Przemówienie senatora Rafała Ambrozika w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Ambrozika w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Procedowana dzisiaj ustawa o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich stanowi kontynuację działań rządu Zjednoczonej Prawicy zapoczątkowanych w 2018 r. i oczekiwanych przez środowiska wiejskie. Kołom gospodyń wiejskich na mocy ustawy sprzed 2 lat nadano osobowość prawną i umożliwiono samodzielne działanie we wszystkich stosunkach prawnych. Nałożono na nie pewne obowiązki, ale wprowadzono również szereg ułatwień, tj. zwolnienia podatkowe, ułatwienia w rozliczaniu, w sprzedaży produktów, co bez wątpienia ma pozytywny wpływ na decyzje o rejestracji kół w ARiMR i uzyskanie finansowego wsparcia na działania statutowe. Zwiększyła się aktywność społeczna na polskiej wsi, czego bezpośrednim efektem jest powstanie 5 tysięcy 888 nowych kół gospodyń wiejskich. W 96% powiatów w Polsce są koła gospodyń wiejskich, które są zarejestrowane w ARiMR. Ta liczba uświadamia nam, jak ważna i potrzebna to była inicjatywa. Corocznie zwiększane środki finansowe na koła gospodyń wiejskich stanowią poważne wsparcie w realizacji działalności statutowej, niezwykle cennej i potrzebnej na terenach wiejskich.

Zapisy przedłożenia przewidują, po pierwsze, powierzenie zadań ustawowych realizowanych dotychczas przez pełnomocnika rządu do spraw małych i średnich przedsiębiorstw powołanemu w styczniu 2020 r. pełnomocnikowi rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych, którego zadaniem będzie w szczególności współpraca z organizacjami pozarządowymi na rzecz rozwoju i upowszechnienia lokalnych inicjatyw społecznych.

Po drugie, zapisy przewidują udzielenie w 2020 r. kołom gospodyń wiejskich pomocy finansowej z budżetu państwa w kwocie 40 milionów zł. Pomoc ta będzie przyznawana w drodze decyzji prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na wniosek składany do kierownika biura powiatowego ARiMR. Warto zwrócić uwagę na to, że w 2018 r. o pomoc finansową z budżetu państwa ubiegało się 4 tysiące 917 kół i była to kwota 16 milionów 484 tysięcy zł, a w 2019 r. 8 tysięcy 619 kół wnioskowało łącznie o 29 milionów 804 tysiące zł. Zainteresowanie wsparciem jest więc ogromne, zaś przeznaczone środki przekładają się wprost na większą aktywność kół już istniejących, ale także zachęcają do powstawania nowych.

Istniejące już od końca XIX wieku koła gospodyń wiejskich prowadzą na terenach głównie wiejskich działalność powszechnie uznawaną, cenioną i szanowaną. Podejmują działania o wymiarze społecznym i gospodarczym, nakierowane przede wszystkim na rodzinę, gospodarstwo domowe i gospodarstwo rolne, a także pomoc starszym i niepełnosprawnym mieszkańcom terenów wiejskich. Koła gospodyń wiejskich promują zdrowy tryb życia, zdrowszą żywność, zwiększają świadomość konieczności utrzymania należytego stanu sanitarnego gospodarstw. Ponadto inicjują różnorodną działalność gospodarczą i handlową, jak przetwórstwo rolno-spożywcze, mała gastronomia, turystyka, organizowanie pracy nakładczej, promowanie i sprzedaż wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego. Koła gospodyń wiejskich rozwijają różne formy aktywności wśród kobiet, przede wszystkim polegające na kultywowaniu tradycji polskiej wsi, kultywowaniu folkloru i sztuki ludowej.

Powyższe argumenty w pełni uzasadniają poparcie przedłożenia.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszalku! Wysoka Izbo!

Niniejsza nowelizacja ustawy o kołach gospodyń wiejskich ma na celu powierzenie zadań i kompetencji realizowanych dotychczas przez pełnomocnika rządu do spraw małych i średnich przedsiębiorstw pełnomocnikowi rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych, a także stworzenie możliwości ubiegania się przez koła gospodyń wiejskich o pomoc finansową z budżetu państwa w 2020 r. na realizację zadań określonych w art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich.

Osiągnięcie wskazanych wyżej celów w zakresie, po pierwsze, pełnomocnika rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych, następuje przez zmianę przepisów art. 25 ust. 1, 3 i 5 oraz art. 25a ustawy o kołach gospodyń wiejskich; po drugie, kół gospodyń wiejskich – przez dodanie do ustawy o kołach gospodyń wiejskich art. 35a i art. 36b, określających odpowiednio procedurę uzyskania pomocy finansowej przez koło gospodyń wiejskich oraz przewidziany na tę pomoc maksymalny limit wydatków z budżetu państwa.

Pełnomocnik rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych, powołany na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2020 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych, będzie: po pierwsze, współpracował z prezesem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przy sprawowaniu nadzoru nad kołami gospodyń wiejskich; po drugie, powoływał, we współpracy z prezesem agencji, wojewódzkich koordynatorów wspierania kół gospodyń wiejskich; po trzecie, mógł realizować zadania związane z promowaniem i wspieraniem kół gospodyń wiejskich oraz ich związków.

Zgodnie z proponowanymi przepisami art. 35a ustawy o kołach gospodyń wiejskich pomoc dla kół gospodyń wiejskich będzie przyznawana w drodze decyzji prezesa agencji na wniosek składany przez koło gospodyń wiejskich do właściwego kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wniosek będzie składany na formularzu opracowanym i udostępnionym przez agencję. Organem wyższego stopnia w stosunku do prezesa agencji w sprawach o przyznanie pomocy finansowej będzie minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Minister ten będzie mógł również udzielić agencji, na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych, dotacji celowej z przeznaczeniem na realizację pomocy finansowej dla kół gospodyń wiejskich. Dotacja zostanie uznana za wykorzystaną w dniu jej przekazania na rachunek bankowy kola gospodyń wiejskich. Ustawa przewiduje, że szczegółowe warunki i tryb przyznawania oraz rozliczania pomocy finansowej przez prezesa agencji, jak również jej wysokość, określi minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego w drodze rozporządzenia.

Ustawa przewiduje, że pomoc będzie przyznawana w 2020 r., do wyczerpania środków finansowych, określonych w jej art. 36b (maksymalny limit wydatków na ten cel wynosi 4 milionów zł). Art. 2 ustawy przewiduje, że ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Ustawa o kołach gospodyń wiejskich i wsparcie przyznane w ramach niej zostały bardzo pozytywnie odebrane w środowisku wiejskim.

Bardzo dobrze, że mimo tak trudnej sytuacji związanej z epidemią koronawirusa rząd znalazł środki na wsparcie kół gospodyń wiejskich. Zdecydowanie popieram niniejszą nowelizację.

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Beniamina Godyli w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Po pierwsze, zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 6 maja 2020 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich to zmiany formalne, tj. powierzenie zadań ustawowych realizowanych dotychczas przez pełnomocnika rządu do spraw małych i średnich przedsiębiorstw pełnomocnikowi rządu do spraw lokalnych inicjatyw społecznych.

Po drugie, zmiany dotyczą kwestii finansowych i polegają na przeznaczeniu 40 milionów zł dla kół gospodyń wiejskich w Polsce. I właśnie te zmiany stanowią kwestię dość kontrowersyjną, ponieważ nie traktują wszystkich kół w sposób równy. Należy podkreślić, iż przeznaczenie środków na dotacje dla kół gospodyń wiejskich to działanie jak najbardziej oczekiwane, ponieważ każdy z nas zdaje sobie sprawę, jak istotną rolę odgrywają koła gospodyń wiejskich. Ich działalność w znaczącym stopniu przyczynia się do promowania lokalnej kultury, języka, folkloru oraz obyczajów danego regionu. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę na to, iż w ustawie z dnia 6 maja 2020 r. zakłada się dofinansowanie tylko kół gospodyń wiejskich, które są zarejestrowane w ARiMR. Nie zwraca się uwagi na to, iż dla lokalnej społeczności na wsi istotne są również inne organizacje, które nie zawsze są zarejestrowane w ARiMR, a są to np. koła gospodyń niezarejestrowane, ochotnicze straże pożarne, kółka rolnicze itp., które realizują zgodnie ze swoimi założeniami zadania tożsame z zadaniami zarejestrowanych kół gospodyń wiejskich. Wobec przyjętego założenia, iż tylko zarejestrowane koła mają dostać dofinansowanie, możemy stwierdzić, iż jest to dyskryminacja kół, których działalność nie została zarejestrowana w ARiMR oraz innych organizacji działających na rzecz lokalnej społeczności.

Oczywiście, jak już wcześniej wspomniałem, jest to kierunek pożądany. Należy zaznaczyć, iż każda pomoc, która ma na celu wsparcie obywateli zaangażowanych w promowanie polskiej kultury i chcących nieść pomoc na rzecz społeczności lokalnej wymaga uznania. Niemniej jednak nie powinniśmy dzielić osób stowarzyszonych w kółkach rolniczych, kołach gospodyń wiejskich czy też w stowarzyszeniach rejestrowych lub zwykłych. Państwo poprzez opracowanie i wdrożenie odpowiednich mechanizmów wsparcia dla osób działających w różnego rodzaju organizacjach obywatelskich nie powinno ich dzielić. Liczy się aktywność na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, która powinna być promowana i nie powinien być ograniczany dostęp do środków publicznych ze względu na formę prawną danej organizacji. Koła gospodyń wiejskich mają za sobą długoletnią i bogatą historię, dlatego też nie powinno się ich teraz dzielić na zarejestrowane i niezarejestrowane. Posiadają one impuls do działania od bardzo dawna i jeśli chcemy, aby nadal istniały i działały jak dotychczas, musimy traktować je w sposób równy. Koła gospodyń wiejskich to jedna z najstarszych form organizacji społecznych, jaka funkcjonuje w Polsce, dlatego też należy zapewnić im niezbędne warunki do realizacji ich zadań. Dziękuję bardzo.

Przemówienie senatora Krzysztofa Brejzy w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Krzysztofa Brejzy w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

W związku z rozpatrywanym projektem uchwały w 75. rocznicę zakończenia II wojny światowej w Europie pragnę wyrazić swoją wątpliwość co do zwrotu „rosyjski komunizm”. Zarówno Stalin, jak i Beria byli z pochodzenia Gruzinami. Dlatego uważam, iż bardziej właściwe byłoby sformułowanie „rosyjsko-sowiecki komunizm”, które rozszerzyłoby krąg sprawców odpowiedzialnych m.in. za mord katyński.

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Aleksandra Szweda w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W dniu 8 maja 1945 r. – dokładnie 75 lat temu – zakończyła się II wojna światowa w Europie. Ofensywa sowiecka, trwająca od połowy 1944 r., zmusiła w końcu Niemców do kapitulacji. Podpisany akt bezwarunkowej kapitulacji Niemiec definitywnie kończył działania wojenne. Przez całą zimę na przełomie lat 1944 i 1945 Niemcy próbowali jeszcze stawiać opór, ale bezskutecznie. Było wiadome, że nie mieli już szans na wygranie wojny. 30 kwietnia Hitler i Ewa Braun popełnili samobójstwo, a sowiecka flaga pojawiła się nad Reichstagiem. Ostatecznie 8 maja 1945 r., po podpisaniu aktu kapitulacji, III Rzesza zakończyła działania zbrojne. II wojna światowa, trwająca od czasu napaści na Polskę we wrześniu 1939 r., została zakończona.

Niestety, z powodu upływu czasu jest już coraz mniej osób, które pamiętają tamten dzień. Dlatego bardzo cieszy uchwała Senatu, która przypomina nam te wydarzenia. Tym bardziej że wiemy, że z powodu pandemii koronawirusa obchody siedemdziesiątej piątej rocznicy zakończenia II wojny światowej będą miały skromniejszy charakter niż wcześniej planowano. Częściowo przeniosą się do internetu.

Bardzo trafnie o tej rocznicy wyrazili się prezydent Andrzej Duda i premier Mateusz Morawiecki, mówiąc, że jest to słodko-gorzka rocznica. Jak ujął to pan premier na Twitterze: „75 lat temu mieliśmy nadzieję na odzyskanie wolności, jednak Armia Czerwona została na ziemiach polskich przez blisko 50 lat. Pamiętajmy o wszystkich ofiarach oraz o zapomnianych bohaterach tych nieludzkich reżimów”.

Wcześniej, składając kwiaty pod Grobem Nieznanego Żołnierza, prezydent Andrzej Duda stwierdził, że 75-lecie zakończenia II wojny światowej to „słodko-gorzka rocznica”, słodka, bo zakończyła się II wojna światowa, zakończyła się ta krwawa jatka w historii XX w. i w historii dziejów ludzkości, w której życie straciło tylu ludzi, prawie 6 milionów naszych obywateli, w tym ponad 3 miliony obywateli Polski narodowości żydowskiej – mówił. Andrzej Duda podkreślał, że polscy żołnierzy walczyli na wszystkich frontach II wojny światowej.

Głównym przesłaniem dzisiejszego wspomnienia siedemdziesiątej piątej rocznicy zakończenia II wojny światowej jest pamięć, pamięć o ofiarach i hekatombie nieszczęść, jakie przyniosła nam wojna, a także niestety pamięć o triumfie totalitaryzmu komunistycznego na wschodzie Europy po wojnie, totalitaryzmu, który w wielu krajach rządził przez następne 50 lat. Oby już nigdy nie doszło do takich wydarzeń.