Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz ustawy o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r. to bardzo cenna nowelizacja. Niewątpliwie wprowadzenie rozwiązań ułatwiających poszkodowanym w wyniku powodzi powrót do normalności jest ważną funkcją państwa. Niemniej ustalenie takich zabezpieczeń, aby pomoc ta nie była nadużywana lub wręcz sprzeniewierzana, stanowi immanentny element instytucji pomocy. Wprowadzane rozwiązania – jestem o tym przekonany – wynikają z doświadczeń stosowania ustawy. A dziś najbardziej potrzeba tego, aby wprowadzane przepisy tworzyły konstrukcje prawne, które mogą być szybko i sprawiedliwie stosowane. Chociażby możliwość wykonywania przesunięć w harmonogramie wydatków wynika przecież często z praktyki inwestycji i remontów. Pomoc musi być elastyczna, bo cel, jakim jest naprawa szkód spowodowanych przez powódź, ma zostać zasadniczo osiągnięty dzięki ustawie. Dobrze oceniam także wskazanie wprost, że w zakresie umarzania pożyczek stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, zaś fundusz jest organem pierwszej instancji. Bardzo korzystnie oceniam również wprowadzany przepis, zgodnie z którym, jeżeli przedsiębiorca wniósł odwołanie, o którym mowa w ust. 5, za okres od dnia jego wniesienia do dnia uprawomocnienia się wydanego w postępowaniu odwoławczym rozstrzygnięcia nie nalicza się odsetek ustawowych. Jest to rozwiązanie warte powielenia. Warte rozważenia jest również to, czy kwota 5000 zł, to jest poziom, od jakiego uzależniono wymóg uzyskania zgody ministra na umorzenie pożyczki, nie stanowi zbyt niskiej wartości. Obawiam się, że z uwagi na liczbę spraw rozpatrywanych przez ministerstwo może się okazać, że oczekiwanie na zgodę ministra będzie stanowiło czasochłonny proces. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Praktyka stosowania przepisów dotyczących udzielania pomocy przedsiębiorcom poszkodowanym wskutek powodzi uwidoczniła potrzebę dokonania szeregu zmian w obowiązujących procedurach. Większość zaproponowanych zmian ma charakter doprecyzowujący. Zmiany te odnoszą się głównie do etapu rozliczenia udzielonej pomocy. Ponieważ niektóre problemy zostały zidentyfikowane na gruncie obu omawianych ustaw, to jest ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz ustawy o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r., a materia obu aktów jest bardzo zbliżona zasadnym było wprowadzenie do tych aktów bliźniaczych propozycji nowelizacyjnych. W szczególności chodzi mi tutaj o określenie zasad umarzania należności funduszu pożyczkowego z tytułu niespłaconych lub niezwróconych pożyczek. Zgodnie z dodawanymi przepisami (odpowiednio: art. 49a pierwszej nowelizowanej ustawy oraz art. 13a kolejnej ustawy) możliwość całkowitego lub częściowego umorzenia takiego zobowiązania będzie istniała w odniesieniu do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi (jeśli osoba taka zmarła, nie pozostawiwszy majątku, lub pozostawiony majątek nie podlega egzekucji albo składają się na niego jedynie przedmioty codziennego użytku) oraz przedsiębiorców działających jako osoby prawne (w przypadku wykreślenia z rejestru i jednoczesnego braku majątku, z którego można by egzekwować należność, lub jeśli nie da się z mocy prawa przenieść odpowiedzialności za należności na osoby trzecie). Umorzyć będzie można także należności przedsiębiorców będących jednostką organizacyjną (a nie osobą prawną), jeśli jednostka ta uległa likwidacji. Oprócz wskazanych przypadków w nowelizacji proponuje się dwie przesłanki ogólne, które mogą uzasadnić umorzenie należności: po pierwsze, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne, a po drugie, gdy zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny. Jeśli kwota umarzanej należności nie przekracza 5 tysięcy złotych, to fundusz pożyczkowy będzie mógł samodzielnie podjąć stosowną decyzję. W pozostałych przypadkach decyzja umorzeniowa będzie wydawana wyłącznie za zgodą ministra właściwego do spraw gospodarki. Projektodawca doprecyzowuje również, że postępowanie to prowadzone będzie w oparciu o przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, a wspomniany minister będzie pełnić funkcję organu odwoławczego. Projektodawca uściślił ponadto, że do należności funduszu pożyczkowego z tytułu spłaty lub zwrotu pożyczki lub jej części w zakresie nieuregulowanym w nowelizowanych ustawach stosować się będzie odpowiednio przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych zapisane w dziale III ordynacji podatkowej. Z kolei należności funduszu pożyczkowego z tytułu spłaty lub zwrotu pożyczki lub jej części dochodzone będą w oparciu o przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Co do ustawy o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z 2010 r. proponuje się ponadto zastosowanie pięcioletniego okresu przedawnienia dotyczącego zobowiązania przedsiębiorcy z tytułu obowiązku spłaty lub zwrotu pożyczki. Termin ten będzie biegł od pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym pożyczka powinna zostać spłacona lub w którym powinien nastąpić zwrot pożyczki. Jednakże w przypadku wniesienia skargi administracyjnej na decyzję odmawiającą umorzenia pożyczki lub w przypadku wszczęcia administracyjnego postępowania egzekucyjnego następować będzie zawieszenie biegu terminu przedawnienia.

Pozostałe zmiany dotyczą wyłącznie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. Projektodawca proponuje wprowadzenie zapisu uściślającego, który wskazuje na to, że kwota wynikająca z oszacowania szkód poniesionych przez przedsiębiorcę nie jest równoznaczna z kwotą przyznanej pomocy. Wykonane oszacowanie jest bowiem jedynie podstawą określenia przez fundusz pożyczkowy kwoty pożyczki udzielanej przedsiębiorcy. Ponadto jeśli oszacowanie wykonywane jest przez podmiot inny niż komisja powołana przez fundusz pomocowy, to przedsiębiorca do wniosku o udzielenie pożyczki musi dołączyć przedmiotowe oszacowanie wraz z dokumentacją, na podstawie której zostało ono dokonane. Dzięki temu komisja będzie w stanie określić, czy wszystkie wydatki ujęte w oszacowaniu kwalifikują się do objęcia pomocą w trybie nowelizowanej ustawy.

Niewątpliwie pozytywnie należy ocenić umożliwienie przedsiębiorcy dokonywania zmian, jeśli chodzi o wydatki finansowe ze środków otrzymanej pożyczki. Zmiany takie będą dokonywane w uzasadnionych przypadkach i za zgodą funduszu pożyczkowego. Rozwiązanie to pozwoli przedsiębiorcy lepiej dostosować otrzymaną pomoc do faktycznych potrzeb już w trakcie jej wykorzystywania.

Kolejną kwestią wymagającą doprecyzowania jest sposób postępowania z pożyczką, której przedsiębiorca nie wykorzystał (w całości lub w części). Ustawa w obecnie obowiązującym brzmieniu stanowi jedynie, że fundusz pożyczkowy odmawia umorzenia pożyczki niewykorzystanej lub nierozliczonej. W nowelizacji proponuje się zatem szczegółowe określenie trybu postępowania w przypadku niewykorzystania pożyczki w całości lub w części. Przede wszystkim rozstrzygnięto, że niewykorzystana kwota podlegać będzie zwrotowi. Zwrot będzie potwierdzał przedsiębiorca na etapie rozliczenia pożyczki poprzez załączenie potwierdzenia dokonania wpłaty niewykorzystanej kwoty pożyczki na rachunek bankowy funduszu pożyczkowego. Dopiero niespełnienie tego warunku stanowić będzie podstawę do odmowy umorzenia pożyczki.

Proponowane zmiany objęte są czternastodniowym vacatio legis i znajdą zastosowanie, jeśli chodzi o pożyczki, które zostały udzielone już na podstawie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi. W pozostałych przypadkach nowe przepisy będą stosowane wyłącznie do tych pożyczek, które nie zostały jeszcze rozliczone, zwrócone lub spłacone. Również przedsiębiorcy, którzy dokonali już rozliczenia pożyczek, o których mowa w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, i nie otrzymali jeszcze decyzji umorzeniowej, będą mieli możliwość złożenia tak zwanego nowego rozliczenia z uwzględnieniem projektowanych zmian.

Wysoka Izbo, przedstawione argumenty przemawiają jednoznacznie za przyjęciem ustawy. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 12. porządku obrad

Przedstawiona ustawa o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami koncentruje się na dwóch zagadnieniach. Mam tutaj na myśli, po pierwsze, doprecyzowanie zasad waloryzacji wskaźników zmian cen nieruchomości, a po drugie, znowelizowanie wytycznych wskazujących na sposób sporządzania i przekazywania wyciągu z operatu szacunkowego.

Mechanizm waloryzacyjny, ustanowiony zgodnie z art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ma istotne znaczenie dla prawidłowej realizacji szeregu innych przepisów tego aktu. Jednak choćby pobieżna analiza zapisów zawartych we wskazanej jednostce redakcyjnej musi prowadzić do przekonania, że nie uwzględniono tam faktycznego zróżnicowania trendów w zakresie zmian cen nieruchomości w zależności od ich rodzaju i położenia. Nowelizacja zmierza zatem do rozbudowania art. 5 w taki sposób, aby prezes Głównego Urzędu Statystycznego wyliczał wskaźniki zmian cen nieruchomości z podziałem na rodzaj nieruchomości i województwo, w którym ona się znajduje. Projektodawca zobligował też wspomniany organ do ogłaszania wskaźników nie później niż w terminie czterech miesięcy od zakończenia kwartału, którego te wskaźniki dotyczą. Projekt ustawy nakazuje w sytuacji, gdy za dany kwartał prezes GUS nie ogłosił aktualnego wskaźnika, stosowanie wskaźnika ostatnio ogłoszonego. Tylko w wyjątkowych przypadkach – to znaczy kiedy dla danego rodzaju nieruchomości nie ogłoszono nigdy wskaźnika zmian cen nieruchomości – na potrzeby waloryzacji można będzie wykorzystać wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, który również ogłaszany jest przez prezesa GUS.

Druga proponowana zmiana dotyczy doprecyzowania zakresu informacji, które należy zawrzeć w wyciągu z operatu szacunkowego sporządzonego i przekazywanego przez rzeczoznawcę majątkowego organowi prowadzącemu kataster nieruchomości. Zatem, po zmianach, w wyciągu ujmowany będzie nie tylko cel wyceny, ale również jej zakres i podejście zastosowane do jej sporządzenia. W odniesieniu zaś do opisu nieruchomości – w zależności od tego, czy mamy do czynienia z nieruchomością gruntową, czy nieruchomością budynkową lub lokalową – wskazano obowiązek określenia odpowiednio: działek ewidencyjnych wchodzących w skład tej nieruchomości oraz usytuowanych na nich budynków albo po prostu budynków lub lokali. Jednocześnie proponuje się skrócenie o miesiąc terminu na przekazanie przez rzeczoznawcę majątkowego wyciągu. W konsekwencji termin ten będzie wynosił dwa miesiące od dnia sporządzenia operatu szacunkowego. Nowością jest także zobowiązanie rzeczoznawców, aby wyciągi z operatów przekazywali staroście w formie elektronicznej, za pośrednictwem platformy ePUAP, oczywiście po podpisaniu ich podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym ePUAP.

Zaprezentowane zmiany umożliwiają dokładniejsze określenie wartości nieruchomości na potrzeby chociażby wypłaty odszkodowań związanych z wywłaszczeniem nieruchomości, wypłaty odszkodowań związanych ze zwrotem wywłaszczonych nieruchomości, ustalania wysokości opłaty adiacenckiej, przeszacowania wartości katastralnych. Wskaźniki te będą wykorzystywane nie tylko w ustawie o gospodarce nieruchomościami, ale także na gruncie innych ustaw, na przykład ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej czy ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości. Niewątpliwą korzyścią będzie także skrócenie czasu na przekazanie przez rzeczoznawców majątkowych stosownych informacji staroście oraz fakt, że informacja ta przyjmie od razu formę elektroniczną.

Proszę zatem Wysoką Izbę o przyjęcie niniejszej nowelizacji. Dziękuję.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 18. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 18. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Przedmiotowa projektowana nowelizacja ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym stanowi przykład reakcji legislatywy na krytyczne głosy organu kontroli – NIK. Instytucja ta dotyka bardzo trudnego problemu. Każdy przypadek, gdy pojazd jest usuwany z drogi i kierowany na parking, jest zresztą inny. Trzeba tu niestety pogodzić interesy właściciela pojazdu, interes publiczny – w szczególności obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa ruchu – oraz interes finansowy samorządu terytorialnego, na którym spoczywa obowiązek wykonywania przepisów ustawy. Toteż cieszę się, że wprowadzane rozwiązania stanowią odpowiedź na praktyczne trudności spotykane w związku z prowadzeniem postępowań na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów. Zastanawia zaś to że konieczne stało się zdefiniowanie wprost w ustawie obowiązku poinformowania starosty o fakcie usunięcia pojazdu (dodawany art. 130a ust. 4a; art. 1 pkt 1 projektu). Ponadto przykre jest, że dotychczasowe doświadczenia wskazują na to, że starostwa często opieszale prowadziły postępowania, wskutek czego dług znacząco narastał, zanim doszło do skierowania do sądu wniosku o przepadek pojazdu. Stąd konieczność nowelizacji i wprowadzenia terminu (nowelizowany art. 130a ust. 10a). Wziąwszy to wszystko pod uwagę, projekt ustawy uznaję za zasadny i wart poparcia. Dziękuję.