Narzędzia:

Posiedzenie: 16. posiedzenie Senatu RP X kadencji, 1 dzień


29 i 30 września oraz 13 i 14 października 2020 r.
Przemówienia z dnia następnego

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jak podkreślono w uchwale w 45-lecie ruchu Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce, „środowisko Uniwersytetów Trzeciego Wieku było inicjatorem rozwoju polityki senioralnej w Polsce, współtworzonej z rządem, Sejmem i Senatem oraz organami samorządu terytorialnego, a także zorganizowanej aktywności reprezentacji osób starszych w środowisku lokalnym, a także na poziomie regionalnym i krajowym”. „Senat Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szczególnej roli Uniwersytetów Trzeciego Wieku we współczesnej Polsce i ich znaczeniu dla edukacji i aktywności społecznej osób starszych, oddaje hołd profesor Halinie Szwarc oraz składa podziękowania wszystkim osobom współtworzącym ruch Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce”.

Cieszę się że liczba uniwersytetów wzrasta zarówno w kraju, jak i w moim regionie. Cieszę się również, że rząd Prawa i Sprawiedliwości od 5 lat wzmacnia seniorów i uniwersytety, stale zwiększając liczbę środków i tworząc nowe programy wsparcia realizowane przez Ministerstwo Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Cieszę się także z ogromnego wsparcia tej idei ze strony naszych samorządów.

Dziękuję inicjatorom niniejszej uchwały. Pamiętając bogatą historię uniwersytetów trzeciego wieku, liczymy, że ich liczba nadal będzie wzrastała z korzyścią dla naszych seniorów.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wprowadzane do prawa krajowego przepisy unijne stanowiące tzw. filar techniczny IV pakietu kolejowego w zakresie działalności jednostek notyfikowanych na podstawie dyrektywy unijnej w sprawie interoperacyjności systemu kolei mają na celu dalszy rozwój tego sektora.

Filar techniczny IV pakietu kolejowego zakłada wzmocnienie roli Agencji Kolejowej Unii Europejskiej (ERA), która przejmie część kompetencji krajowych organów ds. bezpieczeństwa (NSA) w państwach członkowskich Unii. Agencja Kolejowa Unii Europejskiej będzie wydawała jednolite certyfikaty bezpieczeństwa, zezwolenia na wprowadzenie pojazdu kolejowego do obrotu, a także będzie dokonywała preautoryzacji systemu ERTMS. Ponadto agencja będzie wydawała przewoźnikom kolejowym jednolity certyfikat bezpieczeństwa, który zastąpi certyfikat bezpieczeństwa wydawany do tej pory przez krajowe organy ds. bezpieczeństwa. Agencja będzie działała jako punkt kompleksowej obsługi poprzez platformę informatyczną, za pomocą której wnioskodawcy będą zdalnie składać wnioski i przesyłać dokumenty.

W związku z tym znacząco zmieni się rola prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w zakresie wydawania zezwoleń technicznych. Nowela zobowiązuje prezesa Urzędu Transportu Kolejowego do poboru opłat za wydanie m.in. autoryzacji i certyfikatów bezpieczeństwa, a także do wydawania zezwoleń na dopuszczenie urządzeń przytorowych do eksploatacji czy pojazdów kolejowych do obrotu, ale tylko w przypadku, gdy obszar użytkowania tego pojazdu jest ograniczony do terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rolą prezesa UTK będzie również badanie zgodności z siecią oraz krajowymi przepisami technicznymi w procesie wydawania przez agencję zezwolenia na wprowadzenie pojazdu do obrotu.

Celem niniejszej ustawy jest zapewnienie ciągłości działania jednostek notyfikowanych. Popieram zmiany wdrażane w tym projekcie rządowym.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Jak podkreślono w uzasadnieniu i opinii Biura Legislacyjnego, głównym założeniem ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym jest częściowe wdrożenie filara technicznego IV pakietu kolejowego, który obejmuje implementację do prawa krajowego:

– dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 138 z 26.05.2016, str. 44, z późn. zm.),

– dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei (Dz. Urz. UE L 138 z 26.05.2016, str. 102, z późn. zm.).

Tak więc nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym, będąca projektem rządowym, wprowadza do prawa krajowego przepisy unijne stanowiące tzw. filar techniczny IV pakietu kolejowego. Filar techniczny IV pakietu kolejowego zakłada wzmocnienie roli Agencji Kolejowej Unii Europejskiej, która przejmie niektóre kompetencje krajowych organów do spraw bezpieczeństwa w państwach członkowskich Unii – w przypadku Polski organem jest prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Agencja ta będzie więc wydawała certyfikaty bezpieczeństwa oraz zezwolenia na wprowadzenie pojazdów kolejowych do obrotu. Ponadto będzie wydawała certyfikaty bezpieczeństwa przewoźnikom kolejowym w formie jednolitej – do tej pory wydawały je krajowe organy do spraw bezpieczeństwa.

W Sejmie za przyjęciem ustawy głosowało 436 posłów, przy czym 12 głosowało przeciw, ani jeden nie wstrzymał się od głosu. Popieram wspomniany projekt nowelizacji.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego, będąca projektem rządowym, ma na celu przeprowadzenie dużych zmian w organizacji i funkcjonowaniu centrów powiadamiania ratunkowego, w skrócie CPR. Zmiana wprowadza korekty w organizacji i funkcjonowaniu centrów powiadamiania ratunkowego (CPR), reorganizuje system szkoleń pracowników centrów powiadamiania ratunkowego, wprowadza nadzór nad pracą centrów i pracowników CPR oraz reguluje zagadnienia związane z funkcjonowaniem aplikacji mobilnej „Alarm 112”, służącej do przekazywania zgłoszeń alarmowych w formie SMS-ów.

Co ważne, jak podkreślono w opinii Biura Legislacyjnego: „W art. 4 ustawy (art. 1 pkt 3 noweli), określono katalog zadań ministra właściwego do spraw administracji publicznej w systemie powiadamiania ratunkowego. Minister właściwy do spraw administracji publicznej:

1) planuje i organizuje system na terenie kraju oraz nadzoruje i koordynuje jego funkcjonowanie za pośrednictwem Krajowego Centrum Monitorowania Systemu Powiadamiania Ratunkowego;

2) określa limit operatorów numerów alarmowych, starszych operatorów numerów alarmowych, koordynatorów oraz koordynatorów-trenerów w poszczególnych centrach;

3) powołuje komisję odwoławczą od wyniku egzaminu dla operatorów numerów alarmowych;

4) zapewnia upowszechnianie wiedzy o numerach alarmowych;

5) publikuje na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw administracji publicznej statystyki dotyczące funkcjonowania systemu”.

Generalnie ustawa ta ma wprowadzić możliwość awansu zawodowego pracowników Centrów Powiadamiania Ratunkowego, by móc korzystać z ich doświadczenia. Ponadto w ustawie pojawiły się zapisy o ochronie pracowników – operatorzy numerów alarmowych będą objęci ochroną, jaka przysługuje funkcjonariuszom publicznym. Ustawa wprowadza także liczne zagadnienia związane z powstaniem Krajowego Centrum Monitorowania Systemu Powiadamiania Ratunkowego. Jasno określa jego zadania, wskazując, że będzie ono m.in. utrzymywało i rozwijało system teleinformatyczny Centrów Powiadamiania Ratunkowego, będzie prowadzić szczegółowy nadzór nad przestrzeganiem procedur obsługi zgłoszeń alarmowych, a przede wszystkim dołoży wszelkich starań w szkoleniu pracowników CPR, przygotowując ciekawe i obfitujące w wiedzę szkolenia.

W Sejmie za przyjęciem ustawy głosowało 454 posłów, nie było głosów przeciw, 1 poseł wstrzymał się od głosu. Zdecydowanie popieram niniejszą nowelizację.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Nadrzędnym celem ustawy o zmianie ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego jest konieczność dokonania zmian, które będą dotyczyć przede wszystkim organizacji i funkcjonowania powiadamiania ratunkowego. Zmiany muszą być również wprowadzone w obrębie reorganizacji zadań związanych z przygotowywaniem i przeprowadzaniem szkoleń pracowników centrów powiadamiania ratunkowego oraz prowadzeniem nadzoru nad pracą centrów i ich pracowników zarówno na poziomie lokalnym, jak i centralnym.

Ustawa dotyka przede wszystkim bardzo istotnej kwestii, jaką jest bezpieczeństwo wszystkich obywateli. Zakładana nowelizacja niestety jest spóźniona, ponieważ środowisko operatorów numerów alarmowych zgłaszało swoje niezadowolenie dużo wcześniej. Ustawa posiada również aspekty pozytywne, a jednym z nich jest odejście od regularnego certyfikowania pracowników będących cały czas aktywnymi zawodowo. Certyfikowane będą osoby nowe oraz mające ponaddwuletnią przerwę w tego rodzaju pracy. Kolejnym aspektem, który popiera również środowisko dyspozytorów, jest rozbudowa struktury pionowej, stwarzająca perspektywę awansu zawodowego i obiektywnego różnicowania pracowników wedle doświadczenia i posiadanych kompetencji. Struktura zostanie rozbudowana od operatora numerów alarmowych, przez starszego operatora numerów alarmowych, aż do koordynatora i koordynatora – trenera. Przepisy dotyczące operatorów numerów alarmowych, którzy zostaną objęci ochroną przysługującą funkcjonariuszom publicznym, należy również ocenić pozytywnie.

Niemniej jednak wiele wątpliwości budzi przepis stanowiący, iż od 1 stycznia 2021 r. w województwach śląskim i mazowieckim mogą działać tylko 2 dyspozytornie medyczne, a pozostałe zostaną zlikwidowane. Należy wziąć tutaj pod rozwagę to, że w mniejszych dyspozytorniach występuje dużo lepsze rozeznanie dotyczące terenu, co wpływa na szybsze zlokalizowanie miejsca zdarzenia. Zatem należy zakładać, iż likwidacja mniejszych dyspozytorni odbije się niekorzystnie na mieszkańcach tych województw.

Niemniej jednak cały projekt przedłożonej nowelizacji należy uznać za potrzebny. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Główną przesłanką przygotowania projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego była konieczność przeprowadzenia zmian w organizacji i funkcjonowaniu centrów powiadamiania ratunkowego, czyli CPR.

Jedną z kluczowych zmian zawartych w tej ustawie jest otwarcie przed operatorami numerów alarmowych możliwości awansu zawodowego poprzez wprowadzenie gradacji stanowisk i dodanie do struktury organizacyjnej stanowisk starszego operatora numerów alarmowych, koordynatora i koordynatora-trenera. Moim zdaniem efektem tych zmian będzie zatrzymanie w strukturach CPR najbardziej zaangażowanych i doświadczonych pracowników, których wkład w budowę sprawnie funkcjonującego systemu powiadamiania ratunkowego jest kluczowy.

Ustawa ta przewiduje również wprowadzenie szkoleń na szczeblu centralnym, co pozwoli sprawować realny nadzór nad pracą CPR oraz nad bieżącą pracą operatorów numerów alarmowych. W ramach doskonalenia zawodowego planuje się podział szkoleń na obowiązkowe i dodatkowe. Każdy pracownik CPR będzie zobowiązany do odbycia określonej liczby szkoleń doskonalących w ciągu roku. Szkolenia przeprowadzane będą w szczególności w formie warsztatów i e-learningu, a kończone będą testem.

Dodatkowo w ramach proponowanych zmian legislacyjnych wprowadzona zostanie definicja aplikacji mobilnej, która dzięki zastosowaniu piktogramów umożliwi dokonanie zgłoszenia na numer alarmowy 112 osobom z niepełnosprawnościami, w tym osobom głuchym i niedosłyszącym. Warunkiem skorzystania z aplikacji mobilnej będzie jej pobranie, np. ze strony internetowej MSWiA, oraz zarejestrowanie się. Aplikacja mobilna będzie częścią wykorzystywanego w centrach powiadamiania ratunkowego systemu teleinformatycznego.

W związku z występowaniem czynników szkodliwych, jakie wiążą się z pracą pod dużą presją czasu – konieczne jest podejmowanie szybkich decyzji i działań, od których zależy życie, zdrowie i bezpieczeństwo ludzi – u pracowników CPR zatrudnionych na stanowisku operatora numerów alarmowych istnieje duże ryzyko pojawienia się objawów podobnych do zespołu stresu pourazowego. W ustawie proponuje się zwiększenie etatów psychologów w CPR z 0,25 etatu do pełnego etatu, a w CPR, gdzie liczba operatorów jest wyższa niż 100, do 2 etatów.

Na reformę systemu powiadamiania ratunkowego od lat czekają pracownicy 17 centrów powiadamiania ratunkowego. W pełni popieram zmiany wprowadzane w ustawie.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu dzisiejszym rozpatrujemy w izbie wyższej sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z działalności w 2019 roku, sprawozdanie, w mojej opinii, bardzo szerokie i rzetelnie przygotowane, w którym wypunktowane zostały również podstawowe problemy, z jakimi muszą zmagać się w dzisiejszych czasach media publiczne. Dokument zawiera informacje dotyczące sposobu realizowania ustawowych zadań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w roku sprawozdawczym 2019.

Ważnym aspektem przedstawionym w sprawozdaniu jest ciągle zbyt niska ściągalność opłat abonamentowych. Jak podkreślono, „W ramach postępowań administracyjnych dotyczących umarzania i rozkładania na raty zaległości z tytułu opłat abonamentowych do KRRiT wpłynęło 31356 wniosków od abonentów. Rozpatrzono 74476 wniosków z lat 2006–2019. Wydano 63480 decyzji oraz 10996 postanowień i zawiadomień kończących wniosek. W oparciu o ustawowe kryteria KRRiT umorzyła zaległości abonamentowe na kwotę ponad 14,3 mln zł, a zadłużenia w wysokości około 1,2 mln zł zostały rozłożone na raty. Wydano 4580 decyzji, na podstawie których odmówiono umorzenia lub rozłożenia na raty zaległości abonamentowych na łączną kwotę ponad 5,2 mln zł”.

Jak podkreślił przewodniczący KRRiT Witold Kołodziejski, „W 2019 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zintensyfikowała prace związane z wdrażaniem nowego systemu organizowania badań treści i odbioru usług medialnych. Do 2018 r. zadanie to, w sposób analitycznie pogłębiony, nie było wykonywane w ogóle. Przeszkodą główną był brak odpowiednich możliwości finansowych. Dzięki budżetowemu wsparciu, jakie KRRiT wówczas uzyskała, sukcesywnie od dwóch lat w ramach Projektu Telemetria Polska budowany jest nowy system badawczy, który zapewni dostęp do bieżących, wiarygodnych danych telemetrycznych wszystkim uczestnikom rynku medialnego. Tworzony system telemetrii służyć zatem będzie tym wszystkim podmiotom rynku medialnego, które ze względu na rodzaj prowadzonej działalności publicznej, społecznej lub gospodarczej zainteresowane są informacjami dotyczącymi udziału w rynku poszczególnych stacji telewizyjnych, analizami oglądalności programów, profilami demograficznymi telewidzów w odniesieniu do stacji i poszczególnych programów telewizyjnych oraz analizami dotarcia kampanii społecznych lub reklamowych do odbiorców. Podstawą dla nowej telemetrii będzie największy, reprezentatywny panel analityczny, który zbudowany zostanie w sposób wielokrotnie dokładniejszy i pełniejszy niż jakiekolwiek inne, dotychczasowe badanie”.

Niniejsze sprawozdanie z działalności KRRiT w 2019 r., począwszy od pierwszego, złożonego w 1994 r., jest z kolei dwudziestym szóstym dokumentem przedkładanym najwyższym organom państwa do rozpatrzenia i oceny. Dokument zawiera szczegółowe informacje dotyczące sposobu realizowania ustawowych zadań Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w roku sprawozdawczym 2019.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt nowelizacji niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19, autorstwa rządu Prawa i Sprawiedliwości, przewiduje podwyższenie o prawie 2 miliardy zł (dokładnie o 1 miliard 850 milionów zł) kapitału zakładowego Polskich Linii Kolejowych SA z wykorzystaniem Funduszu Kolejowego.

Zadania funduszu są jasno określone w podstawie prawnej, w ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r. o Funduszu Kolejowym, która reguluje, że to właśnie fundusz gromadzi i przeznacza środki na finansowanie wszelkich zadań związanych z przygotowaniem oraz realizacją budowy i przebudowy linii kolejowych, zadań związanych z remontami i utrzymywaniem linii kolejowych, a także z likwidacją nieużytkowanych linii.

W ustawie mowa jest także o dotowaniu obligacjami o wartości nie wyższej niż 1 miliard zł portów morskich mających znaczenie dla gospodarki narodowej – w tym 150 milionów euro dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia.

W nowelizacji skupiono się również na kwestiach związanych z przekazaniem dodatkowych środków do Funduszu Dróg Samorządowych, będącego instrumentem wsparcia realizacji zadań na drogach zarządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Fundusz ten jest szczególnym instrumentem wsparcia – ma na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz parametrów technicznych lokalnej sieci drogowej.

W ustawie zaznaczono również, że zostanie obniżona od przyszłego roku akcyza od paliw silnikowych oraz nastąpi podwyższenie opłaty paliwowej. Nie mniej jednak ustawa jasno mówi o tym, że ze względu na stan epidemii powrót do stawek VAT w wysokości kolejno 22% i 7%, planowany na przyszły rok, zostanie odroczony.

Będę głosował za przedstawioną nowelizacją.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 ma na celu ustabilizowanie budżetu państwa oraz umożliwienie finansowania istotnych zadań publicznych związanych z realizacją polityki naszego rządu. Ujęte w ustawie przepisy dają państwu narzędzia i możliwość zwiększenia aktywności dotyczących odbudowy potencjału ekonomicznego naszego kraju. Ustawa przewiduje m.in. wsparcie programu „Maluch+”, przekazanie dodatkowych środków do Funduszu Dróg Samorządowych, wsparcie transportu lądowego oraz portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Ustawa umożliwia także wydłużenie o kolejny rok możliwości realizowania wydatków budżetowych zaplanowanych na 2020 r. Przepisy pozwolą na podejmowane działań mających na celu minimalizację zagrożeń dla realizacji rozpoczętych już inwestycji.

Uważam, że ustawa zawiera priorytetowe i ważne regulacje w obecnej sytuacji gospodarczej wywołanej pandemią COVID-19. W związku z tym popieram przyjęcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pracujemy dzisiaj nad rządowym projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. Ta ustawa, jak zwykle, robi miszmasz i wrzuca wiele różnych zagadnień do jednego tekstu. Czym innym jest mówienie o VAT, portach morskich czy inwestycjach kolejowych, a czym innym jest mowa o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej czy możliwość nałożenia obowiązku przez ministra właściwego do spraw zdrowia na podmiot leczniczy tworzony przez jednostkę samorządu terytorialnego. Jeszcze czym innym jest temat oświaty i nie ma on nic wspólnego z potrzebami straży pożarnej. Te wszystkie tematy są w tej jednej ustawie. To jest niezgodne z zasadami poprawnej legislacji. Państwo wszystko chcecie wrzucić do jednego worka, tłumacząc ludziom, że to dotyczy COVID, a tak naprawdę chcecie przepchnąć i ustalić prawo, które wam pozwoli podejmować decyzje mające wpływ na finanse lub pracę jednostek samorządu terytorialnego.

W art. 15 „W ustawie z dnia 30 sierpnia 2019 r. o Państwowej Komisji do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15” ust. 1 otrzymuje brzmienie „1. Do członków Komisji stosuje się przepisy ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, z wyjątkiem art. 4 ust. 2 tej ustawy”. Na jakiej podstawie członkowie komisji mają otrzymywać takie samo wynagrodzenie jak osoby zajmujące stanowiska kierownicze w jednostkach państwowych? Zajmijcie się na początku problemem pedofilii, znalezieniem winnych i ich osądzeniem, a nie przygotowywaniem ciepłych posadek dla swoich członków komisji.

Art. 16: Prezes Rady Ministrów może, na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia, nawet w okresie 3 miesięcy po odwołaniu stanu zagrożenia epidemiologicznego lub stanu epidemii nałożyć na jednostkę samorządu terytorialnego obowiązek wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

Jakie zadania w okresie 3 miesięcy po pandemii chcecie wykonywać w szpitalach? Czy to ma dotyczyć w szczególności zmian w strukturze organizacyjnej podmiotu leczniczego lub przekazania produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz aparatury i sprzętu medycznego? Dlaczego zmiany w strukturze organizacyjnej podmiotu leczniczego nie wymagają podjęcia aktów, w tym uchwał, właściwych organów administracji publicznej, samorządowej?

Zadania nałożone w tym trybie mają być realizowane przez jednostki podległe samorządom terytorialnym jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Jakim prawem jednostki samorządowe zostają pozbawione nadzoru właścicielskiego? Podlegają one przecież samorządowi terytorialnemu, a nie rządowi. Podobne działania może podejmować minister właściwy do spraw zdrowia z własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody w stosunku do przedsiębiorców czy osób prawnych. Polecenia, które są zapisane w tym art. 16, mogą być wydawane także ustnie, pisemnie w formie adnotacji, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub za pomocą innych środków łączności. Istotne okoliczności takiego załatwienia sprawy powinny być utrwalone w formie protokołu.

Czy to jest nowy sposób rządzenia, „na telefon”? Pani Beata Szydło w czerwcu 2017 r. mówiła: „Rządzimy, opieramy się w swoim rządzeniu na ludziach, rządzimy dzięki ludziom i dla nich to robimy, a nie dla wąskich grup interesów. Wystarczy nie kraść, wystarczy rządzić uczciwie, skutecznie dbać o finanse publiczne, mądrze zarządzać majątkiem Skarbu Państwa i wspierać tych, którzy mają ogromny wkład w rozwój gospodarki – przedsiębiorców, młodych ludzi”. Jak można tak podejmować decyzje finansowe i zadaniowe, bez uwzględnienia podmiotowości? Hańba!

Ustawa przewiduje również m.in. podwyższenie o 1 miliard 850 milionów zł kapitału zakładowego PLK SA z wykorzystaniem Funduszu Kolejowego z przeznaczeniem na inwestycje oraz zadania w zakresie budowy, przebudowy, rozbudowy lub modernizacji przystanków kolejowych i infrastruktury transportowej. W uzasadnieniu czytamy, że sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się pandemii COVID-19 spowodowała potężne perturbacje gospodarcze i wywołała nieodwracalne skutki społeczno-gospodarcze. W celu zminimalizowania tych skutków pandemii niezwykle istotne jest podejmowanie szybkich i adekwatnych działań przez państwo, mających na celu zminimalizowanie zagrożeń związanych ze sprawnym realizowaniem poszczególnych zadań, wynikających ze spowolnienia gospodarczego. Ustawa przewiduje również dokapitalizowanie obligacjami o wartości nie więcej niż 1 miliard zł portów morskich, w tym 150 milionów euro dla Zarządu Morskiego Portu Gdynia, oraz przekazanie dodatkowych środków do Funduszu Dróg Samorządowych.

Jak dla mnie, jest to kolejne rozdawnictwo. Przez ostatnie lata, mając tak dobrze prosperującą gospodarkę, nie byliście państwo w stanie wygospodarować takich pieniędzy, jak teraz w dobie COVID. Aby tego było mało, wprowadzacie zmiany do przepisów ustawy o VAT. Celem projektu – jak twierdzicie – jest ustabilizowanie budżetu państwa, umożliwienie finansowania istotnych zadań publicznych związanych z realizacją polityki rządu. Ma temu posłużyć m.in. odroczenie powrotu do stawek VAT w wysokości 22% i 7%. Uderzy to w szczególności po kieszeni naszych podatników, którzy, jak sam premier mówił, ,,mają pracować za miskę ryżu”. Przypomnę tylko, że np. ceny usług wzrosły o 7,3%, ceny owoców – o 24%, żywności – o 4,1%, co najsmutniejsze – ceny usług medycznych wzrosły o ponad 9% w porównaniu do 2019 r. (GUS 14/08/2020).

Ustawa ta zakłada również skorelowanie stawek VAT ze stanem finansów publicznych, czyli z ogólną kondycją gospodarki, w związku ze stanem epidemii. Oznacza to, że obniżenie stawek VAT zostanie powiązane na trwałe z kondycją budżetu, zaś wpływy z VAT stanowią główne źródło dochodów Skarbu Państwa. Patrząc się na zarządzanie budżetem państwa, należy dojść do wniosku, że powrót do stawek VAT 22% i 7% będzie niemożliwy nie tylko w tym roku, ale również w następnych latach.

Podsumowując, trzeba powiedzieć, że propozycja tej ustawy to przykład tego, jak nie potraficie rządzić i planować działań. Będzie to również dokument dla studentów, pokazujący, jak nie należy przygotowywać ustaw, wrzucając wszystko do jednego worka. Jestem zdecydowanie przeciwna przyjęciu tego dokumentu w tej postaci.

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Pęcherza w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Z pewnością nikt na tej sali nie zakwestionuje stwierdzenia, że sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się zakażenia wirusem SARS-CoV-2 i wywołanej nim choroby COVID-19 spowodowała potężne perturbacje gospodarcze i wywołała nieodwracalne skutki społeczno-gospodarcze. W celu zminimalizowania skutków pandemii niezwykle istotne jest podejmowanie przez państwo szybkich i adekwatnych działań. Niestety nie zawsze się to udaje, czego przykładami jest wiele podmiotów gospodarczych, które przeżywają bardzo trudny okres, jeśli chodzi o funkcjonowanie, także dlatego, że uchwalona pomoc przyszła za późno.

W procedowanej ustawie o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 wprowadza się szereg zmian niektórych ustaw, mających na celu umożliwienie finansowania istotnych zadań publicznych związanych z realizacją polityki rządu, a służących przeciwdziałaniu społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. Niektóre z tych propozycji są w pełni zasadne i należy je poprzeć. Tu wymienię bardzo istotną dla mnie zmianę w ustawie z dnia 23 października 2019 r. o Funduszu Dróg Samorządowych. Sytuacja związana z rozprzestrzenianiem się zakażenia wirusem SARS-CoV-2 spowodowała bardzo poważne perturbacje w jednostkach samorządu terytorialnego. Zmniejszenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu mniejszych wpływów do budżetu z podatku od osób fizycznych PIT, a jednocześnie zwiększenie wydatków tych jednostek związane z przeciwdziałaniem pandemii spowodowały bardzo trudną sytuację samorządów. Stąd bardzo zasadne jest zaproponowanie zwiększenia w 2020 r. strumienia środków z budżetu państwa do Funduszu Dróg Samorządowych w wysokości 2,7 miliarda zł na realizację nowych zadań inwestycyjnych i 1,1 miliarda zł na realizację zadań gminnych i powiatowych, wcześniej planowanych do uruchomienia dopiero w 2021 r. Zwiększenie tego funduszu w 2020 r. łącznie o kwotę 3,8 miliona zł pozwoli samorządom chociaż w części zrealizować zadania zaplanowane w budżecie na 2020 r.

Rozwiązaniem, które nie powinno budzić zastrzeżeń, jest także regulacja umożliwiająca przekazanie z budżetu państwa środków do funduszów wsparcia Policji, Straży Granicznej oraz Straży Pożarnej na realizację zadań z zakresu bezpieczeństwa publicznego, a także zasilenie Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych.

Nie można jednak przejść obojętnie obok regulacji przewidujących zmiany przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tzw. ustawy o VAT, które mają na celu skorelowanie poziomu stawek tego podatku ze stanem finansów publicznych, a więc ogólną kondycją gospodarki w związku z trwającym stanem epidemii. Wg danych z 2019 r. polska gospodarka spełniła warunki, aby powrócić do stawek podatkowych VAT 22% i 7%. Pandemia niewątpliwie spowodowała zmianę sytuacji gospodarczej, ale to nie jest powód, aby utrzymywać podwyższone stawki VAT, tym bardziej, że w niektórych krajach Unii Europejskiej nawet obniżono te stawki, licząc na wzrost aktywności gospodarczej przedsiębiorców i związany z tym potencjalny wzrost dochodów budżetowych. Za taką zmianą nie będę głosować, licząc, że zostanie wycofana. Dopiero w takim przypadku, dodatkowo po uwzględnieniu poprawek zaproponowanych przez komisję finansów i budżetu państwa, mogę z pełną odpowiedzialnością głosować za przyjęciem całości ustawy wraz z poprawkami. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, która jest projektem poselskim, ma na celu przede wszystkim zwolnienie z podatku nabycia w drodze darowizny lub dziedziczenia praw majątkowych lub własności rzeczy osób, które przebywały lub przebywają w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, o których mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w przypadku gdy darczyńcą lub spadkobiercą była osoba tworząca rodzinę zastępczą, prowadząca rodzinny dom dziecka, pracująca w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo pracująca w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Zwolnienie dotyczy też osób tworzących rodzinę zastępczą, prowadzących rodzinny dom dziecka, pracujących w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo pracujących w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, w przypadku gdy darczyńcą lub spadkobiercą była osoba, która znajdowała się pod jej opieką.

Reasumując, ustawa poszerza krąg uprawnionych do zwolnienia z podatków od spadków i darowizn bliskich. Zmian uzasadniana jest tym, że dzieci będące w zastępczej opiece rodzinnej wychowywane są w niej często przez całe dzieciństwo. Zżyci ze swoimi opiekunami uważają ich za prawdziwych rodziców. Opiekunowie uważają swoich podopiecznych za prawdziwych członków swoich rodzin. Ustawa ta zniesie powstałe bariery.

W Sejmie za niniejszą ustawą głosowało 452 posłów. Zdecydowanie popieram niniejszą nowelizację.

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Janusza Gromka w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn ma na celu wprowadzenie zwolnienia z opłat, z podatku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze dziedziczenia lub darowizny. Zwolnienie z opłat obejmować będzie również rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze i inne formy opieki sprawowanej przez osoby spokrewnione i niespokrewnione definiowane w ustawie o pieczy zastępczej.

Pragnę wyrazić swoje głębokie poparcie dla tych zmian. Ustawę uważam za słuszną i oczekiwaną.

Przemówienie senatora Mieczysława Golby w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Mieczysława Golby w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, który poszerza krąg uprawnionych do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, jest jasny, klarowny, a przede wszystkim zrozumiały i syntetyczny. Moim zdaniem zasługuje na aprobatę. Nowe rozwiązania objęłyby rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka, placówki opiekuńczo-wychowawcze i inne formy opieki sprawowanej przez osoby spokrewnione i niespokrewnione, definiowane w ustawie o pieczy zastępczej. Dzieci w zastępczej opiece rodzinnej czy rodzinnym domu dziecka wychowywane są w większości przypadków przez całe swoje dzieciństwo, w wielu przypadkach uważają swoich opiekunów za prawdziwych rodziców i odwrotnie – opiekunowie uważają je za własne już do końca życia. Ale dzieci wychowujące się w rodzinach zastępczych, w rodzinnych domach dziecka i opiekunowie w świetle prawa spadkowego są obcymi sobie ludźmi. A tak nie jest i tę niesprawiedliwość trzeba naprawić. W sytuacji przepisania w formie testamentu przez rodzica zastępczego swojego dobytku lub przekazania darowizny pieniężnej lub rzeczowej usamodzielnionemu czyli pełnoletniemu już wychowankowi jeszcze za życia opiekuna, były podopieczny musi odprowadzić podatek od spadków lub darowizn jako osoba obca, należąca do III grupy podatkowej, a więc w pełnej wysokości. Dziecko adoptowane czy też pasierb nie powinny podlegać temu obowiązkowi podatkowemu. Opiekunowie zastępczy w rodzinnych domach dziecka powinni mieć możliwość przekazania darowizny lub spadku na podstawie testamentu swoim podopiecznym bez narażania ich na obciążenia podatkowe, których wysokość często przekracza możliwości finansowe podopiecznych. Wejście w życie projektowanego przepisu przyczyni się do poprawy sytuacji osób przebywających w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Popierając tę ustawę, damy wyraźny dowód tego, że chcemy, by nasz kraj zmieniał się na lepsze dla całego społeczeństwa.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Niniejsza rządowa nowelizacja ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmiany związane z modyfikacją Wspólnotowego Kodeksu Wizowego i wejściem Polski do programu bezwizowego ruchu z USA.

Jak podkreślono w opinii Biura Legislacyjnego, ustawa zmierza do zapewnienia stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Wizowy, w zakresie wynikającym z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/1155 z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniającego rozporządzenie nr 810/2009 ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Wizowy; wykonania celu nr 5 planu działań przygotowujących Rzeczpospolitą Polską do przystąpienia do Visa Waiver Program, czyli programu ruchu bezwizowego ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki; zapewnienia posiadania przez cudzoziemca wjeżdżającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej adekwatnego podróżnego ubezpieczenia medycznego.

Ustawa przewiduje nowelizację ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach; ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin; ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej; ustawy z dnia 16 września 2011 r. o współpracy rozwojowej; ustawy z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Tak więc nowelizacja jasno i precyzyjnie dostosowuje prawo do zmian wprowadzonych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, skupiając się głównie na kwestiach dotyczących wydawania, cofania oraz unieważniania wiz krajowych. Określa wygląd i zawartość formularza wniosku o wydanie wizy krajowej, a także terminy ich wydania. W ustawie poruszono również kwestię związaną z podróżnym ubezpieczeniem medycznym. Określono, jak je uzyskać, oraz wskazano dokładnie ramy czasowe. Ponadto w ustawie poruszono także tematykę obowiązków wynikających z przystąpienia Polski do programu ruchu bezwizowego z USA. Będę głosował za niniejszą nowelizacją.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Zgodnie z informacją zawartą w uzasadnieniu nowelizacji ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów, jak również w opinii Biura Legislacyjnego, do podstawowych celów ustawy należą:

1) udoskonalenie funkcjonującego od lutego 2019 r. pilotażowego instrumentu na rzecz termomodernizacji (w tym wymiany nieekologicznych źródeł ciepła) budynków jednorodzinnych osób ubogich energetycznie, zwanego dalej „Programem Stop Smog”;

2) wprowadzenie instrumentów prawnych umożliwiających podjęcie działań w zakresie zdiagnozowania źródeł niskiej emisji, przewidujących rozpoczęcie gromadzenia jednolitych i spójnych danych w skali całego kraju dotyczących budynków i pochodzących z nich źródeł emisji, które stanowią kluczowy element do planowania działań naprawczych. W celu zdiagnozowania i zidentyfikowania źródeł emisji z budynków ustawa przewiduje utworzenie i uruchomienie centralnej ewidencji emisyjności budynków, zwanej dalej również „CEEB”;

3) usprawnienie działania rządowego programu priorytetowego „Czyste powietrze”.

Tak więc nowelizacja ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw będąca projektem rządowym udoskonali działanie programów „Czyste powietrze” oraz „Stop smog”. Program „Czyste powietrze” będący ogólnopolskim programem wsparcia finansowego na wymianę źródeł ciepła skierowany dla właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych udzielający dotacji na wymianę źródeł ciepła i prace związane z termomodernizacją oraz program „Stop smog” będący rządowym programem skierowanym do gmin (gmina uzyskuje z budżetu państwa do 70% dofinansowania kosztów inwestycji) na rzecz wsparcia dla domów jednorodzinnych osób ubogich energetycznie cieszą się ogromnym i stałym zainteresowaniem. Ustawa ta przewiduje zmniejszenie z 2% do 1% lub 20 budynków minimalnej liczby budynków, co pozwoli samorządom na wnoszenie wniosków o środki z programu, a także zmniejszenie z 50% o 20% wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze. Tego typu inwestycje zostaną rozszerzone m.in. o modernizację istniejącego przyłącza ciepłowniczego, gazowego lub elektroenergetycznego. Ustawa przewiduje powstanie Ekologicznego Funduszu Poręczeń i Gwarancji, a także utworzenie centralnej ewidencji emisyjności budynków. Będzie to ogólnodostępne narzędzie inwentaryzacji dla samorządów.

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Mariusza Gromki w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Przedłożony projekt ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw ma na celu przede wszystkim poprawę jakości powietrza. Poprawa jakości powietrza w Polsce jest jednym z największych wyzwań, z którymi spotyka się administracja publiczna na szczeblu rządowym, jak i na szczeblu samorządowym.

Walka ze smogiem i ubóstwem energetycznym oraz poprawa efektywności energetycznej budynków są nadrzędnymi celami wprowadzanych zmian. Chodzi o eliminację emisji pyłów do powietrza pochodzących z tzw. niskiej emisji, czyli z sektora komunalno-bytowego (indywidualne gospodarstwa domowe, lokalne kotłownie, warsztaty i zakłady usługowe). Realizację tych celów zapewni przede wszystkim uruchomienie centralnej ewidencji emisyjności budynków oraz usprawnienie działania programu „Czyste powietrze” i Programu „Stop smog”.

Jednym z pomysłów rządu na walkę ze smogiem jest zdiagnozowanie źródeł niskiej emisji. Ma się to odbyć poprzez utworzenie rejestru – centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB) – w którym zostaną zestawione najważniejsze informacje na temat źródeł emisji w sektorze komunalno-bytowym. Pośród danych zamieszczonych w tej ewidencji mają znaleźć się informacje z zakresu eksploatowanych w budynkach lub na ich potrzeby źródeł ciepła, w tym zasilania z sieci ciepłowniczej, źródeł energii elektrycznej oraz źródeł spalania paliw.

Projekt zakłada również ulepszenie funkcjonującego już programu „Stop smog”. Jest to program kierowany do gmin, które po spełnieniu wymagań mogą wnioskować o przyznanie środków. Projekt ustawy przewiduje obniżenie wymagań, jakie muszą spełnić, by wnioskować o dofinansowanie, m.in. skrócony został wymóg utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych z 10 do 5 lat, zmniejszono wymaganie w zakresie redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze z 50% na 30%.

Adresatem programu „Czyste powietrze” są właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Zakłada on zwiększenie efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych oraz zmniejszenie emisji pyłów i innych zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery poprzez wymianę starych, nieefektywnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe oraz przeprowadzenie termomodernizacji tych budynków. Ponadto uruchomiony został program „Mój prąd”, którego beneficjenci otrzymują dotacje na mikroinstalacje o mocy 2–10 kW w wysokości do 5 tysięcy zł.

Ośmielę się twierdzić, że to bardzo dobry i ważny projekt ustawy, na który czekają zarówno obywatele, jak i jednostki samorządu terytorialnego. W pełni popieram zmiany w przedstawionej ustawie.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Aktualnie brakuje systemowych rozwiązań dotyczących walki ze smogiem czy też skupiających się na poprawie jakości powietrza. Bez względu na poglądy polityczne wszystkim nam powinno zależeć na jakości powietrza, którym oddychamy. Projekt wsparcia termomodernizacji powinien być stałym elementem polityki rządu i powinien obejmować jak najszerszą grupę obywateli. Tymczasem ustawa przedstawia po raz kolejny zapowiedzi, które nie mają zapewnionych konkretnych środków finansowych. Głównym celem ustawy jest walka ze smogiem i ubóstwem energetycznym oraz poprawa efektywności energetycznej budynków. Oczywiście czyste powietrze jest obowiązkiem władzy publicznej, samorządowej oraz odpowiednich organów państwowych. W celu zapewnienia czystego powietrza należy wdrażać w sposób skuteczny projekty rządowe oraz oczywiście zwiększać świadomość społeczeństwa.

Ustawa powinna również skupić się na budynkach wielorodzinnych i opracować system pomocy termomodernizacyjnej dla tego typu budownictwa. Należy też mieć na uwadze, iż w zaktualizowanej polityce energetycznej Polski nie ma wskazanego wiadomego i mierzalnego celu, który mamy zamiar osiągnąć, jeżeli chodzi o efektywność energetyczną. Zasadne jest zatem, aby ustanowić konkretne wskaźniki i dążyć do ich osiągnięcia.

Odnosząc się do programu „Czyste powietrze” należy wskazać, iż aktualnie program ten nie funkcjonuje. Nie ma żadnych działań propagujących jego założenia, procedur również nie ma. Rząd musi podjąć faktyczne działania, które zapewnią obywatelom najbardziej zanieczyszczonych regionów, że nie będą wdychali na co dzień niebezpiecznych dla ich zdrowia związków. Powyższy program był przez kilka ostatnich lat wizytówką rządu, który chwalił się jego założeniami, niemniej jednak, oprócz słów, nie zostały podjęte żadne działania – świadczą o tym chociażby podniesione wydatki.

Należy się również zastanowić, do czego tak de facto będzie służyć ewidencja emisyjności. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senator Jolanty Hibner w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Na obecnym posiedzeniu Senatu pracujemy nad nowelizacją ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa ta została zaprezentowana jako projekt rządowy. Głównymi założeniami tej ustawy są: utworzenie centralnej ewidencji emisyjności budynków (CEEB) oraz usprawnienie programu „Stop smog” i programu „Czyste powietrze”. 17 września br. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął tę ustawę i przekazał do dalszych prac w Senacie. Gdy analizuje się ten dokument, nasuwają się jednak wątpliwości co do sprawności we wspieraniu różnych podmiotów w termomodernizacji i remontach.

Program „Czyste powietrze” jest jednym z programów priorytetowych obecnego rządu. W procedowanej ustawie przewiduje się utworzenie Ekologicznego Funduszu Poręczeń i Gwarancji w Banku Gospodarstwa Krajowego, zasilanego m.in. ze środków NFOŚiGW. Z funduszu udzielane będą gwarancje oraz poręczenia spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na projekty ekologiczne, w tym m.in. na termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych. Nowe przepisy mają umożliwić udostępnienie środków NFOŚiGW i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska na potrzeby przedsięwzięć termomodernizacyjnych przy współpracy BGK. Czy to usprawni współpracę z gminami i innymi podmiotami korzystającymi z tego wsparcia po włączeniu w ten proces BGK? Wielu z moich wyborców skarży się na działalność programu „Czyste powietrze”. Osoby te starały się o dofinansowanie na wymianę urządzeń grzewczych, w tym pieców, i przeprowadzenie termomodernizacji budynków, aby zwiększyć efektywność energetyczną swoich domów, ale miały trudności z uzyskaniem środków na ten cel. Wielu z tych, którzy chcieli skorzystać z tego programu, przez długie miesiące oczekiwało na jakąkolwiek odpowiedź od osób zajmujących się rozpatrywaniem wniosków. Nie tak to powinno wyglądać. Może warto również przypomnieć, że 2 lata temu szacowane było, że realizowanych będzie nawet 300 tysięcy wniosków rocznie. Z danych NFOŚiGW wynika, że w ciągu ostatnich 2 lat rozpatrzono ich jedynie ok. 160 tysięcy, czyli ok. 80 tysięcy rocznie. Jeżeli program „Czyste powietrze” jest naprawdę priorytetowym programem dla rządu, to liczba składanych i realizowanych wniosków powinna znacząco wzrosnąć, tym bardziej że obecnie jest ona na niskim poziomie, gdyż jest to ok. 27% założonego planu.

Centralna ewidencja emisyjności budynków jest nowym pomysłem rządu. Informacje do tej ewidencji mają zostać zebrane podczas ogólnopolskiej powszechnej inwentaryzacji każdego budynku mieszkalnego w Polsce. Ile czasu to potrwa? Jak długo będzie analizowany zebrany materiał? Właściciele lub zarządcy budynków, którzy przed wejściem w życie nowych regulacji korzystali np. z kotłów gazowych, kotłów na paliwa stałe, pieców kaflowych czy kuchni węglowych, będą musieli złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta specjalną deklarację na piśmie o posiadaniu takich urządzeń. Dane z tych deklaracji mają zostać wprowadzone do CEEB. W systemie będą zbierane wszelkie informacje na temat źródeł emisji, jak np. dotyczące stanu energetycznego budynków, a także informacje o formach pomocy publicznej przyznanych na termomodernizację lub wymianę kotłów w budynkach. Inwentaryzacja ma objąć 5–6 milionów budynków. Wstępnie będzie to 500 tysięcy budynków rocznie. Wierzę, że szacunki CEEB są bardziej precyzyjne niż w programie „Czyste powietrze”.

Ostatni program zawarty w tej ustawie to program „Stop smog”. Jego realizacja planowana jest do końca 2024 r. Przeznacza się na niego ponad 1 miliard zł. Jednak nie tylko o środki tutaj chodzi. Wymiana kopciuchów nie przebiega tak sprawnie, jak można byłoby się tego spodziewać. Brakuje edukacji, a przede wszystkim konsekwencji w działaniu. Środki z tego programu mają być przekazywane gminom na podstawie zawartych porozumień, a następnie trafiać do osób ubogich energetycznie zamieszkujących domy jednorodzinne, które wymagają termomodernizacji. Termomodernizacja w tych budynkach ma dotyczyć m.in. wymiany nieekologicznych źródeł ciepła na systemy grzewcze spełniające standardy niskoemisyjne. Według rządu nowe rozwiązania powinny zwiększyć zainteresowanie samorządów tym programem. Mam co do tego wątpliwości. Zmiana źródeł energii cieplnej musi być poparta konkretną pomocą ze strony państwa i samorządu nie tylko w zakresie wymiany kotłów, ale i potem, przy zakupie np. lepszego, ale droższego paliwa.

W Polsce ponad 80% budynków jednorodzinnych ogrzewanych jest paliwami stałymi, w tym 3 miliony przy użyciu przestarzałych technologicznie kotów emitujących znaczne ilości zanieczyszczeń. Ponad 70% domów jednorodzinnych nie ma żadnej izolacji cieplnej lub jest słabo ocieplonych. Dlatego też wierzę, że ta ustawa wesprze termomodernizację obiektów w każdej gminie w Polsce i wpłynie na poprawę jakości powietrza, tym bardziej że od lat powietrze w Polsce należy do najbardziej zanieczyszczonych w całej Unii Europejskiej.