Petycja zbiorowa wniesiona przez Helsińską Fundację Praw Człowieka.

Dotyczy: zmiany art. 10 § 2 pkt 3 ustawyz dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 684).

Autorzy petycji proponują dodanie w art. 10 Kodeksu wyborczego nowego przepisu (§ 3) o następującym brzmieniu: „Przepisu § 2 pkt 3 nie stosuje się w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej.”

W opinii wnoszących petycję, przedłożona propozycja zagwarantuje osobom ubezwłasnowolnionym prawo wybierania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, bez konieczności wprowadzania zmian w Konstytucji RP. W uzasadnieniu podniesiono argument, że obowiązujący art. 10 § 2 pkt 3 Kodeksu wyborczego stoi w sprzeczności z art. 3 Protokołu 1 z 20 marca 1952 r.do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej 4 listopada 1950 r. oraz z art. 29 Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnością sporządzonej 13 grudnia 2006 r.
2 lipca 2020 r. petycja została skierowana do rozpatrzenia przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.

28 kwietnia 2021 r. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zapoznała się z postulatem petycji i przeprowadziła dyskusję nad jego zasadnością. Jednocześnie senatorowie dyskutowali nad funkcjonowaniem instytucji ubezwłasnowolnienia w Polsce oraz nad ewentualnym zastąpieniu jej systemem zindywidualizowanego wspierania decyzji.

Senatorowie postanowili o zasięgnięciu opinii o przedmiocie petycji oraz ewentualnym kierunku rozwiązań legislacyjnych, które miałyby na celu wsparcie osób z niepełnosprawnościami, w tym osób ubezwłasnowolnionych: pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, Ministerstwa Sprawiedliwości, eksperta z dziedziny prawa konstytucyjnego, Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

6 lipca 2021 r. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji zapoznała się z opiniami o postulacie petycji przygotowanymi przez: pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, Ministerstwo Sprawiedliwości, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Rzecznika Praw Obywatelskich. Senatorowie wysłuchali opinii prawnej Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu w sprawie możliwości wprowadzenia zmian w Kodeksie wyborczym.

Komisja zadecydowała o kontynuowaniu prac nad petycją, popierając wniosek senatora Marka Plury w sprawie wsparcia grupy osób niepełnosprawnych poprzez wprowadzenie nowych rozwiązań legislacyjnych w prawie wyborczym.

Przewodniczący komisji senator Aleksander Pociej zwrócił się do Biura Legislacyjnego o przygotowanie wstępnego projektu inicjatywy ustawodawczej realizującej postulat petycji.

8 września 2021 r. Komisja Praw Człowieka, Praworządności i Petycji kontynuowała rozpatrywanie petycji. Senatorowie zapoznali się z projektem ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy, przygotowanym przez Biuro Legislacyjne oraz przeprowadzili dyskusję. Senatorowie zadecydowali o złożeniu do Marszałka Senatu wniosku o podjęcie inicjatywy ustawodawczej wraz z przedłożonym projektem ustawy (druk senacki nr 490). Do reprezentowania Komisji w dalszych pracach nad tym projektem upoważniony został senator Robert Mamątow.

13 września 2021 r. projekt został skierowany do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, które przygotowały Sprawozdanie o projekcie (druk senacki nr 490S).

16 grudnia 2021 r. Senat RP na 34. posiedzeniu podjął uchwałę o wniesieniu do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy.

16 grudnia 2021 r. projekt ustawy został przekazany do Sejmu.

W związku z zakończeniem kadencji parlamentu (12 listopada 2023 r.) projekty ustaw skierowane do Sejmu zostały objęte zasadą dyskontynuacji prac legislacyjnych.