Narzędzia:

Posiedzenie: 56. posiedzenie Senatu RP VIII kadencji, 2 dzień


11 i 12 czerwca 2014 r.
Przemówienia z dnia poprzedniego

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Celem uchwalenia ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym było usprawnienie procedur służących realizacji inwestycji infrastrukturalnych i taborowych w transporcie kolejowym.

Uznano za konieczne, gdyż były z tym niemałe kłopoty, usunięcie wątpliwości interpretacyjnych i jednoznaczne rozstrzygnięcie, że przy wydawaniu decyzji administracyjnych na podstawie przepisów ustawy organy wydające te decyzje nie będą stosowały przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym, co z kolei oznacza, że postanowienia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nie będą dla tych organów wiążące.

Za istotne uznano także zwolnienie z obowiązku składania do prezesa Urzędu Transportu Kolejowego dokumentacji niezbędnej do uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdów kolejowych w postaci papierowej i wprowadzenie w to miejsce zasady, zgodnie z którą jest ona składana w postaci elektronicznej.

Jest to oczywiste rozwiązanie na miarę naszych czasów. Należy przy tej okazji wskazać, że eliminacja wersji papierowej powinna następować wszędzie, gdzie jest to tylko możliwe, i w szerszym zakresie powinny być wykorzystywane wersje elektroniczne.

Powrócę jeszcze do kwestii planów miejscowych. Otóż wcześniejsze uchylenie art. 9ad ust. 2 o transporcie kolejowym spowodowało niejasności dotyczące tego, czy konieczne jest sprawdzenie wniosku o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej pod kątem zgodności z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego przez organ wydający decyzję. A trzeba tu podnieść, że proces ten prowadzi do niepotrzebnego wydłużenia uzyskiwania decyzji lokalizacyjnych. Dochodzi do tego fakt braku czy nieaktualności miejscowych planów przestrzennych, a opracowanie i zatwierdzanie takich planów trwa latami. Stąd zrodziła się potrzeba powrotu w ustawie do zapisu w art. 9ad ust. 2 – z zastrzeżeniem możliwości zastosowania rozwiązań przewidzianych w dodanym art. 9n ust. 2.

Na zakończenie należy wskazać za autorami omawianej tu noweli, że dostępność środków z budżetu państwa i funduszy Unii Europejskiej przeznaczonych na zakup i modernizację taboru kolejowego sprawia, że do eksploatacji oddawanych jest z roku na rok coraz więcej nowych i zmodernizowanych pojazdów kolejowych. Warunkiem dopuszczenia ich do ruchu jest uzyskanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego, wydawanego przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. W związku ze znaczącym wzrostem liczby wniosków o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji oraz objętością dokumentacji załączanej to tych wniosków niezbędne było wprowadzenie proponowanych usprawnień. Należy mieć tylko nadzieję, że zmiany te przyczynią się do zmniejszenia ilości dokumentacji w postaci papierowej i przyspieszenia rozpoznawania spraw administracyjnych, a w konsekwencji do szybszego wprowadzenia pojazdów kolejowych do eksploatacji.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 8. porządku obrad

Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym ogniskuje się na dwóch zagadnieniach. Po pierwsze, odnosi się on do pewnych wątpliwości interpretacyjnych powstałych na styku nowelizowanej ustawy oraz przepisów z zakresu zagospodarowania przestrzennego, po drugie, zmierza do przyspieszenia i uproszczenia postępowania poprzez wykorzystanie elektronicznych form komunikacji.

Nowelizacja zaproponowana w odniesieniu do art. 9ad dotyczy pierwszego ze wskazanych zagadnień. W tym wypadku sedno problemu sprowadza się do tego, czy zasadne i wymagane przepisami prawa jest stosowanie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym do postępowań dotyczących lokalizacji linii kolejowych. Wątpliwość ta powstała w ubiegłym roku, kiedy na mocy nowelizacji przepisów ustawy o transporcie kolejowym z omawianego artykułu wykreślono ust. 2. Uchylony przepis jednoznacznie stanowił, że z zastrzeżeniem art. 9o ust. 3 pkt 4 lit. g ustawy, dotyczącego dołączanych do wniosku o wydanie decyzji lokalizacyjnej opinii właściwych organów w zakresie zadań rządowych albo samorządowych, służących realizacji inwestycji celu publicznego w odniesieniu do terenów nieobjętych aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego, w sprawach dotyczących lokalizacji linii kolejowych przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym nie stosuje się.

Projektodawca słusznie zauważa, że istniejąca niejednoznaczność – wobec długotrwałej procedury uchwalania nowego planu zagospodarowania przestrzennego – stanowić może istotne zagrożenie dla tempa realizacji inwestycji kolejowych, „w szczególności, gdy niezbędne będzie pozyskanie dodatkowych terenów dla infrastruktury kolejowej, co w wielu przypadkach może skutkować niezgodnością składanych wniosków z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego”. W związku z tym zaproponowano przywrócenie uchylonego przepisu. Niewielka modyfikacja polega na tym, że oprócz wyjątku wynikającego z art. 9o dodano wyjątek odnoszący się do realizacji inwestycji wyłącznie w obrębie terenów zamkniętych. Mówi o tym art. 9n ust. 2 ustawy, który dopuszcza wówczas alternatywne stosowanie procedury wynikającej z nowelizowanej ustawy albo procedury dotyczącej lokalizacji inwestycji celu publicznego określonej ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W dalszym zakresie projekt ustawy przewiduje wprowadzenie obowiązku przedkładania określonych dokumentów wyłącznie w formie elektronicznej, „na informatycznym nośniku danych (…) w postaci dokumentu elektronicznego pozbawionego możliwości jego modyfikacji”.

Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy, w ostatnim czasie odnotowywany jest znaczący wzrost liczby wniosków kierowanych do prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, dotyczących zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego. Wnioskom tym towarzyszy zazwyczaj bardzo obszerna dokumentacja. Stosowanie papierowej formy dokumentacji generuje koszty po stronie wnioskodawcy, na przykład koszt wydruku, i jedocześnie wydłuża prowadzone postępowanie. Dlatego też projektodawca proponuje, aby określoną dokumentację towarzyszącą wnioskowi przedkładać w formie elektronicznej. Jednocześnie projekt ustawy w pktach 2–5 wskazuje precyzyjnie, których załączników dotyczyć będzie ten wymóg.

Zgodnie z art. 2 projektu ustawy dotychczasowe przepisy dotyczące wydawania zezwoleń na dopuszczenie do eksploatacji pojazdu kolejowego będą stosowane do postępowań wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Rozwiązanie to zapobiegnie konieczności przekształcania złożonych już dokumentów do formy elektronicznej.

Reasumując, należy przyznać, że zaproponowane zmiany są zasadne i nie budzą wątpliwości. Dziękuję.

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Uchwalona 30 maja 2014 r. ustawa o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ma za zadanie rozszerzenie katalogu postanowień, których wydanie przez sąd upadłościowy skutkuje niewypłacalnością pracodawcy, a w konsekwencji uruchomieniem mechanizmu zaspokojenia roszczeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Obecna, uchwalona nowela ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy ma nietypowe źródło – inicjatywa ustawodawcza związana była z konkretnym stanem faktycznym, dlatego należy tu przytoczyć argumentację autorów tej nowelizacji.

„W dniu 28 stycznia 2013 r. Sąd Handlowy w Meaux we Francji wydał orzeczenie o wszczęciu wobec polskiego przedsiębiorcy – Christianapol Sp. z o.o., postępowania upadłościowego w rozumieniu art. 3 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego. Sąd Handlowy w Meaux uznał się właściwym do ogłoszenia upadłości Spółki, gdyż stwierdził, że we Francji znajduje się główny ośrodek działalności firmy (faktyczny zarząd).

W dniu 16 maja 2013 r. Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w Poznaniu, Wydział XI Gospodarczy do Spraw Upadłościowych i Naprawczych wydał postanowienie o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku Christianapol Sp. z o.o. znajdującego się w Polsce i ustanowił syndyka.

Dnia 18 czerwca 2013 r. syndyk złożył zbiorczy wykaz niezaspokojonych roszczeń pracowniczych, a następnie – 16 lipca 2013 r. – wykaz uzupełniający, którymi wystąpił o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych świadczeń na rzecz 914 pracowników.

Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu odmówił wypłaty świadczeń, ponieważ w świetle art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy dniem niewypłacalności Christianapol Sp. z o.o. jest data orzeczenia Sądu Handlowego w Meaux we Francji, tj. 8 stycznia 2013 r., a nie data wydania przez Sąd w Poznaniu postanowienia o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego. Postanowienie o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego nie jest bowiem przesłanką niewypłacalności w obowiązującym stanie prawnym”.

Istotą niniejszej nowelizacji jest więc dodanie w art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy pktu 6 zawierającego dodatkową przesłankę niewypłacalności pracodawcy – wydanie przez sąd upadłościowy, na podstawie przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, postanowienia o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego wobec przedsiębiorcy polskiego.

Proponowana zmiana ma na celu zapewnienie ochrony na wypadek niewypłacalności pracodawcy dla pracowników polskiego przedsiębiorcy, którego upadłość ogłosił sąd zagraniczny, porównywalnej z ochroną dla pracowników przedsiębiorcy, którego upadłość układową ogłosił sąd upadłościowy w Polsce, a następnie dokonał zmiany opcji układowej na likwidacyjną.

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Przemówienie senatora Ryszarda Knosali w dyskusji nad punktem 9. porządku obrad

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy określa kryteria stanowiące podstawę do uruchomienia środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Środki te są przeznaczone na zaspokojenie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy.

Można powiedzieć, że jednym z istotniejszych przepisów ustawy jest jej art. 3 ust. 1, w którym – w formie katalogu zamkniętego – określono, kiedy w rozumieniu ustawy zachodzi niewypłacalność pracodawcy. Katalog ten obejmuje sześć przypadków, gdy sąd upadłościowy, na podstawie przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, wyda postanowienie o: ogłoszeniu upadłości pracodawcy obejmującej likwidację majątku dłużnika; ogłoszeniu upadłości pracodawcy z możliwością zawarcia układu; zmianie postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika; zmianie postanowienia o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika na postanowienie o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu; oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, jeżeli jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania; oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Istotą proponowanych zmian jest rozszerzenie tego katalogu o dodatkową przesłankę odnoszącą się do przypadku, gdy sąd upadłościowy wyda postanowienie o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego – dodawany pkt 6.

Konieczność dokonania przedmiotowej zmiany została dostrzeżona w związku z wyrokiem francuskiego sądu handlowego, który orzekł o wszczęciu postępowania upadłościowego wobec polskiego przedsiębiorcy prowadzącego tam swoją główną działalność. W następstwie tych działań polski sąd wydał postanowienie o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego, które obejmowało majątek firmy znajdujący się w Polsce. Ostatecznie jednak wojewódzki urząd pracy, powołując się na obowiązujący stan prawny, w którym nie ujęto przesłanki w postaci podjęcia wtórnego postępowania upadłościowego, odmówił wypłaty świadczeń pracownikom na podstawie wspomnianego postanowienia. Następstwem rozszerzenia brzmienia art. 3 ust. 1 jest również doprecyzowanie w kolejnym przepisie – art. 3 ust. 2 – że za datę niewypłacalności należy uznać również „datę wydania postanowienia o wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego”.

W ten sposób nowelizowana ustawa pozwoli zagwarantować ochronę pracowników polskiego przedsiębiorcy, w przypadku, gdy jego upadłość zostanie orzeczona przez sąd zagraniczny. Jednocześnie projektodawca ma na uwadze potrzebę objęcia znowelizowanym stanem prawnym także przypadku, który dał asumpt do podjęcia niniejszych działań legislacyjnych. Dlatego też, zgodnie z projektowanym art. 2, do roszczeń pracowniczych z tytułu niewypłacalności pracodawcy, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6, powstałych po dniu 1 stycznia 2013 r., stosuje się przepisy ustawy w brzmieniu nadanym niniejszą nowelizacją.

Dodatkowo zaproponowano zmianę odnoszącą się do art. 23 ust. 5 ustawy. Podyktowana jest ona koniecznością dostosowania polskich regulacji do aktualnego brzmienia przepisów unijnych w zakresie pomocy publicznej. W znowelizowanym przepisie zapisano ogólne odesłanie do zasad udzielania pomocy de minimis określonych we właściwych przepisach prawa Unii Europejskiej. W praktyce oznaczać to będzie możliwość udzielenia wskazanej pomocy podmiotom, które znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej.

Zasadność przyjęcia projektu ustawy w proponowanym brzmieniu nie budzi wątpliwości, zmierza on bowiem do wyeliminowania pewnych nierówności w zakresie uprawnień pracowniczych. Dodam, że waga projektowanych zmian jest znaczna, a to za sprawą coraz częstszych przypadków, kiedy prowadzona działalność gospodarcza ma charakter transgraniczny. Dziękuję za uwagę.

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Przemówienie senatora Tadeusza Kopcia w dyskusji nad punktem 10. porządku obrad

Uchwalona w dniu 5 czerwca 2014 r. ustawa o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wynikała wprost z opublikowanego w dniu 11 lipca 2013 r. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 czerwca 2013 r. Zgodnie z tym wyrokiem przepis upoważnienia ustawowego, dotyczący określenia opłat za czynności związane z prowadzeniem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, uzgadnianiem usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu oraz prowadzeniem krajowego systemu informacji o terenie, za udzielanie informacji, a także za wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego, został zakwestionowany. Dlatego też na nowo określono zakres przedmiotowy ustawy (art. 1). Z przepisu tego usunięto nieprawidłowości, z których wynikało, że sprawy, o których była mowa w pkt 2–8j, nie należały do domeny geodezyjnej i kartograficznej, co nie odpowiadało prawdzie.

Chciałbym tutaj także zwrócić uwagę na dokonaną w noweli zmianę przepisów dotyczących ewidencji gruntów i budynków. Ze względu na potrzebę doprecyzowania zakresu informacji gromadzonych w ewidencji gruntów i budynków zmianie ulegają również przepisy określające zawartość ewidencji gruntów i budynków (art. 20) – znowelizowany zostaje w ust. 1 pkt 1 poprzez dostosowanie jego treści do treści ustawy oraz dodany zostaje ust. 2 określający, że w ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także: po pierwsze, właścicieli nieruchomości, a w przypadku nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego – oprócz właścicieli inne osoby państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne lub organy administracji publicznej, w których władaniu lub gospodarowaniu, w rozumieniu odrębnych przepisów, znajdują się te nieruchomości, a ponadto w przypadku gruntów, dla których ze względu na brak księgi wieczystej, zbioru dokumentów albo innych dokumentów nie można ustalić ich właścicieli – osoby lub jednostki organizacyjne, które władają tymi gruntami na zasadach samoistnego posiadania; po drugie, miejsce pobytu stałego lub adres siedziby osób, jednostek organizacyjnych oraz organów, o których mowa w pkt 1 w lit. a; po trzecie, informację o wpisaniu do rejestru zabytków; po czwarte, informację, czy wyróżniony w ewidencji gruntów i budynków obszar gruntu, w całości lub w części, objęty jest formą ochrony przyrody wskazaną w ustawie o ochronie przyrody; po piąte, wartość katastralną nieruchomości; po szóste, informacje dotyczące umów dzierżawy, jeżeli od wykazania takich informacji w ewidencji gruntów i budynków uzależnione jest nabycie praw wynikających z odrębnych przepisów. Wprowadzenie tej zmiany ma na celu uzyskanie pełniejszej wiedzy zarówno o samej nieruchomości, jak i jej właścicielu.