Z prac komisji senackich

Komisje: Budżetu i Finansów Publicznych, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej wniosły o przyjęcie bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw.

Projekt nowelizacji, która przyznaje działaczom opozycji antykomunistycznej i osobom represjonowanym z powodów politycznych w okresie PRL miesięczne świadczenie w wysokości 402,72 zł, przygotował Senat. Ustawa zakłada, że będą oni otrzymywali tę kwotę bezterminowo (do końca życia) oraz bez względu na dochód. W obecnym stanie prawnym takie świadczenie przyznawane jest tylko na rok i po spełnieniu określonego kryterium dochodowego (np. dochód osoby uprawnionej samotnie gospodarującej nie powinien przekraczać kwoty odpowiadającej 120% najniższej emerytury).

Nowela przewiduje również zmianę zasad przyznawania pomocy finansowej. Zakłada m.in. możliwość przyznania nie tylko pomocy jednorazowej (w szczególnych wypadkach do wysokości 300% najniższej emerytury), ale też pomocy okresowej – do 6 miesięcy w wysokości 100% najniższej emerytury miesięcznie. Jak napisano w uzasadnieniu projektu ustawy, pomoc okresowa ma służyć zaspokojeniu m.in. „potrzeb bytowych i ochrony zdrowia w wypadku długotrwałej choroby powodującej wzrost kosztów utrzymania, zakupu leków, środków opatrunkowych oraz dojazdów do podmiotów leczniczych na zabiegi medyczne i rehabilitacyjne”.

Ustawa powołuje także Radę do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych, która ma działać przy szefie Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych jako organ opiniodawczo-doradczy. Zmienione ma być też usytuowanie dotychczasowych wojewódzkich rad konsultacyjnych ds. działaczy opozycji i osób represjonowanych. Mają one działać przy wojewodach, a nie jak dotychczas przy marszałkach województwa.

Z danych urzędu ds. kombatantów wynika, że z obowiązujących w tym zakresie rozwiązań skorzystało niewiele osób. Ze względu na ostre kryteria dochodowe świadczenie pieniężne przyznano ok. 300 osobom posiadającym status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. To blisko 1/10 osób posiadających taki status. Nowelizacja jest zgodna z postulatem byłych opozycjonistów, by nowe świadczenie miało charakter godnościowy, a nie pomocowy, tak jak w wypadku świadczeń dla weteranów II wojny światowej. Instytut Pamięci Narodowej szacuje, że z nowego uprawnienia skorzysta między 30 a 60 tys. osób.

Podczas posiedzenia ustawę omówił wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Marcin Zieleniecki. Senatorowie zapoznali się także z opinią Biura LegislacyjnegoKancelarii Senatu, które zgłosiło uwagi do rozpatrywanej ustawy i zaproponowało odpowiednie poprawki. Senatorowie wysłuchali także opinii przedstawicieli Stowarzyszenia Polskiej Partii Niepodległościowej Członków i Współpracowników, Stowarzyszenia Wolnego Słowa, Stowarzyszenia Kobiet Internowanych, Więzionych Represjonowanych w Stanie Wojennym Regiony Mazowsze, Stowarzyszenia Osób Internowanych i Represjonowanych w Stanie Wojennym Regiony Radomskiego, Stowarzyszenia Walczących o Niepodległość 1956–89. Wniosek o przyjęcie rozpatrywanej nowelizacji bez poprawek zgłosił przewodniczący komisji praw człowieka senator Robert Mamątow.