Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Bardzo się cieszę, że dziś procedujemy ustawę o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium (projekt prezydencki). Jest to niezwykle ważna ustawa w kontekście ochrony zdrowia dzieci i młodzieży. Ustawa zakłada m.in. wprowadzenie całkowitego zakazu korzystania z solarium przez osoby poniżej osiemnastego roku życia. Nakłada też obowiązek zamieszczania w miejscach udostępniania solariów informacji o ryzyku związanym z korzystaniem z nich i całkowicie zakazuje promocji i reklamy tego typu usług. Działania profilaktyczne to kolejny ważny aspekt tej ustawy.

Celem ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami korzystania z solarium jest ochrona zdrowia przed szkodliwym działaniem sztucznego promieniowania ultrafioletowego (UV), wydzielanego przez urządzenia wykorzystywane do naświetlania skóry wywołujące efekt opalenizny.

Ustawa wprowadza przepisy zobowiązujące organy administracji publicznej do podejmowania działań mających na celu ochronę zdrowia społeczeństwa przed następstwami korzystania z solarium oraz szczególne regulacje dotyczące prowadzenia działalności w zakresie udostępniania solariów.

Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Projekt pana prezydenta był obszernie uzasadniony, zawierał rozbudowaną diagnozę sytuacji, omawiał rozwiązania prawne obowiązujące w innych państwach i zawierał szczegółowe uzasadnienia proponowanych nowych norm prawnych. Regulacje te wydają się rozsądne i potrzebne. W uzasadnieniu projektu zawarto dość obszerną dyskusję o dopuszczalności wprowadzenia ograniczeń w zakresie swobody działalności gospodarczej i swobody dystrybucji informacji, w tym przypadku swobody reklamy.

Do tej pory w Polsce nie ma regulacji w zakresie zasad udostępniania solariów. Uchwalając projekt pana prezydenta, dołączymy do licznego grona krajów, w szczególności krajów europejskich, które już wprowadziły ograniczenia działalności w zakresie świadczenia usług w solariach.

Warto podkreślić, iż z badań wynika, że korzystanie z solariów zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwór skóry. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV jest niebezpieczna dla wszystkich grup wiekowych. Najbardziej narażone na jej skutki są dzieci i młodzież. Inicjatorzy tych regulacji podkreślają, że rozwiązania zawarte w ustawie są od dawna oczekiwane przez onkologów, którzy z niepokojem obserwują postępujący od trzech dekad wzrost liczby zachorowań na czerniaka złośliwego. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca unikanie sztucznego promieniowania UV oraz wprowadzenie zakazu korzystania z solariów przez młodzież w wieku szkolnym.

Bardzo się cieszę, że działania, do których ustawa zobowiązuje organy administracji publicznej, mają obejmować w szczególności: upowszechnianie wiedzy na temat szkodliwości korzystania z solarium wśród różnych grup społeczeństwa, w szczególności dzieci i młodzieży; minimalizowanie negatywnych następstw korzystania z solarium; leczenie osób uzależnionych od solarium; profilaktykę nowotworów skory, w szczególności czerniaka złośliwego.

Szczególne regulacje dotyczące świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium polegają na całkowitym zakazie korzystania z solariów przez osoby, które nie ukończyły osiemnastego roku życia. W tym celu ustawa wprowadza dla osoby udostepniającej solarium uprawnienie do żądania okazania przez osobę korzystającą z solarium dokumentu potwierdzającego wiek, obowiązek zamieszczania w miejscach udostępniania solariów informacji o ryzyku związanym z korzystaniem z solarium, całkowity zakaz promocji i reklamy usług w zakresie udostępniania solariów. Kontroli w zakresie świadczenia usług udostępniania solarium będą dokonywały organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz inne organy w zakresie posiadanych kompetencji. Organy te będą mogły nakładać kary pieniężne do 50 tysięcy zł.

Przemówienie senatora Antoniego Szymańskiego w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Antoniego Szymańskiego w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Procedowana ustawa służy realizacji jak najbardziej słusznych celów. Jest ona zdecydowanie potrzebna z uwagi na ochronę zdrowia Polaków, a w szczególności osób małoletnich.

Zauważyć należy, iż od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku to właśnie wśród osób w wieku 15–18 lat korzystanie z solarium było niezwykle popularne, a przy tym nie zdawano sobie sprawy z wysoce szkodliwych konsekwencji z tego wynikających. Brak było wówczas dostępnych szczegółowych informacji na temat szkodliwości korzystania z solarium i ryzyka zachorowania. Stąd tak ważne jest, aby informacje te były szeroko rozpowszechniane, zwłaszcza wśród młodzieży. Szczególną rolę powinny odgrywać tu również szkoły.

Ustawa określa m.in. zadania organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zdrowia społeczeństwa przed następstwami korzystania z solarium. Zgodnie z art. 7 projektowanej ustawy kontroli świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium dokonują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz inne organy w zakresie posiadanych kompetencji. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej dokonują kontroli świadczenia usług w zakresie udostępniania solarium, zgodnie z właściwością określoną przepisami ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (DzU z 2015 r. poz. 1412 oraz z 2016 r. poz. 1165 i 2003) i na zasadach określonych w tej ustawie.

Czy jednak nie byłoby celowe, aby z uwagi na charakter działalności w zakresie udostępniania solarium w art. 7 zawrzeć odesłanie do aktów rangi podustawowej – rozporządzeń wykonawczych do projektowanej ustawy, które regulowałyby w sposób szczegółowy prowadzenie kontroli tego rodzaju urządzeń pod kątem warunków higienicznych i zdrowotnych, z uwzględnieniem ich specyfikacji technicznej, prawidłowości działania, zużycia urządzeń i ich elementów, a także określały minimalne normy, jakie powinny spełniać kontrolowane solaria?

W mojej ocenie zasadne wydaje się także rozważenie, czy należałoby przewidzieć kary za udostępnienie solarium w stanie bezpośrednio lub pośrednio zagrażającym zdrowiu czy zwiększającym ryzyko korzystania z solarium, tj. w stanie użytkowym niespełniającym wymaganych przepisami norm technicznych, bez wymaganego wyposażenia, urządzeń przestarzałych czy z elementami zużytymi lub uszkodzonymi, które nie zostały we właściwym czasie wymienione.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Obecnie coraz więcej osób korzysta z solariów, które oferują naświetlanie skóry poprzez działanie sztucznego promieniowania ultrafioletowego powodującego efekt opalonej skóry. Korzystanie z solarium ma swoje plusy – m.in. wpływa na produkcję witaminy D3 – jednakże jest wiele poważnych przeciwwskazań do korzystania z tego typu, sposobu opalania. Tak jak nadmierne opalanie promieniami słonecznymi jest szkodliwe dla skóry, tak samo częste korzystanie z solarium może doprowadzić do wielu chorób, w tym do wystąpienia czerniaka złośliwego.

Aby uświadomić społeczeństwu zagrożenia, jakie niesie korzystanie z solarium, ustawodawca podjął kroki zobowiązujące organy administracji publicznej do podejmowania stosownych działań, mających na celu ochronę zdrowia w tym właśnie zakresie. Ustawodawca proponuje szeroko rozumianą profilaktykę, polegającą na informowaniu o szkodliwości działania solarium, zwłaszcza wśród młodych osób. Organy administracji publicznej mają pomóc osobom uzależnionym od solarium oraz zminimalizować negatywne następstwa korzystania z tego sposobu opalania.

Oprócz wprowadzenia regulacji dotyczących zwiększenia świadomości w społeczeństwie ustawodawca reguluje kwestie dotyczące osób udostępniających tego typu usługę – będą one zobligowane do informowania osób korzystających z solarium o jego szkodliwości. Ponadto ustawodawca wprowadza zakaz korzystania z solarium w przypadku osób, które nie ukończyły osiemnastego roku życia, oraz zakaz promocji tego typu usług. Solaria będą podlegały kontroli m.in. organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, które będą mogły nakładać na nie kary pieniężne.

Obostrzenie przepisów i szersza regulacja w tym zakresie są podyktowane liczbą zachorowań na choroby skóry, w tym raka skóry – czerniaka, jak również związane są ze zwiększeniem liczby osób uzależnionych od tego typu usług. Warto dodać, że szkodliwość działania solarium nie zależy tylko od właściwości emitowanych promieni. Duże znaczenie w tym zakresie ma rzetelność właścicieli gabinetów – to, czy sprawdzają sprzęt i dbają o jakość lamp. Niedopilnowanie wymiany zużytych lamp może doprowadzić do poparzeń. Nie wspominam już o tym, że dość często do Polski trafiają urządzenia z rynku wtórnego, wycofane z krajów zachodnich ze względu na ich zużycie.

Reasumując, chcę powiedzieć, iż uważam, że proponowane zmiany i obostrzenia są konieczne.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Omawiane zmiany ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej mają na celu stworzenie ram prawnych umożliwiających przeprowadzenie programów pilotażowych. Podyktowane jest to przede wszystkim potrzebą usprawnienia i wprowadzenia nowych rozwiązań w zakresie organizacji, realizacji lub sposobu finansowania świadczeń opieki zdrowotnej. Obecne ustawodawstwo nie reguluje nowych sposobów organizacji opieki zdrowotnej. Potrzeba zmian, a wprowadzenie programów pilotażowych ma na celu doprowadzenie do poprawy sytuacji pacjentów. W związku z tym ustawodawca określił szczegółowo zakres, jaki będzie obejmował program pilotażowy.

Kolejna zaproponowana zmiana dotyczy standaryzacji polegającej na uproszczeniu i doprecyzowaniu procedur tworzenia polityki zdrowotnej. W obecnym ustawodawstwie minister lub jednostka samorządu terytorialnego, opracowując program polityki zdrowotnej, opiera się na mapach potrzeb zdrowotnych. Każdy projekt kolejno przedkładany jest do zaopiniowania przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji. W konsekwencji cały proces realizacji programu polityki zdrowotnej jest znacznie wydłużony. W związku z tym ustawodawca zaproponował rozwiązanie polegające na możliwości tworzenia programu polityki zdrowotnej na podstawie ujednoliconych dokumentów opublikowanych przez AOTMiT. Podmioty uprawnione do tworzenia programu polityki zdrowotnej, które zastosują się do takiej dokumentacji, nie będą musiały uzyskać opinii od AOTMiT, co w konsekwencji znacznie przyspieszy cały proces nowej polityki zdrowotnej.

Trzecia proponowana zmiana ma umożliwić ministrowi właściwemu do spraw zdrowia dostęp do danych osobowych zawartych w elektronicznym systemie monitorowania programów zdrowotnych i zmiany w trybie wyboru realizatora programu polityki zdrowotnej opracowanego przez ministra właściwego do spraw zdrowia. Wprowadzenie tej zmiany podyktowane jest kilkoma aspektami. Mianowicie Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł dokonywać monitorowania programów zdrowotnych, łącznie z nadzorem ich jakości. Na tej podstawie także minister właściwy do spraw zdrowia będzie miał dostęp do niezbędnych informacji oraz danych osobowych, które będą wykorzystywane tylko w celu profilaktyki, działań promocyjnych czy w ramach programów wieloletnich. Co do wyboru realizatora programu polityki zdrowotnej ustawodawca zaproponował inną formę wyłonienia najlepszej oferty, a nie, jak było dotychczas, wybór na podstawie konkursu. Nie zawsze zresztą udawało się wyłonić realizatora, choćby ze względów formalnych, co skutkowało tym, że dany program był wdrażany dopiero po wybraniu odpowiedniego wykonawcy. Aby uniknąć tego rodzaju problemów, ustawodawca wprowadził zmianę polegającą na tym, że minister właściwy do spraw zdrowia będzie mógł zrealizować program polityki zdrowotnej w przypadku, gdyby nie można było przeprowadzić konkursu ani wyłonić odpowiedniego realizatora. Efektem końcowym ma być ciągłość w realizacji programów oraz ich szybsza realizacja.

Ustawodawca postanowił również dokonać zmian w przepisach, które ograniczają dostęp do korzystania z leczenia uzależnień grupom pacjentów cierpiących na zaburzenia obarczone negatywną oceną społeczną, którym przysługuje prawo do korzystania z gwarantowanych świadczeń w placówkach uzależnień. Osoba uzależniona lub współuzależniona będzie mogła skorzystać z pomocy w zakresie leczenia uzależnień bez skierowania lekarza. Podobne rozwiązanie jest już stosowane w większości państw Unii Europejskiej, co przede wszystkim powoduje łatwiejszy dostęp do tego typu pomocy zdrowotnej oraz eliminuje bariery, które utrudniają osobom uzależnionym wyleczenie się z nałogu.

Ustawodawca, oprócz przedstawionych problemów wraz z propozycją zmian, w omawianej ustawie przedstawił jeszcze kilka innych rozwiązań, które mają generalnie usprawnić działanie programów polityki zdrowotnej. Wprowadzone zmiany są poprzedzone obserwacją społeczeństwa, badaniami statystycznymi oraz opiniami wykwalifikowanych ekspertów.

Reasumując, uważam że proponowane zmiany są konieczne, jednakże trzeba sprawdzić, czy przyniosą zamierzone oraz oczekiwane rezultaty.