Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019, ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy o Karcie Dużej Rodziny zakłada podniesienie kwoty odprowadzanej za pracownika na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, z którego finansowane są np. „wczasy pod gruszą” czy karnety sportowe dla pracowników.

Od 1 sierpnia 2019 r. podstawa naliczania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zwiększy się o 3,4%. W 2019 r. odpis podstawowy na jednego pracownika będzie wynosił 1 tysiąc 229,3 zł – w okresie od 1 stycznia do 31 lipca 2019 r. – oraz 1 tysiąc 271,2 zł – w okresie od 1 sierpnia do 31 grudnia 2019 r. Wzrośnie też odpis na fundusz dla emerytów i rencistów służb mundurowych oraz członków ich rodzin.

Ponadto z uwagi na rosnące zainteresowanie członków rodzin wielodzietnych Kartą Dużej Rodziny zmianie ulegają limity wydatków związanych z realizacją ustawy o KDR przez gminy, MRPiPS i MSWiA. Chociaż Karta Dużej Rodziny funkcjonuje od 2014 r., dopiero rząd Prawa i Sprawiedliwości rozwinął ten ważny i coraz bardziej doceniany przez rodziny instrument polityki rodzinnej. Do tej pory odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych dla osób uprawnionych do zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz członków ich rodzin tworzy się w wysokości 0,6% środków na emerytury i renty dla żołnierzy zaplanowanych w ustawie budżetowej na 2013 r., a w przypadku pozostałych służb mundurowych – w wysokości 0,5% środków na emerytury i renty dla tych służb. Po zmianach od 1 sierpnia 2019 r. podstawą odpisu na zakładowy fundusz socjalny będą środki zaplanowane w ustawie budżetowej na 2014 r. na emerytury i renty dla żołnierzy i funkcjonariuszy.

Tak więc na zaproponowanych zmianach skorzystają osoby uprawnione do korzystania z funduszu: pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści służb mundurowych – byli żołnierze oraz funkcjonariusze i ich rodziny, inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu.

Co do zasady ZFŚS jest tworzony w firmach, które zatrudniają minimum 50 pracowników, oraz w jednostkach budżetowych bez względu na liczbę zatrudnionych. Trafiają do niego pieniądze pochodzące z odpisu podstawowego naliczanego od każdego pracownika. Zgodnie z przepisami ustawy z 4 marca 1994 r. o ZFŚS jego kwota w danym roku powinna stanowić 37,5% przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzednim lub jego drugim półroczu, jeśli było ono wtedy wyższe. Tyle że od 2011 r. stosowanie tej zasady jest zawieszone, a w tym czasie kolejne rządy tylko 2 razy decydowały się na odmrożenie odpisu, i to częściowo: po raz pierwszy w odniesieniu do jego kwoty w 2017 r., a po raz drugi w przypadku należności właśnie na 2019 r. W tym roku jest on naliczany w stosunku do średniej pensji z drugiego półrocza 2013 r.

Jak się jednak okazało, będzie kolejna podwyżka odpisu, i to jeszcze w tym roku. Nowelizacja omawianej dziś ustawy przewiduje bowiem odmrożenie kwoty odpisu. Taka decyzja jest wyjściem naprzeciw oczekiwaniom związków zawodowych, które od dawna sprzeciwiały się dotychczasowym praktykom, czyli brakowi waloryzacji odpisu. Protestował przeciwko temu zwłaszcza NSZZ „Solidarność”, który domagał się odmrożenia odpisu w całości.

W związku z powyższym uważam, że odmrożenie funduszu i nowa ustawa rozwiążą problem i zapewnią pracownikom rekompensatę poniesionych na przestrzeni lat strat. Fundusz socjalny jest istotnym wsparciem dla pracowników i ich rodzin. Stan finansów publicznych oraz dobra kondycja przedsiębiorstw obecnie pozwalają na podjęcie takiej decyzji. Uważam, że ludziom to po prostu się należy. Dlatego jestem za zmianą ustawy. Dziękuję.

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 13. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Wysoka Izbo!

Omawiana w dniu dzisiejszym nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw to ustawa bardzo obszerna i wielowątkowa. Uważam, że jest to bardzo ważna ustawa, zwłaszcza dla podatników, bowiem egzekucji administracyjnej podlegają m.in. podatki, opłaty, odsetki od zobowiązań podatkowych, grzywny, a także np. składki na ubezpieczenie społeczne.

Głównym celem tej nowelizacji ustawy jest uproszczenie istniejących procedur egzekucyjnych, bo obecnie, jak się okazało, są one dalekie od doskonałości. Muszę wspomnieć, że średni czas trwania jednego postępowania egzekucyjnego to 555 dni, przy efektywności egzekucji na poziomie ok. 36% – są to dane za 2016 r. Obecne przepisy generują też częste spory pomiędzy organami egzekucyjnymi.

Rozwiązania zaproponowane w ustawie wynikają z potrzeby uproszczenia i usprawnienia procedur administracyjnych obowiązujących w egzekucji administracyjnej, przy jednoczesnym zapewnieniu wzrostu efektywności egzekucji administracyjnej poprzez modyfikację niektórych środków egzekucyjnych stosowanych przy dochodzeniu należności pieniężnych.

Najważniejsze rozwiązania w ustawie będą dotyczyć: wszczęcia postępowania egzekucyjnego poprzez elektroniczne doręczenie organowi egzekucyjnemu tytułu wykonawczego i zapewnienie automatycznej rejestracji tego tytułu w systemie obsługującym organ egzekucyjny, w sposób eliminujący spory o właściwość miejscową organów egzekucyjnych; procedur administracyjnych obowiązujących w egzekucji administracyjnej, w tym trybu rozpatrywania zarzutów i wniosków o umorzenie postępowania egzekucyjnego poprzez eliminację dublowania czynności procesowych wierzyciela i organu egzekucyjnego; procedury dochodzenia z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka oraz dłużnika rzeczowego przy zapewnieniu środków ochrony prawnej tych osób oraz zmniejszeniu kosztów egzekucji obciążających małżonka zobowiązanego i dłużnika rzeczowego; zbiegów egzekucji poprzez zmianę zasad rozstrzygania zbiegów co do należności alimentacyjnych oraz uproszczenie procedury przekazywania dokumentów pomiędzy organami egzekucyjnymi; egzekucji z ruchomości poprzez wprowadzenie nowej formy sprzedaży ruchomości przez zobowiązanego za zgodą organu egzekucyjnego oraz innych usprawnień w ramach tej egzekucji; egzekucji z nadpłaty lub zwrotu podatku, m.in. poprzez wprowadzenie elektronizacji dokonywanych przez komorników sądowych i niektóre administracyjne organy egzekucyjne zajęć wierzytelności z wymienionego tytułu; egzekucji z pieniędzy poprzez wprowadzenie możliwości korzystania z terminali płatniczych; egzekucji z rachunku bankowego prowadzonego przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową oraz z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych rachunkach prowadzonych przez banki poprzez ich elektronizację; wykonywania przez naczelników urzędów skarbowych postanowień o zabezpieczeniu majątkowym wydanym na podstawie k.p.k. i ograniczenia rozpatrywania przez naczelników urzędów skarbowych środków zaskarżenia podejrzanego, które rozpatruje prokurator lub sąd w postępowaniu karnym; kolejności zaspokojenia należności celnych w ten sposób, aby koszty egzekucyjne powstałe w egzekucji tych należności były zaspokajane po zaspokojeniu należności celnych.

Ustawa dotyczy ok. 2 milionów zobowiązanych i poskutkuje rezygnacją z kosztownych dla zobowiązanego procedur oraz umożliwi sprzedaż zajętych ruchomości za zgodą organu egzekucyjnego.

Ustawa obejmuje zatem głównie zmiany w zakresie przepisów regulujących środki zaskarżenia, egzekucję z majątku wspólnego małżonków, egzekucję z majątku dłużnika rzeczowego, zbieg egzekucji, egzekucję z pieniędzy, egzekucję z ruchomości, egzekucję z rachunków bankowych oraz wykonywanie przez naczelników urzędów skarbowych postanowień o zabezpieczeniu majątkowym wydanych przez prokuratora lub sąd w postępowaniu karnym lub karnoskarbowym.

Jedną ze zmian jest przepis o stanie majątkowym. Nowe przepisy pozwolą wierzycielowi żądać od zobowiązanego danych niezbędnych do sporządzenia protokołu o stanie majątkowym pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Dotychczas sporządzenie protokołu o stanie majątkowym było wyłącznym uprawnieniem organu egzekucyjnego. Uważam, że to rozwiązanie nie było wystarczająco skuteczne. Cieszy mnie, że dzięki nowym przepisom teraz to się zmieni.

Należy zwrócić szczególną uwagę, że wejście w życie projektowanych przepisów wpłynie na zwiększenie dochodów budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego nawet o dodatkowe kilkaset milionów złotych. To niezwykle ważny i znaczny dochód dla budżetu.

Obecnie czynności związane z rozpatrywaniem środków zaskarżenia i prowadzeniem egzekucji z ruchomości należą do najbardziej skomplikowanych, a w konsekwencji czasochłonnych elementów postępowania egzekucyjnego.

Aktualnie zbiegi egzekucji dotyczą średnio ponad 165 tysięcy postępowań egzekucyjnych rocznie, egzekucje z ruchomości – blisko 9,6 tysiąca postępowań, zarządzenia zabezpieczenia – blisko 33 tysięcy postępowań, a zarzuty – 12,2 tysiąca postępowań. Łączna liczba postępowań, których dotyczy uproszczenie procedur, to blisko 219 tysięcy.

Zgodnie z danymi Krajowej Administracji Skarbowej sporządzenie odpisu tytułu wykonawczego i innych dokumentów oraz przekazanie tych dokumentów do organu egzekucyjnego przejmującego łączne prowadzenie egzekucji w przypadku zbiegu egzekucji zajmuje pracownikowi organu egzekucyjnego średnio 110 minut. Na każdy tysiąc tytułów wykonawczych przypada ok. 13 zbiegów egzekucji. Biorąc pod uwagę liczbę spraw egzekucyjnych prowadzonych przez naczelników urzędów skarbowych, możemy oszacować, że w sprawach prowadzonych przez te organy zachodzi średnio ponad 165 tysięcy zbiegów. Szacując, że konieczność sporządzenia i przekazania odpisów tytułów do organu egzekucyjnego przejmującego łączne prowadzenie egzekucji zachodzi rocznie w przypadku około połowy zbiegów egzekucji, musimy wskazać, że tej czynności pracownicy KAS poświęcają rocznie ponad 151 tysięcy godzin swojej pracy.

Proponowane przepisy przewidują rezygnację ze sporządzenia i przekazania odpisów tytułów wykonawczych i innych dokumentów do organu egzekucyjnego prowadzącego łączną egzekucję ze środka egzekucyjnego, do którego nastąpił zbieg. To oznacza, że wskazany czas będzie mógł zostać przeznaczony na inne czynności wykonywane przez pracowników organów egzekucyjnych, w tym na stosowanie środków egzekucyjnych.

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez KAS rozpatrzenie przez organ egzekucyjny zarzutów w sprawie egzekucji administracyjnej zajmuje pracownikowi organu egzekucyjnego średnio 480 minut. Na każdy tysiąc tytułów wykonawczych wnoszone są one niespełna 1 raz. Należy mieć na względzie, że projektowane zmiany nie będą miały wpływu na rozpatrywanie zarzutów w sytuacji, gdy organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem. W przypadku organów KAS taka sytuacja ma miejsce w ok. 18% spraw egzekucyjnych. Podkreślenia wymaga, że organy administracji nie podejmują czynności same w stosunku do siebie, co oznacza, że w przypadku, gdy organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem, nie przedstawia stanowiska wierzyciela w sprawie wniesionego zarzutu, a jedynie podejmuje rozstrzygnięcie co do zgłoszonego zarzutu. Zatem zaoszczędzony czas będzie mógł zostać przeznaczony na inne czynności wykonywane przez pracowników organów egzekucyjnych, w tym na stosowanie środków egzekucyjnych.

Podkreślić należy, że zmiany wynikają także z konieczności dostosowania niektórych przepisów do wymogów prawa unijnego – obowiązujące obecnie rozwiązania, które nie przyznają pierwszeństwa zaspokajania należnościom celnym, stanowiącym środki własne Unii Europejskiej, przed kosztami egzekucyjnymi i kosztami upomnienia powstałymi w związku z dochodzeniem tych należności, prowadzą do uszczuplenia środków własnych Unii. Przewidziana jest więc zmiana kolejności zaspokojenia należności celnych w ten sposób, aby koszty egzekucyjne powstałe w egzekucji tych należności celnych były zaspokajane po zaspokojeniu należności celnych.

Uważam, że nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przyniesie wiele korzyści oraz szereg niezbędnych uproszczeń. W związku z tym jestem za zmianą ustawy. Dziękuję.