Narzędzia:

Zapowiedzi

Zmieniamy Regulamin Senatu

22 maja 2013

Rozmowa z senatorem Andrzejem Misiołkiem, przewodniczącym Komisji Regulaminowej, Etyki i Spraw Senatorskich

- Podczas 33. posiedzenia Senatu odbyło się drugie czytanie projektu uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu, przygotowanego przez Komisję Regulaminową, Etyki i Spraw Senatorskich, której jest Pan przewodniczącym. 

- Mniej więcej rok temu jako komisja zwróciliśmy się do przewodniczących pozostałych komisji oraz do wszystkich senatorów o zgłaszanie wniosków dotyczących zmian w Regulaminie Senatu. Takie  wnioski spływały do nas do końca sierpnia 2012 r. Komisja Regulaminowa na kilku posiedzeniach uporządkowała je i przygotowała materiał, nad którym następnie pracowała wspólnie z Komisją Ustawodawczą. Projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Senatu był rozpatrywany na dwóch posiedzeniach tych połączonych komisji, 20 marca i 16 kwietnia 2013 r. Komisje rozpatrzyły go w pierwszym czytaniu. Wyraża on potrzebę wprowadzenia gruntownych zmian regulaminowych.

- Czy są to jednorodne zmiany?

- Zaproponowane przez komisje zmiany w tekście jednolitym projektu uchwały dotyczą kilkunastu grup zagadnień. Jedną z nich jest problematyka informacji publicznej. Wprowadzamy mianowicie poprawki, które modyfikują zasady dostępu do informacji publicznej. Uwzględniają one zmieniony w tym zakresie stan prawny i współczesne możliwości techniczne. O co chodzi? Otóż ustawa o dostępie do informacji publicznej z 2001 r. została znowelizowana we wrześniu 2012 r., a zapisy naszego regulaminu nie przystawały do zapisów tej znowelizowanej ustawy. Po prostu trzeba było to poprawić w taki sposób, aby zapisy regulaminu były zgodne z zapisami ustawy. To był pierwszy ważny element. Drugim było uwzględnienie możliwości technicznych. Obecnie w regulaminie są bowiem takie zapisy jak na przykład „sieć teleinformatyczna”. Takie sformułowanie nie przystaje do współczesnych rozwiązań technicznych i dlatego zamieniamy je na „senacka strona internetowa”. Udostępnianie informacji o pracach Senatu wymagało istotnych zmian. Na przykład w regulaminie było napisane, że wykładane są druki, a obecnie odchodzimy już od ich wykładania, dlatego że wszystkie druki dostępne są w internecie i w każdej chwili na stronie senackiej można sobie ten druk przeczytać czy go z tej strony ściągnąć i wydrukować.

- Co zmienia się, jeśli chodzi o przedmiot obrad Izby Wyższej?

- Kolejna grupa to zmiany zmierzające do dodania do otwartego katalogu spraw będących przedmiotem obrad Senatu informacji członków Rady Ministrów, w tym informacji dotyczących spraw Polonii i Polaków za granicą. Poprawki te wynikają z aktualnej sytuacji, ponieważ Senat nie dysponuje już takimi jak poprzednio środkami finansowymi na wsparcie Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą. Proponujemy więc, aby zapisy regulaminu wskazywały, że członkowie Rady Ministrów mają obowiązek składać Senatowi sprawozdania dotyczące różnych spraw, a w szczególności spraw związanych z Polonią i Polakami za granicą. Trzeba było również dokonać pewnych zmian w zakresie działań Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą, uwzględniających obecną sytuację, w której komisja już nie opiniuje zadań zleconych przez Prezydium Senatu w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą. Ponadto w tym nurcie pojawiła się propozycja zmiany modelu doradztwa w sprawach polonijnych, komisje zaproponowały bowiem uchylenie uchwały Senatu w sprawie utworzenia Polonijnej Rady Konsultacyjnej.

- A jak zmieni się regulamin odnośnie tzw. pata proceduralnego?

- Jest to właściwie jedna istotna zmiana, dzięki której można będzie zlikwidować pat proceduralny. Chodzi o to, że jeżeli ustawa rozpatrywana jest przez komisję senacką, to może się zdarzyć, że w trakcie głosowania nad nią bądź nad poprawkami do niej dojdzie do pata legislacyjnego – będzie równa liczba głosów za i przeciw. W rozwiązaniach, które znajdują się w projekcie uchwały, proponujemy, aby w takim przypadku wszystkie zgłoszone do ustawy poprawki zostały przedstawione Senatowi, a ten w drodze głosowania będzie decydował o tym, które z nich zostaną przyjęte, a które odrzucone. W grupie poprawek dotyczących głosowania proponujemy też, aby zrezygnować z obecnego zapisu regulaminu, który uprzywilejowuje głos przewodniczącego komisji. Dotychczas było tak, że w przypadku równej liczby głosów na tak i na nie głos przewodniczącego przeważał. Wyszliśmy jednak z założenia, że siła głosów wszystkich senatorów jest taka sama – niezależnie od tego, czy senator pełni funkcję

- Jakie jeszcze wprowadzone będą zmiany proceduralne?

- Wydłużamy też okres, w którym możliwe jest zgłaszanie zastrzeżeń do protokołu z posiedzenia komisji. Czasami odbywają się one często, bywają nawet dwa w ciągu jednego dnia czy w krótkim przedziale czasu, wtedy nie ma możliwości przygotowania szybko protokołu. A więc tutaj wydłużamy trochę ten okres, tak żeby każdy z senatorów miał możliwość zapoznania się z protokołem i ustosunkowania się do niego. Kolejne poprawki dotyczą przewodniczących Komisji Spraw Unii Europejskiej, Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji i zobowiązują ich do zawiadomienia właściwych komisji o posiedzeniach w sprawach rozpatrzenia odpowiednio: dokumentów związanych z członkostwem Polski w Unii Europejskiej, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego albo petycji. Chodzi o to, żeby przedstawiciele czy przewodniczący komisji branżowych byli powiadamiani o tym, że dane sprawy będą rozpatrywane, i żeby mogli również aktywnie uczestniczyć w ich rozpatrywaniu. Kolejna poprawka zobowiązuje przewodniczącego Komisji Ustawodawczej do przeprowadzania obowiązkowych konsultacji projektów ustaw oraz ustanawia zasadę przeprowadzania otwartych dla każdego zainteresowanego konsultacji społecznych z wykorzystaniem senackiej strony internetowej. Ten zapis otwiera pewną drogę, daje możliwości – które pod względem technicznym nie są jeszcze do końca zapewnione, ale są w trakcie przygotowywania. Chcemy, aby można było za pośrednictwem senackiej strony internetowej przyjmować uwagi obywateli co do rozpatrywanych projektów ustaw.

- W regulaminie Senatu pojawi się bardzo ważna zmiana, a mianowicie  instytucja wysłuchania publicznego.

- Chodzi tu o wysłuchanie tych projektów ustaw, które są inicjatywami Senatu, a więc o to, żebyśmy mogli, podobnie jak to jest w Sejmie, przeprowadzić wysłuchanie publiczne. Senat pokazuje, że jest otwarty na debatę ze społeczeństwem. Uważam, że jest to jedna z istotniejszych zmian, które wprowadzamy, ponieważ pokazuje ona, że Senat chce pracować w trochę inny sposób. Bardziej otwieramy się na środowiska, na społeczeństwo. Ta inicjatywa jest bardzo pozytywnie przyjmowana – wynika to z rozmów, które przeprowadziliśmy z osobami spoza parlamentu.

- Zmienia się również tryb przygotowywania uchwał okolicznościowych.

- Kolejna poprawka dotyczy uchwał okolicznościowych i wprowadza w odniesieniu do Komisji Ustawodawczej, która takie uchwały przygotowuje, pewien tryb – podaje termin, do którego można składać  projekty do komisji, i termin, do którego ma ona czas na przygotowanie stosownych projektów uchwał okolicznościowych. Wzorowaliśmy się trochę na Regulaminie Sejmu. Podczas dyskusji na forum komisji mówiliśmy o tym, że czasami podejmujemy uchwały, które są bardzo ważne w związku z jakimiś wydarzeniami, osobami lub rocznicami, ale sami wiemy, że potem trudno przebijają się one do świadomości społecznej, więc jeżeli będzie ich dużo, to się całkiem zdewaluują. Jeżeli ograniczymy się – podobnie jak jest w Sejmie – do trzech takich uchwał w roku, to wtedy będziemy mieli więcej technicznych możliwości zadbania, ażeby uchwały te trafiały na przykład do wszystkich szkół w kraju, żeby na ich podstawie były organizowane uroczystości, konkursy itp. Chodzi o to, żeby nasza działalność w tym zakresie była zauważalna, żeby było wiadomo, że to Senat jest inicjatorem wskazania pewnych ważnych osób lub ważnych wydarzeń czy rocznic.

- Projekt uchwały porządkuje również kwestię odwołania wybranych przez Izbę Wyższą członków Krajowej Rady Sądownictwa.

- Uwzględniamy tutaj brak możliwości odwołania wybranych przez Senat członków Krajowej Rady Sądownictwa, co wynika z ustawy o KRS, ponieważ według niej nie ma takiej możliwości. Choć ustawa jest z 12 maja 2011 r., to z regulaminu wciąż wynikało, jakoby Senat miał prawo również odwołać członków Krajowej Rady Sądownictwa. Ustawa takiej możliwości nie daje. A więc tu chodzi tylko o dostosowanie regulaminu do rozwiązań ustawowych.