Z prac komisji senackich

Na posiedzeniu Komisji Zdrowia dyskutowano o przyszłości szczepień ochronnych w Polsce. Senatorowie i eksperci wskazywali m.in. na potrzebę rozszerzenia katalogu szczepień dostępnych w aptece, zwiększenia nadzoru nad szczepieniami obowiązkowymi poprzez wprowadzenie elektronicznej karty szczepień i edukowanie rodziców. Zwracali uwagę na brak materiałów informacyjnych i promujących szczepienia, np. przeciw HPV (ludzkiemu wirusowi brodawczaka). Postulowali szczepienie dzieci przeciw HPV w szkołach.

Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia Mariusz Poznański przypomniał, że program szczepień ochronnych obejmuje szczepienia obowiązkowe i zalecane dla dzieci i młodzieży do 19. roku życia. Obecnie obowiązkowo szczepi się przeciwko 14 chorobom. Zwrócił też uwagę na malejący od kilku lat stan zaszczepienia dzieci i młodzieży oraz rosnącą liczbę osób, uchylających się od obowiązku szczepień. Zapewnił, że nie powoduje to jednak dużego ryzyka wystąpienia ognisk epidemicznych. Jak poinformował, w 2022 r. zaszczepiono 94% dzieci przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, 94,1% przeciw polio, 97,3% przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, 97,7% przeciw gruźlicy i 93,9% – odrze. Mariusz Poznański podkreślił, że resort zdrowia podejmował różne działania mające poprawić wyszczepialność, m.in. wprowadzono możliwość szczepienia przeciw grypie w aptekach. Rozważana jest kwestia ponownego szczepienia osób po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych lub narządów wewnętrznych z zaburzeniami śledziony, a także rekomendacja zespołu ds. szczepień ochronnych przeciw meningokokom w grupach ryzyka i zastosowanie szczepionek wysoceskojarzonych. Resort planuje wprowadzenie obowiązkowej elektronicznej karty szczepień oraz uproszczenie postępowania egzekucyjnego wobec rodziców uchylających się od obowiązkowego szczepienia dzieci i młodzieży. Jeśli chodzi o szczepienia zalecane, to w latach 2018–20 przeciw grypie zaszczepionych zostało 1 mln osób, a w 2021 r. – 1,3 mln osób. W czasie pandemii podano 60 mln dawek szczepionek przeciw COVID-19; w 2023 r. – 324 tys. dawek. 1 czerwca 2023 r. rozpoczął się program szczepień przeciw HPV dla dzieci w wieku 12 i 13 lat. Jak dodał główny inspektor sanitarny Krzysztof Saczka, obecne zapotrzebowanie na szczepionki przeciw HPV to 57 tys. dawek na szczepionkę dziewięciowalentną i 9 tys. na dwuwalentną. Poinformował też, że w 2022 r. obowiązku szczepień nie dopełniło 6399 osób, w związku z tym wystawiono 3150 tytułów wykonawczych. Podkreślił, że Główny Inspektorat Sanitarny aktywnie włącza się w akcje promujące szczepienia, m.in. w kilku oddziałach zorganizowano spotkania z rodzicami służące uświadomieniu im konsekwencji niezaszczepienia dzieci. Niestety, zainteresowanie tymi spotkaniami było znikome. „Rodzice uchylający się od szczepień mają wyrobione o nich zdanie (…) Ruchy antyszczepionkowe mają coraz większą moc i zasięg” – mówił główny inspektor sanitarny.

Uczestnicy posiedzenia zapoznali się również ze strategią dla szczepień 2030 Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych. Postuluje się w nim rozszerzenie programu szczepień o osoby dorosłe i budowanie świadomości konieczności szczepień wśród nich ze względu na trendy demograficzne. Eksperci proponują, aby szczepienia były bezpłatne i przeprowadzane w dogodnym dla szczepionych miejscu i terminie. W tym celu należy rozszerzyć katalog szczepień dostępnych w aptekach i kształcić w tym zakresie farmaceutów.