Z prac komisji senackich

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej wyraziła zaniepokojenie, że uruchamiane są programy, które mają być finansowane z pieniędzy Krajowego Planu Odbudowy, przeznaczane są na to pieniądze z Polskiego Funduszu Rozwoju, a nie wiadomo, czy środki z KPO Polska uzyska.

Senacka Komisja Spraw Zagranicznych na posiedzeniu 25 stycznia 2023 r. dyskutowała nt. aktualnego stanu przygotowań Rady Ministrów do pozyskania środków z Krajowego Planu Odbudowy.

Jak powiedziała dyrektor departamentu strategii w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Renata Calak, jest zwyczajną praktyką, że prefinansuje się programy, a potem pozyskiwane są pieniądze na ich realizację z funduszy europejskich z uwagi na długotrwałe procedury. Poinformowała, że w 2022 r. wydano na rozpoczęcie realizacji tych programów 120 mln zł i z rozpisanych konkursów w I kwartale br. wynika, że na ich prefinansowanie potrzebne będzie kolejne 120 mln zł.

Pytana przez senatorów o źródła finansowania PFR powiedziała, że pieniądze te pochodzą ze zwrotów pieniędzy, które przeznaczone były na realizację tzw. tarcz antykryzysowych.

Przewodniczący komisji spraw zagranicznych senator Bogdan Klich powiedział, że o ile w przypadku polityki spójności jest prespektywa finansowa i wiadomo, na jakie środki można liczyć  z funduszy UE, to z europejskiego funduszu odbudowy trzeba chcieć otrzymać te pieniądze, a sprawujący w Polsce władzę nie chcieli o nie przez minione 22 miesiące wystąpić. Dodał, że senatorowie mają uzasadnioną obawę, że nie będzie refundacji tego, co zostało sfinansowane z PFR.

Senatorowie pytali skąd rząd weźmie pieniądze na kontynuowanie rozpoczętych programów, jeśli nie będzie pieniędzy z KPO. Według dyrektor Calak pierwszy etap polega na przygotowaniu reform, ustaw - czyli jest to proces niemal bezkosztowy. Kamienie milowe związane z realizacją tych reform muszą być zrealizowane. Przyznała, że jednym z nich jest ustawa wiatrakowa.

Minister ds. Unii Europejskiej w Kancelarii Premiera Rady Ministrów Szymon Szynkowski vel Sęk podkreślił, że jest polityczna konieczność przyjęcia ustawy wiatrakowej liberalizującej kwestie sytuowania farm wiatrowych. Zaznaczył, że jest to odpowiedzialność całej klasy politycznej, która zna jej znaczenie dla pozyskania środków z KPO.

Przewodniczący Klich przypomniał, że projekt tej ustawy leży od kilku miesięcy w Sejmie i to, jego zdaniem, jest miara odpowiedzialności za państwo obozu rządzącego.

KE na początku czerwca ub.r. zaakceptowała polski KPO, co było krokiem w kierunku wypłaty przez UE 23,9 mld euro dotacji i 11,5 mld euro pożyczek w ramach Funduszu Odbudowy, jednak pieniądze nie zostały wypłacone. KE zaznaczyła, że polski KPO zawiera kamienie milowe związane z ważnymi aspektami niezależności sądownictwa, które mają szczególne znaczenie dla poprawy klimatu inwestycyjnego i stworzenia warunków dla skutecznej realizacji i że Polska musi wykazać, że te kamienie milowe zostały osiągnięte przed dokonaniem jakichkolwiek wypłat w ramach Funduszu Odbudowy.

Komisje: Budżetu i Finansów Publicznych oraz Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej – po rozpatrzeniu ustawy o ratyfikacji Protokołu zmieniającego Umowę między Rzecząpospolitą Polską a Baliwatem Guernsey w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych, podpisaną w Londynie dnia 8 października 2013 r., podpisanego w Londynie dnia 19 maja 2022 r. – zarekomendują Izbie jej przyjęcie bez poprawek.

Jak wyjaśniał wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk, ustawa dotyczy ratyfikacji przez prezydenta protokołu zmieniającego umowę międzynarodową, która w obowiązującym brzmieniu nie spełnia najnowszych standardów w zakresie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie odpowiada w pełni obecnym priorytetom polityki podatkowej Polski, nakierowanym na uszczelnienie systemu podatkowego, ani aktualnym standardom wynikającym z Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku.

Protokół przewiduje, że jego postanowienia będą miały zastosowanie dla lat podatkowych, okresów i zdarzeń powodujących powstanie opodatkowania, rozpoczynających się w pierwszym dniu lub po pierwszym dniu stycznia roku kalendarzowego następującego po roku, w którym wszedł on w życie.

Komisja Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej podjęła uchwałę, w której wyraziła zaniepokojenie w związku z przedłużającą się blokadą tzw. korytarza laczyńskiego w Azerbejdżanie, łączącego region Górskiego Karabachu z Armenią, oraz z powodu wzrostu agresywnej retoryki grożącej eskalacją konfliktu.  Trwająca od 12 grudnia ubr. blokada uniemożliwia transport towarów, w tym leków i pomocy humanitarnej do Górskiego Karabachu, a także utrudnia ruch osobowy między Armenią a tym regionem. Ma ona negatywny wpływa zarówno na sytuację humanitarną, jak i przebieg procesu pokojowego między oboma krajami.  

„Wzywamy władze Azerbejdżanu do natychmiastowego przerwania blokady bez warunków wstępnych” – czytamy w uchwale. Senatorowie wyrazili też oczekiwanie, że rząd Azerbejdżanu będzie szanował porozumienie z 9 grudnia 2020 r. kończące działania wojenne w Górskim Karabachu, które gwarantowało swobodną komunikację przez Korytarz Laczyński.    

W uchwale komisja zaapelowała o jak najpilniejszy powrót do stołu rokowań, albowiem konieczne jest pilne porozumienie pokojowe gwarantujące stabilność regionu oraz bezpieczeństwo i ochronę praw ludności ormiańskiej. Apel ten jest zgodny z deklaracjami instytucji Unii Europejskiej w sprawie wspierania wszelkich działań zmierzających do sprawiedliwego pokoju – czytamy w uchwale. „Polska, pamiętając o tradycyjnej przyjaźni zarówno z Armenią, jak i Azerbejdżanem, popiera te działania” – napisali senatorowie.