Komisja Budżetu i Finansów Publicznych nie zgłosiła poprawek do nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.Na wniosek senatora Kazimierza Kleiny komisja zaproponuje Senatowi przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Poparcie mniejszości komisji uzyskał natomiast wniosek senatora Marka Martynowskiego o odrzucenie ustawy w całości. Nowela przewiduje utrzymanie do końca 2016 r. podwyższonych stawek podatku VAT, mimo że pierwotnie planowano ich obniżenie w 2014 r. do poziomu z 2010 r. Zlikwidowano także mechanizm warunkowych podwyżek stawek VAT w 2014 r. w wypadku przekroczenia ponad 55% relacji długu publicznego do PKB. Zmianie uległy także przepisy przejściowe zmiany ustawy o VAT z grudnia 2012 r. w zakresie powstania obowiązku podatkowego dla czynności wykonanych przed 1 stycznia 2014 r. Jak mówił podczas posiedzenia wiceminister finansów Maciej Grabowski, przedstawiając założenia noweli sejmowej, zasadniczym jej celem jest utrzymanie do końca 2016 r. obecnie obowiązujących stawek podatku VAT (podstawowa stawka wynosi 23%). Wskazał ponadto, że ustawa przewiduje eliminację przepisów, które automatycznie podwyższają stawkę tego podatku, kiedy wskaźnik długu do PKB przekroczy 55%.

W 2011 r. rząd, podnosząc VAT o 1 punkt procentowy, zapowiadał obniżkę tego podatku po 3 latach, czyli w 2014 r. i taki właśnie zapis znajduje się w obowiązującej obecnie ustawie o podatku od towarów i usług. Aby utrzymać obecne stawki do 2016 r., konieczne było znowelizowanie ustawy o VAT. W przeciwnym razie w 2014 r. stawki VAT wróciłyby do poziomu z 2010 r., a stawka podstawowa wyniosłaby 22%. Ministerstwo Finansów, uzasadniając przygotowany przez siebie projekt noweli, wskazało, że rząd podejmuje działania zmierzające do przywrócenia równowagi w finansach publicznych, dlatego proponuje utrzymanie stawek VAT przez kolejne 3 lata.

Komisja budżetu nie wniosła także żadnych zastrzeżeń do noweli ustawy o finansach publicznych, która przewiduje wprowadzenie nowej stabilizującej reguły wydatkowej, zmierzającej w dłuższej perspektywie czasowej do zredukowania długu publicznego. Wniosek w tej sprawie zgłosił przewodniczący komisji senator Kazimierz Kleina. Z kolei senator Grzegorz Bierecki zaproponował odrzucenie ustawy w całości. Jego propozycja nie uzyskała poparcia większości i zostanie zgłoszona jako wniosek mniejszości komisji.

Wniesiona przez Radę Ministrów nowelizacja przewiduje wprowadzenie do finansów publicznych nowej, tzw. stabilizującej reguły wydatkowej. Ma ona zastąpić obowiązującą obecnie tymczasową regułę wydatkową, która przewiduje, że wydatki tzw. elastyczne nie mogą rosnąć szybciej niż o 1% powyżej inflacji. Nowa reguła zastąpi też dotychczasowe sankcje przewidziane po przekroczeniu przez państwowy dług publiczny 50% PKB. Zaproponowane przez resort finansów zasady mają ograniczyć wzrost wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych do średniego tempa wzrostu PKB. W okresie dobrej koniunktury wydatki mają rosnąć wolniej niż PKB, a w okresie spowolnienia gospodarczego – szybciej. W wypadku nadmiernej nierównowagi finansów publicznych włączona ma być zapisana w regule automatyczna korekta tempa wzrostu wydatków. Będzie ona jednak zawieszona w razie prognozowanego silnego spowolnienia gospodarczego. W opinii resortu finansów, nowa reguła umożliwi stosowanie antycyklicznej polityki fiskalnej państwa. Będzie więc przeciwieństwem obowiązujących obecnie reguł, które ograniczają wzrost wydatków, gdy gospodarka ma kłopoty (co pogłębia spowolnienie) i pozwalają na zwiększenie wydatków w czasach koniunktury.

Reguła stabilizująca określi maksymalną kwotę łącznych wydatków szeroko rozumianego sektora finansów publicznych i ma dotyczyć około 2/3 wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych. Z jej działania zostaną wyłączone m.in. wydatki samorządów, Narodowego Funduszu Zdrowia, a także ze środków unijnych. Oznacza to, że jeśli jednostki samorządu terytorialnego zaplanują większy wzrost wydatków, to pozostałe jednostki sektora finansów publicznych będą musiały bardziej oszczędzać. Opinii resortu finansów, przestrzeganie nowych limitów przyczyni się do osiągnięcia w średnim okresie tzw. średniookresowego celu budżetowego (MTO), przyjętego obecnie na poziomie minus 1% PKB. To z kolei pozwoli w dłuższym okresie zredukować dług publiczny znacznie poniżej progu konstytucyjnego (60% PKB) i utrzymać deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych znacząco poniżej 3% PKB. Po 5 latach od wejścia w życie nowelizacji lub po ewentualnej aktualizacji wysokości średniookresowego celu budżetowego, minister finansów ma dokonać przeglądu funkcjonowania przepisów dotyczących ustalania kwoty wydatków publicznych. Przedstawi też rządowi informację o sposobie funkcjonowania reguły w procesie budżetowym. Zarekomenduje też ewentualne zmiany. Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po jej ogłoszeniu, ale niektóre przepisy zaczną obowiązywać 1 stycznia 2014 r.

Podczas swojego posiedzenia Komisja Budżetu i Finansów Publicznych nie wniosła także poprawek do ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej, tzw. ustawy okołobudżetowej. Przewiduje ona m.in. wzrost akcyzy na wyroby spirytusowe i tytoniowe w 2014 r. Zakłada też zamrożenie wynagrodzeń w budżetówce. Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek złożył senator Kazimierz Kleina. Z kolei senator Henryk Cioch wnosił o jej odrzucenie. Ten wniosek nie uzyskał jednak poparcia większości członków komisji. W efekcie senator złożył w tej sprawie wniosek mniejszości.

Ustawa okołobudżetowa przewiduje m.in., że wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe zostaną utrzymane na poziomie z 2013 r. Zamrożone zostaną też maksymalne pensje osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi. Ponadto utrzymane na poziomie z 2013 r. zostaną płace w budżetówce oraz fundusz świadczeń socjalnych. O 5% wzrośnie stawka akcyzy na wyroby tytoniowe, a o 15% na alkohol etylowy. Oznacza to, że papierosy podrożeją o około 1 zł na paczce, a cena półlitrowej butelki wódki wzrośnie o około 1,8 zł. Zmiany będą dotyczyć także kwestii związanych z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Założono, że wysokość miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego będzie niezależna od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ustawa przewiduje wyrównanie dopłat do wynagrodzeń na otwartym i chronionym rynku pracy. Przewidziano, że ogólna kwota wsparcia dla zatrudnienia osób niepełnosprawnych ma wynieść 3 mld 160 mln zł. W wypadku osób o umiarkowanej niepełnosprawności wsparcie wyniesie 1125 zł. Z kolei dofinansowanie do miejsc pracy dla niepełnosprawnych w stopniu lekkim wyniesie 450 zł, a w stopniu znacznym – 1800 zł. Zgodnie z ustawą, zmiany dotyczące zrównania dopłat do wynagrodzeń na otwartym i chronionym rynku pracy wejdą w życie z 3-miesięcznym vacatio legis, czyli 1 kwietnia 2014 r. Pozostałe przepisy ustawy wejdą w życie 1 stycznia 2014.

Podczas posiedzenia akceptację komisji budżetu uzyskała także ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, uchwalona przez Sejm na podstawie projektu senackiego. Jej celem jest udzielenie miastu stołecznemu Warszawie w latach 2014–2016 dotacji celowej z Funduszu Reprywatyzacji z przeznaczeniem na wypłatę odszkodowań, o których mowa w art. 215 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Wysokość udzielonej dotacji w roku budżetowym nie może być wyższa niż 200 mln zł. Projektowane rozwiązanie ma wejść w życie 1 stycznia 2014 r. Środki te zostaną przeznaczone na wypłatę odszkodowań za nieruchomości, które na podstawie dekretu z 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność państwa. Co do zasady, zgodnie z dekretem, dokonywane są zwroty nieruchomości, których byli właściciele w wyznaczonym terminie złożyli wnioski o ustanowienie wieczystej dzierżawy. Ustawodawca wygasił natomiast wprost wynikające z dekretu prawo do odszkodowania w wypadku niezłożenia wniosku lub odmowy zwrotu, ustanawiając samoistną podstawę do wypłaty odszkodowań (art. 215 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami). Na tej podstawie sądy zasądzają odszkodowania obciążające Skarb Państwa (nieruchomości znacjonalizowane) i budżet m.st. Warszawy (nieruchomości skomunalizowane). Dotychczasowe wypłaty przekroczyły 0,5 mld zł, a nadal nie zostały zaspokojone oczekiwania wszystkich uprawionych. Jak przypomniano w uzasadnieniu projektu, narzędziem, którego rolą jest finansowanie roszczeń wynikających z aktów nacjonalizacyjnych, jest Fundusz Reprywatyzacji, powstały i funkcjonujący na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji.