Komisje senackie
Zapis stenograficzny
– wspólne posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (35.)
oraz Komisji Ustawodawczej (67.)
w dniu 12 sierpnia 2020 r.
Porządek obrad:
1. Pierwsze czytanie projektu rezolucji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sytuacji na Białorusi (cd.) (druk senacki nr 179).
(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 26)
(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Klich)
Przewodniczący Bogdan Klich:
Witam państwa serdecznie w drugiej części prac połączonych komisji, na kolejnym posiedzeniu połączonych komisji, Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej oraz Komisji Ustawodawczej, poświęconym przyjęciu rezolucji Senatu Rzeczypospolitej, projektu rezolucji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sytuacji na Białorusi.
Punkt 1. porządku obrad: pierwsze czytanie projektu rezolucji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie sytuacji na Białorusi (druk senacki nr 179) (cd.)
Przypomnę, że wczoraj przeprowadziliśmy dyskusję, wysłuchaliśmy także krótkiej opinii ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Zostały zgłoszone liczne poprawki i chciałbym, żebyśmy je dzisiaj przyjęli.
Chciałbym też poinformować państwa, że odbyliśmy wczoraj wieczorem spotkanie, zgodnie z propozycją przedstawioną na posiedzeniu tych komisji i przez nie zaakceptowaną, na którym pomiędzy klubami zostały poczynione niezbędne uzgodnienia. W związku z tym mam nadzieję, że w wyniku tych uzgodnień urodzi się taki projekt rezolucji, który pozwoli na przyjęcie rezolucji maksymalną liczbą głosów podczas posiedzenia plenarnego. Zostałem poinformowany dzisiaj przez pana senatora Marka Pęka i pana senatora Ambrozika, że ze strony klubu PiS jest zgoda na kompleksowe przegłosowanie kilku poprawek, tak aby to porozumienie wcielić w życie.
Proszę państwa, to, co pozostaje mi jeszcze, jako prowadzącemu w imieniu prezydiów obu komisji to spotkanie, to zgłoszenie 2 poprawek, które w międzyczasie, tzn. po zakończeniu naszych uzgodnień międzyklubowych, zostały zgłoszone. Jedna jest poprawką, o której wprowadzenie prosi pan marszałek Grodzki i którą chciałbym zgłosić jako swoją poprawkę, a mianowicie chodzi o to, żeby w pierwszej części §1, czyli tam, gdzie Senat wyraża to, co uznaje za zasadnicze, wprowadzić sformułowanie „Senat Rzeczypospolitej Polskiej, mając na względzie prawo narodów do samostanowienia”. Sformułowanie „prawo narodów do stanowienia” byłoby wprowadzone w punkcie pierwszym §1 jako pierwsze tiret. Chciałbym przekonać Wysokie Komisje do tego, żeby uwzględnić tę uwagę, i chciałbym złożyć tę poprawkę jako własną. Jest to poprawka, o której wprowadzenie prosił pan marszałek Grodzki.
I chcę też powiedzieć o tym, że po uzgodnieniach pomiędzy prezydiami w §1 w części drugiej, czyli tam, gdzie zwracamy uwagę, w pkcie 3 w tiret trzecim wyrazy „wsparcia obywateli” zastąpilibyśmy wyrazem „obywatelskich”. To jest uzgodnione między nami. W związku z tym taką poprawkę chciałbym również zgłosić.
A skoro mamy w tej chwili komplet poprawek, to poproszę Biuro Legislacyjne o krótką informację na temat tego, nad jakim tekstem wyjściowym obradujemy.
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Dziękuję bardzo.
Szanowni Państwo, ponieważ na wczorajszym posiedzeniu komisji, jak rozumiem, była zgoda co do tego, żeby mieć na uwadze poprawki językowe, które zostały państwu przedstawione w skorygowanym tekście, ja przyjmę, jeżeli nie będzie sprzeciwu członków komisji, że biuro jest upoważnione do naniesienia tych poprawek językowych na tekst zawarty w druku.
Niezależnie od tego chciałabym zwrócić państwu uwagę na to, iż formułując poprawki, żeby oddać państwa intencję i jednocześnie ułatwić nam głosowanie i znalezienie tych fragmentów rezolucji, do których odnoszą się konkretne poprawki, posługiwałam się punktacją, która zawarta jest w pierwotnym tekście. Chcę też podkreślić, że w tym tekście poprawionym, skorygowanym językowo tych punktów później nie będzie. To jest taki roboczy zabieg, żebyśmy po prostu mieliśmy jasność, nad czym głosujemy.
I jeszcze jedna rzecz, taka drobna uwaga, ona się do tej pory tu nie znalazła. W jednym z tiret w §1, w tej części, która wyraża ogólne wartości i w szczególności zwraca uwagę na elementy dotyczące już samej Białorusi, mamy odniesienie do rezolucji Parlamentu Europejskiego. Moja sugestia jest taka, żeby zrezygnować tu z wyrazu „kolejnych”, dlatego że wskazujemy precyzyjnie, o jakie rezolucji chodzi. One są oczywiście, wiadomo, ujęte w sekwencji czasowej. To taka już ostatnia korekta redakcyjna.
Pozostałe poprawki są w zestawieniu. Gdy będziemy nad nimi głosowali, to będę mogła wyjaśnić ewentualne wątpliwości. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Dziękuję również.
Jak rozumiem, jeśli chodzi o propozycję Biura Legislacyjnego, to jest ona taka, żebyśmy zmodyfikowali ten tekst wyjściowy, wczorajszy, poprawiony językowo i stylistycznie, jedynie o rezygnację ze słowa „kolejnych”, skoro wymieniamy poszczególne rezolucje Parlamentu Europejskiego, tak jak one były przyjmowane, w kolejności. Tak?
(Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko: Tak.)
Czy jest zgoda komisji na taką modyfikację?
(Głos z sali: Tak.)
Jest zgoda. W związku z tym pracujemy nad tym tekstem.
Przechodzimy zatem, proszę państwa, do głosowania nad poszczególnymi…
Nie, jeszcze wcześniej państwa zapytam: czy tę poprawkę, którą zgłosiłem przed chwilą, aby w §1 w punkcie pierwszym jako tiret pierwsze dodać „prawo narodów do samostanowienia”, aby było „Senat Rzeczypospolitej Polskiej, mając na względzie prawo narodów do samostanowienia”… Czy odnośnie do takiej poprawki państwo mają jakieś uwagi?
Senator Bogdan Zdrojewski:
Ja od razu powiem, że nie mam żadnych uwag, bo w pierwotnym tekście akurat od tego zaczynałem, więc to jest powrót do tekstu wyjściowego. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Nie widzę i nie słyszę innych opinii, w związku z tym przejdźmy od razu do głosowania.
Kto z państwa, z pań i panów senatorów, także senatorów głosujących zdalnie, jest za przyjęciem pierwszej poprawki, aby w części pierwszej §1 w akapicie rozpoczynającym się od słów „mając na względzie” dodać tiret w brzmieniu „prawo narodów do samostanowienia”?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 9 na sali.)
Zdalnie?
(Głos z sali: Kto jest przeciw?)
(Głos z sali: Do końca, proszę.)
Kto jest przeciw?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Też nikt.)
(Głos z sali: Nie przeszła. Następna.)
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nie, jeszcze zdalni…)
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Wyniki musimy podać.)
(Wypowiedzi w tle nagrania)
Czy koledzy głosujący zdalnie już zagłosowali?
(Głos z sali: Tak, tak.)
Proszę o podanie wyników.
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Kończymy głosowanie.)
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 15 – za, jednogłośnie.)
Jednogłośnie została przyjęta poprawka nr 1.
Kto z państwa jest za przyjęciem uzgodnionej przez prezydia modyfikacji w §1 w części drugiej w pkcie 3 w tiret trzecim, aby wyrazy „wsparcia obywateli” zastąpić wyrazem „obywatelskich”?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 9.)
Proszę o głosowanie koleżanki i kolegów.
Kto jest przeciw?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Też nikt.)
Proszę o głosowanie głosujących zdalnie.
Proszę o podanie wyników.
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Łącznie 16 – za, jednogłośnie.)
Informuję, że połączone komisje przyjęły drugą poprawkę jednogłośnie.
Przechodzimy do poprawek zgłoszonych podczas pierwszego posiedzenia komisji.
Poprawka senatora Czerwińskiego i chyba moja. Chodzi mianowicie o to, aby w tytule oraz w treści zastąpić sformułowanie „na Białorusi” wyrazami „w Republice Białorusi”.
Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 9 – za na sali, jednogłośnie.)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Razem ze zdalnymi?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 16 – za, jednogłośnie.)
Dziękuję.
Poprawka została przyjęta.
Poprawka kolejna zmierza do tego, aby w §1 w części pierwszej w akapicie rozpoczynającym się od słów „mając na względzie” dodać tiret w brzmieniu „znaczenie wolności i solidarności w polskiej i europejskiej kulturze politycznej”. To jest poprawka senatora Ujazdowskiego. Od razu chcę powiedzieć, że senator Ujazdowski początkowo prosił, ale dzisiaj się z tego wycofał, o dodanie słowa „kluczowe”. Tak więc poprawka będzie brzmiała, jeszcze raz przeczytam: „znaczenie wolności i solidarności w polskiej i europejskiej kulturze politycznej”.
Kto jest za przyjęciem tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 10.)
Kto jest przeciwko?
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Na sali jednogłośnie za.
A zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Jeszcze 1 senator.)
Mamy już wyniki głosowania zdalnego?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 18 – za, jednogłośnie.)
Poprawka została przyjęta jednogłośnie.
Kolejna poprawka, senatora Bosackiego, zmierza do tego, aby w §1 w części pierwszej w akapicie rozpoczynającym się od słów „zwracając uwagę na” dodać tiret w brzmieniu…
(Głos z sali: A poprawka nr 3?)
Proszę?
(Głos z sali: A poprawka trzecia?)
(Senator Bogdan Zdrojewski: Jeszcze twoja.)
Aha, właśnie.
Dobrze, w takim razie w kolejności poprawka nr 3.
W §1 w części pierwszej w akapicie rozpoczynającym się od słów „mając na względzie” w tiret drugim zastąpić sformułowanie „prerogatywy obywatelskiej do” wyrazem „obowiązek”.
To jest poprawka senatorów Czerwińskiego i Klicha, a tak naprawdę powrót do pierwotnego brzmienia projektu rezolucji.
Kto z państwa jest za przyjęciem tego uzgodnionego tekstu?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 11.)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Jednogłośnie, łącznie 19 – za.)
Dziękuję bardzo.
Jednogłośnie poprawka została przyjęta.
Poprawka nr 4, senatora Bosackiego, zmierza do tego, aby w §1 w części pierwszej w akapicie rozpoczynającym się od słów „zwracając uwagę na” dodać tiret w brzmieniu: „znaczące różnice między wynikami wyborów prezydenckich a wynikami cząstkowymi, ogłaszanymi przez poszczególne komisje wyborcze i raportowanymi przez obserwatorów niezależnych”.
No, ta poprawka nie zyskała wsparcia ze strony…
(Senator Stanisław Gogacz: Ale ona chyba została wycofana?)
Proszę?
(Głos z sali: Nie, nie, ona została…)
(Głos z sali: Jak to wygląda?)
Nie została wycofana, tylko nie uzyskała wsparcia podczas wczorajszych naszych uzgodnień. W związku z tym muszę ją poddać pod głosowanie, to jest oczywiste.
Zatem jeszcze raz poprawka nr 4, dodanie tiret w brzmieniu: „znaczące różnice między wynikami wyborów prezydenckich a wynikami cząstkowymi, ogłaszanymi przez poszczególne komisje wyborcze i raportowanymi przez obserwatorów niezależnych”.
Kto jest za przyjęciem tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 5.)
Kto jest przeciw przyjęciu tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 6.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 1, czyli są osoby, które się wstrzymały.)
Dziękuję.
(Głos z sali: Moment, jeszcze zdalnie.)
Proszę o głosowanie zdalne.
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 8 – za, 8 – przeciw, 4 senatorów się wstrzymało, czyli poprawka nie przeszła.)
Poprawka nie została przyjęta. Taki jest wynik głosowania.
(Senator Aleksander Szwed: Panie Przewodniczący…)
Tak?
Senator Aleksander Szwed:
Senator Aleksander Szwed z tej strony.
Ja nie dostałem karty do głosowania zdalnego. Nie wyskoczyło to w ogóle na monitorze.
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Pan senator mówi, że nie potwierdzono jego wyniku głosowania. Dobrze usłyszałem?)
(Głos z sali: Nie głosował…)
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Czy pan senator mógłby powtórzyć? Bo było niewyraźnie słychać pańską uwagę.)
Panie Przewodniczący, nie otrzymałem tutaj karty do głosowania zdalnego.
(Głos z sali: Nie głosowali…)
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Rozumiem, że nie dostał pan potwierdzenia loginowego, jak głosować, tak? Dobrze rozumiem?)
(Głos z sali: Zdalnie…)
W ogóle nie wyskoczyła plansza do głosowania w przypadku tej poprawki. Ja teraz dołączyłem, bo byłem na posiedzeniu komisji do spraw klimatu. W każdym razie w ogóle nie otrzymałem… nie miałem możliwości głosowania zdalnego, bo w ogóle nie wyskoczyło polecenie do głosowania nad tą poprawką.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Dobrze.
Proszę państwa, ze względu na ten wniosek senatora Szweda zarządzam reasumpcję głosowania.
W związku z tym jeszcze raz głosujemy.
Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki w brzmieniu „znaczące różnice między wynikami wyborów prezydenckich a wynikami cząstkowymi, ogłaszanymi przez poszczególne komisje wyborcze i raportowanymi przez obserwatorów niezależnych”, poprawki senatora Bosackiego dodawanej do §1 w części pierwszej w akapicie rozpoczynającym się od słów „zwracając uwagę na”? Kto jest za przyjęciem tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 7 na sali.)
Kto jest przeciw?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 7 na sali.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 1 senator… w sumie 3.)
Proszę o wyniki głosowania zdalnego.
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Łącznie za – 10, przeciw – 11, wstrzymało się 5, czyli nie przeszła.)
Poprawka nie uzyskała poparcia.
Przechodzimy do kolejnej poprawki. Zmierza ona do tego, aby w §1 w części drugiej w pkcie 1 wyrazy „do rządu” zastąpić wyrazami „do Prezydenta i rządu”.
Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 17 na sali.)
Kto z państwa jest przeciwko?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Też nikt.)
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Łącznie 25 – za, jednogłośnie.)
Wszyscy byli za.
Poprawka została przyjęta.
Proszę państwa, przechodzimy do poprawki nr 6. W §1 w części drugiej w pkcie 1 dodalibyśmy tiret w brzmieniu: „podjęcie dialogu z obywatelami i poszanowanie praw mniejszości”.
To jest poprawka pana senatora Pęka i tożsama z nią poprawka pani senator Kochan.
Kto jest za przyjęciem tej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 15 – za na sali.)
Kto jest przeciw?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Też nikt.)
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 22 – za, jednogłośnie.)
Dziękuję.
Poprawka została przyjęta.
Proszę państwa, a teraz przechodzimy do pierwszego kompleksowego uzgodnienia, a mianowicie do poprawki nr 7.
W poprawce nr 7, to jest poprawka senatora Marka Pęka i senatora Gogacza, chodzi o to, aby pojęcie „do instytucji międzynarodowych” zastąpić wyrazami „do organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej”, a zatem zestawić wszystkie nasze oczekiwania i postulaty w 1 akapicie, a nie rozbijać na 2 części, i aby w związku z tym postulat adekwatnego do sytuacji zainteresowania Białorusią, z wykorzystaniem wszelkich dyplomatycznych instrumentów, oraz postulat okazania realnej pomocy represjonowanym z powodów politycznych znalazły się w tym punkcie, w tym 1 punkcie.
Przyjęcie tej poprawki – jest to poprawka nr 7 – oznaczałoby rezygnację z głosowania nad poprawkami nr 8 i 12. Poprawka nr 8 to jest poprawka senatora Marcina Bosackiego, która zmierzała do tego, aby właśnie instytucje unijne zastąpić instytucjami Unii Europejskiej. Ta poprawka byłaby skonsumowana w przez poprawkę nr 7. Zaś poprawka nr 12 zmierzała do tego, aby w części drugiej treść oznaczoną jako pkt 2 umieścić po pkcie 3. Obie te poprawki zawarte są w poprawce nr 7. Przyjęcie tych poprawek spowoduje jednakże konieczność modyfikacji poprawek nr 10 i nr 11, poprawki nr 10 senatora Pęka i poprawki nr 11 senatora Bosackiego. Modyfikacja poprawki senatora Pęka polegałaby wyłącznie na innym umieszczeniu dotychczasowych treści, a poprawka senatora Bosackiego, jeśli zostałaby zmodyfikowana, oznaczałaby rezygnację z drugiej części poprawki nr 11 oraz – tak samo – zapisanie tego postulatu w innym miejscu.
Czy pan senator Bosacki potwierdza to, co powiedział mi wcześniej, czyli zgodę na to, aby jego poprawka nr 11 brzmiała: „o zaangażowanie dyplomacji unijnej w działania na rzecz zakończenia przemocy i represji na Białorusi, pokojowego dialogu między władzą a społeczeństwem i innymi grupami politycznymi”?
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Tak. Zatem senator Bosacki dokonał autopoprawki poprawki nr 11.
W związku z tym moglibyśmy przejść…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Bardzo proszę, pan senator Gogacz.
Senator Stanisław Gogacz:
Jeżeli chodzi o poprawkę nr 7, to pan przewodniczący przywołał tę zmianę, która polega na połączeniu tytułu pktu 2 z tytułem pktu 4, oczywiście z modyfikacją, i przywołane zostały treści, które mieszczą się pod pktem 2, czyli adekwatne do sytuacji zainteresowanie i okazanie realnej pomocy. Chciałbym jednak dopytać – być może ja się tutaj gdzieś pogubiłem – gdzie są treści, które zawierają się, znajdują się, jeżeli chodzi o druk, o pierwotny tekst, w treści pktu 4, czyli „wsparcie niepodległościowych, demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego oraz napiętnowanie działań władz, w tym wszelkich prób brutalnych pacyfikacji”. Jeżeli chodzi o ratio zgłaszanej przeze mnie poprawki, to chodziło mi o połączenie nie tylko tytułów, ale i treści tych punktów. I tutaj, w poprawce nr 7 mamy treść pktu 2, ale nie wiem, gdzie jest treść pktu 4. Być może wczoraj coś ustaliliśmy. Jeżeli tak, to proszę mi o tym powiedzieć.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Senator Zdrojewski. Bardzo proszę.
Senator Bogdan Zdrojewski:
Pan senator słusznie zwrócił uwagę na wczorajsze uzgodnienie. Odpowiadając mu precyzyjnie, powiem, że znajdzie się to na samym końcu, przed §2, czyli przed „rezolucja podlega ogłoszeniu”. Będzie to w ostatnim elemencie i będzie brzmiało tak: „o wsparcie niepodległościowych, demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego oraz napiętnowanie władz białoruskich i wywarcie na nie nacisku, aby zaprzestały brutalnej pacyfikacji protestów obywatelskich”, czyli dokładnie tak, jak uzgodniliśmy. To będzie konsekwencja tych głosowań, o których wspomniał pan przewodniczący.
Senator Stanisław Gogacz:
Tu, Panie Senatorze, w poprawce nr 18 jest informacja o tym, że wyrazy „napiętnowanie” itd. zastępuje się wyrazami „wywarcie” itd. W takim razie napiętnowanie zostaje w tym momencie po prostu wyrugowane, jak rozumiem.
Senator Bogdan Zdrojewski:
Właśnie o to chodzi, żeby do tamtego głosowania już nie doprowadzać i pozostawić ten tekst dokładnie tak, jak pan go przeczytał i jak ja go zacytowałem.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę.
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Może ja wyjaśnię. W podstawowym tekście mamy to tiret jako jedno z kilku w tym apelu adresowanym do organizacji międzynarodowych. Ta treść tam zostaje, my jej w tej chwili nie ruszamy, tam będzie takie właśnie tiret. Ale jeśli chodzi o precyzyjne brzmienie tego tiret, to możemy przegłosować osobno ze względu na to, że w tym zestawieniu pan senator Bosacki zgłosił nam inne brzmienie. Ja to już pozostawiam do uzgodnienia panom senatorom, wnioskodawcy i oczywiście panom senatorom biorącym udział w pracach, czy pozostanie taka poprawka, czy też w tym uzgodnionym brzmieniu.
(Przewodniczący Bogdan Klich: Okej.)
W tej chwili tego zagadnienia jeszcze nie będziemy ruszać. My po prostu dokonujemy takiej technicznej operacji przeniesienia pozostałych treści z pktu 2 do ostatniego.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Zaraz oddam głos senatorowi Bosackiemu.
W każdym razie jest uzgodnione, jeśli oczywiście komisje to podzielą, że tiret ostatnie w ostatnim punkcie §1 powinno brzmieć: „o wsparcie niepodległościowych, demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego oraz napiętnowanie władz białoruskich i wywarcie na nie nacisku, aby zaprzestały brutalnej pacyfikacji protestów obywatelskich”. I teraz tak mamy sprawić, żeby to uzyskać.
Senator Bosacki.
Senator Marcin Bosacki:
Zatem ja proponuję, aby moja poprawka, poprawka nr 18, przyjęła w trybie autopoprawki taki kształt, jaki przedstawił pan przewodniczący Klich.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Ponieważ tu na sali jest zgoda co do tego zapisu, co do tego, że tak on powinien ostatecznie brzmieć – i to chyba rozwiewa wątpliwości senatora Gogacza, tak? – przystępujemy do głosowania nad poprawką nr 7, której przyjęcie będzie wykluczało głosowanie nad poprawkami nr 8, 9, 12, a przyjęcie tych poprawek spowoduje konieczność modyfikacji poprawek nr 10 i 11 w takim duchu, jak powiedziałem, tzn. formalnego umieszczenia tych poprawek nr 10 i 11 w treści oraz zgodnej z autopoprawką senatora Bosackiego modyfikacji poprawki nr 11.
Czy możemy to przegłosować pakietowo?
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Tak.
Kto z państwa jest za przyjęciem poprawki nr 7 z wszystkimi przedstawionymi przeze mnie konsekwencjami?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 17. Pan senator Gogacz też? 18.)
Kto jest przeciw?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Też nikt.)
A w głosowaniu zdalnym?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Jednogłośnie, w sumie 27 – za.)
27 – za. Dziękuję.
Poprawka siódma wraz ze wszystkimi konsekwencjami i autopoprawkami została niniejszym przyjęta.
Proszę państwa, przystępujemy do głosowania nad drugim pakietem – to też jest pakiet uzgodniony podczas wczorajszego spotkania czy zaproponowany podczas wczorajszego spotkania, a uzgodniony, że tak powiem, pomiędzy klubami, jak słyszę – mianowicie nad poprawką nr 13, gdzie w §1 w części drugiej skreśla się pkt 3, to jest poprawka senatorów Gogacza, Czerwińskiego i Szweda, nad poprawką nr 14, to jest mniej więcej to samo, chodzi też o utrzymanie wsparcia dla niezależnych mediów międzynarodowych organizacji praw człowieka, a także innych instytucji wsparcia obywateli, z których, jak słyszę, to jest decyzja klubowa, klub PiS jest skłonny się wycofać. Z tych 2 poprawek klub PiS…
(Głos z sali: Tak.)
…jest skłonny się wycofać.
To oznaczałoby też wprowadzenie autopoprawki do tekstu pierwotnego, w którym senator Zdrojewski wycofywałby się z 2 sformułowań, czyli o strategii polityki wschodniej – proszę wybaczyć, że tak mówię w skrócie – o strategii polityki wschodniej…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Sekundę, Asiu, Bogdan zaraz o tym powie.
…Oraz o reaktywacji Trójkąta Weimarskiego.
(Wypowiedź poza mikrofonem)
I trzeci element to przyjęcie poprawek nr 15, 16 i 17.
Chciałbym prosić senatora Ambrozika o potwierdzenie, czy jest gotowość do takiego pakietowego rozstrzygnięcia w sprawie tych poprawek.
Senator Rafał Ambrozik:
Panie Przewodniczący, tak, jeśli chodzi o te 3 poprawki, poprawki nr 15, 16 i 17, to jak najbardziej, z tym że pierwszym punktem w punkcie z apelem do rządu będzie treść poprawki nr 14.
(Przewodniczący Bogdan Klich: Poprawka o numerze…)
Poprawka nr 14. Treść poprawek nr 14, 15, 16 i 17 ma być apelem do rządu i prezydenta.
Przewodniczący Bogdan Klich:
No, nie bardzo, dlatego że w poprawce czternastej jest mowa o skreśleniu pktu 3.
(Głos z sali: Nie, nie, to miało być przeniesione…)
Tak to nie bardzo.
(Senator Stanisław Gogacz: Chyba trzynasta…)
Poprawka nr 14…
(Senator Rafał Ambrozik: Nie, ale te 3 punkty…)
(Głos z sali: To miało się znaleźć w innym podpunkcie, miało być wykorzystane, nie miało być częścią…)
Dobrze.
(Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko: Jeśli…)
Proszę się zastanowić przez sekundę.
Senatora Zdrojewskiego proszę w takim razie o skonkretyzowanie autopoprawki, a Biuro Legislacyjne pokaże nam drogę.
Senator Bogdan Zdrojewski:
Łatwiej będzie, gdy przeczytam, jak ten punkt będzie brzmiał po przyjęciu tych wszystkich poprawek, które wymienił pan przewodniczący. Wtedy będziemy wiedzieć, za czym głosujemy.
Otóż w wyniku tego ustalenia i pewnych kompromisów punkt związany z prezydentem i rządem Rzeczypospolitej Polskiej brzmiałby tak: „o zwołanie Rady Bezpieczeństwa Narodowego w celu przedyskutowana konsekwencji, jakie wydarzenia na Białorusi niosą dla Polski; o przedstawienie działań, jakie prezydent i rząd zamierzają podjąć dla wsparcia Białorusinów domagających się wolności i demokracji; o przedstawienie w parlamencie przygotowań do przyjęcia Białorusinów, którzy mogą szukać schronienia w Polsce w obawie o swe bezpieczeństwo, zdrowie i życie; o wsparcie dla niezależnych mediów, międzynarodowych organizacji praw człowieka, a także innych instytucji obywatelskich”. To jest jeden z punktów, które pozostają bez zmian. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Dziękuję bardzo. To nam wszystko porządkuje.
Biuro Legislacyjne.
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Ja w zasadzie nie mam tu nic do dodania, bo pan senator wiernie odtworzył tę myśl, która była przedstawiana i uzgadniana. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
W związku z tym mam pytanie: czy pan senator Ambrozik akceptuje takie brzmienie, ostatecznie brzmienie akapitu drugiego w §1?
Senator Rafał Ambrozik:
Tak, nasz klub to akceptuje.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Dziękuję.
W związku z tym możemy przystąpić do głosowania.
Rozumiem, że poprawki nr 13 i 14 zostały wycofane. To po pierwsze.
(Głosy z sali: Nie.)
(Głos z sali: Poprawka czternasta nie.)
Aha.
(Głos z sali: Trzynasta…)
Tak, trzynasta została wycofana, czternasta pozostaje, tak aby mógł zostać zachowany zapis „o wsparcie dla niezależnych mediów, międzynarodowych organizacji praw człowieka, a także innych instytucji wsparcia obywateli”.
(Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko: Ten zapis zostanie… Ta poprawka jest wycofana w tym sensie, że ona będzie odtworzona.)
(Głos z sali: Inkorporowana przez…)
Jasne.
Rozumiem, że senator Zdrojewski wycofuje się tytułem autopoprawki z tych 2 zapisów w pierwotnej wersji, i rozumiem, że poprawki nr 15, 16, 17 też zostałyby przyjęte.
Czy możemy pakietowo głosować nad takim rozwiązaniem?
(Głos z sali: Tak.)
Widzę, że tak.
W związku z tym głosujemy.
Kto z państwa jest za przyjęciem takiego pakietowego rozwiązania, na które składają się poprawki nr 13, 14, 15, 16 i 17?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 18 na sali.)
Kto jest przeciw?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Też nikt.)
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 25 – za, jednogłośnie.)
Dobrze.
W związku z tym poprawka nr 18, poprawka senatora Bosackiego, z taką modyfikacją, z jaką została ona przedstawiona, tak aby brzmiała: „o wsparcie niepodległościowych, demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego oraz napiętnowanie władz białoruskich i wywarcie na nie nacisku, aby zaprzestały brutalnej pacyfikacji protestów obywatelskich”, znalazłaby swoje miejsce w §1 w pkcie 3 jako tiret trzecie.
Kto z państwa jest za przyjęciem takiego tekstu, takiej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 17 na sali.)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Nikt.)
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 23 – za, 1 senator się wstrzymał, czyli przeszła.)
Dziękuję bardzo.
Poprawka została przyjęta.
Proszę państwa, przystępujemy…
Zapytam na wszelki wypadek Biuro Legislacyjne: czy przegłosowaliśmy wszystko?
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Tak.
(Głos z sali: Panie Przewodniczący, prosilibyśmy jednak o odczytanie jeszcze tej uchwały w całości przez panią mecenas z Biura Legislacyjnego.)
Przewodniczący Bogdan Klich:
Tak, tak, oczywiście, tak.
Ja tylko w tej chwili sprawdzam, czy w tekście ostatecznym jest zawarta…
(Głos z sali: Nie przeszła poprawka…)
Ale w tekście ostatecznym nie ma tej poprawki z modyfikacją Marcina Bosackiego.
(Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko: Postaram się to uwzględnić…)
Proszę o to.
(Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko: Która poprawka?)
To są poprawki nr 7 i 11.
Dobrze.
W takim razie bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przedstawienie tekstu.
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Rezolucja Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia – tu będzie data – w sprawie sytuacji w Republice Białorusi.
§1. Senat Rzeczypospolitej Polskiej, mając na względzie prawo narodów do samostanowienia, znaczenie wolności i solidarności w polskiej i europejskiej kulturze politycznej, prawo obywateli do udziału w demokratycznych wyborach, do wolności zgromadzeń i swobody wyrażania poglądów, obowiązek poszanowania i przestrzegania praw człowieka, wartość dialogu i szacunku wobec odmienności poglądów politycznych, znaczenie praw i wolności niezbędnych dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, istotę i znaczenie wolnych mediów, a także prawo do rzetelnej informacji, zwracając uwagę na aspiracje narodu białoruskiego do godnego życia w wolnym, demokratycznym państwie, sytuację w Białorusi w czasie ostatnich wyborów prezydenckich, skalę rozmaitych represji przed wyborami 9 sierpnia 2020 r., w ich trakcie i po nich, permanentne odrzucanie przez białoruską Centralną Komisję Wyborczą wszystkich sugestii i zaleceń OBWE, brak pozytywnych reakcji na niemalże wszystkie wezwania zawarte w rezolucjach Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2009 r., 8 września 2015 r., 24 listopada 2016 r. i 3 października 2018 r., odrzucenie przez prezydenta i rząd Republiki Białorusi apeli o wprowadzenie moratorium na wykonywanie śmierci…
(Przewodniczący Bogdan Klich: Kary śmierci.)
Tak.
…Apeluje do prezydenta i rządu Republiki Białorusi o podjęcie dialogu z obywatelami i poszanowanie praw mniejszości, o zaprzestanie represji i natychmiastowe uwolnienie wszystkich zatrzymanych w związku z ostatnimi akcjami wyborczymi, o poszanowanie i wykonywanie zaleceń zawartych w kolejnych rezolucjach Parlamentu Europejskiego i OBWE, o szacunek wobec własnych obywateli, ich aspiracji i praw; do prezydenta i rządu Rzeczypospolitej Polskiej o zwołanie Rady Bezpieczeństwa Narodowego w celu przedyskutowania konsekwencji, jakie wydarzenia na Białorusi niosą dla Polski, o przedstawienie działań, jakie prezydent i rząd zamierzają podjąć dla wsparcia Białorusinów domagających się wolności i demokracji, o przedstawienie w parlamencie przygotowań do przyjęcia Białorusinów, którzy mogą szukać schronienia w Polsce w obawie o swe bezpieczeństwo, o zdrowie i życie, o wsparcie dla niezależnych mediów, międzynarodowych organizacji praw człowieka, a także innych instytucji obywatelskich; do organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej, o adekwatne do sytuacji zainteresowanie Republiką Białorusi, z wykorzystaniem wszelkich dyplomatycznych instrumentów, o doprowadzenie do formalnej debaty na najwyższym szczeblu…
(Przewodniczący Bogdan Klich: Nie, nie, nie.)
O zaangażowanie, tak?
Przewodniczący Bogdan Klich:
Jeśli pani pozwoli: „o zaangażowanie dyplomacji unijnej”. Była tu poprawka senatora. To jako drugie tiret.
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Dobrze.
…o zaangażowanie dyplomacji unijnej w działania na rzecz zakończenia przemocy i represji na Białorusi, pokojowego dialogu między władzą a społeczeństwem i innymi grupami politycznymi, o doprowadzenie do formalnej debaty na najwyższym szczeblu władz Unii Europejskiej na temat sytuacji w Republice Białorusi, o okazanie realnej pomocy represjonowanym z powodów politycznych, o wsparcie niepodległościowych, demokratycznych aspiracji narodu białoruskiego oraz napiętnowanie władz białoruskich i wywarcie na nie nacisku, aby zaprzestały brutalnej pacyfikacji protestów obywatelskich.
§2. Rezolucja podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
(Głos z sali: Głosujemy.)
Przewodniczący Bogdan Klich:
Proszę państwa, uznaliśmy – tu słyszę, o czym mówi senator Kleina – że OBWE, mimo że skrót nie jest rozwinięty, jest pojęciem zrozumiałym, często się go używa, lepiej funkcjonuje w języku polskim, w świadomości społecznej. W związku z tym pozostawiamy OBWE bez rozwinięcia.
Proszę państwa, tak wygląda ostateczny tekst.
Kto…
(Senator Jerzy Czerwiński: Ja mam pytanie.)
Senator Czerwiński.
Senator Jerzy Czerwiński:
Jeśli można, Panie Przewodniczący, miałbym pytanie w związku z tym punktem, z tym tiret, który został odczytany jako apel do prezydenta i rządu RP, ale był poddany głosowaniu jako poprawka czternasta, a ta treść miała być dodana do pktu 4. Pkt 4 to był apel do instytucji międzynarodowych. Nie wiem, czy jasno się wyrażam. Tak przynajmniej jest w zestawieniu poprawek. Tak więc pytanie jest takie: nad czym myśmy tak naprawdę głosowali? Proszę państwa, ja zrozumiałem…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
(Przewodniczący Bogdan Klich: Biuro Legislacyjne, bardzo proszę…)
Wiadomo, jak głosowałem.
(Przewodniczący Bogdan Klich: Biuro Legislacyjne…)
W każdym razie zrozumiałem, że to ma być dodane do pktu 4…
(Głos z sali: W wersji pierwotnej.)
…w wersji pierwotnej, czyli do punktu z apelem do instytucji czy też w tym wypadku organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Dobrze.
Biuro Legislacyjne. Bardzo proszę.
Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Katarzyna Konieczko:
Szanowni Państwo! Panie Senatorze!
Ja próbowałam to prostować, być może niedostatecznie jasno się wysłowiłam. Panowie w swoich uzgodnieniach – i tutaj była akceptacja, jak rozumiem, milcząca ze strony komisji – zdecydowali, że w uchwale pozostaje punkt adresowany do prezydenta i rządu Rzeczypospolitej Polskiej.
Senator Rafał Ambrozik:
Pani Mecenas, ale pan senator, pan przewodniczący Zdrojewski cytował ten punkt, ten apel do rządu, jako zbiór 3 punktów, nie 4 punktów. Intencją pana marszałka Pęka również było pozostawienie tego punktu jako apelu do organizacji międzynarodowych, w tym instytucji europejskich. W związku z tym myśmy głosowali, traktując tę część z apelem do rządu jako zbiór tych 3 punktów: poprawki nr 15, 16, 17. W ten sposób to zostało odczytane przez pana senatora Zdrojewskiego.
Przewodniczący Bogdan Klich:
No, ja odczytywałem, więc w pełni biorę odpowiedzialność za to, co zostało przedstawione. Mianowicie w tym apelu do prezydenta i rządu Rzeczypospolitej Polskiej miały się znaleźć poprawki nr 15, 16, 17, ale także miał pozostać z pierwotnego tekstu apel o wsparcie dla niezależnych mediów, międzynarodowych organizacji praw człowieka, a także innych instytucji wsparcia obywateli. I to w tym właśnie akapicie, w tym punkcie, a nie w punkcie zawierającym nasz apel do organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej. Tak więc być może tutaj została źle zapisana numeracja, ale zgodnie z naszymi uzgodnieniami i tak, jak to zostało przegłosowane, do prezydenta i rządu Rzeczypospolitej Polskiej apelujemy o 4 rzeczy.
Senator Rafał Ambrozik:
Panie Przewodniczący, intencja pana marszałka Pęka była inna, taka, żeby to jednak umieścić w apelu do organizacji międzynarodowych, dlatego że Polska wspiera niezależne media, również międzynarodowe organizacje praw człowieka. Tak że wydaje się, że celowe byłoby jednak umieszczenie tego apelu w punkcie dotyczącym instytucji międzynarodowych i organizacji międzynarodowych. Tak też to było wyczytane. Panie Przewodniczący, myśmy zrozumieli to tak, że ten apel do władz polskich będzie się składał wyłącznie z 3 punktów, z poprawek piętnastej, szesnastej i siedemnastej: o zwołanie Rady Bezpieczeństwa Narodowego, przedstawienie działań, jakie prezydent i rząd zamierzają podjąć dla wsparcia Białorusinów domagających się wolności i demokracji, i przedstawienie w parlamencie przygotowań do przyjęcia Białorusinów.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Proszę państwa, musimy sobie jednak słowo na ten temat powiedzieć, dlatego że wczoraj, jak rozmawialiśmy na ten temat, wydawało mi się, że panowało takie zgodne przekonanie, że rząd polski ma cały arsenał środków, które może wykorzystywać na rzecz wsparcia obywatelskich, niezależnych działań na Białorusi. I częściowo to robi, tak, częściowo to robi, np. Telewizja Biełsat jest telewizją, która oddziałuje na świadomość obywatelską na Białorusi. I jesteśmy chyba wszyscy przekonani o tym, że środki przeznaczone na tę telewizję powinny być jak największe. Ale równocześnie istnieją takie organizacje obywatelskie na Białorusi – np. organizacja „Wiesnaˮ, która została wczoraj wymieniona – które są godne wsparcia ze strony władz polskich. Jaką drogą, to jest zupełnie inna sprawa, prawda? Ale to jest godne wsparcia. I wreszcie jesteśmy też przekonani o tym, że międzynarodowe organizacje praw człowieka również mają dużo do zrobienia na Białorusi, a jaką drogą, to znowu nie będziemy o tym tutaj mówić. W każdym razie władze polskie powinny te międzynarodowe organizacje praw człowieka działające na terenie Białorusi wspierać. Jedną z organizacji obywatelskich na Białorusi jest przecież Związek Polaków na Białorusi. Jest Związek Polaków na Białorusi. Tak więc dlaczego mielibyśmy wstydzić się tego, że rząd powinien wspierać Związek Polaków na Białorusi i takie organizacje obywatelskie, jak „Wiesnaˮ czy inne instytucje? Tak że, Panie Senatorze, bądźmy wierni, że tak powiem, naszemu przesłaniu wspierania tych, którzy tego potrzebują.
A pana wiceministra spraw zagranicznych proszę o odniesienie się do tej sprawy.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Marcin Przydacz:
Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.
Ja tylko w kilku słowach odniosę się do tej tematyki wsparcia instytucji obywatelskich i niezależnych mediów na Białorusi. W tym kształcie, w jakim została zaproponowana ta poprawka, ona sugeruje, że to wsparcie jest albo nieistniejące, albo zbyt małe…
(Głos z sali: Nie, nie…)
(Wypowiedzi w tle nagrania)
…a Polska z wszystkich państw europejskich jest najbardziej aktywna na tym polu. Wszystkie te organizacje, o których pan przewodniczący był uprzejmy mówić, są wspierane w większości przez polski rząd, bo i Biełsat, i Radio Racja, i Karta. Fundacja Solidarności Międzynarodowej również działa na tym odcinku. Nie mogę tutaj i nie chcę wchodzić w szczegóły, ale taki apel do władz Polski w moim przekonaniu sugerowałby, że te działania są nieodpowiednie. Tymczasem jest tu duże pole do popisu dla organizacji międzynarodowych i tutaj ten apel w moim przekonaniu byłby bardziej słuszny. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Senator Bosacki.
Senator Marcin Bosacki:
W duchu kompromisu i z chęci, aby ta uchwała, ta rezolucja została podjęta jednomyślnie, ja bym proponował w takim razie następujące przeformułowanie tego tiret, mianowicie: „o szczególnie mocne w obecnej sytuacji wsparcie dla niezależnych mediów”.
(Głos z sali: To też nie…)
Dlaczego nie?
Przewodniczący Bogdan Klich:
Senator Ujazdowski.
(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Nie, ja nie…)
Nie? A, senator Zdrojewski. Przepraszam, ręce mi się…
(Senator Stanisław Gogacz: Ale pan chce to zostawić w apelu do rządu i do prezydenta?)
Senator Marcin Bosacki:
Tak. Jeśli dodamy te słowa „szczególnie mocne w obecnej sytuacji”, to nie będzie negowało tego, że to wsparcie do tej pory istniało. Tak? To nie jest żaden… Nie możecie państwo, nikt nie może tego odczuwać jako jakiś atak z racji tego, co było do tej pory.
(Głos z sali: Ale i tak…)
Przewodniczący Bogdan Klich:
Senator Zdrojewski.
Senator Bogdan Zdrojewski:
Ja chciałbym zaapelować o dotrzymanie kompromisu zawartego wczoraj, jako pewnej propozycji, a przypomnę, że w tym kompromisie mieściło się wycofanie 2 kluczowych elementów zawartych w apelu do rządu. Ja je przypomnę. Jeden to zbudowanie konsekwentnej, długookresowej strategii uczestnictwa w polityce wschodniej bez elementów doraźności i przypadkowości. Sami zgodziliśmy się, że tej długofalowej polityki, krótko mówiąc, nie mamy, ale że może być to źle interpretowane, przeciwko aktywności rządu. A druga poprawka, która została wcześniej zaakceptowana, autorstwa przewodniczącego, pana Bogdana Klicha, dotyczyła odbudowy Trójkąta Weimarskiego z wszystkimi innymi elementami. Państwo zgodzili się na to, żeby został ten jeden jedyny element z tych trzech. W zamian za to wpisaliśmy to, co jest tej w chwili, czyli zwołanie Rady Bezpieczeństwa Narodowego i przedstawienie w parlamencie pewnych przygotowań. To oznacza, że w tym kompromisie jednak także wobec własnego rządu pojawia się pewien konkret, a nie tylko przedstawienie czy tylko zwołanie. Proponuję, żebyśmy tego już nie zmieniali, bo wydaje mi się, że ten kompromis jest optymalny. On zawiera wszystkie elementy związane z konkretami, i w apelu do rządu i prezydenta Białorusi, i w apelu do instytucji unijnych i międzynarodowych, i oczywiście w apelu do rządu, gdzie mamy 1 konkret, jedyny z 3 konkretów, jedyny, który pozostał. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
To ważne…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Nie, nie, teraz senator Czerwiński. Bardzo proszę.
(Senator Stanisław Gogacz: Jeżeli chodzi o…)
Senator Gogacz…
(Senator Stanisław Gogacz: Jeżeli chodzi o wczorajszą rozmowę… A, ty byłeś wcześniej? Bardzo proszę.)
To który z senatorów?
(Głos z sali: Gogacz.)
Bardzo proszę, pan przewodniczący, pan senator Gogacz.
Senator Stanisław Gogacz:
Jeżeli chodzi o wczorajsze rozmowy, jakie prowadziliśmy, to oczywiście to nie są rozmowy na poziomie komisji, dlatego sprawy były cały czas otwarte, i z tego, co pamiętam, nie nastąpił konsensus, jeżeli chodzi o zawartość punktu trzeciego. Myśmy oczywiście zgodzili się na to, że te 3 punkty, które są w poprawkach wymienione, zostaną wprowadzone, jeżeli zaś chodzi o media, to nie było ostatecznie decyzji co do tego, w którym punkcie mają się znaleźć zapisy mówiące o tym, że apelujemy o ich wsparcie… że apelujemy do rządu i prezydenta o wsparcie. W tym pierwotnym tekście… Jeżeli się apeluje o wsparcie, to się zakłada a priori, że żadnego wsparcia nie było. I mówiliśmy o Biełsacie, mówiliśmy o innych instytucjach. Dzisiaj jesteśmy jeszcze wspomagani przez przedstawicieli MSZ, którzy również stwierdzili, że takie wsparcie cały czas istnieje. Umieszczenie tego zapisu tutaj, nawet jeżeli zmienimy tę wersję, zmienimy ten zapis tak, jak proponuje pan senator Bosacki, to nadal będzie umieszczenie go w apelu do prezydenta i rządu RP. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Pan minister, z którym wymieniłem dwa słowa, mówi o tym, że pojęcie szczególnego wsparcia, podkreślam, szczególnego wsparcia byłoby do przyjęcia przez stronę rządową.
(Senator Jerzy Czerwiński: Można…)
Panie Ministrze, proszę to potwierdzić albo zaprzeczyć, bo…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Czy pojęcie szczególnego wsparcia albo szczególnego w obecnej sytuacji byłoby do przyjęcia? Jednak większość… Proszę państwa, powiedzmy sobie szczerze, możemy to przegłosować, bo mamy większość, ale zależy nam na tym, żeby tu był konsensus, dlatego to uzgodnijmy.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Marcin Przydacz:
Ja, jeśli mógłbym coś zasugerować, Panie Przewodniczący, w kontekście kompromisu, to zauważyłbym, że warto również apelować do instytucji międzynarodowych nawet nie o szczególne wsparcie, ale o jakiekolwiek wsparcie instytucji niezależnych na Białorusi, bo to wsparcie dotychczas było niewystarczające. Polska wzięła tutaj na siebie bardzo duże brzemię, mające później konsekwencje w relacjach bilateralnych…
(Wypowiedzi w tle nagrania)
Przewodniczący Bogdan Klich:
Przepraszam. Proszę senatora… Nie widzę, kto to, ale…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
A, to jest połączenie…
(Wypowiedzi w tle nagrania)
Senator Komorowski.
(Wypowiedzi w tle nagrania)
Panie Senatorze, proszę zaprzestać dodatkowych rozmów, błagam.
(Głos z sali: Już jest wyciszony.)
Dobrze.
Proszę, pan minister.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Marcin Przydacz:
Tak więc raz jeszcze. Uważam, że warto by było rozważyć, warto, żeby Wysoka Komisja rozważyła równoległy apel do instytucji międzynarodowych nie tylko o szczególne wsparcie, w ogóle o wzmocnione wsparcie w tej sytuacji dla organizacji opozycyjnych czy niezależnych na Białorusi.
Jeśli chodzi o apel do rządu polskiego, to komisja będzie decydować o tym, jak będzie wyglądała forma tego apelu. Ja powiem, że to wsparcie dzisiaj jest naprawdę bardzo duże, tak samo jak za poprzednich rządów, tak i za tych jesteśmy bardzo aktywni na tym odcinku. Obawiam się, że kolejne apele będą odczytane jako sugestia absolutnie niewystarczających działań albo działań nieodpowiednich. To komisja będzie o tym decydować, ale w moim przekonaniu potrzebne jest co najmniej słowo „szczególne” czy „uzasadnione” w aktualnej sytuacji i równoległe połączenie tego z apelem do organizacji międzynarodowych o wsparcie dla tychże organizacji. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Senator Czerwiński. Bardzo proszę.
Senator Jerzy Czerwiński:
Panie Przewodniczący! Panowie Przewodniczący! Wysokie Komisje!
Jest podstawowa kwestia. Powinniśmy apelować o to, czego nie ma, albo o to, co jest w niewystarczającym stopniu realizowane obecnie. Przed chwilą przedstawiciel MSZ, zresztą po raz kolejny, tłumaczył, że praktycznie rzecz biorąc to jedynie my w tym zakresie – tu mówimy np. o wsparciu mediów – wywiązujemy się z obowiązków, nazwałbym to, prawnomiędzynarodowych, jeśli takie obowiązki w ogóle istnieją, a według mnie istnieją. Wspólnota międzynarodowa powinna walczyć o to, żeby większość państw, coraz więcej państw miało charakter demokratyczny, a na pewno sprzeciwiać się temu, co się dzieje na Białorusi.
Chcemy tę uchwałę przegłosować wspólnie. Nie mamy trybu aklamacyjnego, ale dobrze by było, gdyby na sali wszyscy byli za, nikt nie był przeciw i nikt nie wstrzymał się od głosu. Nie wiem, dlaczego państwo się tak upieracie. Przecież jest jasne, że to nie my powinniśmy zintensyfikować wsparcie dla mediów, ale właśnie inni ze wspólnoty międzynarodowej, głównie z Unii Europejskiej. I to jest kwestia merytoryczna.
Jest jeszcze kwestia formalna. Proszę państwa, ja nie brałem udziału we wczorajszych uzgodnieniach. Dostałem dzisiaj zestaw poprawek i widzę poprawkę pana marszałka Pęka: „w pkcie 4 dodaje się tiret w brzmieniu”. Obecny pkt 4 dotyczy organizacji międzynarodowych. To przegłosowaliśmy. Czym innym jest… Potem pani legislator przeczytała trochę inny układ tekstu, może inaczej to zrozumiała. Tak więc, ażeby wyjaśnić ewentualne nieporozumienia, ja zaproponowałem, żeby to było tak, jak to przegłosowaliśmy. I apelowałbym o to, żeby to po prostu tak zostawić i wyjść z tej sali z pewnym, nie wiem, poczuciem kompromisu i dobrze spełnionej roboty, w ten sposób.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Senator Zdrojewski. Już będziemy kończyli…
Senator Bogdan Zdrojewski:
Szanowni Państwo, każdy kompromis ma swoją granicę i po przekroczeniu pewnej granicy musiałby nastąpić powrót do tych propozycji, które były zawarte w wersji pierwotnej. Wydaje się, że propozycja MSZ, aby dodać wyrazy „o szczególne wsparcie”, jest dobrym kompromisem i chyba…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
(Przewodniczący Bogdan Klich: Senatora Bosackiego.)
Senatora Bosackiego, ale zaakceptowana przez MSZ.
(Wypowiedź poza mikrofonem)
To jest ten niejako koniec akceptacji. Dodam, że oczekiwania, by inne państwa także pomagały represjonowanym, instytucjom, obywatelom, znajduje się już w tej propozycji. Przypomnę, że ten apel brzmi: „o okazanie realnej pomocy represjonowanym”.
(Głos z sali: Tak.)
A tam są i obywatele, i instytucje.
Byłem w Parlamencie Europejskim przez 5 lat przewodniczącym delegacji do spraw Białorusi i pamiętam zaangażowanie wielu państw Unii Europejskiej w pomoc na Białorusi, od Litwy zaczynając, przez państwa skandynawskie, także Szwajcarii etc., etc. Tak więc, generalnie rzecz biorąc, zarzut z tego zewnętrznego elementu mógłby być dokładnie taki sam, jaki padł na tej sali. Dlatego przyjmuję propozycję pana senatora Bosackiego – cieszę się, że jest akceptacja ze strony MSZ – uzupełnienia „o szczególne wsparcie”, wiemy, że mamy teraz szczególną sytuację, ale już nie dyskutowałbym o tym i nie zmieniałbym tego akapitu z adresem do prezydenta i rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Dobrze.
Proszę państwa, pani senator Hibner i pan senator Borowski też chcieli zabrać głos, ale ponieważ za chwileczkę nie będziemy mieli kworum do przyjęcia rezolucji, zapytam tylko: czy są jakieś propozycje ze strony pani senator Hibner, pana senatora Borowskiego modyfikacji tego zapisu?
Pani Senator?
Senator Jolanta Hibner:
Ja powiem szczerze, że czy dodamy „szczególneˮ, czy dodamy „mocniejszeˮ, daje to nam obraz tego, że już jest to robione, jest wsparcie, jest pomoc, jest wsparcie dla różnych niezależnych podmiotów, tak więc tylko należałoby to podkreślić. Może być „szczególneˮ, może być „mocniejszeˮ. Chodzi o to, żeby pokazać, że jest, ale w szczególnych sytuacjach my mówimy: jeszcze więcej dajemy od siebie. I to nie jest przeciwko rządowi, przeciwko jakiejkolwiek władzy, to jest pokazanie, że my, Polacy, my szczególnie widzimy to, że trzeba to wspierać.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Panie Ministrze, „wzmocnione” czy „szczególne”?
(Senator Jolanta Hibner: Czy „mocniejsze”?)
„Wzmocnione” czy „szczególne”?
(Głosy z sali: „Szczególneˮ.)
(Senator Bogdan Zdrojewski: Tak, chyba tak.)
(Głos z sali: „W obecnej sytuacji”.)
(Senator Bogdan Zdrojewski: Tak, „szczególne”…)
„Szczególne w obecnej sytuacjiˮ.
(Głos z sali: Tak.)
Świetnie.
Poddaję pod głosowanie autopoprawkę do przedstawionego tekstu, polegającą na dodaniu…
(Senator Stanisław Gogacz: W akapicie dotyczącym prezydenta i rządu…)
Tak, oczywiście.
(Senator Stanisław Gogacz: …czy organizacji…)
Nie, jeżeli nie w tym punkcie, to w ogóle wycofujemy się z kompromisu i przeprowadzamy głosowanie…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
(Senator Stanisław Gogacz: Bo zrozumieliśmy, że wpiszemy i tu, i tu, jeżeli w ogóle…)
(Senator Barbara Zdrojewska: Nie, chyba nie…)
(Senator Bogdan Zdrojewski: Nie, wyjaśniałem, dlaczego…)
Wpiszemy tu, a nie tam.
(Senator Barbara Zdrojewska: Tam to już jest wpisane.)
(Senator Marcin Bosacki: Czy ja mógłbym…)
Senator Bosacki.
Proszę o sformułowanie tej poprawki.
Senator Marcin Bosacki:
Drodzy Państwo, jeszcze raz w imię kompromisu proponuję 2 rzeczy. W punkcie dotyczącym apelu do prezydenta i rządu proponuję dodanie „o szczególne w obecnej sytuacji”. A ja osobiście uważam, że do apelu do organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej, w punkcie mówiącym o okazaniu realnej pomocy represjonowanym z powodów politycznych można dodać, pewnie wyrzucając słowo „realnej”, wyrazy „o okazanie pomocy represjonowanym z powodów politycznych, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego oraz niezależnym mediom.
(Głos z sali: O, tak.)
I wtedy…
(Głos z sali: Dobrze.)
Wiemy, że z Unii Europejskiej – nie zgadzam się tu z panem Czerwińskim, że my jesteśmy jedyni, którzy dają wsparcie, bo inne kraje też dają, Szwecja, Wielka Brytania, choć już nie w Unii Europejskiej, też np. Kanada – ta pomoc jest zbyt mała, pomoc międzynarodowa jest zbyt mała, więc można również apelować do organizacji międzynarodowych.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Zatem, proszę państwa, będziemy głosować nad wprowadzeniem poprawki do ostatecznego tekstu przed jego przyjęciem, tak aby – muszę mieć ten tekst przed sobą – w drugim akapicie, odnoszącym się do prezydenta i rządu Rzeczypospolitej Polskiej, zapis brzmiał „o szczególne w obecnej sytuacji wsparcie dla niezależnych mediów, międzynarodowych organizacji praw człowieka, a także innych instytucji obywatelskich” i aby w pkcie 3, czyli w apelu do organizacji międzynarodowych, w tym Unii Europejskiej, było „o okazanieˮ…
Senator Marcin Bosacki:
Już to formułuję. Wówczas ten tiret brzmiałby: „o okazanie pomocy represjonowanym z powodów politycznych, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego oraz niezależnym mediom”.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Kto z państwa jest za przyjęciem takiej poprawki?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 14 na sali.)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: 1 senator.)
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 19 – za, 1 się wstrzymał, czyli przeszła.)
Poprawka została przyjęta.
W związku z tym przechodzimy do głosowania nad całą rezolucją.
Kto z państwa jest za przyjęciem tak przedstawionej rezolucji?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: Na sali jednogłośnie.)
Kto jest przeciw?
Kto się wstrzymał?
Zdalnie?
(Starszy Sekretarz Komisji Ustawodawczej Michał Napiórkowski: W sumie 20 – za, jednogłośnie.)
Bardzo państwu dziękuję.
Rezolucja została przyjęta jednogłośnie. To bardzo dobry znak, jeżeli chodzi o jedność naszego poglądu na sprawy białoruskie.
(Głos z sali: Jeszcze sprawozdawca.)
Jeśli chodzi o sprawozdawcę…
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Czy pan przewodniczący? Jakie były uzgodnienia?)
(Głos z sali: A co z naszą komisją…)
(Senator Krzysztof Kwiatkowski: Właśnie chcę o tym poinformować.)
Senator Krzysztof Kwiatkowski:
Czy pan przewodniczący Bogdan Klich przejmuje obowiązki sprawozdawcy? Tak.
A członków Komisji Ustawodawczej informuję, że uchwała w sprawie porozumień sierpniowych będzie procedowana w przerwie w obradach Senatu ok. godziny 15.00. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący Bogdan Klich:
Bardzo chciałbym podziękować senatorowi Zdrojewskiemu za całą pracę, którą wykonał przy tej rezolucji, i prosić o to, aby w trakcie dyskusji zabrał głos.
Dziękuję.
(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 29)