Posiedzenie: 77. posiedzenie Senatu RP VIII kadencji, 1 dzień

24 i 25 czerwca 2015 r.

Porządek obrad

Zakończone

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Zaprezentowana ustawa o administracji podatkowej wpisuje się znakomicie w szereg poczynionych dotychczas zmian służących poprawie funkcjonowania systemu podatkowego w Polsce. O ile jednak przedmiotem wcześniejszych nowelizacji były głównie przepisy prawa podatkowego materialnego i proceduralnego, o tyle teraz mamy do czynienia z kompleksową reformą w zakresie organizacji administracji podatkowej, z jednoczesnym przedefiniowaniem realizowanych przez nią zadań.

Użyty w ustawie termin „administracja podatkowa” obejmuje w istocie ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektorów izb skarbowych, naczelników urzędów skarbowych oraz dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej. Warto zwrócić uwagę w szczególności na ostatni z wymienionych organów. Dotychczas bowiem Krajowa Informacja Podatkowa formalnie nie była wyodrębniona jako organ i funkcjonowała w oparciu o zasoby kadrowe kilku wyznaczonych izb skarbowych. Podniesienie Krajowej Informacji Podatkowej do rangi organu bardzo dobrze oddaje ogólny zamysł, jaki towarzyszy niniejszej reformie. Mam tutaj na myśli zwiększenie znaczenia obsługi i wsparcia podatnika w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych. W tym kontekście znamienne jest także brzmienie projektowanego art. 1, który jako główny cel działania administracji podatkowej, oprócz poboru podatków, wymienia właśnie obsługę i wsparcie podatnika.

Tworzone Biuro Krajowej Informacji Podatkowej odpowiedzialne będzie zarówno za prowadzenie spraw dotyczących interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego, jak i za zapewnienie jednolitej oraz powszechnie dostępnej informacji podatkowej, w tym za jej przetwarzanie i udostępnianie. Zadaniom tym towarzyszyć będzie prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie przepisów prawa podatkowego, a także identyfikowanie obszarów zagrożeń mogących mieć wpływ na prawidłowość wykonywania obowiązków podatkowych. Jednym z głównych narzędzi wykorzystywanych przez biuro do propagowania wiedzy o podatkach będzie specjalistyczny portal działający w ramach portalu podatkowego, tak zwana baza wiedzy administracji podatkowej. Informacje zamieszczane w bazie wiedzy – w szczególności te, które dotyczą wydanych interpretacji podatkowych oraz orzecznictwa w sprawach podatkowych – będą pomocne nie tylko dla podatników, ale również dla pracowników administracji podatkowej. Ponadto projekt ustawy przewiduje utworzenie Centralnego Rejestru Danych Podatkowych administrowanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. System ten pozwoli na agregowanie wszystkich danych o podatniku zbieranych przez poszczególne organy podatkowe, a tym samym ułatwi i przyspieszy pracę tych organów.

Innymi rozwiązaniami powiązanymi z obsługą i wsparciem podatników, na które warto zwrócić uwagę, są centra obsługi oraz asystenci podatnika. Zadania w tym zakresie przypisane zostaną naczelnikom urzędów skarbowych. Centra obsługi zajmowały się będą głównie przyjmowaniem podań i deklaracji, wydawaniem zaświadczeń oraz udzielaniem wyjaśnień w zakresie przepisów prawa podatkowego, także podmiotom, które dopiero zamierzają podjąć działalność gospodarczą. Co istotne, w centrach obsługi będzie można złożyć określone podania, deklaracje i zgłoszenia adresowane nie tylko do urzędu skarbowego, ale również do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i do urzędu celnego – określone odpowiednio w dodawanym do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych art. 43a, art. 77 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz w art. 21–22, art. 24–24b, art. 78 ust. 1 pkt 3, art. 80 ust. 2 pkt 2, a także art. 106 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym. Centra obsługi będą realizowały swoje zadania niezależnie od terytorialnego zasięgu działania naczelników urzędów skarbowych, przy których działają. Pozwoli to na zniesienie ograniczeń wynikających z właściwości miejscowej, a tym samym na zwiększenie możliwości wsparcia podatników.

W odróżnieniu od usług świadczonych przez centra obsługi, które z założenia mają mieć charakter powszechny, beneficjentami usług świadczonych przez asystentów podatnika będą wyłącznie mikroprzedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej – co do zasady do osiemnastu miesięcy od dnia wydania podatnikowi potwierdzenia nadania numeru identyfikacji podatkowej. Rola asystenta podatnika polegać będzie w szczególności na udzielaniu informacji w zakresie sposobu wypełniania zeznań i deklaracji podatkowych, udzielaniu pomocy w indywidualnych sprawach podatnika, w tym dotyczących rodzaju oraz formy opodatkowania, informowaniu o terminach wynikających z przepisów prawa podatkowego oraz zasadach korzystania z ulg w spłacie zobowiązań podatkowych. Pamiętać należy jednak, że zakres wsparcia realizowanego przez asystentów podatnika będzie ograniczony i nie będzie obejmował czynności wymienionych w art. 19 projektu ustawy, między innymi sporządzania pism i opinii, prowadzenia ksiąg rachunkowych i ksiąg podatkowych, sporządzania zeznań i deklaracji podatkowych.

W wymiarze instytucjonalnym największą – jak się wydaje – zmianą jest ściślejsze powiązanie izby skarbowej i podległych jej urzędów skarbowych. Podmioty te będą działały jako jedna jednostka organizacyjna zarówno w sprawach organizacyjno-finansowych, jak i w sprawach z zakresu prawa pracy. Kierownikiem takiej jednostki będzie dyrektor izby skarbowej. Niemniej jednak projektodawca zdecydował się na pozostawienie pewnej decyzyjności na szczeblu urzędów skarbowych, bowiem pracownicy realizujący zadania przypisane urzędom skarbowym podlegać będą naczelnikowi urzędu. W przypadku takich pracowników każda zmiana warunków pracy i płacy, rozwiązanie stosunku pracy lub przeniesienie do innego urzędu, wymagać będą uzyskania stanowiska naczelnika urzędu skarbowego, któremu podlega pracownik. Stanowisko to będzie wiążące dla pracodawcy. Mając na uwadze zwiększenie oddziaływania motywacyjnego oraz podniesienie skuteczności realizowanych kontroli, w projekcie ustawy znalazły się regulacje dotyczące dodatków kontrolerskich. Najistotniejsza zmiana polega na skróceniu okresów pomiędzy kolejnymi ocenami z roku do zaledwie kwartału. Jak się wydaje, zmiana ta pomoże bardziej adekwatnie reagować na wyniki osiągane przez konkretnego pracownika. Projekt ustawy określa także w zarysie, jakie kryteria będą brane pod uwagę przy dokonywaniu oceny; szczegółowe rozwiązania znajdą się w rozporządzeniu wykonawczym.

Cały rozdział 5 projektowanej ustawy został poświęcony określeniu zasad naboru na niektóre stanowiska w administracji podatkowej. Chodzi tutaj o główne stanowiska kierownicze, takie jak dyrektor izby skarbowej, dyrektor Biura Krajowej Informacji Podatkowej, naczelnik urzędu skarbowego oraz ich zastępcy. Projekt ustawy wymienia enumeratywnie wymagania niezbędne do ubiegania się o każde z wyżej wymienionych stanowisk oraz określa tryb przeprowadzania naboru. Art. 34 projektu ustawy dopuszcza powołanie, bez przeprowadzania naboru, dyrektora izby skarbowej, zastępcy dyrektora izby skarbowej albo naczelnika urzędu skarbowego, za ich zgodą, na takie samo stanowisko w innej izbie skarbowej albo w innym urzędzie skarbowym. Przepis ten zastrzega jednak, że działanie takie możliwe jest wyłącznie w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w celu zapewnienia właściwej organizacji i funkcjonowania jednostki organizacyjnej. W kolejnym artykule wskazano na możliwość wyznaczenia osoby do realizacji zadań dyrektora izby skarbowej, dyrektora Biura Krajowej Informacji Podatkowej lub naczelnika urzędu skarbowego. Jednakże osoba może zostać wyznaczona na czas nie dłuższy niż sześć miesięcy, z możliwością jednokrotnego przedłużenia tego okresu o nie więcej niż sześć miesięcy. Powołanie na jedno z wyżej wymienionych stanowisk dopuszczalne będzie także wówczas, gdy w dwóch kolejnych naborach nie zostanie wyłoniony żaden kandydat.

Wracając jeszcze na moment do kwestii organizacji pracy administracji podatkowej, wspomnę, że zgodnie z projektowanym art. 13 minister właściwy do spraw finansów publicznych będzie miał możliwość wyznaczenia, w formie rozporządzenia, urzędów skarbowych do obsługi niektórych kategorii podatników i płatników, z pominięciem typowej właściwości miejscowej, mając za to na względzie gospodarcze lub społeczne potrzeby podatników i płatników obsługiwanych przez administrację podatkową. Z kolei mając na względzie sprawne i efektywne wykonywanie zadań, wspomniany minister będzie miał prawo wyznaczyć dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego do wykonywania niektórych zadań należących odpowiednio do innego dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego, określając te zadania oraz terytorialny zasięg ich działania.

Inne ważne zmiany zapisane w projekcie ustawy, poza sprawami wynikającymi z konieczności dostosowania przepisów, dotyczą przede wszystkim umożliwienia wierzycielom, działającym na podstawie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, podejmowania działań informacyjnych zmierzających do dobrowolnego wykonania przez zobowiązanego obowiązku jeszcze przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego oraz dopuszczenia przeprowadzenia elektronicznej licytacji ruchomości. Ponadto przewiduje się stopniowe przenoszenie zadania, polegającego na poborze grzywien nakładanych w drodze mandatu karnego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, z wojewodów na naczelników urzędów skarbowych.

Wysoka Izbo, proszę o przyjęcie przedstawionego projektu ustawy. Niesie on ze sobą wiele dobrych zmian. Szczególnie pozytywnie należy jednak ocenić te, których wprowadzenie pomoże podatnikom właściwie wykonywać ciążące na nich obowiązki. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Analizując poszczególne przepisy znajdujące się w omawianym akcie prawnym, czyli w ustawie o finansowaniu wspólnej polityki rolnej, już na wstępie warto zauważyć, że w dużej mierze bazują one na rozwiązaniach wypracowanych na potrzeby ustawy z dnia 22 września 2008 r. o uruchamianiu środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych na finansowanie wspólnej polityki rolnej. Uchwalone wówczas regulacje sprawdziły się w praktyce i – w ramach nowej ustawy – mogą z powodzeniem znaleźć zastosowanie w kolejnej perspektywie finansowej 2014–2020. Oznacza to, że podobnie jak w przypadku obowiązującej dotychczas ustawy minister właściwy do spraw finansów publicznych, co do zasady, będzie nadal wykonywał zadania związane z uruchamianiem środków, określone dla państwa członkowskiego i właściwego organu. Są to zadania w zakresie przyznawania jednostce organizacyjnej akredytacji i tymczasowej akredytacji jako agencji płatniczej, specjalnej akredytacji jako jednostce koordynującej, a także w zakresie cofania akredytacji jednostce organizacyjnej jako agencji płatniczej oraz sprawowania stałego nadzoru nad agencjami płatniczymi. Funkcję jednostki certyfikującej w rozumieniu art. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej, pełnić będzie generalny inspektor kontroli skarbowej. Propozycja ta również wynika z kontynuacji stosowania dotychczasowego modelu instytucjonalnego. Dodam jeszcze, że ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi oraz ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych powierzona zostanie funkcja jednostki koordynującej.

Jeśli chodzi o zasady uruchamiania środków na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych oraz wyprzedzające finansowanie pomocy w ramach niektórych działań i poddziałań objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, to w ustawie przewidziano kilka grup beneficjentów. Po pierwsze, zgodnie z art. 11 ustawy z wyprzedzającego finansowania będą mogły skorzystać jednostki samorządu terytorialnego realizujące operacje z zakresu pomocy technicznej objętej PROW 2014–2020 oraz operacje w ramach poddziałania „Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa objętego PROW 2014–2020”. W obu przypadkach środki w ramach wyprzedzającego finansowania będą mogły być przeznaczone na pokrycie kosztów kwalifikowalnych ponoszonych na realizację tych operacji, a także na pokrycie kosztów przygotowania dokumentacji technicznej niezbędnej do realizacji operacji w ramach wspomnianego poddziałania. Także w obu przypadkach wyprzedzające finansowanie realizowane będzie w formie dotacji celowej przekazywanej przez właściwego dysponenta. Po drugie, wedle art. 13 wyprzedzającym finansowaniem będą mogły zostać objęte operacje w ramach następujących działań: „Transfer wiedzy i działalność informacyjna”, „Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw”, „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”, „Współpraca”, jak również wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy Leader. W tym przypadku beneficjentami będą zarówno jednostki samorządu terytorialnego, jak i lokalne grupy działania, a samo dofinansowanie realizowane będzie w formie oprocentowanej pożyczki z Banku Gospodarstwa Krajowego. Procedurą wyprzedzającego finansowania objęci zostaną także beneficjenci PROW 2014–2020, realizujący operacje w ramach działania „Tworzenie grup producentów i organizacji producentów”. Art. 17 ust. 1 ustawy precyzuje, że taki sposób finansowania dotyczył będzie wyłącznie pomocy w ramach tego działania w pierwszym roku działalności. Podstawą transferu środków będzie umowa zawarta przez beneficjenta z agencją płatniczą. Ponadto, jak stanowi art. 18 ust. 1 „beneficjenci PROW 2014–2020, realizujący operacje w ramach działania «Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy Leader» objętego PROW 2014–2020 mogą otrzymać z agencji płatniczej realizującej płatności z EFRROW środki przeznaczone na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych ponoszonych na realizację tych operacji”. W odniesieniu do wskazanych wyżej grup beneficjentów ustawa zawiera szczegółowe zasady przyznawania środków w ramach wyprzedzającego finansowania, zasady ich rozliczenia i zwrotu. Uzupełnieniem opisanych regulacji jest art. 23 ustawy, który odnosi się do wyprzedzającego finansowania realizowanego na rzecz jednostek sektora finansów publicznych. W tym przypadku stosowana procedura dotyczyć będzie pomocy technicznej objętej PROW 2014–2020, a planowanie, wykorzystywanie i rozliczanie środków odbywać się będzie przede wszystkim zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych.

Na gruncie przepisów ustawy możliwe będzie także wypłacanie beneficjentom PROW 2014–2020 zaliczki na realizację określonych działań. Projektodawca dookreślił przy tym procedurę ubiegania się o tę zaliczkę, wymogi formalne wniosku, zasady usuwania braków formalnych we wniosku, procedurę odwoławczą w przypadku załatwienia wniosku w sposób odmowny lub pozostawienia go bez rozpoznania oraz zasady zwrotu zaliczki w przypadku wykorzystania jej niezgodnie z przeznaczeniem lub w przypadku, gdy została pobrana nienależnie lub w nadmiernej wysokości. Co istotne, zgodnie z art. 22 ustawy beneficjenci, lokalne grupy działania i jednostki samorządu terytorialnego nie mogą wnosić o udzielenie środków na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowanych i wypłatę zaliczki, na realizację tej samej operacji.

Pewnej modyfikacji ulegną zasady podawania do publicznej wiadomości wykazu beneficjentów PROW 2014–2020. W szczególności warto zaznaczyć, że w przypadku, gdy liczba beneficjentów mających miejsce mieszkania albo siedzibę na terenie danej gminy jest mniejsza niż 10, w wykazie beneficjentów zamieszczana będzie nazwa powiatu, w którego skład wchodzi dana gmina. Rozwiązanie to ma na celu ograniczenie możliwości identyfikacji podmiotów, które uzyskały wspomnianą pomoc.

Wysoka Izbo, tak w zarysie przedstawiają się najważniejsze założenia zapisane w ustawie. Ustawa ta zasługuje na przyjęcie, bowiem pozwoli ona na wdrożenie do prawodawstwa krajowego przepisów rozporządzenia nr 1306/2013. Tym samym możliwe będzie prawidłowe realizowanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w aktualnej perspektywie finansowej. Co więcej, ponieważ w ustawie znalazły się także zapisy przesądzające o ciągłości specjalnej akredytacji dla jednostki koordynującej, przyjęcie niniejszej ustawy umożliwi nadto wykonanie obowiązków sprawozdawczych i wnoszenie do Komisji Europejskiej o otrzymanie przez Rzeczpospolitą Polską refundacji poniesionych dotychczas wydatków. Dziękuję.

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 5. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Podstawowym celem ustawy o zmianie ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o finansach publicznych jest zwiększenie poziomu finansowania wydatków obronnych. Obecnie ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych przewiduje, że wydatki na obronność mają wynosić rocznie nie mniej niż 1,95% PKB. Zaproponowane w projekcie ustawy zmiany sprowadzają się między innymi do podniesienia wydatków na wojsko do 2% produktu krajowego brutto z roku poprzedniego.

W ustawie ponadto definiuje się specjalistyczne usługi wojskowe, które polegają na wykonywaniu zadań zarówno na rzecz podmiotów z sektora finansów publicznych, jak i na rzecz innych podmiotów, jeżeli jest to uzasadnione interesem publicznym lub interesem Sił Zbrojnych.

Ostatnim zagadnieniem jest wpisanie do ustawy możliwości udzielania zaliczek na poczet wykonania zamówień, których przedmiotem jest uzbrojenie lub sprzęt wojskowy, do których nie stosuje się ustawy – Prawo zamówień publicznych. Zasady udzielania zaliczek są wzorowane wprost na przepisach dotyczących udzielania zaliczek w przypadku zamówień publicznych, z tym że inaczej niż w tych przepisach: po pierwsze, można udzielać zaliczek również w przypadku wyboru wykonawcy w wyniku negocjacji; po drugie, maksymalna wysokość zaliczki jest określona w ustawie; po trzecie, zabezpieczenie jest wymagane obligatoryjnie. Uważam, że wprowadzenie wymienionych zmian jest konieczne i celowe. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Zasadniczą zmianą wynikającą z procedowanej ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię oraz niektórych innych ustaw jest poszerzenie zakresu przedmiotowego nowelizowanego aktu o zasady przeprowadzania kontroli realizacji programu znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 106/2008 oraz – w szerszym ujęciu – w umowie między rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki a Unią Europejską w sprawie koordynacji programów znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych (oznaczonych logo „Energy Star”). W sposób ogólny wskazuje na to pkt 3 dodawany do art. 1 ustawy oraz art. 2 ust. 2a ustawy. Bardziej szczegółowe zapisy znajdują się w nowym rozdziale 3a, poświęconym w całości kontroli realizacji programu znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych.

Zgodnie z proponowanymi rozwiązaniami kompetencje kontrolne przypisane zostaną prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej i w sensie podmiotowym obejmą one tak zwanych uczestników programu. Pod tym pojęciem, zgodnie z art. 3 lit. b przywołanego na wstępie rozporządzenia unijnego, rozumie się „producentów, firmy montujące, eksporterów, importerów, sprzedawców detalicznych i inne osoby lub instytucje, które zobowiązały się do promowania określonych energooszczędnych produktów wyposażenia biurowego zgodnych ze wspólnymi specyfikacjami […] i które przez zarejestrowanie się w Komisji podjęły decyzję o uczestnictwie w programie Energy Star”. W toku prowadzenia czynności kontrolnych upoważnieni przez prezesa UKE kontrolerzy będą uprawnieni do wstępu do obiektów oraz pomieszczeń uczestnika programu, dostępu do urządzeń biurowych, dokumentów oraz innych danych niezbędnych do przeprowadzenia kontroli, a także sporządzania ich kopii. Kontrolerzy będą mieli również prawo do czasowego zajęcia urządzenia biurowego w celu przeprowadzenia badań w zakresie spełniania przez to urządzenie wymagań określonych w umowie. Badania, o których mowa, prowadzone będą odpłatnie, z tym że ich koszt – w zależności od tego, czy badane urządzenie biurowe będzie spełniało wymogi umowy, czy nie – ponosił będzie odpowiednio Skarb Państwa albo uczestnik programu. Ponadto w przypadku negatywnego wyniku kontroli podmiot kontrolujący w wydanych zaleceniach pokontrolnych wezwie uczestnika programu do usunięcia nieprawidłowości lub udzielenia wyjaśnień (uczestnik programu będzie miał na to trzydzieści dni). Jeśli w tym terminie nie zostaną usunięte nieprawidłowości lub udzielone wyjaśnienia okażą się niewystarczające, prezes UKE wyda decyzję, w której nakaże usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W decyzji tej organ będzie mógł także wskazać środki, jakie powinien zastosować uczestnik programu w celu usunięcia nieprawidłowości, oraz określić termin, w którym nieprawidłowości mają być usunięte. O wydanych zaleceniach pokontrolnych wskazany organ będzie informował Komisję Europejską.

Zmiana wprowadzona do art. 3 ustawy o Inspekcji Handlowej ma na celu uczynienie nowelizowanego przepisu bardziej uniwersalnym. O ile bowiem w dotychczasowym brzmieniu odsyłał on w sposób wyraźny do konkretnych aktów delegowanych, o tyle teraz będzie to czynił w sposób ogólny, wskazujący na wszystkie takie akty. W ten sposób wyeliminowana zostanie wątpliwość co do pełnego zakresu kompetencji wojewódzkich inspektorów Inspekcji Handlowej, nie będzie także potrzeby nowelizacji tego przepisu w przypadku wydania przez Komisję Europejską kolejnych aktów delegowanych.

Ponadto, jak podkreśla projektodawca, aby wyjść naprzeciw postulatom zgłaszanym przez przedstawicieli przemysłu w projekcie ustawy, zniesiono obowiązek dostawcy w zakresie dołączania karty oddzielnie do każdego produktu. Zgodnie z projektem ustawy dostawca będzie obowiązany dołączyć do produktu wykorzystującego energię jedynie stosowną etykietę (umieszczaną w widocznym miejscu na produkcie), a karta produktu dołączana będzie do broszur lub innej dokumentacji dostarczanej wraz z tym produktem. Oznacza to, że karta produktu będzie mogła być zawarta na przykład w katalogu produktów. Takie rozwiązanie generować będzie mniejsze koszty po stronie producentów i dostawców, a jednocześnie nie powinno uchybić realizacji obowiązków informacyjnych. Dodam, że proponowany model funkcjonuje w większości krajów Unii Europejskiej.

Wysoka Izbo, opisane propozycje pozwolą lepiej wywiązywać się z nałożonych na nasz kraj obowiązków dotyczących realizacji programu znakowania efektywności energetycznej urządzeń biurowych. Z tego też względu ustawa zasługuje na przyjęcie. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Projekt ustawy nowelizującej pragmatykę służbową Państwowej Straży Pożarnej ma na celu uregulowanie trzech zasadniczych kwestii: zasad prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby, zasad przyznawania strażakom urlopu szkoleniowego i zasad podwyższenia uposażenia zasadniczego strażaków z tytuły wysługi lat w Państwowej Straży Pożarnej.

Jeśli chodzi o pierwsze z wymienionych zagadnień, to przyznać należy, że art. 28 w dotychczasowym brzmieniu był dosyć oszczędny w treści. Wskazywał on bowiem jedynie na wymogi formalne, jakie należy spełnić aby móc pełnić służbę w Państwowej Straży Pożarnej. Tym samym nie było regulacji ustawowych odnośnie do trybu przeprowadzania naboru. Dlatego też projektodawca zdecydował się na wprowadzenie stosownych regulacji (dodanych do wspomnianego artykułu). Zgodnie z powszechnie przyjętymi standardami wspomniany nabór będzie otwarty i konkurencyjny. Ostateczne rozstrzygnięcie naboru i wyłonienie kandydata będzie zawsze poprzedzone postępowaniem kwalifikacyjnym, na które składać się będą: ocena złożonych dokumentów związanych z postępowaniem kwalifikacyjnym, test sprawności fizycznej, rozmowa kwalifikacyjna a także ustalenie zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej. Wyjątkowo, w przypadku gdy nabór do pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej jest prowadzony na stanowisko wymagające szczególnych predyspozycji i umiejętności, możliwe będzie wprowadzenie dodatkowych elementów postępowania (test wiedzy, test kompetencyjny, sprawdzian lęku wysokości lub sprawdzian z pływania). Projektowane przepisy wskazują na obowiązek wykluczenia z testu wiedzy kandydata, który podczas testu korzysta z pomocy innych osób, korzysta z niedozwolonych materiałów czy urządzeń lub w inny sposób rażąco narusza przebieg testu. Uzyskanie negatywnego wyniku na którymkolwiek z etapów postępowania lub nieprzystąpienie do danego etapu postępowania będzie równoznaczne z zakończeniem prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego wobec kandydata. Formalne zakończenie całego postępowania kwalifikacyjnego następować będzie z chwilą zatwierdzenia przez kierownika jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej listy kandydatów do przyjęcia do służby w Państwowej Straży Pożarnej. Informacja o wyniku zakończonego postępowania powinna zostać upubliczniona niezwłocznie na stronie internetowej i w Biuletynie Informacji Publicznej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej oraz na tablicy ogłoszeniowej w jej siedzibie. Uszczegółowienie sposobu prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego będzie materią rozporządzenia wykonawczego ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Potrzeba uregulowania zasad przydzielania urlopów szkoleniowych wynika z kolei z faktu zdezaktualizowania się odesłania do art. 103 kodeksu pracy, który to przepis utracił moc w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 marca 2009 r. Projektodawca nie zdecydował się jednak na wpisanie prostego odesłania do aktualnych regulacji kodeksowych. W konsekwencji zarówno warunki, jak i wymiar urlopu szkoleniowego, jak również prawo do zwolnienia z całości lub z części dnia służby na udział w zajęciach obowiązkowych, wynikać będą bezpośrednio z przepisów nowelizowanej ustawy.

Ostatnia istotna zmiana odnosi się do sposobu ustalania wysokości dodatku z tytułu wysługi lat w Państwowej Straży Pożarnej. Celem tej zmiany jest przede wszystkim stworzenie zachęty do dłuższego pozostawania w służbie wieloletnich, doświadczonych pracowników. W związku z tym proponuje się, aby w miejsce dotychczasowego dodatku określonego na poziomie 25% uposażenia zasadniczego przysługującego po 30 latach służby (z gradacją co 0,5% za każdy rok służby powyżej 20 lat) wprowadzić zwiększony limit, wynoszący aż 35%. Dodatek w takiej wysokości przysługiwałby po 35 latach służby. Wcześniej zaś, bo już po 32 latach służby, strażak mógłby liczyć na dodatek w wysokości 32% wynagrodzenia zasadniczego. Projektodawca zachowuje gradację wysokości dodatku po 20 latach służby, z tym że dodatek taki będzie zwiększany co 2 lata o 2 punkty procentowe. Omówione rozwiązania stanowić mają swego rodzaju formę awansu poziomego.

Proponowane zmiany wpłyną zatem pozytywnie zarówno na standardy prowadzonych naborów, jak i na możliwość podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Zmiana zasad ustalania dodatku za wysługę lat pozwoli w mojej ocenie skutecznie przeciwdziałać przedwczesnemu odchodzeniu ze służby strażaków z dużym doświadczeniem zawodowym. Proszę zatem Wysoką Izbę o przyjęcie przedstawionego projektu ustawy. Dziękuję.

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie ustawy o Państwowej Straży Pożarnej ma przede wszystkim na celu: uregulowanie zasad postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Państwowej Straży Pożarnej w taki sposób, aby zapewnić wszystkim kandydatom dostęp do służby publicznej na równych zasadach poprzez ustanowienie obiektywnych kryteriów doboru kandydatów do służby; uregulowanie zasad przyznawania strażakom Państwowej Straży Pożarnej płatnego urlopu szkoleniowego; uregulowanie wzrostu uposażenia zasadniczego strażaków z tytułu wysługi lat.

Należy zauważyć, iż projektowana ustawa uwzględnia także stanowisko rzecznika praw obywatelskich o potrzebie dokonania zmian w ustawie o Państwowej Straży Pożarnej, które mają na celu unormowanie w przepisach prawa powszechnie obowiązującego postępowania kwalifikacyjnego do służby w Państwowej Straży Pożarnej. Rozwiązania prawne proponowane w ustawie uwzględniają wymagania wynikające z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, dotyczące zasady równości wobec prawa oraz zasady równego dostępu obywateli polskich korzystających z pełni praw publicznych do służby publicznej.

Ponadto ustawa wprowadza regulację dotyczącą urlopów szkoleniowych strażaków PSP. Projektodawca kompleksowo uregulował kwestie związane z urlopami w ustawie pragmatycznej, podobnie jak w innych służbach, w sposób uwzględniający specyfikę służby, a przede wszystkim specyfikę zadań realizowanych przez PSP.

Trzecim celem ustawy jest wzrost uposażenia zasadniczego strażaków z tytułu wysługi lat w celu zachęcenia strażaków do jak najdłuższego pozostawania w służbie. Ta propozycja wpisuje się w sposób jednoznaczny w kontynuację systemu motywującego do dłuższego pozostawania w służbie, zapoczątkowanego przez wprowadzenie, w ramach ustawy modernizacyjnej, motywacyjnego wynagradzania strażaków oraz nowych zasad przechodzenia na zaopatrzenie emerytalne strażaków.

Zważywszy na to wszystko, uważam, że ustawa jest celowa i konieczna. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Ustawa przedstawiona w druku senackim nr 923 dotyczy wyrażenia formalnej zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Konstytucji Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji, przyjętej w Genewie w dniu 19 października 1953 r.

Międzynarodowa Organizacja do Spraw Migracji powołana została do życia w 1951 r. W pierwotnym założeniu jej działalność miała dotyczyć głównie pomocy przesiedleńcom, którzy po zakończeniu II wojny światowej zmuszeni byli opuścić swoje rodzinne strony. Z czasem jednak działalność organizacji zyskała wymiar bardziej uniwersalny, a co za tym idzie dostosowaniu uległy też realizowane przez nią cele i funkcje. Obecnie w ramach swojego mandatu organizacja podejmuje działania takie jak promowanie współpracy międzynarodowej w zakresie migracji, pomoc humanitarna dla uchodźców i innych kategorii migrantów potrzebujących takiej właśnie pomocy, wspieranie dobrowolnych powrotów do krajów pochodzenia migrantów przebywających nielegalnie poza tymi krajami czy promocja międzynarodowego prawa migracyjnego i wypracowywanie zaleceń dotyczących polityki migracyjnej. W szczególności warto zwrócić uwagę na kompetencje organizacji dotyczące dokonywania uzgodnień w zakresie zorganizowanego transferu migrantów i uchodźców do państw, które mogą i zgadzają się zaoferować im odpowiednią pomoc. Organizacja może również wesprzeć takie państwa poprzez zapewnianie im (na ich żądanie) obsługi migracyjnej takiej jak rekrutacja, selekcja, obsługa administracyjna, szkolenie językowe, szkolenie wprowadzające, badanie lekarskie, praktyki, czynności umożliwiające przyjęcie i integrację.

Polska przystąpiła do Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji w 1992 r. Wówczas jednak, pod rządami starej konstytucji z 1952 r., nie było dostatecznie precyzyjnych rozstrzygnięć co do trybu ratyfikacji tego typu umowy międzynarodowej. Dopiero konstytucja z 1997 r. wyraźnie postanowiła, że w takim przypadku konieczne jest wyrażenie uprzedniej zgody w ustawie. Asumptem do podjęcia działań mających na celu zainicjowanie procesu legislacyjnego dotyczącego ratyfikacji wspomnianej umowy międzynarodowej było zobowiązanie członków organizacji do przeprowadzenia formalnej procedury ratyfikacji w odniesieniu do poprawek uchwalonych do tej umowy. Za celowe uznano zatem, aby procedurę taką przeprowadzić także względem samej Konstytucji Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji.

Jak już nadmieniłem, przyjęcie niniejszej ustawy wynika z wymogów art. 89 ust. 1 pkt 3 konstytucji RP, który stanowi, że jeśli umowa międzynarodowa dotyczy członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej, to ratyfikacja takiej umowy odbywa się za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Konsekwencją ratyfikacji wspomnianej umowy będzie zaliczenie jej w poczet źródeł powszechnie obowiązującego prawa, zgodnie z art. 87 ust. 1 konstytucji RP. Dopełnienie procedury ratyfikacyjnej przełoży się także na wzmocnienie pozycji Polski jako członka Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji. Jak zaznacza projektodawca, wejście w życie konstytucji nie wywoła skutków politycznych, gospodarczych ani społecznych. Ratyfikacja konstytucji nie będzie też pociągała za sobą konieczności dokonania zmian w polskim prawie. Również od strony finansowej nie należy się spodziewać istotnych zmian, bowiem Polska odprowadza już do organizacji roczną składkę członkowską w wysokości około 440 tysięcy franków szwajcarskich, która pokrywana jest z części budżetu ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Patrząc na treść ratyfikowanej umowy międzynarodowej, należy wskazać, że poza wymienionymi na wstępie celami i funkcjami realizowanymi przez organizację, reguluje ona również warunki uzyskania oraz wypowiedzenia członkostwa w organizacji, a także najważniejsze zagadnienia finansowe i administracyjne. W umowie znalazły się też zapisy dotyczące organów organizacji, ich kompetencji i trybu działania. Umowa przesądza nadto o przyznaniu organizacji pełnej osobowości prawnej oraz takiej zdolności prawnej, jaka jest niezbędna do sprawowania jej funkcji oraz wypełniania jej celów.

Wysoka Izbo! Analiza wydarzeń na świecie musi prowadzić do wniosku, że w najbliższym czasie będziemy musieli zmierzyć się w naszym kraju z problemem migracji i uchodźstwa na skalę niespotykaną od wielu lat. Tym bardziej zasadne jest pełne, formalne przyjęcie Konstytucji Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji.

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Celem rozpatrywanej ustawy jest wyrażenie przez parlament zgody na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Umowy ustanawiającej stowarzyszenie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ameryką Środkową, z drugiej strony, sporządzonej w Tegucigalpie dnia 29 czerwca 2012 r.

Umowa ma na celu dalsze pogłębienie relacji z państwami Ameryki Środkowej, tj. Republiką Kostaryki, Republiką Salwadoru, Republiką Gwatemali, Republiką Hondurasu, Republiką Nikaragui oraz Republiką Panamy, a także zapewnienie ram prawnych dla wszystkich aspektów współpracy Unii Europejskiej z państwami Ameryki Środkowej. Bliższe powiązanie Unii Europejskiej z krajami Ameryki Środkowej powinno sprzyjać wzmocnieniu regionalnej integracji Ameryki Środkowej i przyczynić się do budowy stabilności polityczno-gospodarczej regionu.

Umowa przewiduje stopniowe utworzenie strefy wolnego handlu między Unią Europejską a sześcioma wymienionymi krajami Ameryki Środkowej. Wprowadza zobowiązania w zakresie liberalizacji handlu, które biorą pod uwagę różne interesy stron oraz odmienny poziom ich rozwoju. Ponadto umowa określa zbiór zasad regulujących handel i szereg kwestii z nim powiązanych, stanowiących podstawę dalszego kształtowania relacji handlowo-inwestycyjnych między Unią Europejską a Ameryką Środkową. Jednym z główny celów umowy jest rozszerzenie i zróżnicowanie stosunków handlowych między oboma regionami na podstawie postanowień handlowej części umowy, zgodnie z dyscyplinami Światowej Organizacji Handlu (WTO – World Trade Organization). Powinno się to przyczynić do większego wzrostu gospodarczego, stopniowej poprawy jakości życia oraz lepszej integracji obu regionów w gospodarce światowej.

Ze względu na powyższe uważam, że ratyfikacja umowy jest konieczna i celowa.