Narzędzia:

Posiedzenie: 9. posiedzenie Senatu RP X kadencji, 1 dzień


15 i 16 kwietnia 2020 r.
Przemówienia z dnia następnego

Przemówienie senatora Józefa Łyczaka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Józefa Łyczaka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Zaistniała sytuacja związana ze wstrzymaniem wielu prac oraz zamrożeniem wielu projektów w Rzeczypospolitej Polskiej, czego przyczyną jest rozprzestrzeniający się wirus SARS-CoV-2 powodujący chorobę zakaźną zwaną COVID-19, doprowadziła do dyskusji nad wprowadzeniem wielu ułatwień i odstępstw w związku z tym, iż realizacja większości zobowiązań powziętych przed wystąpieniem pandemii na terenie naszego kraju jest znacznie utrudniona bądź niemożliwa. Biorąc pod uwagę wszelkie napływające informacje i bacznie obserwując sytuację, powzięto decyzję o wprowadzeniu w życie ustawy z dnia 3 kwietnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r.

Ustawa ta ma za zadanie wspomóc podmioty zobowiązane do wypełnienia zobowiązań zawiązanych z podjęciem się realizacji projektów objętych dofinansowaniem ze środków europejskich. Ma ona na celu głównie wsparcie instytucji i podmiotów realizujących te zadania i projekty w utrudnionej sytuacji związanej z wystąpieniem COVID-19. W ustawie skupiono się przede wszystkim na odroczeniu większości terminów, których dotrzymanie byłyby znacznie utrudnione bądź wręcz niemożliwe, oraz na terminowym wykorzystaniu przyznanych środków.

Nowością jest tu także użycie sformułowania „praca zdalna” oraz wykorzystanie środków komunikacji elektronicznej. Jak ujęto w art. 17 omawianej ustawy, „w przypadku gdy na skutek wystąpienia COVID-19 przeprowadzenie kontroli lub audytów, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 22 ust. 1 ustawy wdrożeniowej, jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, kontrole oraz audyty mogą zostać wstrzymane, chyba że możliwe jest ich prowadzenie w trybie pracy zdalnej lub z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej”. Jest to kompromis między ciężką sytuacją związaną z wystąpieniem COVID-19 a potrzebą, by w jak najbardziej wyczerpujący sposób wykorzystać środki i instrumenty ułatwiające nam wypełnienie chociażby części zadań dotyczących projektów.

Jest to ustawa przewidująca szereg odstępstw od przepisów zawartych w innych współistniejących ustawach, m.in. w ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020, a także w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Istnieją jednak w ustawie kwestie, które mogłyby zostać ponownie przedyskutowane.

Biorąc pod uwagę fakt, iż szalejąca pandemia nie ustaje ani nie dostrzega się znacznego spadku liczby zarażonych i przypadków śmiertelnych, kwestię terminu ciężko zamknąć w określonej liczbie dni, a tak ujęto to w art. 13 ust. 1 pkt 2. Czy można już na ten moment określić liczbę dni, o jaką będzie wydłużona realizacja projektu? W tym przypadku podano liczbę 90 dni.

Światowa Organizacja Zdrowia 9 marca br. skalę występowania COVID-19, potocznie nazywanego koronawirusem, określiła jako pandemię, a od tamtego do obecnego dnia, tj. 15 kwietnia 2020 r., minęło już 37 dni. Czy nie byłoby bezpieczniej i sprawiedliwiej, gdyby dodać w ustawie sformułowanie bardziej ogólne, które informowałoby, iż termin zostanie przedłużony o taką liczbę dni, na jaką wstrzymano prace? Na wypadek, gdyby pandemia trwała ponad 90 dni, pozostawiono by w tym punkcie sformułowanie „jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2023 r.”.

Dodatkowo art. 6 pkt 3 powinien zostać uzupełniony o kwestie dotyczące skutku niespełnienia obowiązku, który zostaje nałożony na beneficjenta, tak aby zobligować go do spełnienia tego obowiązku niezwłocznie. Nieuzasadniona i nadmierna zwłoka powinna wiązać się z konsekwencjami.

Dążymy do osiągnięcia stabilnej sytuacji w kraju, a omawiana ustawa jest wsparciem dla nas wszystkich. Każdy jej artykuł wiąże się z niemałymi kompromisami, które obecnie są niezbędne do podejmowania odpowiedzialnych i rozsądnych decyzji.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Procedowana przez nas w dniu dzisiejszym ustawa wprowadza szczególne rozwiązania, które dadzą podstawę prawną instytucjom uczestniczącym w systemie wdrażania środków europejskich do elastycznego podejścia we wdrażaniu i realizacji projektów objętych dofinansowaniem w ramach programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19, jak również zniwelują negatywny wpływ COVID-19 na wdrażanie, realizację i rozliczenie programów operacyjnych.

W ustawie zawarto wiele odstępstw od zasad i standardów opisanych w ustawie z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020, a także w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Jak to zostało doskonale przedstawione w opinii senackiego Biura Legislacyjnego, ustawa w szczególności przewiduje: „wydanie, zmianę i zawieszenie wytycznych, o których mowa w art. 5 ustawy wdrożeniowej, w trybie wyjątkowym; możliwość zmiany kryteriów wyboru projektów w każdym czasie oraz stosowania odstępstw od zatwierdzonych kryteriów w trakcie realizacji projektu; przesunięcie ciężaru nieprawidłowości indywidualnej na budżet państwa i uwolnienie beneficjenta od odpowiedzialności za tę nieprawidłowość; możliwość uznania za kwalifikowalne wydatków na niezrealizowane cele, jeżeli beneficjent wykaże, że z dochowaniem należytej staranności i w odpowiednim czasie podejmował niezbędne działania, służące ich odzyskaniu; wydłużenie przewidzianych w ustawie wdrożeniowej terminów na składanie wniosków o dofinansowanie, na uzupełnienie wniosku o dofinansowanie projektu oraz na poprawienie oczywistej omyłki w tym wniosku; wprowadzenie nadzwyczajnego trybu wyboru projektów służących ograniczeniu wystąpienia negatywnych skutków COVID-19; możliwość aktualizacji harmonogramu naboru wniosków o dofinansowanie projektów; możliwość zmiany umowy, jeżeli na skutek wystąpienia COVID-19 realizacja postanowień umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji o dofinansowaniu projektu w zakresie wynikającym z zatwierdzonych kryteriów wyboru projektów jest niemożliwa lub znacznie utrudniona; wydłużenie określonych w umowach o dofinansowanie terminów składania wniosków o płatność oraz terminów zakończenia realizacji projektów; odrębny tryb zmiany programu operacyjnego, w przypadku gdy w związku z wystąpieniem COVID-19 konieczne jest dokonanie zmiany programu operacyjnego; wydłużenie terminów w procedurze odwoławczej oraz możliwość wniesienia protestu w postaci elektronicznej pozwalającej na jej utrwalenie na trwałym nośniku lub w systemie teleinformatycznym; możliwość przedłużenia terminów w postępowaniach administracyjnych w odniesieniu do należności, o których mowa w art. 60 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, możliwość zawieszenia tych postępowań oraz wstrzymanie wykonania decyzji administracyjnych; możliwość powierzenia funkcji osobie, która dotychczas nie była wpisana do wykazu ekspertów, jeżeli na skutek wystąpienia COVID-19 istnieje konieczność skorzystania z wiedzy, umiejętności lub doświadczenia takiej osoby; możliwość zapewnienia wkładu finansowego ze środków programu operacyjnego na rzecz instrumentów finansowych, przyczyniających się do przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19; wyłączenie stosowania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych do zamówień udzielanych przez podmioty, którym powierzono zarządzanie środkami w ramach instrumentów finansowych, instrumentów inżynierii finansowej oraz pomocy zwrotnej; możliwość zastosowania ulgi w spłacie należności, o których mowa w art. 60 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych; wyłączenie stosowania art. 190 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w przypadku, gdy beneficjentem projektu finansowanego ze środków europejskich jest jednostką sektora finansów publicznych; możliwość odstąpienia od sankcji wykluczenia z możliwości otrzymania środków europejskich, jeżeli niedokonanie zwrotu środków przez beneficjenta było skutkiem wystąpienia COVID-19; możliwość przedłużenia, skrócenia albo przesunięcia terminów na dokonanie poszczególnych czynności określonych zarówno w uchwalonej ustawie, jak i w ustawie wdrożeniowej, jeżeli na skutek wystąpienia COVID-19 nie będą one mogły być dotrzymane; wyłączenie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, określonej w art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, przez osoby, o których mowa w art. 4a tej ustawy, w przypadku gdyby naruszenie miało związek z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom wystąpienia COVID-19; stosowanie przepisów art. 3–5, art. 6 ust. 1 oraz art. 7–33 do dnia 31 grudnia 2020 r.; wejście w życie jej przepisów z dniem następującym po dniu ogłoszenia, w tym przepisów art. 3–30 i art. 33 z mocą od dnia 1 lutego 2020 r.”.

W mojej opinii wszystkie te zmiany wpłyną pozytywnie na realizację projektów dofinansowanych ze środków z Unii Europejskiej oraz na ich sprawniejsze rozliczenie przez beneficjentów.

W Sejmie za przyjęciem ustawy głosowało 415 posłów, 2 wstrzymało się od głosu i nie było głosów przeciw. Mam nadzieję, że również w Senacie przyjmiemy tę niezwykle potrzebną ustawę ponad podziałami partyjnymi.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa z dnia 9 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (dalej: ustawa) zwana tarczą 2.0 stanowi kolejny projekt partii rządzącej, który powstał w pośpiechu i był tworzony na kolanie. Nie wnosi ona, oprócz chaosu legislacyjnego, żadnych merytorycznych założeń pozwalających na realną pomoc przedsiębiorcom. W pierwszej kolejności, jeżeli chce się dofinansować polskich przedsiębiorców, powinno się znowelizować ustawę budżetową i uruchomić środki na ożywienie polskiej gospodarki. Ze względu na przedsiębiorców powinniśmy dążyć przede wszystkim do odformalizowania procedur, które mają prowadzić do uzyskania pomocy finansowej. Płynność finansowa przedsiębiorców powinna być stawiana na pierwszym miejscu, ponieważ bez niej dojdzie do fali upadłości oraz masowych zwolnień pracowniczych.

Wyraz chaosu legislacyjnego widać w tym, że ustawa zakłada poszerzenie kręgu przedsiębiorców zwolnionych ze składek ZUS o małe przedsiębiorstwa, wprowadza tzw. wakacje składkowe. Niemniej jednak jest to zwolnienie tylko w wysokości 50%. Zatem przedsiębiorca zatrudniający do 9 pracowników otrzyma zwolnienie w całości, a inny, zatrudniający 10 pracowników, otrzyma tylko połowę przewidzianego zwolnienia. Rozwiązanie umożliwiające zwolnienie ze składek ZUS w połowie nie jest wyrazem ochrony miejsc pracy. Nadal, patrząc z punktu widzenia przedsiębiorcy, korzystniejsze może okazać się rozwiązanie prowadzące do zwolnienia „nadprogramowych” pracowników celem otrzymania całkowitego zwolnienia ze składek, a tym samym utrzymania płynności finansowej. Ponadto należy zwrócić uwagę, iż nie można różnicować firm ze względu na liczbę zatrudnionych, ponieważ niezależnie od liczby pracowników większość z nich jest w sytuacji krytycznej. Bardzo dziękuję.

Przemówienie senatora Józefa Łyczaka w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Józefa Łyczaka w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Wysoki Senacie!

Rząd przygotował kolejne rozwiązania zapobiegające skutkom negatywnego oddziaływania koronawirusa na gospodarkę. Jest to kontynuacja działań zawartych w tarczy antykryzysowej, która wspiera przedsiębiorców i pracowników. Nowe rozwiązania pomogą firmom przetrwać trudny okres oraz zapewnią im bezpieczny powrót do normalnego funkcjonowania na rynku polskim i światowym. Poprzez przyjęcie nowych rozwiązań rząd chroni miejsca pracy i poprawia płynność firm, pozostając w dialogu ze stroną społeczną i przedsiębiorcami. Dotychczasowe rozwiązania zawarte w tarczy antykryzysowej spotkały się z dużym zainteresowaniem ze strony firm. Do tej pory w ramach tarczy antykryzysowej złożonych zostało 340 tysięcy wniosków, w tym 250 tysięcy wniosków dotyczących zwolnienia ze składki ZUS, 56 tysięcy wniosków o postojowe oraz 31 tysięcy wniosków o pożyczki dla mikroprzedsiębiorców.

Jaką pomoc przewidziano dla przedsiębiorstw? Więcej firm będzie mogło skorzystać z 3-miesięcznych wakacji składkowych. Chodzi o przedsiębiorstwa zatrudniające 10–49 ubezpieczonych. Firmy te – w zamian za utrzymanie zatrudnienia – mogą liczyć na pokrycie obowiązkowej składki w wysokości 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc.

Firmy otrzymają dłuższe wsparcie w ramach świadczenia postojowego – będzie ono wypłacane przez 3 miesiące. Dotyczy to przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych oraz wykonujących umowę agencyjną, umowę-zlecenie, inną umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowę o dzieło. Jednym słowem, chodzi o umowy cywilnoprawne.

Agencja Rozwoju Przemysłu będzie oferować przedsiębiorcom wsparcie służące zachowaniu płynności finansowej. Przede wszystkim dotyczyć to będzie sektora transportowego, w którym konieczne jest utrzymanie finansowania leasingowania floty transportowej. Pomoc polegać będzie również na udzielaniu przedsiębiorstwom pożyczek z 15-miesięczną karencją w spłacie.

Spółdzielnie socjalne będą zwolnione ze składek wszystkich płatników, bez względu na liczbę pracowników.

Do programu pożyczkowego BGK „Pierwszy biznes – Wsparcie w starcie” wprowadzone zostaną m.in. ulgi w spłacie zaciągniętych pożyczek.

Wszyscy przedsiębiorcy, niezależnie od wielkości firm, będą mieli możliwość renegocjacji warunków kredytu bankowego. Ostateczne rozwiązania będą wynikiem negocjacji stron umowy kredytu.

W usługach komórkowych wprowadzony zostanie nielimitowany dostęp do publicznych stron internetowych. Chodzi m.in. o domenę gov.pl, usługi umożliwiające zdalną diagnostykę medyczną oraz e-learning pozwalający na zdalną pracę nauczycieli i uczniów.

Środki finansowe kierowane na powstrzymanie COVID-19 będą zabezpieczone przed przymusem egzekucyjnym w ramach postępowania cywilnego, czynności komorników sądowych oraz egzekucji administracyjnej.

Teraz pomoc dla służby zdrowia. Placówki ochrony zdrowia będą wyposażone w szybkie łącza internetowe i sprzęt umożliwiający prowadzenie zdalnej diagnostyki medycznej. Równolegle osoby starsze i niepełnosprawne będą wyposażane w urządzenia i usługi umożliwiające wykonywanie codziennych aktywności, w tym korzystanie z usług ochrony zdrowia, w sposób zdalny. W tym celu Fundusz Szerokopasmowy zostanie wsparty dotacją z budżetu państwa w wysokości 87 milionów zł.

Ratownicy jednostek współpracujących z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego zachowają uprawnienia potrzebne do udzielania pierwszej pomocy w przypadku wygaśnięcia ważności zaświadczeń albo szkoleń czy też upływu terminów akredytacji dla szkół pielęgniarskich.

Dokumenty do Narodowego Funduszu Zdrowia przekazywane będą droga elektroniczną.

Jaka będzie pomoc dla rolników oraz przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego? Rolnicy i pracujący z nimi domownicy otrzymają zasiłek w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dotyczyć to będzie sytuacji objęcia ich obowiązkową kwarantanną, nadzorem epidemiologicznym lub hospitalizacją w związku z COVID-19.

Usprawniona zostanie realizacja PROW 2014–2020. Chodzi o umożliwienie załatwiania spraw bez konieczności osobistego stawiennictwa.

W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii przedsiębiorcy funkcjonujący w sektorze rolno-spożywczym będą mogli zachować ciągłość działania na poszczególnych etapach produkcji i dystrybucji.

Jeśli chodzi o pocztę, to przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną będzie mogła być doręczona do skrzynki pocztowej bez konieczności składania wniosku na poczcie. Nie będzie też obowiązku uzyskania potwierdzenia odbioru przy przesyłkach kurierskich.

Co do kierowców to ważność zachowają m.in. prawa jazdy oraz uprawnienia do kierowania, których termin ważności upłynął. Ważność zachowają też pozwolenia czasowe i tablice rejestracyjne, jeżeli termin ważności czasowej rejestracji upłynął w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Wymienię jeszcze pozostałe rozwiązania. Już w 2020 r., a nie 1 stycznia 2021 r., uruchomiony zostanie Fundusz Szerokopasmowy, mający na celu zapewnienie obywatelom możliwości dostępu do podstawowych usług społecznych, które mogą być realizowane online. Fundusz zostanie zasilony dotacją z budżetu państwa.

Organizacje pozarządowe i podmioty działające na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie będą uprawnione do świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy.

Rada Ministrów będzie mogła ograniczyć koszty osobowe w administracji rządowej w sytuacji, gdy negatywne skutki gospodarcze COVID-19 spowodują stan zagrożenia dla finansów publicznych państwa.

Koszt proponowanych rozwiązań szacuje się na ponad 11 miliardów zł. Co do zasady ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w „Dzienniku Ustaw”.

Zaproponowane rozwiązania koncentrują się na wsparciu przedsiębiorstw, jednak zawierają też kilka regulacji dotyczących samorządu terytorialnego. Ustawa przewiduje m.in., że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracownika samorządowego będzie można, za jego zgodą, przenieść tymczasowo do wykonywania innej pracy – innej niż określona w umowie o pracę – w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej w tej samej lub innej miejscowości. Okres przeniesienia nie będzie mógł być dłuższy niż 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Zgodnie z przepisem wynagrodzenie takiego pracownika nie będzie mogło być niższe niż dotychczasowe.

Nowa tarcza wprowadza też dodatkowe możliwości dotyczące zwalniania z podatku od nieruchomości. Zgodnie z tymi przepisami rady gmin będą mogły wprowadzać zwolnienia z podatku od nieruchomości – od gruntów, budynków i budowli – także wobec organizacji pozarządowych, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z epidemią koronawirusa. Zmiana ma na celu umożliwienie radom gmin przedłużenia tym podmiotom, w drodze uchwały, terminów płatności rat podatku od nieruchomości płatnych w kwietniu, maju i czerwcu 2020 r., nie dłużej jednak niż do 30 września 2020 r.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa stanowi kontynuację i rozszerzenie dobrych rozwiązań zaproponowanych przez rząd pana premiera Mateusza Morawieckiego i przyjętych w ramach tarczy antykryzysowej. Ma ona na celu wprowadzenie kolejnych kilkudziesięciu rozwiązań zapewniających przeciwdziałanie negatywnym skutkom społeczno-gospodarczym epidemii oraz wprowadzenie regulacji wspierających poszczególne grupy społeczne. Ważnym segmentem jest ustanowienie tzw. tarczy finansowej, w ramach której ok. 100 miliardów zł zostanie skierowane na ochronę miejsc pracy. Środki te trafią do 670 tysięcy polskich firm, które ucierpiały w związku z pandemią koronawirusa. Tak więc celem programu przygotowanego przez rząd Prawa i Sprawiedliwości jest ochrona rynku pracy i zapewnienie firmom płynności finansowej w okresie kryzysu.

Tarcza finansowa składa się z 3 podstawowych komponentów o łącznej wartości 100 miliardów zł, co stanowi ok. 4,5% PKB. Do mikrofirm zatrudniających co najmniej 1 pracownika trafi 25 miliardów zł, do małych i średnich firm – 50 miliardów zł, a do dużych przedsiębiorstw – 25 miliardów zł. Podmioty, które skorzystają z programu, otrzymają pomoc bezzwrotną o łącznej wartości 60 miliardów zł. Dostęp do dodatkowych środków zapobiegnie zatorom płatniczym, utracie płynności, a przede wszystkim – zwolnieniom pracowników. Właśnie dlatego wsparcie dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w ramach tarczy finansowej będzie prosto i szybko wypłacane za pośrednictwem banków. W tej grze liczy się czas. Finansowanie dużych przedsiębiorstw będzie miało charakter indywidualny i obejmie zarówno finansowanie dłużne, jak i zaangażowanie kapitałowe. W przypadku tych firm większy udział ma komponent inwestycyjny, a mniejszy – bezzwrotny. Obsługa ich finansowania będzie realizowana bezpośrednio w PFR, na którego stronie dostępny będzie specjalny formularz.

Wsparcie dla mikrofirm będzie skierowane na pokrycie kosztów działalności, w tym pensji. Środki te, w postaci subwencji, skierowane są do przedsiębiorstw zatrudniających 1–9 pracowników, bez samozatrudnionych, których roczny obrót lub suma bilansowa nie przekracza 2 milionów euro; przedsiębiorstw, które w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w związku z COVID-19 dotknął spadek przychodów o co najmniej 25% w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku; przedsiębiorstw objętych zakazem prowadzenia działalności z uwagi na restrykcje sanitarne. Maksymalna wartość programu dla mikrofirm to 25 miliardów zł. Zakładana kwota pomocy bezzwrotnej wyniesie ok. 16 miliardów zł. Maksymalna kwota subwencji zależy od skali spadku przychodów oraz liczny zatrudnionych i wynosić może do 324 tysięcy zł, co daje średnio 70–79 tysięcy zł.

Aż 75% wartości subwencji może być bezzwrotne: 25% wartości jest bezzwrotne pod warunkiem kontynuowania działalności w ciągu 12 miesięcy od jej udzielenia, a dodatkowe 50% subwencji może być bezzwrotne w zależności od poziomu utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy. Jeśli przedsiębiorca zwolni swoich pracowników, wówczas zwróci odpowiednio wyższy procent subwencji. To silny bodziec do utrzymania miejsc pracy. Reszta subwencji zwracana jest po 3 latach.

Subwencja może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, w szczególności kosztów wynagrodzeń pracowników, przy czym 25% może być przeznaczone na przedterminową spłatę kredytów. Subwencja ma również proste zabezpieczenie, np. wekslowe. Produkty przeznaczone dla mikrofirm będą łatwo dostępne w kanałach elektronicznych wybranych banków komercyjnych, z wykorzystaniem oświadczeń beneficjentów.

Finansowanie sektora MŚP, na który rząd przewidział ok. 50 miliardów zł, skierowane jest do firm zatrudniających 10–249 pracowników, których roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro lub których suma bilansowa nie przekracza 43 milionów euro. Podstawowe zasady są tu zbliżone do tych, którym podlegają mikrofirmy – co najmniej 25-procentowy spadek przychodów, zwrot po 3 latach. Główne różnice to maksymalna kwota subwencji, która stanowi 4%, 6% lub 8% sprzedaży rocznej, w zależności od skali spadku sprzedaży, maksymalnie do 3,5 miliona zł, co daje średnio 1,9 miliona zł.

Aż 75% subwencji finansowej może być bezzwrotne: 37,5% w zależności od poniesionej przez przedsiębiorstwo straty w sprzedaży, a kolejne 37,5% w zależności od utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 miesięcy. Zwrot subwencji przez przedsiębiorcę będzie proporcjonalnie wyższy w przypadku spadku zatrudnienia. Maksymalna wartość programu dla MŚP to 50 miliardów zł, z czego zakładana kwota pomocy bezzwrotnej może wynieść 32 miliardy zł.

Żeby duże przedsiębiorstwa mogły korzystać z tarczy finansowej, muszą one spełnić kilka podstawowych warunków: prowadzenie działalności na dzień 31 grudnia 2019 r.; niezaleganie z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne na dzień 29 lutego 2020 r. lub na dzień udzielenia finansowania; posiadanie przez beneficjentów rzeczywistych firm certyfikatu rezydencji podatkowej w Polsce; rozliczanie podatków za ostatnie 2 lata obrotowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

PFR proponuje 3 formy finansowania: finansowanie płynnościowe w postaci pożyczek lub obligacji na okres 2 lat o wartości nawet 1 miliarda zł; finansowanie preferencyjne w postaci pożyczek preferencyjnych na okres 3 lat, częściowo bezzwrotnych i uzależnionych od straty finansowej oraz utrzymania zatrudnienia, o wartości do 750 milionów zł na podmiot; finansowanie inwestycyjne w postaci obejmowanych instrumentów kapitałowych, udziałów lub akcji, na zasadach rynkowych lub w ramach pomocy publicznej, o wartości do 1 miliarda zł na podmiot. Maksymalna wartość programu dla dużych firm wynosi 25 miliardów zł, z czego zakładana kwota pomocy bezzwrotnej może osiągnąć wartość 12 miliardów zł.

Tak więc w procedowanej ustawie przewidziano m.in. takie działania, jak zwiększenie dostępności pożyczek dla mikroprzedsiębiorców, rozszerzenie zakresu podmiotów uprawnionych do zwolnienia ze składek, ponowna wypłata świadczenia postojowego. Te pozytywne działania przygotowane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości na pewno przyczynią się do przetrwania wielu przedsiębiorstw w naszym kraju, a przez to do utrzymania miejsc pracy. Zdecydowanie popieram przedłożoną ustawę.