Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu (20.)

w dniu 26 listopada 2020 r.

Porządek obrad:

1. Uchwała komisji w sprawie przesunięcia terminu wykorzystania wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca.

2. Uchwała komisji w sprawie informacji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na temat wsparcia dla środowisk kultury w czasie pandemii COVID-19.

(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 34)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Barbara Zdrojewska)

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Szanowni Państwo!

Serdecznie witam na dzisiejszym posiedzeniu komisji kultury.

Chciałabym zwrócić państwa uwagę na to, że w czasie posiedzenia będziemy musieli odbyć jeszcze jedno krótkie posiedzenie komisji kultury z tego powodu, że pojawiły się propozycje poprawek Biura Legislacyjnego do ustawy o Radzie Mediów Narodowych.

A teraz chciałabym zapytać, czy są senatorowie zalogowani, czy…

(Głos z sali: Senator Pociej i senator Jackowski.)

Mamy 2 senatorów: senator Jackowski i senator Pociej.

Witam serdecznie wszystkich obecnych, witam również tych senatorów, którzy dzisiaj pracują z nami zdalnie.

Szanowni Państwo, otrzymaliście państwo porządek posiedzenia. Są w nim 2 punkty, 2 uchwały komisji: jedna dotycząca przesunięcia terminu wykorzystania wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki i tańca i druga uchwała komisji to uchwała w sprawie informacji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na temat wsparcia dla środowisk kultury w czasie pandemii COVID-19.

Punkt 1. porządku obrad: uchwała komisji w sprawie przesunięcia terminu wykorzystania wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca

Przechodzimy do punktu pierwszego, jeżeli nie ma żadnych uwag do dzisiejszego porządku posiedzenia.

Chciałabym poprosić panią senator Borys-Damięcką o przedstawienie uchwały komisji kultury w sprawie przesunięcia terminu wykorzystania wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca.

Senator Barbara Borys-Damięcka:

Pani Przewodnicząca, dziękuję.

Ja tylko chciałabym przypomnieć, że na przedwczorajszym posiedzeniu, 24 listopada – to jest informacja dla tych kolegów, którzy nie uczestniczyli w tym posiedzeniu, a w dzisiejszym uczestniczą – podjęliśmy uchwałę, która nie została, niestety, przegłosowana na skutek pomyłki pana przewodniczącego prowadzącego, który stwierdził, że musi dostać ją na piśmie, dopiero wtedy będziemy mogli głosować. Mogliśmy nad tym głosować 24 listopada, ponieważ dyrektor Biura Legislacyjnego powiedział, że zarówno regulamin, jak i inne przepisy pozwalają głosować nad uchwałą wniesioną w dowolny sposób, czyli może być ona na piśmie, ale może też być wyrażona ustnie, bo i tak znajdzie się w protokole i zostanie opracowana przez legislatorów. W pewnym sensie dlatego musieliśmy się dzisiaj ponownie zebrać.

Powiem krótko, o co chodzi. Chodzi o to, że większość instytucji kultury, takich jak teatry, opery, filharmonie, chóry, teatry w szerokim tego słowa znaczeniu, tzn. dramatyczne, rozrywkowe, muzyczne, lalkowe, dziecięce, które dostały lub dostaną po ponownym przepatrzeniu przez ministerstwo ich wniosków odpowiednie sumy pieniędzy według przepisów ustalonych w ministerstwie, w przeciwieństwie do jednoosobowych firm artystycznych, no, żeby nie było nieporozumień, typu piosenkarz czy śpiewak, np. pani Kozidrak, nie są w stanie do końca grudnia, a tak stanowi przepis, do końca tego roku rozliczyć i zrealizować tej uchwały. Otóż poza wprowadzeniem podwyżek i zmian płacowych pracowników teatry muszą z tych pieniędzy… Ponieważ nie zarabiają, nie sprzedają biletów, bo teatry są zamknięte, nie mają wpływów, z których robiły w swoich teatrach premiery, a chcą być gotowe w momencie, w którym te siedziby zostaną ponownie otwarte, bez względu na to, w jakim procencie… W związku z tym te instytucje, jak mówię, teatry itd., nie mają możliwości rozliczenia się do końca grudnia. Rozliczyć trzeba się wtedy, kiedy zadanie zostanie zrealizowane, wtedy trzeba przedstawić dokumenty poświadczające wydatkowanie pieniędzy.

Stąd projekt naszej uchwały, który wszyscy zatwierdziliśmy tego 24 listopada, choć bez przeprowadzenia głosowania, mówię o naszej komisji, żeby spowodować przesunięcie przez pana ministra kultury i dziedzictwa narodowego terminu dokonania rozliczenia na I kwartał, koniec I kwartału 2021 r., ponieważ 3 miesiące to jest wystarczający okres na to, żeby uporać się rozmyślnie z wszystkimi rozdziałami pieniędzy, zarówno w sprawach płacowych, dla pracowników etatowych danej instytucji, jak i na wyprodukowanie co najmniej 1 premiery, która będzie gotowa, która może być natychmiast przedstawiona online, tak jak to robią niektóre teatry, albo będzie stanowiła portfel i w momencie otwarcia instytucji, dopuszczenia publiczności będzie można od razu ją przedstawić. I to w zasadzie byłoby wszystko. Dziękuję.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Bardzo dziękuję. To by było wszystko. Dziękuję bardzo, Pani Senator.

Szanowni Państwo, ja szybciutko przeczytam treść uchwały.

„Uchwała Komisji Kultury i Środków Przekazu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przesunięcia terminu wykorzystania wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca.

Komisja Kultury i Środków Przekazu wyraża przekonanie, że – w związku z wstrzymaniem, w celu doprecyzowania regulaminu, rozdziału środków z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (Funduszu Wsparcia Kultury) przeznaczonego dla jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca w celu finansowania lub dofinansowania realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 i zważywszy, że umowy z tymi jednostkami będą podpisywane w ostatniej dekadzie listopada lub na początku grudnia 2020 r. – konieczne jest ustalenie terminu wykorzystania wsparcia finansowego na dzień 31 marca 2021.

Komisja Kultury i Środków Przekazu wzywa Radę Ministrów do zmiany rozporządzenia z dnia 30 września 2020 r. w sprawie wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca w celu przesunięcia terminu wykorzystania wsparcia finansowego na dzień 31 marca 2021 r.”.

Ja już nie będę czytała uzasadnienia. Wszyscy państwo dostaliście uchwałę.

Czy są jakieś uwagi do tego projektu? Proszę bardzo, pan senator Szwed.

(Senator Aleksander Szwed: Dziękuję…)

Senator Jan Hamerski:

Pani Przewodnicząca, mam pytanie, bo w tej opinii… Oczywiście jestem za, ale w uzasadnieniu do tej uchwały jest napisane, że pani minister takie stwarzała wrażenie, to odnośnie do akceptacji.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Bo nie wypowiedziała się…)

(Brak nagrania)

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Czy są jeszcze jakieś uwagi?

Senator Aleksander Szwed:

Ja dokładnie o to samo, Pani Przewodnicząca, chciałem zapytać. Ja akurat uczestniczyłem w posiedzeniu komisji 24 listopada, ale równolegle mieliśmy posiedzenie Komisji Ustawodawczej i w momencie, w którym rozpatrywaliśmy tę uchwałę, byłem na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej. I o to chciałem zapytać, bo sformułowanie „stwarzała wrażenie”… Po prostu nie wiemy, czy pani minister wypowiedziała się w sprawie uchwały i przesunięcia terminu pozytywnie, czy w ogóle nie było wypowiedzi pani minister. Dziękuję.

Senator Barbara Borys-Damięcka:

Ja tylko mogę dodać, że to było w sumie bardzo dobre posiedzenie, ponieważ rozmawialiśmy na zasadzie daleko idącego porozumienia i zrozumienia problemów, bo nie tylko problem teatrów był rozpatrywany, ale również innych instytucji.

(Przewodnicząca Barbara Zdrojewska: Tak. Dziękuję…)

I w swoim wystąpieniu pani minister Zwinogrodzka poparła, wypowiedziała się pozytywnie w odniesieniu do wielu rzeczy. Tu, siłą rzeczy, nie mogła powiedzieć o tym, że przyjmuje to do realizacji, ponieważ nie w jej kompetencjach to leży. Dlatego mówimy, że sprawiała wrażenie osoby przychylnej, ale…

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Tak. Przysłuchując się zdalnie tamtemu posiedzeniu komisji kultury, też odniosłam wrażenie, że to będzie dobre posunięcie i zgodne też z wolą ministerstwa kultury, dlatego że po prostu nie ma fizycznej możliwości rozliczenia tego wszystkiego do końca grudnia, tak jak to jest w tej chwili zapisane.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Tak że, Szanowni Państwo, jeszcze…

(Senator Bogdan Borusewicz: Ale ja mam uwagę do tego…)

Bardzo proszę, Panie Senatorze.

Senator Bogdan Borusewicz:

Ja też uważam, że w uchwale nie powinniśmy pisać o wrażeniach.

(Przewodnicząca Barbara Zdrojewska: Tak?)

Tak. Nie powinniśmy. Uchwała to nie jest…

(Przewodnicząca Barbara Zdrojewska: Dobrze. W którym to jest akapicie, Szanowni Państwo?)

To nie jest…

(Przewodnicząca Barbara Zdrojewska: Ale to jest w uzasadnieniu.)

Ale można napisać… Ja byłem na tym posiedzeniu komisji i pani minister nie protestowała.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

O wrażeniach…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ja to rozumiem.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Dobrze.

Dziękuję za tę uwagę.

Jeszcze pan senator zdalnie, pan senator Jackowski.

(Senator Bogdan Borusewicz: …Przyjęła ten argument. Trzeba skreślić „wrażenie” i sprawa będzie jasna.)

Bardzo proszę, Panie Przewodniczący.

Panie Senatorze…

(Głos z sali: Nie słychać senatora Jackowskiego. Musi włączyć mikrofon.)

Panie Senatorze Jackowski, bardzo prosimy o włączenie mikrofonu i zabranie głosu.

Szanowni Państwo, mamy niewiele czasu, a toczą się posiedzenia innych komisji, na których musimy być. Ja proponuję, żebyśmy po prostu usunęli…

(Senator Jan Maria Jackowski: Halo, jestem, jestem.)

Tak, tak.

Myślę, że usuniemy to, co jest w nawiasie, żeby nie było napisane o tym wrażeniu…

(Senator Jan Maria Jackowski: Czy mnie słychać?)

Jeszcze bardzo proszę Biuro Legislacyjne…

(Senator Jan Maria Jackowski: Halo…)

Bardzo proszę.

Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Marek Jarentowski:

Jeśli mogę wyjaśnić, to powiem, że uzasadnienie pochodzi zawsze od inicjatora, od senatora inicjującego. Komisja nie głosuje nad uzasadnieniem. Pani senator przygotowała propozycję uchwały, my ją opracowaliśmy, a uzasadnienie sprowadziło się w zasadzie do przepisania wniosku pani senator. Tak? Tak że komisja nad tym nie głosuje. Uzasadnienie jest jakby pokazaniem, dlaczego pani senator wnosi tę uchwałę.

(Przewodnicząca Barbara Zdrojewska: Dobrze. Rozumiem.)

Tak więc komisja nie musi niczego skreślać.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Rozumiem, że…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przepraszam.

Rozumiem, że to jest nasz wewnętrzny dokument, dokument komisji. To jest zdanie, które napisała pani senator. Ono nie będzie dołączone do uchwały wysłanej do ministerstwa, tak że możemy sobie darować głosowanie i zostawić to tak, jak jest.

Czy są jeszcze jakieś głosy? Nie…

(Senator Jan Maria Jackowski: Ja jeszcze chciałem zabrać głos, Pani Przewodnicząca.)

Pan senator Jackowski. Ale…

(Senator Jan Maria Jackowski: Tak, przepraszam…)

Bardzo proszę.

Senator Jan Maria Jackowski:

Ja chciałem powiedzieć tylko to, co powiedziało Biuro Legislacyjne.

A 24 listopada nie było moją intencją niegłosowanie nad tą uchwałą, bo jak najbardziej ją popieram, a można by odnieść takie wrażenie po wypowiedzi pani senator Borys-Damięckiej. Ja dostałem uwagę ze strony Biura Legislacyjnego, że najlepiej byłoby to opracować w formie pisemnej, tak aby komisja wiedziała, w jakim to jest kształcie, nad jakim tekstem głosujemy, o co dokładnie chodzi. Tak więc jeżeli tutaj doszło z mojej winy do jakiegoś błędu w prowadzeniu, to przepraszam. W każdym razie nie taka była moja intencja. I to chciałem wyjaśnić Wysokiej Komisji. Dziękuję.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Świetnie to rozumiemy, Panie Senatorze, dziękujemy. Dziękujemy też za poprowadzenie poprzedniego posiedzenia komisji ze względu na moją nieobecność. Bardzo dziękuję za tę wypowiedź.

Przystępujemy do głosowania.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem uchwały w sprawie terminu wykorzystania wsparcia finansowego jednostek prowadzących działalność kulturalną w dziedzinie teatru, muzyki lub tańca?

(Głos z sali: 6 głosów za.)

6 głosów za.

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

Czekamy na wyniki głosowania, na doliczenie głosów oddanych zdalnie.

(Głos z sali: Jednogłośnie, 8 głosów za.)

Jednogłośnie, 8 głosów za.

Tak że uchwała została przyjęta.

Punkt 2. porządku obrad: uchwała komisji w sprawie informacji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na temat wsparcia dla środowisk kultury w czasie pandemii COVID-19

Przystępujemy do pracy nad drugą uchwałą. Jest to uchwała w sprawie informacji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na temat wsparcia dla środowisk kultury w czasie pandemii COVID-19.

Szanowni Państwo, ta uchwała została przygotowana. Być może nie musiałaby zostać przygotowana, gdyby nie to, że my występowaliśmy już na posiedzeniu komisji kultury, przypomnę, o informację pana ministra na temat środków przeznaczonych na pomoc dla środowisk twórczych i artystycznych, dla ludzi kultury w całej Polsce, także dla instytucji kultury, i tej informacji nie otrzymaliśmy. Również na ostatnim posiedzeniu, które odbyło się w tym tygodniu, pani minister nie dysponowała pełną wiedzą dotyczącą środków przyznanych dla środowisk kultury.

Tymczasem na różnego rodzaju konferencjach, a także z komunikatu przedstawionego przez pana ministra Glińskiego, ministra kultury, dowiedzieliśmy się, że środowisko kultury ma być objęte kwotą wsparcia w wysokości 6 miliardów zł. Sprawdzałam, jest to także w komunikacie na stronie ministra kultury. Sprawdzaliśmy to wczoraj. Tak że pada taka kwota. Myślę, że my jako komisja kultury mamy prawo się dowiedzieć, na co te pieniądze będą przeznaczone. Stąd wzięła się uchwała.

Teraz przeczytam jej treść.

„Po wysłuchaniu na posiedzeniu 24 listopada”…

(Senator Jan Hamerski: Pani Przewodnicząca, ja mam takie pytanie i propozycję.)

Przepraszam, ale…

Senator Jan Hamerski:

Ponieważ o 10.00 zaczynamy posiedzenie plenarne, każdy z nas ma ten tekst przed sobą, jeżeli nikt nie ma uwag, proponuję, żebyśmy głosowali.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Dobrze. Jest jedna uwaga.

(Senator Jan Hamerski: Przepraszam, ale…)

Bardzo dziękuję.

W takim razie ja nie będę odczytywała już tej uchwały. Tylko powiem ogólnie, że uchwała dotyczy tego – myślę, że ważne to jest dla tych osób, które śledzą to internetowo – że oczekujemy informacji ministra o tym, jaką pomoc finansową do tej pory otrzymały środowiska kultury w związku z pandemią, oraz wskazania składających się na tę kwotę 6 miliardów kwot wsparcia kierowanych do poszczególnych grup artystów, w szczególności do jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek kultury, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców itp., tego wszystkiego, co składa się na kwotę 6 miliardów. To po pierwsze.

Po drugie, ponieważ jest to kwota rozłożona na lata, dotycząca nie tylko tego roku, ale też przyszłego roku, chcielibyśmy się dowiedzieć, jakie wsparcie finansowe planuje rząd dla osób pracujących w sektorze kultury na podstawie umów cywilnoprawnych, tj. umowy-zlecenia i umowy o dzieło. Pytała o to w czasie posiedzenia komisji pani senator Małecka-Libera. Uważamy, że z punktu widzenia dobra kultury wsparcie tej grupy twórców kultury jest równie ważne, jak wsparcie przedsiębiorców czy osób pracujących na etatach.

Komisja wyraża też pogląd, że „niezbędne są: przejrzystość zasad podziału pomocy finansowej dla środowisk kultury, objęcie tą pomocą wszystkich wymagających tej pomocy środowisk i jej sprawiedliwe, akceptowane społecznie rozdzielenie pomiędzy poszczególnych adresatów”. Ten ostatni akapit oczywiście dotyczy kontrowersji związanych z Funduszem Wsparcia Kultury, tego, czego byliśmy świadkami, powiedzmy sobie szczerze, tych dosyć skandalicznych sytuacji, które miały miejsce przy rozdziale pieniędzy z tego funduszu.

Ponieważ jest jedna uwaga…

Bardzo proszę, pani senator Matecka.

Senator Ewa Matecka:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Szanowni Państwo!

Podczas ostatniego posiedzenia komisji kultury ja dość wyraźnie dopytywałam o planowane formy wsparcia dla samorządowych instytucji kultury prowadzących działalność w formie domów, ośrodków i centrów kultury, dlatego że te instytucje zostały pominięte w Funduszu Wsparcia Kultury, a po moim rozeznaniu tematu i konferencji z dyrektorami centrów kultury, ośrodków i domów kultury okazało się, że tutaj sytuacja jest równie trudna ze względu na duży spadek przychodów tychże instytucji w tym czasie. Te instytucje również potrzebują bardzo wyraźnej pomocy.

W związku z tym proponuję poprawkę dotyczącą tego tematu, tych instytucji kultury w 3 punktach przy drugim myślniku. Proponuję, aby w pierwszym zdaniu po słowie „dla”, czyli po „jakie wsparcie finansowe planuje rząd dla”, przed słowem „osób” wpisać „samorządowych instytucji kultury działających w formie ośrodków, domów i centrów kultury, oraz dla – i dalej – osób pracujących w sektorze kultury na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa-zlecenie i umowa o dzieło)”. I nowe zdanie „Z punktu widzenia dobra kultury wsparcie tej grupy” – i kolejna poprawka – „instytucji oraz twórców kultury jest równie ważne jak”, tu trzecia poprawka, „instytucji artystycznych, NGOsów i przedsiębiorców lub osób pracujących na etatach”.

To byłyby wszystkie poprawki, które uwzględniałyby potrzeby samorządowych instytucji kultury.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Przepraszam, Pani Senator. Przepraszam, że wchodzę w słowo…

(Senator Ewa Matecka: Tak?)

…ale tego drugiego zdania, tej części pani ze mną nie uzgodniła, więc jeszcze raz poproszę o drugą część zdania. Myślę, że pierwsza część jest jasna, że dodajemy po prostu tę jednostkę…

(Senator Ewa Matecka: To czytam drugie zdanie.)

Nie, nie…

(Senator Ewa Matecka: „Z punktu widzenia dobra”…)

Nie, nie. „Z punktu widzenia dobra kultury wsparcie tej grupy twórców kultury jest równie ważne” – mnie się wydaje, że to zupełnie wystarcza.

Senator Ewa Matecka:

Ale pominęliśmy… Gdybyśmy chcieli być precyzyjni, to powinno być „wsparcie tej grupy instytucji i twórców kultury jest równie ważne”. Chodzi o „tej grupy instytucji”. Ja tutaj myślę o instytucjach kultury nie artystycznych, ale działających w formie centrów, domów i ośrodków kultury. Wtedy byłoby to już kompletne. Gdyby pani przewodnicząca…

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Wsparcie tych instytucji oraz tej grupy twórców kultury jest…

(Senator Ewa Matecka: Okej. To jest…)

…równie ważne.

(Senator Jan Hamerski: Pani Przewodnicząca, ja mam pytanie.)

Bardzo proszę.

Senator Jan Hamerski:

W tym pierwszym akapicie „jaką pomoc finansową otrzymały” itd., itd., „w szczególności do jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek kultury, organizacji pozarządowych, przedsiębiorców itp., składających się”… Myślę, że to wszystko, co pani w tej chwili ujęła w tej poprawce, to mamy w treści uchwały.

Senator Ewa Matecka:

To nie jest to samo, dlatego że samorządowe jednostki kultury mogą być instytucjami artystycznymi i instytucjami kultury prowadzącymi działalność w formie ośrodków, centrów i domów kultury. W ogóle instytucje kultury dzielimy na te 2 grupy. Ustawa o prowadzeniu i organizowaniu działalności kultury wyraźnie to rozdziela i mówi o specyfice działalności instytucji artystycznych opartych na sezonowości itd., a czym innym są instytucje kultury działające w formie centrów, ośrodków i domów kultury. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Barbara Zdrojewska:

Jak to dopiszemy, to już będzie to doprecyzowane.

Czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie widzę zgłoszeń.

W takim razie głosujemy.

Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem uchwały w sprawie informacji Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu na temat wsparcia dla środowisk kultury w czasie pandemii?

(Głos z sali: 6 głosów za.)

Kto jest przeciw?

Kto się wstrzymał?

I teraz podliczymy głosy. Bardzo proszę.

(Głos z sali: Jednogłośnie za.)

Uchwała została podjęta jednogłośnie.

Bardzo dziękuję wszystkim państwu za obecność.

Przypominam, że w czasie przerwy w obradach Senatu będziemy mieli jeszcze jedno krótkie posiedzenie.

Dziękuję bardzo. Dziękuję państwu. Do widzenia.

(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 56)