Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (32.)

w dniu 18 marca 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 335, druki sejmowe nr 860, 931 i 931-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 30)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jerzy Chróścikowski)

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Witając państwa, zapraszam do udziału w posiedzeniu.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 335, druki sejmowe nr 860, 931 i 931-A)

Mamy dzisiaj w porządku obrad jeden punkt: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw – druki sejmowe nr 860, 931, 931-A i druk senacki nr 335.

Witam osoby, które reprezentują dzisiaj rząd. Z Ministerstwa Finansów jest pani Maria Rutka, dyrektor Departamentu Podatków Akcyzowych – witam serdecznie. Jest pan Cezary Komorowski, naczelnik wydziału w Departamencie Podatku Akcyzowego w Ministerstwie Finansów, oraz pan Norbert Gocel, główny specjalista w Departamencie Podatku Akcyzowego w Ministerstwie Finansów – witam. Jest pan Robert Michalski, zastępca dyrektora Departamentu Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej, Ministerstwo Finansów. Jest z nami również pani Joanna Trybus, zastępca dyrektora Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, oraz pan Łukasz Goździk kierujący Wydziałem Zorganizowanych Form Współpracy w Departamencie Przetwórstwa i Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Te osoby zostały… Jest jeszcze jedna pani – Katarzyna Średnicka, naczelnik Wydziału Produktów Roślinnych w Departamencie Przetwórstwa i Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pozostałe osoby są z nami zdalnie, witam je wszystkie. Rozumiem, że się z nami łączą.

Jak już mówiłem, upoważnione osoby z Ministerstwa Finansów i z ministerstwa rolnictwa… Przykro, że panowie ministrowie nie mogą uczestniczyć…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A, jest pan minister. Miło mi. W piśmie było napisane, że ministerstwo będzie reprezentował dyrektor. Witam ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

Pozwolicie państwo, że odczytam formułę. Posiedzenie prowadzimy z udziałem senatorów oraz gości obradujących w sposób zdalny.

Informuję, że osoby wykonujące zawodowo działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa… Czy takie osoby są na sali? Jeśli tak, to proszę o zgłoszenie się. Nie ma.

W związku z tym dla państwa informacji… To nie pierwsze posiedzenie zdalne, ale ci, którzy są z nami po raz pierwszy… Obradujący zdalnie proszeni są o nieuruchamianie aplikacji do połączenia zdalnego, gdyż prowadzić to będzie do sprzężeń akustycznych. Proszę nie używać aplikacji na sali.

Chciałbym też sprawdzić, czy wszyscy senatorowie, którzy chcieli wziąć udział w posiedzeniu komisji w sposób zdalny, zostali już do niego włączeni.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jest kworum.

Prosiłbym, żeby… Chciałbym obecnie sprawdzić, czy goście, którzy chcieli uczestniczyć w posiedzeniu komisji w sposób zdalny, zostali już włączeni do posiedzenia.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak.

Wszystkich państwa senatorów oraz gości obradujących zdalnie proszę o upewnienie się, czy państwa iPady lub komputery są podłączone do zasilania, a kamery w nich – włączone. Proszę także zapewnić takie położenie iPada, komputera oraz obiektywu kamery, aby byli państwo widoczni podczas połączenia.

Zapisywanie się do głosu przez senatorów oraz gości biorących udział w posiedzeniu w sposób zdalny może nastąpić przez czat w aplikacji lub werbalnie. Zabranie głosu przez senatora lub gościa biorącego udział w posiedzeniu komisji w sposób zdalny będzie możliwe dopiero po jego udzieleniu przez przewodniczącego komisji. Przed zabraniem głosu proszę państwa o samodzielne włączanie mikrofonów. Po skończonej wypowiedzi proszę wyłączyć mikrofon.

Myślę, że tyle uwag wystarczy. Jak będziemy głosować, to ewentualnie przedstawię dalsze informacje.

W tej chwili prosiłbym pana ministra o krótką informację. Nasza komisja zajmie się szczegółami dotyczącymi obrotu tytoniu ze względu na to, że inne komisje zajęły się już tym ogólnym… Zrobiła to komisja finansów. Nas interesuje głównie sprawa tytoniu, to jest temat dla naszej komisji.

Prosiłbym może pana ministra rolnictwa… Wiem, że stanowisko, które było prezentowane, to stanowisko uzgodnione z ministerstwem rolnictwa. Jeśli mogę, to prosiłbym pana ministra o krótkie poinformowanie nas o wszystkim.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Rzeczywiście były uzgodnienia z Ministerstwem Finansów w tym zakresie. Wiodący w tej sprawie jest minister finansów, ale przedstawimy swoje stanowisko. Prosiłbym o przekazanie szczegółów przez moich współpracowników.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Joanna Trybus:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Szanowni Państwo!

W trybie konsultacji publicznych Ministerstwo Rolnictwo i Rozwoju Wsi zgłosiło propozycję doprecyzowania pewnych zapisów. Obecnie z przepisów ustawy mamy wyłączone grupy producentów rolnych zajmujących się produkcją suszu tytoniowego. Nie ma organizacji producentów rolnych. Dla uściślenia: jest kilka form organizowania się producentów w oparciu o przepisy unijne i w oparciu o przepisy krajowe. W oparciu o przepisy krajowe tworzone są grupy producentów rolnych. Obecnie w sektorze tytoniu jest ich 10. Zrzeszają one ponad 60% plantatorów suszu tytoniowego, czyli surowca tytoniowego. Przepisy unijne pozwalają na tworzenie organizacji producentów rolnych. My w swych przepisach, czyli w przepisach ministra rolnictwa i rozwoju wsi, wprowadziliśmy możliwość powstawania form w postaci organizacji producentów rolnych i określiliśmy minimalną liczbę członków. Fakt faktem, że przepisy dotyczące grup producentów rolnych nie są kompatybilne w odniesieniu do organizacji producentów rolnych. Obecnie w przepisach krajowych mamy wprowadzony wymóg w przypadku tworzenia się grup producentów rolnych w oparciu o surowiec tytoniowy – minimum 25 członków. Jeśli chodzi o organizacje producentów rolnych, jest to minimum 10 członków. Jesteśmy już w trakcie doprecyzowywania i zmiany. Celem jest to, żebyśmy mieli wspólną bazę, w oparciu o taką samą liczbę członków, jeśli chodzi o zakres tworzenia się. Wychodzimy, że tak powiem, naprzeciw w kontekście przyszłej polityki rolnej. W oparciu o przepisy unijne tylko organizacje producentów rolnych będą mogły ubiegać się o pomoc. Mówię tu chociażby o rozporządzeniu nr 1308 z 2013 r., czyli rozporządzeniu dotyczącym wspólnej organizacji producentów rolnych.

Co więcej, polityka rolna – mam tutaj na myśli wspólną organizację rynków rolnych – dopuszcza pewne formy pomocy tylko w przypadku organizacji producentów rolnych, ale nie dopuszcza w przypadku zorganizowanych form tworzonych w oparciu o przepisy krajowe. W związku z tym wewnętrznie, w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęliśmy dyskusję nad doprecyzowaniem, przedefiniowaniem grup producentów rolnych na organizacje producentów rolnych. Nic się nie zmieni, jeśli chodzi o zakres pomocy. To tylko kwestia nazewnictwa. Chodzi o to, żebyśmy to doprecyzowali i mówili o tych samych formach. Stąd nasza propozycja zgłoszona ponad rok temu w trybie konsultacji publicznych, żeby doprecyzować… Pomimo odmiennej nazwy chodzi o te same formy, czyli grupy producentów rolnych i organizacje producentów rolnych. Dzisiaj nie ma ani jednej organizacji producentów rolnych utworzonej w innym sektorze niż sektor owoców i warzyw. W związku z tym wychodzimy tu naprzeciw, żeby w oparciu o te same przepisy… Nic się nie zmienia, są te same wymogi, musi być przepuszczone 100% surowca suszu tytoniowego zarówno przez grupę producentów rolnych, jak i przez organizację producentów rolnych, aby mogła być ona wyłączona z przepisów o podatku akcyzowym. Nic się tu nie zmienia. Jest to kwestia tylko tego, żebyśmy te sprawy doprecyzowali, uspójnili. Należy tutaj doprecyzować jeszcze jedno. Czy to grupę producentów rolnych, czy to organizację producentów rolnych tworzą tylko i wyłącznie plantatorzy w świetle zapisów o ubieganiu się o wyłączenie z ustawy o podatku akcyzowym. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Mnie to wyjaśnienie wystarcza.

Jest jeszcze pytanie do przedstawicieli Ministerstwa Finansów. Jest tu pełna aprobata tego. Tak?

Dyrektor Departamentu Podatku Akcyzowego w Ministerstwie Finansów Maria Rutka:

Tak, oczywiście, jest pełna aprobata. Uzgodnienia trwały dosyć dawno. Rzeczywiście wszystkie wymogi, jakie dotyczą producentów odnośnie do podatku akcyzowego, dotyczą również organizacji producenckich. Chodzi o te wszystkie obostrzone warunki.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Oczywiście pisało do mnie parę organizacji, które wnoszą zastrzeżenia do tego zapisu. Rozumiem, że wyjaśnienia są już przekazane.

Otwieram dyskusję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Nie widzę chętnych.

Czy ktoś z obradujących zdalnie?

(Głos z sali: Nie, na razie nie ma chętnych.)

Nie ma.

Czy ktoś z gości?

(Głos z sali: Nie ma…)

(Senator Zdzisław Pupa: Pan przewodniczący musi.)

Ktoś z gości? Nie.

W związku z tym, że nie ma więcej pytań, mimo że tylu chętnych zapisało się zdalnie, rozumiem… Ja nie wnoszę żadnych uwag, koledzy nie wnoszą uwag, więc stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Rozumiem, że poprawki, które zostały przyjęte na innym posiedzeniu komisji, będą procedowane na posiedzeniu plenarnym.

Stawiam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Czy są inne wnioski?

(Senator Zdzisław Pupa: Nie ma.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Kto?

(Głos z sali: Przemysław Noworyta.)

Jest jednak chętny do zabrania głosu. Pan Przemysław Noworyta. Proszę, udzielam głosu. Można włączyć mikrofon.

Przedstawiciel Polskiego Związku Plantatorów Tytoniu Przemysław Noworyta:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Przepraszam bardzo, że tak późno się włączam, ale miałem problem. Zanim pan przewodniczący zaaprobował…

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Tak, proszę. Udzielam głosu.)

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie! Panie Ministrze!

Polski Związek Plantatorów Tytoniu nie zgadza się z logiką przedstawioną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jeżeli chodzi o organizacje producentów. Mamy taką oto sytuację. Tytoń jest dosyć specyficznym produktem. W Polsce – śmiem twierdzić, że chyba tylko w Polsce – kwestie z nim związane są uregulowane m.in. przepisami ustawy akcyzowej. Wszelkie rozwiązania, jakie zostały wprowadzone albo będą obecnie wprowadzone, będą rzutowały na obrót suszem tytoniowym. Pewne implikacje mogą być dosyć niekorzystne, jeśli chodzi o umożliwienie organizacjom producentów suszu tytoniowego wejście na rynek.

Przypomnę może krótko historię. Celem wprowadzenia regulacji akcyzowych było ograniczenie nielegalnego obrotu suszem tytoniowym wykorzystywanym do nielegalnej produkcji tytoniowej. Jak słusznie wskazała pani dyrektor, mamy dzisiaj 9 grup producenckich, które podlegają przepisom ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o organizacji niektórych rynków rolnych. Powiem, że są to przepisy dosyć restrykcyjne. Myśmy je wdrożyli i już od dłuższego czasu funkcjonujemy na bazie tych przepisów akcyzowych. Obrót suszem tytoniowym w Polsce na etapie pomiędzy producentem, czyli plantatorem, tudzież grupą producentów, a odbiorcą jest ściśle regulowany i monitorowany.

Szanowni Państwo, jak powszechnie wiadomo, specyfika suszu powoduje, że w zasadzie nie nadaje się on do obrotu detalicznego, jak np. owoce czy warzywa, bez dalszego przetwarzania. Jak powiedziałem, jest 9 grup producenckich. Zarówno grupy, jak i związki producentów wywodzą się z tradycyjnych organizacji społecznych reprezentujących plantatorów. Mamy wieloletnią historię. Oprócz grup funkcjonują na rynku pośredniczące podmioty tytoniowe i indywidualni producenci. Na przestrzeni ostatnich lat – tutaj znów sięgam do historii – Ministerstwo Finansów zaproponowało, w związku z faktem, że w kraju istniała szara strefa obrotu suszem tytoniowym, wprowadzenie instytucji pośredniczących podmiotów tytoniowych. Trzeba było tylko zgłosić chęć prowadzenia takiej działalności. Przed 2016 r. było 320 PPT-ów zarejestrowanych w Ministerstwie Finansów, pośredniczących podmiotów tytoniowych. Był totalny chaos. Tytoń był w zasadzie dostępny wszędzie i dla każdego, szara strefa kwitła. I m.in. dlatego w 2016 r. ministerstwo zdecydowało się na wprowadzenie dosyć restrykcyjnych przepisów i zweryfikowało możliwość funkcjonowania PPT-ów. Konieczne stały się sprawozdania finansowe i wielomilionowe zabezpieczenia akcyzowe. Szanowni Państwo, skutkiem tego na rynku, jeśli się nie mylę, zostało 13–14 pośredniczących podmiotów tytoniowych. Cała reszta z tych 320 nagle się rozprysła, zakończyła działalność bądź też przeniosła działalność do krajów ościennych, takich jak Niemcy, Litwa, Łotwa.

Proponowana zmiana w ustawie, związana z umożliwieniem funkcjonowania organizacji producentów w sektorze tytoniowym, naszym zdaniem może się przyczynić do tworzenia – przepraszam za wyrażenie – sztucznych tworów i doprowadzić do stanu, w którym liczba podmiotów operujących na rynku suszu będzie tak duża, że aż trudna do skontrolowania. Szanowni Państwo, jesteśmy już trochę na rynku jako grupy producenckie, jako związki i widzimy taką oto możliwość, że nowe organizacje będą tworzone jedynie w celu obejścia zabezpieczeń akcyzowych określonych w ustawie. Bo czymże będą się różnić te organizacje… Przypomnę, że jedyny wymóg do zarejestrowania podmiotu to wymóg dotyczący 10 członków. Czym one będą się różnić od pośredniczących podmiotów tytoniowych? Tym, że nie będą składać zabezpieczeń akcyzowych i w żaden sposób nie będą raportować do urzędów skarbowych. Tym samym, w naszym odczuciu, proponowane zmiany będą być może legitymizowały możliwość powstania szarej strefy obrotu suszem tytoniowym, zarówno tym, który opuści granicę RP, jak i tym, który stanie się, że tak powiem, przedmiotem w obrocie pustymi fakturami. Szanowni Państwo, my nie chcemy dopuścić do sytuacji, w której tworzenie kolejnych sztucznych tworów będzie miało taki oto skutek, że doprowadzimy do stanu, który mieliśmy przed 2016 r. W konsekwencji za 2–3 lata może się okazać, że proponowana dzisiaj zmiana doprowadzi do rozszczelnienia krajowego rynku sektora tytoniowego, nieźle funkcjonującego na dzień dzisiejszy systemu. Szanowni Państwo, będzie to ze stratą dla plantatorów tytoniu, dla funkcjonujących obecnie grup producenckich, a nade wszystko dla budżetu państwa. I dlatego jesteśmy przeciwni tym zmianom. Mówię to w imieniu polskiego związku, ale wiem, że wiele organizacji plantatorskich z kraju zabierało głos w tej kwestii i negatywnie wypowiadało się w kwestii umożliwienia funkcjonowania organizacji producenckich.

Podam jeszcze jeden przykład. Pani dyrektor powiedziała, że w grupach producenckich jest ponad 60% plantatorów. Te grupy zrzeszają średnio ok. 250 plantatorów. To są duże twory. Minimalny wymóg to 25 plantatorów, 180 t. Jak już powiedziałem, tych 250 członków to jest średnia w grupach. No i cóż, podtrzymujemy wątpliwości co do organizacji producenckich. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję za głos.

O zabranie prosił jeszcze głosu pan Krzysztof Rutkowski.

Czy pan jest na łączach?

Pełnomocnik Okręgowego Związku Plantatorów Tytoniu w Leżajsku Krzysztof Rutkowski:

Dzień dobry, Panie Przewodniczący. Dzień dobry państwu.

Pierwsze pytanie: czy mnie słychać?

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Tak, słychać.)

Dobrze. Dziękuję za możliwość wypowiedzi.

Szanowni Państwo!

Pan prezes Noworyta dość szeroko przedstawił to zagadnienie. Ja pod wszystkim, co pan prezes Noworyta…

Słyszę pogłos. Nie wiem, czy państwo też go słyszą. To prawdopodobnie oznacza, że ktoś, kto głośno słucha, ma włączony mikrofon. Nie wiem, czy… O, teraz jest już znacznie lepiej. Zakładam, że państwo mnie słyszą.

Szanowni Państwo, pod wszystkim, co powiedział pan prezes Noworyta, ja się podpisuję. Chciałbym jeszcze podzielić się następującymi spostrzeżeniami. Występuję tu dzisiaj w imieniu Okręgowego Związku Plantatorów Tytoniu w Leżajsku, niemniej jednak podobną argumentację prezentowałem w imieniu kilku organizacji. Jedna z nich otrzymała pisemną odpowiedź ministerstwa rolnictwa na zgłaszane wątpliwości. Miałem przyjemność prezentować te kwestie na posiedzeniu komisji finansów. Dzisiaj chciałbym zacząć od drugiej strony. Dlaczego? Bo jak zacznę od tej argumentacji co zawsze, to usłyszę w odpowiedzi te same, niestety nieprawdziwe czy niekonkretne, odpowiedzi. Teraz zacznę od polemiki ze stanowiskiem ministerstwa rolnictwa.

Szanowni Państwo, prawdą jest, że wprowadzenie takiego unormowania, jakie przewidziano w nowelizacji art. 9b, być może komuś pomoże. To prawda, co pisze ministerstwo – organizacje producenckie to są takie organizacje, które mają wspierać, ułatwiać itd., itd. Tego nikt nie kwestionuje. Gdybyśmy mówili o rzodkiewce czy o jabłkach, to nie byłoby problemu. Proszę jak najbardziej wspierać te sektory. Im lepiej i prężniej ktoś może działać, to tym lepiej dla rynku. Ale, tak jak powiedział pan Noworyta, sektor tytoniowy jest rynkiem specyficznym, gdzie ogromną wartością jest szczelność. Dlaczego? Dlatego, że akcyza na tym surowcu jest 50-krotnie wyższa niż jego wartość ekonomiczna. Bus załadowany tytoniem, taki mały bus, którego nikt nie zatrzyma, bo to nie jest TIR, to nie jest cysterna… Surowiec tytoniowy w takim busie jest wart kilkadziesiąt tysięcy, a akcyza na surowcu w tym busie wynosi od 1 miliona do 2 milionów zł. I o to idzie ta gra. Państwo nie powinni odpowiadać sobie na pytanie, czy umożliwienie szerokiego działania organizacjom producenckim pomoże ich członkom. Tak, pomoże. Ale jednocześnie rozszczelni rynek i – to powiedział pan Noworyta – doprowadzi do sytuacji z lat 2013–2015, kiedy po prostu miała miejsce patologia rynkowa. Nie ma żadnego uzasadnienia… Być może powiecie państwo, że znajdą się rolnicy, plantatorzy, którzy jeszcze nigdzie nie są zrzeszeni i będą chcieli z tego korzystać. Pytam: dlaczego te podmioty mają być uprawnione do dokonywania WDT? Tak jak powiedział pan prezes Noworyta, największy problem z surowcem tytoniowym polega na tym, że jesteśmy w stanie w sposób niekontrolowany przewieźć go z miejsca, gdzie jest uprawiany, za granicę. On wróci do nielegalnej fabryki tytoniu, czy to w Polsce, czy to w innym kraju, i ślad się za nim urwie. W związku tym jeżeli nawet mielibyśmy analizować kierunki pomocy organizacjom w sektorze tytoniowym, to trzeba by powiedzieć, że one nie powinny być uprawnione do dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw surowca tytoniowego. Niech go sobie nawet skupują i być może… Mogą się łączyć i w ten sposób, nie wiem, uzyskać wyższą cenę. Zgoda. Ale one nie mogą być uprawnione do dokonywania dostaw wewnątrzwspólnotowych. W ten sposób, nawet jeżeli 10 organizacji będzie uczciwych i 100 plantatorów dotychczas nigdzie niezrzeszonych, którzy faktycznie mają plantacje większe niż 1 m2, który… Przypominam: ponieważ nie ma żadnych wymogów, nie ma przeszkód, aby 1 m2 był uprawiany przez 10 plantatorów. Załóżmy nawet, że tacy się znajdą. To nie tworzy uzasadnienia, żeby zezwolić im w sposób niezabezpieczony i niekontrolowany przewozić surowiec tytoniowy do innego kraju Unii Europejskiej.

Ostatnia kwestia. Tu też pozwolę sobie podjąć polemikę. Druga grupa argumentów, o której już kilkukrotnie była rozmowa, dotyczy objęcia tego typu przemieszczeń systemem monitorowania SENT. Ministerstwo przedstawia takie stanowisko, że w ocenie ministerstwa będzie to podlegało monitorowaniu. Odnosząc się do tego, pragnę wskazać, że tak nie będzie. W innych branżach mamy przykłady tego, że podmioty, które prowadzą działalność i które są podatnikami VAT, mogą dokonywać przewozów poza systemem SENT. Jest to potwierdzane przez Ministerstwo Finansów, to samo ministerstwo, które mówi: nie ma takiej możliwości. W materiale, który został skierowany i do państwa, i do komisji finansów publicznych, jest przedstawione stanowisko ministerstwa, które w analogicznej sprawie mówi: jest taka możliwość. Oczywiście my możemy zakładać, że plantatorzy, którzy zrzeszą się w takich organizacjach, będą transparentni, uczciwi, będą chcieli sprzedawać tylko w kraju i każdy przewóz będą raportowali w SENT. Ale jeśli zostawi się furtkę, jeżeli będzie można tego nie robić w sposób legalny, to najprawdopodobniej znajdą się tacy, być może tacy, którzy jeszcze tego nie planują… Być może wszyscy inicjatorzy tego pomysłu są uczciwymi plantatorami, ale sektor tytoniowy rządzi się niestety troszeczkę innymi prawami. Osoby, które dzisiaj próbują oszukiwać w inny sposób, jutro po prostu skorzystają z tej furtki. Nawet jeżeli na ten moment nie ma żadnego takiego zidentyfikowanego przypadku… Nie ma, bo nie ma takich organizacji, więc takiego przypadku też być nie może.

I wreszcie, Szanowni Państwo, aspekt ekonomiczny, być może najmniej istotny, ale również ważny. To także powiedział pan dyrektor Noworyta. Szanowni Państwo, zabezpieczenie akcyzowe jest jedynym realnym zabezpieczeniem, gwarancją tego, że po prostu nie będzie się opłacało popełniać przestępstw. Nawet jeżeli wprowadzimy mechanizm SENT czy jakieś raportowanie… Jeżeli będzie mógł dokonywać tego podmiot bez majątku, to po prostu zostaną tam wstawione słupy. Państwo zidentyfikujecie to za pół roku, złapiecie tych ludzi, ale oni nic nie będą mieli i nie będzie z czego ściągnąć milionów, o których dyskutujemy. Nie chcę tu poruszać tematów medialnych, ale powiem, że ostatnio w przestrzeni publicznej głośno jest o takich sprawach, że łapie się kogoś, ale nie ma z czego wyegzekwować pieniędzy. Obecny mechanizm gwarantuje zabezpieczenia akcyzowe, tak żeby tych…

(Przewodniczący Jerzy Chróścikowski: Proszę skracać. Prosiłbym o konkluzję, bo to jest zbyt długa wypowiedź.)

Tak, przechodzę do konkluzji.

Szanowni Państwo!

W mojej ocenie są trzy drogi do rozwiązania tej sytuacji, czyli naprawy w zakresie ryzyka rozszczelnienia. Po pierwsze, dopuścić organizacje, ale zobowiązać je do złożenia zabezpieczenia akcyzowego. To jest najbardziej rozsądne, wtedy nie będzie się opłacało oszukiwać. Po drugie, dopuścić organizacje, ale wyłączyć im możliwość dokonywania dostaw wewnątrzwspólnotowych. Nie ma żadnego uzasadnienia, żeby te organizacje wywoziły tytoń za granicę. Po trzecie – to byłoby najmniej, moim zdaniem, skuteczne, bo opłacałoby się ryzykować, ale przynajmniej byłby jakiś przepis – wprowadzić na twardo do ustawy zasadę, że w przypadku surowca tytoniowego monitorowaniu podlega każdy przewóz, nieważne w ramach jakiej działalności i nieważne na jakie rynki. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję. Są pytania.

Ja powiem tak. Ta sprawa jest już od dłuższego czasu wałkowana i w Sejmie, i w Senacie, w komisji. Ja otrzymuję w tej sprawie pisma. Zasięgałem opinii u plantatorów na ten temat. Plantatorzy nie mają żadnych uwag, przynajmniej ci, z którymi ja rozmawiałem, z dużych regionów. Powiem szczerze, że pytałem też przetwórców, tych, którzy skupują na terenie lubelskiego. Oni twierdzą, że nie będzie z tym żadnego problemu. Pytałem: „Ale jaki jest problem? Zawsze narzekacie, że nie macie tego tytoniu gdzie sprzedać. Zawsze się nie opłaca. Chcecie mieć dopłaty, bo bez dopłat się nie opłaca”. Według nich 30% tytoniu idzie tylko do przemysłu tytoniowego – nie wiem, czy to jest prawda, niech ministerstwo to sprawdzi – a 70% jest eksportowane. Nowe podmioty chcą eksportować tytoń, który tu jest. Ja nie mam wyrobionego zdania w tej sprawie. Opieramy się jako senatorowie na informacjach takich i takich.

Prosiłbym ministerstwo rolnictwa, jeśli można, o odniesienie się do pytań, które tutaj padały.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ryszard Bartosik:

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Pierwsza i najważniejsza rzecz: wedle zaproponowanych przepisów organizacje mają działać na takich samych, identycznych zasadach jak grupy producenckie.

Druga sprawa. Przed chwilą padło tutaj stwierdzenie, że liczba osób, podmiotów, organizacji będzie zwiększona. Do tego doprowadzimy.

Kolejna rzecz. Jeślibyśmy szli tym tokiem rozumowania, nie mogłyby powstawać nowe grupy producenckie, a na bazie istniejących przepisów te grupy mogą powstawać. W związku z tym te wywody nie mają uzasadnienia. Jeszcze raz powtarzam: organizacje mają powstawać i funkcjonować na takich zasadach, na jakich funkcjonują grupy producenckie. Będą w nich mogli uczestniczyć tylko i wyłącznie plantatorzy. Żadnych innych zmian tutaj nie wprowadzamy. Tyle mam do powiedzenia w tej sprawie.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Pani dyrektor z Ministerstwa Finansów. Proszę.

Dyrektor Departamentu Podatku Akcyzowego w Ministerstwie Finansów Maria Rutka:

Chcielibyśmy się jeszcze odnieść do objęcia tego systemem SENT. Oddałabym głos panu dyrektorowi Michalskiemu z departamentu zwalczania przestępczości.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Proszę.

Zastępca Dyrektora Departamentu Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej w Ministerstwie Finansów Robert Michalski:

Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie! Szanowni Państwo!

Niestety pan mecenas Rutkowski trochę wprowadza nas tutaj w błąd. Grupy producentów i organizacje producentów muszą posiadać osobowość prawną. Najczęściej, jak wyczytałem, działają w formie spółdzielni z uwagi na różnego rodzaju inne uregulowania. W związku z tym w takiej sytuacji te podmioty będą podlegały – i dzisiaj już podlegają – systemowi monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Na pewno każdy, kto działa uczciwie… Grupa działająca uczciwie musi to zgłosić. Oczywiście ci, którzy dzisiaj wywożą… Są takie przypadki, że łapiemy tych, którzy nigdzie się nie zgłaszają. Takie przypadki zdarzają się zawsze. Jeżeli będzie to grupa, która będzie funkcjonować prawidłowo, zgodnie z przepisami, to każdy wywóz towarów, czy to dojazd do oddziału celnego w celu dokonania eksportu, czy to dostawa wewnątrzwspólnotowa, czyli wywóz do innego państwa członkowskiego, będzie podlegać systemowi monitorowania. Dziękuję.

Przewodniczący Jerzy Chróścikowski:

Dziękuję.

Wniosek już postawiłem. Senatorowie nie zgłaszali innych wniosków, w związku z tym przejdziemy do głosowania.

Proszę senatorów obradujących zdalnie, jak również obecnych na sali… Jest wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Kto jest za?

(Głos z sali: 2 głosy za.)

Zdalne głosy też?

(Głos z sali: Zdalne muszę…)

Kto jest przeciw?

(Głos z sali: Nie ma głosów przeciw.)

Kto się wstrzymał?

(Głos z sali: Nie ma wstrzymujących się.)

Proszę o podanie wyników.

(Głos z sali: 7 głosów za…)

Łącznie czy zdalnie?

(Głos z sali: Łącznie.)

Łącznie.

Jest 7 głosów za, 2 – przeciw, nikt się nie wstrzymał.

Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek przeszedł.

Sprawozdawcą będzie senator Chróścikowski.

Dziękuję państwu za obecność. Wszyscy mieli możliwość wysłuchać opinii, jak również zadać pytania, w związku z tym nie będzie zastrzeżeń, że nie było takiej możliwości. Senacka komisja rolnictwa na życzenie… Było zgłaszanych wiele wniosków, wiec komisja zrobiła specjalne posiedzenie.

Dziękuję wszystkim uczestnikom i gościom.

Zamykam posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 04)