W dniach 4 – 5 grudnia 2013 r.  odbyło się  44. posiedzenie Senatu.  Izba przyjęła 14 ustaw. Senatorowie wprowadzili poprawki do noweli ustawy  o księgach wieczystych i hipotece, a także do ustawy o cudzoziemcach.

Senat bez poprawek uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej, której projekt przygotował rząd. Przewiduje ona m.in. utrzymanie wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, posłów i senatorów, a także płac w tzw. „budżetówce” na poziomie roku 2013, zamrożenie na poziomie ubr. funduszu świadczeń socjalnych, uniezależnienie wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego od kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz podwyższenie akcyzy na alkohol etylowy (o 15 proc.), wyroby tytoniowe i susz tytoniowy (o 5 proc.).

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do nowelizacji ustawy  o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Celem przygotowanej przez rząd ustawy jest wprowadzenie nowej stabilizującej reguły wydatkowej, która ma zapewnić długookresową stabilność finansów państwa i sprzyjać stabilności makroekonomicznej. Reguła m.in ograniczy wzrost wydatków administracji publicznej do średniego tempa wzrostu PKB, zastąpi obowiązującą tzw. dyscyplinującą regułę wydatkową, która przewiduje, że wydatki tzw. elastyczne nie mogą rosnąć szybciej niż o 1 proc. powyżej inflacji, oraz dotychczasowe sankcje przewidziane po przekroczeniu przez państwowy dług publiczny 50 proc. PKB, zmieni zasadniczo prowadzenie polityki fiskalnej przez nałożenie wiążącego prawnie limitu na poziomie około 2/3 wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych.

Izba nie wniosła poprawek do wywodzącej się z projektu rządowego ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje utrzymanie do 31 grudnia 2016 r. obecnie obowiązujących stawek VAT. W 2011 r. rząd, podnosząc VAT o 1 pkt proc., zapowiadał obniżkę tego podatku po trzech latach, czyli w 2014 r. - taki zapis znajduje się w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług. Aby utrzymać obecne stawki do 2016 r., konieczne było znowelizowanie ustawy o VAT. W przeciwnym razie w przyszłym roku stawki VAT wróciłyby do poziomu z 2010 r., a stawka podstawowa wyniosłaby 22 proc.

Trzy poprawki Izba wprowadziła do nowelizacji ustawy o księgach wieczystych i hipotece, opartej na projekcie poselskim. Zmienia ona termin wejścia w życie ustawy z 24 maja 2013 r. w związku z niezakończeniem postępowania przetargowego mającego na celu wyłonienie wykonawcy systemu informatycznego, umożliwiającego Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych realizację wszystkich zadań wskazanych w ustawie. Posłowie proponują, aby weszła ona w życie 1 lipca 2014 r., a nie 30 listopada 2013 r. W maju tego roku Sejm uchwalił nowelizację ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zgodnie z którą będzie można m.in. składać drogą elektroniczną wnioski o wydanie odpisu lub wyciągu z księgi wieczystej i wydrukować taki dokument za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Taki wydruk będzie miał moc dokumentu wydawanego w sposób tradycyjny przez sąd. Nowela da też niektórym instytucjom podstawy prawne do elektronicznego wyszukiwania ksiąg nie tylko według ich numerów, ale też szczegółowych kryteriów, np. nazwy właściciela, adresu nieruchomości, danych z ewidencji gruntów. Prawo do takiego wyszukiwania mają uzyskać m.in.: policja, organy kontroli skarbowej, organy podatkowe, NIK, ZUS, Prokuratoria Generalna, sądy, prokuratura, notariusze i komornicy.

Z 55. poprawkami senatorowie przyjęli ustawę o cudzoziemcach, powstałą na bazie projektu rządowego, która zawiera systemowe rozwiązania zgodne z kierunkami polskiej polityki migracyjnej. Obejmuje ona sprawy związane z pobytem cudzoziemców w naszym kraju -  systematyzuje i porządkuje nowe problemy i nieopisane dotąd sytuacje. Dostosowuje też polskie prawo do 15 dyrektyw Unii Europejskiej. Ustawa wprowadza wiele rozwiązań ułatwiających cudzoziemcom legalizację pobytu  oraz wprowadza przepisy zapobiegające sytuacjom delegalizowania ich pobytu. Nowelizacja wydłuża z dwóch do trzech lat maksymalny okres, na jaki cudzoziemcom może być udzielone zezwolenie na pobyt czasowy i   przyspiesza procedury udzielania zezwoleń. Cudzoziemiec, który pracuje w Polsce, będzie mógł ubiegać się o zezwolenie na pobyt oraz pracę, w ramach jednej procedury. Obecnie to pracodawca, który chce zatrudnić w Polsce cudzoziemca, musi ubiegać się dla niego o zezwolenie. Dopiero po jego uzyskaniu cudzoziemiec może wystąpić o zezwolenie na pobyt.

Izba uchwaliła bez poprawek ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji, przygotowaną  przez grupę senatorów. Zakłada ona wsparcie w latach 2014-2016 budżetu miasta stołecznego Warszawy środkami finansowymi pochodzącymi z Funduszu Reprywatyzacji (corocznie kwotą 200 milionów zł). Środki te zostaną przeznaczone na wypłatę odszkodowań za nieruchomości, które na podstawie dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność państwa. Do czasu ostatecznego rozwiązania problemu dekretu Bieruta niezbędne jest przejściowe wsparcie budżetu Warszawy w realizacji zgłoszonych roszczeń.
Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o dozorze technicznym, opartej na projekcie poselskim. Przewiduje ona przekazanie zadań ministra transportu z zakresu homologacji pojazdów silnikowych dyrektorowi Transportowego Dozoru Technicznego. Posłowie proponują ponadto, aby określone w zmienianych przepisach opłaty i kary stanowiły przychód TDT, a nie były dochodem budżetu państwa. Transportowy Dozór Techniczny jest państwową osobą prawną funkcjonującą na podstawie ustawy z 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym,  podlegającą ministrowi transportu, a jego organem jest dyrektor, powoływany i odwoływany przez ministra.

Bez poprawek została uchwalona ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem Systemu Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt ustawy przygotował rząd. Ma ona na celu wprowadzenie do polskiego prawa przepisów unijnych regulujących wymianę informacji drogą elektroniczną przez System Elektronicznej Wymiany Informacji dotyczących Zabezpieczenia Społecznego (EESSI). Polskie instytucje włączone zostaną  do systemu elektronicznej wymiany danych, co przyspieszy weryfikację uprawnień, a w efekcie zapewni wypłacanie świadczeń jedynie osobom uprawnionym. Istotnym elementem EESSI na poziomie krajowym ma być tzw. punkt kontaktowy, którego zadaniem będzie wysyłanie i otrzymywanie drogą elektroniczną danych dotyczących zabezpieczenia społecznego. Jeden punkt kontaktowy zostanie utworzony w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, drugi powstanie w ZUS, trzeci w NFZ. Uruchomienie systemu zaplanowano na 1 maja 2014 r. Od tego momentu w ramach wspólnej bezpiecznej sieci powinno odbywać się elektroniczne przekazywanie danych, m.in. świadczeń z tytułów: choroby, macierzyństwa, ojcostwa, inwalidztwa, starości, wypadków przy pracy i choroby zawodowej. Dotyczyć ma to także informacji dających prawo do rent rodzinnych, zasiłków na wypadek śmierci, świadczeń dla bezrobotnych, a także świadczeń: przedemerytalnych i rodzinnych oraz specjalnych świadczeń pieniężnych o charakterze nieskładkowym.

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska, opartej na poselskich projektach ustaw. Zaproponowane zmiany zmierzają do przywrócenia stanu prawnego sprzed nowelizacji ustawy z 14 grudnia 2012 roku, zgodnie z którą wpływy z tytułu z opłat środowiskowych należnych gminie były przekazywane związkom międzygminnym, jeżeli prowadziły one gospodarkę odpadami. Ustawa przewiduje, że wpływy z tytułu opłat i kar za składowanie i magazynowanie odpadów stanowiłyby dochód jednostek samorządu terytorialnego (50% gmin i 10% powiatu), na których obszarze składowane są odpady. Jeżeli składowisko odpadów zlokalizowane jest na obszarze kilku powiatów bądź gmin, dochód z tytułu składowania i magazynowania śmieci byłby dzielony proporcjonalnie do powierzchni zajmowanej przez to składowisko na obszarze tych powiatów i gmin.

Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, wywodzącą się z projektu poselskiego. Wprowadza ona obowiązek powoływania dyrektorów w sądach, w których jest co najmniej dziesięć etatów sędziowskich, oraz ustala zasady wynagradzania dyrektorów i zastępców dyrektorów przez przywrócenie uprawnień, jakie przysługiwały tej grupie zawodowej do 31 grudnia 2012 r. Zmiana jest związana z wcześniejszą nowelizacją ustawy z sierpnia 2011 r., która w dużej części weszła w życie od początku tego roku. Na jej mocy wprowadzono do polskiego sądownictwa tzw. menedżerskie podejście do zarządzania sądami i wzmocniono pozycję dyrektorów sądów. Okazało się jednak, że po wejściu w życie nowej ustawy dyrektorzy sądów są jedyną grupą zawodową pracującą w sądzie, która została pozbawiona prawa do nagrody jubileuszowej, odprawy emerytalnej czy dodatku stażowego. Dlatego konieczne stało się dokonanie modyfikacji w niektórych przepisach i przywrócenie dyrektorom sądów oraz ich zastępcom należnych uprawnień, jakie przysługiwały tej grupie zawodowej do końca zeszłego roku.

Senatorowie uchwalili bez poprawek ustawę o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym. Był to poselski projekt. Ustawa wydłuża o rok okres, w którym zachowują moc wpisy w dotychczasowych rejestrach sądowych, co ma zagwarantować pewność i bezpieczeństwo obrotu gospodarczego. W odniesieniu do odpisów, wyciągów, zaświadczeń oraz skutków prawnych wpisów stosowane będą przepisy obowiązujące do dnia wejścia w życie ustawy - wyłącznie w zakresie niezbędnym do rejestracji, dochodzenia lub zaspokojenia roszczeń wobec podmiotów wpisanych do rejestru.

Senat  nie wprowadził poprawek do nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz niektórych innych ustaw, wywodzącej się z projektu poselskiego. Ma ona na celu przesunięcie o sześć miesięcy terminu wejścia w życie niektórych przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym - z 1 stycznia 2014 r. na 1 lipca 2014 r. Ustawa przewiduje możliwość składania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosków i zapytań do Krajowego Rejestru Karnego i udzielenia na nie odpowiedzi na podstawie informacji w nim zgromadzonych. Jednakże świadczenie usług związanych ze składaniem wniosków i zapytań nie będzie możliwe ze względu na zmianę terminu zakończenia prac nad systemem teleinformatycznym. Do listopada br. nie zakończyło się bowiem postępowanie przetargowe mające na celu wyłonienie wykonawcy III etapu projektu systemu informatycznego.

Senat uchwalił bez poprawek nowelizację ustawy o Systemie Informacji Oświatowej (SIO), przygotowaną przez rząd. Chodzi w niej o wydłużenie funkcjonowania starego systemu o trzy lata  - do 1 marca 2017 r. Wydłużenie funkcjonowania starego SIO pozwoli przez najbliższe trzy lata bezpiecznie dokonywać podziału części oświatowej subwencji ogólnej między jednostki samorządu terytorialnego. Związane jest to z koniecznością korygowania danych wprowadzanych do nowego SIO (część danych jest niezgodna z danymi z systemu PESEL), co wymaga więcej czasu niż pierwotnie zakładano.

Senatorowie przyjęli ponadto bez poprawek ustawę o systemie powiadamiania ratunkowego, opartą na projekcie rządowym. Przewiduje ona ujednolicenie standardów obsługi zgłoszeń alarmowych oraz zawiera szczegółowe określenie wymagań stawianych przyszłym operatorom numerów alarmowych. Przygotowane przez resort administracji i cyfryzacji rozwiązania normują zagadnienia z zakresu systemu powiadamiania ratunkowego, opierając system powiadamiania na Centrach Powiadamiania Ratunkowego (CPR). Od 2014 r. we wszystkich CPR-ach obsługiwane będą zgłoszenia alarmowe, kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999. Po wprowadzeniu ustawy wszystkie CPR-y w kraju mają pracować według tych samych procedur. W centrach ma być wykorzystywany jeden system teleinformatyczny. Ustawa ujednolica także szkolenia operatorów numerów alarmowych oraz procedury obsługi zgłoszeń alarmowych.  

Więcej o posiedzeniu w Diariuszu Senatu