Komisje senackie
Zapis stenograficzny
– wspólne posiedzenie Komisji Środowiska (47.),
oraz Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności (53.)
w dniu 17 czerwca 2021 r.
Porządek obrad:
1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (druk senacki nr 426, druki sejmowe nr 1243, 1254 i 1254-A).
(Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 02)
(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Komisji Środowiska Jadwiga Rotnicka)
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Szanowni Państwo, czy możemy zaczynać posiedzenie?
(Głos z sali: Tak, my jesteśmy gotowi.)
Posiedzenie jest właściwie zwołane w trybie pilnym w związku z przedłożeniem ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
Przedłożenie jest rządowe, jak rozumiem, tak?
Czy jest ktoś ze strony rządu?
(Głos z sali: Zdalnie.)
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Tak, potwierdzam.)
Zdalnie? To bardzo proszę…
(Senator Alicja Zając: Pan minister potwierdza…)
(Głos z sali: Pan minister Dziadzio. Ma pani…)
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Gdzie mam?
Aha, przepraszam bardzo.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Jestem zdalnie. Jestem zdalnie. Witam państwa bardzo serdecznie.)
Bardzo mi miło pana słyszeć, a przede wszystkim widzieć.
Jeśli można prosić… Proszę o przedstawienie intencji tej zmiany, tego, co ona spowoduje, i dlaczego ją wprowadzamy w takim pilnym trybie. Dziękuję bardzo.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:
Szanowni Państwo! Szanowna Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo Senatorowie!
Postaram się krótko przedstawić te intencje, tak jak pani przewodnicząca prosi. Projekt ustawy dokonuje zmiany w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. I to jest ustawa, która jest zwana ustawą o o.o.ś. Nowelizacja ustawy jedynie wprowadza zmiany w zakresie uchylenia lit. j i l w art. 72 ust. 2 pkt 2 tej ustawy. Uchylane przepisy ustawy o o.o.ś, o której już wspomniałem, pozwalały na jednokrotne przedłużanie koncesji na wydobywanie węgla kamiennego, węgla brunatnego oraz siarki rodzimej wydobywanej metodą otworową bez konieczności uprzedniego uzyskania decyzji środowiskowej. Przepisy te zostały wprowadzone do ustawy o o.o.ś. ustawą z dnia 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw i obowiązywały od dnia 29 sierpnia 2018 r. Celem wprowadzenia tych przepisów było zachowanie ciągłości prowadzenia wydobycia wymienionych kopalin poprzez jednokrotne przedłużanie wskazanych koncesji bez dodatkowych wymogów.
W 2020 r. zaistniał spór pomiędzy Republiką Czeską a Rzecząpospolitą Polską w związku z przedłużeniem koncesji na działalność wydobywczą w kopalni „Turów”. W uzasadnionej opinii Komisji Europejskiej z dnia 17 grudnia 2020 r., skierowanej do Republiki Czeskiej i do Rzeczypospolitej Polskiej w związku z tym sporem, wprost wskazano, że Rzeczpospolita Polska narusza prawo europejskie, stanowiąc w art. 72 ust. 2 ustawy o o.o.ś., że jednokrotne przedłużanie koncesji na wydobywanie węgla kamiennego o 6 lat nie podlega ocenie oddziaływania na środowisko. W związku z tym, że uchylane przepisy budzą wątpliwość właśnie co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92 z dnia 13 grudnia w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko, wnosimy o pilne uchylenie tych przepisów.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dziękuję bardzo za wyjaśnienie.
Chcę tylko poprawić czy jakby cofnąć swoje faux pas, że nikogo nie przywitałam, ale to tak szybko poszło, tak z marszu.
Poinformuję jeszcze tylko członków komisji, że w naszym posiedzeniu uczestniczy ze strony ministerstwa minister klimatu i środowiska, główny geolog kraju, który właśnie przed chwilą mówił do nas, pan Piotr Dziadzio. Zdalnie uczestniczy także pan Paweł Świerk z Ministerstwa Klimatu i Środowiska i pan Michał Kobyliński, też z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, z Departamentu Prawnego. Dziękuję bardzo.
Czy ktoś z państwa chciałby zadać pytanie?
Bardzo proszę.
Senator Wojciech Piecha:
Pani Przewodnicząca! Szanowni Senatorowie!
Mam pytanie do pana ministra. W 2018 r. te przepisy znalazły się w ustawie, w związku z czym można było przedłużyć termin obowiązywania koncesji jednorazowo i takie działania były podjęte dla kopalń węgla kamiennego. Czy te koncesje będą obowiązywały w takim kształcie, w jakim zostały udzielone? Dziękuję.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Bardzo proszę, Panie Ministrze.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:
Tak, będą obowiązywały.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Senator Gawłowski chce zabrać głos, bardzo proszę. Zdalnie, tak?
(Głos z sali: Tak.)
Zdalnie. Bardzo proszę.
(Głos z sali: Niech włączy mikrofon.)
Zwracam się do pana senatora Gawłowskiego o włączenie mikrofonu, żeby mógł zadać pytanie.
Senator Stanisław Gawłowski:
A, już. Przepraszam bardzo, jeszcze raz powtórzę. Mądry Polak po szkodzie, chciałoby się powiedzieć, bo…
(Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka: I proszę troszeczkę głośniej mówić.)
W 2018 r. przy okazji tej zmiany wielu z nas podnosiło, że jest to niezgodne z prawem europejskim, ale wtedy większość parlamentarna w Sejmie mówiła, że to jest zgodne. I dzisiaj, po kilku latach okazuje się, że wracamy do rozstrzygnięć i dyskusji, która wtedy się pojawiła.
Mam pytanie do pana ministra, bo, jak zrozumiałem, już istnieje spór z Czechami wynikający z tejże regulacji. Proszę powiedzieć, jakie konsekwencje nam grożą, nam, tj. Polsce i dlaczego jest taki pośpiech. Ustawa jest wprowadzana w trybie pilnym do Sejmu, Senat praktycznie dzień później zajmuje się ustawą. Dlaczego rządowi tak bardzo zależy na tym, żeby ona została uchwalona jeszcze na tym posiedzeniu Senatu? Nie mogliśmy poczekać kilku tygodni, żeby rzeczywiście dobrze przyjrzeć się wszystkim zapisom? Ja wiem, że one nie są skomplikowane, ale konsekwencje są skomplikowane i daleko idące, więc warto by było przeanalizować sprawy, które wynikają właśnie z konsekwencji zapisów tejże ustawy. Proszę o informację o tym – jeszcze raz powtórzę – dlaczego tak bardzo zależy państwu na pośpiechu.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dziękuję bardzo.
Czy ktoś z państwa jeszcze chciał zabrać głos lub zadać pytanie? Nie widzę…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Kto zdalnie?
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Bardzo proszę.
Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska:
Przepraszam, to nie będzie w trybie pytania, chciałabym tylko wyrazić stanowisko Biura Legislacyjnego – w dowolnym momencie, na życzenie pani przewodniczącej. Chciałabym się wypowiedzieć.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Oczywiście, oczywiście. Bardzo proszę.
Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska:
Dziękuję bardzo.
Szanowni Państwo!
Biuro Legislacyjne nie ma zastrzeżeń legislacyjnych do tej ustawy, natomiast chcielibyśmy wyjaśnić pewną wątpliwość. Otóż, tak jak powiedział pan minister, ustawa skreśla regulacje pozwalające na jednokrotne przedłużanie koncesji bez konieczności uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach na wydobywanie węgla kamiennego, węgla brunatnego oraz siarki rodzimej wydobywanej metodą otworową. I to są te regulacje w pktach od lit. j do lit. l w art. 72 ust. 2 pkt 2. Jednakże w tym art. 72 pozostaje lit. f, która z kolei daje możliwość jednokrotnego wydłużania terminu obowiązywania koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów oraz wydobywanie węglowodorów ze złóż. Wydaje się, że jest to w sumie regulacja bliźniacza do tej, którą uchylamy…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
W związku z tym pytanie biura jest takie: czy tutaj nie doszło do pewnego przeoczenia? Czy przepis z lit. f również nie powinien być uchylony? Dziękuję bardzo.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na pytanie, czy to jest przeoczenie, czy pozostawienie tego zapisu jest celowe.
Pan minister Dziadzio.
(Głos z sali: Nie słychać.)
Halo? Proszę pana ministra o włączenie mikrofonu.
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Nie mamy połączenia ze stroną ministerialną.
Proszę o włączenie mikrofonu.
(Głos z sali: I odpowiedź.)
No i o odpowiedź, oczywiście.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: A teraz, Szanowni Państwo? Halo?)
Tak, teraz słyszymy pana.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: O, dobrze. Bardzo przepraszam.)
A słyszał pan, Panie Ministrze, poprzednią wypowiedź?
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Tak, tak, tak. Słyszałem.)
Dobrze. Bardzo proszę.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:
Pierwsza sprawa. Nie jest to przeoczenie z naszej strony, niemniej jednak ten zapis, który był przez panią legislator cytowany, nie miał zastosowania nigdy, w żadnym przypadku przy okazji zmiany koncesji, więc on nie stanowi dla nas… dlatego nie był brany pod uwagę. Nie znalazł w ogóle zastosowania w przypadku zmiany koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie węglowodorów od momentu jego wprowadzenia, tak że on nie stanowi dla nas żadnego problemu i na pewno nie znajdzie. Nie stanowi również problemu kwestia jego ewentualnego późniejszego usunięcia. Odpowiadam tu na pytanie pani legislator.
Z kolei co do pytania pana senatora Gawłowskiego o to, jakie konsekwencje… Tak jak powiedziałem, istnieje wątpliwość, czy te przepisy są tak naprawdę zgodne z prawem unijnym. A w związku z tym, że Komisja Europejska przyłączyła się do skargi czeskiej na działalność kopalni w Turowie… No, nie ukrywam, że takie wątpliwości nie powinny funkcjonować w obrocie prawnym w naszym obszarze, w związku z tym jest to naturalna konsekwencja, takie działania rządu. Chodzi o to, ażeby wszystkie wątpliwości, które były wcześniej, uchylić. Co do konsekwencji sprawy „Turowa”… Przepisy te nie miały zastosowania w przedłużeniu koncesji na eksploatację węgla brunatnego zarówno do 2026 r., jak i do 2044 r., więc tutaj nie widzimy konsekwencji, niemniej jednak wybiegamy tutaj wyobraźnią troszeczkę do przodu. Tak że to tyle tytułem wyjaśnienia.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dziękuję bardzo.
A czy pan minister nie uważa, że te węglowodory jednak powinny być też usunięte? Na razie ich nie ma i nie ma konieczności, ale zostawiamy jakąś furtkę, która może dopuszczać jakieś dywagacje.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:
Szanowna Pani Przewodnicząca, nie widzimy problemu, jeśli chodzi o usunięcie tych przepisów, w żaden sposób. To nawet było poprawką poselską wprowadzane do ustawy, niemniej jednak nie znalazło uznania w Wysokim Sejmie, w związku z tym jest taki status quo, jaki jest w tej chwili.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dziękuję bardzo.
Pan senator Pęcherz.
Senator Janusz Pęcherz:
Dziękuję bardzo.
Pani Przewodnicząca! Panie Ministrze!
Oczywiście jest to ustawa, którą musimy w moim rozumieniu szybko procedować, bo ona jest potrzebna. Ale tak przy okazji pytania pani przewodniczącej, ale też w nawiązaniu do tego, co robiliśmy miesiąc temu w Senacie. Przy okazji ustawy o dostępie do informacji, którą zmienialiśmy, dużo dyskutowaliśmy na temat różnych zapisów i wprowadzaliśmy poprawki. No, w prawie geologicznym i górniczym daliśmy sobie spokój i tam nie wprowadziliśmy żadnych, z kolei tam, gdzie je wprowadziliśmy, one i tak zostały odrzucone. Przestrzegam tak trochę, Panie Ministrze, że te zapisy, przede wszystkim dotyczące decyzji o natychmiastowej wykonalności… one się pojawią również za chwilę, jeżeli Unia Europejska w to się włączy. I okaże się, że decyzje o natychmiastowej wykonalności będą niezgodne z prawem europejskim. To taka moja uwaga. Dziękuję bardzo.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dziękuję.
Czy są jeszcze pytania?
(Głos z sali: Nie ma.)
Nie widzę.
Pani przewodnicząca też nie ma pytań? Nie ma.
Czy państwo bylibyście skłonni dołączyć do tego również węglowodory, tj. wykreślić je w zapisie?
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:
Tak, nie widzimy tutaj problemu.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Wobec tego dopiszemy także węglowodory, tylko będę musiała znać brzmienie. Bo to jest po przecinku, tak?
(Głos z sali: Nie, nie, to nie jest…)
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Jaki mamy tu zapis?)
Pani legislator, bardzo proszę.
(Wypowiedzi w tle nagrania)
Pan przewodniczący Pupa.
Senator Zdzisław Pupa:
W takim razie, jak rozumiem po konsultacjach z panem ministrem Dziadziem, trzeba zgłosić 2 poprawki. Jedna będzie do art. 1, który otrzyma brzmienie, że w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach działania na środowisko uchyla się też lit. f. A dalej w pkcie 2 w lit. i przecinek zastępuje się średnikiem i uchyla się lit. j–l. Tak?
(Głos z sali: Tak.)
I druga poprawka, do art. 2: wyrazy „lit. j–l” zastępuje się wyrazami „lit. f oraz lit. j–l”.
Pan minister Dziadzio wyraża na to zgodę?
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio:
Tak, tak.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Jest zgoda ze strony pana ministra.
Senator Zdzisław Pupa:
To zgłaszam te 2 poprawki. Proszę Wysokie Komisje o przyjęcie tych 2 poprawek.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dobrze.
Nie ma innych pytań. Minister zgodził się na przyjęcie tejże poprawki.
Pani legislator ją sformułuje, tak?
Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska:
Pani Przewodnicząca, będzie tak, jak pan senator…
(Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka: Tak jak pan przewodniczący powiedział.)
…jak pan senator przewodniczący przed chwilką przeczytał.
(Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka: Dobrze.)
To będą 2 poprawki. Jedna będzie nadawała nowe brzmienie art. 1, natomiast druga będzie dotyczyła art. 2. Jest to przepis przejściowy powiązany z art. 1 i musi uwzględniać również tę zmianę. I prosiłabym…
(Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka: Możemy łącznie przegłosować…)
…o łączne głosowanie.
Zastępca Przewodniczącego Jadwiga Rotnicka:
Dobrze.
Bardzo proszę państwa senatorów o wyrażenie swojej woli przez głosowanie.
Kto jest za wprowadzeniem tej drugiej poprawki?
(Głos z sali: 2 poprawek.)
Dwóch poprawek, tak.
(Głos z sali: 16 głosów za.)
Zdalnie też?
(Głos z sali: Nie, nie, jeszcze nie.)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymuje?
(Głos z sali: Nikt nie był przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.)
(Wypowiedź poza mikrofonem)
(Głos z sali: W sumie 20 senatorów było za, nikt nie był przeciw, 1 wstrzymał się od głosu.)
Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo za wyniki głosowania.
I teraz możemy przejść do przyjęcia całej przedłożonej uchwały…
(Senator Alicja Zając: Podając wynik głosowania, włącz mikrofon.)
Dobrze. Nie jestem wprawiona, bo ostatnio…
Wynik głosowania nad tymi poprawkami był następujący: 20 głosów za, nikt nie był przeciw i 1 senator wstrzymał się od głosu. Dziękuję bardzo.
No i teraz musimy przegłosować całą ustawę.
Kto jest za?
(Głos z sali: 16.)
Kto jest przeciw?
(Głos z sali: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Głos z sali: 1 senator.)
Dziękuję.
To w sumie ile?
(Głos z sali: 21 głosów za, nikt nie był przeciw, 1 senator wstrzymał się od głosu.)
Dziękuję.
Wobec tego komisja przyjęła ustawę z tymi poprawkami 21 głosami za, nikt nie był przeciw i 1 senator wstrzymał się od głosu.
Kto z państwa chciałby być sprawozdawcą?
(Senator Zdzisław Pupa: Pani senator Gawęda…)
Tak? Dobrze. Pani senator Gawęda będzie sprawozdawcą. Dziękuję bardzo.
Zamykam posiedzenie obydwu komisji.
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Piotr Dziadzio: Dziękujemy. Do widzenia.)