Posiedzenie: 39. posiedzenie Senatu RP X kadencji, 1 dzień

Wróć na listę posiedzeń

23 i 24 marca 2022 r.

Porządek obrad

Zakończone

Stenogram

Wersja PDF

Zapis video

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Polska jest krajem, w którym skutki II wojny światowej były tragiczne, dotyczy to zarówno ofiar, jak i zniszczenia, pożogi. Kiedy nasi przodkowie myśleli, że wojna z nazistowskim okupantem będzie jedyną, jaką przyjdzie nam stoczyć, 17 września otrzymali cios w plecy: Armia Czerwona wkroczyła na polską ziemię, czym przekreśliła szanse Polski na odparcie hitlerowskiego najeźdźcy.

W latach 1940–1941 przez ówczesne władze sowieckie z polskich terenów zajętych przez Związek Sowiecki przeprowadzone zostały masowe deportacje ludności polskiej na Syberię. Warunki pobytu Polaków na Syberii były straszne, a śmiertelność duża. Bardzo wielu Polaków zmarło na samej Syberii z głodu, zimna, chorób i wyczerpania spowodowanego nadludzką pracą fizyczną.

Jednak Polacy nie tracili ducha walki. Podpisanie 30 lipca 1941 r. w Londynie przez Władysława Sikorskiego umowy z Iwanem Majskim i ogłoszenie w sierpniu 1941 r. amnestii wobec zesłanych dały prawną możliwość deportowanym oraz polskim więźniom gułagów stworzenia Polskich Sił Zbrojnych pod dowództwem gen. Władysława Andersa. Amnestia trwała tylko do 16 stycznia 1943 r. W tym czasie zaczęła się tworzyć Armia Polska, zwana Armią Andersa. Warunki jej tworzenia były bardzo trudne. Zmniejszano liczbę racji żywnościowych dla armii do poziomu 30 tysięcy przy stanie osobowym ok. 70 tysięcy żołnierzy. Nie widząc perspektywy poprawienia sytuacji Armii Polskiej, gen. Władysław Anders w dniu 18 marca 1942 r. uzyskał od Stalina zgodę na ewakuację do Iranu żołnierzy, którzy stanowili nadwyżkę ponad stan 44 tysięcy. Rozpoczęła się ewakuacja Armii Polskiej, która trwała od 24 marca do 5 kwietnia 1942 r. Łącznie z terenu Związku Sowieckiego, z nieludzkiej ziemi ewakuowano ok. 115 tysięcy osób, w tym ponad 37 tysięcy cywilów, wśród których było blisko 14 tysięcy dzieci.

Wkład Armii Polskiej na Wschodzie, w tym 2 Korpusu Polskiego, w ostateczne zwycięstwo w II wojnie światowej jest nie do przecenienia, a Armia Polska i żołnierze polscy stali się Armią Zwycięzców.

Popieram projekt uchwały.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu dzisiejszym w Wysokiej Izbie upamiętniamy osiemdziesiątą rocznicę wyjścia Armii Polskiej z nieludzkiej ziemi i utworzenia Armii Polskiej na Wschodzie.

Jak zapisano w uchwale: „W latach 1940–1941, ówczesne władze sowieckie, przeprowadziły masowe deportacje na Syberię ludności polskiej z terenów polskich zajętych przez Związek Sowiecki.

Warunki pobytu na Syberii były straszne, a śmiertelność duża. Bardzo wielu Polaków zmarło z głodu, zimna, chorób i wyczerpania spowodowanego ponadludzką pracą fizyczną. Dopiero podpisanie 30 lipca 1941 r. w Londynie przez Władysława Sikorskiego umowy z Iwanem Majskim i ogłoszenie 12 sierpnia 1941 r. amnestii dla zesłanych dały deportowanym oraz polskim więźniom gułagów prawną możliwość stworzenia Polskich Sił Zbrojnych pod dowództwem generała Władysława Andersa. Amnestia trwała tylko do 16 stycznia 1943 r. W tym czasie zaczęła się tworzyć Armia Polska zwana Armią Andersa, w której znaleźli się obywatele polscy różnych narodowości. Warunki tworzenia tej Armii były bardzo trudne. Zmniejszano liczbę racji żywnościowych dla Armii do poziomu 30 tysięcy przy stanie osobowym ok. 70 tysięcy żołnierzy. Nie widząc perspektywy poprawienia sytuacji Armii Polskiej, generał Władysław Anders w dniu 18 marca 1942 r. uzyskał od władz sowieckich zgodę na ewakuację do Iranu żołnierzy, którzy stanowili nadwyżkę ponad stan 44 tysięcy. Od 24 marca do 5 kwietnia 1942 r. trwała ewakuacja Armii Polskiej. W tym czasie stosunki polsko-sowieckie uległy znacznemu pogorszeniu i po interwencji brytyjskiego premiera Winstona Churchilla władze sowieckie wyraziły zgodę na ewakuację całej Armii Polskiej do Iranu. Druga część ewakuacji Armii Polskiej została przeprowadzona od 9 sierpnia do 1 września 1942 r. Łącznie ewakuowano z terenu Związku Sowieckiego, z nieludzkiej ziemi ok. 115 tysięcy osób, w tym ponad 37 tysięcy cywilów, wśród których było blisko 14 tysięcy dzieci”.

W uchwale ważnym, w mojej ocenie, jest również fragment, w którym opisano utworzenie Armii Polskiej na Wschodzie: „Następnie rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława Sikorskiego z 12 września 1942 r. z połączenia Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie została utworzona Armia Polska na Wschodzie, a dowódcą został generał Władysław Anders. W jej ramach 21 lipca 1943 r. utworzony został 2. Korpus Polski – wyższy związek taktyczny, który stanowił główny trzon Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, walczący w składzie brytyjskiej 8. Armii w kampanii włoskiej m.in. w bitwie o Monte Cassino o przełamanie Linii Gustawa, w bitwie o Ankonę i w bitwie o Bolonię”.

Dzisiaj patrząc na naszą historię i generalnie na historię II wojny światowej, wiemy, że nie byłoby zwycięstwa i nie byłoby wolnej Europy, gdyby nie wysiłek polskiego żołnierza, gdyby nie to, że polski żołnierz stanął od pierwszego dnia wojny w obronie wartości deptanych przez najeźdźców z zachodu – niemieckiej III Rzeszy i ze wschodu – Rosji sowieckiej. Dlatego cieszę się, że dzisiaj: „Senat Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szczególnym znaczeniu Armii Polskiej na Wschodzie dla losów II wojny światowej, oddaje hołd wszystkim Jej Żołnierzom, naszym Bohaterom”.

Dziękując inicjatorom, deklaruję, że będę głosował za niniejszą uchwałą. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Alicji Zając w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

30 lipca 1941 r. rząd polski zawarł umowę z ZSRR, układ Sikorski-Majski, w wyniku którego zostały ponownie nawiązane stosunki miedzy obu krajami. Jednym z podstawowych postanowień umowy było ogłoszenie amnestii dla polskich obywateli wiezionych w ZSRR. Gen. Anders wyszedł na wolność 4 sierpnia. 14 sierpnia 1941 r. została podpisana polsko-sowiecka umowa wojskowa, która umożliwiała tworzenie formacji Wojska Polskiego.

Gen. Władysław Anders przystąpił do organizowania pierwszych 2 dywizji. Od początku zdołał uzyskać wielki autorytet u żołnierzy. Znali jego przeszłość bojową, wiedzieli o jego pobycie w więzieniu, był dla nich nie tylko dowódcą, lecz przyjacielem i opiekunem, któremu wierzyli.

Następny etap tworzenia Armii Polskiej rozpoczął się w kwietniu 1942 r. Gen. Sikorski wydał rozkaz utworzenia Dywizji Strzelców Karpackich, rozwiązując dotychczasowe siły na Bliskim Wschodzie i łącząc służących w nich żołnierzy z żołnierzami napływającymi z ZSRR. Anders chciał ewakuować całą armię, zaś Sikorski dążył do pozostawienia w Związku Sowieckim połowy armii. Relacje polsko-sowieckie cechował całkowity brak zaufania. Uważano, że jeżeli Armia Polska nie zostanie ewakuowana, to Sowieci wymordują Polaków jako wrogów klasowych.

W obliczu takich wniosków Anders i Sikorski spotkali się ze Stalinem 3 grudnia 1941 r. Rozmowy te zakończyły się podpisaniem przez Stalina i Sikorskiego deklaracji o przyjaźni i wzajemnej pomocy.

Exodus Polaków z ZSSR miał miejsce do września 1942 r. Łącznie ewakuowano ponad 100 tysięcy Polaków, w tym wielu cywilów. Sowieci zezwolili na tak wielką migrację po intensywnych negocjacjach prowadzonych przez gen. Władysława Andersa z przedstawicielami ZSRR.

Większości uczestników tych wydarzeń nie ma już z nami i nie mogą opowiedzieć swojej historii. Na nas spoczywa odpowiedzialność, by docenić i zapisać dzieje tej wspaniałej armii – Armii Andersa.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projektowana ustawa o zmianie ustawy o lasach wprowadza możliwość zaskarżenia zatwierdzenia planu urządzenia lasu na drodze postępowania sądowoadministracyjnego. Skargę na decyzję zatwierdzającą będą mieli prawo wnieść organizacje ekologiczne, rzecznik praw obywatelskich, a także właściciel lasu. To pozytywne zmiany, które zabezpieczają interes nas wszystkich. Lasy to zielone płuca, tak niezbędne do codziennego funkcjonowania. Lasy to też miejsce życia zwierząt, które są jego prawdziwymi gospodarzami.

Zgodnie z ustawą o lasach plan urządzania lasu tworzony jest co 10 lat według stanu na dzień 1 stycznia pierwszego roku obowiązywania. Określa on szczegółowy leśny plan gospodarczy. Niestety, w ostatnich latach możemy zauważyć, że dla wielu polityków las to tylko dostarczyciel surowca, który należy jak najbardziej wyeksploatować. Proponowane zmiany wprowadzają możliwość interwencji za pomocą wspomnianego zaskarżenia zatwierdzenia planu urządzenia lasu na drodze postępowania sądowo-administracyjnego przez podmioty, których sercu bliski jest właściwy rozwój polskich lasów.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu: „Ustawa zmierza do usunięcia sprzeczności prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej, wskazanego przez Komisję Europejską w skardze wniesionej do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 15 lipca 2021 r. (Sprawa C-432/21). W przedmiotowej skardze Komisja Europejska w ramach zarzutów m.in. podnosi: brak zapewnienia możliwości zaskarżenia, przez organizacje ochrony środowiska, przed sądem planów urządzenia lasu – co jest niezgodne z postanowieniami Konwencji sporządzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, zwanej dalej «Konwencją z Aarhus». Komisja Europejska zauważa, że Polska uchybiła zobowiązaniom spoczywającym na niej na mocy art. 6 ust. 3 dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Art. 9 ust. 2 Konwencji z Aarhus wymaga bowiem, by decyzje dotyczące planów i przedsięwzięć w rozumieniu art. 6 ust. 3 przywołanej dyrektywy mogły być zaskarżane przez organizacje ochrony środowiska przed sądem”. To kolejny ważny aspekt, który powoduje, że będę głosował za przyjęciem proponowanego projektu ustawy.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Proponowana senacka nowelizacja ustawy o lasach wprowadza możliwość zaskarżenia zatwierdzenia planu urządzenia lasu na drodze postępowania sądowoadministracyjnego. Skargę na decyzję zatwierdzającą będą miały prawo wnieść organizacje ekologiczne, a także rzecznik praw obywatelskich i właściciel lasu. Pragnę wskazać, że w toku konsultacji nad projektem odniósł się minister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu do spraw leśnictwa i łowiectwa, który wyraził negatywną opinię odnośnie do prowadzenia prac legislacyjnych nad projektem ustawy przyznającym organizacjom ekologicznym prawo zaskarżania do sądów planów urządzenia lasu. Zdaniem ministra do czasu wydania przez TSUE wyroku stwierdzającego naruszenie przez Polskę prawa Unii Europejskiej, prace w tym zakresie są przedwczesne. Ponadto, odnosząc się do rozwiązań zawartych w projekcie, minister stanął na stanowisku, że:

– ust. 6 dodawany w art. 22 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach jest sprzeczny z systemem kontroli działalności administracji przez sądy administracyjne – nie jest jasne, jakie zarzuty będą mogły zostać zgłoszone w skardze ani to, według jakich kryteriów i w jakim zakresie dokonywana będzie kontrola sądowa;

– brak precyzyjnego określenia zakresu i kryteriów kontroli czynności zatwierdzenia planów urządzenia lasu powoduje ryzyko wstrzymywania przez organizacje ekologiczne podstawowej, zgodnej z polskim prawem działalności gospodarczej, prowadzonej przez poszczególne nadleśnictwa, zwłaszcza w zakresie pozyskania i sprzedaży drewna, czego oczywistym skutkiem byłoby doprowadzenie do likwidacji głównego źródła przychodów Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe”, co w dalszej perspektywie musiałoby doprowadzić do upadłości PGL LP;

– proponowane rozwiązanie ogranicza możliwość prowadzenia działalności gospodarczej; zablokowanie realizacji planów urządzenia lasu spowoduje niemożność korzystania z praw właścicielskich, co narusza zasadę wyrażoną w art. 64 ust. 3 Konstytucji RP;

– przewidziana w art. 2 projektu możliwość zaskarżenia w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy wszystkich czynności zatwierdzenia planu urządzenia lasu dokonanych przed dniem wejścia w życie ustawy narusza zasadę niedziałania prawa wstecz; dodatkowo postanowienie to wiąże się z ryzykiem wydłużenia czasu rozpatrywania skarg przez sądy z uwagi na dużą liczbę spraw, które wpłyną na tej podstawie do wojewódzkich sądów administracyjnych, a to z kolei, w ocenie ministra, doprowadzi do zablokowania sektora leśno-drzewnego na najbliższe miesiące lub nawet lata – spowoduje to poważne problemy gospodarcze nie tylko Lasów Państwowych, ale także zakładów usług leśnych, zakładów przetwarzających drewno oraz obywateli, w tym mieszkańców obszarów wiejskich, których głównym źródłem utrzymania jest częstokroć praca w branży świadczącej usługi leśne, jak również samych konsumentów na skutek wysoce prawdopodobnego wzrostu cen produktów z drewna.

Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych również negatywnie oceniła projekt „zarówno w zakresie treści normatywnej, jak i uzasadnienia”, podnosząc, że:

– zasadniczy sprzeciw wywołuje cel uchwalenia ustawy zadeklarowany przez projektodawców – jest on niezgodny z oficjalnym stanowiskiem Rzeczypospolitej Polskiej przekazanym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w odpowiedzi na skargę (rząd polski stoi bowiem na stanowisku, że przepisy konwencji z Aarhus nie przyznają organizacjom ochrony środowiska prawa do zaskarżenia przed sądem planów urządzenia lasu);

– projekt przewiduje rozwiązania nieracjonalne i niespójne;

– niebezpieczny jest zwłaszcza art. 2 projektu ustawy, który pozwala – w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy – zaskarżyć do sądu administracyjnego wszystkie plany urządzenia lasu i uproszczone plany urządzenia lasu zatwierdzone przed zmianą stanu prawnego, co może spowodować paraliż sądownictwa administracyjnego oraz zablokowanie sektora leśno-drzewnego;

– proponowane rozwiązania stoją w sprzeczności z art. 64 ust. 3 Konstytucji RP, a także art. 31 ust. 3 Konstytucji;

– uprawnienie przyznawane organizacjom ekologicznym nie zostało obwarowane jakąkolwiek odpowiedzialnością tych organizacji za ewentualne szkody, do jakich mogłyby doprowadzić, korzystając z tego uprawnienia w złej wierze.

Związek Leśników Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej zwrócił się wręcz o wycofanie projektu ustawy. Związek wyraził opinię, że proponowana nowelizacja nie tylko jest szkodliwa dla polskiego leśnictwa, ale również odwołuje się w sferze motywacyjnej do przepisów, które nie mają zastosowania do normowanej problematyki. Ponadto w stanowisku związku zwrócono uwagę na niezgodność projektowanych zmian z art. 1 pkt 5 dyrektywy 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. Według związku inicjatywa ustawodawcza jest co najmniej przedwczesna i należałoby się z nią wstrzymać do czasu ewentualnego rozstrzygnięcia skargi wniesionej do TSUE przez Komisję Europejską. Dodatkowo związek zaznaczył, że projekt ustawy nadaje organizacjom ekologicznym uprawnienia przekraczające uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa oraz że uprawnienia te nie zostały obwarowane jakąkolwiek odpowiedzialnością za szkody, co – zdaniem opiniującego podmiotu – stanowi poważną „lukę prawną” przedstawionego projektu. Może to być źródłem poważnych problemów tak dla Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe”, jak i dla przemysłu drzewnego i meblarskiego, które są ważną częścią polskiej gospodarki. Przyjęcie tego projektu może zatem skutkować wzrostem napięć oraz konfliktów społecznych.

Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji, Krajowy Sekretariat Zasobów Naturalnych, Ochrony Środowiska i Leśnictwa NSZZ „Solidarność” wyraził podobną opinię odnośnie do projektu co Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych oraz Związek Leśników Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej. Podmiot ten zaznaczył, że:

– „konwencja z Aarhus nie dotyczy działań realizowanych w ramach planowanej gospodarki leśnej, zaś przepisy art. 9 ust. 2 i 4 tej konwencji przewidują dostęp do procedury sądowej jedynie w celu zakwestionowania materialnej lub proceduralnej legalności decyzji, aktów lub zaniechań;

– projekt jest zarazem niezgodny z art. 1 pkt 5 dyrektywy 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r.;

– prawo do udziału społeczeństwa w odniesieniu do planów, programów i wytycznych polityki mającej znaczenie dla środowiska jest w Polsce realizowane przez prawo do uczestnictwa zainteresowanych stron w spotkaniach na etapie tworzenia planu urządzenia lasu;

– zasada dostępu społeczeństwa do udziału w decyzjach dotyczących środowiska naturalnego nie może być traktowana jako nadrzędna w stosunku do innych wartości – w szczególności jej stosowanie nie może prowadzić do szkód społecznych i strat ekonomicznych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą;

– projekt nadaje organizacjom ekologicznym ogromne uprawnienia, de facto przekraczające uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa, które są realizowane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne «Lasy Państwowe»; organizacje te miałyby prawo do wstrzymania podstawowej, zgodnej z polskim prawem działalności gospodarczej prowadzonej przez poszczególne nadleśnictwa, zwłaszcza w zakresie pozyskiwania i sprzedaży drewna, czego skutkiem byłoby doprowadzenie do likwidacji głównego źródła przychodów Lasów Państwowych, co w dalszej perspektywie musiałoby doprowadzić do upadłości PGL LP;

– proponowane w projekcie ustawy rozwiązania stoją w sprzeczności z art. 63 ust. 3 Konstytucji RP;

– możliwość zaskarżenia zatwierdzenia planu urządzenia lasu albo uproszczonego planu urządzenia lasu nie została obwarowana odpowiedzialnością organizacji ekologicznych za ewentualne szkody, do jakich mogłoby doprowadzić niewłaściwe korzystanie z przyznanego prawa”.

W związku z powyższym Krajowy Sekretariat Zasobów Naturalnych, Ochrony Środowiska i Leśnictwa NSZZ „Solidarność” stwierdził, że w projekcie należałoby co najmniej:

– „określić granice odpowiedzialności strony skarżącej za szkody poniesione przez nadleśnictwo w następstwie wniesienia skargi, jeżeli skarga ta zostanie oddalona;

– zagwarantować, że uprawnienie do wniesienia skargi przysługuje wyłącznie stronie, która nie prowadziła i w żaden sposób nie popiera działalności sprzecznej z obowiązującym w RP prawem, w tym nie angażowała się w utrudnianie innym podmiotom prowadzenia legalnej działalności gospodarczej”.

Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2162 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie emisji obligacji zabezpieczonych i nadzoru publicznego nad obligacjami zabezpieczonymi oraz zmieniającej dyrektywy 2009/65/WE i 2014/59/UE (Dz. Urz. UE. L 328 z 18.12.2019, str. 29), stanowiącej wraz z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2160 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającym rozporządzenie (UE) 575/2013 w odniesieniu do ekspozycji w postaci obligacji zabezpieczonych (Dz. Urz. UE. L 328 18.12.2019, str. 1) część pakietu regulacyjnego dotyczącego obligacji zabezpieczonych.

Wprowadzane rozwiązania pozytywnie wpłyną na postrzeganie polskiego systemu finansowego, w szczególności sektora bankowego oraz polskiego rynku listów zastawnych. Polski rynek listów zastawnych nadal pozostaje w fazie rozwoju na tle rynku europejskiego. Po wejściu w życie implementowanych przepisów dyrektywy konkurencyjność listów zastawnych jako bezpiecznych papierów wartościowych o niskim stopniu ryzyka dla inwestorów z pewnością się zwiększy. Wpłynie to pozytywnie na rozwój polskiego sektora finansowego i rynków obligacji zabezpieczonych, które będą stanowiły źródło finansowania dla instytucji kredytowych, które dzięki temu będą miały większe możliwości udzielania przystępnych kredytów hipotecznych konsumentom i przedsiębiorstwom oraz zapewnią inwestorom dostęp do alternatywnych bezpiecznych inwestycji.

Ustawa z przyjętymi poprawkami oddaje cel wymienionych regulacji unijnych i nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych. Uchwalane przepisy nie są sprzeczne z prawem UE i zostały odpowiednio przygotowane. Na etapie procesu legislacyjnego zostały przeprowadzone szerokie konsultacje z podmiotami rynku finansowego. Dziękuję.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem rządowej nowelizacji ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw jest dostosowanie polskiego prawa do dyrektywy Unii Europejskiej w sprawie emisji obligacji zabezpieczonych i nadzoru publicznego nad tymi obligacjami. W Polsce odpowiednikiem obligacji zabezpieczonych są listy zastawne emitowane przez wyspecjalizowane banki hipoteczne.

Pełne podsumowanie proponowanych zmian zawarto w ocenie skutków regulacji, gdzie podkreślono, że w ramach wdrożenia do krajowego systemu prawnego zmian wynikających z dyrektywy 2019/2162 oraz rozporządzenia 2019/2160 w ustawie przede wszystkim: wprowadza się definicję listu zastawnego, odwołującą się do mechanizmu podwójnego regresu, który zapewnia inwestorom możliwość dochodzenia roszczeń zarówno w stosunku do emitentów listów zastawnych, jak i z puli aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych; uzupełnia się zakres pojęć stosowanych na gruncie ustawy o definicje aktywów podstawowych, aktywów zastępczych, aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych, puli aktywów stanowiących zabezpieczenie oraz nadzabezpieczenia; rozszerza się zakres informacji, które zawarte będą w warunkach emisji listów zastawnych; określa się zasady stosowania przez banki krajowe oznaczeń „europejska obligacja zabezpieczona” i „europejska obligacja zabezpieczona (premium)”; ustanawia się warunki umożliwiające zakwalifikowanie instrumentów pochodnych do puli aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych; modyfikuje się zasady kalkulacji bufora płynności dla puli aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych; wprowadza się modyfikację wymogu utrzymywania nadzabezpieczenia listów zastawnych; wskazuje się elementy programu emisji listów zastawnych, w ramach którego banki hipoteczne będą emitowały listy zastawne po uzyskaniu odpowiedniego zezwolenia wydawanego przez Komisję Nadzoru Finansowego; wprowadza się dodatkowe wymogi dotyczące monitorowania emitowania listów zastawnych przez banki hipoteczne; wprowadza się wymogi informacyjne dotyczące emitowania listów zastawnych w celu umożliwienia inwestorom badania profilu ryzyka danego programu; ustanawia się szczególne cykliczne obowiązki sprawozdawcze dla banków hipotecznych wobec Komisji Nadzoru Finansowego oraz wymogi w zakresie publikowania informacji o emisjach listów zastawnych; ustanawia się uprawnienia dla Komisji Nadzoru Finansowego do nakładania sankcji administracyjnych związanych z emitowaniem listów zastawnych; dokonuje się nowelizacji art. 52 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Ustawa ma także na celu: rozszerzenie kategorii aktywów stanowiących podstawę emisji publicznego listu zastawnego, przy jednoczesnym określeniu dodatkowych wymogów w tym zakresie; wprowadzenie zmian polegających na rezygnacji z limitu dotyczącego ogólnej kwoty wierzytelności banku hipotecznego z tytułu udzielanych i nabywanych przez banki hipoteczne wierzytelności, przy jednoczesnym zachowaniu wymogu ustawowego, zgodnie z którym wartość pojedynczego kredytu nie może przekroczyć bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości; doprecyzowanie przepisu dotyczącego nominalnej wartości listu zastawnego stanowiącej równowartość 100 tysięcy euro lub przekraczającej tę kwotę; modyfikację wymogów dotyczących wysokości zobowiązań wynikających z wykonywanych przez bank hipoteczny czynności w zakresie zaciągania kredytów i pożyczek oraz emitowania obligacji; uchylenie obecnego wymogu dotyczącego wpisu w księdze wieczystej informacji o dokonaniu wpisu do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych.

W Sejmie ustawę poparło aż 447 posłów. Ja także w pełni popieram proponowaną nowelizację. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu 24 lutego 2022 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami; druk sejmowy nr 1967-A.

Komisja Kultury i Środków Przekazu oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na wspólnym posiedzeniu w dniu 8 marca 2022 r. rozpatrzyły tę ustawę; druk senacki nr 644.

Ustawa określa zasady zmian nazw obiektów przestrzeni publicznej oraz zasady usuwania pomników upamiętniających osoby, grupy osób, organizacje, instytucje, wydarzenia, przedmioty, daty lub miejsca istotne dla tożsamości narodu polskiego, działania na rzecz budowania i umacniania państwa polskiego oraz rozwoju społeczeństwa. Ustawa precyzuje znaczenie określeń: obiekt przestrzeni publicznej, patron, patronat, pomnik. Szczególnie dokładnie omówione jest określenie „patron” – jako nazwa obiektu przestrzeni publicznej odwołująca się do imienia, nazwiska, przydomka lub pseudonimu historycznego władcy państwa polskiego, ojca niepodległości w rozumieniu ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. oraz innej osoby zasłużonej dla budowy i umacniania państwa polskiego, tożsamości narodu polskiego lub dla rozwoju społeczeństwa poprzez: udział w walce o niepodległość lub ochronę granic państwa polskiego, zaangażowanie w rozwój gospodarczy państwa polskiego, dorobek artystyczny, naukowy lub działalność społeczną, osoby ogłoszonej świętą lub błogosławioną przez Kościół katolicki lub inny kościół chrześcijański. Z kolei określenie „patronat” oznacza nazwę obiektu przestrzeni publicznej odwołującą się do organizacji lub instytucji, wydarzenia, przedmiotu, daty lub miejsca symbolicznego związanego z działalnością osób, o których mowa powyżej.

Za patrona lub patronat nie mogą być uznawane nazwy, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.

Patron lub patronat mogą być zmienione jedynie w przypadku: ustanowienia patrona lub patronatu dla innego obiektu przestrzeni publicznej w celu zapewnienia godniejszej formy upamiętniania; ujawnienia nieznanych publicznie w chwili ustanowienia patrona lub patronatu okoliczności, które kwestionują zasadność uznania danej nazwy za patrona lub patronat; ujawnienia nieznanych publicznie w chwili ustanowienia patrona lub patronatu czynów związanych z działalnością publiczną osoby, grupy osób, organizacji lub instytucji, polegających na propagowaniu komunizmu, nazizmu, faszyzmu lub innego ustroju totalitarnego, stosowaniu metod i praktyk działania właściwych ustrojowi totalitarnemu, szpiegostwie na rzecz obcego państwa lub udziale w spisku przeciwko suwerenności i niepodległości państwa polskiego.

Uchwały podjęte przez organy samorządowe niezgodne z tymi przepisami są nieważne. Organy samorządowe są zobowiązane do przywrócenia poprzedniej nazwy w terminie 7 dni. W przypadku nieprzywrócenia oznaczeń poprzedniej nazwy w terminie 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego wojewoda zapewnia ich przywrócenie na koszt jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego albo związku metropolitarnego.

Ustawa wprowadza również nowe brzmienia w niektórych fragmentach ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, dotyczących programów dla odbiorców za granicą w języku polskim.

Uchwały dotyczące usunięcia pomników podjęte przez organ jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego albo związku metropolitarnego od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie niniejszej ustawy, które są niezgodne z omawianymi przepisami, są nieważne.

W przypadku podjęcia w okresie od dnia 12 września 1989 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. uchwały o nadaniu obiektowi przestrzeni publicznej nazwy, o której mowa powyżej, organ jednostki samorządu terytorialnego w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przywraca poprzednią nazwę lub nadaje patrona lub patronat obiektowi przestrzeni publicznej, który nie posiadał wcześniej innej nazwy lub posiadał nazwę niezgodną omawianymi przepisami. Jeżeli w podanym terminie nazwa nie zostanie zmieniona, wojewoda może wydać zarządzenie zastępcze, w którym przywraca poprzednią nazwę lub nadaje patrona lub patronat.

Związek Gmin Wiejskich RP w opinii z dnia 9 marca 2022 r. zwrócił uwagę na centralizację nawet w kwestii nadawania nazw ulic czy placów i pomniejszenie roli jednostek samorządu terytorialnego. Wojewoda, zgodnie z omawianą ustawą, może podważyć decyzje samorządów w sprawie nadania lub zmiany patrona lub patronatu. Również inne organizacje samorządowe były przeciwne przyjęciu tej ustawy.

Senackie komisje, Komisja Kultury i Środków Przekazu oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, odrzuciły ustawę, dlatego podzielam w pełni stanowisko obu komisji.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiamy projekt ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami jest kolejną, że tak powiem, wrzutką do realizacji celów światopoglądowych przez partię rządzącą. Ogranicza on prawo wspólnot samorządowych do podejmowania decyzji w sprawach zmiany nazw ulic, placów, obiektów i komunalnych jednostek organizacyjnych, a także w sprawach usuwania pomników.

Już pierwsza ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki wywołała wiele kontrowersji i opór społeczności lokalnych, które nie zgadzały się z decyzjami organów państwowych.

Ustawa zakłada, że w sytuacji, gdy rada jednostki samorządu terytorialnego zmieni nazwę ulicy, obiektu lub jednostki komunalnej, albo usunie pomnik, wojewoda będzie miał prawo przywrócić nazwę lub pomnik i obciążyć kosztami przywrócenia jednostkę samorządu terytorialnego. Jest to kolejna próba odgórnego decydowania i pomniejszania roli samorządów, na które nie możemy się zgodzić. To właśnie samorządy, po konsultacji z mieszkańcami, powinny mieć prawo do decydowania w ramach decyzji zgodnych z prawem, a także niegodzących w państwo. Niestety, ustawa chce zakazywać takiej wolnościowej decyzyjności.

W mojej opinii projekt ustawy narzuca centralizację nazewnictwa ulic i obiektów, a także osób uwiecznionych na pomnikach, oraz może doprowadzić do uciążliwości w tym zakresie dla danych społeczności lokalnych. Będę głosował za odrzuceniem projektu.

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W Sejmie grupa posłów Prawa i Sprawiedliwości złożyła projekt ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami, która ogranicza możliwość dokonania przez organ jednostki samorządu terytorialnego zmiany nazwy obiektów przestrzeni publicznej upamiętniających pewne osoby i wydarzenia.

„Ustawa jest odpowiedzią na inicjatywy niektórych organizacji, które chcą usunąć niektórych bohaterów, którzy przyczynili się do budowania suwerenności i niepodległości państwa polskiego, co nie sprzyja spokojowi społecznemu. Ochrona pamięci o osobach umacniających niepodległość jest konieczna” – stwierdzał poseł Paweł Lisiecki.

Chcę podkreślić, iż zgodnie z projektem tej ustawy specjalną ochroną mają być objęci zarówno ojcowie niepodległości, jak i wybitni Polacy, których sukcesy na arenie krajowej i światowej umacniały poczucie związku z ojczyzną, zwłaszcza dla Polaków przebywających na emigracji, często nie ze swej winy. Wymienieni są m.in. Józef Piłsudski, Ignacy Daszyński, Roman Dmowski, Wojciech Korfanty, Ignacy Jan Paderewski, Wincenty Witos, jak również Ignacy Łukasiewicz, Fryderyk Chopin czy papież św. Jan Paweł II.

Szczególnej uwadze podlega fakt, że zdefiniowano osobę patrona, którego nazwę może mieć ulica czy plac. Nazwa ma odwoływać się do „imienia, nazwiska, przydomku lub pseudonimu: historycznego władcy Państwa Polskiego lub księcia polskiego okresu rozbicia dzielnicowego, Ojca Niepodległości, innej osoby zasłużonej dla budowania i umacniania Państwa Polskiego, tożsamości Narodu Polskiego lub dla rozwoju społeczeństwa poprzez udział w walce o niepodległość lub ochronę granic Państwa Polskiego, zaangażowanie w rozwój gospodarczy Państwa Polskiego lub dorobek artystyczny, naukowy lub działalność społeczną; osoby ogłoszonej świętą lub błogosławioną przez Kościół Katolicki lub inny kościół chrześcijański”.

Należy zauważyć, że w projekcie ustawy są też 2 przypadki, w których można będzie zmienić nazwę patrona. Zmiana nazwy patrona będzie możliwa tylko w celu bardziej godnego upamiętnienia jego pamięci przez nadanie jego imienia (nazwy) innemu obiektowi przestrzeni publicznej lub ze względu na ujawnienie nowych, nieznanych wcześniej faktów podających w wątpliwość zasługi osoby lub podmiotu, na cześć których nazwano obiekt przestrzeni publicznej. Szczególnie dotyczy to spraw związanych z propagowaniem komunizmu, nazizmu, faszyzmu lub innego ustroju totalitarnego. W innych przypadkach nie będzie możliwa zmiana nazwy.

O nieważności uchwały zmieniającej nazwę decydować będzie wojewoda. Proponowana ustawa ma działać wstecz i dotyczyć okresu od 12 września 1989 r. do 31 grudnia 2021 r. Jeśli wojewoda określi, że doszło do niezgodnej z prawem zmiany patrona, przywrócona zostanie poprzednia nazwa lub nadana nowa nazwa zgodnie z definicją patronatu opisanego w projekcie.

Propozycję takiej ustawy zgłosił w grudniu 2021 r. wiceminister spraw zagranicznych Paweł Jabłoński. Była to reakcja na informację, iż stołeczni radni przegłosowali uchwałę o przyjęciu petycji dotyczącej propozycji zmiany nazwy ronda Romana Dmowskiego na rondo Praw Kobiet. Wiceminister MSZ słusznie zauważył, że „W wielu krajach widać trend wymazywania historycznych postaci z naw ulic, obalania ich pomników przez grupy ideologicznej lewicy. To bardzo złe zjawisko niektórzy chcieliby przeszczepić także na polski grunt”.

Panie i Panowie Senatorowie, zdecydowanie popieram ustawę o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami. Jednocześnie uważam, że jest jeszcze wiele nazw ulic i obiektów miejskich na terenie naszego kraju, które upamiętniają komunizm lub osoby, które budowały lub podtrzymywały PRL, i te nazwy powinny być jak najszybciej zmienione. Dziękuję.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Zaproponowana ustawa o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami określa sposób zmiany nazw obiektów w przestrzeni publicznej. Zgodnie z przedstawionymi zapisami będzie to możliwe tylko w celu bardziej godnego upamiętnienia patronów przez nadanie ich imienia czy nazwy innemu obiektowi lub ze względu na ujawnienie nowych, nieznanych wcześniej faktów podających w wątpliwość zasługi osoby lub podmiotu, na cześć których nazwano obiekt. Zgodnie z obowiązującymi do tej pory przepisami to samorząd decydował o zmianie nazwy ulic czy też placów.

Posłowie partii rządzącej złożyli w Sejmie projektowaną ustawę i chcą, aby ta właśnie ustawa określała zasady dotyczące zmian związane z obiektami przestrzeni publicznej. Niestety pomysł przyjęcia takowej ustawy to działanie wbrew samorządowi. Negatywnie należy również określić rozwiązanie, które przewiduje powyższa ustawa, wprowadzając możliwość działania prawa wstecz. Odniesie to skutek nie tylko w stosunku do samorządu, ale również do osób zamieszkujących przy takich ulicach. Ustawa budzi również wątpliwości, jeśli chodzi o zasady przyzwoitej legislacji. Zgodnie z projektem nieważne z mocy prawa będą uchwały przyjęte z naruszeniem art. 3. Wskazano, że jednym z przypadków dopuszczalnej zmiany nazwy może być ustanowienie patronatu jako nazwy innego obiektu przestrzeni publicznej w celu zapewnienia godniejszej formy upamiętnienia. Niestety ocena spełnienia tego warunku ma charakter uznaniowy. Wobec tego samorządy nie będą miały możliwości wykazania, że w dniu podejmowania uchwały spełniły warunki z art. 3, ponieważ spełnienie tych warunków nie było wymagane.

Zgodnie z techniką prawodawczą ustawa powinna w sposób wyczerpujący regulować daną dziedzinę spraw, nie pozostawiając poza zakresem swego unormowania istotnych fragmentów tej dziedziny. W przypadku tej ustawy będziemy mieć sytuację, w której to podobny obszar regulacji będzie rozproszony pomiędzy 2 ustawy. Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych przewiduje już na dzień dzisiejszy określone zasady nadawania nazw obiektom przestrzeni publicznej.

Zważając na przedstawione argumenty, uważam, iż przedłożona ustawa powinna zostać odrzucona w całości. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Debatujemy dzisiaj nad ustawą, która ma rzekomo chronić dziedzictwo narodowe w zakresie nazewnictwa obiektów w przestrzeni publicznej. Ustawa liczy zaledwie 13 artykułów, a 3 artykuły z nich są zupełnie niezwiązane z zakresem jej regulacji i absolutnie nie odpowiadają jej tytułowi. Dwa z nich, poprzez nowelizację ustawy o Radzie Ministrów oraz ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie, zmieniają kompetencje premiera, rozszerzając je w zakresie zlecania podmiotom pożytku publicznego zadań publicznych w trybie pozakonkursowym, zaś trzeci zmienia sposób finansowania produkcji audiowizualnych.

Są to rozwiązania niekonstytucyjne. W tej Izbie mieliśmy już wielokrotnie do czynienia z podobnymi rozwiązaniami i nie robi to wrażenia na senatorach PiS. Ale w tej ustawie znajdziemy także zamach na samorządność, która jest kształtowana w Polsce z wielkim powodzeniem od ponad 30 lat.

Otóż w aktualnym stanie prawnym, zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, podejmowanie uchwał w sprawach nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych należy do wyłącznej właściwości rady gminy.

Co takiego stało się w Polsce, że należy to zmienić? Po ponad 30 latach ktoś dochodzi do wniosku, że w istniejącym systemie prawa nie ma obecnie normy uniemożliwiającej podjęcie uchwały o zmianie nazwy ulicy lub placu upamiętniającej postać historyczną zasłużoną dla odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą Polską i budowanie Niepodległej Rzeczypospolitej i że pamięć o osobach zasłużonych nie jest chroniona w szczególny sposób, co może być wykorzystywane w bieżącej polityce na szczeblu zarówno państwowym, jak i lokalnym. Zdaniem wnioskodawców ustawy prowadzić to może do umniejszania znaczenia pamięci historycznej narodu, a przez to do osłabienia wspólnoty, i bez zmian zaproponowanych w ustawie osiągnięcie zamierzonego celu nie jest możliwe, bo organ nadzoru nie może skutecznie unieważnić uchwały, o ile nie narusza ona powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Powstaje pytanie: ile było w ostatnich 10 latach w Polsce przypadków zmian patronów w ujęciu tej ustawy? W uzasadnieniu do ustawy czytamy: „Z wielkim niepokojem należy przyjąć pojawiające się w ostatnim czasie w debacie publicznej inicjatywy zmierzające do zmiany nazw ulic, placów czy innych obiektów w przestrzeni publicznej upamiętniających osoby szczególnie zasłużone w polskiej historii. Dopuszczenie do podważania fundamentów pamięci narodu wiąże się z ryzykiem osłabienia i poróżnienia wspólnoty, a przez to jest sprzeczne z interesem społecznym”.

Przecież inicjatywy zmierzające do zmian nazw ulic, placów czy innych obiektów w przestrzeni publicznej w ostatnich latach były realizowane, również ustawowo, przede wszystkim, jeśli nie wyłącznie, przez partię rządzącą lub w porozumieniu z nią. Zasadne byłoby, aby Polacy dowiedzieli się, że w tym obszarze regulacji jest inaczej, jak jest naprawdę i czy regulacja ta jest rzeczywiście potrzebna, gdyż odnosi się wrażenie, że zmiana całego ustroju nazewnictwa obiektów w przestrzeni publicznej jest robiona na doraźne zapotrzebowanie polityczne. Tak naprawdę zawsze zadaję sobie pytanie, czy urzędnik z Warszawy lub z województwa uważa, że wie lepiej od mieszkańców małych społeczności gminnych czy powiatowych, przy jakich ulicach oni chcieliby mieszkać lub jakie pomniki chcieliby budować i oglądać. Tego typu decyzje były i powinny pozostać w gestii lokalnych społeczności. Dlatego będę głosować za odrzuceniem tej ustawy w całości. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszalku! Wysoka Izbo!

Ustawa o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami ma na celu objęcie pamięcią osoby szczególnie zasłużone w polskiej historii. Pamięć o naszych zasłużonych bohaterach, ich pracy, walce i patriotycznej postawie wyrażona jest w upamiętnieniu ich znaczącego wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz budowanie suwerennego państwa.

Ważnym aspektem ustawy jest także fakt, iż owa pamięć ma także ogromne znaczenie dla budowania wspólnoty narodowej wokół wspólnych wartości, historii i kultury. Dlatego tak ważne jest, aby była wyłączona z walki politycznej. Z zaniepokojeniem przyglądam się inicjatywom mającym na celu zmianę nazw ulic, placów oraz innych obiektów przestrzeni publicznej, które upamiętniają osoby zasłużone w naszej polskiej historii. Takie zachowania są niedopuszczalne i dążą do osłabienia oraz poróżnienia społeczeństwa i zachwiania jego stabilności. Zasadne jest zatem, aby objąć szczególną ochroną pamięć o osobach zasłużonych poprzez ograniczenie dopuszczalności zmian nazw obiektów przestrzeni publicznej, które upamiętniają zasługi takich osób.

W aktualnie obowiązujących przepisach podejmowanie uchwał w sprawach nazw ulic i placów należy do właściwości rady gminy. Pamięć o osobach zasłużonych nie jest zatem chroniona w szczególny sposób, co umożliwia wykorzystywanie tej kwestii w bieżącej polityce zarówno na szczeblu państwowym, jak i na szczeblu lokalnym. Prowadzić to może do umniejszania znaczenia pamięci historycznej narodu, czego skutkiem będzie również osłabienie wspólnoty.

W art. 2 projektowanej ustawy wprowadzono definicje legalne obiektu przestrzeni publicznej, patrona oraz patronatu. Proponowany zakres pojęcia obiektu przestrzeni publicznej obejmuje gminne i powiatowe jednostki organizacyjne, wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne, jednostki pomocnicze gmin, budowle, obiekty, urządzenia użyteczności publicznej, w tym drogi, ulice, mosty i place. Pojęcie patrona obejmuje nazwę obiektu przestrzeni publicznej odwołującą się do imienia, nazwiska, przydomku lub pseudonimu historycznych władców państwa polskiego, książąt polskich okresu rozbicia dzielnicowego, ojców niepodległości oraz osób ogłoszonych świętymi lub błogosławionymi przez Kościół katolicki lub inny kościół chrześcijański. Patronem może być też inna osoba zasłużona dla budowania i umacniania państwa polskiego, tożsamości narodu polskiego lub dla rozwoju społeczeństwa ze względu na udział w walce o niepodległość lub ochronę granic państwa polskiego, zaangażowanie w rozwój gospodarczy państwa polskiego lub dorobek artystyczny, naukowy czy działalność społeczną. Zasadne jest objęcie specjalną ochroną zarówno ojców niepodległości, którym naród polski zawdzięcza odzyskanie suwerennego państwa polskiego, jak i wybitnych Polaków, których sukcesy na arenie krajowej i światowej umacniały poczucie związku z ojczyzną. Definicja patronatu obejmuje organizacje lub instytucje, które swoją działalnością brały udział w walce o niepodległość, budowały i umacniały suwerenność państwa polskiego lub przez działalność artystyczną, naukową lub społeczną budowały i umacniały tożsamość narodową. Dodatkowo zakresem tej nazwy zostaną objęte również nazwy grupy osób, w których skład wchodzą osoby chronione z tytułu patronatu. Za patronat uznane zostaną również nazwy wydarzeń, przedmiotów, dat oraz miejsc związanych z działalnością patronów lub istotnych z innych względów dla budowania i umacniania tożsamości narodu polskiego.

Z przedstawionych względów wprowadzenie ustawy jest uzasadnione.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku!

Poselski projekt ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami ma na celu zapewnienie ochrony tym elementom poprzez wprowadzenie odpowiednich przepisów do polskiego porządku prawnego.

W projekcie ustawy określono wiele zasad. Dotyczą one zmian nazw obiektów przestrzeni publicznej, usuwania pomników oraz upamiętniania osób i tego, co budowało tożsamość narodu polskiego. Wprowadzono także definicje pojęć: „obiekt przestrzeni publicznej”, „patron”, „patronat” i „pomnik”. Wskazano, jakie elementy przestrzeni publicznej mogą otrzymać patrona, oraz określono, co jest rozumiane jako pomnik. Pod pojęciami „patron” i „patronat” pojawiły się ścisłe kryteria, jakie musi spełniać potencjalny patron i patronat, które wynikają z przepisów procedowanej ustawy. Te zasady są jasne, przejrzyste i nie powinny budzić żadnych wątpliwości. Tożsamość naszego kraju budowały i wciąż budują pojedyncze osoby, grupy osób, organizacje, instytucje, wydarzenia, przedmioty, daty lub miejsca. Należy im się pamięć i szacunek. Trzeba je godnie czcić i honorować. Jest to żywa lekcja dla nas i dla przyszłych pokoleń.

Projektowe rozwiązania są słuszne i potrzebne. Najważniejszą zmianą wynikającą z omawianej regulacji będzie ograniczenie możliwości dokonywania przez organ jednostki samorządu terytorialnego zmian nazwy obiektów przestrzeni publicznej upamiętniających pewne osoby i wydarzenia. Proponowana ustawa ma na celu zapobieganie pomysłom, które skutkować będą usunięciem z przestrzeni publicznej patronów ważnych dla Polski i naszej historii. Niedawno było głośno o tym, aby jedno z najbardziej znanych i charakterystycznych miejsc w Warszawie – rondo Romana Dmowskiego – zmieniło swoją nazwę. Są takie miejsca, elementy przestrzeni publicznej, które kojarzą się z danym patronem i nie powinno się tego zmieniać. Warszawskie rondo Romana Dmowskiego to ważne miejsce, ponieważ co roku, 11 listopada, przez to rondo przechodzi Marsz Niepodległości, który gromadzi tłumy świętujące odzyskanie przez Polskę niepodległości. Jakakolwiek zmiana nazwy, zarządzona w stolicy czy innym miejscu w Polsce, wprowadzi nieporządek w, można powiedzieć, mapie nazewnictwa. Zmiany nazw na takie, które są akceptowane tylko przez pewną grupę, spowodują podział społeczeństwa, spory polityczne i osłabienie wspólnoty narodowej.

Wprowadzone zmiany uważam za niezbędne, nie budzą moich zastrzeżeń. Ustawa ma na celu stworzenie przepisów prawa, które obejmą ochroną pamięć o osobach zasłużonych dla Polski.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Poselski projekt o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami ogranicza możliwość dokonania przez organ jednostki samorządu terytorialnego zmiany nazw obiektów przestrzeni publicznej upamiętniających pewne osoby i wydarzenia. Jak podkreślono w uzasadnieniu: „W myśl preambuły Konstytucji RP z 1997 r. wdzięczność naszym przodkom za ich pracę i walkę o niepodległość należy do wartości chronionych na poziomie ustrojowym oraz stanowi aksjologiczny fundament, na którym budowana jest Rzeczpospolita Polska i jej porządek publiczny. Wdzięczność ta obejmuje wszystkich tych, którzy na wiele sposobów i w różnych płaszczyznach życia społecznego, politycznego, kulturalnego i naukowego zabiegali o odrodzenie, budowę i rozwój Niepodległej Rzeczypospolitej. Pamięć o przodkach, ich pracy i walce oraz patriotycznej postawie znajduje wyraz zarówno w wymiarze symbolicznym, jak i konkretnym, wyrażającym się w stosownym upamiętnieniu ich wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości i budowę suwerenności państwa.

Podkreślić należy, że wspólna pamięć ma także nieocenione znaczenie dla budowania wspólnoty narodowej wokół wspólnych wartości, historii i kultury. Powinna być zatem wyłączona z bieżącej walki politycznej i nie powinna być wykorzystywana instrumentalnie, do realizacji krótkoterminowych celów. Z wielkim niepokojem należy przyjąć pojawiające się w ostatnim czasie w debacie publicznej inicjatywy zmierzające do zmiany nazw ulic, placów czy innych obiektów przestrzeni publicznej upamiętniających osoby szczególnie zasłużone w polskiej historii. Zaostrzenie sporu politycznego polegające na dopuszczeniu do podważania fundamentów pamięci Narodu wiąże się z ryzykiem osłabienia i poróżnienia wspólnoty, a przez to jest sprzeczne z interesem społecznym i w dłuższej perspektywie czasu może zagrażać jedności Narodu i stabilności społeczeństwa.

Z opisanych powyżej względów zasadne jest objęcie pamięci o osobach szczególnie zasłużonych zwiększoną ochroną przez ograniczenie dopuszczalności zmian nazw obiektów przestrzeni publicznych, które upamiętniają zasługi tych osób”.

Tak więc po wdrożeniu niniejszej propozycji w przypadku, gdy rada jednostki samorządu terytorialnego zmieni nazwę ulicy, obiektu lub jednostki komunalnej albo usunie pomnik, wojewoda będzie miał prawo przywrócić nazwę lub pomnik i obciążyć kosztami przywrócenia jednostkę samorządu terytorialnego. Co ważne, według mojej opinii: „Pojęcie patrona obejmuje nazwę obiektu przestrzeni publicznej odwołującą się do imienia, nazwiska, przydomku lub pseudonimu historycznych władców Państwa Polskiego, książąt polskich okresu rozbicia dzielnicowego, Ojców Niepodległości w rozumieniu ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o Narodowych Obchodach Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz osób ogłoszonych świętymi lub błogosławionymi przez Kościół Katolicki lub inny kościół chrześcijański. W świetle projektowanej definicji patronem może być też inna osoba zasłużona dla budowania i umacniania Państwa Polskiego, tożsamości Narodu Polskiego lub dla rozwoju społeczeństwa ze względu na udział w walce o niepodległość lub ochronę granic Państwa Polskiego, zaangażowanie w rozwój gospodarczy Państwa Polskiego lub dorobek artystyczny, naukowy czy działalność społeczną. Szeroki zakres proponowanej ochrony wynika z licznego grona postaci historycznych, które przyczyniły się do umacniania tożsamości narodowej i suwerenności Polski, podejmując aktywność w wielu dziedzinach. Zasadne jest objęcie specjalną ochroną zarówno Ojców Niepodległości, którym Naród Polski zawdzięcza odzyskanie suwerennego Państwa Polskiego, jak i również wybitnych Polaków, których sukcesy na arenie krajowej i światowej umacniały poczucie związku z Ojczyzną, zwłaszcza dla Polaków przebywających na emigracji, często nie ze swej winy. W rezultacie obok Józefa Piłsudskiego, Ignacego Daszyńskiego, Romana Dmowskiego, Wojciecha Korfantego, Ignacego Jana Paderewskiego oraz Wincentego Witosa szczególnej ochronie podlegać będą tacy patroni jak Ignacy Łukasiewicz, Fryderyk Chopin czy papież św. Jan Paweł II”.

Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Głównym celem ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami jest ograniczenie możliwości dokonywania przez organ jednostki samorządu terytorialnego zmiany nazw obiektów przestrzeni publicznej upamiętniających pewne osoby i wydarzenia.

W trakcie prac sejmowych dodano oczywiście także przepisy nowelizujące inne ustawy, a zmiany te nie mają żadnego związku z celem ustawy. Przecież ta ustawa ewidentnie ogranicza, bez ważnego powodu, prawo jednostek samorządu terytorialnego do nadawania nazw ulicom, obiektom i jednostkom leżącym na ich terenie bądź będących ich własnością. W opinii do procedowanej ustawy słusznie zauważono, że brak jest oceny skutków regulacji i jakiejkolwiek informacji na temat niepożądanych zjawisk lub praktyk, które dotychczas miałyby występować w tym zakresie, a którym ustawa miałaby przeciwdziałać. Ta ustawa ogranicza konstytucyjne prawa samorządów, jest bezpodstawna i absolutnie nieprecyzyjna. W obecnej, trudnej sytuacji, w której po raz kolejny odpowiedzialność spoczywa na barkach samorządów – mówię tutaj o przyjmowaniu uchodźców i udzielaniu pomocy humanitarnej, bo wszyscy wiemy, że rząd jest jak zawsze bezskuteczny i nieporadny – samorządowcy będą musieli toczyć batalię o nazwy ulic czy o pomniki. To absurd. Dlaczego rząd PiS ciągle dokłada problemów i dzieli Polaków? Niezawodnie niszczy wszystko, co napotka na swojej drodze.

Nie ma zgody na takie działania. To jest niezgodne z Konstytucją RP. Ta ustawa jest nie do przyjęcia. Samorząd terytorialny ma konkretny zakres zadań związanych z zaspokajaniem potrzeb swoich mieszkańców. Ingerencja w sferę samodzielności samorządu oczywiście może następować i jest to naturalne, ale powinna być zgodna z zasadą proporcjonalności i obligatoryjnie zgodna z zapisami konstytucyjnymi. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pracownicze programy emerytalne (PPE) stanowią dodatkową formę zabezpieczenia emerytalnego poprzez gromadzenie środków przeznaczonych do wypłat.

Przyjęte w ustawie o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego uregulowania wprowadzają innowacyjne rozwiązania dla pracodawców, zwłaszcza w zakresie rozszerzenia możliwości funkcjonowania, oraz dadzą wymierne korzyści dla osób biorących udział w programie. Ustawa wprowadza zmiany mające na celu ułatwienie zawarcia umowy przez oszczędzającego. Od tej pory indywidualne konta emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego będzie można zakładać również w formie elektronicznej.

Proponowane zmiany wprowadzają potrzebne usprawnienia, a także zwiększają poprawność i czytelność przepisów.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Uchwalona przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego nie wprowadza rewolucyjnych zmian, stanowi zaś jedynie dopasowanie instytucji pracowniczych programów emerytalnych do zmieniających się warunków społeczno-gospodarczych oraz prawnych.

Przyjęte przepisy poprawiają sytuację pracowniczych programów emerytalnych, wprowadzają ułatwienia dla pracodawców oraz uczestników programów i mogą stanowić zachętę do korzystania z nich. Plusem wprowadzonych zmian, z całą pewnością, jest uproszczenie zasad załatwiania spraw i umożliwienie sporządzania dokumentów z wykorzystywaniem systemów elektronicznych.

Przyjęta ustawa zdaje się nie budzić poważniejszych zastrzeżeń legislacyjnych. Słusznie jednak zaproponowano wydłużenie jej vacatio legis do 1 lipca 2022 r. Termin ten umożliwi bowiem przygotowanie systemów informatycznych, tak aby zostały one odpowiednio wdrożone. Dziękuję.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pracownicze programy emerytalne, PPE, stanowią obok pracowniczych planów kapitałowych, czyli PPK, grupową formę gromadzenia oszczędności emerytalnych organizowaną pod patronatem pracodawców. Produkty te mają znaczący udział w III filarze emerytalnym, których jest dobrowolnym segmentem zabezpieczenia emerytalnego, a jego rolą jest generowanie dodatkowych oszczędności emerytalnych obywateli. Z danych Komisji Nadzoru Finansowego wynika, że według stanu na dzień 31 grudnia 2020 r. 2 tysiące 370 pracodawców prowadziło PPE, którymi zarządzało 30 instytucji finansowych. W PPE uczestniczyło wówczas 631 tysięcy 761 osób, a łączna wartość aktywów zgromadzonych w PPE wynosiła około 17 miliardów zł. Zaletą grupowych form oszczędzania na poczet przyszłej emerytury takich jak PPE i PPK jest zaangażowanie i wsparcie przez pracodawców, którzy finansują znaczącą część oszczędności emerytalnych pracowników.

Ustawa wprowadza unormowania mające na celu uczynienie bardziej atrakcyjnymi warunków uczestnictwa w PPE w zakresie wnoszenia przez uczestnika składki dodatkowej – wnoszonej dobrowolnie. Zakłada zniesienie fakultatywnego zakazu wnoszenia składki dodatkowej, jak również dopuszcza finansowanie składki dodatkowej również z innych źródeł niż wynagrodzenia uczestnika PPE. Dotychczas obowiązujące regulacje wpływały niekorzystnie na potencjał oszczędzania w PPE, a nałożone na pracodawców prowadzących PPE obowiązki administracyjne skutecznie ich zniechęcały do promowania tej formy oszczędzania. Dlatego zaproponowane w ustawie uproszczenie zasad prowadzenia PPE przez pracodawców przez zniesienie najbardziej uciążliwych obowiązków administracyjnych obciążających wymienione podmioty należy przyjąć z dużą aprobatą. Zasadniczo zaproponowane rozwiązania idą w dobrą stronę i są korzystne zarówno dla uczestników PPE, jak i – w przypadku niektórych zmian – dla pracodawców lub usługodawców PPE. Większość propozycji ustawowych zasługuje na poparcie, gdyż unowocześniają one PPE oraz czynią je bardziej atrakcyjną formą długoterminowego oszczędzania.

Oczywiście można w tym miejscu zadać pytanie: dlaczego państwo polskie wspiera dzisiaj oszczędzanie w ramach PPK tzw. dopłatą roczną w wysokości 240 zł, a nie robi tego w przypadku PPE? Dlaczego posiadanie nowo utworzonego PPE nie zwalnia z obowiązku posiadania PPK? Dlatego też w pełni zasadne byłoby wprowadzenie co najmniej przepisów zrównujących pozycję ustrojową PPE w stosunku do PPK. Dziś bowiem mało który pracodawca decyduje się na tworzenie nowego PPE w sytuacji, gdy takie nowe PPE i tak nie zwalnia go z obowiązku tworzenia PPK. Ponadto dlaczego uczestnik PPK ma wsparcie finansowe ze strony środków publicznych, a uczestnik PPE – nie?

Należałoby zatem wprowadzić ustawowe zwolnienie z obowiązku tworzenia PPK dla pracodawców, którzy w dowolnym czasie – zarówno obecnie, jak i w przyszłości – utworzą PPE, oraz objęcie mechanizmem dopłaty rocznej dla uczestnika PPE na tożsamych zasadach, na jakich obecnie istnieje mechanizm dopłaty do PPK. Czy to się uda na tym etapie procedowania? Nie wiem, ale z pewnością należy to zrobić jak najszybciej. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego ma na celu umożliwienie prowadzenia pracowniczych programów emerytalnych. Wprowadza zmiany dotyczące warunków uczestnictwa w programie i uproszczenia formy zawierania porozumień przez pracodawców oraz zmiany przepisów określających zasady zawieszenia składki podstawowej i ograniczenia jej wysokości w celu usunięcia błędów interpretacyjnych. Ponadto zmiany w projekcie przewidują możliwość zawarcia umowy o prowadzenie KE i IKZE w formie elektronicznej.

Pracowniczy program emerytalny ma na celu gromadzenie środków uczestnika programu przeznaczonych do wypłaty, a przy tym zapewnia dodatkowe zabezpieczenie społeczne. Pracownicze programy emerytalne wraz z pracowniczymi planami kapitałowymi tworzą zbiorową formę gromadzenia oszczędności emerytalnych pod nadzorem pracodawców. PPE funkcjonuje już ponad 20 lat, mimo to nie rozwija się tak dynamicznie, jak inne formy zabezpieczenia. Na przełomie roku 2018 i 2019 pojawił się nowy obowiązek prowadzenia przez pracodawców pracowniczych planów kapitałowych. Wielu pracodawców skłoniło to do rezygnacji z PPK, gdyż uznali, że ta forma zabezpieczenia jest mniej korzystna dla pracowników.

Moje wątpliwości budzi zmiana dotycząca dwukrotnego raportowania do PFR informacji o liczbie pracowników oraz rozszerzenie kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego w celu nadzorowania pracowników. Te działania są niepotrzebne i nałożą na pracodawcę więcej nowych zadań. Celem projektu powinno być umożliwienie dalszego rozwoju pracowniczego systemu emerytalnego, a nie nakładanie kolejnych bezzasadnych obowiązków. Rząd powinien również wesprzeć rozwój PPE opłatą roczną w wysokości 240 zł, tak samo jak robi to w przypadku PPK. Posiadanie nowo utworzonego PPE powinno zwolnić z obowiązku posiadania PPK.

Większość zmian w projekcie jest dobrym rozwiązaniem. Unowocześnienie programu przyczyni się do zwiększenia zainteresowania przystąpieniem do pracowniczego programu emerytalnego. W Polsce 2 tysiące 370 pracodawców prowadzi PPE, w których oszczędza kilkaset tysięcy osób. Polski rząd powinien wspierać rozwój programów obejmujących oszczędności naszych obywateli. Dziękuję.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego ma na celu ułatwienie pracodawcom prowadzenia pracowniczych programów emerytalnych. Nowelizacja dotyczy m.in.: uproszczenia trybu zawierania przez pracodawców porozumień, wprowadzenia korzystnych zmian dotyczących warunków uczestnictwa w programie, dookreślenia niektórych kompetencji nadzorczych Komisji Nadzoru Finansowego, a także zmiany przepisów określających zasady zawieszania składki podstawowej i ograniczania jej wysokości w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych oraz ułatwienia zawarcia umowy o prowadzenie IKE i IKZE przez umożliwienie jej zawarcia w postaci elektronicznej. Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji, „Projektowane zmiany będą pozytywnie oddziaływać na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość. Beneficjentami projektowanych zmian będą głównie pracodawcy prowadzący PPE (2370 podmiotów wg stanu na 31.12.2020 r.) dzięki zniesieniu obciążających ich obowiązków administracyjnych (tj. obowiązku sporządzania i przesyłania przesyłką poleconą informacji rocznej dotyczącej PPE; obowiązku aktualizacji danych zarządzającego; obowiązku rejestracji porozumień o zawieszeniu bądź ograniczeniu wysokości składek w PPE). Zniesienie ww. obowiązków administracyjnych spowoduje ograniczenie kosztów osobowych związanych z realizacją PPE. Odpadnie bowiem konieczność angażowania pracowników pracodawcy w zadania związane z wykonywaniem tych obowiązków (sporządzanie informacji rocznej dotyczącej PPE, aktualizacja danych zarządzającego oraz przekazywanie tych dokumentów do KNF, prowadzenie korespondencji z KNF w postępowaniu administracyjnym dotyczącym rejestracji porozumień). Nieznacznemu obniżeniu ulegną też koszty finansowe ponoszone przez pracodawców związane z wysyłką ww. dokumentacji do KNF.

Projektowane zmiany będą skutkować ustanowieniem nowych obowiązków administracyjnych dla instytucji finansowych zarządzających PPE (30 podmiotów wg stanu na dzień 31.12.2020 r.). Proponowana elektronizacja obowiązku przesyłania rocznej informacji dotyczącej PPE może oddziaływać na obszar IT w strukturze instytucji finansowych, przy czym podmioty te już posiadają niezbędne zasoby osobowe i techniczno-informatyczne wystarczające do terminowej i prawidłowej realizacji powierzanych im ww. obowiązków administracyjnych. Z informacji posiadanych przez KNF wynika, że ww. instytucje finansowe od wielu lat przekazują corocznie na prośbę KNF informacje dotyczące obsługiwanych przez nie PPE, których zakres przedmiotowy jest bardzo zbliżony do zakresu informacji dotychczas przekazywanych przez pracodawców prowadzących PPE.

Projektowane zmiany są również korzystne dla uczestników PPE, gdyż aktywizują uczestników do świadomego uczestnictwa w PPE przez wprowadzenie możliwości bezwarunkowego wnoszenia składki dodatkowej oraz możliwości finansowania składki dodatkowej także z innych źródeł dochodu niż wynagrodzenie, zabezpieczają interesy uczestników PPE polegające na zniesieniu możliwości bezterminowego ograniczania wysokości składki podstawowej w drodze jednostronnej decyzji pracodawcy przez uregulowanie maksymalnego czasu trwania jednostronnego ograniczenia wysokości składki podstawowej odprowadzanej.”.

W Sejmie projekt poparło 457 posłów, bez głosów przeciwnych. Będę głosował za niniejszym projektem. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Procedowany projekt ustawy wprowadza m.in. ułatwienia w prowadzeniu pracowniczych programów emerytalnych dla pracodawców, upraszcza tryb zawierania przez nich porozumień, wprowadza korzystne zmiany dotyczące warunków uczestnictwa w programie oraz dookreśla kompetencje nadzorcze Komisji Nadzoru Finansowego. Zmiany dotyczą także przepisów określających zasady zawieszania składki podstawowej i ograniczania jej wysokości w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych oraz ułatwienia zawarcia umowy o prowadzenie IKE i IKZE przez umożliwienie jej zawarcia w postaci elektronicznej.

Uważam, że tego typu zmiany, przede wszystkim zmiany upraszczające, są niezwykle potrzebne przedsiębiorcom. Warto jednak pochylić się nad kwestią terminu wejścia przepisów w życie. Jak zauważyli legislatorzy Kancelarii Senatu, termin przewidziany na 1 czerwca 2022 r. w świetle terminów konstytucyjnych związanych z przeprowadzeniem pełnego procesu legislacyjnego, obejmującego Sejm, Senat i prezydenta, mimo wydłużenia go przez komisję wydaje się krótki i może okazać się niewystarczający na wdrożenie niezbędnych rozwiązań w systemie informatycznym. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Pracownicze programy emerytalne tworzą wraz z pracowniczymi planami kapitałowymi zbiorową formę gromadzenia oszczędności emerytalnych organizowaną pod pieczą pracodawców. PPE są prekursorem w tym zakresie, gdyż funkcjonują już ponad 20 lat, pierwsze funkcjonowały jeszcze na podstawie przepisów ustawy o PPE z 1998 r.

Ta dodatkowa forma oszczędzania, jaką jest PPE, w Polsce rozwija się powoli. W 2004 r. pojawiła się zachęta do przekształcenia grupowych form oszczędzania na cele emerytalne w PPE, a na przełomie lat 2018 i 2019 pojawił się nowy obowiązek wprowadzenia przez pracodawców pracowniczych planów kapitałowych. To spowodowało, że wielu pracodawców, nie wierząc w produkty PPK, a także oceniając je jako mniej korzystne dla pracowników, zdecydowało się utworzyć PPE. Dlatego teraz, jak słyszeliśmy od pana ministra na wczorajszym posiedzeniu komisji, jest 2 tysiące 370 PPE, w których oszczędza kilkaset tysięcy osób, a zgromadzone aktywa to ponad 17 miliardów zł. Po OFE aktywa te to najważniejsze długoterminowe oszczędności emerytalne naszych rodaków. Warto o nie dbać.

Dlatego też z aprobatą należy podejść do projektu nowelizacji ustawy o PPE, który powoduje, że ta forma oszczędzania przestanie być traktowana po macoszemu, jak w ostatnich latach robił to rząd, preferując ze ściśle politycznych powodów cudowne dziecko premiera Morawieckiego w postaci PPK, które to dziecko jednak nie wyrosło jak do tej pory na takiego młodzieńca, jakiego oczekiwano. Zasadniczo zaproponowane rozwiązania, poza kilkoma pojedynczymi kwestiami, zmierzają w dobrym kierunku i są korzystne zarówno dla uczestników PPE, jak i – w przypadku niektórych zmian – dla pracodawców lub usługodawców PPE. Większość propozycji z projektu zasługuje na poparcie, gdyż unowocześniają one PPE oraz czynią je bardziej atrakcyjną formą długoterminowego oszczędzania.

Nie ulega wątpliwości, że ułatwienie pracodawcom procedur administracyjnych powinno być zwłaszcza w dzisiejszej sytuacji ekonomiczno-gospodarczej priorytetem rządu. Przedsiębiorcy, jak również pracownicy przeszli przez okres pandemii, radząc sobie w wielu przypadkach sami, bez otrzymania pomocy od rządu. Dzisiaj mierzą się z inflacją, która w znaczący sposób obciąża budżety domowe Polek i Polaków. Szczególnie mali przedsiębiorcy mierzą się dziś z ogromnymi podwyżkami cen gazu i energii elektrycznej oraz rozwiązaniami wprowadzonymi przez rząd w tzw. Polskim Ładzie, choć zdecydowanie bardziej pasuje tutaj określenie: Polskim Nieładzie. Moglibyśmy powiedzieć, że w procedowanej ustawie rząd w końcu zauważył problemy, z jakimi w zakresie wypełniania obowiązku administracyjnego przy pracowniczych programach emerytalnych zmagają się przedsiębiorcy. Zniesienie najbardziej uciążliwych obowiązków administracyjnych obciążających pracodawców z pewnością można zaliczyć na plus.

Wszyscy zgadzamy się, że pełna cyfryzacja jest tym, do czego powinna dążyć administracja publiczna. Jest to ustawa techniczna zmierzająca do uproszczenia, uelastycznienia, zwiększenia spójności pomiędzy trzecimi częściami III filaru emerytalnego, znosząca faktycznie pewne, wydawałoby się, zbędne obowiązki administracyjne nałożone dotychczas na przedsiębiorców jako pracodawców uczestniczących w całym procesie. Nowelizacja dotyczy uproszczeń w zakresie zawierania umów pracowniczych programów emerytalnych polegających na zmianie decyzji administracyjnej Komisji Nadzoru Finansowego na notyfikację, dookreśleniu kompetencji Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie odmowy wpisania do rejestru lub wykreślenia PPE z rejestru, ale dotyczy także przenoszenia środków pomiędzy różnymi trzeciofilarowymi wehikułami, można powiedzieć, dobrowolnego oszczędzania, takimi jak IKE, IKZE i PPK, w tym obowiązków informacyjnych. Dziękuję.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Głównym celem ustawy jest uregulowanie sprawy dotyczącej otrzymywania emerytur pomostowych oraz wprowadzenie zapisów w zakresie uprawnień organów kontrolujących polegających na merytorycznej ocenie procesu kwalifikowania przez pracodawcę wykonywanych u niego prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Należy podkreślić, że w rejestrze stanowisk o szczególnym charakterze uwzględnia się prace powiązane z czynnikami ryzyka, które z dużym prawdopodobieństwem mogą przyczynić się do trwałego uszkodzenia zdrowia. Ustawa obejmuje również zmiany w zakresie prewencji wypadkowej w postaci zmian zasad dofinansowania działań płatników składek, skierowanych na poprawę warunków pracy.

Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem emerytura pomostowa ma charakter okresowy i przysługuje świadczeniobiorcy do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Jej przyznanie warunkuje przerwanie przez ubezpieczonego stosunku pracy, co w praktyce oznacza, że ubiegający się o emeryturę pomostową traci zatrudnienie, a często po złożeniu wniosku okazuje się, że nie spełnia wszystkich kryteriów koniecznych do uzyskania świadczenia. W związku z powyższym świadczenie nie może zostać przyznane, a jednocześnie ubezpieczony pozostaje bez zatrudnienia w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Proponowane zmiany stanowić będą gwarancję kontynuowania zatrudnienia przy jednoczesnej możliwości weryfikacji sądowej w dwuinstancyjnym postępowaniu odwoławczym.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Przyjęta ustawa o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw zdaje się realizować cele, które stanowią podstawę jej uchwalenia. Ustawa wzmacnia ochronę ubezpieczonych występujących o ustalenie prawa do emerytury pomostowej. Stanowi ona odpowiedź na postulaty ubezpieczonych (pracowników) oraz organizacji związkowych, w których sygnalizowano, że warunek niepozostawania przez ubezpieczonego w stosunku pracy stanowi dla niego bardzo duże utrudnienie w postępowaniu o ustalenie prawa do emerytury pomostowej. Ustawa wzmacnia ochronę ubezpieczonych występujących o ustalenie prawa do emerytury pomostowej. Ubezpieczony nie będzie musiał już obawiać się – w związku z postępowaniem o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej – utraty jedynego źródła dochodu. Taka zmiana pozwala uniknąć sytuacji, w których osoby rozwiązujące stosunek pracy i ubiegające się o świadczenie dowiadują się, że nie spełniają wszystkich kryteriów do uzyskania świadczenia, w związku z czym świadczenie nie może im zostać przyznane, a jednocześnie pozostają bez zatrudnienia w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Dodatkowo ustawa słusznie nadaje Państwowej Inspekcji Pracy realne uprawnienia nadzorcze, o pełnym merytorycznym charakterze, w zakresie kontroli pracodawców, u których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych.

Ustawa wpłynie również na poprawę ochrony pracowników poprzez nałożenie na pracodawcę obowiązku informowania, czy stanowisko, na którym pracownik wykonuje swoją pracę, zostało zaliczone do stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a pracownik taki został ujawniony w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Zmiany te pozwolą na efektywne rozwiązanie sporów dotyczących charakteru poszczególnych stanowisk, a także zapobiegną przypadkom formalnego zmieniania nazw stanowisk tylko w celu uniknięcia przez pracodawcę opłacania składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Uchwalona ustawa obejmuje również zmiany w zakresie prewencji wypadkowej w postaci zmian zasad dofinansowania działań płatników składek ukierunkowanych na poprawę warunków pracy dla pracowników. Wydaje się, że przyjęcie równego udziału procentowego dofinansowania – 80% szacowanej wartości projektu – dla wszystkich przedsiębiorstw stanowić będzie zachętę do podejmowania działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy u wszystkich płatników.

Ustawa została odpowiednio przygotowana i skonsultowana oraz pozytywnie zaopiniowana przez organizacje związkowe. Jedyne, na co zwrócono uwagę, to potrzeba podjęcia prac legislacyjnych zmierzających do likwidacji wygasania emerytur pomostowych. W opinii Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych „w aktualnym stanie prawnym jednym z podstawowych warunków uzyskania emerytury pomostowej jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Warunek ten powoduje, że system emerytur pomostowych ma charakter wygasający i osoby młode, które wkroczyły na rynek pracy oraz podjęły pracę w warunkach szkodliwych po 1 stycznia 1999 r., nie spełniają jednej z przesłanek uzyskania możliwości przejścia na emeryturę pomostową. Jest to w ocenie OPZZ niesprawiedliwe różnicowanie osób świadczących pracę w warunkach szkodliwych w zależności od momentu podjęcia pracy. Osoby młode odprowadzają składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, a więc powinny mieć możliwość skorzystania z wypłacanych z funduszu świadczeń”.

Niemniej co do samej treści uchwalonej ustawy nie ma zastrzeżeń. Dziękuję.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiana dziś ustawa o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw dokonuje zmian m.in. w ustawie o emeryturach pomostowych z 19 grudnia 2008 r., regulującej warunki nabywania prawa do świadczenia okresowego w postaci emerytury pomostowej. Emerytura pomostowa to świadczenie okresowe, które przysługuje do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, skierowane do osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w których wraz z wiekiem bardzo istotnie zmniejsza się możliwość wykonywania pracy, co jest związane z malejącą wydolnością psychofizyczną pracownika.

Jest to ustawa bardzo ważna dla wielu osób, czekających właśnie na takie rozstrzygnięcie, ale ustawa bardzo spóźniona, gdyż wielu pracowników albo nie doczekało się tych rozwiązań, albo zwolniło się z pracy w oczekiwaniu na przyznanie takiej emerytury, nie otrzymało jej i często bez środków do życia oczekiwało na osiągnięcie właściwego wieku emerytalnego.

Jednak w tym miejscu można przytoczy powiedzenie: lepiej późno niż wcale.

Omawiana ustawa wprowadza zmiany w ustawie o emeryturach pomostowych, w ustawie o systemie ubezpieczeni społecznych, w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy.

Zaproponowane rozwiązania mają na celu ułatwienie nabywania prawa do emerytur pomostowych, gdyż w praktyce okazało się, że mimo ustalonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych procedury, zgodnie z którą w sprawach o przyznanie emerytury pomostowej analizowana jest całość dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych w celu sprawdzenia, czy poza warunkiem rozwiązania stosunku pracy zostały spełnione pozostałe warunki wymagane do przyznania świadczenia, nadal występują częste przypadki weryfikowania przez organy rentowe w „drugich” decyzjach w przedmiocie prawa do emerytury pomostowej swoich wcześniejszych ustaleń co do stażu pracy, zarówno ogólnego, jak i szczególnego, z „pierwszych” decyzji o odmowie prawa do emerytury pomostowej. Skutkuje to utratą jedynego źródła dochodu ubezpieczonego, bez żadnej gwarancji ustalenia prawa do emerytury pomostowej. Istnienie takich sytuacji zostało również potwierdzone w trakcie obrad zespołu problemowego do spraw ubezpieczeń społecznych Rady Dialogu Społecznego oraz w wielu wystąpieniach kierowanych do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej przez ubezpieczonych, organizacje związkowe czy też parlamentarzystów.

Na trudności związane ze wspomnianym problemem pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zwrócono uwagę również w doktrynie. W 2011 r. orzecznictwo w tej kwestii zaczęło się zmieniać, co znalazło swój wyraz w orzeczeniach Naczelnego Sadu Administracyjnego. Zaczęto uznawać, że organy inspekcji pracy nie mają prawnych podstaw do dokonywania wiążących ustaleń czy badań w zakresie wykazywania, czy określone stanowisko pracy spełnia wymogi przewidziane przez ustawę o emeryturach pomostowych, aby mogło być umieszczone w wykazie takich stanowisk. NSA podkreślał również, że organy PIP pozostają właściwe jedynie w sprawach, w których kwalifikacja pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie jest sporna, a w razie sporu właściwy do dokonania takiej kwalifikacji jest ZUS, a następnie – sąd powszechny. Obecnie można mówić o utrwalonej w tej kwestii linii orzeczniczej sądów administracyjnych. Linia ta odbiega jednak od pierwotnej intencji ustawodawcy, którą stanowiło nadanie uprawnień nadzorczych o pełnym merytorycznym charakterze w zakresie kontroli pracodawców, u których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Głównym problemem, jaki pojawił się w stosowaniu w praktyce dotychczasowych regulacji, było niepozostawanie przez ubezpieczonego ubiegającego się o emeryturę pomostowa w stosunku pracy. Wystarczy w tym miejscu przywołać dane tylko z 2020 r., z których wynika, że na 23,9 tysięcy decyzji o przyznanie emerytury pomostowej wydano 9,5 tysiąca decyzji odmownych, a aż 4,7 tysiąca decyzji odmownych spowodowanych było jedynie brakiem spełnienia przesłanki dotyczącej rozwiązania stosunku pracy.

Innym problemem, jaki pojawił się w stosowaniu przepisów, był brak pewności pracodawcy płacącego składki na Fundusz Emerytur Pomostowych, za których pracowników składka powinna zostać odprowadzona.

Omawiana ustawa rozszerza dodatkowo kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy, które to przepisy pozwolą PIP ocenić proces kwalifikowania przez pracodawcę wykonywanych u niego prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Państwowa Inspekcja Pracy otrzyma uprawnienie do kontroli prowadzonego przez pracodawcę wykazu stanowisk, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Ustawa zakłada również ujednolicenie wysokości dofinansowania dla projektów mających na celu poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy. Dofinansowanie będzie wynosiła 80% szacowanej kwoty dla wszystkich przedsiębiorstw, niezależnie od liczby zatrudnionych osób. Dotyczy to projektów finansowanych z funduszu wypadkowego

I jeszcze na jedną sprawę warto zwrócić uwagę. Otóż w aktualnym stanie prawnym jednym z podstawowych warunków uzyskania emerytury pomostowej jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Warunek ten powoduje, że system emerytur pomostowych ma charakter wygasający i osoby młodsze, które wkroczyły na rynek pracy oraz podjęły prace w warunkach szkodliwych po 1 stycznia 1999 r., nie spełniają jednej z przesłanek uzyskania możliwości przejścia na emeryturę pomostową. Zatem omawiana ustawa nie rozwiązuje problemu stosowania emerytur pomostowych, a jedynie porządkuje pewne zapisy i je upraszcza, a kolejne grupy zawodowe domagają się możliwości skorzystania z emerytur pomostowych,

Wydaje się, że w najbliższym czasie rząd powinien zaproponować dalsze zmiany w przepisach o emeryturach pomostowych. Na ten moment zaproponowane zmiany będę popierać i za nimi zagłosuję.

Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W ustawie o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw proponuje się uchylenie pkt 7 w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. Ustawa wprowadza korzystne zmiany dla osób, które zamierzają starać się o przyznanie emerytury pomostowej, wówczas będą one mogły ubiegać się o to świadczenie jeszcze przed rozwiązaniem stosunku pracy.

Jednak aby zachować charakter świadczenia w postaci emerytury pomostowej, które zostało skierowane do osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, u których wraz z wiekiem bardzo istotnie zmniejsza się możliwość wykonywania pracy, co związane jest z malejącą wydolnością psychofizyczną, należało przesłankę rozwiązania stosunku pracy przekształcić w przesłankę realizacji nabytego już prawa do emerytury pomostowej. Zaproponowano, aby w postępowaniu o przyznanie emerytury pomostowej przez organ rentowy był stosowany również przepis art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym „prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego”. Wskutek takiego rozwiązania osobie, która wystąpi o ustalenie prawa do emerytury pomostowej przed rozwiązaniem stosunku pracy, a spełni pozostałe warunki ustalenia tego prawa przewidziane w art. 4 pkt 1–6 ustawy o emeryturach pomostowych, organ rentowy wyda decyzję o przyznaniu emerytury pomostowej.

Zmiana charakteru warunku rozwiązania stosunku pracy spowoduje, że ubezpieczony nie będzie musiał już obawiać się utraty jedynego źródła dochodu. Będzie miał ponadto gwarancję – w przypadku wydania przez organ rentowy decyzji odmawiającej w związku np. z nieposiadaniem wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – że ustalenia poczynione w tym zakresie przez organ rentowy zostaną skontrolowane przez sąd w dwuinstancyjnym postępowaniu odwoławczym.

Kolejne zmiany zawarte w ustawie to zmiany dotyczące zakresu kontroli ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych, dokonywanej przez PIP w związku ze skargą pracownika złożoną w trybie art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych. Projektowane rozwiązania mają na celu rozszerzenie zadań PIP o kontrolę prowadzonego przez pracodawcę wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, na podstawie przepisu art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach pomostowych. Wejście w życie zaproponowanych zmian spowoduje, że skarga pracownika wnoszona w trybie art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych, mająca uzasadnione merytorycznie podstawy, odniesie zamierzony skutek zarówno wtedy, gdy stanowisko, na którym wykonuje on swoją pracę, znajduje się już w wykazie, o którym mowa w art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach pomostowych, jak i wówczas, gdy pracodawca nie umieścił tego stanowiska w wykazie. W drugim przypadku organ PIP nakaże pracodawcy, oprócz uzupełnienia ewidencji, również rozszerzenie wykazu o stanowisko, na którym skarżący pracownik wykonuje określony rodzaj pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W związku z tym przewidziano, że skarga do PIP będzie przysługiwała pracownikowi nie tylko w sytuacji, w której nie został on umieszczony w ewidencji, ale również w sytuacji, w której – pomimo umieszczenia w tej ewidencji – stanowisko pracy, na którym wykonuje on prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, nie znalazło się w prowadzonym przez pracodawcę wykazie określonym w art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

Reasumując: przedstawione argumenty potwierdzają zasadność wprowadzenia proponowanych zmian do ustawy o emeryturach pomostowych.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Procedowana ustawa o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw wprowadza potrzebne zmiany w zakresie emerytury pomostowej, dotyczące kwestii pracy w szczególnych warunkach, dzięki czemu uzyskanie prawa do świadczenia okresowego będzie łatwiejsze. Dlatego też będę głosował za jej przyjęciem.

Za jedną z ważniejszych zmian wprowadzanych niniejszym aktem prawnym uważam uchylenie przepisu wskazującego rozwiązanie stosunku pracy jako jednego z warunków do otrzymania emerytury pomostowej. Dzięki temu unikniemy narażania ubezpieczonego starającego się o świadczenie na utratę źródła dochodu bez gwarancji uzyskania prawa do świadczenia. Oczywiście aby nie dopuścić do sytuacji, w której ubezpieczony po otrzymaniu emerytury pomostowej nadal pracuje, prawidłowo został wprowadzony do postępowania o przyznanie emerytury pomostowej przepis art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dzięki czemu prawo do emerytury będzie mogło zostać zawieszone. Słuszne jest także nadanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnień nadzorczych, w zakresie kontroli pracodawców, u których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, a pozwalające na merytoryczną kontrolę procesu kwalifikowania przez pracodawcę wykonywanych u niego prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Nie będzie żadnych wątpliwości co do zakresu obowiązków informacyjnych związanych z procesem kwalifikowania wykonywanych u pracodawcy prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Wzmocniona zostanie zatem ochrona ubezpieczonych wnioskujących o ustalenie prawa do świadczenia okresowego, o którym mowa.

Nowe przepisy zaś, dotyczące dofinansowania, z pewnością osiągną swój cel poprzez zwiększenie liczby osób objętych dofinansowywanymi projektami poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy. Oferta stanie się bowiem atrakcyjniejsza dla przedsiębiorstw zatrudniających większą liczbę pracowników.

Ustawę w całości oceniam bardzo dobrze, dlatego że ułatwi załatwianie spraw, jak i podejmowanie decyzji o działaniu zarówno od strony ubezpieczonego, jak i pracodawcy.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw zakłada uregulowanie kwestii prawnych dotyczących otrzymywania emerytur pomostowych.

Zgodnie z ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. emerytura pomostowa jest świadczeniem pieniężnym przysługującym pracownikom wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Dotyczy ona osób, które osiągnęły określony wiek emerytalny, a ich wydolność psychofizyczna uległa znacznemu pogorszeniu. Celem ustawy jest wzmocnienie ochrony ubezpieczonych, występujących o ustalenie prawa do emerytury pomostowej osób oraz wprowadzenie zmian w zakresie bezpieczeństwa. Zmiany obejmą zasady związane z dofinansowaniem działań płatników składek skierowanych na poprawę warunków pracy pracowników.

Nowelizacja ustawy umożliwi osobom starającym się o otrzymanie emerytury pomostowej wnioskowanie o to świadczenie jeszcze przed rozwiązaniem stosunku pracy. Jest to dobre rozwiązanie, gdyż uchroni to wnioskujących pracowników przed utratą pracy i, co najważniejsze, przed utraceniem źródła dochodów. Nowelizacja dotyczy również rozszerzenia kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy, która zostanie zobowiązana do kontroli prowadzonego przez pracodawcę wykazu stanowisk pracy, na których wykonywane są prace o szczególnym charakterze.

Ustawa przewiduje także ujednolicenie wysokości dofinansowania do projektów mających na celu poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy. Wynosić ono będzie 80% szacowanej kwoty dla wszystkich przedsiębiorstw bez względu na liczbę zatrudnionych osób w zakładzie pracy. Większa świadomość pracowników wykonujących pracę o szczególnym charakterze lub w warunkach niebezpiecznych zminimalizuje ryzyko wypadków oraz poprawi jakość wykonywanych obowiązków.

Ustawa nie rozwiązuje jednak problemu dotyczącego kwestii uzyskania możliwości przejścia na emeryturę pomostową osób, które rozpoczęły swoją pracę w warunkach szkodliwych po 1 stycznia 1999 r. i nie spełniają jednej z określonych przesłanek, potrzebnych do otrzymania świadczenia. Ta kwestia również powinna zostać uregulowana.

Ustawa w znacznym stopniu pozwoli rozwiązać problemy osób, którym z pewnych względów nie przysługiwało omawiane świadczenie. Zmiany pozwolą uporządkować sektor związany z ubezpieczeniami społecznymi oraz wychodzą naprzeciw osobom, które pracują w szkodliwych lub niebezpiecznych warunkach. Dziękuję.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw ma na celu wzmocnienie ochrony ubezpieczonych występujących o ustalenie prawa do emerytury pomostowej, a ponadto wprowadzenie zmian w zakresie prewencji wypadkowej w postaci zmian zasad dofinansowania działań płatników składek skierowanych na poprawę warunków pracy dla pracowników. Jak podkreślono w uzasadnieniu, ustawa „reguluje przede wszystkim warunki: nabywania prawa do świadczenia okresowego w postaci emerytury pomostowej, rodzaje prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, których wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej, oraz zasady odprowadzania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych, z którego, co do zasady, finansowana jest emerytura pomostowa, oraz obowiązki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i płatników składek w zakresie tworzenia i prowadzenia centralnego rejestru i wykazu stanowisk pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz centralnego rejestru i ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (wraz z kontrolą takiej kwalifikacji). Podkreślenia wymaga fakt, że w 13-letnim okresie obowiązywania ustawy o emeryturach pomostowych (ustawa weszła w życie co do zasady z dniem 1 stycznia 2009 r.) dokonywane dotychczas w niej nieliczne zmiany miały jedynie charakter dostosowawczy i były związane z wejściem w życie nowych przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych (w tym w szczególności modyfikujących warunki nabywania prawa do emerytury). Nie dokonywano w tej ustawie więc żadnych zmian, które by modyfikowały jej regulacje o podstawowym znaczeniu”.

W Sejmie projekt przeszedł jednogłośnie i poparło go 455 posłów. Będę głosował za niniejszym projektem. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiana dziś ustawa o zmianie ustawy o dozorze technicznym oraz ustawy o transporcie kolejowym rozszerza kompetencje dozoru technicznego, umożliwiając w ten sposób inwestycje w zakresie kolei jednoszynowych. Zasadniczym celem ustawy jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego podstawowych regulacji dotyczących urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie – tzw. monorail – lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych, a także innych, które nie są obecnie używane w transporcie linowo-terenowym czy też kolejowym.

Jest to z jednej strony odpowiedź na brak przepisów w przedmiotowym zakresie, a z drugiej – rozszerzenie kompetencji Transportowego Dozoru Technicznego. Regulacje zawarte w ustawie rozszerzają kompetencje dyrektora TDT o wykonywanie dozoru technicznego właśnie nad urządzeniami, które służą do przewozu osób lub rzeczy poruszających się na jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych.

Oczywiście takie rozwiązania są bardzo innowacyjne. Mogą być one konkurencyjne dla innych inwestycji w transporcie ludzi i towarów, a ponadto są niskoemisyjne, ekologiczne, bezkolizyjne i jednocześnie konkurencyjne cenowo. Wiemy to chyba tylko z literatury przedmiotu lub z wizyt studyjnych w kilku krajach, które mają takie rozwiązania. To stwierdzenie nie wynika z mojej złośliwości, ale z chęci bliższego poznania tematu, który wydaje się bardzo przyszłościowy. Sądziłem, że skoro mamy zmiany w ustawie o dozorze technicznym w kontekście urządzeń poruszających się po jednej szynie, to wiemy już, o jakie urządzenia chodzi, z jakimi technologiami czy rozwiązaniami będzie ten dozór techniczny miał do czynienia. Sądziłem także, że być może mamy już inwestorów gotowych do realizacji takich inwestycji w niektórych aglomeracjach miejskich i że potrzebne są odpowiednie regulacje prawne. Na razie tak nie jest, ale to nie szkodzi.

Może ta ustawa jest dobrym punktem wyjścia dla przygotowania innych zmian ustawowych, które wyprzedzą istniejącą rzeczywistość, dadzą impuls dla nowych, innowacyjnych inwestycji także w innych dziedzinach. Takie wyzwania są potrzebne dla naszych naukowców, naszych inżynierów, naszej gospodarki. Dlatego mimo tych kilku początkowych uwag co do proponowanych rozwiązań ustawowych będę głosować za ich przyjęciem. Liczę, że w niedalekiej przyszłości skorzystają z nich przede wszystkim duże aglomeracje, silnie zurbanizowane obszary, w których szybki transport publiczny odciąży niejednokrotnie niewydolny układ transportowy, nie kolidując z istniejącymi ciągami komunikacyjnymi. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym oraz ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, podyktowana jest zgłaszaniem sygnałów dotyczących planów budowy pierwszych urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych, a także innych, które obecnie nie są używane w transporcie linowo-terenowym czy kolejowym. Tym samym konieczne jest uregulowanie nadzoru nad takimi urządzeniami w przepisach prawa.

W art. 1 nowelizacji ustawy o dozorze technicznym zaproponowano, aby do zakresu działania Transportowego Dozoru Technicznego należało także wykonywania dozoru technicznego nad urządzeniami do przewozu osób lub rzeczy poruszającymi się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych oraz związanymi z tym przewozem urządzeniami technicznymi innymi niż używane w transporcie kolejowymi i transporcie linowo-terenowym.

W art. 2, dotyczącym korekty w ustawie o transporcie kolejowym, wskazano, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do transportu wykonywanego z wykorzystaniem urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych oraz związanych z tym przewozem urządzeń technicznych innych niż używane w transporcie kolejowym i transporcie linowo-terenowym.

Zasadniczym celem ustawy jest wprowadzenie podstawowych regulacji dotyczących urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych oraz związanych z tym przewozem urządzeń technicznych innych niż używane w transporcie kolejowym i transporcie linowo-terenowym, dzięki czemu będzie możliwe rozpoczęcie procesu realizacji przedsięwzięć w zakresie tzw. monoraila.

Projektowana regulacja zakłada rozszerzenie kompetencji dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego o wykonywanie dozoru technicznego nad urządzeniami do przewozu osób lub rzeczy poruszającymi się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych oraz związanymi z tym przewozem urządzeniami technicznymi innymi niż używane w transporcie kolejowym i transporcie linowo-terenowym. Wprowadzenie zmian do ustawy o dozorze technicznym oraz ustawy o transporcie kolejowym jest uzasadnione, a zmiany te podniosą poziom bezpieczeństwa podczas eksploatowania urządzeń do przewozu osób lub rzeczy, co w konsekwencji przełoży się na zwiększenie ochrony życia i zdrowia ludzkiego.

Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Transport publiczny odgrywa szczególną rolę w funkcjonowaniu dużych miast i aglomeracji miejskich. Szybki, stosunkowo tani oraz niskoemisyjny transport zbiorowy ma niebagatelny wpływ na komfort życia mieszkańców oraz rozwój dużych ośrodków miejskich. Samorządy cały czas poszukują nowych rozwiązań, które pozwolą usprawnić transport publiczny oraz obniżyć koszty jego funkcjonowania. Z kolei przykład budowy warszawskiego metra pokazuje, jak kosztowna i długotrwała jest tego typu inwestycja, praktycznie nieosiągalna dla wielkich ośrodków miejskich w naszym kraju. Warto więc dziś stawiać na innowacyjne rozwiązania w zakresie miejskiego transportu publicznego.

Na pewno interesującym i przyszłościowym rozwiązaniem wielu problemów związanych z miejskim transportem publicznym jest kolej jednoszynowa. Tzw. monorail to nowoczesny środek transportu zbiorowego, poruszający się po jednej szynie na torach umieszczonych na estakadach, które przebiegają ponad terenem zabudowanym i istniejącymi ciągami komunikacyjnymi.

Budowa infrastruktury kolei jednoszynowej jest stosunkowo tania, bo nie wymaga rozległych robót ziemnych, które są niezbędne przy drążeniu tuneli metra, oraz nie koliduje z istniejącą siecią dróg. Warto również zwrócić uwagę, że jest to bardzo bezpieczny rodzaj transportu, który w żaden sposób nie wpływa na inne pojazdy.

Wśród innowacyjnych rozwiązań dotyczących transportu publicznego w dużych aglomeracjach miejskich wyróżnić można także pociągi nadziemne Maglev poruszające się bez styku pojazdu z torem – lewitacja magnetyczna – które charakteryzują się m.in. osiąganiem dużych prędkości.

Szanowni Państwo! Procedowana ustawa jest odpowiedzią na zgłaszane przez samorządy postulaty dotyczące planów budowy pierwszych urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych, a jej podstawowym celem jest umożliwienie rozpoczęcia procesu realizacji przedsięwzięć typu monorail. Jak wynika z uzasadnienia do ustawy, wprowadzenie do obecnie obowiązujących przepisów podstawowych regulacji dotyczących wymienionych wcześniej urządzeń jest pierwszym i niezbędnym krokiem w celu umożliwienia zainicjowania prac nad tego typu transportem w Polsce.

Szanowni Państwo, kolej jednoszynowa jest już obecna na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Obecnie eksploatowanych jest około 56 linii kolei jednoszynowych. Najwięcej jest ich w Azji. W Europie tego typu rozwiązania transportowe stosowane są we Włoszech, Anglii i Niemczech. Bez wątpienia monorail sprawdza się w wielkich miastach i aglomeracjach miejskich oraz wpisuje w ideę sprawnego, szybkiego, niskoemisyjnego i bezkolizyjnego transportu publicznego, dlatego warto wspierać powstawanie takich inwestycji.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym i ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym jest związany z planami dotyczącymi budowy pierwszych urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie, tzw. monoraila, lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych, a także innych urządzeń, które nie są używane w transporcie linowo-terenowym ani w transporcie kolejowym.

Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji, zasadniczym celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie podstawowych regulacji dotyczących urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych oraz związanych z tym przewozem urządzeń technicznych, innych niż używane w transporcie kolejowym i transporcie linowo-terenowym, dzięki którym będzie możliwe rozpoczęcie procesu realizacji przedsięwzięć w zakresie tzw. monoraila. Projektowana regulacja zakłada rozszerzenie kompetencji dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego o wykonywanie dozoru technicznego nad urządzeniami do przewozu osób lub rzeczy poruszającymi się po jednej szynie lub na poduszkach powietrznych lub magnetycznych oraz związanymi z tym przewozem urządzeniami technicznymi, innymi niż używane w transporcie kolejowym i transporcie linowo-terenowym.

W związku z tym, że proponuje się, aby wymienione urządzenia zostały objęte dozorem technicznym wykonywanym przez Transportowy Dozór Techniczny (TDT), należy wyłączyć stosowanie do nich przepisów ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. Nie ma możliwości osiągnięcia tego celu za pomocą innych środków niż zmiany wskazanych ustaw.

Szeroką argumentację dotyczącą pozytywów proponowanych zmian przekazano również w uzasadnieniu do niniejszej nowelizacji. Jak podkreśla strona rządowa, „wprowadzenie projektowanych rozwiązań wpłynie na efektywność transportu publicznego, który ma ogromne znaczenie nie tylko dla jakości życia osób z niego korzystających. Sprawny, szybki, niskoemisyjny, ekologiczny, bezkolizyjny i konkurencyjny cenowo transport to wymierna korzyść także dla samorządu. Transport taki przyczynia się bowiem do znaczącego podniesienia atrakcyjności miasta dla potencjalnych inwestorów i podmiotów decydujących o miejscu prowadzenia działalności gospodarczej. W konsekwencji rozwiązanie technologiczne, gwarantujące szybki transport publiczny, odciążające często już niewydolne tradycyjne metody transportowe, udrażniające ruch kołowy w obrębie granic miasta i niekolidujące z już istniejącymi ciągami komunikacyjnymi, jest szansą na ekspansywny rozwój miasta. Takim rozwiązaniem, oprócz nadzwyczaj drogiego w budowie i utrzymaniu metra, jest tzw. monorail, tj. środek transportu poruszający się na jednej szynie, po torach położonych na estakadach i przebiegających ponad terenem zabudowanym i istniejącymi ciągami komunikacyjnymi. Budowa infrastruktury monoraila, z uwagi na fakt, że wykorzystuje się w nim tor w postaci jednej szyny ułożony na estakadach, nie wymaga bowiem znaczących i rozległych robót ziemnych, które charakteryzują budowę metra, a w rezultacie jest znacznie tańsza i szybsza. Ponadto przyjęcie takiego rodzaju transportu nie ingeruje w strukturę miejską tak mocno jak tradycyjne, naziemne środki transportu. Dodatkową zaletą jest fakt, że jego eksploatacja odbywa się na wydzielonej infrastrukturze. W konsekwencji nie musi się on zatrzymywać na światłach i skrzyżowaniach, co radykalnie skraca czas przejazdu tym środkiem transportu. Nie istnieje też ryzyko zderzenia z innymi pojazdami. Względem metra kolej jednoszynowa ma jeszcze tę przewagę, że nie wymaga instalacji zaawansowanych systemów wentylacji i może być zrealizowana tam, gdzie warunki geologiczne czy urbanistyczne nie pozwalają na realizację linii metra albo znacząco utrudniają i zwiększają koszty jego budowy i eksploatacji (np. obszary w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych). Rozwiązanie takie jest szczególnie korzystne dla inwestycji przeprowadzanych wyłącznie ze środków samorządowych. Zbudowanie i eksploatacja sieci monorail z jednej strony obniży koszty transportu (tak dla miasta, jak i dla użytkowników tej formy transportu), a z drugiej znacząco przyspieszy ten transport, nie ingerując w dotychczasową infrastrukturę drogową. Monorail to także korzyść dla miasta, które stosunkowo niskim kosztem może podnieść komfort życia swoich mieszkańców. Równie istotną zaletą będzie poprawa bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Monorail nie będzie bowiem uczestniczył w zwykłym ruchu drogowym (jak np. autobus, tramwaj czy trolejbus), co zminimalizuje ryzyko kolizji i wypadków z udziałem tego typu transportu, a w konsekwencji zwiększy bezpieczeństwo pasażerów i zmniejszy szkody w mieniu.

Kolej jednoszynowa występuje na każdym kontynencie na świecie, nie licząc Antarktydy. Obecnie eksploatowanych jest około 56 linii kolei jednoszynowej, z czego aż 26 zlokalizowanych jest w Azji. W ostatnim czasie zainteresowanie rozwiązaniami tego środka transportu znacznie wzrosło – prawie 30 nowych linii kolei jednoszynowej jest w trakcie budowy, testów, w fazie planowania koncepcyjnego lub oczekuje na budowę”.

W Sejmie nowelizację poparło 445 posłów, nie było głosów przeciw. Będę głosował za niniejszą ustawą. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Z dużą radością przekażę swój głos za przyjęciem przedmiotowej ustawy o zmianie ustawy o dozorze technicznym oraz ustawy o transporcie kolejowym, jako orędownik innowacyjności w szerokim tego słowa znaczeniu, a w szczególności rozwiązań z obszaru smart city.

Uważam, że należy jak najszybciej iść z duchem czasu, a kolej jednoszynowa, czyli tzw. monorail, jest tego przykładem. Jest obecna już na każdym kontynencie, jeśli wyłączyć z tego Antarktydę, a szczególnie implementowana jest w wysoko rozwiniętych krajach Azji, tj. Japonii czy Korei Południowej. Najwyższy czas więc na Polskę, tym bardziej że, jak wiadomo już od dawna, w naszym kraju brakuje rozsądnych rozwiązań problemów związanych z nadmiernym ruchem ulicznym, co spowodowane jest brakiem możliwości dalszego rozwoju infrastruktury drogowej na terenie większości dużych i średnich polskich miast. Jest więc oczywistym faktem, że należy poszukiwać rozwiązań innowacyjnych technologicznie, a jednocześnie stosunkowo tanich zarówno pod względem konstrukcyjnym, eksploatacyjnym, jak i użytkowym. Monorail jest odpowiedzią na te wszystkie potrzeby i uważam, że ma ogromne szanse powodzenia również w Polsce.

Wprowadzenie projektowanych rozwiązań wpłynie na efektywność transportu publicznego, który ma ogromne znaczenie nie tylko dla jakości życia osób z niego korzystających. Sprawny, szybki, niskoemisyjny, ekologiczny, bezkolizyjny i konkurencyjny cenowo transport to wymierna korzyść także dla samorządu. Transport taki przyczynia się bowiem do znaczącego podniesienia atrakcyjności miasta dla potencjalnych inwestorów i podmiotów decydujących o miejscu prowadzenia działalności gospodarczej. W konsekwencji rozwiązanie technologiczne gwarantujące szybki transport publiczny, odciążające często już niewydolne tradycyjne metody transportowe, udrażniające ruch kołowy w obrębie granic miasta i niekolidujące z już istniejącymi ciągami komunikacyjnymi jest szansą na ekspansywny rozwój miasta.

Co istotne, monorail jest dużo tańszą, ale również łatwiejszą do wykonania alternatywą metra, nie wymaga bowiem znaczących i rozległych robót ziemnych, które charakteryzują budowę metra, a w rezultacie jest znacznie tańsza i szybsza. Przedmiotowa ustawa umożliwi prawnie podjęcie pierwszych kroków w kierunku rozwoju sieci monorail w Polsce poprzez wprowadzenie podstawowych regulacji dotyczących urządzeń do przewozu osób lub rzeczy poruszających się po jednej szynie, czego nie przewidywały dotychczasowe przepisy dotyczące transportu kolejowego.

Cieszę się, że mój pogląd jest zbieżny z opinią komisji senackich, a także z jednogłośnym w tej kwestii Sejmem. Głosuję jak najbardziej za.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Bezpieczeństwo wodne jest niezwykle ważne dla użytkowników różnych rodzajów kąpielisk. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w ostatnich 10 latach na świecie utonęło 2,5 miliona osób. W samej tylko Polsce co roku w bezsensowny, tragiczny sposób tonie kilkaset osób.

Celem nowelizacji ustawy – Prawo wodne jest uproszczenie i usprawnienie procedury uzyskiwania zgody na utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli, w tym także w zakresie dokonywania zgłoszeń wodnoprawnych, co obejmuje m.in. zmianę formy wyrażanej zgody, skrócenie terminów opiniowania, połączenie procedury dotyczącej zgłoszenia wodnoprawnego z wydawaną zgodą, a także doprecyzowanie przesłanek odmowy utworzenia miejsca wykorzystywanego okazjonalnie do kąpieli.

Z mojej wiedzy wynika, że w związku z tworzeniem okazjonalnych kąpielisk wodnych środki na nie łożone są w większości przekazywane przez samorządy, stowarzyszenia i inne podmioty.

Popieram zapisy ustawy i będę głosować za jej przyjęciem.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiana dziś zmiana ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne ma na celu usprawnienie procesu tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli i wprowadza w tym zakresie usprawnienia procedury tworzenia takich miejsc. Zmiany w tym zakresie polegają m.in. na: połączeniu procedury wydawania zgody przez właściwy organ gminy z procedurą dokonywania zgłoszenia wodnoprawnego przez składanie w tym zakresie 1 wniosku do 1 organu; zmianie formy zgody z uchwały rady gminy na milczące załatwienie sprawy albo sprzeciw wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, co przyśpieszy procedurę wydawania takiej zgody; zastosowaniu do zgody gminy instytucji milczącego załatwienia sprawy; skróceniu czasu na dokonywanie zgłoszeń wodnoprawnych z 30 na 21 dni; zmniejszeniu elementów zgłoszenia i jego załączników, m.in. poprzez rezygnację z załączania wypisów i wyrysów z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W tym zakresie odpowiednimi danymi będzie dysponował wójt, burmistrz lub prezydent miasta, który będzie mógł zweryfikować zgodność danego zamierzenia z obowiązującym na terenie gminy zagospodarowaniem przestrzennym.

Należy jednocześnie podkreślić, że przedmiotowe zmiany nie mają na celu wprowadzenia zachęt do tworzenia nowych miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, gdyż w tym zakresie nie przewiduje się zmian w postaci zachęt lub zwolnień z opłat ponoszonych z tego tytułu. W ustawie przewiduje się nawet doprecyzowanie przepisów określających przesłanki odmowy utworzenia takich miejsc, długości okresu, na jaki można utworzyć takie miejsca – 30 kolejnych dni, a nie dni wybranych – co ma doprowadzić do ograniczenia tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli niezgodnie z ich przeznaczeniem, a także w sytuacjach, gdy wystąpią inne istotne przesłanki, w tym środowiskowe, które uzasadniają rezygnację z utworzenia takich miejsc. Wprowadzone w tym zakresie regulacje są zgodne z przepisami dyrektywy 2006/7/WE ograniczającej liczbę tworzonych miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli tylko do przypadków, gdy jest to uzasadnione.

Niniejsza ustawa upraszcza zatem tylko procedury tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, usprawniając działania organów administracji publicznej, przy zachowaniu wszystkich dotychczasowych warunków prawnych, dotyczących m.in. wymogów sanitarnych czy środowiskowych w zakresie utworzenia takich miejsc.

Są to rozwiązania godne zaakceptowania, ponieważ dotychczasowa praktyka pokazuje, że podjęcie przez radę gminy uchwały dotyczącej wyrażenia zgody na organizację miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli było jednym z najdłużej trwających etapów procesu organizacji miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli. Wynika to ze specyfiki funkcjonowania tych organów i nieregularności ich posiedzeń, w szczególności w okresie wakacyjnym. Zdarzało się bowiem wielokrotnie, że rada gminy nie spotykała się w terminie, który umożliwia organizację miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli w założonym okresie. Trzeba zaznaczyć, że likwidacja obowiązku uzyskania zgody rady gminy nie wpłynie negatywnie na bezpieczeństwo kąpiących się, ponieważ organizator miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli w dalszym ciągu będzie obowiązany do wykonania badań jakości wody, a w trakcie kąpieli niezbędna będzie obecność ratowników wodnych. Dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie zasady tzw. 1 okienka, czyli obsługi całego procesu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Zamiast składania 2 wniosków organizator miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli będzie występował do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który będzie przekazywał wniosek do właściwego organu w sprawach zgłoszeń wodnoprawnych, sprawdzając wcześniej spełnienie wymogów formalnych zgłoszenia stanowiącego także zgłoszenie wodnoprawne.

Wprowadzone w tym zakresie uproszczenia spowodują: zastąpienie konieczności składania 2 wniosków, które w większości przypadków się pokrywają, przez 1 wniosek składany do 1 zamiast do 2 organów – obecnie wniosek o zgłoszenie wodnoprawne trzeba zgłaszać do właściwego organu Wód Polskich lub do ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej; zmniejszenie liczby dokumentów; skrócenie czasu na dokonanie zgłoszenia wodnoprawnego z 30 do 21 dni; rezygnację z przedstawiania opinii o wniosku przez Wody Polskie.

Dodatkowo w celu zapewnienia jednoznaczności przepisów wskazano przykładową przesłankę dokonania sprzeciwu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta obrazującą sytuację, gdy jest uzasadnione utworzenie kąpieliska zamiast miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli.

Zaproponowane rozwiązania ustawowe są racjonalne, więc będę za nimi głosować. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Wiktora Durlaka w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ograniczanie biurokracji poprzez upraszczanie procedur oraz przepisów to wyzwanie naszych czasów. Dziś coraz trudniej przeciętnemu obywatelowi poruszać się w gąszczu przepisów, które regulują praktycznie każdą sferę naszego życia. Taki stan rzeczy charakterystyczny jest dla większości państw europejskich czy instytucji unijnych.

Niewątpliwie wprowadzanie uproszczeń jest jak najbardziej potrzebne i zasadne, o ile nie ma negatywnego wpływu na zachowanie bezpieczeństwa oraz nie naraża na straty państwa lub samorządu. Dlatego warto popierać wszelkie inicjatywy ustawodawcze rządu w tym zakresie. Czas pandemii, jak również skutki wojny na Ukrainie pokazują, że przyspieszenie i uproszczenie pewnych procedur jest możliwe, a w połączeniu z wprowadzaniem kolejnych e-usług jest to bardzo korzystne dla obywateli.

Procedowana ustawa ma na celu usprawnienie procesu tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, który obecnie jest skomplikowany i długotrwały. Zaproponowane w ustawie przepisy przewidują m.in. połączenie procedury wydawania zgody przez właściwy organ gminy z procedurą dokonywania zgłoszenia wodnoprawnego i składanie w tym zakresie jednego wniosku do jednego organu.

Zgodnie z nowelizacją zmienić ma się także forma wyrażania zgody na utworzenie miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli – z uchwały rady gminy na milczące załatwienie sprawy albo sprzeciw wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Jak pokazuje praktyka, podjęcie uchwały dotyczącej wyrażenia zgody na organizację miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli przez radę gminy jest jednym z najdłużej trwających etapów całego procesu uzyskiwania takiej zgody, jako że posiedzenia rady gminy odbywają się z różną regularnością, w szczególności w okresie wakacyjnym.

Zaproponowane w ustawie przepisy zmniejszają również liczbę dokumentów i załączników, jakie muszą zostać złożone w celu utworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli. Nie trzeba będzie np. dołączać wypisów i wyrysów z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W tym zakresie odpowiednimi danymi dysponują wójt, burmistrz lub prezydent miasta, którzy będą mogli zweryfikować zgodność danego zamierzenia z obowiązującym na terenie gminy planem zagospodarowania przestrzennego.

Szanowni Państwo, w Polsce nie brakuje pięknych miejsc, które mogą być z powodzeniem wykorzystane w celu tworzenia tymczasowych kąpielisk. Ma to szczególne znaczenie dla mniejszych miejscowości, oddalonych od dużych ośrodków miejskich, bo to zazwyczaj w dużych miastach znajdują się baseny czy aquaparki. Obecnie obowiązujące przepisy sprawiają, że w celu tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli np. w lipcu stosowne dokumenty trzeba złożyć już w marcu. Taki stan rzeczy wymaga więc zmiany. Wprowadzenie przepisów procedowanej ustawy pozwoli na tworzenie tymczasowych kąpielisk w terminie 30 dni od dnia złożenia przez zainteresowanego stosownego wniosku, oczywiście z założeniem, że nie ma przeciwwskazań związanych np. z ochroną przyrody, zdrowiem publicznym czy bezpieczeństwem. Mając na względzie przedstawione kwestie, należy przyjąć ustawę o zmianie ustawy – Prawo wodne.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem rządowego projektu nowelizacji ustawy – Prawo wodne jest uproszczenie i usprawnienie procedury uzyskiwania zgody na utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli, w tym także w zakresie dokonywania zgłoszeń wodnoprawnych, obejmujące m.in. zmianę formy wyrażanej zgody, skrócenie terminów opiniowania, połączenie procedury zgłoszenia wodnoprawnego z wydawaną zgodą, a także doprecyzowanie przesłanek odmowy utworzenia miejsca wykorzystywanego okazjonalnie do kąpieli.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, projektowane zmiany „mają na celu usprawnienie procesu tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, wprowadzając w tym zakresie usprawnienia procedury tworzenia takich miejsc. Zmiany w tym zakresie polegają m.in. na:

1) połączeniu procedury wydawania zgody przez właściwy organ gminy z procedurą dokonywania zgłoszenia wodnoprawnego – przez składanie w tym zakresie jednego wniosku do jednego organu;

2) zmianie formy zgody z uchwały rady gminy na milczące załatwienie sprawy albo sprzeciw wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – co przyśpieszy procedurę wydawania takiej zgody;

3) zastosowaniu do zgody gminy instytucji milczącego załatwienia sprawy;

4) skróceniu czasu na dokonywanie zgłoszeń wodnoprawnych (z 30 na 21 dni);

5) zmniejszeniu elementów zgłoszenia i jego załączników – przez rezygnację m.in. z załączania wypisów i wyrysów z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (w tym zakresie odpowiednimi danymi będzie dysponował wójt, burmistrz lub prezydent miasta, który będzie mógł zweryfikować zgodność danego zamierzenia z obowiązującym na terenie gminy zagospodarowaniem przestrzennym)”.

Trzeba jednak dodać, że: „przedmiotowe zmiany nie mają na celu zachęcać do tworzenia nowych miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, gdyż w tym zakresie nie przewiduje się zmian w postaci zachęt lub zwolnień z opłat ponoszonych z tego tytułu. W projekcie ustawy przewiduje się nawet doprecyzowanie przepisów określających:

1) przesłanki odmowy utworzenia takich miejsc (w tym przez przykładowe wskazanie ograniczeń tworzenia takich miejsc, w przypadku gdy zasadne jest utworzenie kąpieliska),

2) długości okresu, na jaki można utworzyć takie miejsca (30 kolejnych dni, a nie dni wybranych) – co ma doprowadzić do ograniczenia tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli niezgodnie z ich przeznaczeniem (zamiast kąpielisk), a także w sytuacjach, gdy wystąpią inne istotne przesłanki, w tym środowiskowe, które uzasadniają rezygnację z utworzenia takich miejsc”.

Pozytywy proponowanych zmian ujęto również w ocenie skutków regulacji, gdzie podkreślono, że: „Projekt ustawy będzie miał pozytywny wpływ na przedsiębiorców tworzących miejsca wykorzystywane do kąpieli – przez uproszczenie procedury uzyskiwania zgody na utworzenie takich miejsc. Projektowane zmiany legislacyjne będą miały pozytywny wpływ na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe przedsiębiorców tworzących miejsca wykorzystywane do kąpieli – przez uproszczenie procedury uzyskiwania zgody na utworzenie takich miejsc”.

W Sejmie proponowane zmiany poparło 455 posłów. W pełni popieram niniejszą nowelizację. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo wodne ma na celu zreformowanie procesu tworzenia okazjonalnych miejsc kapieliskowych, co w efekcie znacznie uprości procedury ich tworzenia oraz wpłynie na usprawnienie pracy organów administracji publicznej. Za oknem robi się coraz cieplej i niebawem niniejsze przepisy będą zbawienne dla wielu ludzi.

Połączenie procedur dokonywania zgłoszenia wodnoprawnego wraz z wydawaniem zgody przez odpowiedni organ gminy na zasadzie jednego wniosku, który będzie inicjował 2 procedury, jest dobrym rozwiązaniem, gdyż znacząco skróci czas postępowania oraz wydawania zgody w procesie tworzenia kąpieliska. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta będzie pośrednikiem między organizatorem miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli a organem właściwym w sprawach zgłoszeń wodnoprawnych. Oznacza to, że wymienieni przedstawiciele władzy samorządowej będą przekazywać wnioski kierowane do Wód Polskich. Ponadto zminimalizuje się także ilość zbędnych dokumentów, które należałoby wówczas dołączać do wniosków, co byłoby niekorzystne dla wnioskodawcy. Zaproponowane w projekcie rozwiązania dają gwarancję utworzenia okazjonalnie wykorzystywanego kąpieliska w terminie maksymalnie 30 dni, a organizator tegoż miejsca może to zrealizować niezależnie od strony organów administracji, nawet przy ewentualnym braku współpracy. Niskie opłaty za użytkowanie gruntów pokrytych wodą nie ulegają zmianie.

Podsumowując, należy stwierdzić, iż niniejszy projekt ustawy będzie pozytywnie wpływał nie tylko na całe gospodarstwa rodzinne, młodzież, dzieci, osoby starsze, ale także na przedsiębiorców gotowych do tworzenia miejsc kapieliskowych.

Warto dodać, że to w interesie państwa jest wychodzenie naprzeciw potrzebom obywateli i w tym przypadku również ma to miejsce. Umożliwienie ludziom korzystania z coraz to nowszych, dogodniejszych i praktyczniejszych przepisów spotyka się z moją całkowitą aprobatą. O miejsca do kąpieli – niezależnie od tego, czy są to plaże, jeziora czy miejsca okazjonalne – trzeba należycie zadbać, by zapewnić bezpieczeństwo wszystkim wypoczywającym.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Celem ustawy jest uproszczenie i usprawnienie procedury uzyskiwania zgody na utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli, w tym także w zakresie dokonywania zgłoszeń wodnoprawnych. Te zmiany obejmują m.in.: formy wyrażanej zgody, skrócenie terminów opiniowania, połączenie procedury zgłoszenia wodnoprawnego z wydawaną zgodą i doprecyzowanie przesłanek odmowy utworzenia miejsca wykorzystywanego okazjonalnie do kąpieli.

W nowelizacji zaproponowano, aby utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli wymagało zgłoszenia wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na planowaną lokalizację tego miejsca.

Z pewnością projekt ustawy będzie miał pozytywny wpływ na przedsiębiorców tworzących miejsca wykorzystywane do kąpieli. Mam jednak nadzieje, że przedmiotowe zmiany nie będą nadmiernie zachęcać do tworzenia nowych miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, gdyż każde takie miejsce musi być w pełni bezpieczne dla zdrowia i życia. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Proponowane rozwiązanie jest bardzo korzystne zarówno z punktu widzenia samorządu, jak i z punktu widzenia potencjalnych użytkowników tego typu miejsc. Dotychczasowa procedura tworzenia miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, obejmująca m.in. wymóg dokonania zgłoszenia wodnoprawnego, jest skomplikowana i długotrwała, a także niewystarczająco uregulowana. Na skutek wprowadzonych przedmiotową ustawą zmian procedura uzyskiwania zgody na utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli zostanie uproszczona i usprawniona. W jednym urzędzie będzie można załatwić 2 sprawy – zarówno zgłoszenie wodnoprawne, jak i zgłoszenie utworzenia takiego miejsca. Projektowane uproszczenie dotyczy także: zakresu dokonywania zgłoszeń wodnoprawnych, zmiany formy wyrażanej przez gminę zgody, skrócenia terminów opiniowania, połączenia procedury zgłoszenia wodnoprawnego z wydawaną zgodą, a także doprecyzowania przepisów dotyczących odmowy utworzenia miejsca wykorzystywanego okazjonalnie do kąpieli.

Niejako skutkiem ubocznym wprowadzenia powyższych przepisów może być mobilizacja do podwyższania standardów w zakresie tworzenia i zarządzania kąpieliskami, których tryb powstawania i funkcjonowania różni się znacznie od opisanych wyżej miejsc. Czyli miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli, które mogą funkcjonować jedynie przez 30 dni w roku kalendarzowym. W rezultacie na turystycznej mapie Polski powinno przybywać miejsc, w których wypoczynek nad wodą organizowany będzie według najwyższych standardów, godnych kąpieliska, na czym powinno zależeć wszystkim, a już szczególnie turystom.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Utworzenie Politechniki Morskiej w Szczecinie wpisuje się w ponad 70-letnią tradycję kształcenia w zakresie szkolnictwa morskiego na Pomorzu Zachodnim i stanowi kolejny etap jej rozwoju. Utworzenie politechniki na bazie akademii podkreśli techniczny profil działalności naukowej i dydaktycznej przejawiający się w prowadzeniu kształcenia przede wszystkim na studiach kończących się uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera lub magistra inżyniera oraz prowadzeniu działalności naukowej w dyscyplinach należących do dziedziny nauk inżynieryjno-technicznych. Powinno to także przyczynić się do pozytywnego odbioru uczelni w regionie oraz zwiększenia jej rozpoznawalności w otoczeniu społeczno-gospodarczym.

Warty podkreślenia jest fakt, że przekształcenie akademii w politechnikę pozwoli zachować ciągłość funkcjonowania uczelni morskiej w Szczecinie, gdyż całe mienie akademii stanie się własnością politechniki. Skutkiem społecznym ustawy będzie kontynuacja działalności oraz ciągłość studiów dla studentów, doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych, którzy po ukończeniu kształcenia otrzymają dyplom lub świadectwo ukończenia politechniki. W stosunku do pracowników akademii przewidziana jest co do zasady kontynuacja stosunków pracy. Przewidziana jest też kontynuacja działalności organów kolegialnych akademii, tj. senatu i rady uczelni. Przewiduje się też kontynuację działalności kolegiów elektorów, komisji wyborczej, uczelnianej komisji dyscyplinarnej dla studentów oraz odwoławczej komisji dyscyplinarnej dla studentów.

To zupełnie inne – ale moim zdaniem właściwe – podejście do zmian reorganizacyjnych niż to, z jakim mieliśmy do czynienia w Senacie przy procedowaniu ustawy o utworzeniu Akademii Zamojskiej. Takie rozwiązania, jakie zastosowano w Szczecinie, nie budzą zastrzeżeń ani ze strony studentów, ani ze strony pracowników uczelni. Dlatego popieram omawianą ustawę w całości i będą za nią głosował. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Poselski projekt ustawy o utworzeniu Politechniki Morskiej w Szczecinie zakłada utworzenie z dniem 1 września 2022 r. Politechniki Morskiej w Szczecinie. Politechnika będzie uczelnią publiczną z siedzibą w Szczecinie. Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce publiczną uczelnię akademicką tworzy się w drodze ustawy. Politechnika zostanie utworzona z Akademii Morskiej w Szczecinie i będzie jej następcą prawnym. Z dniem utworzenia politechniki akademia przestanie funkcjonować.

Jak podkreślono w opinii Biura Legislacyjnego: „W związku z tym, że Politechnika, tak jak Akademia, będzie uczelnią morską, nadzór nad nią będzie sprawował minister właściwy do spraw gospodarki morskiej.

Politechnika – jako następca prawny – przejmie mienie (obejmujące własność i inne prawa majątkowe), a także prawa i obowiązki Akademii (w tym wynikające z decyzji administracyjnych). Bilans zamknięcia Akademii będzie bilansem otwarcia Politechniki.

Ustawodawca przesądza, że pracownicy, studenci i doktoranci Akademii staną się pracownikami, studentami i doktorantami Politechniki. Analogiczne rozwiązanie przyjęto w odniesieniu do uczestników studiów podyplomowych oraz innych form kształcenia, szkół doktorskich oraz osób przyjętych na pierwszy rok studiów na rok akademicki 2022/2023 w Akademii.

Pierwszego rektora Politechniki powoła minister właściwy do spraw gospodarki morskiej. Minister ten nada również nowo tworzonej uczelni pierwszy statut. Pozostałe organy Akademii (zarówno kolegialne, jak i jednoosobowe) oraz organy samorządu studenckiego i samorządu doktorantów staną się organami oraz organami samorządu studentów i samorządu doktorantów Politechniki.

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce przewiduje, że uczelnia używająca w swojej nazwie wyrazu «politechnika» musi spełniać określone wymogi. Zgodnie z art. 16 ust. 2 wymienionej ustawy wyraz «politechnika» jest zastrzeżony dla nazwy uczelni akademickiej posiadającej kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej 2 dyscyplinach w zakresie nauk inżynieryjnych i technicznych. Na podstawie art. 6 opiniowanej ustawy nowo tworzona uczelnia będzie obowiązana dostosować się do tych wymogów w terminie do zakończenia drugiej, po jej utworzeniu, ewaluacji jakości działalności naukowej. Niespełnienie wymogów w terminie będzie skutkowało utratą prawa do posługiwania się nazwą z użyciem wyrazu «politechnika». Utrata praw nastąpi z mocy samego prawa. W przypadku niespełnienia wymogów w terminie nową nazwę uczelni określi, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej”.

W Sejmie projekt poparło 453 posłów.

Będę głosował za omawianą ustawą. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Z ogromną satysfakcją odnotowuję fakt, że jubileusz 75-lecia szkolnictwa morskiego w polskim Szczecinie możemy uczcić awansem Akademii Morskiej w Szczecinie, która niniejszą ustawą zyska status politechniki. Jako senator reprezentujący sąsiedni region muszę także podkreślić, że uczucie satysfakcji łączę z poczuciem uznania dla umiejętności wykorzystania swoich atutów przez region zachodniopomorski, miasto Szczecin i jego środowisko akademickie w szczególności.

Jednocześnie nie mogę nie wykorzystać sytuacji, żeby nie wezwać do pewnej refleksji. Wspomniałem przed momentem, że Szczecin i jego środowisko akademickie wykorzystują swoje szanse, ale jednocześnie stwierdzam, że Polska nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości wynikających z nadmorskiego położenia. Cały czas nasze morskie centra gospodarcze nie są w pełni zintegrowane z systemem gospodarczym kraju. Nie wykorzystujemy także potencjału leżącego w przewozach promowych, które są dominującą formą żeglugi na Bałtyku. Na centralny sektor Morza Bałtyckiego, gdzie operują promy pomiędzy Szwecją, Litwą, Łotwą i Polską, przypada jedynie 8% przewozów osobowych i 10% samochodów. Nie jest to, jak podejrzewam, wartość adekwatna do naszych aspiracji i na pewno nie jest odpowiednia do wielkości naszej gospodarki.

Nie jestem historykiem z wykształcenia, ale zauważam taką prawidłowość, że jak Polska odwracała się od Bałtyku, to sprawy w naszym kraju miały się generalnie gorzej. Nie prowokujmy więc historii, zwłaszcza że, jak wspominałem już na tej sali, kto nie uczy się historii, ten skazuje się na jej powtarzanie.

Zdaję sobie sprawę, że nasza obecność nad Bałtykiem nie jest pozbawiona w ostatnich latach sukcesów. W Gdańsku mamy największy terminal kontenerowy, o roli gazoportu w Świnoujściu w chwili obecnej nie trzeba nawet wspominać, dzięki wysiłkowi finansowemu samorządu Świnoujścia i Unii Europejskiej miasto to już nie będzie odseparowane od reszty kraju.

Nie chcę być oskarżany o malkontenctwo, ale jako człowiek wywodzący się ze środowiska gospodarczego, kiedy wiem, że na relatywnie niewielkim Bałtyku skupione jest niemalże 15% światowych morskich przewozów towarowych, i mam świadomość, że mamy to, co najważniejsze, czyli doskonale przygotowane kadry wykształcone na Akademii Morskiej w Szczecinie, a już niebawem Politechnice Morskiej w Szczecinie, to po prostu chcę dla naszego kraju więcej i lepiej, ponieważ mamy ku temu możliwości.

Na koniec, poza głównym tematem mojego wystąpienia, chciałbym tylko dodać, że w starożytnym Rzymie senator Marek Porcjusz Katon, znany też jako Kato Starszy, każde, wygłaszane na dowolny temat, wystąpienie w Senacie kończył zdaniem: „A poza tym sądzę, że Kartaginę należy zniszczyć”. Tak i ja, jego wzorem, chciałbym zakończyć: „Poza tym sądzę, że Ukrainę należy bezzwłocznie przyjąć do Unii Europejskiej”. Dziękuję.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Akademia Morska w Szczecinie kształci wykwalifikowane kadry na potrzeby szeroko rozumianej gospodarki morskiej. Oferuje studia zarówno na kierunkach i specjalnościach morskich, jak też typowo lądowych, jednak związanych z żeglugą i gospodarką morską. Istniejące oraz nowo tworzone kierunki i specjalności są zakwalifikowane do grupy kierunków technicznych, inżynieryjno-ekonomicznych i ekonomicznych.

W odpowiedzi na bieżące zapotrzebowanie rynku pracy Akademia Morska w Szczecinie na przestrzeni ostatnich lat zdecydowanie zwróciła się w kierunku nauk technicznych, technologii cyfrowych i świata IT. Studia w Akademii Morskiej to 16 kierunków pierwszego lub drugiego stopnia, m.in. automatyka i robotyka, informatyka, inżynieria przemysłowa i morskie elektrownie wiatrowe, geodezja i kartografia, oceanotechnika czy zarządzanie i inżynieria produkcji.

Utworzenie politechniki na bazie akademii podkreśli wypracowany, techniczny profil działalności dydaktycznej przejawiający się w prowadzeniu kształcenia przede wszystkim na studiach kończących się tytułem inżyniera lub magistra inżyniera.

Z kolei działalność naukowa akademii prowadzona jest w takich obszarach jak: diagnostyka maszyn i urządzeń, eksploatacja siłowni okrętowych i układów energetycznych, nowoczesne materiały kompozytowe i konstrukcyjne, zastosowanie biopaliw w silnikach małych jednostek pływających, OZE i alternatywne źródła pozyskiwania energii, oceanotechnika, analiza skutków eksploatacji obiektów pływających, bezpieczeństwo żeglugi, geodezja, nawigacja, hydrografia, transport intermodalny i śródlądowy, inteligentne systemy transportowe, logistyka i zarządzanie.

Akademia Morska w Szczecinie posiada uprawnienia do nadawania stopnia doktora oraz doktora habilitowanego w dziedzinie nauk inżynieryjno- technicznych w 2 dyscyplinach naukowych: inżynieria lądowa i transport oraz inżynieria mechaniczna.

W roku 2020 w akademii uruchomiono szkołę doktorską obejmującą swoim zakresem obie dyscypliny naukowe.

W akademii prowadzone są liczne projekty naukowo-badawcze dofinansowane ze źródeł krajowych, programów międzynarodowych oraz funduszy strukturalnych. Akademia aktywnie uczestniczy także w kluczowych przedsięwzięciach inwestycyjnych gospodarki morskiej. Wykonuje prace zlecone i badawcze dla polskich portów. Większość zakończonych prac badawczych dotyczyła największych polskich inwestycji morskich, takich jak np. budowa terminalu LNG w Świnoujściu i terminali paliwowych w portach w Szczecinie i Świnoujściu, modernizacja wejścia do portu w Kołobrzegu, przebudowa toru wodnego Szczecin-Świnoujście.

Utworzenie Politechniki Morskiej w Szczecinie w oparciu o akademię zdecydowanie podkreśli techniczny profil prowadzonej przez nią obecnie działalności naukowej, zwiększy jej konkurencyjność i podniesie rangę na arenie międzynarodowej. Pomorze Zachodnie potrzebuje uczelni, której rozwój wpłynie pozytywnie na postrzeganie regionu i spotka się z pozytywnym odbiorem społecznym. Popieram tę ustawę.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa o wyrobach medycznych ma na celu dostosowanie polskiego rynku do rozporządzeń unijnych oraz zapewnienie ochrony zdrowia przy uwzględnieniu przedsiębiorstw działających w sektorze ochrony zdrowia.

Wspomnieć należy, iż już od maja poprzedniego roku mają zastosowanie przepisy unijne rozporządzenia 2017/745 w sprawie wyrobów medycznych. W Polsce to rozporządzenie nadal nie zostało wdrożone odpowiednimi przepisami. Rządzący niestety dopiero teraz zajmują się wdrożeniem określonych regulacji. Sektor medyczny podkreśla, iż wiele zapisów przedstawionej ustawy może mieć negatywne oddziaływanie na rynek medyczny. Np. według protetyków wielomilionowe kary za błąd formalny w oznakowaniu wyrobu mogą doprowadzić do bankructwa pracowni protetycznej. Kary, które zostały określone w ustawie, sięgają kwot rzędu 2 czy nawet 5 milionów zł.

Ustawa reguluje również kwestię reklamy wyrobów medycznych. Zapisy określają, iż wszystkie sformułowania w spocie reklamowym muszą być zrozumiałe dla osoby niemającej ponadprzeciętnej wiedzy w tym zakresie. Reklama nie może również wprowadzać konsumenta w błąd co do użytkowania wyrobu. Ustawa zakłada, że w przypadku stwierdzenia naruszenia na ścieżce administracyjnej zostanie wydany nakaz usunięcia naruszeń, zaprzestania publikowania, ukazywania lub prowadzenia danej reklamy. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiana ustawa o wyrobach medycznych służy stosowaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych mających na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania na rynku wewnętrznym w obszarze wyrobów medycznych i wyrobów do diagnostyki in vitro, przyjmując za podstawę wysoki poziom ochrony zdrowia z myślą o pacjentach i użytkownikach, z uwzględnieniem również małych i średnich przedsiębiorstw, które są producentami tych wyrobów medycznych.

W Polsce funkcjonuje ok. 3 tysięcy 400 podmiotów, które wytwarzają wyroby medyczne. Funkcjonuje również 280 autoryzowanych przedstawicieli tychże wytwórców, ponad 3 tysiące importerów i dystrybutorów wyrobów medycznych. Zatem ta ustawa jest niezwykle ważna dla uregulowania rynku wyrobów medycznych w zakresie zarówno produkcji, dystrybucji, jak również stosowania ich na polskim rynku.

W szczególności ustawa określa właściwość organu oraz obowiązki informacyjne podmiotów gospodarczych działających na rynku wyrobów medycznych oraz wyrobów do diagnostyki in vitro, a także system kar administracyjnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów. Proponowane rozwiązania skutkują znacznym wzrostem obciążeń dla Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, do których należy zaliczyć m.in.:

– rozpatrywanie wniosków o wyznaczenie do roli jednostki notyfikowanej, prowadzenie działań w ramach procedury wyznaczania i notyfikacji, nadzór nad jednostkami notyfikowanymi, kontrola przeprowadzonych przez jednostkę ocen dokumentacji, udział we wzajemnej ocenie organów odpowiedzialnych za jednostki notyfikowane oraz udział ekspertów urzędu w ocenach wspólnych jednostek notyfikowanych i wzajemnej wymianie doświadczeń;

– udział w skoordynowanych działaniach dotyczących nadzoru nad rynkiem;

– objęcie nadzorem licznej grupy wyrobów wymienionych w załączniku XVI do rozporządzenia 2017/745, które wcześniej temu nadzorowi nie podlegały; z uwagi na fakt, iż wyroby te wcześniej podlegały innym, mniej restrykcyjnym przepisom, należy się spodziewać licznych postępowań dotyczących braku spełnienia przez te wyroby wymagań wymienionego rozporządzenia;

– objęcie nadzorem producentów wyrobów jednorazowego użytku poddanych regeneracji;

– wydawanie pozwoleń na badanie działania wyrobów do diagnostyki in vitro i wprowadzenie w nich istotnych zmian;

– ocena zwiększonej liczby wniosków o pozwolenie na prowadzenie badania klinicznego; zwiększenie liczby wniosków o pozwolenie na prowadzenie badania klinicznego wynika z wprowadzenia obowiązku prowadzenia badania klinicznego w przypadku wyrobów m.in. do implantacji;

– ocena wniosków o pozwolenie na prowadzenie badania klinicznego lub badania działania w procedurze skoordynowanej;

– zwiększenie liczby zapytań ogólnych dotyczących interpretacji przepisów;

– prowadzenie postępowań dotyczących nałożenia administracyjnych kar pieniężnych i prowadzenie działań w celu ich wyegzekwowania;

– nadzór nad reklamą wyrobów.

Ustawa określa właściwości organu, który będzie pełnił funkcję nadzorczą w zakresie regulacji dotyczących wyrobów medycznych, określa obowiązki informacyjne podmiotów gospodarczych działających na rynku wyrobów medycznych, określa zasady prowadzenia reklamy wyrobów medycznych oraz przewiduje system kar administracyjnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów tej ustawy.

Zgodnie z ustawą organem wyznaczonym w sprawach właściwego stosowania przepisów wynikających z tej ustawy będzie prezes urzędu rejestracji produktów leczniczych i produktów biobójczych, Prezes będzie mógł żądać wielu różnych informacji na temat wyrobów medycznych, prowadzić kontrole w instytucjach oraz w drodze decyzji administracyjnych zakazywać wprowadzenia do obrotu produktów leczniczych, które nie spełniają wymogów objętych rozporządzeniem, jak również wycofywać z obrotu takie produkty. Będzie mógł także od podmiotów wydających kody UDI żądać informacji o podmiotach oraz osobach, które zajmują się produkcją i dystrybucją wyrobów medycznych. Zgodnie z ustawą kody UDI przechowywane będą w podmiotach leczniczych, które stosują te wyroby medyczne i będzie istniał obowiązek przekazywania pełnej informacji o wyrobach medycznych, które zostały wszczepione pacjentowi. W ustawie uregulowano również kwestię związaną z badaniami klinicznymi wyrobów, które są sprzedawane w ramach sprzedaży wysyłkowej. Wprowadzono też obowiązek informacyjny dotyczący wprowadzania do obrotu tych wyrobów medycznych.

Ustawa wprowadza obowiązek przekazywania m.in. deklaracji zgodności instrukcji używania oraz oznakowań i materiałów promocyjnych wyrobów medycznych wprowadzonych do obrotu albo przekazanych do oceny działania lub stosowania na terytorium Polski. Dotyczy to np. wytwórców, autoryzowanych przedstawicieli, podmiotów zestawiających wyroby medyczne oraz podmiotów sterylizujących systemy bądź zestawy zabiegowe. Ustawa określa także obowiązki komisji bioetycznych, stosownie do wymagań zawartych w przepisach unijnych, a także zasady regeneracji wyrobów medycznych jednorazowego użytku, wprowadzając zakaz używania w Polsce zregenerowanych wyrobów jednorazowego użytku. Wprowadzono również system kar administracyjnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów.

Są to ważne i potrzebne rozwiązania prawne. Będę za nimi głosować. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Ryszarda Świlskiego w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Procedowana ustawa o wyrobach medycznych jest bardzo ważna, ponieważ w dużej mierze porządkuje i doprecyzowuje przepisy dotyczące wyrobów medycznych, z których każdy z nas korzysta lub w przyszłości korzystać będzie. Ustawa jasno określa, które wyroby zaliczają się do grupy wyrobów medycznych, wskazuje obowiązki podmiotów gospodarczych, instytucji zdrowia publicznego, podmiotów wykonujących działalność leczniczą i osób wykonujących zawody medyczne oraz ustanawia system kar administracyjnych za nieprzestrzeganie standardów zawartych w ustawie. To wszystko wpływa na odpowiedni standard ochrony zdrowia Polek i Polaków.

Cieszy również fakt wprowadzenia do ustawy przepisów, które niejako uporządkują sposób i styl reklamowania wyrobów medycznych, bowiem według ustawy reklama kierowana do społeczeństwa musi być sformułowana w sposób zrozumiały oraz nie może wykorzystywać wizerunku osób, które wykonują zawód medyczny, lub sugerować, że dana osoba taki zawód wykonuje. W reklamach będą musiały pojawić się obowiązkowe komunikaty, które pozwolą potencjalnemu kupcowi na zdobycie większej wiedzy na temat danego produktu.

Warto zaznaczyć, że ustawa odbija się pozytywnym echem w branży wyrobów medycznych, dlatego też bezsprzecznie należy ją przyjąć.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem ustawy o wyrobach medycznych jest uregulowanie kwestii, które właściwe rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady pozostawiają do decyzji państw członkowskich, oraz stworzenie ram prawnych dla właściwej i skutecznej realizacji uprawnień i obowiązków organów właściwych oraz podmiotów działających w obszarze wyrobów medycznych i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W ustawie w szczególności określone zostały zadania Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych oraz obowiązki informacyjne podmiotów gospodarczych, które działają na rynku wyrobów medycznych.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, zmiany te służą stosowaniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia nr 178/2002 i rozporządzenia nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG, zwanego dalej rozporządzeniem 2017/745, oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/746 z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz uchylenia dyrektywy 98/79/WE i decyzji Komisji 2010/227/UE, które mają na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego w obszarze wyrobów medycznych i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro. Chodzi tutaj o zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia z myślą o pacjentach i użytkownikach, z uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw działających w tym sektorze.

W szczególności projektowana ustawa określa: właściwość organów; obowiązki informacyjne podmiotów gospodarczych działających na rynku wyrobów medycznych oraz wyrobów do diagnostyki in vitro; zasady prowadzenia reklamy wyrobów; system kar administracyjnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów wymienionych rozporządzeń i przedłożonej ustawy.

Celem przedłożonej ustawy jest uregulowanie kwestii, które wymienione rozporządzenia pozostawiają do decyzji państw członkowskich, oraz stworzenie ram prawnych dla właściwej i skutecznej realizacji uprawnień i obowiązków organów właściwych i podmiotów działających w obszarze wyrobów medycznych i wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Do kwestii zmian odniesiono się również w ocenie skutków regulacji, gdzie podkreślono, że ustawa będzie miała pozytywny wpływ na mikro-, małych i średnich przedsiębiorców poprzez ograniczenie obowiązków administracyjnych przy wprowadzaniu wyrobów do obrotu, uregulowanie przepisów dotyczących działalności reklamowej oraz stworzenie systemu informatycznego zapewniającego dostęp do bazy wyrobów medycznych wprowadzonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa będzie miała w tym zakresie pozytywny wpływ poprzez uregulowanie działalności reklamowej podmiotów działających na rynku oraz stworzenie systemu informatycznego zapewniającego dostęp do bazy wyrobów medycznych wprowadzonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W Sejmie ustawę o wyrobach medycznych poparło aż 444 posłów. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Celem projektowanej ustawy o wyrobach medycznych jest dostosowanie prawa polskiego w tym zakresie do przepisów unijnych, w szczególności projektowana ustawa określa właściwości organów, obowiązki informacyjne podmiotów gospodarczych działających na rynku wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, zasady prowadzenia reklamy wyrobów, system kar administracyjnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów wymienionych rozporządzeń i projektowanej ustawy.

Do najważniejszych zmian, które wprowadza ustawa, należą następujące. Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych będzie wydawał decyzje administracyjne w sytuacjach określonych w przepisach Unii Europejskiej. Prezes urzędu rejestracji produktów leczniczych będzie mógł żądać informacji o wyrobach medycznych m.in. od instytucji zdrowia publicznego i podmiotów prowadzących taki obrót bądź stosujących te wyroby – dotyczyć to będzie także wykazu wyrobów medycznych wykonanych na zamówienie, które zostały udostępnione na terenie Polski – jak również od producentów wyrobów wykonanych na zamówienie. Ustawa wprowadza obowiązek przekazywania m.in. deklaracji zgodności instrukcji używania oraz oznakowań i materiałów promocyjnych wyrobów medycznych wprowadzonych do obrotu albo przekazanych do oceny działania lub stosowania na terytorium Polski. Dotyczy to np. wytwórców, autoryzowanych przedstawicieli, podmiotów zestawiających wyroby medyczne oraz podmiotów sterylizujących systemy bądź zestawy zabiegowe. Ustawa określa także obowiązki komisji bioetycznych, stosownie do wymagań zawartych w przepisach unijnych. W ustawie określono zasady regeneracji wyrobów medycznych jednorazowego użytku, wprowadzając zakaz używania w Polsce zregenerowanych wyrobów jednorazowego użytku. Wprowadzono również system kar administracyjnych związanych z nieprzestrzeganiem przepisów.

Ustawa jest bardzo ważna także ze względu na prowadzenie działalności gospodarczej, co z punktu widzenia mojego klubu jest niezwykle istotne, ponieważ określa się w niej m.in. obowiązki podmiotów gospodarczych, instytucji zdrowia publicznego, podmiotów wykonujących działalność leczniczą i osób wykonujących zawody medyczne.

Podczas pierwszego czytania zwracałem w tej sali uwagę na ten obszar funkcjonowania nowych przepisów, kierując uwagę właśnie na płynące od przedsiębiorców i organizacji ich reprezentujących uwagi. One płyną od praktyków w przedmiotowych kwestiach. Dlatego dzisiaj należy podziękować wszystkim tym podmiotom, które były zaangażowane w procedowanie nad tą ustawą. Jak zwykle zaczynam od Naczelnej Izby Aptekarskiej, ale trzeba pamiętać o Izbie Gospodarczej „Farmacja Polska”, Izbie Gospodarczej Techników Dentystycznych w Polsce, Koalicji „Na pomoc niesamodzielnym”, Ogólnopolskiej Izbie Gospodarczej Wyrobów Medycznych „Polmed”, Polskiej Federacji Szpitali, Polskim Centrum Badań i Certyfikacji i wielu, wielu innych organizacjach, w tym wprost związanych z przedsiębiorcami, z pracodawcami, jak Pracodawcy RP i Związek Pracodawców Hurtowni Farmaceutycznych. Bardzo serdecznie im dziękuję, ponieważ zwracali uwagę na szereg kwestii, które były poprawiane w tej ustawie, a dotyczyły bezpieczeństwa polskich szpitali i pacjentów, pandemii koronawirusa w kontekście bezpieczeństwa wyrobów w Polsce, ale także naruszania interesów podmiotów działających na polskim rynku. Uważam, że były to kwestie kluczowe dla bezpieczeństwa pacjentów. Ważne, że próbowaliśmy nie zapomnieć o negatywnym wpływie na postrzeganie polskiego rynku jako atrakcyjnego dla polskich i zagranicznych inwestorów. Dziękuję.

Przemówienie senatora Wadima Tyszkiewicza w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Cieszę się bardzo, że znaleziono konsensus w kwestii trudnej, obszernej, ale jakże ważnej ustawy o wyrobach medycznych i że poparły ją właściwie wszystkie środowiska polityczne z wyjątkiem Konfederacji. Przesłanką do wprowadzenia przedmiotowej ustawy był brak na gruncie polskim przepisów wdrażających unijne rozporządzenie dotyczące wyrobów medycznych, co w okresie ostatnich miesięcy doprowadziło już do chaosu prawnego, bowiem w Polsce dotychczas trzeba było stosować bezpośrednio rozporządzenie unijne, a jednocześnie niedostosowaną do niego ustawę z 2010 r. o wyrobach medycznych. To ma się zmienić właśnie za sprawą procedowanego w Sejmie projektu autorstwa Ministerstwa Zdrowia.

Należy przy tym zauważyć, że Parlament Europejski pozostawił tę kwestię do indywidualnych rozstrzygnięć państw członkowskich Odnoszę wrażenie, że Polska rozwiązała tę kwestię w wysoce zadowalającym stopniu, zarówno strona rządowa, jak i branżowa, a co za tym idzie – konsumencka. Skalę istotności podkreśla fakt, że nowa regulacja będzie dotyczyła ok. 3,4 tysiąca podmiotów, które wytwarzają wyroby medyczne, 280 autoryzowanych przedstawicieli wytwórców i ponad 3 tysięcy importerów i dystrybutorów tych wyrobów oraz niezliczonej rzeszy konsumentów najróżniejszych wyrobów medycznych.

Przepisy przedmiotowej ustawy mają przede wszystkim służyć zapewnieniu właściwego stosowania rozporządzeń unijnych oraz sprawnemu funkcjonowaniu rynku wewnętrznego w tym zakresie, z zapewnieniem ochrony zdrowia pacjentów i użytkowników wyrobów medycznych, a także z uwzględnieniem działania małych i średnich przedsiębiorstw należących do tego sektora rynku. Dlatego też z dużą dozą zadowolenia przyjąłem informację, że znaleziono na poziomie prac legislacyjnych w Sejmie kompromis w zakresie kar pieniężnych nakładanych np. za błąd formalny w oznakowaniu wyrobu, nawet tak drobny jak brak adresu producenta. Kary wielomilionowej wysokości proponowane w pierwszych wersjach ustawy były bardzo niekorzystne dla całej branży, ale także dla finalnego konsumenta, na którego spadłyby skutki tych kar, przede wszystkim w postaci znacznego podwyższenia cen za usługi medyczne. Wynikało to z faktu, że te wielomilionowe kary dotyczyły zarówno dystrybutorów wyrobów medycznych, jak i ich producentów, a ich relacje można porównać do występującej np. pomiędzy Dawidem i Goliatem. Ponadto należało wziąć pod uwagę fakt, że wyroby medyczne jako kategoria produktowa są kategoria bardzo szeroką – obejmują zarówno najnowszy tomograf komputerowy, jak i licówkę dentystyczną. Stąd też cieszy, że MZ, a następnie komisje sejmowe i ostatecznie posłowie dali wyraz zrozumieniu dla tej kwestii i przyjęli zgodnie proponowane przez środowisko branżowe rozwiązanie polegające na miarkowaniu kar i ich stopniowaniu. Stanowi to bardzo dobry przykład dobrej współpracy pomiędzy władzą ustawodawczą a środowiskami branżowymi, dotykanymi bezpośrednio skutkami wprowadzanych zmian lub nowych ustaw.

Efektem tej współpracy i szerokich konsultacji społecznych jest przyjęcie ustawy proponującej optymalne rozwiązania na bazie konsensusu, ustawy, która jest dobrą odpowiedzią na wymogi sytuacji, przysłuży się bezpieczeństwu pacjentów i spowoduje, że wyroby medyczne będą spełniały wysokie normy. Ponadto, co należy wyraźnie podkreślić, dzięki procedowanej ustawie po raz pierwszy w Polsce będzie uregulowana kwestia zasad reklamy wyrobów medycznych, a przyjęte rozwiązania w zdecydowanej większości nie budzą zastrzeżeń ze strony środowiska branżowego.

Biorąc pod uwagę wszystko opisane, będę zdecydowanie głosował za przyjęciem ustawy.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczącej rozmieszczenia funkcjonariuszy ochrony lotu, podpisanej w Warszawie dnia 2 grudnia 2021 r. zakłada unormowanie zasady współpracy między państwami będącymi stronami, w tym przypadku między Polską a USA, przy przyjmowaniu oraz wprowadzaniu wart ochronnych jednej strony na pokład statku powietrznego w portach lotniczych państwa drugiej strony. Oznacza to, że do tych krajów bezpośrednie loty muszą wykonywać narodowi przewoźnicy.

Do tej pory współpraca między Polską a Stanami Zjednoczonymi w zakresie rozmieszczenia funkcjonariuszy ochrony lotu nie była uregulowana prawnie. 25 lipca 2011 r. Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki w Warszawie zwróciła się do strony polskiej notą dyplomatyczną z prośbą o zawarcie porozumienia w sprawie ochrony lotów statków powietrznych przez uzbrojonych funkcjonariuszy państwowych podczas lotów w komunikacji ze Stanami Zjednoczonymi. Działania ochraniające powierzono polskiej Straży Granicznej. W 2020 r. premier udzielił zgody na rozpoczęcie negocjacji w zakresie wart ochronnych wystawianych na pokładach statków powietrznych. Umowa dotyczy kwestii przyjmowania warty ochronnej i związanej z nią asysty. Określono także m.in. zasady dotyczące sposobu przewożenia, przejęcia broni, amunicji i innego wyposażenia, pracy funkcjonariuszy warty ochronnej, którzy będą ochraniać przeloty międzykontynentalne. Zawarcie umowy to wymóg konieczny, ponieważ należymy do amerykańskiego Programu Ruchu Bezwizowego. Trzeba także należycie zadbać o ochronę danych osobowych wszystkich funkcjonariuszy zabezpieczających lot i stanowiących ochronę lotów. Wszystko po to, aby zapewnić im bezpieczeństwo.

Zaproponowane rozwiązania są słuszne i zasadne. Nie budzą żadnych wątpliwości. Mają na celu zapewnienie ochrony i podniesienie poziomu bezpieczeństwa naszych obywateli podróżujących samolotami na trasie Polska – USA i USA – Polska. Popieram przyjęcie ustawy o ratyfikacji umowy między rządem Rzeczypospolitej a rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki. Ochrona ruchu lotniczego poprzez obecność funkcjonariuszy ochrony na pokładach wszystkich lotów musi być zapewniona jak najszybciej i powinna być normą. To jedno z działań pozwalających zapobiegać aktom terrorystycznym na terytorium Polski i USA.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu 9 marca 2022 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczącej rozmieszczenia funkcjonariuszy ochrony lotu, podpisanej w Warszawie dnia 2 grudnia 2021 r. – druk sejmowy nr 2035. Marszałek Senatu przekazał ustawę – druk senacki nr 657 – do zaopiniowania przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisję Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.

Procedowana ustawa ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa na pokładach samolotów wykonujących przeloty pomiędzy naszym krajem a Stanami Zjednoczonymi. Obejmuje to zarówno loty pasażerskie, jak i kombinowane (rozkładowe i czarterowe). Loty wykonywane z obu krajów mogą być realizowane tylko przez przewoźników lotniczych z certyfikatami dopuszczającymi zarobkowe przewozy lotnicze wydane przez jedną ze stron.

W umowie ujęto zapisy dotyczące przyjmowania funkcjonariuszy ochrony lotu jednego państwa na terytorium państwa drugiego. Umowa zapewnia funkcjonariuszom asystę po wylądowaniu na terytorium drugiego państwa wraz z możliwością przechowania w depozycie broni i amunicji. Uwzględniono też konieczność uczestniczenia wart ochronnych przy lądowaniu oraz na pokładzie jednostki powietrznej.

Senat, przychylając się do pozytywnych opinii Sejmu RP oraz komisji senackich, proponuje pełne poparcie przedstawionego projektu ustawy. Przyjęcie ustawy przez Senat zakończy procedurę uchwalania i możliwe będzie przekazanie jej do podpisu przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jak już przedstawiono w sprawozdaniu, w dniu 25 lipca 2011 r. Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki w Warszawie skierowała do strony polskiej notę dyplomatyczną nr A-0517/2011 wraz z propozycją zawarcia porozumienia w sprawie ochrony statków powietrznych przez uzbrojonych funkcjonariuszy państwowych podczas lotów w komunikacji ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Do noty tej załączono projekt porozumienia. Ustawa dotyczy ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki dotyczącej rozmieszczenia funkcjonariuszy ochrony lotu. Umowa ma na celu unormowanie zasady wzajemnej współpracy między państwami stronami przy przyjmowaniu oraz wprowadzaniu wart ochronnych jednej strony na pokład statku powietrznego w portach lotniczych państwa drugiej strony.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, „Wprowadzanie wart ochronnych oraz zasady ich pełnienia na pokładzie statku powietrznego regulują przepisy wewnętrzne Stron. Kwestie przyjmowania warty ochronnej jednego państwa na terytorium drugiego państwa, związane z zapewnieniem asysty, przyjęciem broni, amunicji oraz innego wyposażenia do depozytu, a następnie wydaniem tej broni oraz wprowadzeniem warty ochronnej na pokład statku powietrznego w sposób zapewniający niejawność takiego działania, wymagają zaś współdziałania służb obydwu państw.

Jednocześnie rozwiązania, które odnoszą się do standardowych przypadków związanych z przywozem broni palnej i amunicji przez obywatela obcego państwa, w tym uzyskiwania zgody na wwóz i wywóz broni palnej i amunicji, nie uwzględniają specyfiki takich działań prowadzonych przez funkcjonariuszy wart ochronnych. Funkcjonariusz warty ochronnej, choć formalnie wwozi broń palną na terytorium obcego państwa, to przekazuje ją funkcjonariuszom tego państwa na przechowanie i nie jest w jej posiadaniu do czasu wprowadzenia warty ochronnej ponownie na pokład statku powietrznego. Tym samym nie jest celowe stosowanie przepisów ogólnych, które regulują kwestie posiadania broni palnej i amunicji, ich wwozu i wywozu, a także zasady przechowywania.

Kolejną kwestią, która wymagała uregulowania, jest kwestia przewozu broni palnej na pokładzie statku powietrznego przez obywatela państwa obcego. O ile wwóz broni palnej na pokładzie statku powietrznego Państwa Wysyłającego na terytorium Państwa Przyjmującego odbywa się na podstawie przepisów wewnętrznych Państwa Wysyłającego, to wywóz z terytorium Państwa Przyjmującego odbywa się na zasadach prawa wewnętrznego Państwa Przyjmującego. Konieczne było zatem stworzenie podstawy prawnej, która umożliwi funkcjonariuszom warty ochronnej drugiego państwa wniesienie broni palnej na pokład statku powietrznego bez konieczności jej deponowania na pokładzie tego statku w miejscu niedostępnym dla pasażerów – taki sposób uniemożliwiłby bowiem funkcjonariuszom warty ochronnej prawidłowe wykonywanie ich obowiązków.”.

Sejm przyjął ustawę o ratyfikacji jednogłośnie, 457 głosami za. Będę głosował za niniejszym projektem. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa wyraża zgodę na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Protokołu Wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Armenii do Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o readmisji osób przebywających nielegalnie, sporządzonej w Brukseli dnia 19 kwietnia 2013 r. Protokół reguluje kwestie związane z przekazywaniem i przyjmowaniem osób przebywających bez pozwolenia na terytorium państwa strony, dzięki czemu zapewniona będzie skuteczna współpraca obu państwa w tym zakresie. Będę głosował za przyjęciem ustawy.

Uregulowanie wszystkich kwestii niezbędnych do prowadzenia współpracy ze stroną ormiańską wymaga zawarcia przez strony w protokole dodatkowych postanowień, co jest racjonalne. Sprawy dotyczące readmisji nie zostały dotychczas uregulowane w dwustronnych umowach międzynarodowych, dlatego tak ważne jest przyjęcie niniejszej ustawy. Protokół ma charakter wykonawczy w stosunku do umowy i określa sposób i tryb postępowania przy jej realizacji. Niezbędne jest przyjęcie niniejszej ustawy, ponieważ w protokole wyjaśnionych jest bardzo wiele kwestii. Wskazane są tam organy właściwe, którym powierzono zadania wdrożenia umowy, przejścia graniczne, na których będą realizowane przekazywanie oraz tranzyt osób readmitowanych, język wzajemnego porozumienia się i wiele innych kwestii.

Wejście w życie protokołu z pewnością przyspieszy i ułatwi readmisję, dzięki czemu zmniejszą się koszty związane z pobytem cudzoziemców w odpowiednich ośrodkach do czasu ich przekazania na podstawie umowy. Ustawa nie niesie ze sobą żadnych negatywnych skutków społecznych czy też gospodarczych.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu 9 marca 2022 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o ratyfikacji Protokołu Wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Armenii do Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o readmisji osób przebywających nielegalnie, sporządzonej w Brukseli dnia 19 kwietnia 2013 roku, sporządzonego w Warszawie dnia 29 października 2021 roku; druk sejmowy nr 2036.

Marszałek Senatu skierował ustawę do 3 komisji senackich: Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej; druk senacki nr 656.

Głównym punktem tej ustawy jest ratyfikacja Protokołu Wykonawczego z dnia 29 października 2021 roku pomiędzy polskim rządem a rządem Republiki Armenii o readmisji osób przebywających nielegalnie na terenie jednego z państw. Umowa ta zawiera zapisy dotyczące działań właściwych organów i sposobu utrzymywania kontaktów wzajemnych potrzebnych do organizacji tranzytu obywateli eskortowanych, w tym bezpaństwowców państw zainteresowanych. Przewidziano w Protokole Wykonawczym wysokość środków i niezbędne dokumenty potrzebne do skutecznego działania w zakresie procedury readmisji.

W propozycji ustawy przedstawionej do zaopiniowania wprowadzono zasady działania readmisji w procedurze przyspieszonej, a także procedurę kontaktowania się wzajemnego i przeprowadzania rozmów. W celu zwiększenia uproszenia procedur i ich przyspieszenia w Protokole Wykonawczym ujęto organy stron odpowiedzialnych za wdrożenie tej umowy w życie. Ze strony polskiej wyznaczono Komendanta Głównego Straży Granicznej, a po stronie ormiańskiej – Służbę Migracyjną Ministerstwa Administracji Samorządowej i Infrastruktury.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraził zgodę na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Protokołu Wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Armenii do Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o readmisji osób przebywających nielegalnie, sporządzonej w Brukseli dnia 19 kwietnia 2013 roku, sporządzonego w Warszawie dnia 29 października 2021 roku.

Komisje senackie nie wnoszą zastrzeżeń do przedstawionej ustawy, więc po przyjęciu przez Senat ustawa może być skierowana do podpisu przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jak już przedstawiono w sprawozdaniu, Protokół Wykonawczy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Armenii do Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o readmisji osób przebywających nielegalnie, sporządzonej w Brukseli dnia 19 kwietnia 2013 roku, sporządzonego w Warszawie dnia 29 października 2021 roku, reguluje szczegółowe kwestie związane z przekazywaniem i przyjmowaniem osób przebywających bez zezwolenia na terytorium państwa strony, co ma zapewnić prowadzenie skutecznej współpracy dwustronnej między państwami.

Jak podkreślono w uzasadnieniu: „W Protokole uregulowano szczegółowe kwestie związane z przekazywaniem i przyjmowaniem osób przebywających bez zezwolenia na terytorium Państwa Strony, co ma zapewnić prowadzenie skutecznej współpracy dwustronnej między państwami, wpisującej się zarazem w międzynarodowe działania podejmowane na rzecz zapobiegania i zwalczania nielegalnej migracji.

Uregulowanie wszystkich kwestii niezbędnych do prowadzenia współpracy ze Stroną ormiańską wymaga zawarcia przez Strony w Protokole dodatkowych, w stosunku do wymienionych w artykule 20 ustęp 1 Umowy, postanowień, co jest nie tylko racjonalne, ale również zgodne z ogólną zasadą odnoszącą się do państw członkowskich zapewnienia skuteczności prawu UE. Jeżeli państwo członkowskie UE – jako podmiot prawa międzynarodowego – jest uprawnione do uregulowania z państwem trzecim zagadnień, które zapewnią pełną współpracę przy wykonywaniu umowy wspólnotowej, a tym samym zapewnią prawu unijnemu pełną skuteczność, to podjęcie takich działań uznać należy – zgodnie z art. 4 ust. 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 202 z 07.06.2016, str. 1) – za obowiązek państwa członkowskiego. Ze względu na charakter i zakres Protokołu dodatkowe postanowienia dotyczą wyłącznie realizacji readmisji i regulują kwestie, które nie zostały uregulowane w Umowie i do których uregulowania państwo członkowskie nie zostało wprost zobowiązane na podstawie Umowy”.

Sejm przyjął ustawę o ratyfikacji Protokołu Wykonawczego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Armenii do Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o readmisji osób przebywających nielegalnie, sporządzonej w Brukseli dnia 19 kwietnia 2013 roku, sporządzonego w Warszawie dnia 29 października 2021 roku, niemal jednogłośnie, 455 głosami za.

Będę głosował za wspomnianą ustawą. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu 9 marca Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę o ratyfikacji Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami CARIFORUM, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, sporządzonej w Bridgetown na Barbadosie dnia 15 października 2008 r. Ustawa została skierowana do rozpatrzenia przez Senat – druk senacki nr 658.

Ratyfikacja dotyczy umowy handlowej pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej a państwami Zjednoczonymi w Karaibskim Forum Państw AKP, liczącym 15 członków, tzw. CARIFORUM.

Najważniejszymi celami umowy z CARIFORUM jest utworzenie partnerstwa handlowego na rzecz zrównoważonego rozwoju i współpracy pomiędzy państwami CARIFORUM a Unia Europejską.

Cele zawarte w umowie do zrealizowania przez partnerstwo handlowe to:

1. Zapewnienie dostępu do rynku krajów Unii Europejskiej dla wszystkich produktów pochodzących z państw CARIFORUM.

2. Rozszerzenie stosunków handlowych i gospodarczych.

3. Wspieranie inwestycji i rozwoju sektora prywatnego państw skupionych w ramach CARIFORUM.

4. Działania na rzecz likwidacji ubóstwa poprzez rozwój partnerstwa pomiędzy Unią Europejską a krajami CARIFORUM.

5. Pomoc w integracji państw CARIFORUM z gospodarka światową.

6. Wsparcie w zakresie rozwoju przedsiębiorczości i konkurencyjności sektora prywatnego.

7. Wsparcie badań i nowych technologii w zakresie dostosowania państw CARIFORUM do wymogów technicznych i ochrony środowiska zapisanych w międzynarodowych zobowiązaniach.

8. Pomoc w rozwoju systemów innowacji państw CARIFORUM.

Unia Europejska udzieli pomocy finansowej i technicznej w zakresie infrastruktury i technologii dla zwiększenia zdolności produkcyjnych i poprawy funkcjonowania instytucji administracyjnych państw CARIFORUM. Deklaruje również pomoc w organizacji prawidłowego funkcjonowania systemu celnego.

Sejm w tej ustawie wyraża zgodę na ratyfikację przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Umowy o partnerstwie między państwami CARIFORM, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, sporządzonej w Bridgetown na Barbadosie dnia 15 października 2008 r.

Komisje senackie nie zgłosiły uwag do przedstawionego projektu ustawy.

Ustawa po przyjęciu przez Senat skierowana zostanie do podpisu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jak już przedstawiono w sprawozdaniu, celem Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami CARIFORUM, z jednej strony, a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z drugiej strony, jest umożliwienie państwom wchodzącym w skład Karaibskiego Forum Państw AKP uzyskania większego wpływu na swój rozwój gospodarczy poprzez politykę handlową ukierunkowaną na zdynamizowanie obrotów handlowych państw CARIFO-RUM z Unią Europejską m.in. przez zmniejszenie lub eliminację ceł na rynku unijnym na towary przywożone z tych państw, jak również eliminację kontyngentów taryfowych. Niniejsza umowa o partnerstwie gospodarczym zastąpiła postanowienia handlowej części umowy z Kotonu, która oparta była na jednostronnych preferencjach dla eksportu z państw AKP i która wymagała zwolnienia od zasady WTO wynikającej z Artykułu I GATT, klauzuli największego uprzywilejowania, zgodnie z którą wszyscy członkowie powinni być traktowani w taki sam sposób. Zwolnienie od zasady opierało się na zobowiązaniu stron układu z Kotonu do zawarcia układu zgodnego z zasadami WTO do roku 2007, co zrealizowano przez podpisanie umowy o partnerstwie gospodarczym CARIFORUM – UE.

Jak podkreślono w uzasadnieniu: „Umowa o partnerstwie gospodarczym ma asymetryczny charakter, co oznacza, że UE w początkowym okresie obowiązywania porozumienia udzieliła państwom CARIFORUM zwolnień w większym stopniu, niż uzyska w zamian od państw regionu Karaibów. W praktyce UE otworzyła całkowicie swój rynek na towary z państw CARIFORUM, podczas gdy rynek państw karaibskich będzie się otwierał stopniowo dla europejskiego eksportu, aby po 25 latach poziom liberalizacji taryf osiągnął 86,9%. Taryfy na 13,1% produktów uznanych za wrażliwe dla rynku karaibskiego (żywność) zostały wykluczone z liberalizacji. Idea asymetryczności układu wynika z założenia, że obie strony różnią się pod względem poziomu rozwoju i zamożności, co zostało podkreślone w celach układu, który służy przede wszystkim poprawie poziomu rozwoju gospodarczego państw CARIFORUM”.

Sejm przyjął ustawę o ratyfikacji niemal jednogłośnie, 450 głosami. Będę głosował za niniejszym projektem. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje się, że wskazane organy administracji rządowej, jednostki podległe lub nadzorowane przez te organy, jednostki sektora finansów publicznych oraz państwowe osoby prawne, a także spółki z udziałem Skarbu Państwa użyczą, na rzecz jednostek samorządu terytorialnego zapewniających pomoc obywatelom Ukrainy, w całości lub w części ośrodki wypoczynkowe, ośrodki szkoleniowo-konferencyjne oraz obiekty świadczące usługi hotelarskie – jako tymczasowe miejsca zakwaterowania. Projekt określa także sposób i tryb użyczenia.

Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji: „W projekcie przewiduje się, że Prezes Rady Ministrów, poszczególni ministrowie, jednostki im podległe lub przez nich nadzorowane, jednostki sektora finansów publicznych oraz państwowe osoby prawne, a także spółki, w których Skarb Państwa posiada ponad połowę udziałów albo akcji lub sprawuje nadzór nad organem zarządzającym bądź też ma prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego, oraz spółki, w których ponad połowa udziałów albo akcji należy do tych pierwszych spółek lub wymienionych wcześniej podmiotów, użyczą – z przeznaczeniem na tymczasowe miejsca zakwaterowania – w całości lub w części aktywa w postaci: ośrodków wypoczynkowych, ośrodków szkoleniowo konferencyjnych oraz obiektów świadczących usługi hotelarskie. Ma to dotyczyć ośrodków oraz obiektów będących tak własnością Skarbu Państwa lub wyżej wskazanych podmiotów, jak i znajdujących się na nieruchomościach oddanych im w użytkowanie wieczyste.

Projekt określa sposób i tryb użyczenia. Istotną rolę w tym procesie będą pełnić wojewodowie, którzy – na wniosek organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego lub związku metropolitalnego, właściwego ze względu na miejsce położenia ośrodka lub obiektu – będą zawierać porozumienia w sprawie użyczenia ośrodków lub obiektów, zaś w przypadku niezawarcia porozumienia albo w razie braku uzgodnienia użyczenia z jednostką samorządu terytorialnego, związkiem jednostek samorządu terytorialnego lub związkiem metropolitalnym, będą wydawać odpowiednie polecenia. Wojewodowie będą poza tym zapewniać środki na pokrycie kosztów realizacji porozumień albo wykonania poleceń. Finansowanie w tym zakresie ma być zapewnione w szczególności ze środków Funduszu Pomocy, o którym mowa w art. 14 ust. 1 nowelizowanej ustawy”.

Niestety, nie było uzgodnień niniejszego projektu ze stroną rządową. Został on skierowany do prac w trybie art. 80 ust. 3b Regulaminu Senatu, przez co nie został poddany konsultacjom społecznym.

Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Adama Szejnfelda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje, że wskazane w ustawie organy administracji rządowej, jednostki podległe lub nadzorowane przez te organy, jednostki sektora finansów publicznych oraz państwowe osoby prawne, a także spółki z udziałem Skarbu Państwa użyczą, na rzecz jednostek samorządu terytorialnego zapewniających pomoc obywatelom Ukrainy, w całości lub w części ośrodki wypoczynkowe, ośrodki szkoleniowo-konferencyjne oraz obiekty świadczące usługi hotelarskie – jako tymczasowe miejsca zakwaterowania.

Ze względu na ogromne potrzeby w zakresie zakwaterowania ciągle napływających uchodźców oraz brak działań rządu w zakresie relokacji uciekających przed skutkami wojny z Ukrainy popieram zgłoszony projekt ustawy.