Zapis stenograficzny

– wspólne posiedzenie Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (124.),

Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (154.)

oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (104.)

w dniu 11 kwietnia 2022 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (druk senacki nr 676, druki sejmowe nr 2022, 2065 i 2065-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 32)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej Zygmunt Frankiewicz)

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dzień dobry, witam wszystkich. W imieniu przewodniczących Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej otwieram wspólne posiedzenie komisji.

W porządku obrad komisji jest rozpatrzenie ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027.

Czy na sali są osoby, które wykonują zawodową działalność lobbingową?

Młodzież chyba nie wchodzi w rachubę, a resztę państwa znam. To tylko jeszcze zapytam, czy zdalnie ktoś taki nie jest zalogowany…

Przypominam, że posiedzenie jest nagrywane i transmitowane.

Ustawę rozpatrujemy na wniosek rządu. Ze strony rządu jest z nami pani Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Bardzo serdecznie witamy panią minister wraz ze współpracownikami.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak: Dzień dobry, witam serdecznie.)

Z Ministerstwa Finansów jest z nami aż 5 osób: pan Adam Dudek, naczelnik wydziału w Departamencie Audytu Środków Publicznych; pan Marcin Dziułka, zastępca dyrektora Departamentu Audytu Środków Publicznych… Z Departamentu Audytu Środków Publicznych jest jeszcze pan Dominik Zalewski i 2 kolejne osoby. Ze Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej gościmy pana Rafała Marchewkę, a ze Związku Stowarzyszeń „Polska Zielona Sieć” pana Krzysztofa Mrozka, koordynatora do spraw funduszy unijnych. Jest jeszcze pani Iwona Janicka z federacji organizacji pozarządowych. Ze Śląskiego Związku Gmin i Powiatów gościmy pana Mieczysława Kiecę, prezydenta Wodzisławia, a z Konfederacji Lewiatan – panią Małgorzatę Lelińską. I pan Filip Kaczmarek z zespołu doradców… Nie rozszyfruję skrótu.

(Głos z sali: Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej.)

A, naszej senackiej Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej. I z Biura Legislacyjnego – pani Iwona Kozera-Rytel.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (druk senacki nr 676, druki sejmowe nr 2022, 2065 i 2065-A)

Przejdźmy do prezentacji ustawy. Ona jest obszerna, istotna, długo procedowana.

Kto w imieniu rządu przedstawi ustawę? Czy pani minister?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak: Tak. Dziękuję bardzo za udzielenie głosu.)

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Przedstawiciele Poszczególnych Komisji!

Prezentowana ustawa o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027, w skrócie nazywana ustawą wdrożeniową, przygotowana przez Radę Ministrów, została w dniu 24 marca br. uchwalona przez Sejm jednogłośnie. Ustawa określa przede wszystkim kompleksowe rozwiązania wdrożeniowe poświęcone zarządzaniu programami z zakresu polityki spójności, opisanymi w tzw. umowie partnerstwa. Przepisy w tym zakresie są co do zasady analogiczne do rozwiązań, które już są znane i sprawdzone, stosowanych w perspektywie 2014–2020. Ustawa określa również przepisy wdrożeniowe służące realizacji Krajowego Planu Odbudowy i przepisy służące wdrożeniu działań w ramach tzw. pobrexitowej rezerwy dostosowawczej.

Konsekwencją projektowanych rozwiązań jest szereg zmian o charakterze wynikowym i doprecyzowującym wprowadzonych w innych ustawach. Potrzeba opracowania nowej ustawy, poświęconej wdrażaniu programów polityki spójności w poprzednich okresach programowych, zwanych programami operacyjnymi, wynika z rozpoczęcia w 2021 r. nowej 7-letniej perspektywy finansowej polityki spójności, finansowanej z budżetu Unii Europejskiej. Poszczególne przepisy ustawy w zakresie wdrażania programów zostały opracowane w oparciu o 5 nowych rozporządzeń unijnych z zakresu polityki spójności, przygotowanych na perspektywę finansową 2021–2027.

Głównym celem ustawy w zakresie wdrażania programów polityki spójności jest przede wszystkim wprowadzenie mechanizmów koordynacji i realizacji programów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych, środków pochodzących z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i środków pochodzących z funduszu spójności. To również określenie podmiotów, które będą zaangażowane w proces wdrażania tych funduszy, zadań dla tych podmiotów, ale również trybów współpracy między nimi. Zdefiniowane zostały również zasady wdrażania tych funduszy, o których wcześniej wspomniałam. Zdefiniowano również podstawowe dokumenty, które służą ich wdrażaniu.

W ustawie wdrożeniowej wprowadza się przepisy szczegółowe, które zapewniają pewność prawną w zakresie, w jakim przepisy unijne są nieprecyzyjne lub są niewystarczające z punktu widzenia systemu prawa krajowego, m.in. w zakresie definiowania nieprawidłowości, systemu korekt czy też kontroli, a także przepisy szczegółowe w zakresie zarządzania programami na poziomie krajowym i regionalnym, wydawania wytycznych, funkcjonowania komitetów monitorujących. Ustawa przewiduje także uproszczenia w systemie wyboru projektów, w systemie rozliczeń z beneficjentami oraz zmiany ustawy o finansach publicznych, które upraszczają wdrażanie funduszy pochodzących z polityki spójności.

Przepisy w zakresie Krajowego Planu Odbudowy zawarte są w bloku przepisów zmieniających jako przepisy dodawane do ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Obejmują one w szczególności takie kwestie jak wprowadzenie słowniczka pojęć dotyczących wyłącznie wdrażania Krajowego Planu Odbudowy – w szczególności wprowadzamy tu instytucję odpowiedzialną za realizację inwestycji oraz instytucję odpowiedzialną za realizację reform. Wskazujemy funkcje tych instytucji, które każdorazowo pełni minister, któremu na poziomie Krajowego Planu Odbudowy została przypisana realizacja danej inwestycji albo reformy. W przypadku reformy funkcję instytucji odpowiedzialnej w zakresie określonym w Krajowym Planie Odbudowy będzie pełniła również Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Przepisy definiują również jednostkę wspierającą plan rozwojowy, która będzie podmiotem, któremu właściwa instytucja powierzy realizację zadań w ramach inwestycji. Taką jednostką wspierającą może być w szczególności samorząd województwa. Jest tu również określenie zadań związanych z koordynacją realizacji Krajowego Planu Odbudowy, wykonywanych przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, które obejmują m.in. reprezentowanie państwa członkowskiego w kontaktach z Komisją Europejską i innymi instytucjami europejskimi w zakresie związanym z realizacją planu rozwojowego.

Dalej: szczegółowy zakres zadań instytucji odpowiedzialnej za realizację reformy oraz instytucji odpowiedzialnej za realizację inwestycji, w tym obowiązki związane z realizacją reform i inwestycji zgodnie z przyjętymi kamieniami milowymi – wskaźnikami, które zostały określone w programie; tryb powierzania zadań jednostce wspierającej plan rozwojowy w drodze porozumienia bądź też umowy. Określono również zasady, skład i tryb powoływania członków Komitetu Monitorującego, który będzie realizował i wspierał działania związane z Krajowym Planem Odbudowy.

Przepisy dotyczące Krajowego Planu Odbudowy określają również sposób finansowania Krajowego Planu Odbudowy – ze środków wsparcia bezzwrotnego, które pochodzą ze środków budżetu Unii Europejskiej oraz ze środków pożyczki z instrumentu na rzecz odbudowy – i tryb kontroli realizacji reform i inwestycji. W przypadku braku przepisów właściwych dla danej reformy czy też inwestycji kontrola będzie prowadzona na podstawie stosownych przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej.

Określono również tryb prowadzenia audytu w ramach Krajowego Planu Odbudowy przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej czy też tryb wyboru projektów, przedsięwzięć stanowiących wyodrębniony element inwestycji zmierzających do osiągnięcia celu określonego poprzez wskaźniki czy też kamienie milowe wskazane w Krajowym Planie Odbudowy.

Oczekiwanym efektem ustawy w ramach wdrażania programów będzie stworzenie ram prawnych, które umożliwią terminowe i zgodne z prawem unijnym oraz prawem krajowym wydatkowanie i rozliczenie całości przyznanej Polsce alokacji środków unijnych w ramach polityki spójności na lata 2021–2027, wynoszącej blisko 76 miliardów euro. Myślę, że należy tutaj podkreślić, że w zakresie związanym z wdrażaniem polityki spójności nie wprowadza się istotnych zmian systemowych w porównaniu z tymi rozwiązaniami, które są dla perspektywy finansowej 2014–2020. To oznacza, że wdrożenie projektowanych rozwiązań nie będzie wiązało się z istotnymi trudnościami organizacyjnymi po stronie beneficjentów, po stronie instytucji odpowiedzialnych za realizację systemu wdrażania polityki spójności.

Celem działań zdefiniowanych w ramach Krajowego Planu Odbudowy jest przede wszystkim sprostanie wyzwaniom związanym z pandemią COVID-19, dążenie do przezwyciężenia zdrowotnych, gospodarczych i społecznych następstw tej pandemii, łagodzenie skutków wpływu pandemii COVID-19 na gospodarkę, a w dłuższej perspektywie czasowej wsparcie procesu transformacji oraz zwiększenie spójności społecznej i terytorialnej kraju. Realizacja reform i inwestycji, które zostały zdefiniowane w Krajowym Planie Odbudowy, służy przede wszystkim promowaniu spójności gospodarczej, spójności społecznej i terytorialnej poprzez zwiększanie odporności czy też gotowości do szybkiej i adekwatnej reakcji w sytuacji kryzysu. To również odpowiedź na takie… To również zwiększenie zdolności dostosowawczych i potencjału wzrostu gospodarczego, łagodzenie skutków społecznych i gospodarczych kryzysu.

W ramach środków z Krajowego Planu Odbudowy do wykorzystania jest kwota ponad 58 miliardów euro. Środki bezzwrotne to niespełna 24 miliardy euro, środki zwrotne – 34 miliardy euro.

Szanowni Państwo, należy zauważyć, że w związku z agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w trakcie prac komisji sejmowej do ustawy wprowadzona została poprawka obejmująca zmiany w ustawie z dnia 3 kwietnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19. Zmieniony został tytuł oraz zakres przedmiotowy ustawy – ona będzie określała szczegółowe rozwiązania związane z realizacją lub rozliczaniem programów operacyjnych jeszcze realizowanych, dotyczących perspektywy 2014–2020. Zasadniczą zmianą dotyczącą kryzysu uchodźczego, który został wywołany konfliktem wojennym w Ukrainie, będzie zmiana wynikająca z art. 33, w którym dodano ust. 2, zgodnie z którym przepisy ustawy znajdą odpowiednio zastosowanie do realizacji i rozliczania programów operacyjnych w związku z wystąpieniem skutków kryzysu wywołanego konfliktem zbrojnym na Ukrainie w 2022 r. Ta przedmiotowa regulacja na pewno pozwoli na odpowiednie stosowanie wszystkich szczególnych rozwiązań dedykowanych realizacji i rozliczaniu programów operacyjnych, które zostały określone w ustawie o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych.

Szanowni Państwo, mając na uwadze powyższe, a także uchwalenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przedmiotowej ustawy jednogłośnie, zwracam się do państwa z prośbą o poparcie przedmiotowej ustawy. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

I proszę o przedstawienie opinii Biura Legislacyjnego.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Mikrofon…)

(Głos z sali: Słabo słychać.)

Czy teraz mnie słychać?

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Teraz tak.)

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Wysokie Komisje! Szanowni Państwo!

Biuro Legislacyjne w swojej opinii pozwoliło sobie sformułować kilkanaście uwag do tej obszernej ustawy. Są to głównie uwagi o charakterze technicznolegislacyjnym, terminologicznym. W zasadzie nie ma tam uwag, które wpływałyby na rozwiązania merytoryczne tej ustawy.

Przejdę do konkretów. Pierwsza uwaga dotyczy art. 8 ust. 2 pkt 8, art. 9 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 3 i ust. 5, art. 24 ust. 8 i 10, art. 32 ust. 5… Może nie będę wymieniać tych wszystkich przepisów, macie je państwo wymienione w opinii, w pkcie 1 uwag. W tych przepisach posłużono się techniką zastrzeżenia innego przepisu, która naszym zdaniem jest techniką nieprecyzyjną i błędną, niezgodną z zasadami techniki prawodawczej i dobrymi praktykami legislacyjnymi. Nie powinno się formułować takiego zastrzeżenia w obrębie podstawowej jednostki redakcyjnej albo następujących po sobie jednostek redakcyjnych. Wzajemna relacja przepisów powinna wynikać z ich właściwego zamieszczenia w strukturze aktu. A jeśli jest taka konieczność, żeby poinformować adresata o tym, że od jakiegoś przepisu przewiduje się wyjątek albo potrzebne jest uszczegółowienie, wówczas należy odpowiednio użyć formuły „z wyjątkiem” albo „z uwzględnieniem”. I tutaj pojawiają się propozycje poprawek, które zmierzają bądź do usunięcia takich zastrzeżeń, bądź do zastąpienia ich odpowiednią formułą.

I druga uwaga Biura Legislacyjnego, dotycząca przepisów, które macie państwo tutaj wymienione. Nie będę ich cytować, głównie chodzi o art. 11 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 25 ust. 6 pkt 1, art. 51 ust. 1 pkt 10 i art. 105. W tych przepisach posłużono się sformułowaniem „powinien”, zapisano, że adresat powinien coś uczynić. Zgodnie z dobrymi praktykami legislacyjnymi, jeśli przepisy mają charakter obligatoryjny i obligują dany podmiot do określonego zachowania, to powinno się unikać tego sformułowania i formułować takie przepisy nieco inaczej.

Kolejna, trzecia uwaga Biura Legislacyjnego dotyczy art. 17 ust. 4. To jest przepis, który przewiduje, że wojewoda ma przekazywać wniosek w sprawie włączenia go do składu Komitetu Monitorującego w formie pisemnej lub drogą elektroniczną. W związku ze zmianami w systemie prawnym, które zostały dokonane ustawą o doręczeniach elektronicznych – w tej ustawie były również zmiany dotyczące terminologii, w tym kodeksu postępowania administracyjnego – w naszej ocenie ten przepis powinien wskazywać na to, że wojewoda składa wniosek na piśmie utrwalony w postaci elektronicznej lub w postaci papierowej.

Podoba uwaga dotyczy art. 2 pkt 29, art. 56 ust. 4, art. 82 ust. 2 pkt 2 i art. 119 pkt 2 lit. a.

Kolejna uwaga, czwarta, dotyczy art. 21. Zgodnie z tym przepisem podstawą do wyliczenia wkładu unijnego wynikającego z art. 112 ust. 2 rozporządzenia ogólnego są całkowite wydatki kwalifikowalne, o których mowa w art. 112 ust. 2 lit. a tego rozporządzenia. Ale w przepisie art. 112 rozporządzenia ogólnego nie ma expressis verbis mowy o wkładzie unijnym ani o całkowitych wydatkach kwalifikowalnych. Ten przepis przewiduje, że w odniesieniu do każdego priorytetu w decyzji Komisji określa się, czy stopa dofinansowania dla tego priorytetu ma być stosowana do jednego z wkładów, tj. do łącznego wkładu obejmującego wkład publiczny i prywatny lub do wkładu publicznego. W naszej ocenie odkodowanie normy prawnej z tego przepisu jest znacznie utrudnione, po prostu nie jest jasne, co ustawodawca ma w tym przepisie na myśli. My tutaj nie sformułowaliśmy propozycji poprawki, ponieważ nie byliśmy pewni, jaka jest intencja w tym zakresie.

Kolejna uwaga dotyczy art. 22 ust. 6. Zgodnie z tym przepisem instytucja zarządzająca i instytucja audytowa mogą w uzasadnionych przypadkach ustalić inne terminy na przekazanie dokumentów niż określone w art. 22 ust. 4 i 5, w szczególności z uwagi na istotność ustaleń lub potrzebę zasięgnięcia opinii właściwego organu lub instytucji. W naszej ocenie przesłanka istotności ustaleń jest niejasna, nie wiadomo, co ustawodawca ma na myśli, formułując tego typu przesłankę. To również może utrudniać odkodowanie normy prawnej z tego przepisu.

Kolejna uwaga dotyczy art. 23 ust. 4. Zgodnie z tym przepisem procentowy udział środków współfinansowania krajowego z budżetu państwa w wydatkach kwalifikowanych projektu realizowanego w ramach programu Interreg nie może przekraczać minimalnego procentowego udziału środków współfinansowania krajowego dla danej osi priorytetowej, wynikającego z programu Interreg. W związku z tym, że w nowym pakiecie unijnych aktów prawnych regulujących zasady wdrażania polityki spójności, jak również w analizowanej przez Wysokie Komisje ustawie, nastąpiły zmiany o charakterze terminologicznym, w naszej ocenie zasadna wydaje się korekta art. 23 ust. 4, która polegałaby na zastąpieniu określenia „oś priorytetowa” sformułowaniem „priorytet”.

Kolejna uwaga, siódma. W zasadzie mogę omówić od razu ósmą, ponieważ to są uwagi o podobnym charakterze. W art. 32 ust. 7 i w art. 33 ust. 8 w naszej ocenie należałoby dokonać pewnej korekty o charakterze terminologicznym, odesłać do ustawy – Prawo zamówień publicznych w taki sposób, jak ma to miejsce np. w art. 39 ust. 2, gdzie jest podany pełny tytuł tej ustawy. Podobna uwaga dotyczy art. 47 ust. 1 pkt 1 lit. c, z tym że tutaj należałoby sformułować konkretne odesłanie – do ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

Kolejna uwaga to jest uwaga dotycząca art. 81 ust. 4 i art. 85 ust. 2. To są przepisy regulujące kwestię składania przez ekspertów oświadczeń, pod rygorem odpowiedzialności karnej, w zakresie spełniania przez tych ekspertów określonych wymogów, a także w celu wykluczenia okoliczności powodujących wyłączenie eksperta z możliwości wykonywania określonych zadań. Trzeba zwrócić uwagę, że te przepisy zostały sformułowane inaczej, niż ma to miejsce w art. 47 ust. 2, który określa bardzo podobny obowiązek – złożenia przez wnioskodawcę oświadczenia, również pod rygorem odpowiedzialności karnej, na potwierdzenie faktów lub stanu prawnego niezbędnych do oceny projektu lub objęcia go dofinansowaniem. W naszej ocenie podobne przepisy powinny być zredagowane w podobny sposób, ażeby one potem nie budziły wątpliwości interpretacyjnych.

Kolejna uwaga dotyczy art. 107. To jest przepis, który wprowadza zmianę w art. 75 ust. 9a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i ten przepis odnosi się do „publicznych środków wspólnotowych”. W związku z tym, że na mocy traktatu z Lizbony Wspólnota Europejska przestała istnieć, a jej następcą prawnym jest Unia Europejska, w naszej ocenie należałoby dokonać tutaj korekty nomenklatury i mówić nie tyle o środkach wspólnotowych, co o środkach europejskich.

I druga kwestia, związana z tym przepisem. W naszej ocenie należy skorygować odesłanie do ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027. Na końcu tego przepisu odesłanie jest nieprecyzyjne, tam jest podany niewłaściwy tytuł tej ustawy.

Kolejna uwaga, dotycząca art. 108 pkt 6. To jest przepis art. 14lzi ust. 5 i 6, dodawane do ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. W naszej ocenie w tych przepisach sformułowano nieprecyzyjne odesłania. Kwestia ponownego wykorzystania środków finansowych została uregulowana w art. 14lzi ust. 3, a nie w ust. 1 pkt 1, jak wynika z ust. 5, ani w ust. 1, jak to wynika z ust. 6.

Kolejna sprawa, uwaga dwunasta dotycząca art. 127 pkt 1. Chodzi o art. 36 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Zgodnie z tym przepisem środki Funduszu Dostępności pochodzą w szczególności ze środków określonych w art. 32 ust. 1 analizowanej przez Wysokie Komisje ustawy, z wyłączeniem środków, o których mowa w art. 32 ust. 4. Zwracam uwagę na to odesłanie. Wydaje się, że intencją ustawodawcy mogło być odesłanie nie tyle do ust. 4, co do ust. 5. Z czego wynika taka konkluzja Biura Legislacyjnego? W tym przepisie przywołane są zarówno przepisy analizowanej ustawy, jak i aktualnie obowiązującej ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020. Z naszej analizy wynika, że odpowiednikiem artykułu… Generalnie chodzi o to, że naszym zdaniem tam powinno znaleźć się odesłanie do ust. 5, a nie do ust. 4.

I ostatnia uwaga Biura Legislacyjnego, dotycząca przepisu przejściowego, tj. art. 142 ust. 4 w kontekście przepisu o wejściu w życie art. 146 pkt 8. Przepis art. 142 ust. 4 utrzymuje w mocy rozporządzenie wydane na podstawie art. 210 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, które to rozporządzenie dotyczy kwestii związanych z prowadzeniem rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, na okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie art. 113 pkt 19. Ale ten przepis art. 113 pkt 19 wejdzie w życie dopiero po upływie 36 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy. Trzeba mieć na względzie, że zgodnie z §33 zasad techniki prawodawczej czasowe utrzymanie w mocy rozporządzenia jest rozwiązaniem wyjątkowym, to znaczy jest ono odstępstwem od zasady, zgodnie z którą rozporządzenie powinno wchodzić w tym samym terminie, w którym wchodzi w życie cała ustawa, na podstawie której jest ono wydawane. Przepis utrzymujący czasowo w mocy rozporządzenie jest formułowany zwykle wówczas, gdy okres vacatio legis jest bardzo krótki i istnieje ryzyko wystąpienia luki prawnej w systemie. No, tutaj ten termin jest dosyć długi, bo to jest 36 miesięcy. Wydaje się, że nie ma argumentów za tym, ażeby przez dodatkowe 12 miesięcy utrzymywać w mocy to rozporządzenie. W związku z powyższym my proponujemy rezygnację z tego przepisu utrzymującego w mocy rozporządzenie. I to wszystko. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo, Pani Mecenas.

Teraz dobrze by było, gdyby pani minister odniosła się do tych propozycji poprawek Biura Legislacyjnego, tak byśmy wiedzieli, które z nich można uznać za uzgodnione.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Dziękuję bardzo.

Dziękuję za przekazane uwagi. W przypadku uwagi pierwszej i drugiej, gdzie mówimy o użyciu sformułowania „z zastrzeżeniem” i „powinny”… Szanowni Państwo, takie sformułowania użyte są w przepisach, które obowiązują dla perspektywy 2014–2020, są one znane beneficjentom i nie budzą wątpliwości, dobrze zostały przyjęte. Tak więc prosilibyśmy o pozostawienie tych zapisów.

Jeżeli chodzi o uwagę trzecią, dotyczącą zgłoszenia wojewody przekazywanego drogą elektroniczną… Szanowni Państwo, ta sytuacja nie obejmuje doręczeń, o których mówi ustawa. Nie chcemy tej autoryzacji, chcemy żeby to był odformalizowany wniosek wojewody, który zgłasza swoją chęć udziału w tym komitecie poprzez chociażby wysłanie zwykłego maila z informacją, że chce dołączyć. Nie chcemy formalizować tego zgłoszenia zgodnie z ustawą o doręczeniach elektronicznych.

Jeżeli chodzi o czwartą uwagę, dotyczącą wyliczenia wkładu unijnego, to, Szanowni Państwo, ten przepis nigdy nie rodził wątpliwości. Nie został on zmieniony w stosunku do perspektywy 2014–2020, tak że dokładnie takie samo jest jego brzmienie, jakie było w perspektywie 2014–2020, nie zostało tutaj nic zmienione. Jeżeli chodzi o kwestie związane z dofinansowaniem, finansowaniem, to wszystko jest określone w ramach umów o dofinansowanie, które są zawierane pomiędzy instytucją i beneficjentem.

Jeżeli chodzi o uwagę piątą, o wydłużenie terminu przekazania dokumentów pomiędzy instytucjami, w szczególności tych istotnych, to przede wszystkim, Szanowni Państwo, jest to określenie terminów pomiędzy dwiema instytucjami, które umawiają się pomiędzy sobą na termin, w którym będą przekazywać sobie te informacje.

Jeżeli chodzi o uwagę szóstą, dotyczącą sformułowania „oś priorytetowa”, to rzeczywiście trudno nie zgodzić się z tym, że jest to błędne określenie, błędna nazwa. Tu powinno być sformułowanie „priorytet”.

W przypadku uwagi siódmej i ósmej, Szanowni Państwo, przepisy odnoszące się do ustawy o zamówieniach publicznych czy ustawy dotyczącej informatyzacji… Proponując taki zapis tego przepisu, przede wszystkim chcieliśmy, aby te przepisy były szeroko rozumiane – nie zawężały się tylko i wyłącznie do zapisów ustawy, ale dotyczyły również ewentualnych innych aktów prawnych, które będą się odnosić do kwestii związanych z zamówieniami publicznymi, do kwestii związanych z informatyzacją.

W przypadku uwagi dziewiątej, dotyczącej odpowiedzialności karnej, uważamy, że obie formuły, które zostały zaproponowane, są prawidłowe.

Co do dziesiątej uwagi to rzeczywiście jest to omyłka pisarska, dotycząca tytułu. Ale jeżeli chodzi o zapis „z publicznych środków wspólnotowych”… No, zapis „środki europejskie” zawęża tę formułę. Pojęcie „środki wspólnotowe” jest takim bardziej pojemnym pojęciem, które mówi o wszystkich środkach wspólnotowych, nie tylko o tych europejskich, i tak jest w tym przepisie.

W przypadku jedenastej uwagi… Przeanalizowaliśmy tę poprawkę, która została zaproponowana przez Biuro Legislacyjne. Uważamy, że ten zapis jest w porządku, tak powinno być, zapis jest prawidłowy. Tak więc wyrazy „zgodnie z ust. 1” powinny tu pozostać.

Jeśli chodzi o dwunastą uwagę, to oczywiście bardziej prawidłowo byłoby odesłać do ust. 5, zgadzamy się z tym jak najbardziej, ale nie jest to coś, co może być niezrozumiałe i wpłynąć na nieprawidłową realizację przepisów ustawy.

W przypadku trzynastej uwagi, dotyczącej terminów, przede wszystkim trzeba sobie powiedzieć, że te terminy zostały określone jako terminy maksymalne. Zakładamy, że wcześniej zostanie wykonany cały system elektroniczny, że stworzenie systemu elektronicznego będzie znacznie szybsze. Wiemy jednocześnie, że jest to proces skomplikowany. Rejestr podmiotów wykluczonych musi być przygotowany w sposób elektroniczny, skutecznie. Prośba, aby jednak pozostały te terminy, które zostały wskazane w przepisach ustawy. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

Chciałbym się tylko upewnić, że z tego, co zostało powiedziane, wynika, że pani minister zgadza się z opinią Biura Legislacyjnego w przypadku propozycji zmian z punktu szóstego, punktu dwunastego i ewentualnie dziesiątego, tak w połowie. Czy dobrze to zrozumiałem?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak: Tak, bardzo dobrze.)

Doprecyzujmy jeszcze ten pkt 10. W przypadku art. 107 lit. a jest akceptacja pani minister co do zmiany, a w przypadku lit. b…

(Głos z sali: Odwrotnie.)

Odwrotnie? Co do lit. b jest, a lit. a – nie ma… Tak?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Tak, dokładnie tak. To, co jest w lit. b, powinno być tak zmienione, a w lit. a… To powinno pozostać w takim kształcie, w jakim jest w ustawie.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Pani mecenas chce się odnieść do tego? Nie.

Otwieram dyskusję.

Jako pierwsza zgłosiła się pani Danuta Jazłowiecka – zdalnie.

Pani Senator, bardzo proszę.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dzień dobry. Witam państwa serdecznie.

Przepraszam, nie włączę kamery, bo mam bardzo słabe połączenie i z takimi nawet przerwami słuchałam pani minister.

Pani Minister, przyznam, że jestem ogromnie zaskoczona… Zawsze wydawało mi się, że państwa ministerstwo jest tym ministerstwem najambitniejszym, tym ministerstwem, które powinno rzeczywiście bardzo rzetelnie podchodzić zarówno do prawa, które jest przygotowywane, jak i później do przeprowadzania całego procesu wykorzystywania funduszy unijnych i funduszy z budżetu państwa, a więc funduszy publicznych, procesu wymagającego bardzo dużej uwagi. Przyznam, że odrzucenie przez panią propozycji poprawek, które są bardzo logiczne, bardzo przejrzyste – to jest możliwość poprawienia prawa – i pani tłumaczenie, że tak było w latach poprzednich, w związku z czym tak to zostawmy, jest dla mnie kompletnie niezrozumiałe. To państwo powinniście nadawać ton dobrego prawa, prawa, które jest czytelne dla obywateli, prawa, które jest zrozumiałe dla obywateli i które jest spójne, a tu w pani postawie widać, że absolutnie państwu na tym nie zależy. Jestem tym naprawdę bardzo mocno zaskoczona.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Kto z państwa senatorów albo gości chce zabrać głos?

Bardzo proszę.

Doradca w Związku Województw RP Rafał Marchewka:

Rafał Marchewka, radca prawny, Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysokie Komisje!

W imieniu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej w związku z rozpatrywaniem przez Wysokie Komisje ustawy z dnia 24 marca 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 chcę przypomnieć i ponowić zgłoszony przez Konwent Marszałków Województw RP w dniu 21 października 2021 r. postulat włączenia samorządów województw we wdrażanie części pożyczkowej Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności.

W ocenie Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej środki zwrotne mogą co do zasady stanowić źródło finansowania inwestycji w regionach poprzez regionalne fundusze rozwoju. Należy podkreślić, że w zdecydowanej większości województw funkcjonują regionalne fundusze rozwoju – lub podejmowane są działania mające na celu ich utworzenie – dysponujące odpowiednim potencjałem i kompetencjami do zaplanowania oraz wdrożenia środków zwrotnych z KPO, których celem jest odbudowa gospodarki po pandemii oraz wsparcie rozwoju i przygotowanie się na ewentualne kolejne zagrożenia. Podstawę prawną do tworzenia regionalnych funduszy rozwoju stanowią przepisy ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, w szczególności przepis art. 13 ust. 1a tej ustawy, zgodnie z którym w sferze użyteczności publicznej województwo może, w celu realizacji zadań z zakresu prowadzenia polityki rozwoju województwa, utworzyć regionalny fundusz rozwoju w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej.

Podczas posiedzenia Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 27 października 2021 r. strona samorządowa, reprezentowana przez Związek Województw Rzeczypospolitej Polskiej, zgłosiła propozycję dokonania stosownej zmiany treści nowelizowanego przez projekt nowej ustawy wdrożeniowej art. 14lj ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju poprzez poszerzenie katalogu podmiotów, które będą dysponowały środkami zwrotnymi w Krajowym Planie Odbudowy, o regionalne fundusze rozwoju utworzone przez samorządy województw. Wskazana propozycja została przedstawiona na posiedzeniu podkomisji stałej Sejmu Rzeczypospolitej do monitorowania wykorzystania środków unijnych w dniu 14 grudnia 2021 r. Podczas prac parlamentarnych nad projektem nowej ustawy wdrożeniowej wskazana propozycja nie uzyskała akceptacji Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisji do spraw Unii Europejskiej, a następnie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z dzisiejszym posiedzeniem Wysokich Komisji związek województw proponuje rozważenie wprowadzenia poprawki do art. 108 pkt 6, konkretnie w art. 14lj ust. 1 nowelizowanej ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, sprowadzającej się do rozszerzenia katalogu instytucji tam wskazanych o jednostkę wspierającą plan rozwojowy, w szczególności samorząd województwa – rozumiany jako podmiot, któremu w drodze porozumienia albo umowy zawartych z instytucją odpowiedzialną za realizację inwestycji zostałaby powierzona realizacja zadań w ramach inwestycji finansowanych w formie wsparcia zwrotnego, w tym wsparcia zwrotnego w formie pożyczek. Dziękuję bardzo za możliwość zabrania głosu w tej sprawie.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Ja nie wiem, czy propozycja takiej poprawki była zgłaszana wcześniej, czy była w naszych materiałach. Domyślam się, że nie, więc trudno będzie ją przejąć i zgłosić bez rozeznania co do spójności z innymi zgłoszonymi poprawkami i z tekstem ustawy. Jeżeli w tej chwili nie da się tego zrobić… Na posiedzeniu plenarnym może być jeszcze rozpatrzona. Ustawa jest obszerna i skomplikowana, w związku z czym trudno zapanować nad całym tekstem i zgłoszonymi poprawkami. Stąd możliwe, że w tej chwili, na bieżąco nie będziemy mogli się do tej propozycji odnieść.

(Głos z sali: Była zgłoszona, Panie Przewodniczący.)

Jednak jest, była zgłoszona wcześniej. Dziękuję.

Kolejne zgłoszenie, pan senator Klich.

Bardzo proszę pana Bogdana Klicha o zabranie głosu.

Senator Bogdan Klich:

Bardzo dziękuję.

Panowie Przewodniczący!

Ja chciałbym zapytać panią minister o sprawę, która budziła nasze ogromne zainteresowanie wtedy, kiedy przedstawiciel rządu, pan minister Buda, występujący jako wiceminister w owym czasie, zgłosił gotowość przedstawienia ustawy wdrożeniowej. To było na wiosnę ubiegłego roku, od tamtego czasu minął rok. Poświęciliśmy sprawie ustawy wdrożeniowej bardzo dużo czasu w Sejmie, później w Senacie odbyło się kilka wysłuchań organizowanych przez Senat, odbyły się także wysłuchania organizowane przez ministerstwo. Jednym z zasadniczych postulatów w tamtym czasie, postulatem, który jednoczył środowiska pozarządowe, była sprawa Komitetu Monitorującego. Przypomnę, że ona oczywiście odnosiła się tylko do Krajowego Planu Odbudowy, a nie do całości wydatkowanych środków w perspektywie 2021–2027. Ta idea była wspierana zarówno przez środowiska samorządowe, jak i środowiska NGO, jak i środowiska pracodawców, jak i, wreszcie, rozmaite środowiska społeczne, które są przedstawicielami tych, którzy będą beneficjentami Funduszu Odbudowy. W tym Komitecie Monitorującym mieli znaleźć się przedstawiciele tych środowisk. Zasadniczą grupę mieli stanowić tam przedstawiciele środowiska samorządowego. Chciałbym znać pani zdanie na temat takiej właśnie formuły Komitetu Monitorującego przed naszą debatą podczas drugiego czytania. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

I proszę o udzielenie odpowiedzi panią minister Jarosińską-Jedynak.

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo! Panie Przewodniczący!

Oczywiście bardzo rzetelnie podchodzimy do kwestii związanych z przygotowaniem przepisów wdrażających fundusze europejskie w perspektywie 2021–2027, tak samo jak do kwestii wykorzystania tych funduszy. Chciałabym tylko przypomnieć, że Polska jest liderem, jeżeli chodzi o kwestie związane z wykorzystaniem funduszy, prawidłowym wykorzystaniem funduszy. Przepisy, które znalazły swoje miejsce w przepisach odnoszących się do perspektywy 2014–2020, są zrozumiałe dla wszystkich i stosowane. One zostały przeniesione na grunt ustawy, która została państwu przedstawiona.

Jeżeli chodzi o kwestie podniesione przez związek województw, to, Szanowni Państwo, przede wszystkim pamiętajmy o tym, że Krajowy Plan Odbudowy, środki w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności są środkami, którymi rządzi zupełnie inny reżim prawny niż środkami, które są przekazywane w ramach polityki spójności. Tak więc musimy mieć na uwadze te 2 twory prawne, które trzeba rozdzielać.

Jeżeli chodzi o regionalne fundusze rozwoju, które będą mogły być instytucjami wspierającymi w ramach środków grantowych, więc będą miały naprawdę bardzo dużo do realizacji w perspektywie 2021–2027… One są instytucjami, które też będą brały udział we wdrażaniu środków pochodzących ze zwrotów w ramach polityki spójności, która była realizowana w perspektywach 2007–2013 i 2014–2020. Myślę więc, że tej pracy nie zabraknie.

Poza tym jeśli chodzi o kwestie związane z wdrażaniem czy wzięciem udziału we wdrażaniu części pożyczkowej Krajowego Planu Odbudowy, to, Szanowni Państwo, musimy mieć na uwadze fakt, że będą to środki budżetu państwa, a udział w ich wdrażaniu będzie miał Bank Gospodarstwa Krajowego oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przede wszystkim jest to związane z tym reżimem konsolidacyjnym, jeżeli chodzi o te fundusze. Uważamy więc, że zapis, który jest, w pełni daje regionalnym instytucjom finansowym, czyli tym regionalnym funduszom rozwoju, możliwość tego, aby miały swój udział w polityce spójności, w Krajowym Planie Odbudowy, ale również w przypadku środków z poprzedniej perspektywy, i mogły realizować swoje działania.

Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące składu Komitetu Monitorującego Krajowy Program Odbudowy, to przede wszystkim ten skład Komitetu Monitorującego KPO został tak zaprojektowany, aby były w nim reprezentowane wszystkie zainteresowane strony, czyli byli tam przedstawiciele strony rządowej, samorządowej, partnerzy społeczni, partnerzy gospodarczy, organizacje pozarządowe, przedstawiciele świata nauki, a jednocześnie tak, by było możliwe sprawne funkcjonowanie i sprawne działanie Komitetu Monitorującego. Chodziło o to, aby nie były to gremia liczące po 100 osób, tylko żeby tam faktycznie były reprezentowane wszystkie instytucje, które powinny być reprezentowane w ramach tego Komitetu Monitorującego. Zapewnienie sprawnej pracy Komitetu Monitorującego jest konieczne ze względu na ograniczenia czasowe, jakie daje horyzont Krajowego Planu Odbudowy i mechanizm otrzymywania płatności z Komisji Europejskiej na realizację zaplanowanych reform i inwestycji, które zostały w tym dokumencie określone. Szanowni Państwo, myślę, że tutaj nie można mówić o tym, że któreś organizacje czy partnerzy społeczno-gospodarczy nie będą uwzględnieni w Komitecie Monitorującym Krajowy Plan Odbudowy, bo przy możliwe szerokim zaangażowaniu partnerów społecznych i gospodarczych będzie to uwzględnione. Przyjmując postulaty partnerów społecznych, jakie były zgłoszone w trakcie wysłuchań, konsultacji i rozmów, do składu Komitetu Monitorującego realizację Krajowego Planu Odbudowy dołączyliśmy przedstawicieli organizacji promujących prawa podstawowe oraz niedyskryminację, przedstawicieli środowiska naukowego, którzy byli rekomendowani przez Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Liczebność Komitetu Monitorującego została zwiększona do 70 osób. Szanowni Państwo, mówiłam o tych różnych reżimach prawnych, jeżeli chodzi o politykę spójności i środki na odbudowę i zwiększenie odporności. Przepisy prawa unijnego nie obligują państwa członkowskiego do utworzenia Komitetu Monitorującego w przypadku Krajowego Planu Odbudowy, nie jest to wymagane prawem – jest to inicjatywa naszego państwa. I to też pokazuje, że bardzo ważne dla nas wszystkich jest zaangażowanie partnerów, którzy będą partycypowali w realizacji Krajowego Planu Odbudowy, przy jednoczesnej maksymalizacji sprawności całego systemu, tak abyśmy nie mieli tutaj wąskich gardeł. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Czy pan senator Klich jest usatysfakcjonowany, czy chce coś dodać?

Senator Bogdan Klich:

Ja tylko chciałbym powiedzieć, że bardziej pytałem panią minister o uprawnienia tego komitetu, a nie o jego skład, bo jeśli chodzi o skład, to jest to satysfakcjonujące. W moim przekonaniu Komitet Monitorujący powinien mieć większe uprawnienia przy takim ogromnym eksperymencie, jakim jest Fundusz Odbudowy. Transparentność, jawność wydatkowania tak wielkich środków finansowych i dostępność danych dla opinii publicznej za sprawą tego Komitetu Monitorującego powinny być priorytetem. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Państwo z tyłu sali się zgłaszają. Proszę o przedstawienie się.

Członek Zarządu Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych Iwona Janicka:

Iwona Janicka, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych. Dzień dobry państwu.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Dzień dobry.)

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Szanowna Pani Minister!

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych już nie pierwszą perspektywę przygotowuje w kontekście zaangażowania organizacji pozarządowych, organizacji obywatelskich zarówno w ten etap przygotowawczy, programowania, wdrażania, monitorowania, jak i ewaluacji. Szanowni Państwo, my też mamy wiele wniosków. I zgadzam się z wypowiedzią, że to nie jest tak, że jak coś zapisane było w latach 2014–2020, to było dobre. Wyciągamy pewne wnioski.

Chcielibyśmy zwrócić uwagę, że procedujecie państwo nad ustawą wdrożeniową w chwili, kiedy nie mamy gotowej umowy partnerstwa, w chwili, kiedy ta ustawa wdrożeniowa… Bo nawet jeżeli państwo jutro ją przyjmiecie z jakimikolwiek zmianami, ona i tak tu wróci – po przygotowaniu umowy partnerstwa, która, mamy nadzieję, zawierać będzie zapisy, które pozwolą nam później w tej ustawie wdrożeniowej wprowadzić szereg zmian. My już w tej chwili widzimy, że w tej ustawie wdrożeniowej w kontekście naruszania zasad państwa prawa, czyli zasady praworządności, o której była mowa, ale też w kontekście naruszania Karty praw podstawowych… To jest zasada podstawowa przy funduszach europejskich w tym momencie.

Jeśli przejrzymy sobie rozporządzenia unijne, rozporządzenia ramowe, art. 9, który mówi o zasadach, 5 zasadach horyzontalnych, czy Kartę praw podstawowych… Kolega pewnie z chęcią opowie o ochronie środowiska. Poza tym od 2014 r. mamy kodeks postępowania w zakresie zasady partnerstwa, który mówi o włączaniu podmiotów społeczeństwa obywatelskiego – inaczej aniżeli przy planowaniu perspektywy 2014–2020. O tyle to wszystko jest ważne, że ta ustawa nie zawiera w tej chwili żadnych bezpieczników, które gwarantują monitoring funduszy przez społeczeństwo obywatelskie. Nie ma tu żadnych bezpieczników.

Takie bezpieczniki byłyby, naszym zdaniem, możliwe do wprowadzenia chociażby w art. 5 mówiącym o wytycznych, które powinny powstawać w drodze wypracowywania rozwiązań. Do tej pory wytyczne dotyczące zasady dostępności wypracowywały głównie organizacje pozarządowe we współpracy z władzą, we współpracy także z państwem. Takie bezpieczniki, niezbędne do wprowadzenia, mogłyby znaleźć się w całym rozdziale 5, dotyczącym komitetów monitorujących. To nie jest tak, że te zapisy były dobre. Tam są zapisy, które mówią o tym, że przedstawicieli organizacji pozarządowych – z naciskiem na przedrostek „poza” – rekomenduje rada, ale wtedy, kiedy zaprosi ją do tego minister. Jeśli rada, która jest organem doradczym ministra, nie zareaguje, a może się tak zdarzyć, to przedstawicieli tych wskaże minister. Pytanie, czy to będą organizacje naprawdę pozarządowe, niezależne od władzy, czy wtedy będzie monitoring tych funduszy na poziomie krajowym każdego z regionów, a to jest łącznie ponad 20 programów. Czy faktycznie to będzie wtedy monitoring obywatelski? Sugerujemy, aby zgodnie z kodeksem partnerstwa skład komitetów monitorujących był równoważny względem partnerów, których określa ten kodeks, tj. partnerów samorządowych, partnerów społecznych i partnerów gospodarczych, także przedsiębiorczości społecznej, o których mowa w tym rozporządzeniu, i podmiotów reprezentujących społeczeństwo obywatelskie wybieranych niezależnie od władzy oraz ich organów – zarówno szczebla krajowego, jak i regionalnego.

Wskazujemy też, że organy doradcze, a także takie instytucje jak rzecznik praw obywatelskich, powinni mieć status obserwatora w tych komitetach. Wskazujemy też na rolę rzecznika zapisaną w art. 14. Ten rzecznik w tych zapisach… Żeby było jasne – to był postulat organizacji pozarządowych przed perspektywą 2014–2020. Ale coś nam nie wyszło i ten rzecznik stał się pracownikiem instytucji zarządzających, podlegający… On może się bardzo starać, ale w momencie, kiedy nie jest wybierany w trybie konkursu, kiedy nie jest opiniowany przez Komitet Monitorujący, nie sprawozdaje się przed komitetem z prac, nie wybierany jest na określoną kadencję, to powstaje ryzyko – w tej chwili to widzimy – że część podmiotów po prostu nie zgłasza wielu nieprawidłowości, nie sygnalizuje naruszeń.

Wspomnieli państwo o Komitecie Monitorującym w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Pani Minister, z całym szacunkiem, ale czy to nie jest tak, że to właśnie w Polsce dochodziło do naruszenia zasad państwa prawa, że to właśnie w Polsce dochodziło do naruszenia Karty praw podstawowych i to właśnie w Polsce ten Komitet Monitorujący musi być? Ale państwo znaleźli takie rozwiązanie, poprzez które ten Komitet Monitorujący chyba za chwilkę właściwie nie będzie potrzebny. Otóż jeśli panie i panowie senatorowie spojrzycie w art. 138 tejże ustawy, to doczytacie tam, że wszystkie przedsięwzięcia, które do tej pory zostały podjęte, zostają na mocy ustawy przyjęte do dofinansowania. No, powiem szczerze, kuriozalne… Jako członkini Komitetu Monitorującego od lat nie spotkałam się z takim rozwiązaniem. Nie dość, że w ustawie się nie przyjmuje kryteriów, to się przyjmuje gotowe projekty do dofinansowania, bez żadnej listy. Komitet Monitorujący na ogół ustala kryteria i zasady, tak aby było transparentnie, a później konkretni eksperci wybierają, na podstawie tych kryteriów, projekty do dofinansowania. To mogą być również projekty systemowe, ale w ramach tych określonych kryteriów. Tymczasem w art. 138 rząd zagwarantował sobie, jak to stwierdził minister Buda na posiedzeniu połączonych sejmowych komisji w dniu 10 marca, przyklepanie tych projektów. Tak więc ten Komitet Monitorujący, Szanowni Państwo, w praktyce będzie prawdopodobnie ustalać kryteria i wyłaniać, być może opiniować – trudno powiedzieć, jakie ostatecznie będą te zadania, jak państwo to w ustawie ustalicie – projekty biznesu, projekty organizacji pozarządowych, projekty samorządu. Bo dofinasowanie tych pozostałych już zagwarantowane zostało w ustawie.

Oczywiście wykaz możliwych rozwiązań możemy państwu podesłać, ale mamy nadzieję, że będziemy mogli jeszcze o tym rozmawiać, bo, tak jak wspomniałam, umowa partnerstwa nie jest jeszcze… Chyba że coś się zmieniło i pani minister nas oświeci, że umowa partnerstwa jest już przyjęta, że wróciła do państwa i być może macie państwo szereg propozycji poprawek do tejże ustawy w ślad za zapisami umowy partnerstwa. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Czy pan również chce zabrać głos? Bardzo proszę.

Koordynator do spraw Funduszy Unijnych w Związku Stowarzyszeń „Polska Zielona Sieć” Krzysztof Mrozek:

Tak, dziękuję.

Krzysztof Mrozek, Związek Stowarzyszeń „Polska Zielona Sieć” i Bankwatch Network.

Panowie Przewodniczący! Pani Minister!

My mamy uzasadnione obawy, że przedmiotowa ustawa nie zapewnia zgodności z zasadami horyzontalnymi wskazanymi w rozporządzeniu ogólnym i innych regulacjach Unii Europejskiej, a przede wszystkim z zasadą niewyrządzania poważnych szkód środowisku, czyli tak zwaną zasadą DNSH, Do No Significant Harm. Nasze obawy dotyczą przede wszystkim art. 5, art. 48, art. 138, rozdziału 5 i art. 14lk. Krótko powiem, czego dotyczą te zarzuty.

W art. 5, który moja przedmówczyni już przywołała, dotyczącym przygotowywania wytycznych jedynie po zasięgnięciu opinii wybranych instytucji, a nie poprzez konsultacje publiczne, niezapewniony jest udział społeczeństwa obywatelskiego w przygotowywaniu wytycznych dotyczących niewyrządzania poważnych szkód środowisku.

Art. 48 ustawy, który ogranicza dostęp do informacji o środowisku, w naszej ocenie narusza konwencję z Aarhus, a także dyrektywę parlamentu i Rady z 2003 r. w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska. Wiele projektów, które są przygotowywane w formule „zaprojektuj i wybuduj”, w związku z całkowitym ograniczeniem dostępu do informacji o środowisku może być zrealizowanych bez jakiejkolwiek kontroli społecznej. My po prostu w momencie, kiedy koparki wjeżdżają na plac budowy, dowiadujemy się, że jest realizowany projekt, który wyrządza poważne szkody środowisku. Ustawodawca, autorzy projektu powołują się na ochronę przed plagiatem, ochronę własności intelektualnej, ale to nie jest równoważne z koniecznością całkowitego zablokowania dostępu do informacji, wyłączeniem stosowania ustawy o dostępie do informacji o środowisku, ponieważ ustawa ta sama w sobie zawiera wyłączenia, które zabezpieczają własność intelektualną.

Rozdział 5 i art. 14lk, w zakresie komitetów monitorujących i braku gwarancji niezależnej reprezentacji organizacji pozarządowych, w naszej ocenie również utrudnia kontrolę społeczną nad zgodnością z zasadą niewyrządzenia poważnych szkód środowisku.

Tak jak już było przywołane przez moją przedmówczynię, art. 138, dotyczący zatwierdzenia inwestycji Krajowego Planu Odbudowy również bez udziału Komitetu Monitorującego, w znaczący sposób osłabia kontrolę społeczną nad zgodnością z zasadą niewyrządzania poważnych szkód.

W rezultacie ustawa w obecnym brzmieniu może prowadzić do sytuacji, że władze same planują wydatki, same rozdzielają pieniądze, same je rozliczają, a na końcu same się kontrolują, bez udziału społeczeństwa. Jest to w naszej ocenie bardzo poważny problem w kontekście zasady niewyrządzania poważnych szkód w środowisku. A przypominam, że 1/3 środków europejskich w tej perspektywie budżetowej musi być przeznaczona na działania związane z ochroną klimatu. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo dziękuję.

Proszę o zabranie głosu panią Małgorzatę Lelińską z Konfederacji „Lewiatan”.

Dyrektor Departamentu Funduszy Europejskich i Edukacji Cyfrowej w Konfederacji „Lewiatan” Małgorzata Lelińska:

Serdecznie dziękuję.

Dzień dobry. Małgorzata Lelińska, Konfederacja „Lewiatan”.

Szanowni Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje! Szanowna Pani Minister!

Chciałabym przyłączyć się do części tych głosów, które pojawiały się przede mną, skupię się jednak na kwestiach dotyczących komitetu dla Krajowego Planu Odbudowy. Do państwa została przekazana uchwała nr 109 strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego, uchwała z dnia 30 marca 2022 r., która w szczegółach opisuje uwagi do procedowanej ustawy. Ja się zgadzam z panią minister, że część dotycząca polityki spójności jest w dużej mierze powtórzeniem z poprzedniej perspektywy, ale zgadzam się również z moją przedmówczynią z OFOP, że jeśli w tej części widzimy konieczność korekty, to warto wyciągnąć wnioski i być może, a nawet na pewno pewne rzeczy jeszcze poprawić.

Tak jak mówiłam, chciałabym się odnieść do art. 14lk i do komitetu dla Krajowego Planu Odbudowy. Na każdym etapie prac nad ustawą, zarówno na etapie konsultacji, jak i później, na etapie sejmowym, bezwzględnie podkreślaliśmy, że konieczna jest niezależna reprezentacja społeczeństwa obywatelskiego w tym komitecie, ale mówiliśmy także o faktycznych kompetencjach tego komitetu. W naszej ocenie w kompetencjach tego komitetu brakuje przede wszystkim rozpatrywania i zatwierdzania kryteriów wyboru projektów. To jest taka kwestia, która naszym zdaniem zapewnia transparentność, ale także poprawia efektywność wdrażania tych funduszy. To, o czym mówimy, tzn. że Polska szczyci się bardzo niskim odsetkiem nieprawidłowości, że co do zasady sprawnie wydajemy te fundusze, bardzo efektywnie, to się chwali i dlatego powinniśmy przenosić dobre rozwiązania z polityki spójności na obszar dotyczący Krajowego Planu Odbudowy. W kontekście tego postulatu, żeby uzbroić komitet w takie zadania, uzbroić w taką kompetencję, możliwość zatwierdzania kryteriów wyborów projektów chciałabym poruszyć jeszcze jedną kwestię. My tworzymy teraz prawo do obszaru, który jest jakby w toku, tzn. wdrażanie Krajowego Planu Odbudowy jest w toku. Jako partnerzy społeczni wielokrotnie próbowaliśmy się dowiedzieć, na jakim etapie wdrażania jest ten plan, które kamienie milowe są w trakcie realizacji, jakie są tego terminy, jakie są działania, jakie projekty znalazły się na liście indykatywnej i ich przygotowanie lub ich realizacja jest już w trakcie, i nie możemy uzyskać tych informacji. Ja przy okazji apeluję do pani minister o taką informację, bo nie mając tej informacji, nie mając tej przejrzystości… Jest bardzo duża obawa, tak jak mówili moi przedmówcy, w kontekście art. 138 i tego, na jakim etapie my już teraz przesądzimy, zatwierdzając tę ustawę, o tym, że Krajowy Plan Odbudowy, jest już wdrażany. Dlatego ja apeluję o informacje, jaka jest na ten moment lista projektów indykatywnych, na jakim etapie wdrażania one są, ale także które obszary i jakie zagadnienia będą realizowane w formule konkurencyjnej. Bezwzględnie, jeśli chodzi o obszary realizowane w formule konkursowej, konkurencyjnej, komitet powinien mieć uprawnienia związane z rozpatrywaniem i zatwierdzaniem kryteriów wyboru projektów. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Będziemy powoli zmierzali do końca tej dyskusji. Są jeszcze zgłoszone 2 osoby: ja chciałbym zabrać głos w dyskusji, jest jeszcze zgłoszona pani senator Danuta Jazłowiecka… A, jest jeszcze pan senator Janusz Pęcherz. Później poproszę panią minister o odniesienie się do tych uwag i postulatów, wniosków, a potem będziemy rozstrzygali o zgłoszonych poprawkach i samej ustawie.

Ja mam następujące pytania do pani minister. W art. 56 w ust. 6 jest zapis, że negatywna ocena, o której mowa w ust. 5, obejmuje także przypadek, w którym projekt nie może być wybrany do dofinansowania z uwagi na wyczerpanie kwoty przeznaczonej na dofinansowanie projektu w danym naborze. Trochę mi się to nie zgadza, dlatego że jak zabraknie pieniędzy, to znaczy, że wniosek, dla którego zabrakło pieniędzy, zostanie negatywnie oceniony. Myślę, że to powinno być inaczej sformułowane, i stosowne sformułowania są w innych częściach tej ustawy.

Drugie pytanie dotyczy wniosków beneficjentów. Czy te wnioski będą dostępne w trybie dostępu do informacji publicznej? Bo jeśli chodzi o tekst ustawy, to nie mam pewności, czy one są objęte tym dostępem, czy są poufne.

Zgodnie ze zgłoszeniami, pani senator Jazłowiecka i pan senator Pęcherz. Później poproszę o głos panią minister.

Bardzo proszę.

Senator Danuta Jazłowiecka:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Dziękuję bardzo państwu partnerom społecznym za podzielenie się z nami swoimi doświadczeniami, uwagami. One są bardzo cenne i rzeczywiście powinniśmy je bardzo mocno wziąć pod uwagę.

Panie Przewodniczący, poprzez sekretariat komisji chciałabym prosić panią minister, żeby odpowiedziała na pytanie, które zadała pani Małgorzata Lelińska z Konfederacji „Lewiatan”, z rozszerzeniem, o którym mówiła, dotyczącym tego, na jakim poziomie realizacji czy wdrażania Polskiego Ładu… polskiego programu… Pomieszało mi się. Na jakim poziomie jest realizacja programu, może w ten sposób.

Panie Przewodniczący, chciałabym przejąć wszystkie poprawki legislacyjne do głosowania.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo. W takim razie będziemy nad nimi głosowali.

Pan senator Janusz Pęcherz.

Senator Janusz Pęcherz:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Zanim zgłoszę poprawki, które w części będą odpowiadać na uwagi, może nie wszystkie, ale przynajmniej część, zgłoszone na tej sali, ale także wcześniej, na etapie prac sejmowych, gdzie poprawki zostały odrzucone… Część poprawek będzie odpowiadała także na dzisiejsze uwagi zgłoszone przez Związek Miast Polskich. Wcześniej zadam jednak pytanie, bo pani minister będzie później odpowiadać. Mówimy dzisiaj o wydawaniu środków unijnych, a ja zapytam nie o to, na jakim etapie to jest, tylko zapytam, gdzie te środki są i kiedy one będą, bo to jest pytanie podstawowe. Oczywiście to jest bardzo ważna ustawa, ale chciałoby się to już wiedzieć i pozytywnie przystąpić do działania. Tego pewnie wszyscy oczekujemy. Myślę, że pani minister przynajmniej w części będzie w stanie odpowiedzieć na to pytanie.

Jeszcze jedno. Zgadzam się całkowicie z panią senator Jazłowiecką co do poprawek legislacyjnych, które zostały zgłoszone przez Biuro Legislacyjne. Ja uważam, że jak na tak dużą ustawę wdrożeniową to tych poprawek legislacyjnych jest stosunkowo niedużo. My tu czasami mieliśmy po 100, po 120 poprawek, a tutaj ich jest niedużo i ja, będąc ministrem, chętnie bym przejął takie poprawki, żeby ulepszyć dokument. On co prawda funkcjonował przez ileś lat, ale jak jest okazja, bo pewnie i tak będą poprawki do ustawy, a nie przyjęcie jej bez poprawek, to należałoby z tego skorzystać i wyczyścić ustawę tak, żebyśmy nie mieli uwag w następnej perspektywie unijnej. To jest taka moja uwaga, związana także z wystąpieniem pani senator Jazłowieckiej.

Tak jak powiedziałem państwu, w większości są to poprawki, które konsumują część uwag. Najwięcej uwag jest do art. 108 i tu będzie konsumował związek województw…

W art. 108 pkt 6, w art. 14lj w ust. 1 w pkcie 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu „jednostka wspierająca plany rozwojowe”.

Do art. 108 pkt 6, art. 14lk także były zgłaszane uwagi. W ust. 11 po pkcie 1 dodaje się pkty 1a–1c w brzmieniu: „1a) zatwierdzenie kryteriów wyborów przedsięwzięć w ramach realizacji planu rozwojowego; 1b) monitorowanie wyboru przedsięwzięć; 1c) zatwierdzenie kryteriów udzielania wsparcia bezzwrotnego oraz o charakterze bezzwrotnym, o których mowa w art. 14ll”.

Po ust. 14 w tymże art. 108 dodaje się ust. 14a w brzmieniu: „Komitet może, na wniosek instytucji odpowiedzialnej za realizację inwestycji albo reformy, a także na wniosek przedstawicieli podmiotów, o których mowa w ust. 3 pkt 6–10, powołać zespół roboczy do spraw określonych w ust. 11 w zakresie inwestycji albo reformy”.

W art. 108 w pkcie 6, w art. 14ll ust. 1 skreśla się wyrazy „lub ze środków PFR, o których mowa w art. 16a ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju”.

W art. 108 w pkcie 6, w art. 14ln ust. 1 pkt 1 skreśla się wyrazy „oraz może pozyskiwać lub wykorzystywać środki finansowe na zasadach określonych w art. 16a ustawy z 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju do wysokości określonej w planie finansowym, o którym mowa w ust. 2” oraz skreśla się wyrazy „i środków”.

W art. 108 w pkcie 6, w art. 14lz dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 w brzmieniu: „2. Wybrane do objęcia wsparciem z planu rozwojowego może być również przedsięwzięcie będące projektem wybranym do dofinansowania, o którym mowa w art. 42 ustawy”, tej z 2022 r., „o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027”.

Art. 118 pkt 5 lit. a i b otrzymują brzmienie: „a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: «1. Z przeprowadzonego audytu, o którym mowa w art. 95 ust. 1 pkt 1–1c, Szef Krajowej Administracji Skarbowej sporządza: 1) sprawozdanie, 2) opinię, 3) podsumowanie ustaleń mediacji, o której mowa w ust. 1c — które doręcza się audytowanemu.», b) po ust. 1b dodaje się ust. 1c w brzmieniu: «1c. Jeżeli audytowany nie zgadza się ze sposobem załatwienia zastrzeżeń lub wyjaśnień, o których mowa w ust. 1b, audytowany może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji w sprawie między audytowanym a szefem Krajowej Administracji Skarbowej»”.

W pkcie 6, w art. 97a w ust. 1 po wyrazie „sprawozdanie” dodaje się wyrazy „oraz podsumowanie ustaleń mediacji, o której mowa w ust. 3a”, dodaje się też ust. 3a w brzmieniu: „3a. Jeżeli audytowany nie zgadza się ze sposobem załatwienia zastrzeżeń lub wyjaśnień, o którym mowa w ust. 3, audytowany może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji w sprawie między audytowanym, a dyrektorem izby administracji skarbowej”.

W art. 126 skreśla się pkt 3. To jest takie bardzo suche stwierdzenie, ale bardzo istotne, bo to dotyczy sytuacji, że jeżeli nie będzie środków z Krajowego Planu Odbudowy, to można wyemitować obligacje. W konsekwencji w art. 137 skreśla się ust. 2 oraz skreśla się art. 144.

W art. 34 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu – to są uwagi samorządowe, głównie Związku Miast Polskich: „2a. Zintegrowane inwestycje terytorialne mogą być realizowane w miejskich obszarach funkcjonalnych wyznaczonych w wyniku zawarcia porozumienia terytorialnego, o którym mowa w art. 14rb ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju”. W ust. 8 i 9 po wyrazach „o których mowa w ust. 2” dodaje się wyrazy „lub 2a”.

W art. 36 w ust. 4 po wyrazach „lub ich partnerstwo” dodaje się wyrazy „w tym ustanowione jako porozumienie terytorialne, o którym mowa w art. 14rb ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju”.

W art. 17 w ust. 2 wyrazy „14 dni” zastępuje się wyrazami „30 dni”. O tym była dyskusja i myślę, że to jest bardzo istotne.

W art. 108 w pkcie 6, w art. 14la w pkcie 1 po wyrazach „administracji rządowej” dodaje się wyrazy „zarząd województwa lub związek ZIT”.

W art. 108 w pkcie 6, to jeszcze raz ten artykuł, ale wcześniej tego nie wymieniałem, w art. 14lb w ust. 1 w zdaniu pierwszym po wyrazach „i gospodarczymi” dodaje się wyrazy „zgodnie z zasadami określonymi w art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszy Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azyli, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej”.

W art. 108 w pkcie 6, w art. 14lc w ust. 3 po wyrazach „na podstawie ust. 4” dodaje się wyrazy „lub przepisach wydanych na podstawie ust. 4a”, a po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu „Właściwy zarząd województwa, lub związek ZIT pełniący funkcję instytucji odpowiedzialnej za realizację inwestycji w zakresie, w jakim pomoc, o którym mowa w ust. 1, ma być udzielana w ramach inwestycji, może określić w drodze uchwały szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania tej pomocy, a także podmioty je udzielające, uwzględniając konieczność zapewniania zgodności tej pomocy ze strategią rozwoju województwa lub związku ZIT, efektywnego i skutecznego jej wykorzystania oraz przejrzystości jej udzielania, w przypadku gdy odrębne przepisy nie określają przeznaczenia warunków oraz trybu udzielania tej pomocy”. W ust. 5 po wyrazach „w ust. 4” dodaje się wyrazy „lub 4a”.

Jeszcze w art. 108 pkt 6, w art. 14lk w ustępie… To już było, przepraszam, to już zostawię. W art. 108 w pkcie 6, w art. 14ll skreśla się ust 4, a w ust. 8 wyrazy „wykaz inwestycji” zastępuje się wyrazami „wykaz rodzajów inwestycji”.

To są wszystkie poprawki, które częściowo konsumują zgłoszone uwagi, częściowo są modyfikacją poprawek, które były przedstawiane na posiedzeniu sejmowym, oraz częściowo realizują stanowiska, uwagi Związku Miast Polskich. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Teraz oddaję głos pani minister. Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Dziękuję bardzo.

Szanowni Państwo, próbując odnieść się do wszystkiego, co zostało powiedziane, powiem, że przede wszystkim musimy pamiętać o tym, że Krajowy Plan Odbudowy jest instrumentem, który będzie wdrażany z terminem znacznie krótszym niż środki polityki spójności, bo Krajowy Plan Odbudowy mówi o konieczności zrealizowania reform i inwestycji określonych w tym dokumencie do sierpnia 2026 r. A więc ten czas jest znacznie krótszy i, projektując wszystkie zapisy, zarówno w przedstawionej państwu ustawie, jak i w Krajowym Planie Odbudowy, musieliśmy wziąć pod uwagę właśnie kwestię szybkiej realizacji inwestycji. Inwestycje i reformy, które zostały określone w zapisach Krajowego Planu Odbudowy, wynikają przede wszystkim z reform, które zostały określone w semestrze europejskim. Nie zostały one na nowo opracowywane i wymyślone na potrzeby Krajowego Planu Odbudowy, tylko zostały rozszerzone o zapisy dotyczące poszczególnych i szczegółowych projektów, które będą realizować reformy określone już w semestrze europejskim poprzez uzupełnienie tych informacji o wskaźniki i kamienie milowe, jeżeli chodzi o terminy realizacji poszczególnych przedsięwzięć.

Szanowni Państwo, zapisy dotyczące Komitetu Monitorującego, jego składu, zasad funkcjonowania zostały również określone w dokumencie, jakim jest Krajowy Plan Odbudowy, zostały przedstawione Komisji Europejskiej i zostały one z Komisją Europejską uzgodnione i wynegocjowane. Te zapisy, które zostały określone w Krajowym Planie Obudowy, zostały również przeniesione na grunt przedstawianej państwu ustawy, a więc te kompetencje, skład Komitetu Monitorującego też jest wynikiem uzgodnień prowadzonych z państwem na różnych etapach i jest odzwierciedleniem tego, co zostało już przedstawione do uzgodnień z Komisją Europejską.

Szanowni Państwo, Krajowy Plan Odbudowy nie zawiera żadnej listy projektów indykatywnych. Nie ma czegoś takiego, jak lista projektów indykatywnych. W Krajowym Planie Odbudowy zostały przedstawione reformy oraz przedsięwzięcia określone bardzo ogólnie, w ramach których będą realizowane poszczególne reformy, wraz z realizacją i owskaźnikowaniem poszczególnych przedsięwzięć.

Jeżeli chodzi o kwestie związane z zasadą DNSH, to, Szanowni Państwo, realizacja wszystkich projektów współfinansowanych ze środków polityki spójności, jak również środków Krajowego Planu Odbudowy jest objęta właśnie zasadą DNSH, czyli nie może być realizowany projekt, który znacząco oddziałuje na środowisko, pogarszając to środowisko. Szanowni Państwo, przepisy, które obowiązują w zakresie ustawy o środowisku, o udostępnianiu informacji, o inwestycjach, dalej obowiązują każdy realizowany projekt. Nie mogę więc zgodzić się z tym, że wyłączamy jakieś zapisy ustawy czy obowiązek informowania o realizowanych inwestycjach.

Szanowni Państwo, jeżeli chodzi o kwestie horyzontalne, to ustawa ich nie reguluje, dlatego że one zostały uregulowane przez stosowne rozporządzenia, które to rozporządzenia stosuje się wprost. A więc tam są odniesienia do zapisów tych rozporządzeń i aktów prawnych.

Szanowni Państwo, nie mogę się zgodzić z tym, że przedstawiamy państwu ustawę bez uzgodnionej umowy partnerstwa. Przede wszystkim, tak jak powiedzieliśmy, większość przepisów dotyczących polityki spójności, a umowa partnerstwa odnosi się do środków polityki spójności, to są przepisy, które mają zastosowanie w perspektywie 2014–2020 i są one przeniesione na perspektywę 2021. Ponieważ negocjacje z Komisją Europejską zapisów umowy partnerstwa, zarówno techniczne, jak i formalne, które rozpoczęliśmy w tamtym roku, stanowią potwierdzenie tego, co ma miejsce w zapisach przedstawionej państwu ustawy, to kwestie dotyczące zasady partnerstwa zostały z Komisją Europejską uzgodnione i zapisane w przedstawionej ustawie.

Jeżeli chodzi o kwestie związane z negatywną oceną w przypadku polityki spójności, czyli art. 56, to, Szanowni Państwo, powiem, że ten zapis funkcjonował już w perspektywie 2014–2020. On daje możliwość złożenia przez beneficjenta protestu w przypadku, kiedy dostępność środków się wyczerpała; beneficjent ma prawo złożenia protestu. Jeżeli sąd uzna, że w wyniku oceny, która miała miejsce, zaszły nieprawidłowości ze strony instytucji oceniającej, to beneficjent może ubiegać się o odszkodowanie dla takiego projektu. A więc jest to zapis, który pozwala beneficjentowi dochodzić swoich praw przed sądem. Jeżeli sąd uzna, że zaszły nieprawidłowości w ocenie takiego projektu – oczywiście tutaj brak środków nie jest podstawą, chodzi o nieprawidłowości merytoryczne w ocenie złożonej dokumentacji projektowej – to wtedy beneficjentowi przysługuje odszkodowanie, pomimo tego, że środki na dany konkurs, pula środków, alokacja została wyczerpana.

Nie do końca zrozumiałam te kwestie dotyczące zachowania poufności, więc chciałabym poprosić o wyjaśnienie. Szanowni Państwo, w tych wszystkich informacjach, które zostały przedstawione w końcowej wypowiedzi, przede wszystkim jeśli chodzi o to finansowanie pomostowe… Szanowni Państwo, celem zapisów tego artykułu jest zapewnienie takiego strumienia finansowego, który będzie pomostem, jeśli chodzi o środki przekazywane przez Komisję Europejską, ponieważ środki na realizację Krajowego Planu Odbudowy będą przekazywane w postaci refundacji. A więc najpierw te środki trzeba wyłożyć z budżetu państwa, budżetu samorządu, przedstawić Komisji Europejskiej informacje o zrealizowanym kamieniu milowym, a dopiero na podstawie tej informacji, złożonego wniosku o płatność, przedstawionych wskaźników zostaną wypłacone państwu członkowskiemu środki za realizację reform określonych w Krajowym Planie Odbudowy. Dlatego też potrzebujemy takiego pomostu, który będzie niwelował opóźnienia inwestycyjne, niwelował opóźnienia w przekazywaniu środków przez Komisję Europejską, tak aby nie zatrzymywać procesu inwestycyjnego.

Jeżeli chodzi o kwestie związane z mechanizmem mediacji, to ponieważ jest to mechanizm dość mocno skomplikowany, myślę, że przedstawiciel Ministerstwa Finansów, instytucji audytowej będzie w stanie lepiej wytłumaczyć cały ten proces, to, na czym on polega i jak będzie realizowany. Widzę, że pan Dominik Zalewski podnosi rękę, więc jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to co do mechanizmu mediacji przekazałabym głos panu Dominikowi.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo, Pani Minister.

Uprzejmie informuję, że jesteśmy już 3 minuty po czasie, dlatego że o 18.00 zaczynają się następne posiedzenia komisji, tak że bardzo proszę przedstawiciela Ministerstwa Finansów, żeby w naprawdę dwóch zdaniach odpowiedział na tę wątpliwość. Zaraz potem przejdziemy do głosowań. Panią legislator proszę o propozycje dotyczące sposobu kolejności głosowania. Tam, gdzie się da pogrupować głosowania, to bardzo o to proszę.

Bardzo proszę, oddaję głos przedstawicielowi Ministerstwa Finansów.

Dyrektor Departamentu Audytu Środków Publicznych w Ministerstwie Finansów Dominik Zalewski:

Dziękuję bardzo. Dziękuję, Panie Przewodniczący, dziękuję, Pani Minister.

W dwóch zdaniach…

(Głos z sali: Słabo słychać.)

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Nie słychać pana, bardzo prosimy o mówienie bliżej mikrofonu.)

Dobrze. Czy teraz jest lepiej?

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Teraz jest doskonale, dziękuję.)

Okej. Proszę państwa, w dwóch zdaniach. Wprowadzenie mediacji prowadzi do naruszenia rozporządzenia ogólnego, dokładnie chodzi o art. 71 i 77, naruszenia niezależności instytucji audytowej, naruszenia międzynarodowych standardów audytu, zasad rzetelności i obiektywizmu. Komisja Europejska oczekuje od instytucji audytowej przeprowadzenia badania i potwierdzenia prawidłowości dokonania wydatków. Jeżeli taki wymóg stawiany instytucji audytowej nie zostanie zrealizowany, to grozi nam zawieszenie płatności dla państwa członkowskiego. Jest tylko i wyłącznie jedna instytucja audytowa i realizacja jej zadania zostanie zakwestionowana. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

To teraz przechodzimy do głosowania nad poprawkami. Bardzo proszę panią mecenas.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Panie Przewodniczący, żeby ułatwić i troszeczkę uprościć, to zaczęlibyście państwo, jeśli mogę zasugerować, od głosowania nad poprawkami merytorycznymi. Te poprawki w żadnym zakresie się nie wykluczają, dlatego będzie można je w pewien sposób pogrupować. Wydaje się, że poprawka do artykułu… Mówię teraz o poprawkach pana senatora Pęcherza. Nad poprawką do art. 34 należy głosować łącznie z poprawką do art. 36 ust. 4… Przepraszam, mamy tutaj najpierw poprawkę do art. 17, to jest zmiana terminu. A więc może najpierw ten art. 17.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Czyli zaczynamy od poprawki do siedemnastego.)

Tak, a potem do art. 34 i 36.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

To zróbmy w ten sposób: poprawka, pół zdania informacji i głosowania.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Dobrze, czyli najpierw art. 17 ust. 2. Tutaj jest zmiana terminu na odpowiedź na zaproszenie do składu Komitetu Monitorującego dla organizacji jednostek samorządu terytorialnego, organizacji związkowych i pracodawców, oraz organizacji pozarządowych – wydłużenie z 14 dni do 30 dni.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Kto jest za przyjęciem poprawki? Proszę o podniesienie…

(Senator Marek Komorowski: Panie Przewodniczący, czy można jeszcze prosić o zdanie strony rządowej? Krótko.)

Ja myślę, że pani minister się odniosła, ale może faktycznie nie tak jednoznacznie. To za każdym razem będę prosił panią minister o opinię: za lub przeciw. To faktycznie w tym trybie…

Bardzo proszę panią minister.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Szanowni Państwo, tak jak wskazywałam, termin realizacji wdrażania Krajowego Planu Odbudowy jest znacznie krótszy niż polityki spójności, więc… A, przepraszam to jest do polityki spójności. Ale tutaj jest kwestia tego, żeby instytucje zarządzające, które będą powoływać komitety monitorujące, miały czas na wdrażanie tych rozwiązań, więc sugeruje się pozostawienie terminu czternastodniowego.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Tak. Będziemy prosili o odpowiedź, czy ministerstwo jest za czy przeciw.

Poddaję pod głosowanie tę poprawkę.

Kto jest za jej przyjęciem?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Proszę o łączny wynik.

(Głos z sali: Pan senator Kleina nie dostał tabelki do głosowania.)

Nie jesteśmy w stanie określić wyników głosowania, dlatego powtórzymy głosowanie. Tamto unieważniamy i ponownie pytam państwa, kto jest za przyjęciem poprawki do art. 17. Kto za?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Teraz łączny wynik proszę.

(Rozmowy na sali)

Czy to jest już łączny wynik? Tak?

(Głos z sali: Tak, tak.)

Wynik głosowania to: 13 – za, 6 – przeciw, 0 wstrzymujących się.

Prosimy o następną poprawkę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Teraz dwie poprawki. Pierwsza jest do art. 34, w którym dodaje się ust. 2. Dotyczy on zintegrowanych inwestycji terytorialnych, które miałyby być realizowane w miejskich obszarach funkcjonalnych wyznaczonych w wyniku zawarcia porozumienia terytorialnego, o którym mowa w art. 14rb ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Druga poprawka jest do art. 36. W ust. 4 jest uzupełnienie, że warunkiem realizacji innego instrumentu terytorialnego jest opracowanie strategii terytorialnej również przez porozumienie terytorialne, o którym mowa w art. 14rb ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Łączne głosowanie.

(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel: Tak.)

Kto jest za przyjęciem poprawek?

(Głos z sali: Jeszcze pani minister.)

Aha, przepraszam, pani minister. Za czy przeciw?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Przeciw. Dziękuję bardzo.

Teraz już zwracam się do państwa senatorów.

Kto jest za przyjęciem poprawek?

Kto jest przeciw?

I teraz łączny wynik… Przepraszam. Kto się wstrzymał?

13 – za, 7 – przeciw, 0 wstrzymujących się. Poprawka została przyjęta.

Proszę, następna.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Teraz kolejne dwie poprawki, nad którymi również powinno być głosowanie łączne. To będzie poprawka do art. 108 pkt 6. W art. 14la w pkcie 1 po wyrazach „administracji rządowej” dodaje się wyrazy „zarząd województwa, albo związek ZIT”. Chodzi o zmianę definicji instytucji odpowiedzialnej za realizację inwestycji poprzez włączenie do jej zakresu zarządu województw i związku ZIT. Druga poprawka, nad którą będzie głosowanie łącznie z pierwszą, to jest poprawka do art. 108 pkt 6. Jest to zmiana w art. 14lc w ust. 3 i dodanie ust. 4a, który to przepis przyznaje upoważnienie do uregulowania kwestii związanych z pomocą publiczną zarządowi województwa lub związkowi ZIT.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Opinia rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawek?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Czekamy na głosy osób pracujących zdalnie. Bardzo proszę o pewną dyscyplinę z państwa strony, bo jesteśmy już mocno opóźnieni.

Wynik głosowania: 13 – za, 7 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.

Prosimy o następną poprawkę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Kolejna poprawka. W art. 108 pkt 6, w art. 14lb w ust. 1 jest uzupełnienie. Poprawka zmierza do tego, żeby projekt planu rozwojowego był opracowywany zgodnie z zasadami określonymi w art. 8 rozporządzenia ogólnego.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Opinia ministerstwa.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Dziękuję.

Wynik jest identyczny jak poprzednio: 13 – za, 7 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.

Proszę o następną poprawkę.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Kolejna poprawka. W art. 108 pkt 6, w art. 14ll skreśla się ust. 4, a w ust. 8 wyrazy „wykaz inwestycji” zastępuje się wyrazami „wykaz rodzajów inwestycji”. To jest poprawka mająca na celu rezygnację z przepisu, który przewiduje utworzenie rezerwy celowej na wsparcie o charakterze bezzwrotnym.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Opinia ministerstwa.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Wynik według tego samego schematu: 13 – za, 7 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.

Następne poprawki.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Następna poprawka do art. 108 pkt 6. W art. 14lj w ust. 1 w pkcie 3 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się wyrazy „jednostka wspierająca plan rozwojowy”.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Opinia ministerstwa.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Wynik taki, jak poprzednio: 13 – za, 7 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Kolejna poprawka do art. 108 pkt 6. W art. 14lk w ust. 11 dodaje się pkty 1a–1c – to jest poprawka, która zmierza do poszerzenia katalogu zadań Komitetu Monitorującego – dotyczące zatwierdzania kryteriów wyboru przedsięwzięć, monitorowania wyboru przedsięwzięć i zatwierdzania kryteriów udzielania wsparcia bezzwrotnego oraz o charakterze bezzwrotnym, o których mowa w art. 14ll. Jednocześnie ta poprawka dodaje przepis, który stanowi, że Komitet Monitorujący może na wniosek instytucji odpowiedzialnej za realizację inwestycji, a także na wniosek przedstawicieli podmiotów, o których mowa w ust. 3 w pktach 6–10, powołać zespół roboczy do spraw określonych w ust. 11 w zakresie inwestycji albo reformy.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Proszę o opinię rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Wynik głosowania jest identyczny, jak w poprzednich głosowaniach: 13, 7, 0.

Proszę bardzo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Teraz będzie pakiet poprawek, to będzie 5 poprawek, których celem jest rezygnacja z przepisów umożliwiających emisję obligacji przez Polski Fundusz Rozwoju w przypadku, gdy Komisja Europejska nie przekaże płatności wkładu finansowego z Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. To będzie poprawka do art. 108 pkt 6: w art. 14ll w ust. 1 trzeba będzie skreślić odesłanie do art. 16a. Podobnie w art. 108 w pkcie 6, w art. 14ln. Dalej jest ta główna poprawka: w art. 126 skreśla się pkt 3, następnie jest konsekwencja, czyli skreślenie ust. 2 w art. 137 i skreślenie art. 144. To będzie pakiet 5 poprawek.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Proszę o opinię rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawek?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Dziękuję.

Wynik głosowania: 13 – za, 7 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.

Proszę następne.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Kolejna poprawka do art. 108 pkt 6. W art. 14lz dodaje się ust. 2, który przewiduje, że do objęcia wsparciem z planu rozwojowego mogą być wybrane również przedsięwzięcia będące projektem wybranym do dofinansowania w rozumieniu art. 42 ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027, wybranym w trybie tej ustawy.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Opinia rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Wynik głosowania: 13, 7, 0.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

I ostatnia poprawka z pakietu poprawek pana senatora Pęcherza to jest poprawka do art. 118. Chodzi o kwestię mediacji w ramach prowadzenia postępowania audytowego.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Opinia rządu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak:

Przeciw.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Przeciw.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem poprawki?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

12 głosów za, 7 – przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.

Teraz poprawki legislacyjne. Jeżeli można je jakoś pogrupować, to będę zobowiązany.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Iwona Kozera-Rytel:

Moja propozycja jest taka, żeby podzielić te poprawki na dwie grupy: te poprawki, które uzyskały pozytywną rekomendację rządu, czyli szósta, dziesiąta z modyfikacją i dwunasta, a w osobnym głosowaniu – pozostałe poprawki.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Czy jest zgoda na taki tryb głosowania? Nie ma głosów przeciw.

Przechodzimy do głosowania nad poprawkami uzgodnionymi. Przypomnę: szósta, dwunasta i dziesiąta z korektą.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych trzech poprawek?

Dziękuję.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Zapewne jestem w stanie przewidzieć wynik głosowania, ale poczekam grzecznie.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: 18 – za, 1 – przeciw, 1 wstrzymujący się.)

O, to bym się pomylił: 18 – za, 1 – przeciw, 0 wstrzymujących się od głosu.

Teraz grupa poprawek nieuzgodnionych, czyli wszystkie pozostałe. Przypomnę, że razem było ich 13, a więc to jest grupa 10 poprawek.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dobrze. Kto jest za przyjęciem tych poprawek legislacyjnych? Proszę o podniesienie ręki do góry.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

15 – za, 5 – przeciw, nikt się nie wstrzymał. Poprawki zostały przyjęte.

Teraz przechodzimy do głosowania nad całością ustawy z przyjętymi poprawkami.

(Głos z sali: To są poprawki pani senator Jazłowieckiej?)

Tak, przejęła je pani senator Danuta Jazłowiecka.

Kto jest za przyjęciem ustawy w całości z poprawkami?

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Teraz już nie zgaduję.

20 głosów za, 0 – przeciw, 0 wstrzymujących się. Ustawa została przyjęta z poprawkami.

Na senatora sprawozdawcę proponuję pana senatora Janusza Pęcherza. Rozumiem, że jest zgoda. Bardzo dziękujemy panu senatorowi Pęcherzowi.

Zamykam posiedzenie komisji.

Dziękuję bardzo wszystkim uczestnikom i gościom.

(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 24)