Narzędzia:

Zapowiedzi

27 listopada 2013 r.

27 listopada 2013

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, na wniosek senatorów Witolda Gintowt-Dziewałtowskiego i Janusza Sepioła, postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 49 poprawek do ustawy o cudzoziemcach, która ma zastąpić dotychczas obowiązujące przepisy; wprowadza ona ułatwienia dla cudzoziemców pracujących i studiujących w Polsce oraz chcących zalegalizować pobyt. Projekt ustawy przygotowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Obejmuje ona wszystkie sprawy związane z pobytem cudzoziemców w Polsce, dotychczas uregulowane w różnych aktach prawnych; systematyzuje i porządkuje nowe problemy i nieopisane dotąd sytuacje. Dostosowuje też polskie prawo do 14 dyrektyw Unii Europejskiej. Jak wskazywali autorzy projektu, obecnie obowiązująca ustawa o cudzoziemcach była wielokrotnie nowelizowana, co powodowało ograniczenie czytelności przepisów i pogłębiło ich kazuistyczny charakter, a w konsekwencji stwarzało trudności interpretacyjne. Chodziło o takie uregulowanie materii dotyczącej cudzoziemców, by uczynić ją bardziej spójną i przejrzystą. Nowe rozwiązania dotyczą natomiast przepisów regulujących zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemca. W pracach nad ustawą aktywny udział brali przedstawiciele organizacji pozarządowych współpracujących z cudzoziemcami i udzielających im pomocy prawnej, m.in. Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Stowarzyszenia Interwencji Prawnej. Posłowie uwzględnili większość postulatów zgłaszanych przez stronę społeczną.

W ustawie wydłużono z 2 do 3 lat maksymalny okres, na jaki cudzoziemcom może być udzielone zezwolenie na pobyt czasowy. Cudzoziemcom studiującym na polskich uczelniach zezwolenie na pobyt czasowy będzie przyznawane na 15 miesięcy, a kontynuującym studia na kolejnym roku – na okres do 2 lat, a nie jak do tej pory – na rok. Cudzoziemcy – absolwenci polskich uczelni, którzy poszukują w Polsce pracy, będą mogli ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy na 1 rok. Ustawa przyspieszy procedury udzielania zezwoleń na pobyt. W tym celu skrócono termin, w którym odpowiednie służby udzielają informacji, czy wjazd i pobyt cudzoziemca nie zagraża m.in. bezpieczeństwu albo porządkowi publicznemu. Dotychczasowy termin 30 dni skrócono do 21.

Cudzoziemiec, który pracuje w Polsce, będzie mógł ubiegać się o zezwolenie na pobyt i pracę w ramach jednej procedury. Obecnie to pracodawca, który chce zatrudnić w Polsce cudzoziemca, musi ubiegać się dla niego o zezwolenie. Dopiero po jego uzyskaniu cudzoziemiec może wystąpić o zezwolenie na pobyt. Nie zostanie zlikwidowana procedura wydawania zezwoleń na pracę. Pracodawca nadal będzie miał możliwość uzyskania zezwolenia na pracę, które będzie uprawniało m.in. do ubiegania się o wizę dla cudzoziemca chcącego pracować w Polsce. Ponadto cudzoziemiec będzie mógł przez 1 miesiąc pozostawać bez zatrudnienia. W tym czasie nie straci udzielonego mu wcześniej zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Ustawa wprowadza także regulacje dotyczące umieszczania dzieci cudzoziemskich pozbawionych opieki w strzeżonych ośrodkach. Będą mogły tam trafiać tylko dzieci powyżej 15. roku życia. Organizacjom pozarządowym nie udało się przekonać posłów i rządu do całkowitego zakazu detencji dzieci, udało się jednak przyjąć klauzulę dobra dziecko jako przesłanki, którą sąd powinien uwzględniać, orzekając o umieszczeniu małoletniego bez opieki albo rodziny z dziećmi w strzeżonym ośrodku. Podczas prac sejmowych na wniosek strony społecznej wprowadzono również zapis, w myśl którego po złożeniu przez cudzoziemca skargi do sądu administracyjnego na decyzję w sprawie zobowiązania do powrotu wraz z wnioskiem o wstrzymanie tej decyzji, nie będzie ona mogła zostać wykonana. Obecnie złożenie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji, w skutek czego zdarza się, że cudzoziemcy są wydalani przed rozpatrzeniem wniosku, a gdy sąd uwzględni skargę, nie ma ich już w Polsce i nie mogą skorzystać z przyznanej przez sąd ochrony.

Ustawa dotyczy wszystkich cudzoziemców niebędących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Rekomendując senatorom przyjęcie nowej ustawy o cudzoziemcach, wiceminister spraw wewnętrznych Piotr Stachańczyk podkreślił, że odchodzi ona od dotychczasowych rozwiązań, co czyni ją bardziej liberalną.

Podczas posiedzenia senatorowie zapoznali się także z opinią Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu, które zaproponowało wprowadzenie poprawek do ustawy uchwalonej przez Sejm. Miały one przede wszystkim charakter redakcyjno-legislacyjny i związane były m.in. z przetwarzaniem w rejestrach i ewidencjach danych osoby zapraszającej cudzoziemca; ograniczeniem postępowania prowadzonego przez organy Straży Granicznej w sprawie wydania cudzoziemcowi decyzji o odmowie wjazdu jedynie do kontroli dokumentów; brakiem możliwości wskazania przez cudzoziemca środków finansowych; decyzją o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu wydaną małoletniemu cudzoziemcowi; finansowaniem pomocy dla cudzoziemca w dobrowolnym powrocie do jego kraju, a także z postępowaniem w sprawie umieszczenia cudzoziemca w strzeżonym ośrodku i w areszcie dla cudzoziemców.