Z prac komisji senackich

Sytuacja na rynku spożywczym oraz problemy rolników i sadowników były przedmiotem wizyty studyjnej, którą senacka Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi złożyła w województwie świętokrzyskim w dniach 12–14 kwietnia br.

W delegacji uczestniczyli przewodniczący KRiRW Jerzy Chróścikowski, wiceprzewodniczący Przemysław Błaszczyk oraz senatorowie: Maciej Łuczak, Józef Łyczak, Andrzej Pająk, Zdzisław Pupa, Jarosław Rusiecki, Krzysztof Słoń, Dorota Tobiszowska i Jacek Włosowicz.

Pierwszego dnia wizyty studyjnej, 12 kwietnia br., członkowie komisji spotkali się z samorządowcami i ekspertami w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach. „Już w czerwcu ubiegłego roku mówiliśmy o problemie skupu zbóż i importu zboża z Ukrainy. Byliśmy wtedy na Lubelszczyźnie, gdzie odwiedziliśmy Zamojskie Zakłady Zbożowe i magazyn spółki Elewarr w Skierbieszowie” – poinformował senator Jerzy Chróścikowski na konferencji prasowej towarzyszącej spotkaniu.

Dyskusja, w której uczestniczyli między innymi wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz, marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski i członek zarządu województwa świętokrzyskiego Marek Jońca, poświęcona była gospodarce gruntami Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, monitorowaniu prywatnego obrotu gruntami rolnymi i sytuacji na rynkach rolnych, ze szczególnym uwzględnieniem rynku zbóż.

„W naszym województwie mamy 79,9 tys. gospodarstw rolnych. Znaczna część produkuje warzywa i owoce. Zajmujemy drugie miejsce w kraju pod względem uprawy jabłek. Gospodarujemy na glebach 1, 2 i 3 klasy” – poinformował dyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich UMWŚ Sławomir Neugebauer. „Prawnie chronione obszary przyrodnicze zajmują 78% powierzchni województwa” – dodał.

Dyrektor Oddziału Regionalnego KRUS w Kielcach Tadeusz Jakubowski oraz dyrektor Świętokrzyskiego Oddziału Regionalnego ARiMR Józef Cepil zaprezentowali wyniki prac ich instytucji, zwracając uwagę na problemy finansowe tego sektora i niskie wynagrodzenia pracowników, w szczególności doradców rolnych.

Dr Bogdan Konopka, świętokrzyski wojewódzki lekarz weterynarii, przedstawił statystki hodowli zwierząt. „Trzoda chlewna hodowana jest w 3074 stadach. Mamy 3500 krów mlecznych, ponadto owce i kozy. Na terenie województwa istnieją także hodowle ryb” – mówił. Przybliżył również działalność lokalnych zakładów mięsnych – 15 zakładów uboju drobiu, 25 trzody chlewnej i 7 zakładów, w których przetwarza się ryby słodkowodne i morskie – oraz o produkcji nabiału w mleczarniach we Włoszczowie i Końskich.

Szef Wojewódzkiego Inspektoratu Weterynarii w Kielcach mówił ponadto o aktualnej sytuacji epizootycznej. „Utrzymujemy monitoring pod kątem ASF. Prowadzony jest rejestr odstrzelonych dzików. Koła łowieckie na bieżąco współpracują z sołtysami” – podkreślił. „W 2022 roku pobraliśmy 12 380 próbek krwi do badań” – poinformował, odnosząc się do o ostatnich przypadków wystąpienia w województwie grypy u ptaków, wścieklizny, choroby Aujeszkiego i 42 przypadków włośnicy u dzików.

Podczas spotkania senator Jerzy Chróścikowski uhonorował marszałka województwa świętokrzyskiego Andrzeja Bętkowskiego medalem Senatu.

W drugim dniu wizyty, 13 kwietnia br., delegacja Senatu odwiedziła Spółdzielnię Mleczarską Włoszczowa. Po zakładzie produkcyjnym OSM Włoszczowa senatorów oprowadził Ryszard Pizior, prezes spółdzielni. „Stanowimy największą firmę w branży spożywczej w województwie świętokrzyskim i największą spółdzielnię mleczarską w południowej Polsce. Jesteśmy wiodącym partnerem handlowym dla producentów mleka z województw świętokrzyskiego, małopolskiego, opolskiego, śląskiego i łódzkiego. Nasze produkty eksportujemy na cały świat” – informował. Prezes przedstawił statystki skupu mleka i specyfikę produktów firmy.

Senatorowie interesowali się, jakie innowacje technologiczne i organizacyjne są wprowadzane w spółdzielni oraz jak kierownictwo korzysta z funduszy europejskich. Zapoznali się także ze strategią marketingową firmy. „Trzeba podnosić świadomość konsumentów, promować dobre polskie produkty i podkreślać ich wpływ na zdrowie człowieka. Dbajmy o to, co nasze, rodzime” – powiedział przewodniczący KRiRW.

Członkowie komisji złożyli wizytę również w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach „Nidarium” – będącym inwestycją Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych – gdzie o zagadnieniach edukacji szkolnej w zakresie ochrony różnorodności biologicznej dyskutowali z dyrektorem ZŚNiPK Tomaszem Halatkiewiczem i kierownik ośrodka Alicją Adamczyk. Jako przykład nowoczesnego, atrakcyjnego sposobu nauczania o przyrodzie kierownik wskazała stanowiące główną atrakcję ośrodka akwarium o pojemności 25 tys. litrów, które ukazuje życie w Nidzie.

Senatorowie odwiedzili również Stadninę Koni Michałów – największą w Polsce, znaną na świecie hodowlę koni arabskich. Delegacji zaprezentowane zostały najbardziej utytułowane konie, w tym Emandoria – m.in. platynowa czempionka świata na pokazach w Paryżu (2022). Po szczegółowym zapoznaniu się z pracą stadniny senatorowie wzięli udział w konferencji prasowej. „Stadnina koni w Michałowie jest wyjątkowym miejscem na mapie Polski, gdzie hoduje się cenione na całym świecie konie czystej krwi arabskiej. O to miejsce, jak i o stadniny w Janowie Podlaskim i Białce, trzeba dbać jak o dobro narodowe” – podkreślił senator Jerzy Chróścikowski.

Trzeciego dnia senatorowie odwiedzili BTBB Hutę Szkła Gospodarczego Wrześniak Glassworks w Grzybowie – największą w Polsce hutę szkła formowanego ręcznie – po której oprowadził ich prezes Tadeusz Wrześniak. Członkowie komisji zapoznali się ze specyfiką branży, omówili zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w kontekście legislacyjnym oraz z bliska przyjrzeli się produkcji wyrobów szklanych.

W Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Adolfa Dygasińskiego w Sichowie Dużym senatorowie dyskutowali o nowoczesnej edukacji rolniczej, agrotechnicznej, agroturystycznej i ekologicznej. Ofertę edukacyjną zaprezentował dyrektor Piotr Mazur, który – po omówieniu poszczególnych kierunków kształcenia – oprowadził senatorów po kompleksie szkolnym. Uczennice z kierunku technik żywienia i usług gastronomicznych pokazały, jak wieloosobowy zespół kelnerski może synchronicznie obsługiwać gości przy jednym stole w restauracji, a uczniowie kierunku technik weterynarii zaprosili senatorów na pokazową lekcję, podczas której zaprezentowano sposób wykonywania badań morfologicznych i zabiegów chirurgicznych na zwierzętach oraz mikroskopową analizę zawartości bakterii kwasu mlekowego w jogurtach.

O stanie sektora uprawy i przetwórstwa owoców członkowie KRiRW rozmawiali z przedsiębiorcami, samorządowcami i ekspertami w Szydłowie. Łukasz Gondek, radny Miasta i Gminy Szydłów, wśród głównych problemów szydłowskich sadowników wymienił wyższe koszty produkcji na skutek wzrostu cen paliw, energii, nawozów i środków ochrony rolnej oraz napływ owoców z krajów spoza Unii Europejskiej (Serbii, Mołdawii, Ukrainy) i brak ceł na część płodów rolnych. Radny zwracał szczególną uwagę na trudną sytuację sprzedawców śliwek. Podkreślał, że importowane produkty często nie spełniają unijnych norm w zakresie stosowanych środków chemicznych.

Kierownik biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Jerzy Adamkiewicz przedstawił profil produkcji rolnej na terenie Sandomierszczyzny i omówił szczegółowo sytuację na rynku jabłek. „Polskie jabłka są znane i cenione w wielu krajach za swoją jakość i niezwykłe walory smakowe” – podkreślał. Zgodnie z przytoczonymi danymi eksport jabłek w marcu 2023 r. wyniósł 36 tys. ton, czyli aż o 14 tys. ton mniej niż w analogicznym okresie w roku 2021. Największym odbiorcami nadal pozostają Egipt i Kazachstan. Odnotowano wzrost eksportu do Indii, Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Kierownik powiatowej ARiMR mówił także o przetwórstwie owoców. „Jeżeli Polska będzie miała przynajmniej trzy zakłady przetwórcze, możemy wówczas liczyć się na rynku koncentratu jabłkowego. Jeśli nie, będziemy uzależnienie od innych” – przekonywał.
Inicjatorem dyskusji w Szydłowie był burmistrz Andrzej Tuż.