Narzędzia:

Posiedzenie: 29. posiedzenie Senatu RP IX kadencji, 1 dzień


3 i 4 listopada 2016 r.
Przemówienia z dnia następnego

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Celem zaproponowanej ustawy jest zmiana zasadniczej kwestii problematycznej w regulacji zawartej w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.), czyli przepisu art. 84 ust. 7.

Otóż obecne regulacje prawne nie określają czasu, po którego upływie Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może zażądać zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Co prawda obowiązuje 10-letni termin przedawnienia, ale bieg tego terminu liczy się dopiero od uprawomocnienia się decyzji ustalającej należność.

W związku z tym rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zawarty w druku nr 803, zawiera istotne zmiany, które mają na celu przede wszystkim uporządkowanie stanu prawnego w zakresie ustalenia i zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, a także zapewnienie ochrony i stabilności porządku prawnego, zwłaszcza po stronie ubezpieczonego. Po wprowadzeniu nowelizacji art. 84 ust. 7 organ rentowy nie będzie mógł wydać decyzji o obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia po upływie 5 lat od ostatniego dnia okresu, za który pobrano nienależne świadczenie.

Reasumując: nowelizacja ustawy ma generalnie wprowadzić do porządku prawnego termin, w którym to organ rentowy będzie mógł wydać decyzję o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia. To z kolei usprawni pracę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak i prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, a ubezpieczeni będą świadomi, że wskazane organy są ograniczone jakimkolwiek terminem, w którym to mogą wydać decyzję o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia.

Uważam, że zaproponowane zmiany w ustawie będą precyzować w sposób jasny i zrozumiały zarówno dla ubezpieczyciela, jak i ubezpieczonego termin, w którym to organ rentowy będzie mógł wydać wskazaną decyzję o zwrocie nienależnie pobranego świadczenia. W obecnym obrocie prawnym występuje wiele sytuacji, w których to organ poniekąd wykorzystuje brak związania konkretnym terminem, a ubezpieczeni nie mają wiedzy, dlaczego po dłuższym okresie otrzymują decyzję o zwrocie świadczenia. To z kolei powoduje, że społeczeństwo nie ma zaufania do tego typu organów, co negatywnie wpływa na pracę wszystkich instytucji działających w kraju. Przede wszystkim jednak dochodzi do zachwiania realizacji zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającej z art. 2 Konstytucji RP. Dlatego zaproponowane zmiany uważam za korzystne.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Celem zaproponowanej ustawy jest nowelizacja ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2016 r., poz. 645 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (DzU z 2013 r., poz. 170 z późn. zm.). Zmiany w przedstawionych powyżej ustawach będą dotyczyły przede wszystkim wprowadzenia możliwości nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych, a także świadczenia przedemerytalnego przez osoby, które pobierały m.in. zasiłek pielęgnacyjny lub zasiłek dla opiekunów, związany z opieką nad osobami niepełnosprawnymi, a które to osoby utraciły możliwość pobierania takiego świadczenia w związku ze śmiercią podopiecznego. Wprowadzenie nowych przepisów umożliwi nabycie takiego świadczenia w postaci prawa do zasiłku dla bezrobotnych, a także świadczenia przedemerytalnego.

Warunki, jaki opiekun musi spełnić, by został zakwalifikowany jako osoba uprawniona do takiego świadczenia, to, po pierwsze, utrata prawa do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków opiekuńczych spowodowanych śmiercią podopiecznego, po drugie, zarejestrowanie się przez opiekuna osoby niepełnosprawnej w odpowiednim urzędzie pracy w określonym czasie, tj. w ciągu 60 dni od ustania prawa do tych świadczeń, pobieranych nieprzerwalnie przez 365 dni, a utrata ich była spowodowana śmiercią podopiecznego. Ponadto takie świadczenie będzie przysługiwało opiekunom, którzy nabyli prawo do świadczenia przedemerytalnego, ale w momencie, kiedy to prawo ustało, ukończyli 55 lat – kobieta, 60 lat – mężczyzna, legitymując się jednocześnie stażem emerytalnym wynoszącym co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Zrozumiałe wydaje się, że sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny można zakwalifikować jako aktywność zawodową, gdyż opiekun stale wykonuje pracę polegającą na pielęgnacji i opiece nad taką osobą. Ponadto zdajemy sobie sprawę, że opiekun jest wręcz zmuszony do rezygnacji ze swojej dotychczasowej pracy, dlatego wprowadzone zmiany mają na celu rekompensatę takich sytuacji. Oczywiście nowelizowane ustawy podają konkretne warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby otrzymać przedstawione powyżej świadczenia, niemniej jednak nowelizacja wydaje się zasadna i potrzebna. Co więcej, należy zwrócić uwagę także na to, oprócz kwestii opisanych powyżej, że nasze społeczeństwo jest społeczeństwem starzejącym się. Uważam, że należy pomóc opiekunom, często członkom rodziny, którzy rezygnują ze swojej dotychczasowej pracy na rzecz opieki nad najbliższymi. Często są to osoby, które ukończyły pięćdziesiąty rok życia, co związane jest z tym, że ewentualny powrót na rynek pracy będzie dla nich dużą uciążliwością. W związku z powyższym państwo musi wspierać właśnie takie osoby.

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Nowelizacja ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy z dnia 30 kwietnia 2014 r. o świadczeniach przedemerytalnych to z pewnością wyjście naprzeciw oczekiwaniom osób sprawujących opiekę nad osobami niepełnosprawnymi.

Nowelizacja wprowadza dla opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy utracili prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków opiekuńczych pobieranych w związku ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną, możliwość nabycia po śmierci podopiecznego prawa do zasiłku dla bezrobotnych, a także świadczenia przedemerytalnego. Jest to niewątpliwie krok w dobrym kierunku, ponieważ zmiana prawa pomoże tym osobom w przystosowaniu się do nowych warunków życiowych, bardzo często po wieloletniej nieobecności na rynku pracy. Pozwoli to odnaleźć się tym osobom w nowej sytuacji społecznej i gospodarczej, co jest niezmiernie trudne. Zmiany zaproponowane przez ustawodawcę są właściwe i oczekiwane, bo opieka sprawowana przez te osoby również jest pracą.

Zasadne jest wprowadzenie rozwiązania, w ramach którego uznaje się, że okres sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi należy traktować tak jak okres zatrudnienia i zaliczać go do 365 dni uprawniających do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych czy do okresu uprawniającego do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego. Za takim rozwiązaniem przemawiają względy zarówno demograficzne, jak i społeczne. Poszerza się krąg osób w wieku zawansowanym, które często borykają się z utratą sprawności. Pomoc najbliższych stanowi najlepsze rozwiązanie dla osób wymagających opieki. Łączy się to z rezygnacją z pracy zawodowej opiekunów, którzy powinni zostać docenieni i otrzymać wsparcie oraz dostateczną pomoc ze strony państwa. Pobieranie świadczenia czy zasiłku dla opiekuna osoby niepełnosprawnej jest częściową rekompensatą za zakończenie aktywności zawodowej, dlatego zasadne jest traktowanie tej formy aktywności tak jak zatrudnienia w zakresie możliwości uzyskania zasiłku dla bezrobotnych czy świadczenia przedemerytalnego po utracie świadczeń związanych z opieką nad osobą niepełnosprawną.

Szanowni Państwo, nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w art. 71 ust. 2 zalicza do okresu uprawniającego do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych czas pobierania wymienionych świadczeń jako okres sprawowania opieki nad niepełnosprawnymi – łącznie przez 365 dni w okresie ostatnich 18 miesięcy bezpośrednio przed dniem zarejestrowania się we właściwym powiatowym urzędzie pracy. Warunkiem uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych jest utrata prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłków opiekuńczych spowodowana śmiercią osoby, która była objęta opieką.

Nowelizacja ustawy o świadczeniach przedemerytalnych obejmuje uprawnienie do świadczenia przedemerytalnego byłych opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy zarejestrowali się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od ustania prawa do tych świadczeń, jeżeli były one pobierane nieprzerwanie przez 365 dni, a przyczyną ich utraty była śmierć podopiecznego. Zgodnie z uregulowaniem nowelizacji były opiekun nabywa uprawnienie do świadczenia przedemerytalnego, jeśli do dnia, w którym ustało prawo do otrzymywanego świadczenia, ukończył 55 lat – dotyczy to kobiety, lub 60 lat – dotyczy to mężczyzny, legitymując się jednocześnie stażem emerytalnym wynoszącym odpowiednio co najmniej 20 i 25 lat. Dziękuję za uwagę.