Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (59.)

w dniu 4 stycznia 2021 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2021 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów; 17 – Administracja Publiczna; 34 – Rozwój regionalny; 43 – Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne; 75 – Rządowe Centrum Legislacji; 80 – Regionalne Izby Obrachunkowe; 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; 86 – Samorządowe Kolegia Odwoławcze ogółem; a także planów finansowych: Centrum Obsługi Administracji Rządowej; Centrum Usług Logistycznych; Funduszu Rekompensacyjnego; Funduszu Dróg Samorządowych; Funduszu Przewozów Autobusowych o Charakterze Użyteczności Publicznej; Funduszu Dostępności (druk senacki nr 294, druki sejmowe nr 640,785 i 785-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 08)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Zygmunt Frankiewicz)

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

To teraz już oficjalnie bardzo serdecznie witam państwa. Witam gości z Kancelarii Senatu i z… O, tutaj mam listę, to już będę czytał według listy. Nie wiem, czy wszyscy państwo, którzy są obecni, się podpisali. Witam dyrektor Departamentu Finansowania Strefy Budżetowej w Ministerstwie Finansów, panią Anetę Cieloch, panią Agnieszkę Kidę, zastępcę dyrektora Departamentu Finansowania Strefy Budżetowej, panią Lidię Rabiej, naczelnik Wydziału Wynagrodzeń, Budżetów Wojewodów, Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, Sportu oraz Turystyki, panią Małgorzatę Kaczor, naczelnik Wydziału Polityki Społecznej. Z Rządowego Centrum Legislacji jest pan prezes Krzysztof Szczucki, a także pani Justyna Lonca, dyrektor Biura Finansowego – witam serdecznie. Z Ministerstwa Infrastruktury są: dyrektor Departamentu Budżetu, pan Adam Orzechowski, zastępca dyrektora Departamentu Dróg Publicznych, pani Agnieszka Krupa, pani Beata Leszczyńska, zastępca dyrektora Departamentu Dróg Publicznych, pan Bogdan Oleksiak, dyrektor Departamentu Transportu Drogowego, pani Ewelina Stączek, główny specjalista w Departamencie Transportu Drogowego. Z Ministerstwa Finansów są: pani Edyta Prawica, radca ministra, pan Arkadiusz Ramęda, naczelnik wydziału w Departamencie Finansowania Sfery Gospodarczej, pan Mirosław Stańczyk, zastępca dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego, pani Renata Siedlec, naczelnik Wydziału Finansowania Projektów z Udziałem Środków Unii Europejskiej, pani Magdalena Cegiełka, starszy specjalista w Departamencie Finansowania Sfery Budżetowej i pani Ewa Majewska, naczelnik Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej, też z Ministerstwa Finansów. Niestety, nazwiska ostatniej z pań, pani naczelnik wydziału FG w Ministerstwie Finansów, nie przeczytam, przepraszam, jako że nie chcę go przekręcić, a nie potrafię dokładnie przeczytać. Witam państwa bardzo serdecznie.

Z Biura Legislacyjnego Senatu jest pani Iwona Kozera-Rytel. Witam bardzo serdecznie.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2021 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów; 17 – Administracja Publiczna; 34 – Rozwój regionalny; 43 – Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne; 75 – Rządowe Centrum Legislacji; 80 – Regionalne Izby Obrachunkowe; 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; 86 – Samorządowe Kolegia Odwoławcze ogółem; a także planów finansowych: Centrum Obsługi Administracji Rządowej; Centrum Usług Logistycznych; Funduszu Rekompensacyjnego; Funduszu Dróg Samorządowych; Funduszu Przewozów Autobusowych o Charakterze Użyteczności Publicznej; Funduszu Dostępności (druk senacki nr 294, druki sejmowe nr 640,785 i 785-A)

Przechodzimy do rozpatrywania porządku obrad. W tym porządku jest rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2021 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresu działania komisji. Nie będę czytał tego, co jest przedmiotem zainteresowania komisji, jako że, po pierwsze, jest to znane, po drugie, jest tego dużo, a po trzecie, będziemy się poruszali po wszystkich tych częściach budżetowych.

Kolejność naturalna to jest kolejność, w jakiej zostały uszeregowane załączniki. I będę próbował prowadzić według tej kolejności, chyba że państwo, szczególnie reprezentujący ministerstwa, będą wnosili, żeby to zrobić w jakiejś innej kolejności, np. o to, żeby zblokować te części, za które odpowiada jeden podmiot. Proponuję zacząć od Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wiem, że o drogach samorządowych powinniśmy rozmawiać na końcu, jako że państwo, którzy się tym zajmują, są w tej chwili obecni na posiedzeniu innej komisji.

Czy ktoś z państwa chce się odezwać w sprawie sposobu prowadzenia tego posiedzenia? Możemy też robić to w trakcie, jeżeli będą takie wnioski.

Czyli zaczynamy od części budżetowej 16 „Kancelaria Prezesa Rady Ministrów”.

Proszę, żeby ktoś reprezentujący KPRM zrelacjonował projekt budżetu w tej części. Proszę o przedstawianie się, bo to będzie nam potrzebne do protokołu.

Bardzo proszę. Kto zabierze głos?

Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Rafał Siemianowski:

Rafał Siemianowski, zastępca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Dzień dobry, Panie Przewodniczący, dzień dobry państwu.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Szczegółowe dane dotyczące projektu budżetu na 2021 r., części 16 „Kancelaria Prezesa Rady Ministrów” przedstawiliśmy Wysokiej Komisji w przekazanych materiałach, dlatego chciałbym przedstawić jedynie najważniejsze zagadnienia.

Dochody budżetowe w części 16 dotyczącej KPRM zostały zaplanowane w wysokości 1 miliona 731 tysięcy zł. Dochody uzyskane zostaną głownie z tytułu dywidendy oraz wpływów z najmów, wpływów z różnych dochodów, w tym m.in. z rozliczeń z lat ubiegłych.

Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe w części 16, to zostały one zaplanowane w kwocie 368 milionów 482 tysięcy i stanowią 102,3% wydatków ujętych w ustawie budżetowej na 2020 r. Wzrost zaplanowanych na 2021 r. wydatków uwzględnia m.in. zwiększenie planowanych środków na wypłatę dotacji dla Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego oraz wyższych środków przewidzianych w grupie wydatków bieżących, w tym na realizację zadań z zakresu programu GovTech Polska.

Wydatki budżetowe w poszczególnych działach szacuje się następująco: w ramach działu 710 „Działalność usługowa” zaplanowana została dotacja podmiotowa dla fundacji CBOS w wysokości 4 milionów 412 tysięcy zł; została zwiększona o 24 tysięcy w stosunku do ustawy budżetowej na 2020 r., co uwzględnia m.in. wzrost kosztów realizacji badań w terenie.

Dział 750 „Administracja publiczna” stanowi główną pozycję wydatków budżetowych, tj. 98,7% części 16 dotyczącej KPRM. W ramach kwoty 363 milionów 880 tysięcy zł finansowane będą wydatki związane z: realizacją zadań i zapewnieniem funkcjonowania KPRM w kwocie 199 milionów 188 tysięcy, dotacją dla Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w kwocie 46 milionów 297 tysięcy, dotacją dla Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia w kwocie 9 milionów 634 tysięcy, dotacją dla Krajowej Szkoły Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego w kwocie 9 milionów 684 tysięcy, dotacją dla Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego w kwocie 3 milionów 710 tysięcy zł, dotacją dla Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka w kwocie 5 milionów 773 tysięcy zł, dotacją dla Polskiego Instytutu Ekonomicznego w kwocie 10 milionów 819 tysięcy, dotacją dla Instytutu Europy Środkowej w wysokości 3 milionów 913 tysięcy i dotacją na działalność Rady do spraw Uchodźców w kwocie 645 tysięcy.

Pozostałe środki w kwocie 60 milionów 403 tysięcy zł są to dotacje związane z realizacją zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą w wysokości 56 milionów 229 tysięcy. W ramach tego działu wydatki majątkowe zaplanowane zostały w wysokości 11 milionów 670 tysięcy, co stanowi 105,3% wydatków majątkowych ujętych w ustawie budżetowej na 2020 r. Wydatki w tej grupie dotyczą głównie dotacji celowej na inwestycje dla Centrum Obsługi Administracji Rządowej w wysokości 1 miliona 430 tysięcy zł, dotacji dla Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w wysokości 2 milionów oraz wypłaty dotacji celowych na realizację zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą.

W ramach działu 752 „Obrona narodowa” zaplanowane środki w wysokości 190 tysięcy zł na sfinansowanie zadań obronnych ujętych w projekcie „Programu pozamilitarnych przygotowań obronnych RP w latach 2021–2035”, przewidzianych do realizacji w latach 2021–2023.

Ponadto w ramach budżetu środków europejskich w części 16 zaplanowano wydatki ogółem w kwocie 23 milionów 974 tysięcy, które dotyczą realizacji projektów w ramach Programu Operacyjnego „Wiedza, Edukacja, Rozwój” na lata 2014–2020 oraz Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! W przedłożonym projekcie budżetu na 2021 r. w części 16 „KPRM” zaprezentowane zostały również plany finansowe: agencji wykonawczej Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, państwowych osób prawnych, tj. Ośrodka Studiów Wschodnich, Instytutu Zachodniego, Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej, Instytutu Europy Środkowej, Polskiego Instytutu Ekonomicznego oraz Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, i instytucji gospodarki budżetowej, tj. Centrum Obsługi Administracji Rządowej. Myślę, że nie ma takiej potrzeby, aby teraz szczegółowo opisywać plany tych jednostek, ponieważ dysponujecie państwo materiałami w tej sprawie. Warto jedynie wspomnieć, że zaplanowaliśmy wzrost środków na dotacje dla niektórych naszych jednostek. Ten wzrost dotyczy głownie środków na realizację zadań. Jak to wynika z założeń ustawy, dotacja dla CBOS notuje wzrost o 24 tysiące zł, dotacja dla Polskiego Instytutu Ekonomicznego – wzrost o 968 tysięcy i dotacja dla NIWCRSO – wzrost o 8 milionów 981 tysięcy zł.

Ponadto w projekcie budżetu na 2021 r. ujęte są również planowane wydatki państwowych funduszy celowych, funkcjonujących jako wyodrębnione rachunki bankowe. Są to: Fundusz Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, którego dysponentem jest przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego; Fundusz Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego, którego dysponentem jest dyrektor NIW; oraz Fundusz Inwestycji Kapitałowych, będący w dyspozycji prezesa Rady Ministrów.

W planie finansowym Funduszu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na 2021 r. stan początkowy planowany jest na poziomie 37 milionów 487 tysięcy zł. Przychody zaplanowano w wysokości 47 milionów 130 tysięcy zł, natomiast koszty w wysokości 58 milionów 10 tysięcy zł. Stan funduszu na koniec 2021 r. wyniesie 26 milionów 607 tysięcy zł.

W planie finansowym Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego na 2021 r. stan początkowy zaplanowano na poziomie 576 tysięcy zł, przychody mają wynieść 90 tysięcy zł, natomiast koszty realizacji zadania zaplanowano w wysokości 540 tysięcy zł. Stan funduszu na koniec 2021 r. wyniesie 126 tysięcy zł.

W planie finansowym Funduszu Inwestycji Kapitałowych na 2021 r. stan początkowy planowany jest na przełomie 939 milionów 232 tysięcy zł, przychody zaplanowano w wysokości 561 milionów 871 tysięcy zł, natomiast koszty w wysokości 600 milionów 201 tysięcy zł. Stan funduszu na koniec 2020 r. wyniesie 900 milionów 902 tysiące zł.

Projekt planu finansowego na 2021 r. Centrum Obsługi Administracji Rządowej przewiduje uzyskanie przychodu w kwocie 59 milionów 697 tysięcy zł, co stanowi 104,9% przychodu według ustawy budżetowej na 2020 r. Projekt planu finansowego COAR na 2021 r. przewiduje koszty w kwocie 63 milionów 85 tysięcy zł, co stanowi 102,1% kosztów według ustawy budżetowej na rok ubiegły. Planowany jest ujemny wynik finansowy z działalności COAR, jednak niższy w stosunku do wyniku z roku poprzedniego.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! Projekt planu wydatków na 2021 r. sporządzony został również w ujęciu zadaniowym. Zgodnie z tym projektem KPRM realizuje zadania w zakresie 6 funkcji: zarządzanie państwem, bezpieczeństwo wewnętrzne i porządek publiczny, bezpieczeństwo zewnętrzne i nienaruszalność granic, polityka zagraniczna, sprawy obywatelskie oraz kształtowanie rozwoju regionalnego kraju.

Szanowni Państwo, odnosząc się do kwestii limitów mianowań urzędników służby cywilnej, informuję, iż zgodnie z trzyletnim planem limitu mianowań urzędników służby cywilnej na lata 2021–2023, którego uzasadnienie zostało dołączone do przedłożonego państwu projektu, limity te wynoszą odpowiednio w 2021 r. – 30 osób, w 2022 r. – 40 osób, w 2023 r. – 40 osób. Środki na ten cel ujęto w rezerwie celowej budżetu państwa, w części 83, w poz. 20 w kwocie 1 miliona 191 tysięcy zł.

Szanowni Państwo, pragnę również zauważyć, że na etapie prac nad projektem budżetu na 2021 r. zostały przyjęte poprawki zwiększające budżet części 16 „KPRM” ogółem o kwotę 11 milionów 275 tysięcy zł, tj. odpowiednio o kwoty 2 milionów 850 tysięcy z przeznaczeniem na dotację dla Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, 7 milionów 738 tysięcy zł w związku z potrzebą zapewnienia realizacji przez KPRM zadań związanych z pomocą środowiskom Polonii i Polaków za granicą, z czego kwota 7 milionów przeznaczona jest na dotacje celowe dla stowarzyszeń, fundacji oraz pozostałych jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych. Nastąpił też wzrost o 687 tysięcy jako skutek rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w sprawie przeniesienia niektórych planowanych wydatków z części budżetu 45 „Sprawy zagraniczne” w związku z koniecznością realizacji zadań ministra do spraw Unii Europejskiej, jak i obsługującej tego ministra Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, po przedstawieniu najistotniejszych założeń projektu budżetu KPRM na 2021 r. uprzejmie proszę o przyjęcie go przez Wysoką Izbę. Bardzo dziękuję za uwagę.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Czy pani legislator ma jakieś uwagi? Nie ma.

Otwieram dyskusję.

Kto z panów senatorów chce zabrać głos? Albo obecnych na sali Senatu, albo pracujących zdalnie?

Nie ma takich zgłoszeń, tak? To…

(Głos z sali: KPRM ma jeszcze…)

Moment.

Poruszę tutaj dwa tematy, przy czym one nie oznaczają chęci zgłoszenia żadnych poprawek. To jest trudne na tym etapie prac. Mianowicie moją wątpliwość budzi finansowanie, wręcz utrzymywanie Centrum Badania Opinii Publicznej. Nie wiem, po co taka instytucja jest prowadzona w ramach administracji rządowej. Pan dyrektor wspomniał o CBOS w związku z zwiększonym, na niewielką skalę, finansowaniem tej organizacji. A w opisie jest takie zdanie, że zgodnie ze statusem CBOS realizuje co najmniej 12 badań w określonej tematyce; dotyczą one najważniejszych bieżących problemów… itd. oraz stopnia poparcia dla głównych instytucji państwa, partii i polityków. Ośrodków badania opinii społecznej jest tyle, że moim zdaniem prowadzenie własnej pracowni jest zupełnie pozbawione celu, chyba że to ma służyć jako takie goldene zeitung.

Druga uwaga dotyczy funduszy celowych. Ich jest coraz więcej i dysponują coraz większymi pieniędzmi. Tutaj też sądzę, że to nie jest dobry kierunek.

No, ale to jest temat na dłuższą dyskusję. Wróćmy do materiałów w projekcie budżetu, części 16 „Kancelaria Prezesa Rady Ministrów”.

Jeżeli nie będzie żadnych zgłoszeń do dyskusji, to zaproponuję przejście do następnej części, chyba że KPRM chciałby od razu załatwić pozostałe swoje sprawy. A widzę, że ma jeszcze w załączniku nr 12 plan finansowy Centrum Obsługi Administracji Rządowej.

Czy taka by była państwa wola? Zwracam się do przedstawicieli KPRM.

Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Rafał Siemianowski:

Panie Przewodniczący, to, co chcieliśmy zaprezentować Wysokiej Izbie w odniesieniu do Centrum Obsługi Administracji Rządowej, w zasadzie ująłem w swoim wcześniejszym wystąpieniu, tym przed chwilą, więc jeżeli tutaj nie ma pytań, to powiem, że z naszej strony… No, jakby dodatkowej wypowiedzi nie przewidujemy.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Niedawno w Senacie przy innej okazji była dyskusja na ten temat, kiedy ta jednostka była tworzona.

Czy ktoś z panów senatorów chce w tej sprawie zadać pytanie czy podzielić się uwagą? Nie. Zgłoszeń senatorów pracujących zdalnie też nie ma.

To dziękuję bardzo państwu z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Przechodzimy dalej. Część budżetowa 17 „Administracja publiczna”, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Kto w imieniu tego ministerstwa zabierze głos?

(Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Budzeń: Dzień dobry, Panie Przewodniczący, dzień dobry państwu. Władysław Budzeń, dyrektor Departamentu Budżetu w MSWiA.)

Bardzo proszę.

Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Budzeń:

Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to chciałbym zaproponować omówienie łącznie naszych 3 części, tj. części 17 „Administracja publiczna”, części 43 „Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne” oraz części 80 „Regionalne izby obrachunkowe”.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: To znaczy, że państwo nie mają więcej swoich dokumentów?)

W tym komplecie części, Panie Przewodniczący, są 3 części budżetowe właściwe dla ministra spraw wewnętrznych i administracji. Jeżeli pan pozwoli, to chciałbym omówić je łącznie w takiej kolejności: część 17, 43 i 80.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Bardzo proszę. Proszę przystąpić do omawiania.)

Szanowny Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Dochody budżetowe na 2021 r. w części 17 „Administracja publiczna” wynoszą 27 tysięcy zł, a wydatki – 94 miliony 583 tysiące. Wydatki te są większe od wydatków z roku ubiegłego prawie o 90%. Zwiększenie to wynika głównie z tego, że w projekcie budżetu na 2021 r. zwiększone zostały wydatki Programu Operacyjnego „Wiedza, edukacja, rozwój”, a z rezerwy celowej została przeniesiona kwota 5,5 miliona do budżetu części 17. Wydatki bieżące stanowią 71% ogólnych wydatków. W ramach wydatków bieżących ok. 20 milionów 600 tysięcy stanowią wynagrodzenia wraz z pochodnymi. W 2021 r. przewiduje się 236 etatów pracowników, z czego 1 etat tzw. erki, 194 etaty członków korpusu służby cywilnej oraz 41 etatów osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń. Przeciętne wynagrodzenie miesięcznie wyniesie 6 tysięcy 885 zł. Również w ramach tej części przewidywana jest dotacja dla Polskiego Czerwonego Krzyża w wysokości 2 milionów 225 tysięcy zł w celu prowadzenia Krajowego Biura Informacji i Poszukiwań PCK. 140 tysięcy zł z tej kwoty ma być przeznaczone na wydatki majątkowe, tj. na zakupy inwestycyjne, realizację drugiego etapu budowy systemu kontroli dostępu.

Jeżeli chodzi o część 43 „Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne”, to dochody wyniosą tu 11 tysięcy zł. Wydatki to jest kwota 164 milionów 896 tysięcy zł, w tym w dziale „Różne rozliczenia” – 140 milionów 834 tysiące, w dziale 921 „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego” – 16 milionów 538 tysięcy oraz w dziale 750 „Administracja publiczna” – 6 milionów 194 tysiące. Największe wydatki to są wydatki w dziale 758 „Różne rozliczenia” To są wydatki Funduszu Kościelnego w kwocie 129 milionów 834 tysięcy, przeznaczonej na finansowanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne duchownych, 10 milionów zł na remonty i konserwację zabytkowych obiektów sakralnych i kościelnych oraz 1 milion zł na działalność charytatywno-opiekuńczą.

Jeżeli chodzi o wydatki w dziale 921 „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”, to w przesłanej przez nas Wysokiemu Senatowi, Wysokiej Komisji informacji opisaliśmy na stronie 44 szczegółowe przeznaczenie środków. W razie pytań służę Wysokiej Komisji odpowiedziami na te pytania.

Jeżeli chodzi o wydatki działu 750 „Administracja publiczna”, to stanowią to głównie środki na wynagrodzenia, które pozwalają na sfinansowanie 34 etatów korpusu służby cywilnej, 1 etat osoby z tzw. erki oraz zatrudnienie 3 osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń. Przeciętne wynagrodzenie wyniesie 7 tysięcy 732 zł.

Jeżeli chodzi o część 80 „Regionalne izby obrachunkowe”, to dochody na rok bieżący, 2021, to kwota 1 miliona 688 tysięcy zł, a wydatki to kwota 131 milionów 279 tysięcy zł. W ramach wydatków w tej części są głównie wydatki na wynagrodzenia z pochodnymi – to prawie 105 milionów, tj. 82%. Teraz wielkość zatrudnienia, jaką przewiduje się w roku bieżącym. Łączna wielkość zatrudnienia w regionalnych izbach obrachunkowych – a jest w tej chwili 16 regionalnych izb rozrachunkowych – wyniesie 1 tysiąc 399 etatów pracowników. Z tego 1 tysiąc 182 pracowników to osoby nieobjęte mnożnikami wynagrodzeń, 217 etatów członków kolegium, w tym prezesów i zastępców prezesów. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniesie dla osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń 4 tysiące 618 zł, a dla etatowych członków kolegium – 8 tysięcy 919 zł. Wydatki majątkowe w tej części to jest kwota 1 miliona 251 tysięcy. Przeznaczone są na realizację 3 zadań inwestycyjnych, w RIO w Poznaniu, w zespole zamiejscowym w Pile i w Koninie oraz w Warszawie. Pozostała kwota przeznaczona jest na zakup 5 samochodów osobowych – w tym po jednym dla RIO Bydgoszcz, Łódź i Poznań, a dla Wrocławia 2 samochody – niezbędnych do realizacji kontroli wyjazdowych jednostek samorządu terytorialnego.

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie! W imieniu pana ministra Mariusza Kamińskiego, ministra spraw wewnętrznych i administracji, uprzejmie wnoszę o przyjęcie przedstawionych w ustawie budżetowej dochodów i wydatków na 2021 rok w częściach: 17 „Administracja publiczna”, 43 „Mniejszości narodowe i etniczne, wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne” oraz w części 80 „Regionalne izby obrachunkowe”. Dziękuję za uwagę.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Wiem, że zgłosił się pan senator Krzysztof Kwiatkowski.

Proszę bardzo.

Pan senator pracuje zdalnie dzisiaj.

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

W związku z informacją pana dyrektora… Tam się pojawiła informacja dotycząca wsparcia finansowego krajowego biura poszukiwawczego PCK. Chciałbym zapytać, czy państwo rozważali też kiedyś ostateczne zamknięcie tematu, który od wielu lat jest niezamknięty, czyli sprawy zaległych składek naszego narodowego Czerwonego Krzyża, PCK na rzecz międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Wiem, że rozmowy na ten temat były prowadzone. Czy pan dyrektor może mi udzielić jakiejś informacji w tym zakresie?

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Czy pan dyrektor odniesie się do pytania?

Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Budzeń:

Panie Przewodniczący! Panie Senatorze!

Ta dotacja, którą my przekazujemy z budżetu części 17, przeznaczona jest wyłącznie na działalność bieżącą i majątkową biura. Nie obejmuje wielkości składek do międzynarodowego Czerwonego Krzyża czy innych organizacji międzynarodowych.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo za odpowiedź.

Czy są inne pytania?

Bardzo proszę, pan senator Pająk.

Senator Andrzej Pająk:

Chciałbym jeszcze dopytać o coś w tym temacie, bo ze strony, powiedzmy, czynników zarządzających PCK w Polsce parę razy były zgłoszenia, tj. do mnie się zgłaszano z zapytaniem, kiedy właśnie ta składka do międzynarodowego Czerwonego Krzyża zostanie uregulowana. Są bodaj tylko 2 państwa, w przypadku których ta składka jest nieuregulowana, m.in. właśnie Polska ma tę składkę nieuregulowaną. Czy jest to brane pod uwagę? Kiedy to będzie zrobione?

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo proszę o odpowiedź… albo jeszcze poczekajmy, bo podejrzewam, że w tej samej sprawie się zgłaszał pan senator Kwiatkowski.

Jeżeli w tej samej sprawie, to proszę teraz o wypowiedź.

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Panie Dyrektorze, to, że to jest nieokreślone, to oczywiście wiemy. Moje pytanie brzmi: czy w związku z zadaniami publicznymi realizowanymi przez Polski Czerwony Krzyż i nierozwiązaną od lat sytuacją… Tak, to prawda, jesteśmy bodaj jednym z kilku narodowych organizacji Czerwonego Krzyża, które nie mają uregulowanych tych składek. Ja naprawdę nie odwołuję się do pewnych wydarzeń z przyszłości, tego, skąd PCK ma problemy, bo, tak bym powiedział, zręczniej tego tematu nie poruszać, także z punktu widzenia rządu. W związku z tym właśnie mam takie pytanie: czy państwo przewidujcie dodatkowe przesunięcia budżetowe – poza finansowaniem krajowego biura poszukiwawczego PCK – w celu sfinansowania zaległych składek? Czy robiliście analizy w tym zakresie? Czy to wymaga osobnych zmian przepisów ustawy czy może się to dokonać w ramach obecnie obowiązujących przepisów? Czy taka dotacja celowa może być przeprowadzona? A może w ogóle się tym nie zajmowaliście, z waszego punktu widzenia temat nie ma znaczenia i nie zamierzacie podejmować żadnej aktywności w tym zakresie?

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo panu senatorowi.

I teraz poproszę o odpowiedź na obydwa pytania.

Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Budzeń:

Panie Przewodniczący, Panie Senatorze, muszę powiedzieć, że na chwilę obecną nie jestem w stanie udzielić wyczerpującej… w ogóle nie mogę udzielić odpowiedzi panu senatorowi, tj. państwu senatorom. Jeżeli jednak pan przewodniczący pozwoli, to odpowiedź ta będzie udzielona na piśmie. Zakres finansowy budżetu i departamentu, który ja reprezentuję, nie obejmuje tego zagadnienia, Panie Przewodniczący, ale ze względu na istotę sprawy ujętej w pytaniu pana senatora postaramy się odpowiedzieć panu senatorowi Kwiatkowskiemu na piśmie.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo dziękuję. Rozumiem jeszcze, że będzie to również odpowiedź dla pana senatora Andrzeja Pająka.

(Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Budzeń: Oczywiście, Panie Przewodniczący.)

Dziękuję bardzo.

To jest chyba jedyne rozwiązanie w tej sytuacji.

Proszę o inne wypowiedzi, jeżeli ktoś z państwa ma ochotę zabrać głos.

Nie ma zgłoszeń?

A więc dziękuję panu dyrektorowi i przejdziemy do następnego…

(Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Władysław Budzeń: Dziękuję, Panie Przewodniczący. Dziękuję państwu.)

Dziękuję bardzo.

Część budżetowa 34 „Rozwój regionalny”.

Ministerstwo funduszy czy finansów?

Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Marek Kalupa:

Dzień dobry. Marek Kalupa, Departament Budżetu, Ministerstwo Funduszy i Rozwoju Regionalnego.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Bardzo proszę.)

Jeżeli pan przewodniczący pozwoli, to ja również chciałbym skumulować te elementy, które są w naszej właściwości, czyli oprócz części 34 chciałbym też omówić kwestie Funduszu Dostępności oraz tych załączników do ustawy budżetowej, które traktują generalnie o programach europejskich, o dochodach i wydatkach budżetu środków europejskich. Mam na myśli załączniki nr 3, 4, 15 i 16. Czy tak mógłbym postąpić?

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Myślę, że to jest dobry pomysł. Jeśli nie będzie sprzeciwu, to tak będziemy postępowali.

Bardzo proszę, jest zgoda na to.

Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Marek Kalupa:

Dziękuję bardzo.

W takim razie zacznę od części 34. Przedstawię to w tym klasycznym układzie oczekiwanych dochodów, wydatków, wydatków na płace itd.

Na rok 2021 w części 34 planujemy dochody rzędu raptem 350 tysięcy zł. To są niewielkie dochody uwzględniające to, jakie środki z podnajmowania pomieszczeń, z czynszów możemy uzyskać. Prawdopodobnie te dochody będą znacznie większe, bo jak rok do roku praktyka wskazuje, zwroty z dotacji udzielanych przez ministerstwo trafiają do tych dochodów. One są de facto istotnie większe, ale nie jest teraz możliwe do oszacowania, w jakiej skali będą te zwroty, bo nie wiadomo, jak sobie ostatecznie poradzą z wydatkowaniem tych środków beneficjenci projektów. Oczywiście te dochody nie obejmują refundacji wydatków ponoszonych w programach, także wydatków ministerstwa, ponieważ to, co nam zwraca Komisja Europejska, trafia bezpośrednio do części ministra finansów, do części 77, do części 87.

Teraz parę słów o wydatkach części 34 w roku 2021. Szacujemy tutaj te wydatki… planujemy, teraz już planujemy na kwotę 20 miliardów 815 milionów zł, z tego budżet państwa wyda 2 miliardy 44 miliony zł, natomiast budżet środków europejskich – ponad 18 miliardów 700 milionów zł. Wielkość tych wydatków jest mniej więcej porównywalna z tymi w budżecie roku 2020.

Główne elementy tych wydatków to przede wszystkim dotacja dla 16 regionalnych programów operacyjnych; to pochłania z budżetu w części 34 aż 16 miliardów 744 miliony zł. Drugi ważny element tych wydatków to są wydatki na projekty Programu Operacyjnego „Inteligentny rozwój” – to jest 1 miliard 763 milion zł. Kolejny element to są wydatki na projekty z Programu Operacyjnego „Wiedza, edukacja, rozwój” – to blisko 900 milionów zł, 898 milionów zł jest planowane na rok bieżący, czyli rok 2021. Następny element to wsparcie rozwoju województw Polski Wschodniej, ten program operacyjny to jest ponad pół miliarda, konkretnie 585 milionów zł wydatków. Kolejny program to program „Pomoc techniczna”. No, tutaj w grę wchodzą oczywiście także dotacje z „Pomocy technicznej” dla takich instytucji jak polska Agencja Rozwoju Przemysłu, Bank Gospodarstwa Krajowego, wszystkie wojewódzkie urzędy pracy, NCBiR, Narodowe Centrum Nauki i wiele, wiele innych instytucji uczestniczących we wdrażaniu programów europejskich. No i oczywiście dochodzą także te koszty funkcjonowania ministerstwa, które da się pokryć z „Pomocy technicznej” – na to przewidujemy ponad pół miliarda zł, konkretnie 566 milionów zł.

Teraz parę słów na temat wynagrodzeń w części 34. One są planowane na rok bieżący w kwocie 150 milionów zł, z czego w ramach programów 126 milionów zł. Ten element jest de facto w 85% refundowany przez Komisję Europejską, bo to jest właśnie ten program „Pomoc techniczna”. A oprócz tego, poza kosztami funkcjonowania programów, jest jeszcze 24 miliony zł. Oczywiście przy planowaniu wynagrodzeń uwzględniliśmy wszystkie przesłanki, które Ministerstwo Finansów w ramach planowania tegorocznego budżetu nam zaleciło, czyli np. określony wzrost wynagrodzenia rocznego. Jeśli chodzi o potencjalne zatrudnienie, to mamy tu wzrost raptem o 1 etat związany z obsługą programu „Dostępność Plus” w ministerstwie.

Teraz parę słów na temat generalnych planowanych dochodów i wydatków w programach europejskich. One nie są elementem części 34, ale minister funduszy i rozwoju regionalnego niejako koordynuje te programy, koordynuje także w pewien sposób wydatki innych dysponentów części budżetowych na programy polityki spójności. I tak, jeśli chodzi o budżet środków europejskich, to dochody związane z realizacją programów w roku 2021 z tytułu refundacji poniesionych wydatków – dotyczy to zarówno programów unijnych, jak i programów EFTA – planujemy na poziomie 59 miliardów 533 milionów zł. Z tego z budżetu państwa ma wpłynąć 1 miliard 823 miliony. Budżet środków europejskich to jest lwia część tej sumy, czyli 57 miliardów 710 milionów. Oczywiście te dochody planowane na rok 2021 nasze ministerstwo zaplanowało właśnie w oparciu o szacunki ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, dotyczące spodziewanych refundacji wydatków poniesionych na programy.

Teraz wydatki związane z realizacją programów w roku 2021. Ogółem planujemy je w kwocie 71 miliardów 987 milionów zł. To jest już pewien spadek w stosunku do roku ubiegłego – w finansowaniu perspektywy 2014–2020 przekroczyliśmy chyba już peak finansowania – bo to mniej więcej o 1 miliard zł mniej niż w roku ubiegłym, roku 2020, to jest… W częściach budżetowych przewidujemy 45 miliardów 155 milionów, natomiast w rezerwach celowych, takich na współfinansowanie, w poz. 8, 98, 99 tych środków jest ogółem 26 miliardów 832 miliony zł. Co do planowanych wydatków na programy – budżet państwa tj. 6 miliardów 436 milionów, natomiast budżet środków europejskich to znowu lwia część, czyli 65 miliardów 551 milionów zł. Oczywiście te środki są przeznaczone głównie na programy Perspektywy Finansowej 2014–2020, a jakieś zupełnie drobne kwoty są jeszcze na regulowanie rachunków z poprzedniej perspektywy. Chyba największą część wydatków stanowią wydatki na regionalne programy operacyjne, bo ponad 26 miliardów zł. Niebagatelna ciągle suma jest także na program „Infrastruktura i środowisko”, bo prawie 23,5 miliarda zł. To tyle, jeśli chodzi o wydatki i potencjalne zwroty w programach operacyjnych per saldo ogółem.

Teraz parę słów na temat Funduszu Dostępności. To jest relatywnie nowy państwowy fundusz celowy, utworzony na mocy ustawy o dostępności w roku 2019. Dysponentem funduszu jest oczywiście minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Co do zasady minister przekazuje środki tego funduszu do operatora, którym jest Bank Gospodarstwa Krajowego, a on z tychże środków udziela pożyczek na cele związane z dostosowaniem np. infrastruktury czy budynków użyteczności publicznej, a także mieszkalnictwa wielorodzinnego do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami. Źródłem przychodów funduszu są przede wszystkim dotacje. W roku bieżącym dotacje ze środków funduszu solidarnościowego osób niepełnosprawnych planowane na ten rok to jest 40 milionów. Generalnie przychody funduszu na rok 2021 to 64 miliony zł. Tam są też oczywiście środki wracające niejako z instrumentów finansowych Europejskiego Funduszu Społecznego, z Perspektywy 2014–2020. Po dokonaniu 2 obrotów w instrumentach finansowych środki europejskie stają się de facto środkami do wykorzystania w kraju i do tego funduszu są przekazywane.

Jeżeli państwo senatorowie będziecie mieli więcej pytań związanych z tym tematem, to na sali jest pan dyrektor Piotr Krasucki, który reprezentuje departament naszego ministerstwa właściwy w zakresie tego funduszu, tak że zapewne będzie gotów do udzielenia odpowiedzi na pytania w tym zakresie. Oczywiście ja także służę odpowiedziami na inne potencjalne pytania. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo dziękuję.

Rozumiem, że wszystkie części budżetu zostały przez pana dyrektora omówione.

Przechodzimy do pytań i dyskusji.

Czy ktoś z państwa senatorów chce zadać pytanie albo coś skomentować?

Czy są jakieś zgłoszenia osób pracujących zdalnie? Nie ma.

Skoro nie ma pytań, to ja tutaj nadrobię ten brak, żeby nie wyglądało na to, że nikt z nas nie przeczytał materiałów, które państwo nam przekazali.

W środkach unijnych bardzo duża część jest zaplanowana w rezerwach, jeżeli dobrze pamiętam, to 43%. Nie jest to normalna sytuacja, ale nie zamierzam tego krytykować wobec tego stanu niepewności i końcówki poprzedniego okresu programowania. Niemniej jednak zwracam uwagę na to, że jest to coś zaskakującego.

I mam jeszcze pytanie do pana dyrektora o przeciętne wynagrodzenie w ministerstwie. Śledzę kolejne informacje na ten temat i tutaj się ta informacja nie pojawiła. U państwa są środki z programu „Pomoc techniczna”, co może czynić tę sytuację trochę różną, jako że one są wykorzystywane na dużą skalę do pokrywania wynagrodzeń. Wspomnę tylko, że w przypadku poprzedniej części, czyli dotyczącej MSWiA, podane nam przeciętne wynagrodzenie było na poziomie 7 tysięcy 700, a z materiałów KPRM wynika, że tam wynagrodzenie jest planowane na 9 tysięcy 600 przy ponad 800 osobach zatrudnionych, a więc są spore dysproporcje. Ciekawe, jak jest u państwa i z czego to wszystko wynika.

Bardzo proszę o odpowiedź.

Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Marek Kalupa:

Według naszych danych to wynagrodzenie miesięczne w ministerstwie, liczone łącznie z trzynastką rozkładaną, powiedzmy, na cały rok, to jest…

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Tak to jest podawane, łącznie z trzynastką.)

…nieco ponad 9 tysięcy 96 zł.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Przepraszam, 9 tysięcy ile? Bo nie dosłyszałem.)

9 tysięcy 96 zł.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Okej, ok. 9 tysięcy 100 zł. Dziękuję bardzo.

Czy są inne pytania, uwagi? Jeżeli nie, to przejdziemy do następnych punktów i podziękuję panu dyrektorowi za przedstawienie swoich części budżetu.

W dalszej kolejności jest część budżetowa 75 „Rządowe Centrum Legislacji”.

Bardzo proszę o przedstawienie krótkiej informacji na ten temat.

Prezes Rządowego Centrum Legislacji Krzysztof Szczucki:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Krzysztof Szczucki, prezes Rządowego Centrum Legislacji.

Może w pierwszej kolejności przedstawię informacje o projekcie budżetu według stanu przygotowanego w październiku przez Rządowe Centrum Legislacji. Na końcu wspomnę jeszcze o poprawce, która została przyjęta przez Sejm.

W projekcie budżetu na 2021 r. na wydatki centrum przewidziano 28 milionów 722 tysiące zł, przy czym kwota 7 tysięcy zł przeznaczona jest na wydatki obronne. Świadczenia na rzecz osób fizycznych to kwota 17 tysięcy zł, wydatki bieżące jednostki budżetowej – 28 milionów 572 tysiące zł, wydatki majątkowe – 133 tysiące zł. Największą pozycją są wydatki bieżące. Na nią składają się wynagrodzenia osobowe pracowników, tj. 19 milionów 177 tysięcy zł, dodatkowe wynagrodzenie roczne – 1 milion 679 tysięcy zł, składki na ubezpieczenia społeczne – 3 miliony 432 tysiące zł, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy – 446 tysięcy, wynagrodzenia bezosobowe – 434 tysiące zł oraz grupa wydatków bieżących jednostki – 2 miliony 801 tysięcy zł. Tutaj należy zwrócić uwagę głównie na to, że większość tych środków przeznaczana jest na usługi informatyczne, serwisowe, w tym na wsparcie systemów oprogramowania, którym posługuje się Rządowe Centrum Legislacji, w tym na Rządowy Proces Legislacyjny, a także utrzymanie siedziby Rządowego Centrum Legislacji. Na podróże krajowe przewidziano 1 tysiąc zł, na odpis na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – 291 tysięcy, na zakup usług remontowych – 27 tysięcy, na szkolenia dla pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej – 53 tysiące zł. I w końcu wpłaty na PPK w części finansowanej przez podmiot zatrudniający – to jest kwota 220 tysięcy zł. Przewidziano także wydatki majątkowe w kwocie 133 tysięcy zł, to również są kwestie informatyczno-komputerowe, jest tutaj np. zakup stosownych przełączników, które są wymagane do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania infrastruktury Rządowego Centrum Legislacji.

Przewidziane są także dochody budżetowe w wysokości 627 tysięcy zł. Z tego 625 tysięcy to jest działalność szkoleniowa w formie aplikacji legislacyjnej.

Przeciętne wynagrodzenie w Rządowym Centrum Legislacji na 2021 przewidywane jest w wysokości 9 tysięcy 497 zł 27 gr.

W Sejmie uchwalono poprawkę, w wyniku której doszło do podwyższenia budżetu Rządowego Centrum Legislacji o 1 milion zł 300 tysięcy, z czego na wynagrodzenia osobowe pracowników zostanie przeznaczone 1 milion 100 tysięcy, składki na ubezpieczenia społeczne – 180 tysięcy, składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Solidarnościowy – 20 tysięcy zł.

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, proszę uprzejmie o zaakceptowanie budżetu w tym kształcie. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

To od razu będę kontynuował pewien wątek i zapytam pana prezesa o wynagrodzenia, dlatego że nie zrozumiałem, na czym właściwie stanęło po poprawkach dokonanych w Sejmie. Według państwa informacji nastąpił faktycznie istotny spadek przeciętnego wynagrodzenia, bo na dzień 30 września zeszłego roku to było prawie 10 tysięcy 400, a na 2021 jest planowane niecałe 9,5 tysiąca. A jak to będzie wyglądało po poprawkach sejmowych?

Prezes Rządowego Centrum Legislacji Krzysztof Szczucki:

Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, nie planujemy jakichś istotnych podwyżek wynagrodzeń w Rządowym Centrum Legislacji. W związku z nowymi zadaniami i zmianami, m.in. w regulaminie pracy Rady Ministrów, planujemy zwiększenie liczby legislatorów w Rządowym Centrum Legislacji, więc tak te środki będą wykorzystywane. Nie planujemy podwyższenia przeciętnego wynagrodzenia.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo za odpowiedź.

Pan senator Pająk.

Senator Andrzej Pająk:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Ja chciałbym tylko o coś dopytać. Dodatkowe wynagrodzenia roczne to prawie 1 milion 679 tysięcy. Co obejmują te wynagrodzenia? Czy to jest kwestia tzw. trzynastki, czy są jeszcze jakieś inne?

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo proszę, Panie Dyrektorze.

Zapewne to trzynastka.

Prezes Rządowego Centrum Legislacji Krzysztof Szczucki:

Tak, Panie Przewodniczący, Panie Senatorze, to trzynastka.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Czy są inne zgłoszenia do dyskusji?

Zdalnie też nikt nie chce z nami rozmawiać, tak?

Bardzo dziękuję panu prezesowi.

Przechodzimy do następnych punktów.

Teraz Ministerstwo Finansów, część budżetowa 82 „Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego”.

Teraz zdominują naszą dyskusję państwo z Ministerstwa Finansów, dlatego że następne punkty też są państwa i zapewne zechcą państwo przejść do tych, które są, no, w drugiej części, czyli rezerw celowych, dochodów budżetu środków europejskich itd. Ale to od państwa zależy.

Bardzo proszę. Kto z państwa?

Zastępca Dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów Mirosław Stańczyk:

Mirosław Stańczyk, zastępca dyrektora w Departamencie Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

W części 82 ujęte są kwoty wydatków i dochodów związanych z jednostkami samorządu terytorialnego. Zaplanowana kwota subwencji to 70 miliardów 128 milionów 232 tysiące. Gros tej kwoty stanowi kwota części oświatowej subwencji ogólnej, ponad 52 miliardy. W dzisiejszym wystąpieniu chciałbym się skupić na pozostałych częściach subwencji, których łączna kwota wynosi 18 miliardów 92 miliony 474 tysiące. Kwota ta jest wyższa od kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2020 o ponad 1 miliard 230 milionów, to jest o 7,3%.

Gminy są finansowane poprzez część wyrównawczą i część równoważącą subwencji ogólnej. Część wyrównawcza subwencji została zaplanowana w wysokości 9 miliardów 552 milionów 542 tysięcy. W jej skład wchodzi kwota podstawowa, wyliczana w zależności od zamożności gmin – kwota podstawowa wynosi 7 miliardów 221 milionów 718 tysięcy – i kwota uzupełniająca, która jest przeznaczona dla gmin o małej gęstości zaludnienia; kwota ta wynosi 2 miliardy 283 miliony 642 tysiące zł. Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin została zaplanowana w kwocie 808 milionów 345 tysięcy. Jest ona wyższa o 3,6% od kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2020. Ważne jest, że zarówno kwota wyrównawcza, jak i równoważąca subwencji ogólnej dla gmin, a także dla pozostałych jednostek samorządu terytorialnego, dzielona jest według ściśle określonych zasad, które zostały opisane w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. I w przypadku tych pozostałych części subwencji minister nie dysponuje swobodą w ustalaniu ich wysokości, tylko ustala je zgodnie z zasadami ustalonymi w ustawie.

Wrócę do poszczególnych części. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów została ustalona w wysokości 2 miliardów 999 milionów 685 tysięcy i jest wyższa o 10,3% od tej części subwencji ustalonej na rok 2020. Podobnie jak w przypadku gmin część wyrównawcza składa się z kwoty podstawowej – jej wysokość to 1 miliard 985 milionów 27 tysięcy – i z kwoty podstawowej, która jest ustalana w zależności od stopy bezrobocia. Ta kwota uzupełniająca w ramach części wyrównawczej wynosi 1 miliard 14 milionów 658 tysięcy. Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów została zaplanowana w wysokości 1 miliarda 698 milionów 344 tysięcy i jest wyższa o 8,5% od kwoty subwencji ustalonej w ustawie budżetowej na rok 2020.

Przechodząc do części subwencji zaplanowanej dla województw, chciałbym zwrócić uwagę, że jest tu część wyrównawcza, tak jak w poprzednich rodzajach samorządów, i część regionalna subwencji ogólnej dla województw. W zakresie części wyrównawczej została zaplanowana kwota w wysokości 1 miliarda 738 milionów 735 tysięcy; kwota ta jest wyższa o 10,3% od kwoty tej subwencji zaplanowanej na rok ubiegły. Tutaj również wyodrębniono kwotę podstawową i kwotę uzupełniającą. Kwotę podstawową w wysokości 1 miliarda 142 milionów 864 tysięcy otrzyma 12 województw, natomiast kwotę uzupełniającą w wysokości 595 milionów 871 tysięcy otrzyma 12 województw. Część regionalna subwencji ogólnej zaplanowana w ustawie budżetowej na rok 2021 wynosi 638 milionów 824 tysiące zł. Jest ona wyższa od kwoty zaplanowanej na poprzedni rok o 7,8%. W zakresie części regionalnej chciałbym zauważyć, że minister finansów informuje samorządy województw o wysokości tej kwoty do jej 90%. Jeżeli zostaną spełnione warunki przyznania pozostałej kwoty 10%, to taką informację samorządy województw otrzymają w trakcie roku budżetowego. Jest to mechanizm przewidziany również w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Teraz chciałbym jeszcze pokrótce poinformować o planowanych dochodach w ramach części 82. Dochody pochodzą z wpłat gmin, powiatów i województw o ponadprzeciętnych dochodach. Łącznie zaplanowano dochody w wysokości 3 miliardów 145 milionów 513 tysięcy zł. Wpłat będzie dokonywało 88 gmin, 49 powiatów i 1 województwo. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Kto ktoś z państwa chce zabrać głos?

Pan senator Janusz Pęcherz.

Senator Janusz Pęcherz:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo!

Mam pytanie co do tych ostatnich danych, które dotyczą subwencji. Została pominięta – na pewno świadomie – część oświatowa subwencji, pan dyrektor skupił się na wyrównawczej i równoważącej.

Ja mam takie pytanie w kontekście tego, co robią gminy, powiaty i województwa, uchwalając swój budżet. Większość z tych jednostek na pewno już uchwaliła budżety na rok 2021 i uchwaliła te budżety w odniesieniu do wskaźników otrzymanych z Ministerstwa Finansów i dotyczących planowanej części subwencji oświatowej, wyrównawczej czy równoważącej. Czy pan dyrektor jest w stanie mi powiedzieć, jak to będzie wyglądać po uchwaleniu budżetu państwa? Bo po uchwaleniu budżetu państwa te jednostki otrzymają realne kwoty na rok 2021, jeśli chodzi o różne części subwencji, czy to oświatową, czy to wyrównawczą, czy to równoważącą. Czy tam będą duże zmiany? Czy te jednostki będą miały problem dotyczący tego, gdzie ewentualnie znaleźć środki, jeżeli kwoty okazałyby się znacząco różne?

Teraz pytanie do tej ostatniej wypowiedzi, dotyczącej dochodów. Mamy w Polsce sporo gmin, ale jedynie 88 gmin odprowadza do budżetu państwa tzw. janosikowe. Robi to też 49 powiatów – powiedzmy, że jest 300 powiatów, więc 49 to też niewielka liczba – i tylko 1 województwo, na pewno mazowieckie. Dyskusja na temat janosikowego była w Senacie prowadzona przy różnych okazjach, przynajmniej przy 2 okazjach. Czy te dochody… Oczywiście jeżeli popatrzymy na kwotę 3 miliardów… To jest dosyć poważna kwota. To jest zabierane gminom w sytuacji dzisiejszych kłopotów, wynikających głównie z pandemii. Gminy pozbywają się tych dochodów. Czy to nie powinno być jednak, tak jak proponowaliśmy w tej Izbie, jakoś na rok czy 2 lata zawieszone, tak żeby te jednostki nie pozbywały się dochodów? Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Bardzo proszę pana dyrektora o udzielenie odpowiedzi.

Zastępca Dyrektora Departamentu Finansów Samorządu Terytorialnego w Ministerstwie Finansów Mirosław Stańczyk:

Odpowiadając na pierwsze pytanie, informuję, że po uchwaleniu ustawy budżetowej minister właściwy do spraw finansów publicznych powtórnie zawiadamia jednostki samorządu terytorialnego o kwotach subwencji i wpłat wynikających z ustawy budżetowej. Dotychczasowe prace w parlamencie wskazują, że może nie być zmian w zakresie subwencji, w związku z tym minister poinformuje samorządy o zbliżonych kwotach subwencji. Nie istnieje obawa, że samorządy zostaną pozbawione środków z tytułu subwencji, które już zaplanowały w swoich budżetach.

Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące wpłat, to pragnę zauważyć, że wpłaty dokonywane przez gminy, odpowiednio przez powiaty i województwa, są przeznaczone na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin i dla powiatów oraz regionalną dla województw. Jeżeli wprowadzone zostałyby rozwiązania zawieszające wpłaty tych bogatych gmin, to część gmin zostałaby pozbawiona środków z tytułu tych części subwencji, o których mówiłem, czyli równoważącej i regionalnej. To jest bardzo skomplikowana sytuacja. Dotychczasowe decyzje były takie, aby pozostawić te wpłaty. Tak jak pan senator zauważył, nie jest to liczna grupa jednostek, a środki pochodzące z wpłat stanowią istotne wsparcie dla jednostek mniej zamożnych. Chciałbym też dodać, że w Ministerstwie Finansów prowadzone są prace dotyczące zmian w systemie finansowania samorządów, w tym w zakresie systemu korekcyjno-wyrównawczego. W ramach tych prac analizujemy również możliwości zmiany mechanizmu tzw. janosikowego. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Będę kontynuował ten wątek. System wyrównawczy generalnie nie działa poprawnie. Co do tego chyba nie ma wątpliwości. On wymaga generalnej zmiany. Kiedyś był tak planowany, że wpłaty z wypłatami miały się bilansować. W tej chwili dysproporcja jest ogromna, a sposób naliczania wpłat jest historyczny, tak to nazwę. Problem, o którym mówił pan senator Pęcherz, może się faktycznie pojawić. Może się okazać, że któraś z tych wpłacających jednostek samorządu terytorialnego wpłaci pieniądze, bo miała historycznie duże dochody, a wskutek pandemii czy innych kryzysów… Będzie płaciła, pomimo że powinna dostawać wsparcie.

Zostawię to teraz. Przypomnę tylko, że kiedyś propozycję zmiany systemu wypracował Bank Światowy z porozumieniem z Ministerstwem Finansów, tak że jest do czego wracać. Moim zdaniem wymaga to pilnych zmian, bo system jest w tej chwili dość absurdalny. Nie będę rozwijał wątku, ale bardzo zachęcam do podjęcia intensywnych prac.

Czy w tej sprawie albo w sprawach, które pan dyrektor relacjonował, ktoś z panów senatorów chce zabrać głos?

Nie ma zgłoszeń. Zdalnych zgłoszeń też nie ma.

Bardzo proszę, żeby państwo przeszli do następnego punktu. Ten następny punkt Ministerstwa Finansów to jest część budżetowa 86… A nie, przepraszam, jeszcze są „Budżety wojewodów ogółem”, część 85.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Dzień dobry, Aneta Cieloch, dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Dochody w budżetach wojewodów zostały zaplanowane w 18 działach, łącznie w wysokości 2 miliardów 517 milionów 87 tysięcy zł, co stanowi wzrost o 10,3% dochodów zaplanowanych w znowelizowanej ustawie budżetowej na rok 2020. Najwyższa kwota dochodów zaplanowana została w dziale „Gospodarka mieszkaniowa” – 1 miliard 415 milionów 237 tysięcy zł, co stanowi 56,2% dochodów ujętych w części 85 „Budżety wojewodów ogółem”. Dochody planowane w tym dziale to głównie wpływy z tytułu gospodarowania przez starostów gruntami i nieruchomościami należącymi do Skarbu Państwa. Dochody w pozostałych 17 działach zostały zaplanowane na kwotę 1 miliarda 101 milionów 850 tysięcy zł, co stanowi 43,8% zaplanowanych dochodów w części „Budżety wojewodów ogółem”. Szczegółowy opis dochodów zaplanowanych w ramach poszczególnych działów został zaprezentowany i przekazany Wysokiej Komisji w materiale informacyjnym.

Wydatki w budżetach wojewodów zostały zaplanowane na kwotę 72 miliardów 617 milionów 814 tysięcy zł, z czego na wydatki bieżące przeznaczono 72 miliardy 163 miliony 464 tysiące zł, na wydatki majątkowe – 169 milionów 732 tysięcy zł, a na wydatki na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej – 284 miliony 618 tysięcy zł. Podane kwoty uwzględniają zmiany dokonane na etapie prac w Sejmie.

W 2021 r., w porównaniu z wydatkami zaplanowanymi na rok 2020, nastąpił per saldo wzrost środków zaplanowanych w części 85 „Budżety wojewodów ogółem” o ok. 1,3%. Wynika to m.in. ze zwiększenia środków na działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej, włączenia części środków dotychczas przekazywanych z rezerw celowych na dofinansowanie działalności zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, uwzględnienia w rezerwie wojewodów dodatkowych środków, m.in. na wsparcie zadań realizowanych w ramach budżetu wojewodów.

Największą grupę wydatków zaplanowanych w budżetach wojewodów, tj. 92,1%, stanowią dotacje i subwencje. Kwota dotacji, z wyłączeniem wydatków majątkowych oraz wydatków na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej, wynosi 66 miliardów 888 milionów 857 tysięcy zł. Najwyższe kwoty stanowią dotacje zaplanowane na realizację programu „Rodzina 500+”, tj. 40 miliardów 500 milionów zł, oraz na realizację świadczeń rodzinnych, świadczeń rodzicielskich, świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego, a także na wypłaty zasiłku dla opiekuna oraz na opłacenie składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowne za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy czy zasiłek dla opiekuna – łącznie 12 miliardów 868 milionów 300 tysięcy zł.

Wydatki bieżące jednostek budżetowych, z wyłączeniem wydatków na współfinansowanie projektów z udziałem Unii Europejskiej, zaplanowane w wysokości 5 miliardów 244 milionów 407 tysięcy zł stanowią 7,2% łącznej kwoty wydatków. Wydatki te przeznaczone są głównie na utrzymanie i funkcjonowanie państwowych jednostek budżetowych, w tym na wynagrodzenia zatrudnionych tam pracowników i funkcjonariuszy.

Do zadań finansowanych z budżetów wojewodów, na które przekazywane są najwyższe kwoty, należą zadania zaliczane do działów: „Rodzina” – 54 miliardy 902 miliony 521 tysięcy zł, w tym głównie środki na realizację na programu 500+ w kwocie 40 miliardów 500 milionów zł; „Ochrona zdrowia” – 4 miliardy 942 miliony 508 tysięcy zł, w tym głównie środki na realizację zadań zespołów ratownictwa medycznego w kwocie 2 miliardów 266 milionów 29 tysięcy zł; „Pomoc społeczna” – 4 miliardy 91 milionów 202 tysiące zł, w tym głównie środki na wypłatę zasiłków z pomocy społecznej w kwocie 1 miliarda 497 milionów zł; „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa” – 3 miliardy 59 milionów 805 tysięcy zł, w tym głównie środki na realizację zadań przez komendy powiatowe i wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej w kwocie 3 miliardów 31 milionów 101 tysięcy zł; „Administracja publiczna” – 1 miliard 705 milionów 483 tysiące zł, w tym głównie środki na działalność urzędów wojewódzkich, dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej w kwocie 1 miliarda 560 milionów 295 tysięcy zł.

Szczegółowy opis wydatków zaplanowanych w ramach poszczególnych działów został zaprezentowany i przekazany Wysokiej Komisji w materiale informacyjnym. Opis nie zawiera jednak zmiany przyjętej przez Sejm w trzecim czytaniu, dotyczącej przesunięcia kwoty 53 tysięcy zł w związku z przeniesieniem jednego stanowiska członka korpusu służby cywilnej z Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Gorlicach do Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie – zmiana pomiędzy paragrafami wydatków. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Kto z państwa chce zabrać głos?

Ja zapytam tradycyjnie o średnie płace, tym razem w urzędach wojewódzkich.

Senator Janusz Pęcherz:

Zadam takie pytanie. Analizuję te kwoty. Jest 40 miliardów 500 milionów na 500+. Odnoszę się do poszczególnych kwot na inne działania, kwot, które są na jednostki straży pożarnej i inne rzeczy. Czy myślicie państwo, że 500+, o którym mówi się pozytywnie, ale które przede wszystkim miało na celu jak gdyby pobudzić dzietność w Polsce… Raczej nie osiągamy tego efektu. Czy myślicie państwo nad jakimiś modyfikacjami? Nie mówię o zabieraniu 500+, bo to jest raczej nierealne, ale pytam o modyfikacje programu 500+. To jest pierwsze pytanie.

I drugie pytanie, takie, które się zawsze pojawia, przede wszystkim w samorządach. Chodzi o kwoty przeznaczone na zadania z zakresu administracji publicznej realizowane przez gminy. Czy kwota wymieniona tutaj przez panią dyrektor, czyli 1 miliard 550 milionów, jest wystarczająca? Czy pokrywa się ze zgłoszonymi zapotrzebowaniami gmin w zakresie zadań, które muszą one realizować? Takie pytanie. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Proszę o odpowiedź. W sumie były 3 pytania.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Odpowiadam na pytanie dotyczące przeciętnego wynagrodzenia w urzędach wojewódzkich. Według Rb-70, tj. sprawozdania z zatrudnienia i wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej za 3 kwartały roku 2020, jest to 5 tysięcy 733 zł 29 gr.

Odpowiadając na…

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Bardzo proszę o powtórzenie.)

5 tysięcy 733 zł 29 gr.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Dziękuję bardzo.)

Odpowiadając na pytanie pana senatora odnośnie do modyfikacji programu 500+, powiem, że Ministerstwu Finansów nie są znane plany zmian w tym zakresie. Przekażemy to pytanie, jeżeli się pan senator zgodzi, do ministerstwa rodziny z prośbą o odpowiedź na piśmie. My nie mamy danych w tym zakresie.

Jeśli chodzi o dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej, to dotacje planowane są przez wojewodów w ramach limitu, który poszczególni wojewodowie otrzymują. Podział został dokonany przez wojewodów, podział na poszczególne dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej, na zadania własne, na porozumienia i dla poszczególnych samorządów. Nie mam informacji odnośnie do szczegółowych zmian w tym zakresie czy dodatkowych potrzeb gmin.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Przepraszam, a czy jest znany procent wzrostu w stosunku do kwoty z poprzedniego roku?)

Jest to wzrost o 3,44%.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Dziękuję bardzo.)

Mogę jeszcze dodać, że jeżeli chodzi o gminy, to wzrosty, oczywiście oprócz kosztów zadań z zakresu 500+, znaczy tej kwoty… Kwota na zadania z zakresu tzw. spraw obywatelskich, na część wynagrodzeniową zadań z zakresu administracji rządowej wzrosła w ostatnich latach dość znacząco. Wynagrodzenia w urzędach wojewódzkich wzrosły od 1 lipca 2019 r. o ponad 500 zł, dodatkowo wzrosły w zeszłym roku o 6%. Część wynagrodzeniowa dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, w tym dla gmin, również wzrosła. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Zapewne wzrost o 3% z kawałkiem był efektem tych zmian w płacach w urzędach wojewódzkich w poprzednim roku. To zapewne jest skutek. Spodziewam się, że tak jest, ale zapewne panie wiedzą lepiej.

Czy są inne pytania, uwagi? Nie.

Ja zapytam o gospodarkę mieszkaniową. W tych materiałach jest napisane, że starostowie zaplanowali wzrost dochodów z tego tytułu o chyba 17% czy ponad 17%. To jest zaskakująco duży wzrost. Nakłady na gospodarowanie gruntami i nieruchomościami chyba nie wzrosły proporcjonalnie. Ja chyba nawet nie jestem w stanie wywnioskować z tych materiałów, o ile wzrosły dochody. Czy w tych danych jest jakaś tajemnica do wyjaśnienia?

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Dochody w tym dziale zaplanowano głównie z opłat za trwały zarząd i wieczyste użytkowanie nieruchomości Skarbu Państwa oraz z tytułu odpłatnego nabycia prawa użytkowania wieczystego. Kwoty dochodów określali wojewodowie na podstawie dostępnych danych i sprawozdawczości. Wyższa kwota w planie dochodowym wynika z zaplanowania wyższych wpływów z gospodarowania nieruchomościami, czyli, tak jak powiedziałam, z informacji…

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Tak, tak.)

…które otrzymywane są od poszczególnych starostów w zakresie tego działania.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Czyli nie wiadomo, z czego się to wzięło. Wzrost jest duży, a chyba nie zaszło nic takiego, co tłumaczyłoby jakąś większą ściągalność, większe dochody, większe stawki. Nic nie wiadomo na ten temat.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Wojewodowie nie przedstawili nam takiej szczegółowej informacji w tym zakresie. Wskazali nam informacje odnośnie do wyższych wpływów w związku z informacjami, jakie utrzymują od starostów.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dobrze. Bardzo dziękuję.

Jeśli można by było uzyskać odpowiedź na piśmie, to byłbym zobowiązany. Wzrost o 17,5% pozostaje jednak intrygującą tajemnicą. To nie są jakieś ogromne pieniądze, ale jest to jednak prawie 1,5 miliarda zł.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Tak, oczywiście.)

Bardzo dziękuję.

Senator Krzysztof Kwiatkowski, bardzo proszę.

Senator Krzysztof Kwiatkowski:

Pani Dyrektor, mówiła pani o wzroście nakładów na sanepid. Ja będę prosił o ustną informację, ale z góry proszę także o pisemną. Gdyby pani powiedziała bardziej szczegółowo, jaki wzrost…

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Panie Senatorze, nie słychać pana. Proszę trochę bliżej…)

Sekundkę. A teraz?

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Teraz jest bardzo dobrze.)

Pani Dyrektor, mówiła pani o wzroście nakładów na sanepid. Ja z góry proszę, niezależnie od podania ustnej informacji, o odpowiedź pisemną. Proszę o szczegółową informację, jaki będzie wzrost środków na działalność sanepidu w roku 2021, jak będzie on dzielony, na ile będzie on przeznaczony na wydatki pracownicze – jeśli planujecie zwiększyć etatyzację sanepidu – a na ile na inne zadania, np. na programy informatyczne.

Dodatkowe pytanie. Czy w związku ze zwiększeniem nakładów sanepid także będzie miał dodatkowe obowiązki związane z Narodowym Programem Szczepień, a jeśli nie, to kto i w jakim zakresie będzie te zadania realizował, nadzorował i finansował? Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę o odpowiedź albo teraz, albo pisemnie. Decyzja należy do państwa.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Ogólnie odpowiem teraz, a szczegółowe informacje przedstawimy na piśmie, tak jak pan senator prosił.

W budżetach wojewodów na 2021 r. na zadania realizowane przez inspekcję sanitarną zaplanowano 1 miliard 596 milionów, o 330 milionów więcej niż w 2020 r. Kwota przeznaczona na wzrost wynagrodzeń wynosi 220,7 miliona zł. Szczegółowych informacji, tak jak pan senator prosił, udzielimy na piśmie. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo.

Pan senator Wadim Tyszkiewicz.

Senator Wadim Tyszkiewicz:

Panie Przewodniczący! Pani Minister!

Mam takie pytanie, nawiązujące zresztą do pytania senatora Pęcherza. Na program 500+ i na trzynastki przeznaczacie państwo ok. 50 miliardów zł. Z założenia, jeśli sobie dobrze przypominam, finansowanie tych projektów miało pochodzić z luki VAT-owskiej. Z tego, co ja tu wyczytałem, wynika, że luka VAT-owska wzrośnie o 10 miliardów zł. Do tej pory spadała, a teraz będzie wzrost o 10 miliardów zł. Z jakich pieniędzy będą w takim razie sfinansowane akcja 500+ i trzynastki? To jest moje pytanie. Jeżeli pani będzie mogła, to proszę udzielić odpowiedzi.

Drugie pytanie dotyczy tego, czy w ogóle państwo… Jest to pytanie bardziej ogólnej natury. Kiedy rozdzielacie państwo budżet między działami, między ministerstwami, to czy bierzecie pod uwagę to, że pieniądze, które trafiają do samorządów… Chodzi głównie o wszystkie projekty inwestycyjne, gdzie państwo dopłacacie np. 50% do infrastruktury. Według wyliczeń ok. 52% wraca z powrotem do budżetu państwa. Czy państwo między sobą, między poszczególnymi ministerstwami ustalacie nie tylko wydatki, ale też potencjalne wpływy? Jeszcze raz powtórzę: na każde 50% wydane, dopłacone do inwestycji samorządowej… Chodzi o twarde inwestycje, np. budowę dróg. Ok. 52% tych pieniędzy wraca, czyli państwo teoretycznie nic nie traci, bo samorządy są na tyle sprawne i na tyle dobrze wykorzystują pieniądze, że podatki, które wracają do budżetu państwa, rekompensują jego wydatki. Czy między ministerstwami są w ogóle prowadzone takie rozmowy i czy są robione takie wyliczenia? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Bardzo proszę o odpowiedź.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Szanowni Państwo!

Jeśli chodzi o dochody budżetowe, to nie oznacza się dochodów budżetowych na konkretne wydatki. Zgodnie z ustawą o finansach publicznych dochody są prognozą i wpływają na rachunek dochodów budżetu państwa. Nie są one znaczone, przeznaczane na konkretne zadanie. Z wszystkich dochodów budżetu państwa finansowane są poszczególne zadania. Tak jak powiedziałam, nie ma oznaczania konkretnych dochodów na konkretne wydatki.

Co do poszczególnych ministerstw i rozmów w zakresach poszczególnych zadań, to dyskusje są oczywiście prowadzone pomiędzy ministerstwami. Ja nie mam w tej chwili informacji co do szczegółowych dyskusji w zakresie, o który pytał pan senator. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo.

Czy są jeszcze jakieś pytania bądź uwagi?

To jeszcze jedno moje pytanie. W budżetach wojewodów są wydatki bieżące jednostek budżetowych na dość dużą skalę. To jest 4,6 miliarda. Tu następuje dość znaczący wzrost, o 13,6%. Czy można uzyskać odpowiedź na pytanie, z czego wynika taki wzrost?

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

W budżetach wojewodów wydatki jednostek budżetowych to finansowanie… Znaczy środki na ten cel planowane są dla poszczególnych jednostek budżetowych, które są finansowane z budżetów wojewodów. Są to m.in. urzędy wojewódzkie, inspekcja sanitarna, o której tu wcześniej mówiłam, i pozostałe jednostki realizujące zadania… głównie pozostałe inspekcje, komenda wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej czy Inspekcja Weterynaryjna.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Gdzie tam są te wzrosty? Sanepid jest stosunkowo mały liczebnie i budżetowo, więc nie może w aż taki sposób wpłynąć na cały wynik liczący 4,6 miliarda zł.)

Środki były zwiększane m.in. na inspekcje. To były środki, które były planowane w rezerwach celowych w roku 2020. Tak jak już wcześniej mówiłam, nastąpiło zwiększenie środków na działalność inspekcji sanitarnej, włączenie części środków dotychczas przekazywanych z rezerwy do dofinansowania działalności zespołów do spraw orzekania, uwzględnienie w rezerwach wojewodów dodatkowych środków na wsparcie zadań realizowanych w ramach budżetów wojewodów – to jest ta 1-procentowa rezerwa wojewodów, która została zwiększona o 55 milionów zł. To są środki, które są do dyspozycji wojewodów, do podziału przez wojewodów na poszczególne zadania. W ramach tej rezerwy można finansować wszystkie wydatki z wyjątkiem wynagrodzeń. Wzrost wynika zapewne z uwzględnienia środków, które były w rezerwach celowych i w rezerwie 1-procentowej.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Czy pan senator Bober chce się do tego…

Senator Ryszard Bober:

Tak. Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Ja chciałbym się odnieść. Co prawda jestem przygotowany do dyskusji na jutro na posiedzeniu komisji rolnictwa, ale jeżeli chodzi o Inspekcję Weterynaryjną… W budżetach wojewodów są środki zarówno na wojewódzką jednostkę, jak i na jednostki powiatowe. Jeżeli popatrzymy… W wydatkach planowanych rok do roku jest rzeczywisty wzrost, ale jeżeli spojrzymy na to wszystko… Nowelizacja ustawy budżetowej skutkowała tym, że znacznie podniesiono środki, ale niestety jest spadek w przypadku tak bardzo ważnej instytucji, jaką jest Inspekcja Weterynaryjna, której powierzano dodatkowe zadania. Mamy do wykonania ponad 50 milionów… Tu jest spadek, a nie, tak jak pani dyrektor mówi… Ja bym tutaj prosił – będę o to wnioskował – aby rzeczywiście zastanowić się nad tym faktem i przynajmniej przywrócić kwotę, która w ubiegłym roku, w roku 2020, była zrealizowana w budżetach wojewodów. Tak to wygląda. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Jeszcze pani.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Jeśli mogę, to chciałbym jeszcze coś dodać w uzupełnieniu odnośnie do tych wzrostów wydatków w jednostkach budżetowych. Mamy zmiany w systemie, jeśli chodzi o ochronę zdrowia, i środki na działalność dyspozytorni medycznych w kwocie 178 milionów zostały teraz włączone do jednostek budżetowych. One były wcześniej finansowane w ramach dotacji dla zespołów ratownictwa medycznego, a w tej chwili są to środki, które są planowane w jednostkach budżetowych. To jest prawie 180 milionów.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

To tylko w części tłumaczy tę kwestię. Całkowity wzrost wynosi ponad 600 milionów, także te 55 milionów i te chyba 137 milionów jeszcze nie wyczerpuje sprawy. Zostawmy to teraz. To może warte jest wyjaśnienia, ale oczywiście nie zmieni to opinii o budżecie. Może będzie lepiej, jak nam panie odpowiedzą na piśmie. Wtedy będzie spokojniej i dokładniej.

Czy są jeszcze jakieś pytania do pań sprawozdających? Nie ma.

Na tym kończymy tę część.

Przechodzimy do następnej – „Samorządowe kolegia odwoławcze”.

Ministerstwo Finansów.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Aneta Cieloch, Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W części 86 „Samorządowe kolegia odwoławcze” w projekcie ustawy budżetowej na rok 2021 dochody nie są planowane.

Na wydatki 49 samorządowych kolegiów odwoławczych w roku 2021 zaplanowane zostały środki w wysokości 140 milionów 24 tysięcy zł, co stanowi wzrost o 1,4% w stosunku do planu na rok 2020. Środki te przeznaczone zostaną na: wynagrodzenia wraz z pochodnymi dla etatowych członków kolegiów oraz pracowników biur – 107 milionów 225 tysięcy zł; pozostałe wydatki bieżące związane z realizacją zadań oraz utrzymaniem biur kolegiów – 24 miliony 9 tysięcy zł; wynagrodzenia bezosobowe, w tym głównie wynagrodzenia dla bezetatowych członków kolegiów – 6 milionów 919 tysięcy zł; świadczenia na rzecz osób fizycznych – 123 tysiące zł; wydatki majątkowe, w tym głównie zakup wartości niematerialnych i prawnych, zakup programów i licencji, zakup sprzętu informatycznego wraz z oprogramowaniem, zakup środków transportu, rozbudowę systemów elektronicznego przetwarzania dokumentów oraz zakup sprzętu i urządzeń biurowych – 1 milion 739 tysięcy zł.

Dodatkowo w części 83, dotyczącej rezerw celowych dla samorządowych kolegiów odwoławczych, zostały zaplanowane środki dla samorządowych kolegiów odwoławczych w wysokości 2 milionów 815 tysięcy zł. Jest to więcej o 14% w stosunku do kwoty zaplanowanej w roku 2020, jest tu wzrost o 815 tysięcy zł. Środki te przeznaczone będą na uzupełnienie wydatków bieżących związanych z funkcjonowaniem kolegiów. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo.

Załącznik dotyczący samorządowych kolegiów odwoławczych jest na tyle skromny, że nie spodziewam się burzliwej dyskusji, ale zapytam, czy ktoś z panów senatorów chce zabrać głos.

Nie ma chętnych. Kwota nie jest duża, wszystko jasne.

Dziękujemy bardzo.

Przechodzimy do załącznika nr 7…

Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Czwakiel:

Przepraszam, Panie Przewodniczący. Czy można by jeszcze spróbować pomóc Ministerstwu Finansów odpowiedzieć na pytanie o zwiększenie wydatków bieżących wojewodów?

Wojciech Czwakiel, Ministerstwo Zdrowia, Departament Budżetu i Finansów.

To chyba my to spowodowaliśmy i dlatego Ministerstwo Finansów nie było w stanie dokładnie odpowiedzieć na pytanie.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Można to zrobić teraz, można na piśmie, skoro już przeszliśmy dalej.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Czwakiel: Okej, oczywiście. Odpowiemy na piśmie w takim razie.)

Bardzo proszę, bo to naprawdę nie jest fundamentalną sprawą.

(Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Czwakiel: Dobrze. Dziękuję.)

Teraz „Zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami” – załącznik nr 7.

Bardzo proszę.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Załącznik nr 7, czyli zadania z zakresu administracji rządowej, jest rozpatrywany w ramach budżetów wojewodów, więc pozwolę sobie przytoczyć tylko główne wartości związane z realizacją zadań. Kwota na realizację zadań z zakresu administracji rządowej prowadzonych przez gminy wynosi 55 miliardów 593 miliony 580 tysięcy zł. Do budżetów wojewodów trafi kwota 55 miliardów 509 milionów 89 tysięcy zł, do Krajowego Biura Wyborczego – 7 milionów 650 tysięcy zł, do Głównego Urzędu Statystycznego – 76 milionów 841 tysięcy zł.

Kwota zaplanowana na realizację zadań w powiatach wynosi 4 miliardy 919 milionów 541 tysięcy zł; dotyczy to budżetów wojewodów. W samorządach województw jest kwota w wysokości 1 miliarda 49 milionów 352 tysięcy zł, z tego w części 46 „Zdrowie” są 343 miliony 440 tysiące zł, a w części dotyczącej budżetów wojewodów – 705 milionów 912 tysięcy zł. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo.

Czy do tego punktu są pytania, uwagi? Ktoś chce zapytać zdalnie? Nie ma chętnych.

Dziękuję bardzo.

Teraz załącznik nr 8, czyli „Wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje przedmiotowe i celowe, oraz kwoty tych dotacji w 2021 r.”.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Te załączniki są omawiane przy poszczególnych częściach budżetowych, Panie Przewodniczący.)

No to chyba nie ma zbytnio o czym dyskutować. Dziękuję bardzo.

Czy możemy teraz przejść do dochodów budżetu środków europejskich? To już też było…

(Naczelnik Wydziału Finansowania Projektów z Udziałem Środków UE w Ministerstwie Finansów Renata Siedlec: Szanowny Panie Przewodniczący, Wysoka Izbo, dochody i wydatki budżetu środków europejskich zostały omówione przy części 34 przez pana dyrektora Marka Kalupę z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.)

Dziękuję bardzo.

(Naczelnik Wydziału Finansowania Projektów z Udziałem Środków UE w Ministerstwie Finansów Renata Siedlec: Dziękuję.)

„Wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych w 2021 r.”. Nie wiem, czy to było. Załącznik nr 6.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: To było omawiane przy każdej części.)

Tak, było.

„Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych w 2021 r.”.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Analogicznie.)

„Zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym”. To też było. Czyli Ministerstwo Finansów… Wykaz programów finansowanych z udziałem środków europejskich też był prezentowany.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Był omawiany przy części 34.)

To chyba wszystko. Ministerstwo Finansów nie ma już chyba punktów do omówienia.

Czy panie też mają takie wnioski?

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Jest jeszcze część 83 „Rezerwy celowe”. Jeśli państwo sobie życzą, mogę to ogólnie omówić.)

Część 83, muszę to znaleźć.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Niektóre punkty dotyczące tych rezerw były już omawiane.)

Tak. Rezerwy celowe.

Bardzo proszę o przedstawienie.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

W projekcie ustawy budżetowej na rok 2021 przekazanym przez Radę Ministrów do Sejmu zaplanowano rezerwy celowe w łącznej wysokości 32 miliardów 40 milionów 915 tysięcy zł w 59 pozycjach. To o 2 tytuły mniej niż w ustawie budżetowej na rok 2020, w której zaplanowano 61 tytułów rezerw celowych w łącznej kwocie 22 miliardów 734 milionów 149 tysięcy zł. Została ona zwiększona na skutek nowelizacji ustawy budżetowej do 29 miliardów 564 milionów 460 tysięcy zł.

W trakcie prac w Sejmie nad projektem ustawy budżetowej na rok 2021 dokonano następujących zmian w rezerwach celowych: poz. 13 „Pomoc dla repatriantów” została zwiększona o kwotę 3 milionów 242 tysięcy zł, do kwoty 45 milionów 790 tysięcy zł; poz. 16 „Zobowiązania wymagalne Skarbu Państwa” została zmniejszona o 26 milionów, do kwoty 587 milionów 593 tysięcy zł; poz. 28 „Środki na realizację zadań wynikających z ustawy o Karcie Polaka” została zmniejszona o 3 miliony 242 tysiące zł, do kwoty 47 milionów 258 tysięcy zł; poz. 31 „Wdrożenie Planu współpracy rozwojowej w 2021 r., w tym 22 miliony 500 tysięcy zł na TV Biełsat oraz 1 milion 491 tysięcy zł na Przewodnictwo Polski w OBWE” została zwiększona o 1 milion 491 tysięcy zł, do kwoty 143 milionów 991 tysięcy zł; poz. 38 „Środki na dofinansowanie zadań realizowanych przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, na realizację karty parkingowej oraz na realizację legitymacji osoby niepełnosprawnej” została zmniejszona o kwotę 3 milionów zł, do kwoty 28 milionów 138 tysięcy zł; poz. 44 „Dofinansowania realizacji niektórych zadań kontynuowanych, w tym środki na odbudowę dochodów budżetu państwa i zadania związane z poprawą finansów publicznych” została zmniejszona o kwotę 40 milionów 213 tysięcy zł, do kwoty 1 miliarda 814 milionów 647 tysięcy zł; poz. 56 „Rezerwa na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania” została zmniejszona o kwotę 69 milionów 943 tysięcy zł, do kwoty 1 miliarda 160 milionów 639 tysięcy zł; poz. 64 „Środki na zadania w obszarze zdrowia” została zmniejszona o 24 miliony 288 tysięcy zł, do kwoty 4 miliardów 848 milionów 103 tysięcy zł. Utworzono nową rezerwę celową, poz. 65 „Środki na informatyzację w ochronie zdrowia, o których mowa w art. 97 ust. 10–14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”.

Łączna kwota rezerw celowych ujęta w ustawie budżetowej na rok 2021 wynosi 31 miliardów 922 miliony 18 tysięcy zł. Szczegółowa informacja odnośnie do poszczególnych rezerw celowych została państwu przedstawiona na piśmie, więc pozwolę sobie zakończyć referat. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo.

Proszę o uwagi, pytania.

Chyba nie ma zgłoszeń.

Dziękuję bardzo.

(Senator Janusz Pęcherz: Nie, nie.)

A nie, jest pytanie.

Bardzo proszę. Pan senator Pęcherz.

Senator Janusz Pęcherz:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Spóźnione troszkę… Pytań nie będzie dużo.

Chodzi o pozycję nr 38. Z tego, co się orientuję – kiedyś się zajmowałem tymi sprawami – to te zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności zawsze miały duże kłopoty finansowe. Miasto zawsze musiało się starać pomóc im w realizacji zadań, które na nie spadały. Tutaj na realizację karty parkingowej mamy… Mam pytanie dotyczące tych wszystkich pozycji, ale w tym przypadku szczególnie mnie interesuje, skąd tak nagle biorą się takie kwoty. Bo coś było zaplanowane i nagle zmniejszamy kwotę. Czy to jest takie wyliczenie, że my już wiemy na pewno, że takie kwoty nie będą potrzebne, czy też wylicza się to wszystko w oparciu o inne wskaźniki, które powodują, że dokonuje się zmniejszenia? A może nam czegoś brakuje i musimy zrobić jakieś cięcia? To jest moje pytanie.

Nie bardzo… Widzę, że sprawa pozycji czterdziestej czwartej jest wyjaśniona w dalszej części, tak że zostawiam pytanie o pozycję czterdziestą czwartą. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Proszę o odpowiedź.

Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Senatorze! Szanowni Państwo!

Rezerwa trzydziesta ósma wynosiła w 2020 r. 96 milionów, a teraz wynosi 28 milionów 136 tysięcy. Większość środków została włączona do budżetów wojewodów zgodnie z zapotrzebowaniem składanym przez wojewodów. Środki na ten cel, na poszczególne zadania są ustalane w porozumieniu z wojewodami i z ministerstwem rodziny. Podział środków na poszczególnych dysponentów, czyli na poszczególnych wojewodów, dokonywany jest w porozumieniu z ministerstwem rodziny. W budżetach wojewodów, jeżeli chodzi o dotacje na zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, jest wzrost o prawie 70%. W 2020 r. – podaję te dane dla porównania – była kwota 88 milionów 748 tysięcy zł. W tej chwili na 2021 r. zaplanowana jest kwota 150 milionów 570 tysięcy zł. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Rozumiem, że odpowiedź jest satysfakcjonująca.

Czy są inne pytania lub uwagi? Nie ma.

Omówiliśmy już chyba wszystkie punkty Ministerstwa Finansów.

Przejdźmy do załącznika nr 12 „Plan finansowy Centrum Obsługi Administracji Rządowej”. Tego chyba nie było. KPRM…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Było?

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: Przy części 16 było to omawiane.)

Dziękuję bardzo za pomoc.

Centrum Usług Logistycznych. Tego chyba nie było.

(Dyrektor Departamentu Finansowania Sfery Budżetowej w Ministerstwie Finansów Aneta Cieloch: …Przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych.)

Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Waldemar Nowak:

Zastępca dyrektora Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Waldemar Nowak.

Zgodnie z uchwaloną ustawą budżetową na 2021 r. przewidywany stan środków na początek roku w centrum logistycznym wyniesie 6 milionów 205 tysięcy zł. Środki pieniężne stanowią 4 miliony 420 tysięcy zł, należności – 1 milion 400 tysięcy zł, zapasy – 385 tysięcy zł, a przewidywany stan zobowiązań – 3,5 miliona.

W 2021 r. planowane przychody wyniosą 55 milionów 507 tysięcy, z czego przychody z prowadzonej działalności – 55 milionów, a pozostałe przychody – 507 tysięcy zł. Odsetki od środków przekazanych ministrowi finansów na zarządzanie wyniosą 15 tysięcy zł.

Koszty funkcjonowania Centrum Usług Logistycznych zaplanowano w wysokości 54 milionów 423 tysięcy zł. Na wynagrodzenia i pochodne przeznaczono 22 miliony 447 tysięcy zł, na zakup materiałów i energii – 17 milionów, na zakup usług remontowych oraz pozostałe koszty funkcjonowania – 8 milionów 82 tysiące, na podatki i opłaty – 2 miliony 480 tysięcy zł. Ponadto przewiduje się również przeznaczyć środki finansowe w wysokości 3 milionów 22 tysięcy zł na wydatki majątkowe.

Centrum Usług Logistycznych przewiduje zysk netto w kwocie 878 tysięcy zł.

To są podstawowe informacje, które dotyczą funkcjonowania i finansowania Centrum Usług Logistycznych w 2021 r. Dziękuję za uwagę.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo serdecznie dziękuję.

W tabeli, czyli załączniku pierwszym, brakuje informacji, że kwoty są podawane w tysiącach złotych. Można się domyśleć, że nie są podawane po prostu w złotówkach. Zdaje się, że tego tu nigdzie nie ma.

Te wydatki majątkowe są zaplanowane, jak rozumiem, na jakieś obiekty wypoczynkowe – w Juracie, w Dziwnowie czy „Dafne” w Zakopanem. Tak?

Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Waldemar Nowak:

Tak. Jurata, Dziwnów i…

(Zakłócenia w trakcie wypowiedzi)

…Warszawa-Babice, budowa hangaru i przyłącza wodno-kanalizacyjnego oraz zakup ciągnika z osprzętem, m.in. do odśnieżania.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dobrze. Przy okazji jest tu podana informacja, że takie ośrodki jeszcze istnieją.

Czy ktoś z panów chce się odnieść do tego punktu?

Chyba nikt nie chce zabrać głosu.

Bardzo serdecznie dziękuję za informację.

Przejdziemy dalej, tj. do planu finansowego Funduszu Rekompensacyjnego.

Poproszę o głos przedstawiciela MSWiA.

Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Waldemar Nowak:

Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!

Plan finansowy Funduszu Rekompensacyjnego przewiduje przychody z następujących źródeł: wpłaty ze sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, wpływy z tytułu odpłatnego korzystania z mienia zasobu, odsetki od wolnych środków przekazanych w zarządzanie ministrowi finansów zgodnie z ustawą o finansach publicznych oraz inne przychody. Ze środków funduszu finansowane są wypłaty rekompensat dla osób uprawnionych oraz obsługa wypłat tych rekompensat.

Planowany stan funduszu na początek 2021 r. wynosi 694 miliony 562 tysiące zł, z tego środki pieniężne stanowią 571 milionów 223 tysiące zł, a należności wynoszą 123 miliony 339 tysięcy zł.

W 2021 r. planowane są przychody o łącznej wysokości 401 milionów 900 tysięcy z tytułów, o których wcześniej wspominałem. Pierwszym są środki z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w kwocie 391 milionów 900 tysięcy. Przekazywane są one na rachunek funduszu w formie zaliczek kwartalnych w terminie 30 dni po zakończeniu kwartału. Drugi tytułem są odsetki od środków funduszu przekazanych w zarządzanie ministrowi finansów. Tu przewidujemy ok. 10 milionów tych odsetek.

Koszty funduszu zaplanowano w kwocie 410 milionów zł, z czego na wypłaty rekompensat dla osób uprawnionych przewiduje się 407 milionów zł. Owa kwota oszacowana jest na założeniu wypłaty ok. 3 tysięcy rekompensat w ciągu roku przy przeciętnej wysokości rekompensaty wynoszącej ok. 50 tysięcy zł. Pozostała część środków przeznaczona jest na wypłatę rekompensat z tytułu pozostawienia nieruchomości o znacznej wartości.

Drugim elementem kosztów jest prowizja zmienna i stała dla Banku Gospodarstwa Krajowego z tytułu powierzenia temu bankowi zadania wypłaty tych rekompensat, a także zapłata za wynagrodzenia oraz asystę techniczną i serwis systemu informacyjnego rejestru. Planujemy, że te koszty obsługi wyniosą ok. 3 milionów zł.

Planowany stan funduszu na koniec roku wyniesie 686 milionów 462 tysiące zł, z czego środki pieniężne będą stanowić 446 milionów 160 tysięcy, a należności – 240 milionów 302 tysiące zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Czy mamy jakieś zgłoszenia w dyskusji? Nie mamy.

Dziękuję za zreferowanie planu finansowego Funduszu Rekompensacyjnego.

Teraz Fundusz Dróg Samorządowych.

Ministerstwo Infrastruktury. Zapraszam do mikrofonu.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Fundusz Dróg Samorządowych to państwowy fundusz celowy, który został utworzony na podstawie ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Dróg Samorządowych. Fundusz stanowi kompleksowy instrument wsparcia realizacji zadań na drogach zarządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Jego celem jest przyspieszenie powstawania nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury drogowej na szczeblu lokalnym, która stanowi ważny element prawidłowego funkcjonowania i rozwoju gospodarki oraz przyczynia się do poprawy poziomu życia obywateli. Fundusz ma również na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego i parametrów technicznych lokalnej sieci drogowej, a także poprawę oraz zwiększenie atrakcyjności i dostępności terenów inwestycyjnych. Rozwój lokalnej infrastruktury drogowej stanowi działanie komplementarne do inicjatyw podejmowanych na szczeblu krajowym w odniesieniu do budowy systemu autostrad i dróg ekspresowych, przyczyniając się do stworzenia spójnego i zintegrowanego systemu transportowego.

Jeżeli chodzi o przychody czy źródła finansowania funduszu w 2021 r., to wpływy zaplanowano na łączną kwotę 3 miliardów 232 milionów 37 tysięcy zł. Wpłaty będą pochodziły z następujących źródeł i będą wpłatami w następujących wysokościach: 1 miliard 400 milionów – wpłaty pochodzące z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; 1 miliard 100 milionów zł – wpłaty z budżetu państwa w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw transportu; 500 milionów zł – wpłaty z budżetu państwa w części, której dysponentem jest minister obrony narodowej; 153 miliony – wpłaty z Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe”; 79 tysięcy zł – inne wpłaty, głównie z części zysków generowanych przez spółki Skarbu Państwa.

Jeżeli chodzi o wydatki funduszu na rok 2021, to w planie finansowym funduszu zaplanowano na finansowanie wskazanych zadań gminnych i powiatowych wydatki o łącznej wysokości 3 miliardów 374 milionów 480 tysięcy zł. Z tego 2 miliardy 589 milionów 714 tysięcy zł przeznaczono na przebudowy, budowy, remonty dróg powiatowych i gminnych, 16 milionów zł – na zadania mostowe, a 600 milionów zł – na zadania obronne. 168 milionów 724 tysiące to dodatkowe środki do rozdysponowania zgodnie z ustawą, czyli środki, których dysponentem jest prezes Rady Ministrów. Koszty obsługi bankowej funduszu wynoszą 42 tysiące zł.

W pierwszej połowie lipca poprzedniego roku wojewodowie ogłosili nabór wniosków o dofinansowanie zadań powiatowych oraz zadań gminnych na rok 2021. Wnioski zostały ocenione przez wojewodów. W chwili obecnej, wobec zmian wprowadzonych w ustawie z dnia 19 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o Funduszu Dróg Samorządowych oraz niektórych innych ustaw, wojewodowie aktualizują listy w zakresie wysokości dofinansowania, liczonego obecnie w oparciu o dochody podatkowe jednostek samorządu terytorialnego – wcześniej były to dochody własne – oraz wydłużają listy rezerwowe do 75% limitu środków na województwo, bo do tej pory było to 50%. Na początku stycznia listy zostaną przekazane do Ministerstwa Infrastruktury, a następnie, po analizie ich prawidłowości, minister infrastruktury przekaże je do zatwierdzenia prezesowi Rady Ministrów.

W zakresie zadań realizowanych na drogach obronnych podpisano dotychczas 30 umów o udzielenie finansowania ze środków Funduszu Dróg Samorządowych na kwotę 1 miliarda 913 milionów zł 380 tysięcy zł.

Na mocy ustawy, którą wcześniej przywołałem, czyli ustawy z listopada poprzedniego roku, rozszerzeniu uległ katalog zadań dofinansowywanych z funduszu o zadania polegające na budowie obwodnic w ciągu dróg wojewódzkich oraz budowie, przebudowie lub remoncie dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych zarządzanych przez prezydenta miasta na prawach powiatu, będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. W związku z tymi celami przewidziano zasilenie funduszu dodatkowymi środami wynoszącymi 3 miliardy zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Pan senator Janusz Pęcherz.

Senator Janusz Pęcherz:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Panie Ministrze!

Myśmy dużo dyskutowali na temat Funduszu Dróg Samorządowych przy okazji pracy nad ustawą, o której pan minister wspominał. Listy na koniec stycznia… To jest rzeczywiście dobra sprawa, dlatego że mamy początek roku i że będzie szansa, żeby te zadania w roku 2021 wykonać. Ale cały czas jest problem albo może nie problem… Cały czas zadaję pytanie – i to nie tylko ja, bo wielu innych też zadaje to pytanie – na ile państwo jako ministerstwo będziecie w stanie pozytywnie wpływać na transparentność tych wszystkich decyzji, które będą w gestii wojewodów. Szczególnie te ostatnie działania, na które rozdzielono pieniądze… Do tego rozdziału wielu ma pretensje i uwagi. W ustawie, którą procedowaliśmy, także w tej Izbie, zapisy są w miarę okej, ale interpretacja poszczególnych wojewodów może być różna. Ja nie mówię, że świadomie, czy nieświadomie… Często takie zbyt ogólne zapisy dają dużo wolności. Dzisiaj w sali plenarnej rozpatrywaliśmy ustawę „lokal za grunt”. W tej ustawie pojawia się jak gdyby kryterium… Oczywiście mam świadomość, że ono nie będzie uwzględnione w tym rozdaniu, w odniesieniu do tych list, które będą na koniec stycznia, ale ustawa „lokal za grunt” mówi, że będzie można dostać dodatkowe punkty za to, że droga, którą będziemy chcieli wybudować z Funduszu Dróg Samorządowych, dojdzie do terenów, na których będą lokale uzyskane w wyniku funkcjonowania tej nowej ustawy. Tu się znowu pojawia dodatkowe kryterium, które trzeba będzie uwzględnić przy ocenianiu inwestycji z Funduszu Dróg Samorządowych. To może troszkę zawile, jak widzę… Nakładają się na siebie ustawy, które jeszcze nie weszły w życie. To jest jak gdyby jedno zagadnienie.

Drugie. Ja już kiedyś, pewnie z rok temu, na samym początku tamtego roku, także przy okazji prac nad budżetem, kiedy mieliśmy okazję rozmawiać, zadawałem takie pytanie. Dochody Funduszu Dróg Samorządowych w tym roku to 3 miliardy 232 milionów zł, z czego – ja mówię o mojej ocenie – aż 1 miliard 400 milionów będzie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zadawałem sobie to pytanie kiedyś i zadaję je teraz. No, oczywiście nie wszyscy… Da się uzasadnić, dlaczego część środków z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wyprowadzono do Funduszu Dróg Samorządowych? Jakoś to można uzasadnić, ale nie wszystko da się uzasadnić tym, że jak będzie lepsza droga, to zużyję trochę mniej paliwa. Czy to nie jest zbyt duża kwota? Bo to jest prawie 50%. Jakby to policzyć, pewnie wyszłoby, że jakieś 45% środków narodowego funduszu idzie do Funduszu Dróg Samorządowych. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

W dalszej kolejności zgłaszali się pan senator Tyszkiewicz i pan senator Pająk.

Senator Wadim Tyszkiewicz:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Na temat dróg samorządowych rozmawialiśmy już wielokrotnie przy różnych innych okazjach, w tym także na posiedzeniach komisji. Ja powtórzę swoje tradycyjne pytanie. Panie Ministrze, czy współpracujecie z innymi ministerstwami, jeśli chodzi o projektowanie budżetu, i czy macie państwo świadomość – proszę o odpowiedź: tak albo nie – że 52%, a według niektórych wyliczeń nawet ok. 54% pieniędzy z inwestycji w drogi publiczne, pieniędzy na zadania publiczne, trafia z powrotem do budżetu państwa? Jeszcze raz powiem: 52% lub, według niektórych wyliczeń, 54% pieniędzy wydanych na inwestycje publiczne, w tym na drogi publiczne, wraca do budżetu państwa. Te pieniądze zapisane w budżecie są swego rodzaju pożyczką udzielaną samorządom, które realizując inwestycje, odprowadzają podatek VAT. Odprowadzane są także podatki pośrednie, w związku z czym jeżeli dofinansowanie jest na poziomie 50%… Tak naprawdę rząd tylko pożycza te pieniądze, bo one wracają – oczywiście z jakimś opóźnieniem, rocznym czy 2-letnim – do budżetu państwa. To jest bardzo istotne, choć tu oczywiście nie ma… Jest jakaś granica, bo możliwości wydawania pieniędzy, zadłużania się i realizacji zadań przez samorządy są uzależnione od tego, jak wyglądają ich budżety. Ale chodzi o świadomość, że samorząd, realizując zadania publiczne, również odprowadza podatki, i to podatki bardzo wysokie, w tym 23% VAT plus podatki pośrednie.

Moje pozostałe pytania w zasadzie zadał już pan senator Pęcherz. No, tradycyjnie zadałbym pytanie o transparentność podziału tych środków. Cieszę się jako były samorządowiec, że za te pieniądze będzie można również realizować zadania, które… Chodzi np. o drogi wojewódzkie. Ja składam poprawkę do budżetu związaną z dokończeniem obwodnicy Nowej Soli. To jest droga wojewódzka. Jeżeli będzie możliwość zrealizowania tego zadania za pieniądze z byłego Funduszu Dróg Samorządowych, teraz nazywanego nieco inaczej, to bardzo się z tego powodu ucieszę. Dziękuję bardzo. Będę wdzięczny za odpowiedź.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Bardzo proszę, pan senator Pająk.

Senator Andrzej Pająk:

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Ja mam takie pytanie. Ono jest może nietypowe, ale to wynika z tych danych, które tutaj zostały podane. Jeżeli chodzi o przychody funduszu, to jest tu zapisane, że budżet państwa w części, której dysponentem jest minister obrony narodowej, wynosi 500 milionów. Ale po stronie wydatków są zadania obronne – 600 milionów. Czy największym beneficjentem tego funduszu nie jest Ministerstwo Obrony Narodowej? Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Oddaję głos panu ministrowi.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Postaram się po kolei odpowiedzieć na pytania panów senatorów. I tak oto zacznę od pytania pana posła Pęcherza. Chodzi o ten tryb, w który wchodzimy, czyli o ogłaszanie czy zatwierdzanie list przez prezesa Rady Ministrów w, powiedzmy, I kwartale, na początku roku. Tak, mam nadzieję, że wejdziemy w taki tryb i że będziemy trzymać się tego trybu przez kolejne lata. Aczkolwiek trzeba jasno powiedzieć, że samorząd w przypadku zadań jednorocznych ma 12 miesięcy na zrealizowanie i rozliczenie danej inwestycji. Nie jest to liczone od 1 stycznia danego roku do 31 grudnia, tu chodzi o 12 miesięcy od podpisania umowy z wykonawcą. Jeżeli umowa z wykonawcą zostanie podpisana, dajmy na to, 24 kwietnia 2021 r., to rozliczenie powinno nastąpić do 23 kwietnia 2022 r., tak że tutaj przełom roku nie ma żadnego znaczenia. Aczkolwiek, tak jak powiedziałem, mam nadzieję, że wejdziemy w ten tryb zatwierdzania list – tu chodzi o moment, w którym beneficjenci uzyskują informacje – w I kwartale danego roku i będziemy się go trzymać.

Jeżeli chodzi o program, do którego pan senator miał uwagi, to sądzę, że to nie jest Fundusz Dróg Samorządowych, tylko jakiś inny program. Zresztą padła tutaj taka wypowiedź. No, skoro chodzi o inny program, niezarządzany przez ministra infrastruktury, to pozwolę sobie do tego tematu się nie odnosić.

Kwestie związane z programem „lokal za grunt”. Już teraz w wielu województwach, być może nawet we wszystkich województwach, można uzyskać dodatkowe punkty za korzystanie z innego rządowego programu, np. z funduszu rozwoju przewozów autobusowych, programu „Maluch+” czy programu „Mieszkanie+”. Dodatkowe punkty są również wtedy, gdy buduje się drogi do obiektów, które powstały w ramach tych programów. Takie samorządy są lepiej punktowane, takie wnioski są lepiej punktowane. Ten mechanizm istnieje od 2019 r.

I ostatnia kwestia – wpływy z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 1 miliarda 400 milionów zł. Panie Senatorze, gdyby te wpływy były jeszcze większe, gdyby takie ustalenia przyjęto wtedy, kiedy ta ustawa nabierała ostatecznego kształtu, to ja bym się z tego cieszył. Uważam, że wszystkie środki, niezależnie z jakiego źródła pochodzą, nadają się do tego, aby zainwestować je w modernizację dróg lokalnych, ale również w budownictwo dróg centralnych, w drogi szybkiego ruchu, w obwodnice w ciągach dróg krajowych, m.in. w obwodnicę Kalisza, która jest tak długo oczekiwana przez społeczność ziemi kaliskiej. Ja będę bronił tej koncepcji, by środki z różnych źródeł przeznaczać na budownictwo drogowe i bezpieczeństwo w ruchu drogowym. To po pierwsze. Po drugie, naszym celem jest spójność komunikacyjna, po trzecie – walka z wykluczeniem komunikacyjnym, no i po czwarte – zwiększenie potencjału rozwojowego danego regionu, danego obszaru, danego miasta, danej miejscowości. Tu chodzi o prawdziwy skok cywilizacyjny w danych miejscach. Mówię szczególnie o drogach szybkiego ruchu, ale też o wyraźnej poprawie jakości życia mieszkańców, którzy korzystają z nowej drogi gminnej czy powiatowej, jadąc codziennie do pracy, do szkoły, do kościoła, do ośrodka zdrowia. Będę bronił każdego mechanizmu, dzięki któremu środki finansowe przekazywane są, za pośrednictwem Ministerstwa Infrastruktury, na budownictwo drogowe.

Teraz odpowiem bardzo konkretnie na pytania pana senatora Tyszkiewicza. Odpowiedź na pierwsze pytanie: nie. Odpowiedź na drugie pytanie: nie.

A jeśli chodzi o pytanie trzeciego senatora… Dlaczego w przypadku środków z Ministerstwa Obrony Narodowej wydatki są większe niż wpływy? Ponieważ wchodzimy w fazę realizacji wielu zadań obronnych. No, umowy zostały podpisane czy to w roku 2019, czy to w roku 2020. To są z reguły duże zadania, które wymagały na początku sporządzenia projektów. Wiadomo, że jeśli chodzi o projektowanie, to koszty są dużo niższe niż w przypadku realizacji rzeczowej. Teraz wchodzimy w fazę realizacji rzeczowej i będziemy wykorzystywać środki z wpłat od ministra obrony narodowej. Te środki, które wpłynęły w 2019 i 2020 r., będą wydatkowane w roku 2021 i 2022, a nawet 2023. Tak jak powiedziałem w swojej pierwszej wypowiedzi, do chwili obecnej podpisaliśmy 30 umów dotyczących udzielenia finansowania ze środków Funduszu Dróg Samorządowych w zakresie zadań obronnych. To są umowy na kwotę blisko 2 miliardów zł. W roku 2019 przyjęliśmy z MON 500 milionów, w roku 2020 – 500 milionów, w roku 2021 – 500 milionów, a w roku 2022 przyjmiemy kolejne 500 milionów zł. I te środki zostaną wykorzystane do realizacji tych właśnie zadań. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Pan senator Pęcherz.

Senator Janusz Pęcherz:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, ja też cieszę się za każdym razem, gdy jakieś środki wpływają do Funduszu Dróg Samorządowych, gdy okazuje się, że fundusz ten ma do dyspozycji więcej pieniędzy. Mówiłem o tym w trochę innym kontekście. Bierzemy te środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a narodowy fundusz ma też wiele innych zadań do realizacji. Ale to jest tylko moja uwaga, moje wyjaśnienie.

Poza tym cieszę się, Panie Ministrze, że pan pamięta o obwodnicy Kalisza. Tak, z tego bardzo się cieszę. Myślę, że kiedyś spotkamy się na tej obwodnicy i będziemy uroczyście fetować oddanie jej do użytku. Dziękuję bardzo.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Daj Boże.)

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Pan senator Tyszkiewicz.

Senator Wadim Tyszkiewicz:

Panie Ministrze, ja z kolei mam nadzieję, że spotkamy się na obwodnicy Nowej Soli, że przetniemy tam wspólnie wstęgę, że dokończymy tę obwodnicę. No, ona jest niedokończona, a to jest droga wojewódzka.

Ale odniosę się jeszcze do pana wcześniejszej wypowiedzi. Chciałbym się upewnić, bo nie mogę wręcz uwierzyć, że pan na moje oba pytania odpowiedział: nie. Nie konsultujecie państwo wydatków Funduszu Dróg Samorządowych z innymi ministerstwami i nie macie świadomości, że te pieniądze w ok. 52% wracają do budżetu państwa? Planując wydatki, nie bierzecie pod uwagę tego, że te pieniądze wrócą w ciągu roku, może w ciągu 2 lat, w zależności od tego, jak długi jest okres realizacji inwestycji? To może trwać nawet 3 lata, niech będzie, ale one wracają w ok. 52% do budżetu państwa. Państwo nie konsultujecie wydatków z innymi ministerstwami ani nie macie świadomości istnienia tych mechanizmów? Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Rozumiem, że to był ostatni głos w dyskusji.

Jeżeli pan minister chce się odnieść do tych wypowiedzi, to bardzo proszę.

A, przepraszam. Jeszcze pan senator Durlak. Proszę.

Senator Wiktor Durlak:

Dziękuję.

Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!

Ja mam takie bardziej konkretne pytanie. Mówimy dużo o kwotach, o pieniądzach. To też jest bardzo ważne, bo wiadomo, że bez tego nie zbuduje się drogi, ale chciałbym spytać, czy są już konkretne dane, ile dróg – dajmy na to, gminnych i powiatowych – wykonano w ramach FDS. Jeśli są takie dane, to bardzo proszę o odpowiedź. No, pewnie dużo inwestycji jest jeszcze w fazie realizacji, ale pytam o to, czy są już jakieś konkretne dane za rok 2019 czy 2020. Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

To teraz pan minister.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Mam w głowie 2 informacje statystyczne, więc powiem z pamięci, że łącznie w roku 2019 i 2020 w ramach Funduszu Dróg Samorządowych podpisano blisko 6 tysięcy umów na ponad 10 tysięcy km dróg, które zostaną albo wyremontowane, albo przebudowane, albo zbudowane. Oczywiście w odpowiedzi pisemnej przekażemy bardziej precyzyjne informacje z rozbiciem na kolejne lata oraz zadania realizowane przez gminy i przez powiaty.

A co do pana senatora Tyszkiewicza… No, pan senator zawsze mówi tutaj takie odkrywcze rzeczy, przedstawia całkowite nowości, odkrywa Amerykę, dlatego powtarzam swoją odpowiedź: nie.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Jeżeli nie ma więcej zgłoszeń do dyskusji, to przejdźmy do Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej.

Tym również zajmuje się pan minister, tak?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Zgadza się.)

To bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Fundusz rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej jest państwowym funduszem celowym ustanowionym ustawą z dnia 16 maja 2019 r., która weszła w życie z dniem 18 lipca 2019 r. Celem funduszu jest zapewnienie dostępności autobusowego publicznego transportu zbiorowego na terenach, gdzie dotychczas nie było to możliwie, a więc wszędzie tam, gdzie na mapie komunikacyjnej kraju powstały białe plamy transportowe, a pasażerów pozbawiono dostępu do transportu publicznego. Taka sytuacja miała miejsce zwłaszcza na obszarach oddalonych od dużych aglomeracji miejskich. Fundusz ma przeciwdziałać wykluczeniu transportowemu mieszkańców niewielkich miejscowości poprzez dofinansowanie autobusowego publicznego transportu zbiorowego.

Przychody, czyli źródła finansowania funduszu w roku 2021, przedstawiają się następująco. Wpływy do funduszu zaplanowano w łącznej kwocie 804 milionów 100 tysięcy zł. W rozbiciu wygląda to tak: 307 milionów 500 tysięcy zł – opłata paliwowa, 200 tysięcy zł – budżet państwa w części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw transportu, 109 milionów zł – opłata emisyjna, 104 miliony zł – opłata zastępcza, 93 miliony 200 tysięcy zł – opłaty za zezwolenia, kary pieniężne i grzywny pobierane przez głównego inspektora transportu drogowego i wojewódzkich inspektorów transportu drogowego, 400 tysięcy zł – odsetki bankowe.

W planie finansowym zapisano wydatki funduszu w łącznej wysokości 800 milionów 5 tysięcy zł, przy czym 800 milionów pójdzie na dofinansowanie zadań własnych organizatorów dotyczących zapewnienia funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, a te 5 tysięcy zł to koszty własne, wydatki związane z obsługą konta bankowego funduszu.

Środki z funduszu są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, z wyłączeniem komunikacji miejskiej. Dofinansowanie jest przyznawane w formie dopłaty do kwoty deficytu pojedynczej linii. Dofinansowaniu i dopłacie ze środków funduszu podlegają linie komunikacyjne niefunkcjonujące co najmniej 3 miesiące przed dniem wejścia w życie ustawy oraz linie, na które umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego zostanie zawarta po dniu wejścia w życie ustawy. Warunkiem uzyskania dopłaty jest sfinansowanie ze środków własnych organizatora części ceny usługi nie mniejszej niż 10%. Środki z funduszu są przekazywane po zawarciu umowy o dopłatę pomiędzy wojewodą a organizatorem.

W związku ze stanem epidemii na terytorium naszego państwa i wzrostem ryzyka zakażenia wirusem SARS-CoV-2 znacznemu ograniczeniu uległa liczba przewozów komunikacji autobusowej. Do utrzymania funkcjonowania komunikacji autobusowej niezbędne było zwiększenie dofinansowania przewozów autobusowych na liniach regularnych. Z tego względu w dniu 1 kwietnia poprzedniego roku zwiększono dopłatę do deficytu pojedynczej linii komunikacyjnej w przewozach autobusowych o charakterze użyteczności publicznej z kwoty nie wyższej niż 1 zł do kwoty nie wyższej niż 3 zł. W obecnej sytuacji utrzymywane ograniczenia powodują, że realizowanie przewozów na większości linii jest w dalszym ciągu nierentowne, co skutkuje zawieszeniem ich funkcjonowania. W tych okolicznościach do zapewnienia ciągłości przewozów i zachowania sieci połączeń regularnych niezbędne stało się utrzymanie wsparcia dla przewozów o charakterze użyteczności publicznej w roku 2021 według stawki dopłaty zwiększonej do 3 zł. I tak się właśnie stało.

Jeżeli jest taka potrzeba, Panie Przewodniczący, to służę informacją dotyczycącą naboru z roku 2020. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

Może ja zadam pierwsze pytanie. Czy pan minister mógłby określić, jak wydatkowano pieniądze z funduszu przed tą zmianą i po niej? Jak popularny był ten program i ile pieniędzy wydano na wsparcie przewozów autobusowych?

Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Jeżeli chodzi o pierwszy nabór, to ten nabór był przeprowadzany pod koniec 2019 r. i dotyczył uzyskania dofinansowania od 1 stycznia 2020 r., czyli jeszcze w warunkach niepandemicznych. Dopłatą objęto wtedy 1 tysiąc 740 linii komunikacyjnych. Łączna liczba wozokilometrów na liniach komunikacyjnych objętych wnioskami wynosiła 60,5 miliona, a kwota dopłat, o które wystąpili organizatorzy, to prawie 60 milionów zł.

Kiedy organizowany był drugi nabór, maksymalna kwota dofinansowania wynosiła już 3 zł za każdy wozokilometr. Dopłatą objęto 1 tysiąc 12 linii komunikacyjnych. Liczba wozokilometrów wynosiła 21,6 miliona, a kwota dopłat dla organizatorów to 62 miliony zł. Ta wyższa kwota była związana właśnie z większym niż na początku roku wsparciem w przeliczeniu na 1 wozokilometr.

W trakcie roku, czyli, powiedzmy, w drugiej połowie 2020 r., wojewodowie korzystając ze swoich uprawnień i z tego, że dysponowali środkami finansowymi w ramach limitu na dane województwo, ogłaszali kolejne nabory. W ramach tych kolejnych naborów dopłatą objęto 381 linii komunikacyjnych. Liczba wozokilometrów wynosiła 2,7 miliona, a kwota dopłat, o jakie ubiegali się organizatorzy, to 7 milionów 810 tysięcy zł.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

To ja jeszcze dopytam. A kwota przeznaczona na te dofinansowania w roku 2020 też wynosiła 800 milionów?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Tak, 800 milionów zł.

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: A więc łącznie wykorzystano niewiele więcej niż 20%? Dobrze to szacuję?)

Te informacje od wojewodów jeszcze do nas spływają. Ostatecznie rozliczana jest kwota realnego deficytu, tego rzeczywistego deficytu, który odnotowano na danej linii autobusowej, na danej linii komunikacyjnej. Te dane, zresztą zgodnie z ustawą, będą do nas spływały na początku tego roku. Raport z wykorzystania środków i funkcjonowania programu mamy złożyć na początku II kwartału roku bieżącego, tak że na razie nie mogę podać precyzyjnej kwoty. Te informacje, te rozliczenia, cały czas do nas spływają.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję.

Ten wzrost, który nastąpił 1 kwietnia, wzrost o 200%, jest ogromny. Przy 3 zł za wozokilometr to może zacząć działać. Ciekawe, jak się zachowają samorządy.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: No, stąd też nasza decyzja, żeby tak zrobić.)

Rynkowa stawka za wozokilometr usług transportowych przy dużej prędkości przewozowej oscyluje wokół 5 zł – czasami jest nawet trochę mniejsza, a czasami ciut większa – a więc to jest już w tej chwili bardzo duże dofinansowanie. Ono zostało wprowadzone czasowo, na okres pandemii? Czy potem zamierzają państwo powrócić do limitu 1 zł?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Zgodnie z ustawą obowiązuje to od 1 stycznia do końca tego roku, ale przy okazji zmiany ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – z takim zamiarem też się nosimy – będę zabiegał o to, aby taki wysoki limit pozostał. Nie chcę deklarować, czy to będzie kwota 3 zł, czy np. 2,5 zł, ale chciałbym, żeby tak już zostało. To faktycznie zachęca do tego, żeby tworzyć linie autobusowe o charakterze użyteczności publicznej. Nie mamy jeszcze pełnych informacji o naborze na rok 2021. No, one ciągle spływają. Między świętami a Nowym Rokiem wojewodowie podpisywali umowy z organizatorami, a organizatorzy z operatorami, czyli z tymi podmiotami, które będą obsługiwać dane linie komunikacyjne. Z takich pobieżnych obserwacji wynika, że jest większe zainteresowanie niż w roku 2020, tak że można się spodziewać, że tych linii autobusowych w roku obecnym będzie trochę więcej. I faktycznie jest tak, że stawka dopłaty wynosząca maksymalnie 3 zł do tego zachęca. Stawki w regionach są różne, od 3,60–3,80 zł w, powiedzmy, południowo-wschodniej części kraju, do nawet 6,50–7 zł w części zachodniej. Tak, w różnych regionach są różne stawki.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękujemy bardzo.

Bardzo zachęcam do takiego działania, dlatego że, jak widać, ta wcześniejsza dopłata nie była dostateczną zachętą, no i te białe plamy nie znikały. Teraz samorządy są w jeszcze trudniejszej sytuacji finansowej, więc bez wyższej dopłaty po prostu nie będą z tego korzystały. A dobrze by było, gdyby ten program nadal działał.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Panie Przewodniczący, sytuacja samorządów to jedno, ale są jeszcze ograniczenia w komunikacji zbiorowej. No, zachęca się społeczeństwo do mniejszej mobilności, szkoły pracują w sposób zdalny…

(Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz: Tak, ale ja mówiłem o sytuacji po pandemii.)

…przemieszczanie się uczniów jest ograniczone, a to wszystko powoduje mniejsze wpływy z biletów. I stąd nasza decyzja. Widzimy, że jest ona bardzo pozytywnie odbierana przez samorządy, więc będziemy chcieli utrzymać to duże wsparcie w roku 2022. No, nie deklaruję, jaka będzie jego wysokość. Podkreślam to, żebym nie został źle zrozumiany. Nie mówię, że to na 100% będzie kwota 3 zł, ale na pewno będziemy starali się utrzymać w kolejnych latach wsparcie wyższe niż 1 zł.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

No właśnie, zachęcam do tego, żeby utrzymać wsparcie wyższe niż 1 zł również po zakończeniu problemów związanych z pandemią.

Pan senator Janusz… Przepraszam, najpierw pan senator Wadim Tyszkiewicz, a później Janusz Gromek.

Bardzo proszę.

Senator Wadim Tyszkiewicz:

Chciałbym potwierdzić, że 3 zł to już jest rozsądna kwota. Przy złotówce nie było o co się bić, ale 3 zł to dobra kwota, zachęcająca samorządy do tego, żeby w ten program wchodzić.

Mam pytanie dotyczące wsparcia tych przewozów autobusowych. Chodzi mi o samorządowe spółki międzygminne realizujące zadania z zakresu użyteczności publicznej. Czy te spółki międzygminne, spółki w 100% samorządowe, też będą miały możliwość sięgnięcia po te 3 zł? Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Proszę jeszcze o wypowiedź pana senatora Gromka. Później pan minister się do tego odniesienie.

Senator Janusz Gromek:

Panie Ministrze, wiadoma sprawa, że były takie czynniki, które uniemożliwiały dobre wdrożenie tego programu. Jednym z nich było to, że ta kwota była za niska. Wiem także, że samorządowcy zawieszali kursowanie, ponieważ zrobiła się z tego taksówka – 1 osoba jeździła dużym autobusem. No, trzecia sprawa to pandemia, która ograniczyła poruszanie się społeczeństwa. Czy wy macie taką statystykę, ile umów od początku trwania tego programu zostało z różnych przyczyn zawieszonych, zerwanych? Dziękuję.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Pan minister. Bardzo proszę.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber:

Odpowiedź na pytanie pana senatora Tyszkiewicza po raz kolejny brzmi: nie. No, tym razem może nieco bardziej ją rozwinę. Beneficjentami tego programu są jednostki samorządu terytorialnego: gminy, powiaty, województwa, związki międzygminne, międzypowiatowe czy powiatowo-gminne, a także jednostki samorządu terytorialnego działające w ramach porozumienia. Beneficjentem nie może być żadna spółka – nieważne, czy prywatna, czy samorządowa, czy państwowa – to dotyczy tylko jednostek samorządu terytorialnego. Oczywiście spółka może świadczyć usługę jako operator, no ale operatora dobiera właśnie organizator, czyli jednostka samorządu terytorialnego.

Jeżeli chodzi o zawieszanie kursów, zawieszanie linii, to taka sytuacja wystąpiła na początku epidemii COVID-19, w marcu i kwietniu. Zauważyliśmy wtedy, że te kursy są rzeczywiście zawieszane albo wręcz likwidowane, no i stąd nasza reakcja. Wsparliśmy te już istniejące linie, podnosząc wartość możliwej do uzyskania dopłaty do 3 zł za wozokilometr.

No, rynek przewozów autobusowych oparty jest głównie na przewozach prywatnych. Powstają nowe firmy i tworzą się nowe linie, które działają czasami kilka miesięcy, a czasami tylko kilka tygodni. Za chwilę ich miejsce zajmują inne podmioty świadczące takie usługi. Te podmioty widzą te białe plamy i próbują wejść na rynek. No, to raz się udaje, raz się nie udaje. Nie mamy takich aktualnych, bieżących danych, bo gdyby ktoś chciał je zbierać, to niczym innym nie mógłby się zajmować. Trzeba by ciągle penetrować rynek przewozów autobusowych i weryfikować w każdym regionie – a tych przewoźników w Polsce są tysiące – czy akurat danego tygodnia dana linia autobusowa jest utrzymywana, czy nie, a jeśli nie, to czy została zawieszona, zlikwidowana, czy może skrócona. To jest naprawdę bardzo duży obszar, no więc musiałbym to zadanie zlecić kilku osobom, które każdego dnia monitorowałyby sytuację.

Mamy nadzieję, że sytuacja w transporcie zbiorowym poprawi się wraz z poprawą sytuacji epidemicznej. Widzieliśmy bardzo duże zainteresowanie polskiego społeczeństwa przewozami kolejowymi. Rok 2019 to rekordowy rok, jeżeli chodzi o liczbę osób, które korzystały z polskich kolei. Odnotowaliśmy ponad 330 milionów pasażerów. U progu roku 2020 zanosiło się na jeszcze większy wzrost, no ale oczywiście w marcu pojawiła się wiadoma sytuacja i te potoki pasażerów korzystających z usług spółek kolejowych i przewoźników autokarowych były dużo mniejsze. Tak że szykujemy się już na czas popandemiczny. Chcemy, aby transport zbiorowy mógł odrodzić się z marszu. Firmy przewozowe mogą pracować, dzięki funduszowi rozwoju przewozów autobusowych ich potencjał ludzki i autokarowy jest podtrzymywany. Zresztą cześć z nich uzyska wsparcie w ramach tej jesiennej tarczy, która ma chyba numer 6.0. To też pozwoli na to, aby utrzymać płynność finansową, a później, po całkowitym opanowaniu sytuacji epidemicznej, z marszu wrócić do funkcjonowania na rynku transportu zbiorowego. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zygmunt Frankiewicz:

Dziękuję bardzo.

To jeszcze taka dygresja. W dobrym modelu zarządzania transportem publicznym organizacja jest oddzielona od wykonawstwa, czyli od tych podmiotów, które wykonują usługi. Jeżeli na terenie gminy czy wielu gmin jest jakiś organizator transportu, jeżeli działa tam np. jakiś związek komunalny, no to wtedy te informacje o zawieszaniu i uruchamianiu linii są łatwe do uzyskania. No, organizator musi mieć taką wiedzę na bieżąco. Ale wiem, że nie wszędzie tak jest, nad czym zresztą należy ubolewać.

Czy są jeszcze jakieś zgłoszenia do dyskusji?

Kończymy rozpatrywanie tego punktu.

Bardzo dziękuję panu ministrowi.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber: Dziękuję bardzo.)

Według mojej, jak się okazało, niedoskonałej wiedzy wyczerpaliśmy cały porządek obrad przewidziany na to posiedzenie. Przedyskutowaliśmy wszystkie załączniki, a informacje zostały udzielone. No, część informacji wpłynie później drogą pisemną, tak jak o to prosiliśmy.

Jeżeli nie będzie żadnych zgłoszeń do dyskusji, to przejdziemy do głosowania nad tymi częściami budżetu, o których tutaj dzisiaj dyskutowaliśmy, a właściwie nad opinią co do tych części budżetowych. Nie ma zgłoszeń.

Przechodzimy do głosowania. To jest głosowanie nad przyjęciem tych części budżetu bez poprawek.

Kto z panów senatorów jest za przyjęciem takiej pozytywnej opinii?

Zaraz doliczymy jeszcze głosy osób obradujących zdalnie.

Kto jest przeciw?

Tutaj nikt.

Kto się wstrzymał?

Tutaj, na sali plenarnej, nikt się nie wstrzymał.

(Głos z sali: 5 głosów za, nikt nie był przeciw, 2 senatorów się wstrzymało.)

A więc pozytywna opinia została przyjęta.

Dziękuję bardzo.

Mam dla państwa propozycję, żebym to ja był sprawozdawcą Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej na posiedzeniu Komisji Budżetu i Finansów Publicznych, które odbędzie się w dniu jutrzejszym.

Czy są inne, lepsze kandydatury?

(Senator Janusz Gromek: Jak pokazałby mój wnuk…)

Zdalni też nie kwapią się do przyjęcia tej roli.

Rozumiem, że państwo zaakceptowali moją osobę jako kandydata na sprawozdawcę.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Rozumiem. To jest przypisane, więc już nawet nie próbowałem uciekać.

Dziękuję bardzo.

Na tym zamykam posiedzenie komisji.

(Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 42)