Narzędzia:

Posiedzenie: 27. posiedzenie Senatu RP VIII kadencji, 1 dzień


20 i 21 lutego 2013 r.
Przemówienia z dnia następnego

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 1. porządku obrad

Zabierając głos w dyskusji nad przedstawionym projektem ustawy, nie będę omawiał szczegółowo jego poszczególnych przepisów. Zamiast tego chciałbym zwrócić uwagę na pewne ogólne aspekty, które w mojej ocenie są warte zaakcentowania, ponieważ, na równi z rozwiązaniami merytorycznymi, świadczą o wysokim poziomie niniejszego projektu ustawy.

Istotnym fragmentem nowelizacji ustawy jest katalog wyłączeń od ogólnego obowiązku udostępnienia do publicznej wiadomości prospektu emisyjnego w przypadku oferty publicznej lub dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym. Zasada ta zarówno w obowiązującym tekście ustawy, jak i nowelizacji wynika z art. 7 ust. 1. Niemniej jednak od wskazanej reguły jest bardzo wiele wyjątków. Istniejący katalog wyjątków, na skutek implementacji przepisów unijnych, został w przedłożonym projekcie ustawy dodatkowo rozbudowany. Można jednak powiedzieć, że projektodawca modelowo poradził sobie z tym problemem, likwidując, tam gdzie tylko było to możliwe, odesłania do innych przepisów, a także dokonując bardziej przejrzystego pogrupowania określonych norm. W konsekwencji art. 7, w brzmieniu wynikającym z projektu ustawy, pomimo znacznego rozszerzenia, stanie się bardziej przystępny i zrozumiały dla jego adresatów.

Innym interesującym rozwiązaniem są zaproponowane przepisy odnoszące się do obowiązku prospektowego. Na wstępie warto zauważyć, że przepisy unijne wskazują wiele równoważnych form, w jakich może nastąpić realizacja tego obowiązku, począwszy od ogłoszenia w gazecie, poprzez udostępnienie prospektu w formie drukowanej, a skończywszy na publikacji na stronie internetowej. Z satysfakcją należy podkreślić, że projektodawca krajowy zdecydował się oprzeć realizację tego obowiązku na nowoczesnej, elektronicznej formie publikacji. Przesądza o tym art. 47 projektu ustawy, w którym wprawdzie w kolejnych ustępach dopuszcza się udostępnienie prospektu emisyjnego także w tradycyjnej formie, ale wyraźnie zaznacza się, że czynność taka ma charakter jedynie fakultatywny.

Ostatnią grupą przepisów, do której chciałbym się odnieść, są przepisy służące ograniczeniu niektórych obowiązków związanych z emisją papierów wartościowych. Mam tu na myśli utrzymanie progów, poniżej których wyłączone są określone obowiązki związane z upublicznieniem prospektu emisyjnego. W przypadku oferty publicznej nieprzekraczającej 2 miliony 500 tysięcy euro prospekt emisyjny może zostać zastąpiony memorandum informacyjnym, które nie podlega zatwierdzeniu przez Komisję Nadzoru Finansowego. Z kolei oferty poniżej kwoty 100 tysięcy euro w zasadzie w całości wyłączone są z obowiązku ogłaszania prospektu bądź memorandum. Co istotne, projektodawca zmierza do jednolitego traktowania różnych przypadków ofert publicznych, między innymi poprzez likwidację wyjątków istniejących dotychczas na gruncie art. 41 pkt 1 ustawy. Zabieg ten należy oczywiście ocenić pozytywnie, sprzyja on bowiem zapewnieniu większej spójności i jasności przepisów prawa.

Wysoka Izbo, nie ulega wątpliwości, że niniejszy projekt ustawy jako realizujący potrzebę implementacji przepisów dyrektyw unijnych zasługuje na przyjęcie. Należy pamiętać, że przepisy w tym zakresie odgrywają niezwykle doniosłą rolę, bowiem gwarantują zachowanie wysokich standardów na etapie wprowadzania papierów wartościowych na rynek. Jednocześnie, mając na względzie zachowanie odpowiednich proporcji, proponują się w nich wyłączenie stosowania określonych procedur, w szczególności tam, gdzie z uwagi na niewielkie kwoty ryzyko też jest niewielkie. A zatem przyjęcie przedstawionego projektu ustawy przyniesie pozytywne skutki zarówno dla emitentów papierów wartościowych, jak i dla inwestorów. Jeszcze raz chciałbym zwrócić uwagę na pewne rozwiązania w zakresie poprawy czytelności przepisów i unowocześniania procedur, co niewątpliwie jest dodatkowym argumentem przemawiającym za tym projektem. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Wiesława Kiliana w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Wiesława Kiliana w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Dzisiaj rozpatrujemy ustawę o środkach ochrony roślin, która ma na celu wdrożenie przepisów Unii Europejskiej dotyczących wprowadzania do obrotu i stosowania środków ochrony roślin na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Do najważniejszych zapisów tej ustawy zaliczam: wprowadzenie obowiązku stosowania przez użytkowników środków ochrony roślin zasad integrowanej ochrony roślin, dzięki czemu ograniczone zostaną chemiczne metody ochrony roślin na rzecz metod biologicznych, fizycznych czy też agrotechnicznych; utworzenie systemu gromadzenia danych o zatruciach środkami ochrony roślin, dzięki czemu dane te będą rzetelne i kompletne, efektywniej wykorzystywane do przeciwdziałania tym zatruciom; zmianę zasad funkcjonowania krajowego systemu oceny jakości żywności, dzięki czemu zwiększy się bezpieczeństwo żywnościowe tak użytkowników, jak i konsumentów; wprowadzenie zasad dotyczących ochrony roślin z wykorzystaniem metod agrolotniczych, dzięki czemu będzie można skorzystać z tych metod w wyjątkowych sytuacjach, oraz wprowadzenie obowiązkowych szkoleń osób, które doradzają w zakresie integrowanej ochrony roślin, dzięki czemu podniesiony zostanie poziom usług doradczych w tej dziedzinie.

Z przedstawionych tu względów w pełni popieram rozpatrywaną ustawę o środkach ochrony roślin. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Procedujemy dzisiaj nad jedną z ważniejszych ustaw, regulującą sprawy związane z bezpiecznym dla człowieka, zwierząt i środowiska stosowaniem środków ochrony roślin, obrotem nimi i ich przechowywaniem. Wagę tego dokumentu determinuje nie tylko jego złożona materia, często rozstrzygająca dosyć skomplikowane kwestie, czy też potrzeba i obligatoryjność wdrożenia odpowiednich rozporządzeń i dyrektyw Parlamentu i Rady Wspólnoty Europejskiej, ale w szczególności jego rola w gospodarczej, związanej z rolnictwem, wolnorynkowej działalności człowieka.

Uprawa roślin i związane z nią zaangażowanie środków ochrony roślin – wyceniana ich wartość w Polsce wynosi około 2 miliardów zł – wymagają odpowiedzialnych i przemyślanych rozwiązań, którym podporządkują się wszyscy bezpośredni i pośredni uczestnicy produkcji roślinnej. To jest ważne dla naszego bezpieczeństwa i bezpieczeństwa środowiska, w którym żyjemy teraz i będziemy żyć w przyszłości.

Cieszy to, że po kilkuletnich pracach ustawa, skonsultowana wyczerpująco z ekspertami z dziedziny ochrony roślin, ma wreszcie szansę uporządkować bardzo monitorowaną przez wiele środowisk działalność człowieka – dodajmy: wywołującą wiele negatywnych emocji ze względu na przypadki zdarzających się nieprawidłowości, będących często pochodną braku odpowiednich regulacji, w tym restrykcji i konsekwentnej kontroli.

Dziękując wszystkim za przygotowanie tego ważnego dokumentu, życzyć sobie należy, aby ustawa stała się podstawowym dokumentem, abecadłem w dziedzinie stosowania nowoczesnych technik ochrony roślin, jak również wystarczającym praktycznym instrumentem dla instytucji zobowiązanych do przestrzegania jej zapisów.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 2. porządku obrad

Przedstawiony projekt ustawy jest aktem, który w sposób kompleksowy reguluje kwestie związane z ochroną roślin. Część zawartych w nim rozwiązań oparto na przepisach, które funkcjonowały dotychczas w ramach ustawy o ochronie roślin. Należy jednak zaznaczyć, że w projekcie ustawy znalazły się także przepisy stanowiące implementację przepisów unijnych. W konsekwencji przedłożony projekt ustawy swoim zakresem objął całe spektrum zagadnień związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin, począwszy od procedur zatwierdzania substancji czynnych, sejfnerów i synergetyków, wydawania zezwoleń na wprowadzanie środków ochrony roślin do obrotu, a co za tym idzie, także zasad, na jakich owo wprowadzenie do obrotu ma się odbywać. Ponadto w projekcie ustawy uregulowano zasady stosowania środków ochrony roślin, czyniąc przy tym osobne odniesienie do warunków potwierdzania sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do ich stosowania oraz do mechanizmu gromadzenia informacji o zatruciach. Przedmiot regulacji dopełniony został poprzez odniesienie się do zasad integrowanej ochrony roślin oraz do warunków prowadzenia szkoleń z zakresu środków ochrony roślin.

Nie przesądzając o wyższości poszczególnych zapisów projektu ustawy, chciałbym jednak w dalszej części skupić się jedynie na tych rozwiązaniach, które przekładają się na ograniczenie ryzyka, jakie może potencjalnie wystąpić w związku ze stosowaniem środków ochrony roślin. Uważam, że kwestia ta jest szczególnie istotna, bowiem ma bezpośredni związek z ochroną zdrowia i życia ludzi i zwierząt, a także z ochroną środowiska.

Zaczynając od przykładów najbardziej ogólnych, wskazać wypada na art. 47 projektu ustawy, który zobowiązuje ministra właściwego do spraw rolnictwa do opracowania – we współdziałaniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz ministrem właściwym do spraw środowiska – krajowego planu działania na rzecz ograniczenia ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin. Ponadto, istotną rolę odgrywa art. 5 projektu ustawy, który daje ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa możliwość ustanowienia w drodze rozporządzenia dodatkowych krajowych środków ograniczających ryzyko. Do ogólnych mechanizmów ograniczających ryzyko można zaliczyć także kompetencje w zakresie kontroli i monitoringu, w jakie wyposażono poszczególne organy Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Szczegółowe unormowania projektu ustawy mówią o takich kwestiach, jak obowiązek etykietowania środków ochrony roślin w języku polskim. Obowiązek ten materializuje się już na etapie składania wniosków w sprawie zezwoleń na wprowadzenie środków ochrony roślin do obrotu, pozwoleń na handel równoległy oraz pozwoleń na prowadzenie badań, do których wnioskodawca musi załączyć stosowny projekt etykiety. Ponadto na etapie wnioskowania należy przedłożyć ocenę ryzyka wynikającą ze stosowania środka ochrony roślin w odniesieniu do zdrowia ludzi, zwierząt oraz środowiska. Co więcej, wnioskując o wprowadzenie takich środków do obrotu, wnioskodawca będzie musiał wskazać, czy istnieją alternatywne metody zwalczania organizmów szkodliwych oraz dlaczego te metody w danym przypadku nie mogą być zastosowane. Na etapie uzasadniania wniosku przewidziano również obowiązek wskazania potencjalnych skutków – na przykład ekonomicznych, związanych z produkcją rolną lub leśną – jakie mogą powstać w następstwie działania organizmów szkodliwych. Jako ograniczający ryzyko można uznać także wymóg sporządzania tak zwanej oceny lub uwag już na etapie rozpatrywania wniosków. Opracowania te odnoszą się bowiem między innymi do kryteriów zatwierdzenia substancji czynnych, w szczególności pod kątem tego, czy użycie środka ochronnego, przy zachowaniu prawidłowych warunków, nie będzie skutkować utrzymywaniem się po nim takich pozostałości, które mogłyby być szkodliwe zarówno dla zdrowia, jak i dla środowiska. Szczególną rolę odgrywać będą tutaj tak zwane podmioty upoważnione przez ministra oraz Komisja do Spraw Środków Ochrony Roślin.

Regulując zasady wprowadzania środków ochrony roślin do obrotu, projektodawca podkreśla, że istotne jest to, aby były one przechowywane w opakowaniach szczelnie zamkniętych i nieuszkodzonych, a nadto, o czym wspominałem wcześniej, aby były opatrzone zatwierdzoną etykietą w języku polskim. Również ewentualne konfekcjonowanie środków powinno odbywać się z zachowaniem ścisłych wymogów projektu ustawy, na przykład z zachowaniem numeru partii oraz daty produkcji. W art. 23 projektu ustawy uregulowano natomiast, jak postępować z określonymi środkami, w przypadku, gdy są one jeszcze w obrocie, ale upłynął już okres obowiązywania zezwolenia lub pozwolenia. Odnosząc się z kolei do samego procesu sprzedaży środków, warto dodać, że musi być on realizowany w ramach działalności regulowanej. Co więcej, osoby sprzedające takie środki muszą ukończyć odpowiednie szkolenie w zakresie doradztwa, aby móc udzielić nabywcy niezbędnych informacji o zagrożeniach związanych ze stosowaniem, przechowywaniem i unieszkodliwianiem pozostałości nabywanych środków. Obowiązek odbycia specjalnego szkolenia dotyczyć będzie także osób, które w sposób profesjonalny mają zamiar stosować takie środki – są to tak zwani użytkownicy profesjonalni. Ścisły związek z wprowadzaniem środków ochrony roślin do obrotu mają także przedstawione przez projektodawcę zasady wprowadzania lub produkcji tych środków na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady postępowania w przypadku wystąpienia nieprawidłowości podczas realizacji którejkolwiek z opisanych wyżej czynności.

Stosowanie środków ochrony roślin powinno odbywać się w sposób, który nie stwarza zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. Projektodawca zwraca przy tym szczególną uwagę na problem znoszenia tych środków poza obszar zabiegu – na przykład ustanowienie szczególnych wymogów dopuszczenia stosowania oprysków z wykorzystaniem sprzętu agrolotniczego – oraz na zachowanie odpowiednich odległości od zbiorników lub cieków wodnych oraz na szczególne wymagania i ograniczenia przewidziane dla stosowania środków o podwyższonej szkodliwości dla człowieka na określonych obszarach, na przykład terenach placów zabaw, przedszkoli, szkół, szpitali, uzdrowisk itp. Wyraźnie określono też zakaz stosowania pewnych najniebezpieczniejszych środków przez użytkowników nieprofesjonalnych. Przedmiotowe zasady dopełnione zostały poprzez określenie niezbędnych warunków, jakie muszą być dochowane na etapie potwierdzania sprawności technicznej i użytkowania sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin.

Na koniec pragnę odnieść się do przepisów poświęconych integrowanej produkcji roślin, czyli produkcji opierającej się na integrowanej ochronie roślin. Pod pojęciem „integrowana ochrony roślin” rozumie się taki sposób ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi, który polega na wykorzystaniu wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, w szczególności metod niechemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. Zgodnie z projektem ustawy producenci roślin postępujący zgodnie z tymi zasadami będą uprawnieni do ubiegania się o uzyskanie stosownego certyfikatu na potwierdzenie faktu prowadzenia produkcji integrowanej. System certyfikacji powiązany będzie z systemem systematycznej kontroli, który obejmie między innymi weryfikację, czy w próbkach roślin nie przekroczono dopuszczalnych poziomów określonych środków chemicznych. Inne warunki wydania certyfikatu odnoszą się między innymi do konieczności odbycia odpowiedniego szkolenia przez producenta roślin oraz do zachowania metodyk uprawy zatwierdzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Kompleksowe uregulowanie spraw związanych właśnie z integrowaną produkcją roślin w jednym rozdziale projektu ustawy pozwala mieć nadzieję, że ten sposób produkcji będzie zdobywał coraz szerszą popularność wśród producentów roślin, a co za tym idzie, że konsumenci będą mieli szerszy dostęp do produktów roślinnych wytworzonych przy ograniczonym wykorzystaniu chemicznych metod ochrony roślin oraz przy ograniczonym stosowaniu nawozów sztucznych.

Wysoka Izbo, reasumując swoje wystąpienie, chciałbym podkreślić, że w przedstawionym projekcie ustawy na różnych poziomach ogólności i na każdym etapie postępowania przewidziano rozwiązania sprzyjające odpowiedzialnemu i bezpiecznemu stosowaniu środków ochrony roślin. Biorąc natomiast pod uwagę konieczność implementacji przepisów unijnych, proszę Wysoką Izbę o jego przyjęcie. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Andrzeja Grzyba w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Przemówienie senatora Andrzeja Grzyba w dyskusji nad punktem 3. porządku obrad

Projektowana ustawa o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ma na celu uwzględnienie wskazówek zawartych w wyroku Trybunału Konstytucyjnego dotyczących nadzwyczajnego środka wzruszającego ostateczną decyzję administracyjną, jakim jest wznowienie postępowania.

Niezależnie od proponowanych zmian, które idą w słusznym kierunku znanym z postępowania cywilnego, należałoby kolejny raz pochylić się nad ustawą o FUS, a w szczególności nad świadczeniami rentowymi przyznawanymi w drodze wyjątku zgodnie z art. 83 wspomnianej ustawy. Obowiązujący akt normatywny stanowi, że osoby, które nie spełniają warunków do uzyskania renty zgodnie z normalnym tokiem, mogą starać się o uzyskanie jej w drodze wyjątku. Ustawodawca, zauważając istotę „wyjątkowości” sytuacji uprawnionych, nie pozostawił organowi możliwości rozstrzygania w oparciu właśnie o tę wyjątkowość, a jedynie o taksatywnie wymienione przesłanki określone w art. 83 wspomnianej ustawy, które muszą zostać spełnione łącznie.

Zakładając nawet, że ZUS lub w toku instancyjnym prezes ZUS, lub sąd administracyjny mają dobrą wolę i chcą pozytywnie rozpatrzyć prośbę uprawnionego, to nie mogą tego uczynić, ponieważ nie pozwala im na to ustawa. Należy zmienić przedmiotowy zapis tak, aby organ decyzyjny, uwzględniając wyjątkową sytuację obywateli, mógł zadecydować w sposób odpowiadający rzeczywistemu stanowi faktycznemu w sprawie.

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego jest konieczna z kilku względów, z których zasadniczym jest dostosowanie przepisów do obowiązującego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 671/2012 z dnia 11 lipca 2012 r. zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 w zakresie stosowania płatności bezpośrednich dla rolników w odniesieniu do roku 2013. Ustawa ma na celu zapewnienie ciągłości przyznawania wsparcia bezpośredniego rolnikom z tych sektorów, w ramach których otrzymywali oni za 2012 r. krajowe płatności uzupełniające.

Zmiany w ustawie o płatnościach polegają na dostosowaniu przepisów z uwagi na decyzję Polski o skorzystaniu z możliwości stosowania przejściowego wsparcia krajowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia oraz ustanowienie w przepisach unijnych mechanizmu dostosowania płatności bezpośrednich na 2013 r., chodzi o art. 10a rozporządzenia nr 73/2009.

Ponieważ przejściowe wsparcie krajowe może być stosowane w tych sektorach, w których stosowano krajowe płatności uzupełniające w 2012 r., i przyznawane na takich samych warunkach, zmianę w ustawie o płatnościach w tym zakresie ograniczono do zmiany definicji płatności uzupełniających; zmiany przepisów ustawy o płatnościach, zgodnie z którymi wysokość płatności ustala się przy uwzględnieniu w odniesieniu do roku 2013, mówi o tym art. 133a ust 3 rozporządzenia nr 73/2009; wprowadzenia zmian w brzmieniu art. 17 ust. 1, art. 24ab ust. 9 i art. 24ac ust. 9 z uwagi na zmianę podstawy prawnej wydawania przez Komisję Europejską decyzji zatwierdzających maksymalną wysokość środków finansowych dla niektórych płatności oraz z uwagi na przejściowy charakter wsparcia, ponieważ ze względu na jego jednorazowy charakter stawki płatności zostaną określone wyłącznie na 2013 r.

Dzięki tym zmianom wsparcie będzie kierowane do tych samych sektorów, a warunki przyznawania płatności pozostaną niezmienione, zapewniając zgodność ustawy z rozporządzeniem 73/2009.

W celu utrzymania kwot płatności bezpośrednich w roku kalendarzowym 2013 na poziomie podobnym jak w roku 2012 właściwe jest również ustanowienie mechanizmu dostosowania płatności bezpośrednich na 2013 r. Oparta na art. 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 73/2009 stosowana dotąd modulacja zostanie zastąpiona mechanizmem opartym na art. 10a rozporządzenia nr 73/2009, z czego wynika także potrzeba zmiany brzmienia części wspólnej w art. 7 ust. 4, w art. 19 ust. 2 pkt 3 oraz w art. 22b ust. 3 ustawy o płatnościach.

Projekt zawiera również zmianę brzmienia art. 39 ustawy wynikającą ze zmiany przepisów kodeksu postępowania administracyjnego oraz zmienionych przepisów ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji i polegającą na określeniu jako organu właściwego do zmiany decyzji w sprawie zmiany decyzji w sprawie przyznania płatności w przypadku, o którym mowa w art. 155 k.p.a., organu, który wydał decyzję ostateczną.

Projekt wprowadza przepisy, są to art. 2, art. 3, art. 4, umożliwiające również stosowanie dotychczasowych regulacji: art. 2 – w odniesieniu do postępowań w sprawach wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną; art. 3 – umożliwi wydanie nowej decyzji na podstawie dotychczasowych przepisów w przypadku wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie projektowanej ustawy; art. 4 – zachowuje w mocy przepisy umożliwiające w przypadku postępowania zakończonego decyzją ostateczną do dnia wejścia w życie projektowanej ustawy wydanie nowej decyzji o przyznaniu płatności uzupełniających na podstawie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie dotychczasowych upoważnień.

Należy zauważyć, że inicjatywa ustawodawcza jest niezbędna z wymienionych przyczyn. Wprowadzone zmiany są celowe i konieczne. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 4. porządku obrad

Ramy prawne dla realizowania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na poziomie unijnym stanowi w szczególności rozporządzenie Rady nr 73/2009 ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, z którymi – na poziomie krajowym – koresponduje nowelizowana ustawa o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Z uwagi na fakt, że rozwiązania zapisane we wspomnianym rozporządzeniu wyczerpały swoją formułę z upływem roku 2012, a nowe instrumenty wsparcia rolnictwa w ramach wspólnej polityki rolnej przewidziane zostały dopiero na rok 2014, Unia Europejska dostrzegła potrzebę wypracowania rozwiązań przejściowych. Dlatego też z dniem 11 lipca 2012 r. przyjęto stosowne rozporządzenie zmieniające wymienione wcześniej rozporządzenie w zakresie szczególnych rozwiązań przewidzianych na rok 2013. Omawiany dziś projekt ustawy nowelizującej nawiązuje właśnie do tych zmian.

Na uwagę zasługuje przede wszystkim dodany do rozporządzenia nr 73/2009 art. 133a, który daje nowym państwom członkowskim możliwość przyznawania w roku 2013 przejściowego wsparcia krajowego w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej. Oczywiście skorzystanie ze wskazanej możliwości oznacza konieczność odpowiedniego dostosowania obowiązujących przepisów krajowych, jak chociażby zapisanego w ustawie odniesienia dotyczącego definicji pojęcia „płatność uzupełniająca” poprzez wskazanie, że chodzi tu właśnie o przejściowe wsparcie krajowe. Pewne modyfikacje przepisów krajowych wynikają też z faktu, że obecnie zasadne będzie zapisanie odesłania do tych przepisów unijnych, które znajdą zastosowanie do roku 2013. Chodzi w tym miejscu przede wszystkim o wspomniany już art. 133a oraz art. 10a rozporządzenia. W art. 10a ustanowione zostały rozwiązania o skutku podobnym do stosowanej jeszcze w 2012 r. tak zwanej modulacji, która sprowadzała się do stopniowego zwiększania redukcji płatności bezpośrednich. W roku obecnym system modulacji zostanie zastąpiony procedurą dostosowania płatności bezpośrednich polegającą na zmniejszeniu o 10% każdej kwoty płatności bezpośrednich przyznanej rolnikowi i dodatkowo o kolejne cztery punkty procentowe, w przypadku przekroczenia progu 300 tysięcy euro. Polska jako nowy kraj członkowski znajdzie się jednak w nieco bardziej uprzywilejowanej sytuacji, ponieważ w jej przypadku w okresie przejściowym nie będzie miała zastosowania dziesięcioprocentowa redukcja.

Przyjęcie niniejszej ustawy, jak zauważa projektodawca, stanowi formalny wyraz decyzji naszego kraju w zakresie skorzystania z możliwości stosowania przejściowego wsparcia na podstawie wspomnianego na wstępie art. 133a rozporządzenia unijnego. Dodać wypada, że przedstawiony projekt ustawy ma istotne znaczenie dla beneficjentów przedmiotowej pomocy. Jak bowiem słusznie podsumowano w ósmym motywie rozporządzenia, umożliwienie stosowania przejściowego wsparcia krajowego pozwoli uniknąć drastycznego obniżenia wsparcia w roku 2013. Należy jednak pamiętać, że prawo unijne dopuściło stosowanie przedmiotowego wsparcia jedynie w odniesieniu do tych sektorów, które korzystały z uzupełniających krajowych płatności bezpośrednich jeszcze w 2012 r. Nadto warunki udzielenia przedmiotowego wsparcia powinny być takie same jak te, które miały zastosowanie do płatności w 2012 r.

Przyjęcie niniejszego projektu ustawy jest zdecydowanie korzystne, bowiem w efekcie pozwoli utrzymać dotychczasowe status quo, jeśli chodzi o poziom wsparcia rolników, a co ważniejsze – jak zauważyłem wcześniej – zapobiegnie sytuacji, w której takie wsparcie mogłoby zostać istotnie ograniczone. Dziękuję.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Celem opracowania projektu ustawy zmieniającej ustawę – Prawo upadłościowe i naprawcze było dostosowanie dotychczasowego stanu prawnego do wymogów zgodności z konstytucją. Ma to związek ze stanowiskiem, jakie zajął Trybunał Konstytucyjny w swoim orzeczeniu oznaczonym sygnaturą P 11/10 z dnia 15 maja 2012 r.

Rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego było orzeczeniem zakresowym i odnosiło się w istocie do zagwarantowania dłużnikom działającym jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zwolnienia od kosztów sądowych w postępowaniu upadłościowym. Zakwestionowany przepis – art. 32 ust. 1 ustawy – przewiduje bezwzględne wyłączenie możliwości zastosowania wobec dłużnika zwolnienia od kosztów sądowych. Jednocześnie, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy, „dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości”. W konsekwencji mogło dochodzić do sytuacji, w której dłużnik nie mógł skutecznie zrealizować nałożonych na niego obowiązków, bowiem sąd upadłościowy zobowiązany był bezwzględnie odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości tylko z tej przyczyny, że wniosek nie został należycie opłacony. Wyjaśnić przy tym wypada, że nieopłacenie wniosku mogło niejednokrotnie wynikać z faktycznego braku środków finansowych po stronie dłużnika. Zatem podejmując taką decyzję, sąd nie mógł odnieść się do kwestii, czy wniosek o ogłoszenie upadłości był w istocie zasadny, czy nie. Co więcej, sąd nie miał możliwości zbadania sytuacji ekonomicznej dłużnika, co mogłoby w konsekwencji dać podstawę do uznania dopuszczalności zwolnienia od kosztów.

Ze względu na to Trybunał Konstytucyjny słusznie zaznaczył, że zaistniała sytuacja prowadzi w istocie do niedopuszczalnego – z punktu widzenia przepisów ustawy zasadniczej – ograniczenia prawa do sądu poprzez ograniczenie prawa do wszczęcia procedury sądowej. W ocenie Trybunału zaistnienie bariery ekonomicznej nie może przesądzać o ograniczeniu możliwości wykonania pewnych praw i obowiązków. Zatem brak środków na opłacenie wniosku o upadłości nie może stawiać dłużnika w sytuacji patowej. Słusznym rozwiązaniem wydaje się zatem odstąpienie od istniejącego bezwzględnego nakazu na rzecz dopuszczenia stosowania ogólnych przepisów dotyczących kosztów.

Wykonując postanowienia wyroku, projektodawca zaproponował uchylenie art. 32 ust. 1 ustawy, co w konsekwencji umożliwi stosowanie ogólnych warunków zwolnienia z kosztów wobec wszystkich dłużników. W praktyce oznacza to odesłanie do art. 102 lub 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w zależności od tego czy zadłużony przedsiębiorca jest odpowiednio osobą fizyczną, czy osobą prawną. Zaznaczyć wypada, że o ile przywołany na wstępie wyrok odnosił się jedynie do dłużnika działającego w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to na skutek uchybienia art. 32 ust. 1, ogólne warunki orzekania o kosztach znajdą zastosowanie wobec wszystkich dłużników, do których ma zastosowanie niniejsza ustawa. Zmiana art. 4912 jest konsekwencją uchylania niekonstytucyjnego przepisu.

Przyjęcie przedłożonego projektu ustawy jest pożądane nie tylko z punktu widzenia dostosowania przepisów ustawy do wymogów konstytucyjnych, bowiem umożliwienie przeprowadzenia sprawnego postępowania upadłościowego ma niebagatelne znaczenie zarówno dla dłużników, jak i dla wierzycieli. Dziękuję.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 6. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Przedstawiona pod obrady ustawa stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Niestety, poparcie przeze mnie niniejszej ustawy znajduje uzasadnienie wyłącznie w fakcie, że pozostawienie przepisu w obecnym brzmieniu, z uwzględnieniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, pozostawia normatywną wyrwę. Uważam, że wszystkie podmioty powinny być traktowane wedle tych samych zasad.

Osobiście uważam, że osoby prawne, które wnoszą o ogłoszenie upadłości, nie powinny być zwalniane z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Naczelną zasadą postępowania upadłościowego jest to, że majątek upadłego ma wystarczyć na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego. Z kolei zasadniczą przesłanką przemawiającą przeciwko ogłoszeniu upadłości jest stwierdzenie, iż majątek nie wystarczy na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego – art. 13 ust. 1 zmienianej ustawy. Nie można racjonalnie przyjąć, że podmiot, osoba prawna, która wykaże, iż nie posiada środków na uiszczenie kosztów sądowych – art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – będzie w stanie wykazać, że posiada majątek wystarczający na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Z podanych względów staję na stanowisku, że w praktyce przepis wydłuży jedynie czas rozpatrywania wniosków, które z góry skazane będą na oddalenie w oparciu o art. 13 ust. 1 zmienianej ustawy. Dziękuję.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Ustawę o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uchwaloną przez Sejm w dniu 25 stycznia 2013 r. oczywiście popieram. Zmiany wprowadzane tą ustawą rozwiązują problemy związane ze stosowaniem ustawy o planowaniu.

Jednocześnie jestem zdziwiony, że akurat te problemy związane ze stosowaniem ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przykuły uwagę parlamentu i przełożyły się na nowelizację. W mojej skromnej ocenie stosowanie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w praktyce wywołuje całe mnóstwo często bardzo poważnych wątpliwości, które do dzisiaj nie zostały rozstrzygnięte w orzecznictwie. Co więcej, orzecznictwo sądów administracyjnych w tych sprawach jest bardzo niejednolite.

Moim zdaniem nowelizacja powinna dotknąć kwestii zdefiniowania dostępu terenu inwestycji do drogi publicznej poprzez drogę wewnętrzną lub służebność. Przegląd orzecznictwa w tej kwestii prowadzi do wniosku, że przepis ten można interpretować na tak wiele sposobów, że nie sposób uznać go za jasny i precyzyjny, co skutkuje niepewnością inwestora właściwie do momentu wypowiedzenia się przez Naczelny Sąd Administracyjny. Proszę mi wierzyć, że jest to przyczyną bardzo wielu ludzkich dramatów. Kolejną sprawą nierozstrzygniętą jest, czy zobowiązanie z tytułu opłaty planistycznej przechodzi na spadkobierców sprzedającego nieruchomość. Kolejne pytanie: czy decyzja o warunkach zabudowy wydana na konkretną osobę w razie jej śmierci może zostać wykorzystana przez spadkobierców? Odpowiedź wydaje się negatywna, co powoduje powstanie poważnego problemu, gdyż taka sytuacja powoduje przesunięcie inwestycji o wiele miesięcy, w szczególności wtedy, gdy inne strony postępowania, na przykład sąsiedzi, mają negatywny stosunek do samej inwestycji. Wątpliwości budzi również kwestia, czy jeżeli decyzja o warunkach zabudowy jednej inwestycji została wydana dla kilku osób występujących z wspólnym wnioskiem, to każda z nich jest uprawniona, aby samodzielnie wystąpić z wnioskiem o pozwolenie na budowę, czy też muszą występować wspólnie o wydanie takiego pozwolenia.

Jak pokazałem, kwestii mających praktyczne, bardzo duże znaczenie dla inwestorów, jest całe mnóstwo. Wymagają one mądrych nowelizacji, a niekiedy doprecyzowania przepisów ustawy w odpowiedzi na rozbieżności interpretacyjne orzecznictwa. Tymi wyzwaniami powinniśmy się zajmować, a nie sprawą tego, jak można wnosić swoje uwagi do projektu planu miejscowego. Jak dla mnie, każda uwaga, wniesiona w obojętnie jaki sposób, powinna znaleźć odzwierciedlenie w działaniach administracji publicznej. Dziękuję.

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 7. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest konieczna ze względu na istniejące w dotychczas obowiązującej ustawie z dnia 27 marca 2003 r. niespójności powstałe w wyniku znowelizowania przywołanej ustawy ustawą z dnia 25 czerwca o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Projekt ustawy zawiera propozycje zmian w treści art. 17 i 18 cytowanej ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Głównym celem proponowanych zmian jest wyeliminowanie niespójności w treści ustawy, a tym samym wątpliwości interpretacyjnych związanych ze stosowaniem odnośnych przepisów.

Zmiana pierwsza i druga lit. a polegają na wprowadzeniu w art. 17 pkt 11 oraz w art. 18 ust. 1 ustawy prawidłowego odesłania do właściwych przepisów dotyczących wyznaczania przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta terminu, w którym osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu planu. Termin ten ma być, zgodnie z wprowadzanym przepisem, nie krótszy niż czternaście dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia projektu planu.

Zmiana druga lit. b dotyczy doprecyzowania przepisów art. 18 ust. 3 ustawy poprzez wskazanie, że za wniesione na piśmie uznaje się również uwagi wniesione w postaci elektronicznej, opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu w rozumieniu ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym.

Zważywszy na powyższe, uważam wprowadzenie proponowanych zmian za konieczne i celowe. Dziękuję.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że sytuacja, w której nauczyciele przedszkoli pozbawieni są uprawnień do ulgowych przejazdów przysługujących ich kolegom ze szkół, jest niekonstytucyjna. Ustawodawca, na co wskazano w uzasadnieniu projektu, ma trzy możliwości uregulowania tej kwestii. Po pierwsze, można przyznać nauczycielom przedszkoli uprawnienia tożsame z tymi, które przysługują nauczycielom szkół. Po drugie, można tak uczynić, ale z zastrzeżeniem, że wysokość ulgi ulega obniżeniu z uwagi na względy finansowe. I wreszcie możliwe jest rozwiązanie polegające na pozbawieniu grupy zawodowej nauczycieli tego szczególnego przywileju, który przysługuje im jako jedynej grupie zawodowej w Polsce – z wyjątkiem posłów i senatorów, o ile można ich uznać za grupę zawodową, ponadto uprawnienie to wynika z innej ustawy.

Uważam, że w obecnie powinno się zrezygnować z utrzymywania tego szczególnego przywileju, gdyż nie znajduje on uzasadnienia we współczesnych realiach. Jakie są bowiem przesłanki, że nauczyciel musi korzystać z ulgi na przejazdy? Pamiętajmy, że na ten przywilej składają się wszyscy podatnicy, spośród których niewielu ma takie uprawnienia. Chylę czoła przed ciężką pracą oraz wysiłkiem rzeszy nauczycieli, którzy codziennie wkładają swój trud w kształcenie polskich dzieci i młodzieży, ale niech nagrodą za ich trud będzie godziwe wynagrodzenie, a nie szczególne i niczym nieuzasadnione uprawnienie. Dziękuję.

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Zbigniewa Meresa w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego jest konieczna z kilku względów. Zasadniczym jej celem jest dostosowanie prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 listopada 2010 r.

Sentencja wyroku opiera się na niezgodności art. 4 ust. 7 pkt 1 oraz art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego w zakresie, w jakim wyłączają nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach z kręgu nauczycieli uprawnionych do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, z art. 32 ust. 1 w związku z art. 2 konstytucji. Art. 32 ust. 1 konstytucji przewiduje, że wszyscy są wobec prawa równi, wszyscy mają prawo równego traktowania przez władze publiczne. Należy zauważyć, że ta inicjatywa ustawodawcza jest niezbędna, ponieważ dotyczy przyznania prawa do ulg w przejazdach publicznym transportem zbiorowym nauczycielom przedszkoli, takich samych ulg, jakie posiadają nauczyciele szkół oraz nauczyciele akademiccy.

Uważam, że należy przyjąć to rozwiązanie w ustawie o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, gdyż, jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny, „jeżeli system oświaty uznaje za nauczycieli również tych, którzy pracują w przedszkolach, a ich status jest potwierdzony przygotowaniem i spełnieniem odpowiednich wymogów dotyczących przygotowania zawodowego i zdania odpowiednich egzaminów, nie można różnicować ich statusu w wypadku uprawnień do ulg w przejazdach”. Należy podkreślić, że wprowadzona zmiana jest celowa i konieczna. Dziękuję.

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Rafała Muchackiego w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt niniejszej ustawy, która jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Konstytucyjnego, zasługuje na poparcie. W istocie nowelizacja ta dąży do zniesienia ryzyka obciążania dłużników kosztami postępowania egzekucyjnego w sytuacji, w której ostatecznie okazało się, że nie było podstaw do prowadzenia egzekucji, bo na przykład uchylono tytuł wykonawczy. W praktyce obrotu gospodarczego niezwykle istotna jest możliwość sprawnej egzekucji długów, zwłaszcza w sprawach prostych, zakończonych wydaniem nakazu zapłaty.

Niestety w ostatnim czasie nasiliły się przypadki, kiedy to dochodzi do egzekucji mimo faktu, że dłużnik nie miał możliwości obrony swoich praw w postępowaniu sądowym, na przykład na skutek niedoręczenia orzeczenia. W tej sytuacji dłużnik, gdy dowiadywał się o sprawie dopiero na skutek przeprowadzonych czynności egzekucyjnych i występował o uchylenie tytułu wykonawczego, w świetle dotychczasowych przepisów był obciążany opłatą za egzekucję, de facto niesłuszną.

W tej sytuacji stanowisko zajęte przez Trybunał Konstytucyjny w pełni popieram. Proponowana ustawa słusznie przyjmuje w ostatnim zdaniu przepisu nowe rozwiązanie – wentyl bezpieczeństwa, który umożliwi uzyskanie zwrotu opłaty po zakończeniu postępowania sądowego, w którym tym razem dłużnik mógł już w pełni uczestniczyć. Dziękuję.

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Przemówienie senatora Romana Zaborowskiego w dyskusji nad punktem 11. porządku obrad

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Projekt ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych jest regulacją bardzo oczekiwaną przez wielu przedsiębiorców, którzy wobec narastającego problemu zwlekania z terminowym regulowaniem płatności za usługi bądź dostarczone towary tracą płynność finansową, co często skutkuje upadłością bądź niemożnością wywiązywania się z własnych zobowiązań wobec innych podmiotów.

Wynikające z takich zachowań zatory płatnicze stały się na tyle dotkliwe, że w istotny sposób hamują tak bardzo oczekiwany rozwój gospodarczy i przyczyniają się do wzrostu bezrobocia. Problem jest powszechnie odczuwalny i coraz bardziej znana jest skala tego zjawiska. Dane mówią, że w 2011 r. przeciętne opóźnienie w płatnościach między przedsiębiorstwami wynosiło ponad trzydzieści sześć dni. Prawdopodobnie w roku 2012 to zjawisko miało jeszcze większy wymiar. Niezależnie od przyczyn, które są źródłem takiego stanu rzeczy, potrzebna jest ustawa, która ma szansę przeciwdziałać tego typu praktykom, a przynajmniej znacząco ograniczyć ich skalę.

Pogłębiający się problem zatorów płatniczych dotyczy nie tylko polskich przedsiębiorców. To zjawisko staje się coraz powszechniejsze w krajach Wspólnoty Europejskiej. W związku z tym od 16 lutego funkcjonuje dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. Procedowana ustawa ma również za zadanie implementować tę dyrektywę. Należy mieć nadzieję, że restrykcyjne, mające charakter dyscyplinujący i odstraszający, zapisy ustawy uchronią przede wszystkim przed utratą płynności, a w konsekwencji konkurencyjności, szczególnie podmioty z grupy małych i średnich przedsiębiorstw, które pozostają bezradne wobec podmiotów dominujących na rynku.

Warto monitorować skutki wdrożenia dyrektywy celem podejmowania kolejnych działań na rzecz unormowania przepływów finansowych, działań tak bardzo potrzebnych dla wzrostu gospodarczego.