa. W wypadku 4 działów nie wprowadzono żadnych zmian wielkości środków, nie zmniejszono nakładów na pomoc społeczną.

Obecny na posiedzeniu minister finansów Jan Vincent-Rostowski poinformował, że konstruując budżet na 2013 r., rząd stał przed wielkim wyzwaniem. Chodziło o właściwe oszacowanie, jak szybko przedsiębiorcy zaczną zmieniać swoje plany inwestycyjne, co przekłada się na liczbę miejsc pracy, konsumpcję, a w efekcie – na dochody budżetowe. Minister dodał, że prognozy dla polskiej gospodarki w 2013 r. oparto na prognozach Europejskiego Banku Centralnego. Zakładały one wzrost w strefie euro o 0,5% PKB, co odpowiadało wzrostowi w Polsce o 2,2%. Tymczasem okazało się, że w pierwszej połowie 2013 r. w strefie euro PKB spadł o 0,9%, w Polsce wzrósł natomiast o 0,9%.

Podczas debaty senatorowie: Przemysław Błaszczyk, Grzegorz Wojciechowski i Henryk Górski zaproponowali 9 poprawek do nowelizacji ustawy budżetowej. Miały one zwiększyć wydatki wojewodów związane z rolnictwem kosztem zmniejszenia wydatków na współfinansowanie inwestycji unijnych. Senatorowie zaproponowali m.in., by o 2,9 mln zł zwiększyć dotacje na wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, przekazać dodatkowe 6,6 mln zł na prace geodezyjno-urządzeniowe dla potrzeb rolnictwa i 87,7 mln zł na melioracje wodne, przekazać 4,7 mln zł na zwalczanie chorób zakaźnych roślin i zwierząt, a 1,2 mln zł – na powiatowe inspekcje weterynaryjne. Poprawki te nie uzyskały jednak akceptacji Izby.

Senator Jan Maria Jackowski – w imieniu własnym oraz senatorów: Marka Martynowskiego, Grzegorza Biereckiego, Henryka Ciocha i Michała Seweryńskiego zgłosił wniosek o odrzucenie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2013. Przewodniczący obradom wicemarszałek Jan Wyrowiński poinformował, że wniosek o odrzucenie nowelizacji budżetu nie może zostać złożony. „Nowelizacji, podobnie jak ustawy budżetowej, nie można bowiem odrzucić”.

W wyniku głosowania Izba poparła wniesione przez Komisję Budżetu i Finansów Publicznych 2 poprawki do nowelizacji, mające zapewnić zgodność pod względem legislacyjnym zmiany dotyczącej zwiększenia o 220 mln zł, do 320 mln zł, wysokości środków na pożyczki z budżetu dla samorządu terytorialnego. Pożyczka taka miałaby pozwolić województwu mazowieckiemu na wywiązanie się z obowiązku zapłaty tzw. janosikowego. To system subwencji, w ramach którego bogatsze samorządy przekazują biedniejszym część swoich dochodów. Z powodu niższych od planowanych dochodów (około 350 mln zł), głównie z podatków, województwo mazowieckie ma problem z zapłatą ostatnich rat janosikowego. Źle zredagowany zapis sejmowy spowodowałby, że województwo mazowieckie nie mogłoby skorzystać z takiej pożyczki. Zgodnie ze zmianą zaproponowaną przez komisję budżetu, łączna kwota planowanych przychodów budżetu państwa wzrośnie do 349 mld 377 mln 337 tys. zł, a saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa – do 45 mld 410 mln 452 tys. zł. Za przyjęciem nowelizacji z tymi poprawkami głosowało 54 senatorów, a 26 było przeciw.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej – przyjęta bez poprawek

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu rządowego podczas 49. posiedzenia, 13 września 2013 r., ma na celu umożliwienie ograniczenia wydatków z budżetu państwa w 2013 r. poprzez zmniejszenie nakładów na obronność, na zadania projakościowe w szkolnictwie wyższym oraz na infrastrukturę transportu lądowego. Przewiduje zmniejszenie wydatków w części 29: obrona narodowa o 3 mld 195 mln 209 tys. zł. Na finansowanie potrzeb obronnych Polski zatem będzie przeznaczonych z budżetu 28 mld 252 mln 277 tys. zł. Oznacza to, że w tym roku zawieszony zostanie przepis, zgodnie z którym na obronność przeznacza się nie mniej niż 1,95%. PKB. Jak stwierdził senator Jarosław Lasecki, sprawozdawca Komisji Obrony Narodowej, „(…) cięcia te nie spowodują w żaden sposób obniżenia zdolności bojowej naszych Sił Zbrojnych, ani też nie zatrzymają procesu ich modernizacji”.

Kolejne zmiany dotyczą zawieszenia w bieżącym roku waloryzacji wydatków związanych z dofinansowaniem zadań projakościowych w szkolnictwie wyższym. Dotychczas były one waloryzowane co najmniej o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług, ustalony w ustawie budżetowej na dany rok. Zmiana pozwoli na ograniczenie wydatków budżetu państwa o 48 mln 221 tys. zł.

Ustawa zawiesza także obowiązywanie art. 5 ustawy z 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, przewidującego przeznaczanie nie mniej niż 18% planowanych wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych na wydatki związane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem, ochroną i zarządzaniem infrastrukturą transportu lądowego. Ustala kwotę wydatków na ten cel na poziomie 4 mld 750 mln 905 tys. zł. Ze środków Krajowego Funduszu Drogowego w 2013 r. będą mogły być finansowane nie tylko remonty, ale również przebudowy dróg krajowych, wykonywane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad.

Senator Grzegorz Bierecki w imieniu mniejszości Komisji Budżetu i Finansów Publicznych wniósł o odrzucenie ustawy. Izba odrzuciła ten wniosek (23 głosy za, 54 – przeciw). Senator Maciej Klima zaproponował natomiast poprawkę zawieszającą wydatki na finansowanie partii politycznych w IV kwartale 2013 r.Według Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu jednak wniosek wykraczał poza ramy tej ustawy, nie przewiduje ona bowiem zmian w zasadach finansowania partii politycznych, a wypłata 4. raty dotacji i tak następuje w kolejnym roku budżetowym.

Poparcie Izby uzyskał wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Obrony Narodowej o przyjęcie bez poprawek ustawy zmieniającej ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej. Opowiedziało się za nim 51 senatorów, a 27 było przeciw.

Ustawa zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym – przyjęta z poprawkami

Nowelizacja, uchwalona przez Sejm na 49. posiedzeniu, 13 września 2013 r., z przedłożenia rządu, implementuje przepisy prawa do dyrektywy Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej oraz opodatkowania akcyzą, od 31 października 2013 r., gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych. Zmiana ustawy była konieczna, 31 października 2013 r. mija bowiem okres obowiązywania zwolnienia od akcyzy gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych, określonego w art. 163 ustawy. Ustawa wprowadza szeroki zakres zwolnień, który w zasadzie zachowuje stan obecnie istniejący.

W ustawie przyjęto rozwiązania podobne do tych wprowadzonych w 2013 r. w zakresie akcyzy na wyroby węglowe. Przedmiotem opodatkowania akcyzą wyrobów gazowych jest nabycie wewnątrzwspólnotowe, import i sprzedaż wyrobów gazowych finalnemu nabywcy. Przedmiotem opodatkowania jest także użycie gazu przez finalnego nabywcę niezgodnie z warunkami zwolnienia oraz użycie gazu przez tzw. pośredniczący podmiot gazowy.

Szerokie zwolnienia obejmują wyroby gazowe przeznaczone na cele opałowe w gospodarstwach domowych i jednostkach użyteczności publicznej (żłobki, szkoły, szpitale), a także na cele opałowe w pracach rolniczych, ogrodniczych itp. Ponadto ustawa nakłada na pośredniczący podmiot gazowy obowiązki ewidencyjne. Chodzi tu o dane dotyczące ilości sprzedawanych wyrobów gazowych, dane finalnego nabywcy i dane fakturowe.

Komisja Budżetu i Finansów Publicznych wniosła o przyjęcie nowelizacji bez poprawek, ale poparł ją tylko 1 senator, a 79 było przeciw.Izba opowiedziała się natomiast za zmianami, zaproponowanymi przez senatorów Kazimierza Kleinę i Witolda Sitarza, wprowadzającymi do ustawy określenia wartości opałowej dla gazów grupy Ln i grupy Lm oraz objęcie ich zwolnieniem ze względu na ich przeznaczenie. Za przyjęciem takiego wniosku głosowało 54 senatorów, a 27 wstrzymało się od głosu.

Do senackich poprawek ustosunkują się teraz posłowie.

Ustawa o zmianie ustawy o współpracy rozwojowej – przyjęta bez poprawek

Zgodnie z wnioskiem Komisji Spraw Zagranicznych, Izba przyjęła bez poprawek nowelizację, uchwaloną przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., z przedłożenia poselskiego. Wniosek taki poparło 53 senatorów, 28 było przeciw. Dzięki zmianie definicji tej współpracy, dokonanej w nowelizacji, działania podejmowane na podstawie ustawy będzie można kierować nie tylko do państw rozwijających się, ale także bezpośrednio do ich mieszkańców. Zgodnie z nowelizacją, współpraca rozwojowa będzie obejmować ogół działań administracji rządowej podejmowanych w celu udzielania pomocy rozwojowej lub humanitarnej państwom rozwijającym się lub ich społeczeństwom, zgodnie z zasadą solidarności międzynarodowej.

Nowelizacja trafi teraz do podpisu prezydenta.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw

Cele nowelizacji, uchwalonej na podstawie 1 projektu rządowego i 2 poselskich na 47. posiedzeniu Sejmu, 30 sierpnia 2013 r., to ograniczenie nadmiernej przewlekłości postępowań karnych i zbyt długotrwałego stosowania w Polsce tymczasowego aresztowania, od dłuższego czasu sygnalizowanego przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, a także usprawnienie procesów.

Jak stwierdził sprawozdawca Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji senator Piotr Zientarski, nowelizacja zawiera „nową filozofię procesu karnego”, polegającą na tym, aby „toczył się przed sądem proces prawdziwie kontradyktoryjny” – strony są sobie równe, przedkładają sądowi dowody, a sąd pełni funkcję arbitra. Przyjęte zmiany mają też usprawnić postępowanie karne zarówno poprzez przyspieszenie poszczególnych czynności, ich lepsze zorganizowanie, jak i rezygnację z tych, które nie są niezbędne. Cel ten ma zostać osiągnięty przede wszystkim przez wyeliminowanie – za zgodą stron – z materiału dowodowego tych jego części, które nie mają istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. We wszystkich sprawach tzw. inicjatywa dowodowa, czyli proponowanie przeprowadzania dowodów w procesie, ma należeć do stron postępowania. Dowody będą przeprowadzane przez tę stronę, na wniosek której je dopuszczono. Przeprowadzenie dowodu przez sąd stanie się możliwe jedynie w wyjątkowych wypadkach. Strony – oprócz prokuratora reprezentującego interes publiczny – nie będą miały obowiązku uczestniczenia w rozprawie. Ustawa przewiduje, że sprawcy wszystkich występków będą mogli składać wnioski o skazanie bez rozprawy.

Ustawa zmienia też przepisy dotyczące składu sądu, co ma zmniejszyć składy sędziowskie, a tym samym – koszty postępowań, co je przyspieszy. Na rozprawach w sądach pierwszej instancji, w sprawach szczególnie zawiłych lub ważnych, dopuszczona zostanie możliwość orzekania w składzie 1 sędziego zawodowego i 2 ławników. Dotychczas mogło to być wyłącznie 3 sędziów zawodowych. Na posiedzeniach zasadą stanie się orzekanie jednoosobowe. Dzięki nowelizacji zmieni się także rola prokuratora, więcej czynności śledczych wykonywałaby np. policja, a prokurator, który prowadził lub nadzorował śledztwo, osobiście oskarżałby przed sądem. Nowelizacja przewiduje ponadto skrócenie czasu postępowania odwoławczego i wprowadzenie jako zasady, że sąd II instancji ma kończyć proces, a nie uchylać wyroki instancji niższej i kierować sprawy do ponownego rozpatrzenia. Przewidziano również m.in. szerszy dostęp do pomocy prawnej dla stron procesu, ponieważ zarezerwowane obecnie tylko dla adwokatów uprawnienia do bycia obrońcą w sprawach karnych i karnoskarbowych przyznano też radcom prawnym. Na mocy nowelizacji sąd mógłby też umorzyć proces na wniosek osoby pokrzywdzonej, jeśli doszłoby do pojednania ze sprawcą przestępstwa, naprawienia szkody lub zadośćuczynienia doznanej krzywdzie. To oskarżony powinien zabiegać o to, żeby doszło do pojednania, do zadośćuczynienia wyrządzonej krzywdzie.

Z katalogu przestępstw do kodeksu wykroczeń przeniesiono odpowiedzialność za prowadzenie w stanie nietrzeźwości pojazdu innego niż mechaniczny, np. roweru. Wprowadzono możliwość prowadzenia mediacji również w sprawach o wykroczenia. W nowy sposób określono instytucję mediacji, która ma się stać dzięki temu bardziej efektywna niż obecnie.

Komisja Ustawodawcza oraz Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zarekomendowały Senatowi wprowadzenie 23 poprawek do nowelizacji kodeksu postępowania karnego. Podczas debaty senatorowie Piotr Zientarski i Jan Rulewski również zaproponowali zmiany w nowelizacji. W wyniku głosowań Izba łącznie poparła 27 poprawek. Za ich przyjęciem głosowało 53 senatorów, 28 było przeciw, a 1 wstrzymał się od głosu. Większość wprowadzonych zmian miała charakter redakcyjny, legislacyjny i językowy. Wprowadzono m.in. przepis, który zapewni stronie pomoc sądu w razie znacznych trudności z uzyskaniem dowodów w postaci dokumentu, przedmiotu lub informacji. Doprecyzowano, że radca prawny nie będzie mógł występować w charakterze obrońcy, jeżeli pozostaje w stosunku pracy z jakimkolwiek podmiotem. Na Radę Ministrów nałożono obowiązek poinformowania Sejmu i Senatu o wykonaniu ustawy po 2 latach jej obowiązywania. Wydłużono również jej vacatio legis do 1 lipca 2015 r., a także wprowadzono 14-dniowe vacatio legis w wypadku przepisów, które umożliwiają niszczenie zbędnych dla postępowania karnego lub karnego skarbowego ilości zatrzymanych wyrobów tytoniowych i alkoholu. Izba wprowadziła też zmianę ograniczającą prawo strony innej niż oskarżony do żądania wyznaczenia pełnomocnika z urzędu tylko do tych wypadków, gdy w sprawie nie uczestniczy oskarżyciel publiczny.

Senatorowie nie poparli natomiast wniosku komisji o wykreślenie przepisów zmieniających granicę, od której kradzież, przywłaszczenie czy zniszczenie rzeczy nie jest już wykroczeniem, a staje się przestępstwem. Rząd proponował, by była to ¹/₄ minimalnego wynagrodzenia (obecnie – 400 zł, a w 2014 r. – 420 zł), a komisje wniosły o pozostawienie 250 zł. Akceptacji Izby nie uzyskały także poprawki zaproponowane przez mniejszość komisji. W jednej postulowano, aby w postępowaniu przed sądem, które zostało wszczęte z inicjatywy strony, dowody mogły być przeprowadzane nie tylko przez strony po ich dopuszczeniu przez prezesa sądu, przewodniczącego lub sąd, ale także – w uzasadnionych wypadkach – z urzędu przez sąd. Drugi wniosek mniejszości zawierał propozycję dodania osób z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu znacznym do katalogu oskarżonych, którym niezbędny jest udział obrońcy w postępowaniu karnym (obecnie to osoby do lat 18., głuchonieme, nieme, niewidome).

Nowelizacja z senackimi poprawkami trafi teraz do Sejmu.

Poprawka Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego

Celem nowelizacji, uchwalonej przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie projektu senackiego, jest dostosowanie systemu prawa do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z 10 grudnia 2012 r. (sygn. akt K 25/11) i z 11 grudnia 2012 r. (sygn. akt K 37/11). W pierwszym z wyroków, dotyczącym art. 73 § 3 k.p.k., TK orzekł o niekonstytucyjności tego przepisu, nie wskazuje on bowiem przesłanek uprawniających prokuratora do zastrzeżenia kontroli korespondencji podejrzanego z obrońcą. Ustawodawca nie wprowadził żadnej klauzuli, która limitowałaby zarządzenia prokuratora odnośnie do kontroli korespondencji. Dodatkowo kodeks nie przyznaje w tym wypadku prawa do zaskarżenia decyzji prokuratora, praktyka stosowania art. 73 § 3 k.p.k. nie podlega weryfikacji. Nie da się zatem całkowicie wykluczyć, że ograniczenia prawa do obrony, będące oczywistą konsekwencją zastrzeżenia kontroli korespondencji, w niektórych sytuacjach mogą już wykraczać poza konstytucyjnie akceptowalne ramy. Trybunał postanowił o odroczeniu terminu utraty mocy obowiązującej zakwestionowanej normy prawnej z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (18 grudnia 2013 r.). Drugi zaskarżony przepis (art. 245 § 1 k.p.k.) przewiduje, że zatrzymanemu na jego żądanie należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę. Zatrzymujący może przy tym zastrzec, że będzie przy niej obecny. Trybunał stwierdził, że przepis ten nie wskazuje przesłanki, której zaistnienie uprawnia zatrzymującego do obecności przy rozmowie zatrzymanego z adwokatem. Zdaniem trybunału, efekty ocenianej regulacji nie pozostają w odpowiedniej proporcji do ciężarów nakładanych przez nią na obywatela. Kwestionowany przepis nie określa zakresu ograniczenia prawa do obrony przysługującego zatrzymanemu. Utraci moc obowiązującą z upływem 12 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (21 grudnia 2012 r.).

Nowelizacja wprowadza do zmienianych przepisów przesłanki, które mają stanowić podstawę ograniczania uprawnień podejrzanego i zatrzymanego. Wskazuje, że kontrolę korespondencji podejrzanego z obrońcą można zastrzec w „szczególnie uzasadnionych wypadkach”, gdy wymaga tego dobro postępowania przygotowawczego. Podczas rozmowy zatrzymanego z adwokatem zatrzymujący także może być obecny w „wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach”.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisja Ustawodawcza zaproponowały poprawkę, aby przesłanki te istniały „w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami”. Izba poparła ją w wyniku głosowania (52 głosy za, 29 – przeciw).

Do poprawki ustosunkuje się teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw – przyjęta bez poprawek

Głosami 51 senatorów, przy 22 przeciw, Senat poparł nowelizację bez poprawek, o co wnosiły Komisja Nauki, Edukacji i Sportu oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Izba wcześniej odrzuciła (29 głosów za, 53 – przeciw) wniosek senatora Kazimierza Wiatra o odrzucenie nowelizacji.

Sejm uchwalił ją na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., z przedłożenia rządu. Nowelizacja realizuje 2 cele: złagodzenie i usprawnienie rozpoczętego w 2009 r. procesu obniżania wieku rozpoczęcia obowiązku szkolnego przez dzieci 6-letnie, a także stworzenie w klasach nauczania początkowego, czyli w klasach I–III, publicznej szkoły podstawowej warunków do edukacji takich jak te, które zapewniono dzieciom w czasie nauczania przedszkolnego.

Zgodnie z ustawą, w roku szkolnym 2014/2015 obowiązek szkolny będą musiały realizować dzieci urodzone w roku 2007, czyli te, które mają ukończone 7 lat, oraz dzieci urodzone w I połowie 2008 r., od 1 stycznia do końca czerwca. W roku szkolnym 2015/2016 obowiązkiem szkolnym zostaną objęte dzieci urodzone w II połowie 2008 r. i w 2009 r. Dziecko 6-letnie, które nie podejmie nauki w szkole w przewidzianym dla niego okresie, może podjąć obowiązek szkolny na wniosek rodziców, a jeśli takiej woli rodzice nie mają, to musi ono mieć zapewnione warunki do kontynuowania przygotowania przedszkolnego w przedszkolu czy w szkole, a warunki do wypełnienia tego obowiązku ma zapewnić samorząd gminny.

W latach szkolnych 2014/2015 i 2015/2016 w szkołach, gdzie utworzona zostanie więcej niż 1 klasa pierwsza, dzieci będą dobrane do poszczególnych klas według wieku, począwszy od najmłodszych. W uzasadnionych wypadkach na wniosek rodziców będzie można odejść od tej zasady. Chodzi np. o sytuację, gdy do szkoły szłoby rodzeństwo urodzone w 2 różnych rocznikach.

Ustawa ogranicza też liczebność uczniów w klasach nauczania początkowego, tak aby nie było ich więcej niż 25. Do 2016 r. ten obowiązek zapewnienia małych czy mniej liczebnych klas powinien być sukcesywnie wprowadzany do klasy II i do klasy III. Inne regulacje co do liczebności uczniów w szkole zawierają odpowiednie rozporządzenia, chodzi tu o szkoły specjalne, o szkoły z klasami zintegrowanymi itd.

Nowelizacja zostanie teraz skierowana do podpisu prezydenta.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

Izba głosami 53 senatorów, przy 29 przeciw, uchwaliła 16 poprawek do noweli. Senat postanowił m.in. wprowadzić do ustawy definicję określenia: „przesyłanie dwutlenku węgla” (była to propozycja senator Jadwigi Rotnickiej), dzięki czemu uproszczono konstrukcję kilku przepisów i uniknięto wątpliwości interpretacyjnych. Inne 4 poprawki, zaproponowane przez Komisję Środowiska i Komisję Gospodarki Narodowej, usuwają kolizję między przepisami noweli i przepisami ustawy z 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw. Pozostałe zmiany korygują nieprecyzyjne odesłania, mają charakter doprecyzowujący i zapewniają ustawie spójność terminologiczną. Do senackich poprawek ustosunkuje się teraz Sejm.

Nowela, uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie projektu rządowego, wdraża do polskiego prawa dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla. Przyjęcie dyrektywy jest konsekwencją zobowiązań Unii Europejskiej odnośnie do redukcji emisji gazów cieplarnianych, przede wszystkim dwutlenku węgla powstającego przy spalaniu paliw kopalnych. Technologia wychwytywania CO₂ i jego składowanie w formacji geologicznej (Carbon Capture and Storage – CCS) jest jedną z metod ograniczania jego emisji do atmosfery. Polega ona na wychwytywaniu CO₂ z instalacji przemysłowych, transportowaniu go do miejsca składowania i tłoczeniu do odpowiedniej formacji geologicznej, gdzie będzie przechowywany.

W dziale VI prawa geologicznego i górniczego dodano rozdział 4a, określający zasady podziemnego składowania dwutlenku węgla, w tym także tryb zamknięcia podziemnego składowiska dwutlenku węgla i obowiązki przedsiębiorcy po zamknięciu składowiska. Podziemne składowanie dwutlenku węgla, a także poszukiwanie lub rozpoznawanie kompleksów podziemnego składowania CO₂ będą wymagać uzyskania koncesji udzielanej przez ministra środowiska. Koncesja na podziemne składowanie dwutlenku węgla obejmie działalność związaną z eksploatacją podziemnego składowiska, a także okres po jego zamknięciu. Ustawa wprowadza obowiązek zabezpieczenia finansowego prowadzenia podziemnego składowania CO₂. W wypadku cofnięcia koncesji na podziemne składowanie dwutlenku węgla lub jej wygaśnięcia odpowiedzialność za podziemne składowisko zostanie przekazana krajowemu administratorowi podziemnych składowisk dwutlenku węgla. Nowelizacja przewiduje powołanie tego podmiotu w 2015 r. Jego zadania będzie wykonywał Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. Nadzór nad wykonywaniem zadań będzie sprawował minister właściwy ds. spraw środowiska przy pomocy głównego geologa kraju.

Senackie poprawki rozpatrzy teraz Sejm.

Ustawa o zmianie ustawy o usługach płatniczych – przyjęta bez poprawek

Ustawa została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie projektów poselskich i senackiego. Określa maksymalną wysokość tzw. opłaty interchange, pobieranej przy transakcjach kartami płatniczymi przez wydawców kart (banki) od akceptantów (punkty usługowo-handlowe) za pośrednictwem agentów rozliczeniowych. Opłata nie będzie mogła przekroczyć 0,5% wartości transakcji. Ograniczenie to nie obejmie nowych organizacji kartowych przez 3 lata od rozpoczęcia przez nie działalności, jeśli nie należą do tej samej grupy, co inna organizacja kartowa ani inna organizacja nie wywiera na nową organizację znaczącego wpływu w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Ustawa nakłada na organizacje kartowe obowiązek udostępniania na ich stronach internetowych informacji o aktualnych stawkach opłaty interchange i o stawkach opłat stanowiących ich przychody. Ponadto organizacje kartowe będą miały obowiązek przekazywania do KNF i agentów rozliczeniowych informacji o zmianach stawek opłat stanowiących ich przychód nie później niż 3 miesiące przed ich datą wejścia w życie wraz z uzasadnieniem takich zmian.

Izba jednomyślnie, 79 głosami, poparła wniosek Komisji Budżetu i Finansów Publicznych o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Teraz nowelizacja zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o likwidacji Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych – przyjęta bez poprawek

Ustawa likwidująca fundusz rozwoju inwestycji komunalnych została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie przedłożenia rządowego. Fundusz, usytuowany w Banku Gospodarstwa Krajowego, został zlikwidowany z powodu braku zainteresowania potencjalnych beneficjentów tym instrumentem wsparcia. Celem funduszu było wspieranie rozwoju regionalnego poprzez udzielanie preferencyjnych kredytów na finansowanie przygotowania przez gminy, powiaty i ich związki dokumentacji projektowej inwestycji komunalnych przewidzianych do współfinansowania m.in. ze środków UE. Środki pozostające w dyspozycji funduszu, tj. ok. 51,9 mln zł, trafią do budżetu państwa i zostaną uwzględnione w projekcie ustawy budżetowej na 2014 r. w rezerwie celowej na dofinansowanie zadań własnych samorządu terytorialnego.

Senat, zgodnie z propozycją Komisji Budżetu i Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, przyjął ustawę w brzmieniu uchwalonym przez Sejm. Stanowisko takie poparło jednomyślnie 82 senatorów.

Teraz ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o Biurze Ochrony Rządu – przyjęta bez poprawek

Nowela, uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie projektu komisyjnego, wprowadza zmiany dotyczące Straży Marszałkowskiej. Zgodnie z ustawą, marszałek Sejmu będzie mógł w drodze zarządzenia nadać sztandar Straży Marszałkowskiej i określić jego wzór. Nowela zmienia też przepisy dotyczące wymogów kwalifikacyjnych i postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do strażników Straży Marszałkowskiej. Zgodnie z ustawą, strażnikiem może zostać osoba mająca obywatelstwo polskie, korzystająca z pełni praw publicznych, mająca co najmniej średnie wykształcenie, niekarana za popełnienie przestępstwa, ciesząca się nieposzlakowaną opinią, zdolna fizycznie i psychicznie do wykonywania zadań strażnika, dopuszczona do posiadania broni palnej i mająca uregulowany stosunek do służby wojskowej.

Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji proponowała przyjęcie ustawy bez poprawek. Wniosek ten Senat przyjął jednomyślnie, 81 głosami.

Teraz ustawa zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Ustawa o zmianie ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej – przyjęta bez poprawek

Celem ustawy, uchwalonej przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie projektu poselskiego, jest dodanie tytułów obowiązujących w Chorwacji do wykazu tytułów zawodowych odpowiadających zawodowi adwokata lub radcy prawnego, uzyskanych w państwach członkowskich UE. Zmiana wynika z przystąpienia tego kraju do UE 1 lipca 2013 r.

Senat jednomyślnie, 82 głosami, przyjął ustawę bez poprawek, o co wnosiła Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

Teraz nowela zostanie skierowana do podpisu prezydenta.

Poprawki Senatu do ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne oraz niektórych innych ustaw

Izba jednomyślnie, 80 głosami, zdecydowała o wprowadzeniu 12 poprawek do nowelizacji, uchwalonej przez Sejm podczas 49. posiedzenia, 13 września 2013 r., na podstawie przedłożenia rządowego. Nowelizacja ustawy ma na celu transpozycję do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/84/UE, zmieniającej w zakresie nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii dyrektywę 2001/83/WE w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Nowe przepisy mają zwiększyć efektywność monitorowania działań niepożądanych produktów leczniczych i umożliwić szybki przepływ informacji o niebezpieczeństwach płynących z ich stosowania na poziomie krajowym i europejskim. Nowela zmienia definicję „działania niepożądanego produktu leczniczego”. Będzie to każde niekorzystne i niezamierzone jego działanie, niezależnie od tego, czy stosowano go zgodnie ze wskazaniami, czy też niezgodnie z jego przeznaczeniem i właściwościami.

Ponadto nowela przewiduje, że informacje do europejskiej bazy danych EudraVigilance (system wymiany informacji o działaniach niepożądanych produktów leczniczych) będzie wprowadzał Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Będzie mógł także pobierać z tej bazy informacje zgłoszone przez instytucje z innych państw europejskich. Z kolei na importerów równoległych, tj. sprowadzających tańsze leki z innego państwa europejskiego, nałożono obowiązki dotyczące nadzoru nad bezpieczeństwem stosowania produktów leczniczych. Importer będzie musiał przesłać do urzędu informację o działaniach niepożądanych produktu, otrzymaną np. od pacjenta, a urząd przekaże ją do bazy EudraVigilance. Pacjenci lub ich opiekunowie będą mogli zgłaszać działania niepożądanych produktów leczniczych bezpośrednio prezesowi urzędu, producentowi lub osobie wykonującej zawód medyczny. Urząd taką informację również przekaże do bazy EudraVigilance.

Komisja Zdrowia wniosła o przyjęcie ustawy wraz z 2 poprawkami, redakcyjną i rozszerzającą zakres przepisu dotyczącego produktów leczniczych w razie trudnej ich dostępności o kategorię Rpz, czyli leków wydawanych z przepisu lekarza do zastrzeżonego stosowania. W trakcie dyskusji 10 zmian, mających na celu ujednolicenie terminologii odnoszącej się do raportów okresowych o bezpieczeństwie stosowania produktów leczniczych,zaproponował senator Rafał Muchacki. Izba poparła wszystkie poprawki.

Teraz ustosunkują się do nich posłowie.

Ustawa o ratyfikacji Porozumienia o współpracy w zakresie ochrony świadka, podpisanego w Stirinie dnia 24 maja 2012 r. – przyjęta bez poprawek

Ustawa ratyfikacyjna została uchwalona przez Sejm na 47. posiedzeniu, 30 sierpnia 2013 r., na podstawie projektu rządowego. Celem porozumienia jest rozwój i wzmocnienie współdziałania w zakresie ochrony świadka (koronnego) pomiędzy Polską a pozostałymi państwami Grupy Salzburskiej (Austria, Czechy, Słowacja, Bułgaria, Rumunia, Węgry, Słowenia i Chorwacja jako obserwator). Reguluje ono m.in. aspekty techniczne i operacyjne oraz zadania i czynności funkcjonariuszy wobec osób chronionych. Współpraca będzie obejmowała zmianę miejsca pobytu świadka i ochronę osób, wymianę informacji oraz wsparcie administracyjne, techniczne i logistyczne. Porozumienie zobowiązuje strony do wyznaczenia krajowego punktu kontaktowego oraz do zapewnienia pełnej poufności i ochrony informacji dostarczanych przez strony.

W wyniku głosowania Izba poparła wniosek Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Spraw Zagranicznych i wyraziła ustawową zgodę na ratyfikację porozumienia przez prezydenta (76 głosów za, 6 wstrzymujących się).

Teraz prezydent może ratyfikować porozumienie.

Informacja o działalności Sądu Najwyższego w roku 2012

Przedstawiając informację, wiceprezes Sądu Najwyższego Lech Paprzycki przede wszystkim zwrócił uwagę na sprawność postępowania przed Sądem Najwyższym i różnorodność rozpoznawanych zagadnień, a także na dbałość o jednolitość orzecznictwa. W 2012 r. Sąd Najwyższy rozpoznał 10 tys. spraw. W postępowaniu cywilnym czas rozstrzygania wynosi 10 miesięcy, w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych to 8 miesięcy, w Izbie Karnej – 6 miesięcy.

Wiceprezes Lech Paprzycki podkreślił, że Sąd Najwyższy w szczególny sposób zajmuje się również opiniowaniem aktów prawnych, zwłaszcza tych, które wiążą się z szeroko rozumianym prawem sądowym. Jak mówił, nie jest to uregulowane ani w ustawie o Sądzie Najwyższym, ani w konstytucji. To uprawnienie pierwszego prezesa, który konsultuje się z sędziami.

Oświadczenia

Po wyczerpaniu porządku 39. posiedzenia oświadczenia wygłosili lub złożyli senatorowie:Przemysław Błaszczyk, Robert Dowhan, Helena Hatka, Stanisław Iwan, Jan Maria Jackowski, Kazimierz Jaworski, Stanisław Jurcewicz, Stanisław Karczewski, Maciej Klima, Ryszard Knosala, Andrzej Kobiak, Stanisław Kogut, Rafał Muchacki, Jarosław Obremski, Andrzej Pająk, Andrzej Person, Bogdan Pęk, Leszek Piechota, Józef Pinior, Aleksander Pociej, Zdzisław Pupa, Jan Rulewski, Wojciech Skurkiewicz, Grzegorz Wojciechowski, Alicja Zając.