„Kasy oszczędnościowo-budowlane filarem długoterminowej polityki mieszkaniowej państwa” to temat posiedzenia Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, podczas którego senatorowie wysłuchali przedstawicieli rządu, instytucji i organizacji zajmujących się zarówno problematyką rynków finansowego i mieszkaniowego, jak również szeroko rozumianą polityką społeczną, w celu oceny możliwości i potrzeby uruchomienia w Polsce kas oszczędnościowo-budowlanych.

Wiceprzewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego Wojciech Kwaśniak omówił finansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. Jak przypomniał, komisja 18 czerwca 2013 r. przyjęła Rekomendację „S”, zakładającą wymóg posiadania przez ewentualnych kredytobiorców wkładu własnego w wysokości co najmniej 20% wartości nabywanego mieszkania. Powoduje to konieczność stworzenia systemu długoterminowego oszczędzania na cele mieszkaniowe.

Na temat znaczenia oszczędzania i posiadania oszczędności dla gospodarstw domowych, sektora bankowego, a także dla rozwoju gospodarczego kraju mówił wiceminister finansów Wojciech Kowalczyk. Przedstawił dane makroekonomiczne, teorię konsumpcji i oszczędzania, a także dane dotyczące skłonności obywateli do oszczędzania, powołując się m.in. na najnowsze badania przeprowadzone przez Fundację Kronenberga. Wiceminister finansów pozytywnie ocenił ideę uruchomienia w Polsce systemu długoterminowego oszczędzania.

Przewodniczący Niemieckiego Związku Prywatnych Kas Budowlanych, pełniący także funkcję prezydenta Międzynarodowego Związku Finansowania Mieszkalnictwa Andreas Zehnder zaprezentował zasady działania systemu docelowego oszczędzania – bausparen. Jak przypomniał, pierwsze kasy oszczędnościowo-budowlane powstały w Niemczech już w 1885 r., a ustawa regulująca zasady ich funkcjonowania obowiązuje w Niemczech w praktycznie niezmienionej formie od 1972 r. i jest dowodem na stabilność systemu finansowania budownictwa mieszkaniowego w tym kraju.

Prezes Zarządu Kasy Budowlanej Słowacji, kierujący największą słowacką Kasą Oszczędnościowo-Budowlaną (Prva Stavebna Sporitelna w Bratysławie) Herbert Pfeiffer omówił funkcjonowanie kas oszczędnościowo-budowlanych w 11 krajach Europy, w których oszczędza obecnie około 50 mln osób. Na podstawie danych ze Słowacji wykazał pozytywny dla budżetu państwa rachunek takiej formy wspierania oszczędzania na cele mieszkaniowe. Jak stwierdził, 1 euro z wypłacanej przez słowacki rząd premii budowlanej dla oszczędzającego w kasie oszczędnościowo-budowlanej skutkuje zainwestowaniem przez niego co najmniej 16 euro w zakup, budowę lub remont mieszkania.

Podczas obrad przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych senator Kazimierz Kleina przypomniał losy inicjatyw legislacyjnych, które zmierzały do stworzenia w Polsce systemu oszczędzania na cele mieszkaniowe. W czerwcu 1997 r. parlament uchwalił ustawę o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe. Niestety, na skutek zbiegu różnych działań administracji rządowej nie doszło wówczas do uruchomienia kas oszczędnościowo-budowlanych, a w 2001 r. Sejm uchylił ostatecznie tę ustawę.

Do dyskusji nad założeniami do nowej ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych wprowadził przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości Związku Banków Polskich Jacek Furga. Na podstawie szczegółowych danych dotyczących rozwoju kas oszczędnościowo-budowlanych na Słowacji, w Czechach i na Węgrzech przedstawił wstępne propozycje zarówno zapisów nowej ustawy regulującej zasady działania tego typu specjalistycznych banków w Polsce, jak również propozycje dotyczące wysokości premii budowlanej, której wypłacanie przez polski rząd klientom kas oszczędnościowo-budowlanych powinno przynieść oczekiwany efekt pobudzenia skłonności do długoterminowego oszczędzania. W jego opinii, umożliwiłoby to rodzinom o niższych dochodach gromadzenie środków na zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Podsumowując, prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz uznał projekt utworzenia w Polsce kas oszczędnościowo-budowlanych za ważny element budowania nowego systemu zaufania społecznego zarówno w relacjach wzajemnych między uczestnikami systemu wspólnego, kolektywnego oszczędzania, jak również w relacji klientów do instytucji bankowych i w relacji obywateli do państwa. Jak podkreślił, w zachęcaniu do długoterminowego oszczędzania w kasach oszczędnościowo-budowlanych uczestniczyłoby również państwo wspierające każdego roku klientów kas premią budowlaną, gwarantującą atrakcyjność oszczędzania.

Zamykając posiedzenie, senator Kazimierz Kleina zapewnił, że Komisja Budżetu i Finansów Publicznych będzie kontynuować prace legislacyjne nad stworzeniem w naszym kraju systemu długoterminowego oszczędzania na cele mieszkaniowe.