Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rządowy projekt ustawy o zasadach rozliczeń w podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego jest tzw. specustawą, która ma uregulować zasady centralizacji VAT w samorządach.

Projekt ten zakłada wejście w życie ustawy dnia 1 września 2016 r. i jest wynikiem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, TSUE, z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 – gmina Wrocław przeciwko ministrowi finansów, zgodnie z którym art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że podmioty prawa publicznego, takie jak gminne jednostki budżetowe będące przedmiotem postępowania głównego, nie mogą być uznane za podatników podatku od wartości dodanej, ponieważ nie spełniają kryterium samodzielności przewidzianego w tym przepisie. Zdaniem TSUE jednostki te nie ponoszą ryzyka gospodarczego związanego z działalnością gospodarczą powierzoną im w imieniu i na rachunek gminny oraz nie odpowiadają za szkody spowodowane tą działalnością (odpowiedzialność tę ponosi wyłącznie gmina), ponieważ nie dysponują własnym majątkiem, nie osiągają własnych dochodów i nie ponoszą kosztów dotyczących takiej działalności. Uzyskane dochody są bowiem wpłacane do budżetu gminy, a wydatki są pokrywane bezpośrednio z tego budżetu. Ponadto Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów w uchwale z dnia 26 października 2015 r. (sygn. akt I FPS 4/15) podkreślił, iż pomimo większego niż jednostki budżetowe stopnia samodzielności również samorządowy zakład budżetowy nie może być uznany za odrębnego od gminy podatnika VAT, ponieważ nie jest wystarczająco samodzielny.

W związku z powyższym jednostki samorządu terytorialnego mają obowiązek wstąpić we wszystkie prawa i obowiązki jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych. Zgodnie z projektem w celu zapewnienia jednostkom samorządu terytorialnego stosownego czasu na dostosowanie rozliczeń ostateczny termin centralizacji wyznaczono na 1 stycznia 2017 r. Od tej daty jednostki samorządu terytorialnego będą zobligowane do rozliczania podatku VAT wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi.

W celu przeprowadzenia procesu centralizacji niezbędne jest przygotowanie zarządzenia starosty/prezydenta/burmistrza/wójta w sprawie wprowadzenia procedur centralizacji czynności jednostek organizacyjnych gminy/powiatu podlegających VAT. Zarządzenie to powinno w szczególności regulować kwestie związane z:

– procedurą fakturowania (obejmujące ogólne zasady, terminy, zaliczki, wzory faktur, archiwizacji) i wystawiania not korygujących;

– zasadami opisywania faktur kosztowych pod kątem odliczeń;

– procedurami oraz terminami sporządzania ewidencji VAT (określenie jednolitego wzoru rejestru VAT, przesyłanie ewidencji do wydziału finansowego, dołączanie dokumentów do ewidencji) i deklaracji cząstkowych;

– procedurą modyfikacji umów z dotychczasowymi dostawcami mediów;

– zasadami przekazywania danych dotyczących użytkowania środków trwałych, w szczególności związanych ze zmianą przeznaczenia, a zatem mogących mieć wpływ na korektę 5/10 lat lub 120 miesięcy;

– procedurami zawierania umów najmu/świadczenia usług reklamowych (obowiązek stosowania jednolitych wzorów, określenia jednolitych terminów płatności i sposobów płatności, uzyskiwania opinii radcy prawnego i akceptacji wydziału finansowego w zakresie umów odbiegających od wzorców, obowiązek przekazywania ewidencji umów/zestawienia umów co kwartał do wydziału finansowego;

– zakresem i zasadami umocowania dyrektorów jednostek w zakresie podpisywania umów, faktur itp.;

– procedurami składania zamówień w zakresie towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, w szczególności poz. 28a–28c i wzoru faktury na odwrotne obciążenie;

– kasami rejestrującymi po centralizacji;

– uchwałami RP/RM/RG w sprawie stosowania przez jednostki organizacyjne jednolitych stawek za najem nieruchomości powiatowych/gminnych;

– zasadami przekazywania informacji dotyczących dotacji i zmian w tym zakresie;

– zakresami odpowiedzialności;

– jednolitym plikiem kontrolnym.

Ponadto jednostki samorządu terytorialnego będą musiały złożyć do urzędu skarbowego aktualizacje druków rejestrujących NIP, ze szczególnym uwzględnieniem wskazania adresów miejsc prowadzenia działalności gospodarczej.

Co ważne, w dalszym ciągu możliwe jest złożenie deklaracji podatkowych na dotychczasowych zasadach, jeżeli nie wiążą się z wyrokiem TSUE. Jedynym warunkiem w takim przypadku jest złożenie pisemnej informacji, że korekta nie jest składana w konsekwencji wyroku TSUE.

Jednostki samorządu terytorialnego mają odpowiedni czas na przygotowanie się do procesu centralizacji, jednak już dziś należy go rozpocząć. Wymaga on bowiem wielu czynności, analiz oraz przygotowania odpowiednich regulacji wewnętrznych i procedur.

Na zakończenie chciałbym zaznaczyć, że ustawa przewidująca centralizację rozliczeń VAT w samorządach została jednogłośnie przyjęta przez Sejm. Dziękuję.

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Senatorowie!

Procedowana ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych to realizacja zobowiązania wyborczego Prawa i Sprawiedliwości, a następnie deklaracji rządu wygłoszonej w exposé premier Beaty Szydło. To rozwiązanie, które ma dać małym przedsiębiorcom możliwość rozwijania się, a co za tym idzie, budowania kapitału swoich firm, a także wzmacniania pozycji własnych przedsiębiorstw na rynku oraz kształtowania ich marki. Istotą tej ustawy jest również realizacja zasady mówiącej o tym, że małe firmy mają stawać się średnimi, średnie – dużymi, a te duże mają mieć szanse konkurowania z największymi na rynkach światowych. Zaproponowane działania mają na celu przyspieszenie tempa wzrostu rozwoju i stworzenie sprzyjających warunków do zwiększenia przedsiębiorczości Polaków, w tym przed wszystkim ludzi młodych, dobrze wykształconych.

Obecnie małe firmy są obciążone kosztami zwykłego funkcjonowania w dużo większym stopniu niż większe podmioty. Ta ustawa stworzy im lepsze warunki do funkcjonowania. Wiele podmiotów, które dzisiaj podejmują trud prowadzenia działalności gospodarczej, tworzenia nowych i utrzymywania istniejących miejsc pracy uzyska wsparcie i zachętę do prowadzenia biznesu. Obniżenie podatku spowoduje korzystniejsze warunki dla podatników dopiero rozpoczynających swoją działalność.

W ustawie jest również wiele przepisów, które uszczelniają system podatku dochodowego. W związku z tym realizowana jest strategia zarówno uproszczenia – w tym przypadku obniżenia – podatków dla przedsiębiorców, jak i uszczelnienia ich poprzez eliminację pewnych luk i dziur nadużywanych przez część uczestników obrotu gospodarczego. Przede wszystkim chodzi o doprecyzowanie funkcjonujących już regulacji, wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych mogących skutkować unikaniem opodatkowania niektórych dochodów, ograniczenie stosowania niektórych preferencji w przypadku transakcji dokonywanych wyłącznie lub głównie w celu uzyskania korzyści podatkowej.

Zdaniem Ministerstwa Finansów w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów ogólne dochody sektora finansów publicznych wzrosną o 7 milionów zł. Co prawda obniżenia stawki podatkowej spowoduje uszczerbek dla finansów publicznych w wysokości 270 milionów zł, ale uszczelnienie systemu powinno przynieść 277 milionów zł.

Bardzo mnie cieszy fakt, iż z obniżonej 15-procentowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych będzie mogło skorzystać ok. 90% podatników CIT, czyli blisko 400 tysięcy polskich firm. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Senatorowie!

Przygotowana ustawa o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zmierza do modyfikacji zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności biur podróży. W szczególny sposób należy podkreślić, że ustawa gwarantuje rozwiązania, które wzmocnią system gwarancji finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, co bezpośrednio przełoży się na bezpieczeństwo klientów biur podróży. Ten fakt bardzo mnie cieszy, bowiem bezpieczeństwo i gwarancje dla klientów biur podróży są niezwykle istotne.

Aby osiągnąć ten cel, zostanie utworzony Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, który będzie stanowił system uzupełniający zabezpieczeń finansowych biur podróży. Trzeba zaznaczyć, że umożliwi on gromadzenie środków na wypadek, gdy zabezpieczenie finansowe organizatorów turystyki i pośredników turystycznych nie wystarczy na pokrycie kosztów powrotów z nieudanych imprez i zwrot pieniędzy klientom. Fundusz, który będzie funkcjonował jako wyspecjalizowana jednostka, będzie organizował powrót klientów do kraju, czyli będzie zapewniał m.in. rezerwację niezbędnych noclegów, transportu lokalnego oraz transportu do kraju. Podstawowe działanie funduszu będzie również związane z zapewnieniem bieżącego kontaktu z klientami niewypłacalnego organizatora turystyki i ich rodzinami.

Przypadki niewypłacalności organizatorów turystyki i pośredników turystycznych stanowią impuls do podjęcia prac w tym zakresie. Smutne doświadczenia, szczególnie z 2012 r., kiedy upadło kilka biur podróży, wskazują, iż brakuje dodatkowego filaru zabezpieczeń na wypadek, gdyby wysokość podstawowego zabezpieczenia nie pokrywała w 100% kosztów związanych ze sprowadzeniem klientów do kraju oraz zwrotem wpłat za niezrealizowane usługi.

Szanowni Państwo, nowelizacja wprowadzi niezbędną ochronę, wynikającą z funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Będą objęci nim klienci biur podróży wpisanych do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, mających siedzibę w Polsce, niezależnie od wysokości wnoszonej przez nie składki. Touroperatorzy będą musieli poinformować klientów o sposobie ubiegania się o wypłatę środków z tego zabezpieczenia.

Efektem wprowadzanych zmian ma być uzupełnienie systemu zabezpieczeń finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych oraz zapewnienie klientom wyższego poziomu bezpieczeństwa. Osiągnięcie celu, jakim jest wzmocnienie systemu zabezpieczeń finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, jest możliwe jedynie poprzez stworzenie rezerwy finansowej w systemie zabezpieczeń finansowych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W projekcie nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, autorstwa grupy posłów PiS, zaproponowano przesunięcie terminu wejścia w życie zmian związanych z wprowadzeniem nowych legitymacji poświadczających niepełnosprawność i jej stopień – do października 2017 r.

Środowisko osób niepełnosprawnych od dawna postulowało, by legitymacje – dziś przypominające te szkolne – zostały zastąpione plastikowymi kartami.

Po pracach w Sejmie, gdzie organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami i część posłów domagały się przyspieszenia terminu, termin ustalono na 1 sierpnia 2017 r.

Nowelizacja dotyczy także składu Krajowej Rady Konsultacyjnej do spraw Osób Niepełnosprawnych, działającej przy pełnomocniku rządu do spraw osób niepełnosprawnych. Zgodnie z projektem, rada miałaby się składać z co najmniej 20 członków. Po pracach w podkomisji i komisji sejmowej przyjęto, że w jej składzie będą przedstawiciele zarówno administracji rządowej, samorządów, jak i pracodawców, związków zawodowych oraz organizacji pozarządowych – ci ostatni w liczbie 20 osób, co oznacza, że cała rada będzie liczyć nawet powyżej 30 członków.

Rada ma być organem społecznym i opiniodawczym dla pełnomocnika rządu, także głosem środowiska osób z niepełnosprawnościami, w myśl zasady: nic o nas bez nas. Będzie mogła powoływać ekspertów, zlecać przeprowadzanie badań i opracowanie ekspertyz związanych z realizacją jej zadań.

Nowela określa też wymogi wobec kandydata na przewodniczącego Polskiej Rady Języka Migowego. Początkowo projekt zakładał, że przewodniczącym może być osoba, która ma wykształcenie lub doświadczenie w zakresie wybranego języka lub systemu językowo-migowego. Po pracach w Sejmie ustalono, że ma znać co najmniej dwa języki – polski język migowy i język polski.

Na zakończenie chciałbym zaznaczyć, że projekt dotyczy również tworzonych w zakładach pracy chronionej funduszów rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. Zgodnie z prawem jego środki przeznaczone są finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. W przypadku ich wydania niezgodnie z przeznaczeniem pracodawca jest obowiązany do zwrotu i płaci karę na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Projekt wskazuje, że kara ta dotyczy też sytuacji, w której w zakładzie fundusz w ogóle nie został utworzony. Dziękuję.

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Przemówienie senatora Roberta Mamątowa w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw ma na celu odejście od niekorzystnych rozwiązań w zakresie funkcjonowania jednostek organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, w szczególności regulacji dotyczących możliwości łączenia placówek opiekuńczo-wychowawczych z ośrodkami pomocy społecznej, umiejscawiania tych jednostek w jednym budynku i na jednym terenie oraz zapewniania jednostkom wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w sposób nieracjonalny wspólnej usługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej.

Jeden z zapisów projektu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dotyczy tego, aby nie było możliwe łączenie domu dziecka – w jednym budynku i na jednym terenie – z domem pomocy społecznej. Obecnie w świetle regulacji z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz pomocy społecznej możliwe jest połączenie m.in. placówki wsparcia dziennego lub innego gminnego podmiotu wyznaczonego do pracy z rodziną z jednostką organizacyjną pomocy społecznej, a także form instytucjonalnej pieczy zastępczej (placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej, interwencyjnego ośrodka proadopcyjnego) z jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej. Przepisy te miały w założeniu ułatwiać kształtowanie struktur pomocy społecznej przy uwzględnieniu standardów ustanowionych dla każdego z wymienionych rodzajów działalności. Jednakże oczywistym jest, że pewnych placówek nie należy ze sobą łączyć.

Opozycja zarzuca wnioskodawcom, że chcą oddzielić dzieci od osób starszych czy niepełnosprawnych, twierdząc, że nie ma racjonalnych argumentów na poparcie tezy, iż placówki instytucjonalnej pieczy zastępczej powinny funkcjonować w takim otoczeniu społecznym, aby zapewnić umieszczonym w nich dzieciom warunki pełnego zjednoczenia ze środowiskiem i umożliwić takie włączenie społeczne, które stanie się fundamentem przyjmowania właściwych ról społecznych w późniejszym dorosłym życiu. Niewątpliwie sytuacja dzieci wychowujących się w atmosferze przemijania, starości, chorób oraz śmierci, a więc w otoczeniu, w którym na co dzień są one obserwatorami dramatu samotności ludzi najczęściej pozbawionych wsparcia najbliższych, ma destruktywne następstwa. Funkcjonowanie w takim otoczeniu jest bardzo trudne dla osób dorosłych, a tym bardziej dla dzieci, i jest wysoce nieodpowiednie dla rozwoju emocjonalnego dzieci i prawidłowego kształtowania postaw.

Rozumiem, że autorzy obecnej ustawy prawdopodobnie wychodzili z założenia, iż kontakt dzieci pozbawionych własnej rodziny z osamotnionymi osobami starszymi może mieć dobroczynny wpływ na obie strony – stąd możliwość umieszczania w pobliżu bądź we wspólnej przestrzeni placówek opiekuńczych dla sierot społecznych i tych dla osób starszych. Jednak patrząc na to z innej perspektywy uważam, że jest to również przygnębiające przez brak przestrzeni dla dzieci, które w otoczeniu, powiedziałbym, „sanatoryjnym” po prostu jej nie mają. Potrzebują też przebywania z rówieśnikami. W społeczeństwie przyjęto taki model kształcenia i wychowania, w którym dzieci przebywają z osobami z własnego rocznika – w przedszkolu, szkole, na studiach; w klasach i innych grupach różnice są znikome. Pierwiastek dorosłości – to opiekunowie. Również na co dzień dzieci nie przebywają bezustannie z rodzicami, tylko zamykają się we własnych pokojach. Czy inaczej ma być w przypadku dzieci osieroconych? Osoby starsze nie zastąpią im rodziców, nie wypełnią tego braku. Z jednej strony brak rodziny i bycie tylko jedną z wielu osób w licznej zbieraninie, z drugiej – starość, przygnębienie, choroba. Na doświadczanie starości jest czas w wieku dorosłym i na stare lata. Dzieci powinny zająć się nauką szkolną i budowaniem relacji z rówieśnikami.

Domy pomocy społecznej to nie tylko placówki dla osób starszych, ale również izby wytrzeźwień, jednostki organizacyjne wymiaru sprawiedliwości, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, hospicja, zakłady opiekuńczo-lecznicze. Działają placówki pomocy społecznej różnego typu.

Przebywanie dzieci w otoczeniu ludzi przegranych i o zawężonym stylu funkcjonowania może negatywnie wpływać na ich wychowanie.

W związku z negatywnymi konsekwencjami łączenia wymienionych jednostek ustawa przewiduje możliwość łączenia wyłącznie placówek wsparcia dziennego z ośrodkami pomocy społecznej, zaś w przypadku placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym – możliwość ich łączenia wyłącznie z powiatowym centrum pomocy rodzinie.

W omawianej nowelizacji wskazano m.in. możliwość połączenia przez gminę poszczególnych jednostek. Gmina będzie mogła zatem połączyć: ośrodek pomocy społecznej z ośrodkiem wsparcia, z wyłączeniem ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku z ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób starszych, pod warunkiem usytuowania każdego z nich w odrębnym budynku. Przy takim połączeniu ośrodek wsparcia powinien działać w strukturze – odpowiednio – ośrodka pomocy społecznej lub domu pomocy społecznej. Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej będącymi w strukturze ośrodka pomocy społecznej lub domu pomocy społecznej mają być obowiązane do spełniania obowiązujących wymagań dla kierowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Powiat będzie mógł z kolei połączyć powiatowe centrum pomocy rodzinie z ośrodkiem interwencji kryzysowej.

W związku z wymienionymi argumentami jestem za wprowadzeniem zmian w tejże ustawie. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Władysława Komarnickiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Panie Marszałku! Drodzy Senatorowie!

Debatujemy dzisiaj nad zmianą ustawy o Krajowej Szkole Administracji Publicznej, jednak myślę sobie, że nie byłoby tej potrzeby, gdyby partia rządząca nie zlikwidowała Służby Cywilnej. Gdyby nadal na ważne stanowiska urzędowe odbywały się konkursy, a do tych konkursów zgłaszały się osoby, które spełniałyby wymagania kwalifikacyjne, nie mielibyśmy problemów.

Dzisiaj mamy taką sytuację, że wiele osób, które „dzięki” dobrej zmianie awansowały na wysokie urzędy, nie ma do tego żadnych kwalifikacji, i na szybko próbuje się te osoby w ramach szkoleń dostosować do stanowiska.

Ustawa o Krajowej Szkole Administracji Publicznej w ocenie wnioskodawców nowelizacji definiuje rolę szkoły w procesie kształcenia kadr administracji publicznej, ale nie daje niezbędnych instrumentów prawnych. Obecnie szkolenia są powierzane przez poszczególne urzędy niezależnym podmiotom szkoleniowym, co w ocenie wnioskodawców nie zapewnia efektu synergii, utrudnia zachowanie wysokich standardów i zawyża koszty poszczególnych szkoleń – tyle z uzasadnienia. Czy nie jest to kuriozalne? Na całym świecie to właśnie koncentracja i monopol prowadzą do wzrostu cen i obniżenia jakości świadczonych usług, w tym przypadku – szkoleń.

Obawiam się, że zmiany proponowane w procedowanej ustawie mogą spowodować, paradoksalnie, że Krajowa Szkoła Administracji Publicznej przeniesie swoje zainteresowanie na działalność szkoleniową zamiast utrzymywania działalności podstawowej, czyli kształcenia. Bo to właśnie kształcenie jest podstawowym zadaniem tejże szkoły. Konsekwencje nieprzemyślanych decyzji będziemy odczuwali jeszcze przez lata.

Co więcej, ustawa pozwala na pominięcie trybu przetargowego, a tam, gdzie nie stosuje się prawa zamówień publicznych, jest mniejsza transparentność i konkurencyjność. W efekcie za pomocą omawianej ustawy zabijemy sektor szkoleniowy, który przecież w dużej mierze jest oparty na polskich firmach. Na to zgody być nie może.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Należy pozytywnie zaopiniować senacki projekt zmiany ustawy o publicznym transporcie zbiorowym z dnia 16 grudnia 2010 r. (DzU z 2015 r., poz. 1440, 1753, 1890 i 1893).

Senat w dniu 7 lipca br. na dwudziestym drugim posiedzeniu złożył projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym. W dniu 19 lipca, po przeprowadzeniu pierwszego czytania podczas posiedzenia sejmowej Komisji Infrastruktury, komisja ta przyjęła proponowane zmiany bez zastrzeżeń. W dniu 2 sierpnia br. zostało złożone sprawozdanie senackich Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Infrastruktury, które opowiedziały się za przyjęciem proponowanych zmian.

Należy podkreślić, że ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. weszła w życie z dniem 1 marca 2011 r., oprócz przepisów, które określają, jakie warunki techniczne muszą zostać spełnione, aby dany środek transportu został dopuszczony do przewozu osób, oprócz nowelizacji ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (DzU z 2012 r. poz. 1138, z późn. zm.), a także oprócz nowelizacji ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (DzU z 2013 r. poz. 1414, z późn. zm.).

Problem polega na tym, że ze względu na brak podjęcia przez jednostki samorządu terytorialnego organizacji transportu zbiorowego i publicznego, a także tworzenia planów transportowych, wprowadzenie powyższych przepisów spowoduje wiele negatywnych skutków. Przede wszystkim istnieje obawa, że wprowadzenie z dniem 1 stycznia 2017 r. nowych przepisów spowoduje nałożenie na pasażerów dodatkowych opłat, gdyż nie będą mogli oni skorzystać z ulgowych biletów. A taka sytuacja powstałaby w momencie, gdyby przewoźnicy komercyjni nie otrzymali statusu PTZ i nie mogli otrzymać rekompensat.

W obecnym stanie prawnym pasażerowie, którzy są uprawnieni do ulg ustawowych i korzystają z transportu zbiorowego, otrzymują ulgi w opłacie za bilety, a przewoźnicy – rekompensatę.

Co więcej, zmiany w projekcie ustawy zapewniają wprowadzenie przepisów przejściowych do momentu wprowadzenia prawidłowego ustawodawstwa oraz wydłużenie vacatio legis.

Warto podkreślić, że złożenie omawianego projektu jest wynikiem przeprowadzonych konsultacji, m.in. z jednostkami samorządu terytorialnego. Stanowiska w sprawie projektu ustawy przedstawili:

1. Związek Powiatów Polskich,

2. marszałek województwa śląskiego,

3. marszałek województwa wielkopolskiego,

4. marszałek województwa łódzkiego,

5. Zarząd Województwa Opolskiego,

6. Pomorskie Towarzystwo Miłośników Kolei Żelaznych,

7. Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego.

Po przeanalizowaniu przesłanych opinii uznano, że wprowadzenie przepisów w założonym wcześniej terminie, tj. 1 stycznia 2017 r., spowoduje wiele zamieszania i wprowadzi niepotrzebny chaos.

Dzięki przedłużeniu vacatio legis jednostki samorządu terytorialnego będą miały czas na organizację i przygotowanie transportu zbiorowego, które będą zgodne z nowymi przepisami, ale także na ewentualne wprowadzenie nowych rozwiązań dotyczących transportu publicznego.

W takim stanie rzeczy należy pozytywnie zaopiniować zmiany w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym oraz wydłużyć vacatio legis, aby samorządy miały czas na wprowadzenie odpowiednich zmian.

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Macieja Łuczaka w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Ustawa z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego – zwana specustawą – określa warunki, jakie muszą zostać spełnione w złożonym wniosku przez podmioty zakładające lotniska, zarządzających tymi lotniskami oraz Polską Agencję Żeglugi Powietrznej, aby mogły uzyskać stosowane zezwolenie na realizację wnioskowanej inwestycji. Co więcej, ustawa określa zasady nabywania nieruchomości przez zakładających lotniska, zarządzających tymi lotniskami, a także Polską Agencję Żeglugi Powietrznej.

Głównym celem ustawy było rozbudowanie infrastruktury transportowej, w tym przypadku lotnisk użytku publicznego, ze względu na zbliżające się Euro 2012, a także wzrost zapotrzebowania na usługi lotniskowe. Coraz więcej ludzi wybiera transport samolotem, ze względów ekonomicznych, gdyż bilety lotnicze można często zakupić w podobnych cenach jak bilety na inne usługi transportowe, a także ze względu na szybkość realizacji usługi i wygodę. Dzięki temu wzrasta przepustowość już istniejącej infrastruktury lotniskowej.

Poprzez rozbudowanie transportu lotniczego użytku publicznego wzrośnie także zapotrzebowanie na inne usługi, co z kolei będzie wiązało się z powstawaniem nowych miejsc pracy i rozwojem miejscowości, w których powstanie takie lotnisko. To z kolei może spowodować rozwój turystyki w tych regionach.

Ponadto Polska stanie się atrakcyjniejsza dla inwestorów zagranicznych, co może skutkować wzrostem inwestycji w naszym kraju. Oczywiście nie wspominam o naszych inwestorach prowadzących działalność gospodarczą, którzy będą mieli ułatwiony dostęp do innych miast czy krajów.

Co więcej, należy pamiętać, że w ramach przyznanych funduszy europejskich na lata 2014–2020 w perspektywie finansowej są przyznane fundusze na inwestycje w zakresie portów lotniczych, w tym na budowę, rozbudowę bądź modernizację lotnisk (cel tematyczny 7, program operacyjny „Infrastruktura i środowisko” 2014–2020).

W związku z tym znowelizowanie ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego ma na celu dodanie nowego art. 4a, który przewidywałby, że wniosek o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego można będzie złożyć nie później niż do 31 grudnia 2020 r.

Projekt ustawy w dniu 19 lipca został rozpatrzony przez Komisję Infrastruktury, która nie miała żadnych zastrzeżeń do proponowanej zmiany. Marszałek Senatu w dniu 21 lipca br. skierował tę ustawę do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, która w dniu 2 sierpnia br. przyjęła proponowaną zmianę polegającą na dodaniu art. 4a.

Reasumując, powiem, że wprowadzenie proponowanej zmiany jest zasadne i konieczne.

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Przemówienie senatora Łukasza Mikołajczyka w dyskusji nad punktem 15. porządku obrad

Procedowana dziś ustawa o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako projekt rządowy przeszła szerokie konsultacje społeczne z udziałem nadawców radiowych i telewizyjnych, głównych operatorów kablowych, a także organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Nowelizacja w swojej głównej części jest jednozdaniowa i krótka, co do zasady niebudząca wątpliwości.

Aspekt, nad którym warto na chwilę się zatrzymać, to interpretacja terminu „przeniesienie praw autorskich”, jak również interpretacja terminu „transmisja” który w naszym systemie prawnym nie istnieje. U nas funkcjonuje raczej określenie „utwory”. Dyskusja w tym zakresie ma swój początek w problematyce interpretacji terminologii prawniczej, która stosowana jest w naszym prawie i prawodawstwie unijnym. W związku z powyższym trzeba sprawić, by nasze prawodawstwo w sposób prawidłowy implementowało dyrektywy unijne, tzn. w taki sposób, aby polski system prawny był spójny z dyrektywą i z prawem obowiązującym w innych krajach UE.

Wysoki Senacie, celem ustawy jest wdrożenie do ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zwanej dalej prawem autorskim, art. 10 dyrektywy Rady nr 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową.

Przepis art. 9 dyrektywy nr 93/83/EWG przewiduje, iż udzielenie lub odmowa udzielenia operatorom kablowym zezwolenia na retransmisję drogą kablową realizowane może być wyłącznie za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania – na podstawie umowy zawartej z właściwą organizacją zbiorowego zarządzania. Chodzi tu o tzw. obowiązkowe pośrednictwo organizacji zbiorowego zarządzania. Przepis ten został wdrożony do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 25 lipca 2003 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako art. 211 ust. 1 prawa autorskiego. Przepis ten stosowany jest od 1 maja 2004 r. Ma to wypełnić lukę we wcześniejszej, niepełnej implementacji tej dyrektywy do prawa polskiego. Dostosowanie to dotyczy jednego z najtrudniejszych problemów występujących w praktyce obrotu prawami autorskimi, jakim jest uregulowanie sposobu nabywania praw do reemisji kablowej. Wymieniona dyrektywa nakazuje dokonywanie reemisji utworów wyłącznie na podstawie umowy zawartej z właściwą organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. Wprowadza zatem obowiązkowe pośrednictwo organizacji zbiorowego zarządzania, wyłączając co do zasady możliwość bezpośredniego kontraktowania między podmiotem dokonującym reemisji a dysponentem praw autorskich.

W świetle dyrektywy nr 93/83/EWG wyżej wskazany obowiązek nie ma charakteru ostatecznego. W art. 10 dyrektywy przewidziano wyjątek od tej zasady dotyczący praw, „z których organizacja radiowa i telewizyjna korzysta w odniesieniu do jej własnych transmisji niezależnie od tego, czy dane prawa należą do tej organizacji, czy też zostały na nią przeniesione przez innego właściciela praw autorskich i/lub praw pokrewnych”. Wdrażając w 2003 r. dyrektywę nr 93/83/EWG, ustawodawca nie uwzględnił tego wyjątku. W następstwie ze względu na potrzebę zapewnienia zgodności prawa autorskiego z prawem unijnym konieczna jest nowelizacja tej ustawy.

Zmiana polega na dodaniu do art. 211 prawa autorskiego nowego ustępu, ust. 11, który statuuje wyjątek od zasady obowiązku pośrednictwa właściwej organizacji zbiorowego zarządzania. Zgodnie z dodawanym przepisem obowiązku pośrednictwa właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, o którym mowa w art. 211 ust. 1, nie będzie stosowało się do praw, z których organizacja radiowa lub telewizyjna korzysta w odniesieniu do jej własnych transmisji niezależnie od tego, czy dane prawa należą do tej organizacji, czy też zostały na nią przeniesione przez innego uprawnionego.

Implementowanie do polskiego porządku prawnego art. 10 dyrektywy nr 93/83/EWG w zamierzeniu nie narzuca podmiotom radiowym i telewizyjnym określonego sposobu zarządzania ich prawami. W uzasadnieniu do projektu ustawy wyraźnie wyartykułowano, iż organizacje radiowe i telewizyjne „będą dysponowały w tym zakresie swobodą postępowania, tj. jeżeli z jakichkolwiek powodów nie podejmą się samodzielnego udzielania licencji na reemisję, będą mogły w dalszym ciągu, tak jak obecnie, powierzyć swoje prawa w zarząd właściwej organizacji zbiorowego zarządzania”. Dziękuję za uwagę.