Narzędzia:

Posiedzenie: 38. posiedzenie Senatu RP X kadencji, 2 dzień


9, 10, 11 oraz 17 marca 2022 r.
Przemówienia z dnia następnego Przemówienia z dnia poprzedniego

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 14. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wczoraj Sejm, a dzisiaj Senat Rzeczypospolitej Polskiej, „doceniając historyczne znaczenie aktu przystąpienia przez Rzeczpospolitą Polską do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i formalnego stania się pełnoprawnym członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego, wraz z Republiką Czeską oraz Republiką Węgierską w dniu 12 marca 1999 r., upamiętnia to doniosłe wydarzenie w przededniu 23. rocznicy tej decyzji”.

Z tej okazji już jutro zostanie zwołane uroczyste Zgromadzenie Narodowe, a swoje orędzie wygłosi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Prezydent zapowiedział, że zaproszeni będą wszyscy, którzy mieli swój wkład w członkostwo Polski w NATO.

W starania na rzecz członkostwa Polski w NATO zaangażowane były w latach dziewięćdziesiątych wszystkie najważniejsze polskie siły polityczne. Niezależnie od różnic historycznych i konfliktów dotyczących polityki wewnętrznej w Polsce panował wówczas konsensus co do głównych kierunków polskiej polityki zagranicznej, który obejmował także konieczność członkostwa naszego kraju w NATO. Dzisiaj widzimy, że członkostwo Polski w Pakcie Północnoatlantyckim jest głównym, obok członkostwa w Unii Europejskiej, fundamentem polskiego bezpieczeństwa narodowego.

Jak podkreślono w uchwale, Sejm i Senat, pragnąc uczcić 23. rocznicę wstąpienia Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, apeluje do rządów i parlamentów państw członkowskich NATO oraz państw stowarzyszonych o kontynuowanie solidarnych działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa światowego oraz zdecydowanego przeciwdziałania rosyjskiej agresji i łamaniu podstawowych zasad prawa międzynarodowego, w tym humanitarnego”.

Sejm i Senat „wzywa do konsekwentnego wzmacniania więzi transatlantyckich oraz kontynuowania solidarnego przeciwdziałania agresji rosyjskiej i udzielania Ukrainie wszechstronnego wsparcia, które mogą skutecznie przyczynić się do zakończenia działań zbrojnych”.

Będę głosował za niniejszą uchwałą. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej umożliwi przekazanie środków, które nie zostały zaangażowane w poszczególnych województwach, na pokrycie zapotrzebowania na środki z funduszu w województwach, gdzie limit środków na dany rok budżetowy uległ wyczerpaniu. Projektowana nowelizacja przepisów pozwoli objąć dopłatą z funduszu jak największą liczbę przewozów o charakterze użyteczności publicznej, które będą realizowane na obszarze województwa.

Jak podkreślono w ocenie skutków regulacji: „Rozwiązania przewidziane w ramach Funduszu dają jednostkom samorządu terytorialnego będącym organizatorami publicznego transportu zbiorowego realne możliwości do uruchamiania autobusowych przewozów o charakterze użyteczności publicznej, a także tworzenia spójnej i zorganizowanej sieci transportu publicznego na ich obszarze z uwzględnieniem dofinansowania przewozów ze środków Funduszu. Planowane przychody Funduszu wynoszą corocznie 800 mln zł. Kwota ta podlega podziałowi przez dysponenta Funduszu na poszczególne województwa zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu podziału środków Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej na dofinansowanie realizacji zadań własnych organizatorów w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej w poszczególnych województwach (DzU poz. 1406). W ramach naboru wniosków o objęcie w 2022 r. dopłatą z Funduszu, dopłatą objęto 4901 linii komunikacyjnych, a wnioskowana przez organizatorów kwota dopłaty wynosi 543 133 267,43 zł. W związku z rosnącym zainteresowaniem organizatorów publicznego transportu zbiorowego tym programem w czterech województwach, tj. mazowieckim, podkarpackim, pomorskim i śląskim, w naborze wniosków o objęcie w 2022 r. dopłatą z Funduszu kwota wynikająca z wniosków o objęcie dopłatą złożonych przez organizatorów przekroczyła limit środków przyznanych dla ww. województw na ten rok budżetowy”.

Jak pokazują szacunki, „w ramach naboru wniosków o objęcie w 2022 r. dopłatą ze środków Funduszu objęto 4091 linii komunikacyjnych. Łączna liczba wozokilometrów na liniach komunikacyjnych objętych wnioskami wynosi 187 318 960,00 wozokilometrów, a wnioskowana przez organizatorów kwota dopłaty wynosi 543 133 267,43 zł”. Najważniejsza zmiana zaproponowana w nowelizacji dotyczy art. 30a ust. 2 ustawy o funduszu i polega na „utrzymaniu zwiększonej stawki dopłaty z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej z kwoty nie wyższej niż 1,00 zł do kwoty nie wyższej niż 3,00 zł do dnia 31 grudnia 2023 r.”. „Zaproponowane zmiany w art. 21 i art. 30a ust. 2 ustawy o Funduszu mają istotne znaczenie dla funkcjonowania Funduszu, ponieważ dają pewność organizatorom publicznego transportu zbiorowego w zakresie obowiązywania zwiększonej stawki dopłaty z Funduszu do końca 2023 r.”.

W Sejmie za niniejszą nowelizacją głosowało 448 posłów, 8 było przeciw, a 3 się wstrzymało.

Będę głosował za niniejszą nowelizacją. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Omawiana dziś ustawa o zmianie ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej zmienia ustawę o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych, która weszła w życie w 2019 r.

Dotychczasowe rozwiązania wprowadzały mechanizm dofinansowania realizacji zadań własnych organizatorów w zakresie przewozów autobusowych, pozwalając na tworzenie spójnej i zorganizowanej sieci transportu publicznego. Coroczne przychody funduszu szacowane są na kwotę 800 milionów zł. Z aktualnych danych wynika, że w naborze na 2022 r. dopłatą z funduszu objęto 4 tysiące 901 linii komunikacyjnych, a wnioski o dopłaty były na kwotę wynoszącą 543 miliony zł.

Okazało się jednak, że w związku z rosnącym zainteresowaniem przewozami w 4 województwach zostały przekroczone limity środków przyznane tym województwom na rok bieżący. Obecnie obowiązujące przepisy epizodyczne przewidują dopłatę 3 zł na jeden wozokilometr przewozów do 31 grudnia 2022 r., zaś omawiana ustawa przewiduje przedłużenie tego okresu do 31 grudnia 2023 r., co daje organizatorowi pewność finansowania przewozów na okres wydłużony o rok. Ponadto przewiduje się także przesunięcie środków funduszy z poszczególnych województw do tych województw, w których limit środków okazał się niewystarczający. Nowe przepisy uelastyczniają dysponowanie środkami z dopłat przez dysponenta funduszu i znoszą obligatoryjny termin 31 sierpnia na przenoszenie środków między województwami. Po wejściu w życie procedowanej ustawy kwoty niezaangażowanych środków funduszu na wniosek wojewodów będą mogły być im przekazane na objęcie dopłatą tych wniosków, które znajdują się poza limitem. Pozwoli to na zwiększenie liczby przejazdów autobusowych dofinansowywanych z funduszu.

Trudno nie popierać tych rozwiązań, jeśli mogą się one przyczynić do zwiększenia liczby linii połączeń autobusowych bądź utrzymania tych, którym groziła likwidacja.

Trudno w tym miejscu nie przypomnieć, że we wcześniejszych debatach wskazywaliśmy, iż początkowe dopłaty do wozokilometra nie były adekwatne do kosztów utrzymania określonych linii autobusowych, co potwierdziło życie. Dla przykładu, w 2019 r. wykorzystano ten fundusz tylko w 3%, a w 2020 r. w 17%. Obecna kwota 3 zł, która została zaproponowana w 2021 r., oczywiście wzbudziła zaangażowanie i zainteresowanie, powstały nowe linie autobusowe i zwiększyła się częstotliwość przewozów pasażerskich. Ale już dzisiaj warto by było zastanowić się, czy 3 zł będzie kwotą wystarczającą dla utrzymania zainteresowania samorządów rozwojem komunikacji autobusowej. Musimy mieć na uwadze gwałtowny wzrost cen paliwa, które znów skoczyły powyżej 6 zł za litr, mimo obowiązywania tarczy paliwowej, a pamiętajmy, że ta tarcza kończy się 31 lipca br. Jeśli VAT podskoczy z 8% do 23%, to i cena paliwa oczywiście odpowiednio wzrośnie. Dodatkowo trzeba mieć na uwadze rosnące koszty osobowe i każde inne koszty w dobie inflacji. Dobrze, że dzisiaj jest 3 zł dopłaty do wozokilometra, ale nie zamykajmy dyskusji nad potrzebą stałego rozwoju sieci połączeń autobusowych w poszczególnych województwach.

Będę głosować za przyjęciem tej ustawy. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Gorgoń-Komor w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!

Oczy całego świata są w tym momencie skierowane na Ukrainę. Dzisiaj mija piętnasty dzień walki z rosyjskimi żołnierzami. Nie zapominajmy jednak, że oczy całego świata są także skierowane na Polskę. Jestem dumna z naszych rodaków, którzy w tak wyjątkowy sposób zjednoczyli się w geście pomocy. Robią to oddolnie, w formie wolontariatu, ponad jakimikolwiek podziałami politycznymi – wszystko dla dobra naszych ukraińskich przyjaciół.

Nie ulega wątpliwości, że po raz kolejny obudziliśmy się pewnego dnia w innej rzeczywistości. Znów czujemy przerażenie, strach, obawę i smutek. W tej sytuacji w żaden sposób nie pomaga nasz nieudolny rząd. Tak jak wspomniałam, jestem dumna z Polaków, ale wstyd mi za decyzje rządzących. Przypisywanie sobie czyichś zasług to nieodzowny element polityki i zarządzania posłów PiS. Dostałam niepokojące informacje z województwa małopolskiego, w którym samorząd i oddolne inicjatywy społeczne utworzyły zbiórkę niezbędnych artykułów dla naszych sąsiadów z Ukrainy. Okazało się, że wojewoda małopolski wydał polecenie o przekazaniu wszystkich zebranych artykułów do Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Czy w taki sposób państwo radzi sobie z sytuacją? Od dawna wiemy, że rząd coś musi obywatelom najpierw zabrać, żeby potem móc to dać. To absurdalne.

Przedłożona ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa jest kolejną kompromitacją rządu PiS. Złożona w drugim czytaniu poprawka gwarantująca funkcjonariuszom publicznym bezkarność za złamanie dyscypliny finansów publicznych i złe gospodarowanie pieniędzmi jest niedopuszczalna. Dlaczego nie chcecie ponosić odpowiedzialności za tak poważne kwestie? Kto będzie tę odpowiedzialność brał na siebie? Kontrola nad wydatkami jest bezwzględnie potrzebna.

Wysiłki Polaków na pewno będą docenione, a polityka obozu rządzącego będzie generować coraz większy chaos i problemy, także poważne problemy gospodarcze. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senator Agnieszki Kołacz-Leszczyńskiej w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Kiedy dzisiaj podczas posiedzenia komisji usłyszałam, że 88% naszych obywateli pozytywnie ocenia działania rządu dotyczące wsparcia Ukraińców, nie omieszkałam wyrazić swojego oburzenia. Otóż wszystko, prawie wszystko, co się zdarzyło od 24 lutego, co związane było z codziennymi wydarzeniami i niesieniem pomocy, spoczywało na barkach indywidualnych obywateli, opierało się na wysiłkach organizacji pozarządowych. Jeśli chodzi o obciążenie logistyczne, ale także finansowe, to całe to ogromne wyzwanie podjęte zostało przez samorządy.

To, że ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa pojawia się dopiero teraz, świadczy o tym, że nie wykonaliście żadnego ruchu, nie przemyśleliście tego w sposób odpowiedzialny, tym bardziej że wiedzę o tym, że konflikt Rosji z Ukrainą może się wydarzyć, posiadaliście już od listopada ubiegłego roku. Czyli 24 lutego wszystkie służby państwa polskiego powinny być postawione w stan gotowości, a tak się niestety nie stało.

Przykładem braku wizji i odpowiedzialności niech będzie dworzec kolejowy w Warszawie, w przypadku którego prawidłowej organizacji pomocy nie udźwignął wojewoda mazowiecki. Gdyby nie zapobiegawczość samorządów, dużo większe tłumy Ukraińców koczowałyby w wielu innych miejscach w Polsce.

Oburzam się też, kiedy po suchych słowach wdzięczności wypowiadanych przez niektórych ministrów, od razu pojawiają się słowa mówiące o tym, że państwo polskie zdało egzamin. Otóż chcę z całą stanowczością powiedzieć, że niestety rząd PiS nie podołał, nie zdał egzaminu, nie uporał się ze skutkami wojny u naszych najbliższych sąsiadów, podobnie jak to miało miejsce z wyzwaniami pandemicznymi, które zakończyły się śmiercią tysięcy Polaków.

Ten kryzys pokazał, że to my, Polacy, zdaliśmy po raz kolejny egzamin z solidarności. I to my, Polacy, jesteśmy bohaterami, najczęściej cichymi i bezinteresownymi, o wielkich, dobrych sercach. Za to bardzo dziękuję. Kłaniam się nisko za każdy najmniejszy gest, za oddany, podarowany czas. Obyśmy wspólnie poradzili sobie z tą koszmarną wojenną rzeczywistością. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Władimir Putin, najeżdżając na Ukrainę, zamienił życie jej obywateli w piekło. To, co mogło wydawać się koszmarem, stało się rzeczywistością. Serca i umysły naszych sąsiadów, Ukraińców, Putin wypełnił strachem o życie i zdrowie. Rosja, decydując się na ataki wobec cywilów, targnęła się na ich cały życiowy dorobek. Wielu mieszkańców Ukrainy, zwłaszcza kobiet i dzieci, zostało skazanych na ucieczkę z ojczyzny – na ucieczkę pod gradem bomb, w pośpiechu i strachu o jutro. Do Polski przybyło już ponad milion uchodźców z Ukrainy. Wobec takich zbrodni naszym moralnym obowiązkiem jest wsparcie i solidarność. Błyskawicznie uruchomiliśmy bardzo rozbudowany system pomocy. Jest ona kierowana zarówno bezpośrednio na Ukrainę, jak i do tych, którzy znajdą się już po stronie polskiej.

Projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przygotowany w trybie pilnym przez rząd premiera Mateusza Morawieckiego to specjalne i kompleksowe rozwiązanie. W ustawie zawarte zostały szczegółowe regulacje dotyczące pobytu, pracy, edukacji, opieki zdrowotnej obywateli Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Polsce, a także zasady dotyczące finansowania tych zadań przez rząd.

Ustawa ta m.in. otworzy polski rynek pracy obywatelom Ukrainy, którzy schronili się w Polsce z powodu rosyjskiej agresji. Zabezpieczono w niej też finansowanie przejściowego, 2-miesięcznego okresu wsparcia dla osób, które przyjęły pod swój dach obywateli Ukrainy. Dzienne wsparcie na 1 osobę wyniesie 40 zł, co w skali miesiąca da ok. 1 tysiąca 200 zł. Ustawa reguluje również kwestię legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terenie Polski, jak również pomocy udzielanej przez rząd i samorządy. Chodzi m.in. o zakwaterowanie, zapewnienie całodziennego wyżywienia zbiorowego, transport do miejsc zakwaterowania. Obywatele Ukrainy będą mogli ubiegać się o jednorazowe wsparcie na utrzymanie. Rząd przeznaczy dodatkowe środki z budżetu państwa na kształcenie uczniów z Ukrainy. Obywatel Ukrainy, który legalnie wjechał do Polski od 24 lutego 2022 r. bezpośrednio z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi i deklaruje zamiar pozostania w Polsce, będzie mógł legalnie przebywać na terenie Polski przez 18 miesięcy.

Ustawa zakłada nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Rozwiązanie to pozwoli na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL, na wniosek zawierający katalog podstawowych danych. Będzie to odformalizowana procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania. W celu ułatwienia dostępu do usług publicznych online przewiduje się, że wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać profil zaufany. Uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa. Każdy obywatel Ukrainy uciekający przed wojną ma zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia na tych samych zasadach co obywatele polscy.

Dziękując stronie rządowej, musimy równocześnie pamiętać, że ta pomoc nie byłaby możliwa gdyby nie miliony Polaków. Nie ma dziś wystarczających słów, które mogłyby wyrazić podziękowanie dla wszystkich osób angażujących się w tę pomoc. Dziękujemy też za współpracę wszystkim samorządom i organizacjom pozarządowym. Dzisiaj Polska, nasz rząd, nasze społeczeństwo pokazują całemu światu, jak można pomagać. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Ewy Mateckiej w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senator Ewy Mateckiej w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa zawiera niezwykle potrzebne i pilnie oczekiwane rozwiązania mające pomóc obywatelom Ukrainy przybywającym na teren RP z terenów objętych wojną na Ukrainie wywołaną agresją Rosji na wolny kraj – Ukrainę.

Dobra i zgodna współpraca nad tym projektem ustawy zaowocowała wieloma dobrymi rozwiązaniami w zakresie m.in. pomocy i ochrony socjalnej, ochrony zdrowia, dostępu do rynku pracy, dostępu do edukacji. Niemniej ustawa ta wymaga wielu zmian poprawiających jej skuteczność np. w zakresie objęcia pomocą obywateli Ukrainy przybywających na teren RP z wszystkich kierunków, a nie wyłącznie bezpośrednio z Ukrainy. Ponadto usprawnienia wymaga procedura przyznawania numeru PESEL. Należy również wprowadzić pełną kontrolę parlamentu nad gromadzeniem oraz wydatkowaniem środków z funduszu w BGK przeznaczonego na udzielanie rzeczonej pomocy. Ważną kwestią jest konieczność szybkiego wprowadzenia obowiązku wszystkich szczepień ochronnych wynikających z kalendarza szczepień dla dzieci uchodźców, których na terytorium Polski jest już ponad 500 tysięcy. Pilną sprawą do uregulowania jest również wprowadzenie uproszczonych procedur związanych z pieczą zastępczą dla dzieci. W zakresie ochrony zdrowia istotne byłoby także wprowadzenie zasady dotyczącej możliwości zatrudnienia kadry medycznej – pielęgniarek, lekarzy – przybyłej w Ukrainy, a nieznającej języka polskiego, w podmiotach leczniczych, w których znajdują się pacjenci z Ukrainy.

Absolutnie niedopuszczalny i bulwersujący jest zapis art. 82 tejże ustawy, wprowadzający bezkarność urzędniczą za popełnione przestępstwo z zakresu finansów publicznych i inne.

Oczywiste jest dziś, że wszystko to, co może się wydawać wystarczające w tym momencie, wkrótce może wymagać dalszego uzupełnienia i poszerzenia o nowe formy pomocy wychodzące naprzeciw dynamicznie zmieniającej się sytuacji.

W tym miejscu należy z dużym uznaniem i szacunkiem odnieść się do nieocenionej pomocy, jaką polskie społeczeństwo, samorządy różnych szczebli, organizacje pozarządowe niosą wszystkim obywatelom przybywającym z Ukrainy objętej wojną.

Przemówienie senator Małgorzaty Kopiczko w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senator Małgorzaty Kopiczko w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Dnia 7 marca br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, której przepisy dadzą możliwość zwiększenia pomocy ukraińskim obywatelom przebywającym w Polsce w związku z agresją militarną Rosji. Wśród przepisów znalazły się rozwiązania dotyczące edukacji, szkolnictwa wyższego, w tym kwestie dotyczące zatrudniania nauczycieli w szkołach, placówkach, zatrudniania nauczycieli akademickich, naukowców na uczelniach, możliwości kontynuowania studiów w Polsce, organizacji roku akademickiego, pomocy socjalnej dla studentów, a także zasad kontynuacji studiowania na polskich uczelniach.

W zakresie oświaty i wychowania w projekcie ustawy zaproponowane są następujące rozwiązania.

1. Możliwość przekazania z budżetu państwa dodatkowej subwencji dla jednostek samorządu terytorialnego.

2. Możliwość tworzenia innych lokalizacji prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowanych organizacyjnie nie tylko szkołom, ale także przedszkolom.

3. Możliwość przydzielenia nauczycielowi (za jego zgodą) przez dyrektora szkoły godzin ponadwymiarowych w wymiarze, wyższym niż 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć.

4. Ułatwienie zatrudnienia na stanowisku pomocy nauczyciela obywateli Ukrainy, którzy znają język polski w mowie i piśmie w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie posługuje się językiem polskim.

5. Umożliwienie podjęcia pracy bez zawieszenia prawa do świadczenia kompensacyjnego.

6. Zwolnienie osób z Ukrainy, poszkodowanych w wyniku działań wojennych, z opłat za złożenie wniosku do kuratora oświaty o uznanie poziomu wykształcenia w Polsce oraz posiadania uprawnień do kontynuowania nauki na studiach.

W zakresie nauki i szkolnictwa wyższego w projekcie ustawy zaproponowane są następujące rozwiązania.

1. Możliwość ubiegania się obywateli Ukrainy o stypendium socjalne i kredyt studencki na podstawie oświadczenia o sytuacji rodzinnej i materialnej. W stosunku do nich zniesione będą także ograniczenia w zakresie liczby zapomóg, które może wypłacić uczelnia.

2. Możliwość kontynuacji kształcenia przez obywateli polskich i obywateli Ukrainy, którzy 24 lutego 2022 r. byli studentami uczelni w Ukrainie, a nie mają dokumentów poświadczających okresy studiów, zdane egzaminy, zaliczenia lub praktyki zawodowe.

3. Zaproponowano rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadku obywateli polskich, którzy 24 lutego 2022 r. byli studentami uczelni działającej na terytorium Ukrainy na kierunkach medycznych i zostali przyjęci przez uczelnię polską na studia na kierunku odpowiadającym odbywanym przez nich studiom, opłaty za studia niestacjonarne albo studia w języku obcym będą pobierane w wysokości nieprzekraczającej wysokości opłat za te studia na uczelni w Ukrainie. Jednocześnie, jeżeli studenci ponieśli już koszty czesnego za semestr letni na uczelni ukraińskiej, na polskich uczelniach nie będą ponownie ponosili tych kosztów w danym semestrze.

4. Uczelnie będą mogły przeprowadzać postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie m.in. w odniesieniu do obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, lub obywateli polskich, którzy wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 r., a którzy nie posiadają dyplomów ukończenia studiów uzyskanych za granicą.

5. Obywatel Polski lub obywatel Ukrainy, który wjechał na terytorium Polski legalnie bezpośrednio z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 r., który oświadczy, że 24 lutego 2022 r. pracował jako nauczyciel akademicki lub pracownik naukowy na terytorium Ukrainy oraz posiada wymagany tytuł zawodowy, stopień naukowy, stopień w zakresie sztuki lub tytuł profesora i odpowiednie kwalifikacje do zajmowania danego stanowiska, może zostać zatrudniony w uczelni, jednostce naukowej, Polskiej Akademii Nauk, instytucie badawczym, Sieci Badawczej Łukasiewicz bez przeprowadzenia konkursu.

6. Możliwość niepublikowania imion i nazwisk cudzoziemców, którzy otrzymali lub otrzymają stypendia m.in. w ramach dwóch programów stypendialnych Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Proponowane przepisy będą spełniały funkcję ochronną w stosunku do stypendystów NAWA.

7. Możliwość dokonania przez uczelnie zmian w podjętych uchwałach rekrutacyjnych na studia rozpoczynające się w drugim semestrze roku akademickiego 2021/2022 oraz w roku akademickim 2022/2023 oraz wyłączenie stosowania przepisów ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce do zmian regulaminu studiów wprowadzanych do 30 września 2022, w zakresie niezbędnym dla przyjęcia na studia, w drodze przeniesienia z uczelni ukraińskich, osób, które 24 lutego 2022 r. posiadały status studenta uczelni działającej na terytorium Ukrainy. Dotyczy to wyłączenia stosowania przepisów, na podstawie których regulamin studiów jest uchwalany co najmniej na 5 miesięcy przed rozpoczęciem roku akademickiego, wymaga uzgodnienia z samorządem studenckim w określonym trybie i wchodzi w życie z początkiem roku akademickiego.

8. Możliwość zmiany przez rektora organizacji roku akademickiego 2021/2022 określonego w aktach wewnętrznych uczelni. W roku akademickim 2021/2022 możliwe będzie także prowadzenie w uczelni zajęć stacjonarnych i niestacjonarnych łącznie.

Konieczność przyjęcia tej ustawy jest bezdyskusyjna. Tu chodzi o życie ludzi, a zwłaszcza dzieci i młodzieży, którym funkcjonowanie w środowisku szkolnym pomoże wrócić do względnej normalności. Z pewnością zaś pomoże oderwać się od wojennej rzeczywistości wśród rówieśników w Polsce, a rodzicom pozwoli spokojnie zająć się poszukiwaniem i wykonywaniem pracy zarobkowej.

Już dziś trud zorganizowania nauki podejmują samorządy. Jednym z nich jest m.in. samorząd Giżycka z terenu Mazur. Burmistrz Wojciech Iwaszkiewicz wraz z zespołem z dużą rozwagą, a jednocześnie olbrzymią dynamiką stara się zaopiekować uchodźcami, zwłaszcza tymi najmłodszymi. W moim okręgu wyborczym jest to jedno z miast, które gości największą liczbę uchodźców. Przy współpracy z lokalną społecznością Związku Ukraińców w Polsce wspiera działania pomocowe.

Oto podjęte na dzień dzisiejszy działania przez miasto Giżycko.

Wystosowano komunikat dla rodziców lub opiekunów dzieci przybyłych z Ukrainy, w języku polskim i ukraińskim, o zasadach odbywania nauki, przyjmowania i zapisywania do szkół. Komunikat miasta został zamieszczony na stronie internetowej http:/gizycko.pl/informacja-dla-rodzicow-uczniow-przybywajacych-z-ukrainy/ oraz nagrany w lokalnej stacji Meloradio, również w dwóch językach.

Rodzice lub opiekunowie dzieci otrzymali informację, że w SP7 działa Międzyszkolny Zespół Nauczania Języka Ukraińskiego oraz Religii Grekokatolickiej.

W SP7 Giżycko pracuje już grupa nauczycieli i pracowników znających język ukraiński, którzy są przygotowani do prowadzenia zajęć edukacyjnych i opiekuńczych dla dzieci z Ukrainy. W związku z tym Szkoła Podstawowa Nr 7 jest szkołą wytypowaną na przyjęcie dzieci bezpośrednio do klas.

Przygotowano się również do zorganizowania tzw. oddziałów przygotowawczych dla dzieci z Ukrainy, na podstawie przepisów w rozdziale 7 ustawy – Prawo oświatowe i Rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, z uwzględnieniem procedowanej w parlamencie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.

Jeżeli zajdzie konieczność, to zapewniony zostanie również transport dzieci do szkół.

Przedstawione działanie jest przykładem ogromnego zaangażowania samorządu w pomoc dzieciom uchodźcom. Do tego wsparcie ustawowe jest konieczne, by móc rozszerzyć ofertę pomocową, dlatego apeluję do wszystkich państwa senatorów o przyjęcie stosownych uregulowań prawnych sformułowanych w ustawie dotyczącej pomocy uchodźcom.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa to bardzo ważne regulacje, bardzo pilne, pozwalające lepiej i skuteczniej pomagać ofiarom wojny w Ukrainie, dające odpowiednie kompetencje samorządom oraz wspierające tych naszych rodaków, którzy od pierwszych dni wojny pomagają obywatelom Ukrainy. Podkreślić należy kompleksowe uregulowania ustawowe, dotyczące wielu obszarów pomocy czy interwencji, w tym obywatelom polskim, którzy studiowali w Ukrainie do chwili wybuchu wojny, ale i studentom ukraińskim studiującym w Polsce.

Bardzo ważnym uregulowaniem ustawowym są zapisy otwierające rynek pracy dla obywateli Ukrainy – wystarczy jedynie zgłoszenie pracownika przez pracodawcę.

Oczywiście nie jest możliwe, aby w tak ekspresowym tempie uwzględnić w ustawie wszystkie sytuacje, z którymi przyjdzie się zmierzyć naszym obywatelom, naszym samorządowcom, naszym wolontariuszom, naszemu rządowi itd. To, co na szybko można było „wychwycić” w tej ustawie, znalazło swój wyraz w przygotowanych poprawkach, za którymi będę głosował.

Jednak nie sposób przejść do porządku dziennego nad zapisami ustawowymi dotyczącymi bezprawia urzędniczego, tym bardziej analizując w tym zakresie prace w komisjach sejmowych i debatę parlamentarną. Przypominało to trochę zabawę w kotka i myszkę, czego na pewno nie można podawać za wzór działania polskiego parlamentaryzmu. Na pewno będę głosował za poprawkami eliminującymi z tej ustawy te złe zapisy.

Trzeba mieć również świadomość tego, że w związku z dynamiką zdarzeń w Ukrainie nie jesteśmy w stanie do końca przewidzieć, ilu uchodźców napłynie do Polski w ciągu najbliższych tygodni czy miesięcy. W konsekwencji może to prowadzić do konieczności nowelizacji tej ustawy, bo nie wszystko od razu zostało przewidziane. Na pewno będziemy na to gotowi.

Powtórzę raz jeszcze: ustawa bardzo potrzebna, pilna i oczekiwana. Będę głosował za tą ustawą wraz z przegłosowanymi poprawkami. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senator Haliny Biedy w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Od kilkunastu dni mamy do czynienia z rosyjską agresją w Ukrainie. Tocząca się wojna pochłonęła już wiele ofiar bohaterskiego społeczeństwa ukraińskiego oraz spowodowała największy kryzys humanitarny od czasu II wojny światowej. Największa grupa uchodźców ze zrozumiałych powodów trafia do naszego kraju.

Polacy od pierwszego dnia ataku wspierają Ukrainę na wiele sposobów – począwszy od potępienia agresora, wprowadzenia sankcji czy oficjalnego wsparcia Ukrainy na różnych szczeblach organów państwa, przez pomoc uchodźcom od momentu przekroczenia granicy, zbiórki pieniężne, koncerty charytatywne, udzielanie gościny, przekazywanie darów, transport z granicy i wiele innych. Do tej pory było to głównie zaangażowanie samorządów, organizacji pozarządowych, kościołów czy indywidualnych mieszkańców. Procedowana dziś ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa jest pierwszą próbą wprowadzenia rozwiązań systemowych. Podawane dane o liczbie ponad 1,4 miliona uchodźców wymagają od nas szczególnej troski legislacyjnej. Ustawa dotyka wielu dziedzin życia w związku z sytuacją, w jakiej od 24 lutego br. znaleźli się zarówno obywatele Ukrainy, jak i Polacy.

Rzeczywista pomoc kierowana przez wiele podmiotów i osób wymaga prawnego wsparcia. Dotyczy ona sfery edukacji, pomocy społecznej, zatrudnienia, leczenia, mieszkania i wielu innych. Na ten moment wyznaczono cezurę czasową na 18 miesięcy. Każdy z nas ma nadzieję na szybkie zakończenie działań wojennych, ale nikt z nas nie wie, jaki będzie przebieg konfliktu, ilu uchodźców jeszcze trafi do Polski, kiedy sytuacja się unormuje itd.

Po przyjęciu ustawy czeka nas jej wdrożenie w życie. Może też się okazać, że będzie potrzebna jej nowelizacja wprowadzająca nowe rozwiązania aktualizujące, z uwagi na zmieniający się stan potrzeb i oczekiwań zarówno uchodźców, jak i Polaków oraz wszystkich instytucji wspierających. Warta odnotowania jest też współpraca z samorządami przy rozwiązaniu ustawy oraz nadzieja na przyjęcie w Sejmie poprawek zgłoszonych przez senatorów.

Na koniec składam podziękowania tym wszystkim, którzy od pierwszych chwil agresji pomagają, wspierają, opiekują się i angażują w jakąkolwiek pomoc dla uchodźców. Razem pomagamy! Solidarni z Ukrainą!

Przemówienie senatora Ryszarda Majera w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Majera w dyskusji nad punktem 16. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Goście!

Rosyjska agresja na Ukrainę zburzyła dotychczasową architekturę bezpieczeństwa. Wojna to nie tylko pogwałcenie prawa międzynarodowego. To przede wszystkim ludzkie dramaty. Niesie ze sobą strach, cierpienie i łzy. Polska w tej dramatycznej sytuacji otwiera się na obywateli zagrożonego państwa. Wymiernym sposobem okazania tego otwarcia jest procedowana przez Wysoką Izbę ustawa.

Rada Ministrów przyjęła w trybie pilnym projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. To specjalne i kompleksowe rozwiązanie. W ustawie zawarliśmy regulacje dotyczące pobytu, pracy, edukacji, opieki zdrowotnej obywateli Ukrainy, którzy znaleźli schronienie w Polsce, a także zasady dotyczące finansowania tych zadań przez rząd. Ustawa m.in. otworzy polski rynek pracy przed obywatelami Ukrainy, którzy schronili się w Polsce z powodu rosyjskiej agresji.

W ustawie zakłada się finansowanie przejściowego, dwumiesięcznego okresu wsparcia dla osób, które przyjęły pod swój dach obywateli Ukrainy. Dzienne wsparcie na jedną osobę wyniesie 40 zł, co w skali miesiąca da ok. 1 tysiąca 200 zł. Ustawa reguluje kwestię legalnego pobytu obywateli Ukrainy na terenie Polski. Nowe przepisy regulują też pomoc udzielaną przez rząd i samorządy. Chodzi m.in. o zakwaterowanie, zapewnienie całodziennego wyżywienia zbiorowego, transport do miejsc zakwaterowania. Obywatele Ukrainy będą mogli ubiegać się o jednorazowe wsparcie na utrzymanie. Rząd przeznaczy dodatkowe środki z budżetu państwa na kształcenie uczniów z Ukrainy. Każdy obywatel Ukrainy uciekający przed wojną ma zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia na tych samych zasadach co obywatele polscy.

W sposób szczególny pragnę zwrócić uwagę na zapisy dotyczące otwarcia się polskiego środowiska akademickiego zarówno na studentów, jak i na wykładowców ukraińskich uczelni wyższych. To ważne, by elita tego kraju nadal mogła się rozwijać, mimo wojny i rosyjskiej agresji, aby młodzież mogła poszerzać swoje horyzonty naukowe, a uczeni podejmowali badania. Jestem przekonany, że polskie uczelnie wyższe szeroko otworzą się na wszystkich, którzy pragną wstąpić w ich progi. To rozwiązanie doraźne, ale bardzo potrzebne. Trzeba jednak mieć na uwadze, że scenariusze mogą być różne i jeśli działania wojenne będą się przedłużać, to być może trzeba będzie pomyśleć o utworzeniu jednej uczelni wyższej, która będzie miała charakter emigracyjnego uniwersytetu ukraińskiego. Taka uczelnia, utworzona ze wsparciem polskich uczelni wyższych, mogłaby kształcić w Polsce ukraińskie elity, pielęgnować naukę i język. Pewnie dziś za wcześnie mówić o Uniwersytecie Wschodnim, ale musimy być gotowi, jeśli nadejdzie taka konieczność.

Pragnę podziękować rządowi pana premiera Mateusza Morawieckiego za przygotowany projekt ustawy i za sprawność dotychczasowych działań, które przywracają uchodźcom wiarę w normalność i zapewniają to, co dla każdego człowieka jest najważniejsze – bezpieczeństwo.