Przemówienie senatora Roberta Dowhana w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Roberta Dowhana w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nie mija miesiąc od poprzedniej debaty, a znów debatujemy nad zmianą kodeksu postępowania karnego, mimo iż kodeks ten był nowelizowany kompleksowo. W Ministerstwie Sprawiedliwości brakuje danych dotyczących nieuzasadnionych możliwości stosowania przez sądy wyłączenia jawności rozpraw. Brakuje również danych na temat nadużywania przez oskarżonych wniosków o wyłączenie jawności rozpraw. Skoro nie ma jasnych kryteriów wprowadzania zmian, to czemu one służą? Wynika z tego, że zostanie ograniczona niezawisłość sędziowska na rzecz uprzywilejowania prokuratora na sali sądowej. Dojdzie do sytuacji, że sąd nie będzie gospodarzem nawet u siebie, w swojej instytucji.

Protestuję także wobec rozwiązania, zgodnie z którym osoby najbliższe po śmierci pacjenta mogą dowolnie dysponować informacjami o chorobie i leczeniu, które dotyczą osoby zmarłej. Jeżeli osoba ta wyraźnie wcześniej nie dała prawa do zwolnienia z tajemnicy lekarskiej, to jak może zrobić to np. rodzina. Nie wyobrażam sobie, aby można było to stosować w przypadku osób, które na to wpływu już nie mają.

Jestem przeciwnikiem zmian, które są proponowane obecnie, i będę głosował za odrzuceniem tej ustawy.

Przemówienie senatora Czesława Ryszki w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Czesława Ryszki w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Na pierwszy rzut oka zmiany w ustawie o systemie oświaty wydają się obszerne, o czym może świadczyć liczba zmienianych artykułów w ustawie z 7 września 1991 r. Generalnie chodzi jednak o 2 ważne zmiany systemowe. Pragnę dla jasności obrazu nowelizacji szerzej je omówić.

Pierwsza zmiana dotyczy zlikwidowania sprawdzianu po VI klasie szkoły podstawowej. Te sprawdziany, poza oceną szkoły, tak naprawdę nie wnosiły niczego, a wywoływały dodatkowy stres u dzieci oraz dodatkowe wydatki finansowe. Dodam, że przystąpienie do tego sprawdzianu było warunkiem ukończenia szkoły podstawowej, mimo że wyniki sprawdzianu nie były brane pod uwagę przy przyjmowaniu uczniów do gimnazjów, oprócz szkół dwujęzycznych, międzynarodowych oddziałów oraz klas sportowych. Ta ważna zmiana zostanie wprowadzona już w roku szkolnym 2016/2017. Oczywiście organy prowadzące będą mogły ustalić zasady rekrutacji do innych szkół. Dzisiaj już wiemy, że gimnazja będą wygaszane, dlatego zapewne zostaną wprowadzone egzaminy wstępne do liceów, techników i szkół zawodowych, tak jak to było dawniej.

Druga zmiana dotyczy arbitrażu przy egzaminie maturalnym. Ustawa powołuje Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego do rozpatrywania odwołań od decyzji dyrektorów okręgowych komisji egzaminacyjnych. Już obecnie maturzysta ma prawo wglądu w swoją pracę maturalną i może do dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej składać wniosek o ponowną weryfikację punktów, jeżeli uważa, że ta punktacja została naliczona błędnie. Zgodnie z obecnym stanem prawnym decyzja dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej była ostateczna. Według ustawy to kolegium arbitrażu powołane przy dyrektorze Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, złożone z niezależnych ekspertów, wyda ocenę, która będzie oceną ostateczną.

Ustawa wprowadza możliwość wykonania fotografii pracy egzaminacyjnej podczas dokonywania wglądu. Do tej pory taki wgląd odbywał się w obecności pracownika okręgowej komisji egzaminacyjnej, a absolwent abiturient mógł zrobić jedynie notatki. Moim zdaniem utworzenie niezależnego Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego działającego przy dyrektorze Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, którego zadaniem będzie rozpatrywanie odwołań, przyczyni się do poprawy jakości sprawdzania zadań maturalnych, a tym samym zadowoli młodych ludzi w tym zakresie, m.in. dzięki możliwości fotografowania prac.

Ustawa porządkuje wiele kwestii, które były przedmiotem różnych wniosków do ministerstwa, pism, a także wyników pokontrolnych Najwyższej Izby Kontroli i innych organów państwa, w tym Trybunału Konstytucyjnego. Ustawa doprecyzowuje m.in. przepisy dotyczące zapewnienia uczniom podręczników i materiałów edukacyjnych na różnych etapach kształcenia, uczniom w szkołach powszechnych, a także uczniom niepełnosprawnym. Dodam, że od 1 września 2016 r. wprowadza się możliwość, by dyrektorzy szkół podstawowych i gimnazjów mieli możność zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych do nauki danego języka obcego nowożytnego według stopnia zaawansowania znajomości tego języka. Przypomnę, że koszty podręczników, zwłaszcza do nauki języków obcych, są bardzo duże i nierzadko z tego powodu rodzice nie kupują tych podręczników. Proponowane zmiany ułatwią uczniom niepełnosprawnym dostęp do podręczników i materiałów ćwiczeniowych w postaci elektronicznej, a tym samym uatrakcyjnią dzieciom naukę, a nauczycielom pracę.

Ustawa reguluje sprawy odnoszące się do kwestii naliczania dotacji dla publicznych i niepublicznych szkół, przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego. W tym zakresie ustawa umożliwia przeprowadzenie rekrutacji w nowo tworzonym przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego tworzonego przez inny organ, osobę prawną niż jednostki samorządu terytorialnego. Dotąd nie za bardzo było wiadomo, na jakich zasadach ta szkoła czy przedszkole mogłyby powstawać. Nie było także wiadomo, kto powinien pełnić funkcję dyrektora nowo zakładanego przedszkola.

Ustawa doprecyzowuje, które organizacje związkowe mają prawo do delegowania przedstawicieli do komisji konkursowych wybierających dyrektora szkoły. Okazuje się, że poprzednia definicja nie była do końca pewna. Związki zawodowe zgłaszały pewne uwagi. Aby nie było wątpliwości, ustawa doprecyzowuje te przepisy.

Ustawa zmienia kompetencje kuratora oświaty. Pozwala mu na to, aby opiniować arkusze organizacyjne szkół, choć to uprawnienie kuratora pojawi się dopiero we wrześniu przyszłego roku.

Za dobre rozwiązanie należy także uznać zwiększenie uprawnień nadzoru pedagogicznego w zakresie oceny pracy dyrektorów szkół i osób pełniących funkcje dyrektorskie. Nierzadko dyrektorzy szkół byli dotąd swoistymi zakładnikami jednostek samorządu terytorialnego. Inna ze zmian dotyczy dokonywania oceny pracy dyrektora przez kuratorium w porozumieniu z organami prowadzącymi. Zmiana ta ma służyć podnoszeniu jakości pracy szkół.

Omawiana ustawa jest od dawna oczekiwana, wychodzi naprzeciw potrzebom zgłaszanym przez środowisko oświatowe. Na wiele zawartych w niej zmian, rozwiązań od dawna czekają uczniowie, ich rodzice, nauczyciele oraz dyrektorzy szkół. Jedną ze zmian jest przywrócenie właściwych proporcji składu komisji konkursowych dla kandydatów na dyrektorów szkół. Chodzi o to, by zrównoważyć obecność przedstawicieli rodziców, kuratorów oświaty oraz samorządów.

Dobra szkoła to taka szkoła, która rozwija ucznia na miarę jego możliwości. Nie zawsze najlepsze szkoły to te, które mają najwyższe wyniki edukacyjne. Trzeba pamiętać, że szkoła nie tylko ma przekazywać wiedzę, ale i wychowywać, kształtować młodego człowieka, rozwijać jego talenty, kompetencje i postawy. W tym kontekście dotykamy kwestii oceny pracy dyrektora. To nie jest tylko ocena tego, czy budynek jest dobrze wyposażony, ale głównie ocena jakości kształcenia i wychowania. I dlatego tej oceny powinien dokonywać organ nadzoru, choć oczywiście w porozumieniu z organem prowadzącym. Taka jest normalność, to nakazuje logika. Szkoła służy uczniom, dzieciom, a w dalszej kolejności ich rodzicom, a nie organom prowadzącym czy też jednostkom samorządu terytorialnego.