Przemówienie senatora Józefa Zająca w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Józefa Zająca w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, której treść zawarta jest w druku senackim nr 313, obejmuje zmiany o charakterze porządkowym i doprecyzowującym rozwiązania dotychczas obowiązujące.

Nowe brzmienie art. 7 ust. 2 pkt 1 definitywnie przesądza o szczególnej ochronie użytków rolnych klas I–III jako gruntów najwartościowszych, jeśli chodzi o produkcję. Ujednolicenie zasady, iż wymagana jest tutaj zgoda właściwego ministra, ogranicza na wstępie wszelkie próby wyłączania z produkcji rolnej obszarów mniejszych niż 0,5 ha powstałych poprzez podział kompleksów o większej powierzchni.

Także dodany do art. 7 ust. 3a ujednolica zasadę, zgodnie z którą stroną w postępowaniu o przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze lub nieleśne jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, co należy uznać za konieczne, zważywszy na to, iż zmiany przeznaczenia gruntów dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwałami rad gmin czy miast po przeprowadzeniu stosownej procedury administracyjnej. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jako organ wykonawczy przygotowuje propozycję zmian w planach zagospodarowania przestrzennego także na wniosek właścicieli gruntów. W ramach upoważnienia rady gminy będzie on stroną w postępowaniu administracyjnym, a nie tylko wnioskodawcą, co uprości i ujednolici postępowania administracyjne, także przed sądami administracyjnymi.

W art. 22b ust. 1 dodano pkt 5, który doprecyzowuje, iż także odsetki od należności z tytułu wyłączenia gruntów są dochodem związanym z tym wyłączeniem. Ustawodawca chce w ten sposób zadbać o dochody z tego tytułu, ponieważ zgodnie z ustawą o finansach publicznych odsetki mogły być dotychczas zaliczane do dochodów budżetowych, ale nie musiały być przeznaczone na wydatki określone zmienianą ustawą, między innymi na rekultywację gruntów zdegradowanych, budowę dróg dojazdowych do pól itp.

Dodane ust. 3 i 4 w art. 22b wzmacnia pozycję marszałka województwa jako organu egzekucyjnego i ułatwia egzekucję należności jako niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym, do których stosuje się przepisy ordynacji podatkowej.

Uważam, że przedstawiony projekt ustawy zasługuje na pełną rekomendację.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przedłożona pod obrady Wysokiej Izby nowelizacja ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych odnosi się do dwóch obszarów obejmujących, po pierwsze, procedurę przeznaczania w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, a po drugie, określanie dochodów budżetu województwa związanych z wyłączeniem z produkcji gruntów rolnych.

W pierwszym przypadku największe znaczenie ma zaproponowane uzupełnienie art. 7 ustawy o zapis wyrażony w projektowanym ust. 3a. Dodawana norma przesądza, że stroną w postępowaniu dotyczącym zmiany przeznaczenia gruntów, określonym w art. 7 ustawy, jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta. W ten sposób na poziomie ustawy rozstrzygnięto, że stroną wskazanego postępowania nie są właściciele i użytkownicy wieczyści gruntów objętych wnioskiem o zmianę przeznaczenia. Za rozstrzygnięciem tej kwestii na poziomie ustawy przemawia fakt, że na przestrzeni ostatnich lat nie ukształtowało się jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych w tym zakresie, wręcz przeciwnie, poszczególne składy orzekające zajmowały w tym przypadku zupełnie inne stanowiska. Zapisane w projekcie ustawy zawężające uznanie legitymacji do udziału w postępowaniu jako strona wynika z założenia, że procedura wydania przedmiotowej decyzji nie może być traktowana na równi ze zwykłą procedurą wydania decyzji administracyjnej. Wskazana decyzja jest bowiem jedynie pewnym etapem bardziej ogólnego procesu, mającego na celu określenie porządku planistycznego dla danego terenu. Mówi się nawet, że decyzja ta jest w istocie elementem procesu legislacyjnego. W konsekwencji zasadne jest wyłączenie udziału właścicieli i użytkowników wieczystych gruntów na tym etapie postępowania, ponieważ stosowne uprawnienia są im zagwarantowane w innym miejscu – w szczególności w momencie wyłożenia projektu planu miejscowego. Wówczas mogą oni, między innymi, przedstawiać swoje zastrzeżenia co do planowanych rozwiązań. Dodatkową korzyścią przedstawionego rozwiązania będzie zatem przyspieszenie postępowania poprzez znaczne ograniczenie ryzyka zaskarżenia decyzji wydanej w oparciu o art. 7 ust. 2 ustawy.

Jeśli chodzi o drugi ze wskazanych obszarów, to przede wszystkim warto zwrócić uwagę na projektowany art. 22b ust. 1 pkt 5, który uzupełnia określony w pierwszych czterech punktach katalog dochodów wpływających do budżetu województwa z tytułu wyłączenia z produkcji gruntów rolnych. Przedmiotowe uzupełnienie polega na uwzględnieniu dochodów wynikających z odsetek z tytułu opłat i należności wymienionych w poprzednich punktach. Zaproponowane rozwiązanie sprawi, że dochody z tytułu odsetek będą właściwie kwalifikowane i przekazywane na wyodrębniony rachunek bankowy, zgodnie z dyspozycją art. 22b ust. 2 ustawy. Kolejne zmiany w obrębie art. 22b przewidują jednoznaczne określenie charakteru dochodów z tytułu wyłączenia z produkcji gruntów rolnych jako nieopodatkowanych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Ponadto w projektowanym ust. 5 wskazano, że kompetencje organu egzekucyjnego w zakresie przedmiotowych dochodów przysługiwać będą marszałkowi województwa.

Opisane zmiany przyniosą pozytywne skutki zarówno w zakresie uproszczenia i przyspieszenia postępowań dotyczących uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, jak i w odniesieniu do kwestii związanych z określeniem i egzekwowaniem dochodów uzyskiwanych przez budżet województwa z tytułu wyłączenia z produkcji gruntów rolnych. Proszę zatem Wysoką Izbę o przyjęcie przedstawionych zmian. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Józefa Zająca w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Józefa Zająca w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Analizując projekt ustawy o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, której treść zawarta jest w druku senackim nr 314, pragnę zwrócić uwagę na pewne nieścisłości.

Zaproponowane zmiany w art. 1 oraz dodany art. 1a nie są kontrowersyjne. Powodują tylko objęcie zwrotem podatku akcyzowego wszystkich olei napędowych stosowanych w produkcji rolnej, w tym biopaliw. Zaproponowane zmiany uelastyczniają przepisy, które w art. 1a stanowią, iż zmiany w Nomenklaturze Scalonej są automatycznie implementowane do tej ustawy.

Zaproponowany art. 3a, wykluczający niektórych producentów rolnych, jeśli chodzi o zwrot podatku, jest, według mnie, zbędny z uwagi na to, że zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego jest przeznaczony dla producentów rolnych, którzy rzeczywiście prowadzą produkcję rolną. Kondycja finansowa producenta rolnego nie powinna mieć tu znaczenia, a podstawową przesłanką powinien być fakt wykorzystywania oleju napędowego w gospodarstwie rolnym do produkcji rolnej. W warunkach polskich gros producentów to gospodarstwa prywatne osób fizycznych, których kondycja finansowa jest różna. Spółki stanowią margines właścicieli gruntów rolnych.

Organ dokonujący zwrotu podatku nie ma możliwości prawnych do weryfikowania kondycji finansowej producentów rolnych niezależnie od formy własności. W związku z tym wszystkich producentów rolnych należy traktować jednakowo, także wymienione w art. 1 spółki, i nie ograniczać kręgu podmiotów, którym przysługuje zwrot podatku.

W art. 3a ust. 1 pkt 3 stwierdzono na przykład, że zwrot podatku nie przysługuje producentowi rolnemu bez względu na formę spółki, jeżeli istnieją podstawy do ogłoszenia upadłości. Powstaje pytanie, kto to stwierdzi. Z pewnością nie zrobi tego organ dokonujący zwrotu. Także zapisy pktu 1 i 2 ust. 1 cytowanego artykułu będą zapisami martwymi, ponieważ nie będzie możliwości weryfikacji. W przypadku wprowadzenia do ustawy proponowanego art. 3a konieczne jest uwzględnienie wniosku „mniejszości” komisji senackich, który zobowiązuje do złożenia przez producenta rolnego oświadczenia o niezaistnieniu okoliczności, o których mowa w całym ust. 1 proponowanego art. 3a, a więc także w pkcie 2 i 3.

Proponowany przez „mniejszość” wniosek, dołączony w art. 1 pkt 4 lit. a, zmieniający ust. 3 przez dodanie po wyrazach „dołącza się” wyrazy „oświadczenie producenta rolnego o niezaistnieniu okoliczności, o których mowa w art. 3a ust. 1 pkt 3, oraz”, spowoduje dyskusję nad interpretacją, nad tym, czy takowe oświadczenie mają składać wszyscy producenci, czy tylko spółki bez względu na formę własności. Jeśli okaże się, że oświadczenie będą musieli składać wszyscy producenci, będzie konieczny dodatkowy dokument, który dla większości producentów i organu wydającego decyzję praktycznie nic nie wniesie, a spowoduje dodatkowe koszty.