Marszałek i Prezydium

Pierwszego dnia wizyty marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska spotkała się z przewodniczącym Senatu Nicolae-Ionelem Ciucă. „Mamy ze sobą wiele wspólnego, Rumunia i Polska to kraje, które ucierpiały w okresie komunizmu, przeszły trudną transformację, a teraz występują w Unii Europejskiej. Nasze wyzwania współczesności są podobne: rosyjski szantaż energetyczny, groźby Moskwy i skutki wojny na Ukrainie” – podsumował spotkanie rumuński odpowiednik marszałek. W parlamencie delegacja Senatu rozmawiała także z tymczasowym przewodniczącym Izby Deputowanych Alfredem-Robertem Simonisem. Rozmawiano m.in. o bezpieczeństwie Europy w kontekście wojny w Ukrainie, współpracy gospodarczej między Polską i Rumunią, a także o rumuńskich aspiracjach wejścia do strefy Schengen. Podczas spotkań politycy podkreślali dobre relacje między obu państwami i ich zgodne stanowisko w wielu kwestiach związanych z gospodarką, obronnością i wsparciem dla Ukrainy w jej walce z rosyjską agresją. Przewodniczący Alfred-Robert Simonis podkreślił, że Polska jest strategicznym partnerem gospodarczym Rumunii, a bilans naszych stosunków handlowych może być jeszcze lepszy po przystąpienie jego kraju do strefy Schengen. Jego zdaniem oba kraje najlepiej rozumieją potrzebę wspierania Ukrainy. Jak dodał, jest to wojna w obronie wartości i Europa musi mówić w tej kwestii jednym głosem. „Dlatego należy przekonywać kraje, które wykazują oznaki zmęczenia, że zwycięstwo Ukrainy to zwycięstwo całego świata” – mówił Simonis. Marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska podkreśliła, że Polska i Rumunia nie muszą się wzajemnie przekonywać o znaczeniu obronności w Unii Europejskiej, ponieważ mówią w tej kwestii jednym głosem. „Doskonale wiemy, że w obecnej sytuacji Europa, jeśli ma bronić wartości i demokracji, musi być zjednoczona i przygotowana na ponoszenie ciężaru ich obrony” – zaznaczyła. Marszałek Senatu poinformowała, że od czerwca 2024 r. w obu krajach przez 17 miesięcy odbędzie się wspólny sezon kulturalny pod hasłem „Mamy wspólny język”, który będzie stanowił znakomitą okazję do nawiązywania kontaktów, także biznesowych, ponieważ kultura stanowi dobrą podstawę do budowania wzajemnych relacji.

W Pałacu Wiktorii, siedzibie rumuńskiego rządu marszałek Senatu przyjął premier Marcel Ciolacu. Podczas spotkania rozmawiano o wsparciu dla Ukrainy, udzielanym przez Polskę i Rumunię i inne państwa zachodnie. Mowa była też o potrzebie wzmocnienienia jedności europejskiej i budowaniu europejskiego potencjału obronnego w związku z zagrożeniem ze strony rosyjskiej. Rozmówcy wskazywali na rosyjskie działania hybrydowe majace na celu destabilizację, prowadzone w krajach europejskich. Zwracano też uwagę na potrzebę przeciwdziałania rosyjskiej propagandzie. Politycy rozmawiali też o wpływie wojny w Ukrainie na sytuację społeczno-gospodarczą w Polsce i Rumunii. Podczas rozmowy poruszono temat integracji Ukrainy i Mołdawii z Unią Europejską. Nawiązano też do kwestii związanych z rolą Polski i Rumunii w kształtowaniu reakcji UE i NATO na wydarzenia w regionie. Kolejne poruszone tematy to rozwój współpracy parlamentarnej w celu pogłębienia strategicznego partnerstwa polsko-rumuńskiego, rozszerzenie strefy Schengen o Rumunię i wynikające z tego korzyści dla relacji polsko-rumuńskich, a także działania na rzecz bezpieczeństwa energetycznego obu krajów.

Podczas rozmowy z mediami marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska powiedziała, że „Polska i Rumunia pierwsze ostrzegały przed tym, do czego zdolna jest Rosja, do czego zdolny jest Putin. To Polska i Rumunia pierwsze pomagały, gdy wybuchła wojna w lutym 2022 r.” Podkreśliła, że nasze kraje łączą wspólne doświadczenie i podobne postrzeganie zagrożeń na wschodzie i południu Europy. „Mamy wspólne doświadczenia, wspólnie działamy na rzecz bezpieczeństwa, zgadzamy się, że w bezpieczeństwo trzeba inwestować” – mówiła marszałek Senatu. Dodała, że oba kraje poniosły duże koszty wojny, którą prowadzi Rosja przeciwko Ukrainie i chcą, by to doświadczenie było wykorzystane. Zaznaczyła, że chodzi o to, iż nie może być tak, że „my będziemy robili to wszystko, co należy robić, a inni będą stali i przyglądali się. Skończył się czas dyskusji i potrzebne jest działanie. Zwłaszcza dotyczy to wspólnych kroków na rzecz zakupu broni i amunicji dla Ukrainy” – zaapelowała.

W rozmowie z PAP przewodniczący Komisji Obrony Narodowej senator Mirosław Różański podkreślił, że Polskę i Rumunię łączą m.in. wspólna ocena środowiska bezpieczeństwa, postrzeganie Rosji jako zagrożenia w regionie, a także świadomość, że musimy pomagać Ukrainie”. W ocenie senatora łączy nas też to, że już wcześniej sygnalizowaliśmy zagrożenia ze strony rosyjskiej. „Niestety, nie słuchano nas, ale Zachód przekonuje się teraz, że nie było to wyolbrzymione i wszystko się potwierdziło” – stwierdził. Dodał też, że rumuńskie władze pozytywnie przyjęły reaktywację Trójkąta Weimarskiego.

Tego samego dnia w Ambasadzie RP w Bukareszcie marszałek Senatu wraz z delegacją spotkała się z przedstawicielami Polaków i Polonii w Rumunii. „Spotkanie, które możemy z państwem dzisiaj odbyć, jest dla nas bardzo ważne. Dla mnie i dla moich kolegów senatorów, reprezentujących najważniejsze komisje, którzy przyjechali tutaj ze mną. Spotykamy się w wyjątkowym momencie. My, w Polsce, jesteśmy już po wyborach parlamentarnych i w przededniu wyborów samorządowych oraz do Parlamentu Europejskiego. Rumunia zaś weszła w rok wyborczy. Rozumiem więc, że to czas bardzo ważny dla nas wszystkich, bo podejmujemy ważne decyzje” – powiedziała marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska. Jak mówiła, przywozi dobre wiadomości. „W tym roku środki dla Polonii znowu – może nie w takiej kwocie, o jakiej marzymy – trafiły do Senatu. To 10 milionów zł. Mamy nadzieję, że w przyszłym roku to będzie zdecydowanie więcej pieniędzy, bo częścią środków będzie dysponowało ministerstwo spraw zagranicznych, a Senat będzie je miał na projekty «miękkie», które wymagają mniejszego finansowania, ale są bardzo ważne” – wyjaśniła. Jak mówiła, zostaną wykorzystane nie tylko do tego, żeby aktywizować Polaków mieszkających za granicą, ale także żeby ich promować. „Zależy nam na tym, aby Polacy, którzy mieszkają za poza Polską, byli liderami i promotorami, ale nie tylko spraw polskich, ale również w innych dziedzinach, bo mamy wielkie talenty i umiejętności, więc starajmy się je wykorzystać” – podkreśliła marszałek Senatu. W jej opinii ważne, by do takich działań namówić młodych ludzi. Dzięki temu młodzi Polacy mieszkający za granicą będą czuli silniejszą więź z Polską i będą chcieli się włączać w programy, na które środki otrzymają z Senatu również małe grupy czy organizacje. „Wydaje mi się, że to będzie bardzo ciekawy rok dla Polonii, także rumuńskiej” – wyraziła nadzieję marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.

Prezes Związku Polaków w Rumunii Ghervazen Longher, poseł do rumuńskiej Izby Deputowanych, reprezentujący polską mniejszość, podkreślił, że cała Polonia rumuńska jest wdzięczna za pomoc, jaką otrzymała od polskiego Senatu. „Chcę złożyć szczególne podziękowania dla pana marszałka Bogdana Borusewicza za to, co dla nas zrobił” – podkreślił prezes. Przypomniał projekt pomocowo-edukacyjny „Dzieci Bukowiny”, mający na celu poprawę jakości nauki w 12 szkołach w Suczawie, w których uczą się dzieci polskiego pochodzenia. Związek Polaków w Rumunii 2006 r. rozpoczął starania o budowę nowej szkoły w Pojanie Mikuli, zamieszkałej przez liczną grupę Polaków. Stara szkoła była od wielu lat w bardzo złym stanie, a przedszkole mieściło się w budynku Domu Polskiego. Już we wrześniu 2007 r. rozpoczęto prace budowlane, których koszt (1,5 mln euro) w całości został pokryty przez Senat w ramach opieki nad Polakami mieszkającymi za granicą. W uroczystym otwarciu nowej szkoły 9 października 2009 r. uczestniczyła delegacja Senatu pod przewodnictwem ówczesnej wicemarszałek Krystyny Bochenek. „Pan marszałek Bogdan Borusewicz włożył w to bardzo dużo wysiłku i bardzo nam pomógł” – wspominał prezes Ghervazen Longher. „Bardzo wielu młodych, setki młodych Polaków mieszkających tutaj, w Rumunii, już wykształciliśmy dzięki waszej pomocy” – podkreślił. „Poseł Longher mnie chwali, ale to jest połowa, a może jedna czwarta prawdy. To przede wszystkim wasza zasługa i ja, decydując o tym, że inwestujemy w polonijne projekty, wiedziałem, iż te pieniądze nie będą stracone” – mówił przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą senator Bogdan Borusewicz. Jak zaznaczył, dobra atmosfera polityczna między Polską i Rumunią działa na korzyść Polonii i polskiej mniejszości.

Drugiego dnia wizyty delegacja Senatu spotkała się z minister spraw zagranicznych Luminițą Odobescu. Mowa była przede wszystkim o zagrożeniach stojących przed obu państwami i wojnie w Ukrainie. Rumunię szczególnie niepoki sytuacja w Mołdawii, poddawanej działaniom destabilizującym ze strony Rosji. Jak podkreślano, w tej sytuacji konieczne jest wspólne działanie.  „To jest budujące, że w Rumunii mamy partnera, który tak samo rozumie problemy za naszą wschodnią granicą, ma takie same stanowisko, że tylko wspólnie możemy zatrzymać Putina. Zgadzamy się, że nie możemy Ukrainy zostawić samej, że ona musi dostać wsparcie i nie tylko krajów flanki wschodniej, ale wszystkich krajów europejskich” – powiedziała marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska dziennikarzom po spotkaniu z minister spraw zagranicznych.

Podsumowując swoją wizytę w Bukareszcie, marszałek Senatu oceniła, że była ona bardzo intensywna, odbyły się rozmowy z najważniejszymi rumuńskimi politykami.  Jak zaznaczyła, rozmowy zdominował temat wojny, bo trudno rozmawiać o przyszłości, gdy toczy się ona za naszymi granicami. W tym kontekście podkreśliła, że polscy i rumuńscy politycy podobnie mówią o zagrożeniach, nie ma też różnic w ocenie sytuacji. „Jest to trudny i niebezpieczny czas, i musimy działać wspólnie” – podsumowała. „Rozmawialiśmy też o gospodarce. Rumunom zależy, żeby wyrównać szanse, żeby eksport i import były na tym samym poziomie w naszych krajach. Mamy bardzo dużo do zaoferowania Rumunom, nasi przedsiębiorcy zakładają tu firmy z dużym powodzeniem, mamy nasze pociągi Pesa, które wchodzą na ten rynek. Z kolei Rumuni chcieliby znaleźć produkty czy towary, które mogłyby być ciekawe dla Polski” – wskazywała marszałek Senatu. Mówiła również o poparciu Polski dla starań Rumunii o jak najszybsze pełne wejście do strefy Schengen. Od 31 marca 2024 r. na granicach powietrznych i morskich między Bułgarią i Rumunią a pozostałymi państwami strefy Schengen nie będzie kontroli osób. Uczestnictwo w pełnym, także „lądowym Schengen”, blokuje jednak Austria. Podczas rozmowy z dziennikarzami marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska zaznaczyła także, że liczy na zacieśnienie dwustronnej współpracy parlamentarnej i rewizytę przedstawicieli rumuńskiego Senatu. Podsumowując współpracę dwustronną, podkreśliła, że „musimy szczerze ze sobą rozmawiać i siłą tych rozmów jest zaufanie, które jest budowane na każdym kolejnym spotkaniu.