Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Środowiska (11.)

w dniu 19 lutego 2020 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2020 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 22 – Gospodarka wodna; 41 – Środowisko; 68 – Państwowa Agencja Atomistyki; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; a także planów finansowych: Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”; Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; Babiogórskiego Parku Narodowego; Białowieskiego Parku Narodowego; Biebrzańskiego Parku Narodowego; Bieszczadzkiego Parku Narodowego; Parku Narodowego „Bory Tucholskie”; Drawieńskiego Parku Narodowego; Gorczańskiego Parku Narodowego; Parku Narodowego Gór Stołowych; Kampinoskiego Parku Narodowego; Karkonoskiego Parku Narodowego; Magurskiego Parku Narodowego; Narwiańskiego Parku Narodowego; Ojcowskiego Parku Narodowego; Pienińskiego Parku Narodowego; Poleskiego Parku Narodowego; Roztoczańskiego Parku Narodowego; Słowińskiego Parku Narodowego; Świętokrzyskiego Parku Narodowego; Tatrzańskiego Parku Narodowego; Parku Narodowego „Ujście Warty”; Wielkopolskiego Parku Narodowego; Wigierskiego Parku Narodowego; Wolińskiego Parku Narodowego (druk senacki nr 70, druki sejmowe nr 112, 112-A, 204 i 204-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 20)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Zdzisław Pupa)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Szanowni Państwo, pozwolicie, że otworzę chyba jedno z najważniejszych posiedzeń Komisji Środowiska w ciągu roku, mianowicie posiedzenie, na którym mamy rozpatrzyć ustawę budżetową na rok 2020 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2020 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 22 – Gospodarka wodna; 41 – Środowisko; 68 – Państwowa Agencja Atomistyki; 83 – Rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem; a także planów finansowych: Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”; Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; Babiogórskiego Parku Narodowego; Białowieskiego Parku Narodowego; Biebrzańskiego Parku Narodowego; Bieszczadzkiego Parku Narodowego; Parku Narodowego „Bory Tucholskie”; Drawieńskiego Parku Narodowego; Gorczańskiego Parku Narodowego; Parku Narodowego Gór Stołowych; Kampinoskiego Parku Narodowego; Karkonoskiego Parku Narodowego; Magurskiego Parku Narodowego; Narwiańskiego Parku Narodowego; Ojcowskiego Parku Narodowego; Pienińskiego Parku Narodowego; Poleskiego Parku Narodowego; Roztoczańskiego Parku Narodowego; Słowińskiego Parku Narodowego; Świętokrzyskiego Parku Narodowego; Tatrzańskiego Parku Narodowego; Parku Narodowego „Ujście Warty”; Wielkopolskiego Parku Narodowego; Wigierskiego Parku Narodowego; Wolińskiego Parku Narodowego (druk senacki nr 70, druki sejmowe nr 112, 112-A, 204 i 204-A)

Nasze obrady szczególnie dotyczą części budżetowej 41 „Środowisko”, części budżetowej 68 „Państwowa Agencja Atomistyki”, załącznika nr 2, części budżetowej 22 „Gospodarka wodna”, części 83 „Rezerwy celowe” oraz załącznika nr 14 dotyczącego planu finansowania Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”, planów finansowych parków narodowych, jak również, zgodnie z przedmiotem i zakresem działania komisji, części 85 „Budżety wojewodów ogółem” oraz załącznika nr 1 i 2, nr 3, nr 4… itd. Myślę, że państwo macie w zaproszeniu wypisane wszystkie załączniki, więc ze względu na oszczędność czasu nie będę tutaj wymieniał poszczególnych załączników.

Pozwolicie państwo, że na dzisiejszym, budżetowym posiedzeniu komisji powitam serdecznie panią Annę Moskwę, podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Witamy szanowną panią. Pani towarzyszą oczywiście współpracownicy, których serdecznie witamy. Jest też pan Krzysztof Woś z Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”. Witamy szanownego pana. Pan minister Zyska z Ministerstwa Klimatu ma do nas dołączyć. Dołączy do nas za chwilę, ale są już z nami jego współpracownicy, łącznie z panem dyrektorem Grzegorzem Mroczkiem, dyrektorem generalnym w Ministerstwie Klimatu. Jest z nami również pan Paweł Ciećko, główny inspektor ochrony środowiska. Witamy pana prezesa, też z osobami towarzyszącymi. Jest pan Marek Kajs z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, zastępca dyrektora generalnego ochrony środowiska. Witamy szanownego pana. Jest z nami pan Łukasz Młynarkiewicz z Państwowej Agencji Atomistyki. Witamy szanownego pana.

Gdzie pan Łukasz Młynarkiewicz? Bo nie widzę…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A, tam pan jest, dobrze, widzę, że też z towarzyszącymi osobami.

Ministerstwo Finansów reprezentowane jest tutaj przez wiele osób, łącznie z panią Agnieszką Kołakowską z Najwyższej Izby Kontroli, którą serdecznie witamy. Pozwolicie państwo, że nie będę wszystkich witał, bo mamy tutaj bardzo… To znaczy wszystkich serdecznie witamy, natomiast nie będę wymieniał każdego z nazwiska i imienia, bo chwilę by to potrwało, a myślę, że posiedzenie komisji zajmie nam trochę czasu. Nie ma jeszcze z nami pana Ireneusza Zyski, który ma być obecny na posiedzeniu Komisji Środowiska. Jednak pani dyrektor zadeklarowała, że jest gotowa przedstawić uwagi dotyczące części budżetowej nr 41, dlatego poprosimy o zabranie głosu szanowną panią dyrektor. W tej chwili dołączył do nas pan Artur Michalski z Narodowego Funduszu Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska. Witamy pana prezesa.

Pani Dyrektor, prosimy o zabranie głosu.

Będziemy się wsłuchiwać w wypowiedzi, a później będzie dyskusja. Szanowni Państwo, są z nami zaproszeni goście, którzy reprezentują też ministerstwo… Będziemy procedować w ten sposób, że po każdej części budżetowej odbędzie się dyskusja. Najpierw senatorowie zabiorą głos, a później ewentualnie udzielę głosu zaproszonym gościom, a na zakończenie, bo dzisiaj nie będziemy głosowali za ustawą lub przeciw niej, ale będziemy, można powiedzieć, wydawać opinię pozytywną lub negatywną dotyczącą tych części ustawy…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, Panie Mecenasie? Pan mecenas wyraża zgodę, zgadza się z tym, co powiedziałem wcześniej.

Wobec tego oddaję głos pani dyrektor. Proszę uprzejmie o zabranie głosu. Myślę, że pan minister, jak tu do nas dołączy, potwierdzi to, co pani powiedziała. Dziękuję bardzo i proszę o głos.

Dyrektor Departamentu Ekonomicznego w Ministerstwie Klimatu Hanna Pawłowicz:

Dziękuję bardzo. Hanna Pawłowicz, dyrektor Departamentu Ekonomicznego w Ministerstwie Klimatu.

Na rok 2020 dochody zaplanowane zostały w kwocie 12 miliardów 890 milionów zł. Stanowią one 274% dochodów planowanych na rok 2019. 99% dochodów realizowanych będzie w dziale 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”, w szczególności z 2 głównych tytułów, mianowicie z wpływów ze sprzedaży uprawnień do emisji gazów cieplarnianych oraz wpłat otrzymanych od jednostek handlowych z tytułu opłaty recyklingowej, pobieranej od wydanych lekkich torebek z tworzywa sztucznego.

Wydatki zaplanowano na rok 2020 w wysokości 2 miliardów 720 milionów. Stanowią one 145,5% wydatków z ustawy budżetowej z 2019 r. Wydatki będą realizowane w ramach budżetu państwa oraz budżetu środków europejskich. W ramach budżetu państwa zaplanowanych zostało 565 milionów; jest to wzrost o 37% w stosunku do ustawy budżetowej w 2019 r. W ramach wydatków budżetu państwa planowane jest finansowanie i współfinansowanie projektów; zaplanowano na ten cel 73 miliony zł. W ramach budżetu środków europejskich zaplanowana została kwota 2 miliardów 155 milionów zł.

Środki budżetu państwa realizowane będą w następujących grupach ekonomicznych. 70% wydatków to będą wydatki bieżące. Jest to kwota 395 milionów, z czego 70% stanowią wynagrodzenia osobowe. Pozostałe wydatki to składki do organizacji międzynarodowych oraz inne koszty związane z funkcjonowaniem urzędu. 16%, tzn. 89 milionów zł stanowić będą dotacje celowe. 13% wydatków będzie przeznaczonych na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej. 1% to wydatki majątkowe oraz świadczenia na rzecz osób fizycznych. Jest to kwota 8 milionów.

W ramach budżetu środków europejskich zaplanowano wydatki w wysokości 2 miliardów 155 milionów. Przeznaczone one będą na płatności dokonywane na rzecz beneficjentów realizujących projekty w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” na lata 2014–2020 oraz Mechanizmu Finansowego EOG, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Pozostałe wydatki to są wydatki ponoszone na realizację projektów przez jednostki resortowe. Jest to kwota 63 milionów zł.

Na dotacje celowe zaplanowana została kwota 89 milionów. Są to dotacje dla 23 parków narodowych. Jest to łączna kwota 88 milionów oraz 1 miliona zł dla Lasów Państwowych na realizację zadań wynikających z art. 54 ustawy o lasach. W ramach budżetu państwa na dotacje zostaną przeznaczone 42 miliony, które pójdą na sfinansowanie wydatków instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”, Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, na wsparcie techniczne.

Przejdę do następnego punktu. Są to wynagrodzenia. Limit środków na sfinansowanie wynagrodzeń osobowych ustalony został na poziomie 275 milionów, co stanowi 155% tych środków z ustawy budżetowej z 2019 r. Wynagrodzenia osobowe to 256 milionów, dodatkowe roczne – 19,5 miliona. Tak znaczne zwiększenie limitu wynagrodzeń osobowych wynika głównie ze skutków finansowych wdrożenia w 2019 r. ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz innych ustaw. Tam było wzmocnienie… Dostaliśmy środki w ramach pokrycia skutków wynikających z wdrożenia tej ustawy na wzmocnienie osobowe oraz na podwyższenie wynagrodzeń, ponieważ niektórzy przejęci pracownicy WIOŚ, czyli laboratoriów i monitoringu, nie osiągali niestety obowiązującego minimum.

Następnym punktem jest… Teraz omówię plany finansowe parków narodowych. Łączne przychody 23 parków narodowych w 2020 r. planujemy na poziomie 298 milionów, tj. o 5% większe w stosunku do ustawy z 2019 r. Główne pozycje przychodów parków to przychody z prowadzonej działalności – 111 milionów, dotacja celowa z budżetu państwa to prawie 92 miliony, środki otrzymywane z Unii Europejskiej to 0,5 miliona, środki od innych jednostek sektora finansów publicznych – 23 miliony, a pozostałe przychody – 71 milionów. W tych pozostałych przychodach zawierają się środki z funduszu leśnego otrzymywane z Lasów Państwowych, CKPŚ oraz równowartość odpisów amortyzacyjnych. To są techniczne zapisy.

Jeśli chodzi o koszty parków narodowych, to planowane są w wysokości 308 milionów. Jest tu niewielki wynik ujemny, wynika on właśnie z ujmowania w kosztach amortyzacji.

Jeśli chodzi o wynagrodzenia parków narodowych w 2020 r., to zaplanowany został 10-procentowy wzrost wynagrodzeń osobowych we wszystkich parkach narodowych. Ten wzrost częściowo jest finansowany z dotacji, a częściowo z przychodów własnych parków.

Zatrudnienie w parkach przewiduje się utrzymać na poziomie 1 tysiąca 550 osób. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Serdecznie dziękuję pani dyrektor za przedstawienie informacji dotyczącej części budżetowej 41 „Środowisko”.

Czy pan minister Zyska chce dodać jakieś uwagi?

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska: Nie, dziękuję bardzo.)

W takim razie proszę państwa senatorów o uwagi, opinie na temat części 41 „Środowisko”. Kto z państwa senatorów chce zabrać głos?

Pan senator Gawłowski, proszę bardzo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Bardzo dziękuję pani dyrektor za bardzo syntetyczne przedstawienie informacji.

W zasadzie mam może już bardzo szczegółowe pytania, no, może poza jednym. Nie mogę się doszukać pieniędzy na program „Czyste powietrze”. Rozumiem, że Ministerstwo Środowiska tymi pieniędzmi nie…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ja wiem, Pani Dyrektor, że w narodowym funduszu też trzeba zapytać, ale na razie was pytam. Czy w Ministerstwie Środowiska dysponujecie pieniędzmi na ten cel? A jeżeli tak, to jaką kwotą? To po pierwsze.

Po drugie, chciałbym znać średnie wynagrodzenia pracowników, bez kadry kierowniczej, w głównym inspektoracie, w wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska oraz w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Nie pytam oczywiście o Lasy Państwowe, bo nie chcę, żeby pozostali pospadali tutaj z krzeseł na wieść, że można tak dobrze zarabiać. Ale nie zazdroszczę tym ludziom – niech mają, niech mają. Pytam za to np. o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Chodzi o to, żebyśmy zobaczyli, jaki jest rozstrzał średniego wynagrodzenia – bez kadry kierowniczej – w tych instytucjach. Głównie interesuje mnie GIOŚ i wojewódzkie inspektoraty…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…tj. różne WIOŚ, bo to jest, przyznaję bolączka od lat. Zwłaszcza w tej części dotyczącej nadzoru wojewodów WIOŚ zawsze były bardzo, bardzo poszkodowane. Zastanawiam się, czy w jakiś sposób to się zmieniło.

I jeszcze parki narodowe. Ja rozumiem, że park parkowi nierówny; myślę, że wszyscy to wiedzą. Jest taki park jak Tatrzański Park Narodowy, który sprzedaje… który odwiedzają co roku miliony ludzi, i są parki, w których trudno się doliczyć setek tysięcy odwiedzających. Czy ta różnica w dotacji zaspokaja potrzeby ich wszystkich? Bo te parki, które są w stanie zarobić, to one sobie poradzą, a wzrost dotacji dla parków – z całym szacunkiem – na przestrzeni lat raczej nie nastąpił. Pamiętam, że gdy odchodziłem z ministerstwa, to było to blisko 80 milionów, a pani dzisiaj przeczytała, że to jest chyba 81 milionów, więc dynamika jest, delikatnie powiem, żadna, chociaż minęło parę lat i ceny w różnych obszarach znacząco poszły w górę. Tak więc zastanawiam się, jak radzą sobie te parki, które nie mają dochodów ze sprzedaży biletów tudzież sprzedaży innych rzeczy, np. drewna. Państwo tego nie musicie wiedzieć, ale niektóre parki sprzedają też drewno.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A więc w jaki sposób chcecie wspierać te słabsze parki? Czy one sobie po prostu radzą?

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Czy jeszcze coś? Tyle.

Pani przewodnicząca Rotnicka. Proszę bardzo.

Senator Jadwiga Rotnicka:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Szanowna Pani! Szanowni Panowie Ministrowie!

Ja właściwie wpisuję się w ten wątek, o którym mówił pan senator Gawłowski, ale chciałabym też poinformować, że w pewnym sensie… No, chciałabym też zgłosić poprawki.

Pierwsza, która dotyczy parków narodowych, dotyczy właściwie przekazania pewnych kwot w dziale „Rezerwy celowe” na dofinansowanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego, na terenie których parki narodowe lub rezerwaty przyrody zajmują ponad 50% powierzchni tych jednostek. Zwiększa się tu dotację i subwencję o kwotę 150 tysięcy zł oraz zwiększa się wydatki majątkowe o 50… Nie tysięcy, tylko milionów, bo tak to wygląda. Proszę państwa, te gminy, które znaczną część swojego obszaru mają zajęte przez parki narodowe, tracą możliwość dysponowania dodatkowymi dochodami, a jednocześnie mają dużo zadań, bo mają dbać o tę substancję i w efekcie o ochronę środowiska. Chciałabym zapytać, czy jest możliwość, a przede wszystkim wnieść o to… Ta kwota nie jest porażająca i mogłaby się znaleźć w budżecie dla jednostek samorządu terytorialnego, a chodzi o gminy, które często są bardzo biedne. To jest jedna poprawka.

Druga dotyczy zagadnienia związanego ze smogiem i z czystością powietrza. Tutaj chciałabym złożyć poprawkę…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…dotyczącą ograniczenia… To byłoby też w tej rezerwie celowej. Chodzi o wprowadzenie tytułu „Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza – walka ze smogiem” i zwiększenie wydatków majątkowych o kwotę 1 miliarda zł. Nie jest to wygórowana kwota. Wiem, że w Sejmie były wnoszone bardzo wysokie kwoty, ale my jesteśmy realistami i chcielibyśmy zwiększyć tę kwotę o 1 miliard zł.

I takie poprawki, Panie Przewodniczący, złożę. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos?

Pani senator Chybicka, proszę bardzo.

Senator Alicja Chybicka:

Panie Przewodniczący! Pani Minister! Szanowni Państwo!

Chciałabym zapytać o parę kwestii. W tym planie budżetowym zwraca uwagę to, że w przypadku wydatków na edukacyjną opiekę wychowawczą i w ogóle generalnie na edukację najczęściej jest to, poza pojedynczymi paragrafami, 88%, np. w rozdziale 85410 jest chyba 151… Pytanie: dlaczego? Czy niepotrzebne są kadry? Czy zmniejszamy kształcenie liczby osób? Czy to aby nie doprowadzi do tego, z czym mamy do czynienia w ochronie zdrowia, że za jakichś czas zabraknie kadr?

Pytanie drugie. W dziale „Leśnictwo” też mamy, zamiast zwiększenia nakładów w §2 i 1… Mamy tam też nasiennictwo, czyli generalnie chodzi o to, aby wysiać i zasadzić jak najwięcej nowych drzew. Tutaj budżet to tylko 99% budżetu poprzedniego, absolutnie nie został zwiększony, podczas gdy w aktualnej sytuacji środowiskowej bezcenne byłoby zwiększanie tego budżetu, a nie zmniejszanie go.

I wreszcie pytanie trzecie, o gospodarkę odpadami. Mieliśmy niedawno takie spotkanie, gdzie poruszono wiele istotnych problemów, w tym taki, że wielkim problemem jest zagospodarowanie już pozbieranych i nawet podzielonych, posortowanych odpadów. Tymczasem nakłady na ten cel wzrosły zaledwie o 5%. Chcę przypomnieć, że sami państwo ministrowie mówili wtedy, że potrzebne są nowe przetwórnie plastiku. Te nakłady, które zostały przewidziane w budżecie 2020 r., niewątpliwie niczego nie poprawią i niczego nie zmienią. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Nie widzę więcej głosów.

Proszę bardzo pana ministra o udzielenie odpowiedzi.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Może zacznę od pytania pana senatora Stanisława Gawłowskiego dotyczącego programu „Czyste powietrze”. Program „Czyste powietrze” to bardzo duży program – jego okres realizacji to 10 lat, a jego budżet został zaplanowany na 103 miliardy zł, przy czym dysponentem środków i instytucją, która realizuje wypłatę dotacji czy też do tej pory również pożyczek, jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W roku 2020 w budżecie w ramach programu priorytetowego „Czyste powietrze” została przeznaczona kwota 1 miliarda 900 milionów zł. Jednak istotna informacja dla szanownych państwa senatorów, dla Wysokiej Komisji jest taka, że w tej chwili trwają bardzo intensywne prace – są już na ukończeniu – związane z ogłoszeniem nowego kształtu programu „Czyste powietrze”. Odbywają się też konsultacje społeczne – m.in. będą jutro na Dolnym Śląsku – jak też konsultacje z udziałem kilkudziesięciu jednostek samorządu terytorialnego, aby kształt tego programu ostatecznie uwzględniał również właśnie głosy samorządów, które są istotnym elementem całego systemu związanego z realizacją programu. Chcielibyśmy w większym stopniu zaprosić do współpracy samorządy, wójtów, burmistrzów, prezydentów, a także samorządy powiatowe, wojewódzkie, aby uzyskać w krótszym okresie lepsze rezultaty. Niebawem zostanie ogłoszony – myślę, że jeszcze w tym kwartale, w marcu – nowy kształt programu „Czyste powietrze” w ramach budżetu, który został ogłoszony na okres 10 lat. A w tym roku, tak jak to zostało zaplanowane, na pewno będzie to kwota 1 miliarda 900 milionów zł.

Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące wynagrodzeń w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy też szczegóły dotyczące realizacji programu, to tutaj, jeżeli byłaby taka wola pana przewodniczącego, poproszę o udzielenie głosu wiceprezesowi Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, panu Arturowi Michalskiemu.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Panie Prezesie, chce pan zabrać głos?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę bardzo. Proszę o wyjaśnienie.

Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo Senatorowie!

Pan senator, pan minister Gawłowski powiedział, że w materiałach nie ma tej informacji, o której pan minister Zyska był łaskaw powiedzieć. Otóż na stronie 19 jest wypisana dokładnie ta kwota, o której pan minister Zyska powiedział. To jest trzeci… no, drugi duży akapit. Jest tu zapisana kwota 3 miliardów 343 milionów zł na lata 2019–2020, z czego 1 miliard 435 – w 2019 i 1 miliard 908 – w 2020 r. kwoty wykazanej głównie w poz. 3. A w tej tabeli głównej, czyli w projekcie planu finansowego, to jest poz. III „Koszty ogółem”, poz. 2 „Koszty realizacji zadań”. I w tym właśnie, w tych 3 miliardach 900, jest zawarta tamta kwota.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Na ten rok.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Nie wiem, czy mam tu coś jeszcze…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę bardzo.

(Senator Stanisław Gawłowski: Panie Prezesie…)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Polemika niepotrzebna, ale proszę bardzo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Właśnie, czy niepotrzebna polemika… Przecież ja te podstawowe kwoty umiem przeczytać, Panie Prezesie, proszę mnie nie podejrzewać o to, że ja nie umiem czytać. O różne rzeczy mnie można podejrzewać, ale nie o to. Ja pytałem, jakie jest średnie wynagrodzenie pracownika – bez kadry kierowniczej. I tak naprawdę mniej mi chodziło o…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Mniej mi chodziło akurat o pana, bo NFOŚ jest w osobnej formacji, bardziej mi chodziło o GIOŚ i WIOŚ. Chciałbym to tylko porównać z pensją w narodowym funduszu, żebyście państwo, wszyscy pozostali wiedzieli, jakie różnice są w jednym resorcie. Tylko i wyłącznie. To też po to, żeby np. panu przewodniczącemu było łatwiej podjąć…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Choćby na ostatnim posiedzeniu Komisji Środowiska usłyszeliśmy od jednego z ministrów, jak bardzo zostały wzmocnione wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska. No to w takim razie chciałbym się dowiedzieć, jak bardzo zostały wzmocnione. I ile etatów tam przybyło, 300 czy 10? I tyle.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Pan minister.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Może odpowiem tutaj bezpośrednio na pytania pana senatora odnośnie do korpusu służby cywilnej, czyli… Poza kierownictwem średnia wartość wynagrodzeń w Inspekcji Ochrony Środowiska to jest 6 tysięcy 364 zł. W Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska to jest 7 tysięcy 125 zł. Z kolei w regionalnych dyrekcjach ochrony środowiska to jest 5 tysięcy 980 zł. To są średnie wynagrodzenia w korpusie służby cywilnej w tychże poszczególnych instytucjach.

Jeśli byłaby potrzeba uzyskania jeszcze bardziej szczegółowej informacji, to prosiłbym pana przewodniczącego o udzielenie głosu przedstawicielom zarówno Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, jak też regionalnych dyrekcji ochrony środowiska.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Nie ma więcej pytań i uwag.

Pani senator Rotnicka zgłosiła poprawki, więc są 2 poprawki w tym zakresie.

Jakie jest zdanie pana ministra na temat poprawek zgłoszonych przez panią Rotnicką?

(Senator Jadwiga Rotnicka: Chodziło o parki, tzn. gminy…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Senator Jadwiga Rotnicka:

Ja tylko chciałabym przypomnieć, że chodzi o utworzenie pozycji stanowiącej rezerwę celową dla jednostek samorządu terytorialnego, gmin, których obszar w powyżej 50% jest zajęty przez parki narodowe albo obszary chronione. I to jest…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Pani Senator!

Trudno wypowiadać się mi tutaj jak gdyby bez konsultacji z Ministerstwem Finansów. Uważam, że to jest pytanie skierowane do ministra finansów. Myślę, że ten projekt, który został przedłożony, jest przemyślany, stanowi pewną całość także pod względem funkcjonalnym, jeśli chodzi o organizację pracy w parkach narodowych. Tak że nie jestem w stanie …

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Panie Ministrze, ale skoro pani senator zgłosiła ten wniosek…)

Nie jestem w stanie zająć stanowiska, tak że muszę się ustosunkować negatywnie jako przedstawiciel Ministerstwa Klimatu.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

No to dziękuję przynajmniej za to, bo o to chodziło. Skoro pani senator zgłosiła wniosek, to ministerstwo musi się ustosunkować albo za, albo przeciw.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska: Panie Przewodniczący, negatywne stanowisko.)

Panie Mecenasie?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Senator Jadwiga Rotnicka: Proszę, podam. Tutaj są obydwie.)

Pan mecenas zapozna się z poprawkami, a później, w czasie…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Później to przegłosujemy.

Teraz prosiłbym o zaprezentowanie części budżetowej 68 „Państwowa Agencja Atomistyki”.

Jest z nami bodajże pan dyrektor agencji atomistyki…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę o zabranie głosu pana prezesa.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Pan prezes Łukasz Młynarkiewicz.

Proszę bardzo, Panie Prezesie.

Pełniący Obowiązki Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki Łukasz Młynarkiewicz:

Halo? O, dobrze, działa.

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Działania prezesa Państwowej Agencji Atomistyki wynikają bezpośrednio z ustawy – Prawo atomowe. W myśl tej ustawy prezes Państwowej Agencji Atomistyki jest centralnym organem administracji rządowej wykonującym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej kraju.

A teraz pokrótce o dochodach budżetowych. Dochody budżetowe na 2020 r. w części 68 „Państwowa Agencja Atomistyki” zaplanowane zostały w dziale 750 „Administracja publiczna” w wysokości 350 tysięcy zł. Głównym źródłem planowanych dochodów są wpływy z opłat za egzamin niezbędny do uzyskania uprawnień umożliwiających zatrudnienie na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz uzyskania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej. Zaplanowane z tego tytułu dochody budżetowe w wysokości 340 tysięcy zł stanowią 97,1% planowanych dochodów ogółem i wynikają z uwzględnienia planowanej liczby osób, które mogą przystąpić do egzaminu, i obowiązującej opłaty za egzamin. Poza dochodami z opłat za egzamin zaplanowano kwotę 10 tysięcy zł z tytułu kar nakładanych przez prezesa Państwowej Agencji Atomistyki na kierowników jednostek prowadzących działalność związaną z pracą w narażeniu na promieniowanie jonizujące.

Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe, to planowane na 2020 r. wydatki budżetowe dla Państwowej Agencji Atomistyki wynoszą 34 miliony 329 tysięcy zł i są wyższe o 4,3% od wydatków określonych na 2019 r. w ustawie budżetowej. Wydatki przeznaczane są m.in. na pokrycie kosztów działalności w zakresie rozwoju energetyki jądrowej, tj. kwoty 90 tysięcy zł, co stanowi 0,3% planowanych wydatków ogółem. Tutaj tytułem wyjaśnienia powiem, że w roku 2020, odmiennie niż w latach poprzednich, wydatki na realizację programu wieloletniego, Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, ujęte zostały w części 68, podczas gdy do roku 2019 środki na te zadanie ujmowane były w rezerwie celowej.

I dalej, jeżeli chodzi o wydatki… Zostaną przeznaczone też na pokrycie nadzoru nad spełnieniem warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w działalnościach związanych z pokojowym wykorzystywaniem energii jądrowej. Jest to kwota 10 milionów 870 tysięcy zł, co stanowi 32,3% planowanych wydatków ogółem. Nadzór ten obejmuje m.in. wydawanie zezwoleń na prowadzenie działalności w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące, prowadzenie kontroli działalności w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące, nadawanie uprawnień personalnych w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Ponadto uwzględniono tu koszty działania Rady do spraw Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej.

W zakresie wydatków została też wyodrębniona pozycja dotycząca oceny sytuacji radiacyjnej kraju. To jest kwota 6 milionów i 712 tysięcy zł, co stanowi 19,9% planowanych wydatków ogółem. Obejmuje to m.in. koordynowanie i prowadzenie monitoringu radiacyjnego kraju, wykonywanie zadań służby awaryjnej i punktu kontaktowego.

Następna pozycja dotyczy współpracy międzynarodowej w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Jest to kwota 15 milionów 920 tysięcy zł, co stanowi 47,2% planowanych wydatków ogółem, z czego 14,9 miliona zł stanowią środki na opłacenie składki członkowskiej w Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.

Dalej następuje pozycja dotycząca obsługi roszczeń byłych pracowników zakładów produkcji rud uranu w Kowarach, tj. kwota 130 tysięcy zł, co stanowi 0,4% planowanych wydatków ogółem, obejmującej wypłatę rent wyrównawczych i ekwiwalentu za deputat węglowy.

Ostatnia pozycja to zwiększenie funduszu wynagrodzeń wraz z pochodnymi z przeznaczeniem na podwyżki dla obecnych pracowników PAA w kwocie 600 tysięcy zł. Jest to poprawka przyjęta przez Komisję Finansów Publicznych w dniu 13 lutego bieżącego roku. Z kolei kwota 7 tysięcy zł zostanie przeznaczona na przeprowadzenie szkolenia obronnego kadry kierowniczej PAA w ramach limitu otrzymanego z MON. W 2020 r. na wynagrodzenia wraz z pochodnymi zaplanowano środki w wysokości 11 milionów 840 tysięcy zł, co oznacza, że są one wyższe o 12,3% w stosunku do tych wydatków w ustawie budżetowej na 2019 r.

Wydatki majątkowe zaplanowane zostały w kwocie 427 tysięcy zł, z czego 250 tysięcy zł przeznaczone jest na zakup specjalistycznego sprzętu informatycznego. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję serdecznie.

Proszę o uwagi senatorów. Nie widzę zgłoszeń. Zgłoszeń zaproszonych gości też nie widzę.

W takim razie komisja w jakiś sposób pozytywnie odnosi się do zaprezentowanej części budżetowej 68.

I teraz przechodzimy do załącznika nr 2, części budżetowej 22 „Gospodarka wodna”.

Pani minister Anna Moskwa.

Prosimy o zabranie głosu, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa:

Państwo Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Może nie będę czytała podstawowych danych liczbowych, które państwo mają w materiałach, tylko skupię się na różnicach pomiędzy budżetem z poprzedniego roku a budżetem tegorocznym oraz na tych zjawiskach i wydarzeniach, które wpłynęły na ten budżet również w części merytorycznej.

Jeżeli chodzi o gospodarkę wodną i wydatki resortowe, to są przede wszystkim koszty stałe funkcjonowania, z uwzględnieniem 6% wzrostu wynagrodzeń w stosunku do ustawy budżetowej i dodatkowego wynagrodzenia rocznego, tak jak w całym sektorze finansów publicznych. Tak jak państwo widzą, największa część tego budżetu to są „Wody Polskie”. Oczywiście „Wody Polskie” są omawiane w dalszej części procedowania, niemniej jednak ciężko mówić o gospodarce wodnej bez włączania do tego „Wód Polskich”, więc te podstawowe fakty finansowe bym przedstawiła w tej części.

Zanim przejdę do budżetu „Wód Polskich”, chciałabym zwrócić uwagę na jeden fakt. Dotyczy to służby hydrogeologicznej, hydrometeorologicznej i służby ds. bezpieczeństwa budowli piętrzących, tzw. kontroli zapór. Znamy dosyć skomplikowaną historię finansowania tych służb, wiemy, że była historycznie finansowana z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, potem była finansowana przez „Wody Polskie”. Z uwagi na ważność tych służb zarówno w kontekście hydrogeologii i hydrometeorologii, jak i kontroli budowli piętrzących zdecydowaliśmy się przenieść finansowanie tych służb bezpośrednio do budżetu państwa. Myślę, że nie trzeba sobie tłumaczyć, jak ważna jest meteorologia i pozostałe służby z tym związane; to jest przede wszystkim instytut meteorologii i Państwowy Instytut Geologiczny. Te służby zasługują na bezpośrednie finansowanie dla bezpieczeństwa i stabilności i po raz pierwszy od tego roku takie finansowanie będzie zapewnione. Co do kwoty – jest to 120 milionów. Ona jest porównywalna do kwot z poprzednich lat, które wynosiły mniej więcej 117, 118, 119 milionów. One będą przekazywane na podstawie umów naszego ministerstwa z poszczególnymi służbami.

To, co też się stało w tym budżecie i jest wynikiem naszej refleksji zarządzania tym działem gospodarki wodnej, jest przeniesienie BKPOP, tj. jednostki realizującej projekty Banku Światowego i Banku Odbudowy Rady Europy, spod ministerstwa bezpośrednio pod „Wody Polskie”. Dlaczego? To są inwestycje w gospodarkę wodną, takie jak każda inna, przede wszystkim inwestycje przeciwpowodziowe. Nie ma więc absolutnie żadnego uzasadnienia, żeby jednostki, które te projekty realizują, były pod nami, skoro inwestorem w całym wymiarze są „Wody Polskie”. Bezpośrednio jest to realizowane przez jednostki realizujące projekt, ale z kolei są to osoby zatrudnione w „Wodach Polskich”. Stąd też decyzja ujednolicenia tej struktury i przeniesienia BKPOP i całej struktury do „Wód Polskich”. Nie wpływa to w żaden sposób na kwotę, tak naprawdę to jest tylko kwestia miejsca, gdzie BKPOP wraz ze środkami inwestycyjnymi się znajduje. A dlaczego teraz? Dlatego też, że kończy się projekt odrzański. Projekt Banku Światowego składa się z 2 części, dotyczących Odry i Wisły. W tym roku kończymy projekt odrzański, przede wszystkim zbiornik przeciwpowodziowy Racibórz, więc jest to dobry moment, żeby przenieść funkcjonowanie na tę pozostałą część. Widzimy, że wpłynie to w sposób znaczący na efektywność. Od 1 stycznia właściwie zostało to już wdrożone i oceniamy tę zmianę bardzo pozytywnie.

Teraz pozostałe ważne fakty w „Wodach Polskich”. Stan zatrudnienia na 2020 r. to jest 6 tysięcy 250 osób. Średnia kwota wynagrodzenia – 5 tysięcy. Myślę, że warto podkreślić, że poprzedni rok, ale też ten rok, to był czas jednych z pierwszych podwyżek w gospodarce wodnej. W tamtym roku, w marcu 2019 r. ok. 5 tysięcy 800 osób zostało objętych podwyżką średnio 500 zł brutto na osobę. To budżet w wysokości 43 milionów, które też nam się przenosi na ten rok. W tym roku jest uzupełnienie tej podwyżki: 1 tysiąc 200 osób, budżet 6 milionów 800 tysięcy, średnio 500 zł na osobę. W poprzednim roku odbyło się wartościowanie stanowisk, co też nam pomogło określić wysokości tych podwyżek.

Oczywiście gros budżetu w gospodarce wodnej to są części utrzymaniowo-inwestycyjne. Pozwolę sobie tu oddać głos panu prezesowi Wosiowi, który w kilku zdaniach… Oczywiście nie da się opowiedzieć o wszystkich inwestycjach, ale opowie w kilku zdaniach o najważniejszych priorytetach na kolejny rok. Dziękuję bardzo.

Zastępca Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” Krzysztof Woś:

Szanowni Państwo Przewodniczący! Pani Minister! Państwo Senatorowie!

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Dziękuję za udzielenie głosu.

Jeżeli chodzi o najważniejsze dane, informacje związane z realizacją zadań przez Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”, to warto powiedzieć, że w tym roku przeznaczyliśmy ponad 380 milionów zł na działania związane z utrzymaniem istniejącego majątku gospodarki wodnej, w tym także infrastruktury. Te wydatki utrzymaniowe wiążą się nie tylko z odpowiednim dbaniem np. o obwałowanie poprzez odpowiednie wykaszanie, a także o cały system stacji pomp, ale i z usuwaniem wszelkiego rodzaju awarii czy też prowadzeniem remontów, nie tylko bieżących, ale także wynikających z nakazów nadzorów budowlanych.

„Wody Polskie” realizują zadania inwestycyjne, których ogólna wartość przekracza 10 miliardów zł. Są to na ogół zadania wieloletnie. W tym roku planujemy wydać na realizację zadań inwestycyjnych 1 miliard 220 milionów zł. Są to środki pochodzące z różnych źródeł, począwszy od Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”. Głównie dzięki tym źródłom finansowane są zadania inwestycyjne. Na Odrze to jest modernizacja śluz kanału gliwickiego, to są modernizacje jazów na skanalizowanym odcinku Odry, jak również niektórych śluz, które dzięki temu są przebudowywane, a także modernizacja zabudowy regulacyjnej na odcinku rzeki swobodnie płynącej. To także ujęte jest w finansowaniu, o którym pani minister już wspomniała, w ramach programu przeciwpowodziowego Odra-Wisła, współfinansowanego również ze środków Banku Światowego i Banku Rady Rozwoju Europy. I to jest kolejne źródło finansowania, z którego korzystają „Wody Polskie”, realizując swoje inwestycje. Ten program, tak jak pani minister powiedziała, dzieli się na 2 programy przeciwpowodziowe, dotyczący Odry i program Odra-Wisła. Ten odrzański wygasa w tym roku. Kończymy to, tak jak tutaj zostało już powiedziane, oddaniem do eksploatacji 29 maja tego roku zbiornika suchego Racibórz. Rzeczywiście jest to ogromny krok, milowy, jeżeli chodzi o zamknięcie pewnego etapu ochrony przeciwpowodziowej górnej Odry. Chroni to m.in. miasto Wrocław, chroni wszystkie kolejne miasta, począwszy od Raciborza, a skończywszy rzeczywiście na Wrocławiu. We Wrocławiu była wykonana także dodatkowa praca inwestycyjna związana z kończącym się programem odrzańskim, dotycząca kanału Widawy. Pozwala to na bezpieczniejsze przepuszczenie wód powodziowych przez obszar Wrocławia.

Jeżeli chodzi o środki Banku Światowego i Banku Rady Rozwoju Europy, to idą także na ochronę przeciwpowodziową Kotliny Kłodzkiej. Budowane są tam 4 zbiorniki suche: Szalejów, Krosnowice, Boboszów i Roztoki. To są 4 zbiorniki, które w tej chwili są w trakcie budowy, trwa już realizacja inwestycji. Planujemy zakończyć to do 2023 r., tak jak wszystkie zadania związane z programem przeciwpowodziowym Odra-Wisła.

Tak jak powiedziałem, część tych zadań inwestycyjnych finansowana jest także ze środków Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”. Przykładem jest chociażby modernizacja zabudowy regulacyjnej Odry granicznej czy też w ogóle prace modernizacyjne na ujściowym odcinku związane z pogłębieniem się jeziora Dąbie itd. Nie będę wchodził tutaj w konkretne dane, w szczegóły.

Kolejne, proszę państwa, źródło finansowania, z którego korzystamy, realizując nasze zadania inwestycyjne, to są środki własne. W tym roku…

Aha, może powiem o kwotach. Najpierw Program Operacyjny „Infrastruktura i środowisko”, z tego 1 miliarda 200 milionów zł… To jest ok. 195 milionów. Jeżeli chodzi o program przeciwpowodziowy Odra-Wisła w ramach środków Banku Światowego i Banku Rady Rozwoju Europy, to jest to 797 milionów zł. Jeżeli chodzi o środki własne, to są to środki wygospodarowane przez „Wody Polskie”. Na inwestycje przeznaczamy 210 milionów zł. Kolejne źródło finansowania to jest dotacja celowa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, jak również wojewódzkich funduszów ochrony środowiska, no i jest też współfinansowanie w ramach regionalnych programów operacyjnych. Tak czy inaczej, proszę państwa, „Wody Polskie” w tym roku planują zrealizować 175 zadań inwestycyjnych na kwotę, tak jak powiedziałem, 1 miliarda 220 milionów zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Proszę bardzo, pan senator Pęcherz.

Senator Janusz Pęcherz:

Panie Przewodniczący, myślę, że będę miał pytanie do pana prezesa.

Panie Prezesie, zbiornik Wielowieś Klasztorna nie zmieścił się w tym budżecie. Zastanawialiśmy się, czy zgłaszać poprawki, i postanowiliśmy tego nie czynić. Chcemy dowiedzieć się najpierw, jaki jest stan przygotowań, dlatego że powódź w 1997 r., a później w 2010 r. dotknęła mocno Kalisz i tereny… Po 1997 r. dzięki pieniądzom przeznaczonym na działania inwestycyjne nastąpiło obwałowanie rzeki Prosny w Kaliszu na odcinku ponad 3 km i dzięki temu w 2010 r. nic się nie stało, na szczęście, ale czekanie na kolejną powódź jest, no, niebezpieczne. Mało tego, zostało tam już wykupionych ponad 60% gruntów pod ten zbiornik. Czy coś w tym zakresie będzie się działo w najbliższym czasie?

(Senator Jadwiga Rotnicka: Tam już trwa, nie? Budowa tego zbiornika…)

(Głos z sali: Nie.)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Czy są inne uwagi?

Pan senator Gawłowski. Proszę bardzo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Dziękuję bardzo.

Mam pytania, chyba kilka.

Zacznę od uwagi ogólnej dotyczącej materiału. Mam taką prośbę: na przyszłość, Pani Minister, sięgnijcie do materiałów sporządzonych przez ministra klimatu i nauczcie się pisać porządny materiał, bo…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa: Siadaj, dwója.)

Jeżeli pani tak uważa, to tak: siadaj, dwója. Świetnie pani podsumowała swój własny materiał, ja nie musiałem.

Najprostsza sprawa – nie mamy punktu odniesienia. To znaczy tym punktem odniesienia jest rok ubiegły, w waszych materiałach nie ma tego punktu odniesienia. Nie ma, bo nie ma się czym chwalić, Pani Minister. Dlatego tego tu nie ma. Wydatki na gospodarkę wodną na poziomie 1 miliarda z haczykiem to jest śmiech na sali, to znaczy żart. I tego żartu nie jesteście w stanie w żaden sposób obronić – tutaj też dwója. Teraz są podobno nawet jedynki. No to jedynka.

Powiedziała pani… I to akurat mnie ucieszyło, bo zapaść finansowa w IMGW jest znana już od jakiegoś czasu. Ucieszyła mnie informacja, że przenieśliście finansowanie bezpośrednio pod budżet państwa, bo rzeczywiście instytucja jest nadzwyczaj ważna. Za ten ruch akurat należą się podziękowania, bo pozostawienie Polski bez osłony meteorologicznej – a groziło nam to – to jest rzeczywiście niebywała rzecz.

Co do biura koordynacji projektów przeciwpowodziowych, tego, czy pani chce to tak czy siak zorganizować – mówiąc szczerze, to pani sprawa. Jeśli pani uważa, że tak będzie lepiej… To jest w pani gestii. Podporządkowała to pani bezpośrednio pod „Wody Polskie” – ma to jakiś sens. Ale z jednym zdaniem absolutnie się nie zgadzam – żadne projekty odrzańskie się nie kończą. Kończy się tylko jedna część, Pani Minister, bo ta druga część, która dotyczy Kotliny Kłodzkiej, Odry swobodnie płynącej i Odry granicznej, trwa, co, Panie Prezesie?

(Zastępca Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” Krzysztof Woś: Cały czas…)

Cały czas. To pani minister niech pan to powie, bo pani minister powiedziała, że coś się kończy. To pan wytłumaczy pani minister, że jeszcze się to nie kończy. A to też jest finansowane z Banku Światowego i to samo Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej realizowało to zadanie. A więc, Pani Minister: precyzyjniej na przyszłość, precyzyjniej. Niektórzy tutaj – może nie wszyscy – wiedzą, o czym pani mówi. To po drugie.

Po trzecie, rzeczywiście mam ochotę zapytać – i zapytam zresztą – o wielkie programy, które ogłaszaliście jako ministerstwo. No, w tym jesteście najsłynniejsi… Stępki wam nie wypominam, bo to nie ten dział.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No wiem… Co tam, spłynie i już. Co tam Komisja.

Zapytam za to o program ochrony przeciwpowodziowej dla górnej Wisły. Żeby powiedzieć, że 1 miliard zł z haczykiem to żadne pieniądze… Zbiornik w Raciborzu to jest 1 miliard 200, tak? Dobrze pamiętam?

(Głos z sali: Prawie 2 miliardy.)

2 miliardy. To jeszcze lepiej. 2 miliardy na jeden zbiornik, a państwo mówią, że na całą gospodarkę wodną w przyszłym roku planuję 1 miliard 200 milionów zł. Mówię to tylko po to, żeby wszyscy na tej sali sobie uświadomili, o jakiej skali pieniędzy my mówimy.

A na pracę utrzymaniowe, czyli prace, które dotyczą nie tylko wykaszania traw na wałach, bo to byłoby najprostsze, ale już w wielu miejscach się tego nie robi… I to raportują ludzie z terenu, ludzie, którzy kiedyś pracowali w wojewódzkich zarządach melioracji urządzeń wodnych, a dzisiaj pracują w szeroko rozumianych „Wodach Polskich”, bo ta jednostka jest bardzo duża, jeśli chodzi o strukturę. Brakuje wam pieniędzy na prace utrzymaniowe, choćby na likwidację dziur bobrowych. Nie jesteście w stanie na bieżąco usuwać wszystkich awarii, które na wałach się pojawiają. Cieszmy się, że nie mamy problemu – i oby tak dalej było – z powodzią, bo naprawdę, w wielu miejscach ta sytuacja będzie nadzwyczaj dramatyczna. Zakładam, że państwo to wiecie, ale jeżeli trzeba, to listą miejsc, gdzie są tego typu awarie, ujętą w skali kraju, dysponuję i mogę przekazać przy okazji. To nie jest jakoś trudne do zdobycia.

Podobnie zresztą z innymi programami, które w dużej części mają służyć ochronie przed suszą. No, choćby szumnie zapowiadany program małej retencji. Gdybyście mi powiedzieli, jaką kwotę na ten program…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jaką kwotę bezpośrednio na ten program przeznaczacie, to bym był bardzo mocno zobowiązany.

A wracając jeszcze do ochrony przeciwpowodziowej, to procentowo na jakim… Tam są w zasadzie takie komponenty, jeśli dobrze pamiętam: Kotlina Kłodzka, Odra swobodnie płynąca, Odra graniczna i górna Wisła…

(Głos z sali: Jeszcze Sandomierz.)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A tak, Sandomierz, wał. Rzeczywiście.

W jakich procentach są zrealizowane… IMGW tam też jest…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No, tak. To w jakich procentach są zrealizowane te działania już z tego obecnego, a nie z tego poprzedniego finansowania Banku Światowego? O tyle ma pani rację, że ten poprzedni projekt Banku Światowego się kończy.

Mała retencja. Jakie pieniądze przewidzieliście na ten program? Mała retencja w głównej mierze… Ja tak naprawdę myślę o renaturalizacji. Niektórzy mają tak, że jak już pada hasło „mała retencja”, to myślą tylko i wyłącznie o zbiornikach, również małych zbiornikach przeciwpowodziowych. Ja mam własną opinię, ale nie dyskutuję o tym, nie chcę tutaj tego robić. To nie jest forum do tego, żeby prowadzić spór, co jest ważniejsze, a co nie. Chcę na razie się dowiedzieć, jakie pieniądze przeznaczacie na renaturalizację, na odtwarzanie bagien, na odtwarzanie miejsc, gdzie jest woda, gdzie w sposób naturalny może być przetrzymywana i może również zabezpieczać nas przed suszą.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Chcę zapytać… Mówiąc szczerze, to jest w dziale „Wody Polskie”, jak również „Żegluga śródlądowa”, jak się zdążyłem zorientować…

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa: Część 69…)

Czyli „Wody Polskie” tym się nie zajmują?

(Głos z sali: Zajmują.)

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa: Oczywiście…)

No, to skoro zajmują i skoro o „Wodach Polskich” tu dzisiaj rozmawiamy, a ministerstwo się nazywa, tak szumnie, Ministerstwem Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, to zapytam: jakie pieniądze wydajecie na żeglugę śródlądową? Jakie to są kwoty? Pytam tylko ogólnie, jaka to jest kwota, żeby mieć porównanie do pozostałych kwot i ocenić, czy rzeczywiście ten projekt tak się powinien…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

I wreszcie nie wiem, gdzie, w której części ujęta jest Mierzeja Wiślana. Czy to też „Wody Polskie” realizują, czy to już jest poza…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A, to już jest…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

W takim razie nie pytam o mierzeję, choć chciałem zapytać, ile macie na to pieniędzy.

Chciałbym dopytać jeszcze o Malczyce, bo widziałem ministra, jak szumnie to otwierał, z pompą, były wielkie zapowiedzi, hasła, że skończona inwestycja Malczyce itd., krawaty, wstążki, butelki szampana… A co się dzieje z inwestycją po stronie tzw. wody górnej? Bo tak naprawdę Malczyce nie są skończone. Wszyscy to wiemy. To znaczy, może nie wszyscy, ale niektórzy to wiedzą. A więc czy macie zaplanowane pieniądze na realizację stopnia wodnego w Malczycach, tak naprawdę na dokończenie tej inwestycji? Bo rzeczywiście, z punktu widzenia samego, że tak powiem, picu w postaci otwierania… No, do zakończenia tej inwestycji jeszcze jest bardzo, bardzo daleko, jeżeli mówimy o całości. Chyba że państwo uważacie, że już skończyliście. Z tym nie będę dyskutował, bo z czymś takim trudno się dyskutuje. To na razie tyle.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Przewodniczący Łyczak. Proszę bardzo.

Senator Józef Łyczak:

Panie Przewodniczący, dziękuję bardzo.

Ja do pana dyrektora „Wód Polskich”. Chciałbym zapytać w związku z tym, że już jest ogłaszana susza… No, opadów nie ma, śniegu nie ma w ogóle, mówi się, że pogoda zwariowała. Chciałbym zapytać, ile w tej chwili zostało przyjętych i zaakceptowanych wniosków od rolników w tzw. programie nawadniania, w którym upatrujemy… No, mamy nadzieję, że on sprawi, że to rolnictwo polskie będzie mniej zależne od suszy. Ile wniosków „Wody Polskie” zaakceptowały? Bo z informacji, które do mnie docierają, wynika, że są problemy właśnie z akceptacją przez „Wody Polskie” tych wniosków. Dziękuję.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Pani Minister, uprzejmie proszę tak syntetycznie się odnieść do tego, co zostało powiedziane. Dziękuję.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa:

Dziękuję bardzo.

Może zacznę od pytania pana przewodniczącego, bo tu będzie najkrótsza odpowiedź. To jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. On jest w ministerstwie rolnictwa, więc nie potrafię udzielić odpowiedzi na to pytanie. Wiem tylko, że to jest dofinansowanie 50-, 60-procentowe dla młodych rolników na szeroko pojęte systemy nawadniające. Po stronie „Wód Polskich” jest to, że w przypadku małych zbiorników i studni jest teraz zgłoszenie, a nie pozwolenie; jest to ułatwienie, które zastosowaliśmy w trakcie realizacji tego programu. I tyle z naszej strony. Jednak jestem przekonana, że…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…ministerstwo w drodze pisemnej na pewno udzieli tej odpowiedzi.

(Głos z sali: Pani powiedziała, że dla młodych rolników, tak?)

Tak. 60%.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Starych 50%…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

50%…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Przepraszam, nie róbmy tu sobie żartów. Będziemy długo siedzieć… No, powagi troszkę.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Proszę bardzo, Pani Minister.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa: Tak w kilku zdaniach odniosę się do tego, co pan…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nie zapytał pan innych gości, czy mają tyle czasu co pan…

Przepraszam bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa:

W kilku zdaniach odniosę się do tego, co pan senator raczył nam tu w takim wykładzie przedstawić, za co oczywiście serdecznie dziękujemy.

Jeżeli chodzi o Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, to myślę, że warte jest zauważenia – tutaj tak szczegółowych danych nie mamy, bo to nie jest ten budżet – że wynik finansowy instytutu jest pozytywny i będzie pozytywny w tym roku. A więc nie mówmy o zapaści, bo rosną zarówno przychody z dotacji, jak i przychody z działalności gospodarczej oraz z działań realizowanych ze środków europejskich. Instytut jest w tym momencie na prostej wznoszącej.

Jeżeli chodzi o programy Banku Światowego i Banku Rozwoju Rady Europy, to oczywiście jesteśmy świadomi i tak też obydwoje mówiliśmy… Jeżeli za szybko i pan senator nie dosłuchał, to nasza wina, oczywiście. Oczywiście wiemy, że program Odra się kończy, a Odra-Wisła trwa. Myślę, że jest to oczywistość.

Jeżeli chodzi o… Było pytanie o Malczyce. O tym szczegółowo powie pan prezes.

Mikroretencja to sprawa ministerstwa rolnictwa. Mała retencja rzeczywiście jest w naszym programie dotyczącym niedoboru wody i w programie „Stop suszy!”. Jakiś czas temu, jeszcze w poprzedniej kadencji razem z panem senatorem, wtedy jeszcze posłem, byliśmy na takim ciekawym posiedzeniu komisji środowiska, wtedy jeszcze pani przewodnicząca Pasławska tam była. I tam przyszło kilku ekspertów zaproszonych przez państwa przewodniczących, ekspertów z zakresu gospodarki wodnej. I tam padła taka teza, powielana przez tych ekspertów, że inwestycje prowadzone w gospodarce wodnej to jest w ogóle przestarzała forma prowadzenia gospodarki wodnej, bo teraz się prowadzi wyłącznie projekty renaturalizacyjne, a wtedy natura sama sobie radzi z brakiem wody.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Taka dosyć kontrowersyjna teza wtedy padła. Ona nie była jakoś tam podważana przez przewodniczących. Rozumiem, że to jakieś nowe stanowisko i nowe podejście do gospodarki wodnej, które trudno jest nam podzielić zarówno w zakresie powodzi, jak i suszy oraz innych zjawisk mających związek z wodą, które się pojawiają. Rozumiem, że to pytanie jest jakoś związane z tą nową tendencją. Widziałam, że na konwencji takie wystąpienia też były. Jest to pewnie jakaś nowa tendencja, która się pojawiła. Oczywiście my doceniamy tę ścieżkę. W tamtym roku zrealizowaliśmy z WWF pilotażowy program renaturalizacji. W tę stronę też będziemy iść, ale równolegle będziemy prowadzić te programy inwestycyjne, które prowadzimy i które są zapisane w programie w sprawie niedoboru wody i w programie „Stop suszy!”. A tamten program, rozpisany do 2027 r., obejmuje kwotę 10 miliardów na same duże inwestycje. To jest przede wszystkim duża retencja, ale też część małej retencji.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ten rok to są przede wszystkim fazy projektowania. Jak się domyślamy…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ile tego jest, to trudno mi teraz powiedzieć, bo nie wydzielaliśmy tu poszczególnych elementów programu. Traktujemy go kompleksowo jako budżet „Wód Polskich” i inwestowanie w gospodarkę wodną.

Nie wiem, czy wyczerpałam te wszystkie pytania pana senatora… Jeżeli coś sobie jeszcze w trakcie przypomnę, to wrócę do tego, a tymczasem poproszę o głos pana prezesa. Proszę.

Zastępca Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” Krzysztof Woś:

To może zaczniemy rzeczywiście od zbiornika przeciwpowodziowego Wielowieś Klasztorna. Oczywiście on jest bardzo ważny, zdajemy sobie z tego sprawę. Tam już zostało zainwestowane ok. 800 milionów zł, jeżeli chodzi o wykupy, tak jak pan senator powiedział. Pozostały te najbardziej kontrowersyjne działki, które trzeba będzie również pozyskać na potrzeby zbiornika. Szacujemy, że żeby można było ten zbiornik wybudować, potrzebny jest kolejny 1 miliard zł. Wielowieś Klasztorna jest tutaj w wykazie realizacji inwestycji, które są planowane na ten rok przez „Wody Polskie”. Nie jest jednak w fazie samej realizacji inwestycji, ale cały czas w fazie planowanego przygotowania inwestycji. I tutaj widzę, że mamy zaplanowaną kwotę 1 miliona zł, dotyczy to prawdopodobnie dokumentacji. Ale możemy oczywiście szczegółowo się do tego odnieść.

W tej chwili trwają rozmowy na temat przyszłej perspektywy, jeżeli chodzi o finansowanie ze środków Unii Europejskiej. I chciałbym tutaj panu senatorowi powiedzieć, że Wielowieś Klasztorna znalazła się jako pierwszy punkt na liście inwestycji, które zgłaszamy do przyszłej perspektywy, które chcemy, żeby były realizowane. Oczywiście w przyszłości oprócz zbiornika Wielowieś Klasztorna kolejnym takim bardzo ważnym dla ochrony przeciwpowodziowej, lecz także dla przeciwdziałania skutkom suszy jest zbiornik Kąty-Myscowa. I zbiornik Kąty-Myscowa w województwie podkarpackim znajduje się już w fazie dokumentacyjnej w Projekcie ochrony przeciwpowodziowej „Odra – Wisła”, chodzi tutaj o komponent 5.7.2, czyli przygotowania planistyczne. I to będziemy tutaj realizować.

Jeżeli chodzi o sam Projekt ochrony przeciwpowodziowej „Odra – Wisła” i zaangażowanie poszczególnych zadań inwestycyjnych, to rzeczywiście tam, tak jak pan senator raczył powiedzieć, są takie istotne punkty, tzn. Kotlina Kłodzka, bierna i czynna ochrona przeciwpowodziowa, ochrona przeciwpowodziowa Krakowa… Tam troszeczkę zmodernizowaliśmy zadania inwestycyjne, bo w trakcie realizacji projektu, kiedy konsultant robił pewne analizy efektywności planowanych inwestycji, okazało się, że częściowo trzeba z niektórych zadań rezygnować. Takim przykładem jest chociażby Międzyodrze, które… Musieliśmy zrezygnować z realizacji tej inwestycji. To było ocenione, szacowane na ok. 40 milionów zł, a sam, można powiedzieć, skutek retencyjny był na tyle niewielki, że przeznaczyliśmy te środki na inne zadania.

W tej chwili jesteśmy, jeżeli chodzi o ten program, w okresie… w takim, że tak powiem, śródokresiu. Teraz, w marcu, mamy misję Banku Światowego, gdzie rzeczywiście jeszcze raz przyjrzymy się wspomnianemu zakresowi. Bo to jest ostatni moment, kiedy można by było ewentualnie coś jeszcze włączyć, ale pod warunkiem, że stopień przygotowania danego projektu pod kątem inwestycyjnym byłby na tyle wystarczający, że po prostu prognozowałby skończenie tego zadania. I takim właśnie przykładem zadania, które chcemy w tej chwili włączyć do tego Projektu ochrony przeciwpowodziowej „Odra – Wisła”, jest wał przeciwpowodziowy w rejonie Krosna Odrzańskiego. To zamknęłoby ochronę przeciwpowodziową Krosna. Bo rzeczywiście Krosno jest w tej chwili narażone na taką powódź, jaka była np. w 1997 r. W rejonie Krosna Odrzańskiego przebudowujemy most drogowy. „Wody Polskie” przebudowują kilka mostów. Jest to związane z ochroną przeciwpowodziową, chodzi tutaj o odpowiednie warunki pracy dla lodołamaczy, a jednocześnie poprawiamy warunki żeglowności.

I powiem tak: niektóre zadania w ramach tego projektu „Odra – Wisła” zostały już skończone, niektóre są na etapie realizacji zadania, niektóre są jeszcze w fazie rzeczywiście projektowej. Ale żadne z nich… Jeżeli np. były zagrożone niezmieszczeniem się w tej perspektywie finansowej, to po prostu w tym momencie, w marcu, będą wyłączone. Ja powiem tak: jest rzeczywiście takie zadanie, które balansuje na granicy możliwości jego realizacji. To jest zabudowa regulacyjna granicznego odcinka rzeki Odry. Dlatego że mamy tam ogromne problemy z uzyskaniem decyzji środowiskowej. Skończyło się…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak.

Skończyło się na tym, że musieliśmy powtórzyć konsultacje i wyczerpaliśmy praktycznie całą możliwą ścieżkę w tym zakresie, kończąc na międzynarodowym panelu ekspertów, który się odbył 17 stycznia tego roku pod przewodnictwem pana ministra Szwedy-Lewandowskiego, ze strony polskiej. I to rzeczywiście spowodowało praktycznie roczne przesunięcie możliwości realizacji tej inwestycji. Mówimy tutaj o miejscach limitujących na Odrze granicznej, to jest bardzo istotne z punktu widzenia usuwania miejsc zatorogennych i poprawy warunków pracy lodołamaczy. I powiem szczerze, że, no, z tym mamy dzisiaj największy problem, jeżeli chodzi o realizację tego programu. I to zadanie dzisiaj rzeczywiście jest zagrożone.

Idźmy jednak dalej. Malczyce. Malczyce są dzisiaj w trakcie procesu odbiorowego. Rzeczywiście, tutaj mówimy o tym… Czy ten stopień wodny jest skończony, czy nie jest skończony? Jeśli wziąć pod uwagę kontrakt zawarty w 1997 r., to ten stopień wodny jest skończony, bo zostały wybudowane wszystkie jego elementy…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Wszystkie jego elementy zostały wybudowane. Zostały wybudowane jaz, elektrownia, śluza żeglugowa, czyli w pełni został zrealizowany zakres zadań zawarty w kontrakcie z 1997 r. Żeby „Wody Polskie” mogły zakończyć ten projekt, to musieliśmy – my, tzn. „Wody Polskie” – wziąć 150 milionów zł kredytu od Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. I po 20 latach realizacji tego zadania udało nam się je skończyć. I teraz tak: rzeczywiście, nie jesteśmy w stanie go skutecznie odebrać w przypadku niektórych elementów, dlatego że wydana 10 lat po zawarciu kontraktu z wykonawcą… Ale to dlatego, że zmieniło się u nas prawo. Została wydana decyzja środowiskowa i w ramach tej decyzji środowiskowej, żeby można było skutecznie odebrać pewne elementy, to trzeba wykonać zalecenia tej właśnie decyzji środowiskowej. A zalecenia tej decyzji środowiskowej rzeczywiście wiążą się z licznymi inwestycjami, jakie należy wykonać w cofce tego zbiornika. Ale ja powiem tak: żeby można było rzeczywiście stwierdzić, że te wszystkie urządzenia, które zostały wybudowane na stopniu wodnym, są w 100% funkcjonalne, to trzeba byłoby rzeczywiście tę wodę spiętrzyć. Dzisiaj mamy pozwolenie wodnoprawne i piętrzymy tę wodę do rzędnej 100 – mam tutaj na myśli Kronsztad. To pozwala na to, żeby jednostki pływające mogły korzystać ze śluzy i żeby można było częściowo wykorzystywać elektrownię wodną. Ale żeby można było, tak jak powiedziałem, skutecznie odebrać np. przepławki, to trzeba byłoby tę wodę spiętrzyć na tym stopniu wodnym do 101,4 m. I to będzie możliwe, bo w tej chwili mamy tylko jedno miejsce, gdzie musimy przebudować, czyli podnieść wał przeciwpowodziowy, żeby można było w sposób bezpieczny spiętrzyć lustro wody do tej rzędnej. W tej chwili mamy już wybranego wykonawcę i to jest praca, która, zgodnie z przyjętym harmonogramem, powinna trwać nie dłużej niż 3–4 miesiące. I, Panie Senatorze, będziemy gotowi, aby skutecznie odebrać wszystkie elementy tego stopnia wodnego w ciągu pół roku.

Co jeszcze pan senator mówił? Aha, jeżeli chodzi o wspomniany plan przeciwdziałania skutkom suszy, to pani minister powiedziała, że planowanych jest tutaj 10 miliardów zł. Niemniej jednak on jest w tej chwili w fazie tworzenia, powstawania. Zakończyły się konsultacje na temat tego planu przeciwdziałania skutkom suszy, dokładnie 15 lutego. W kwietniu planowane jest takie podsumowanie tego, co zostało zrobione, i tych konsultacji, w wyniku których program zostanie poprawiony, poprzez uwzględnienie tych wszystkich uwag, które pojawiły się w trakcie konsultacji. Summa summarum, plan musi zostać poddany ocenie oddziaływania na środowisko. I planujemy zakończyć proces tworzenia tego planu w listopadzie bieżącego roku. I zostanie on, zgodnie zresztą z ustawą – Prawo wodne, ogłoszony w formie rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.

Oczywiście, dostrzegamy tutaj ten problem, czy wykaszać wały, czy nie wykaszać wałów. Powiem tak: z punktu widzenia właściwej oceny stanu technicznego tych wałów, no, trzeba je utrzymywać…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Rozumiem. Już kończę.

…Trzeba je utrzymywać w odpowiednim stanie, żeby można było ocenić, w którym miejscu nastąpiła jakaś awaria. I m.in. również po to te wały są wykaszane, żeby można było cały czas monitorować ich stan techniczny, usuwać ewentualne awarie. To jest jeden z powodów, ale ten najistotniejszy: wały muszą być utrzymywane w odpowiednim stanie technicznym.

Dobrze. Proszę państwa, myślę, że jeżeli pan senator nie byłby w pełni usatysfakcjonowany odpowiedzią, to jesteśmy gotowi w każdej chwili…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…odnieść się również pisemnie…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Pan senator…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przepraszam bardzo. Przepraszam. Nie może pan zdominować, Panie Senatorze, całej dyskusji. Bodajże pan senator Pęcherz też nie uzyskał odpowiedzi, prawda? Uzyskał pan odpowiedź?

(Senator Janusz Pęcherz: Tak, uzyskałem.)

Uzyskał pan. Dobrze.

Teraz pan senator Gawłowski. Proszę bardzo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Ja jeszcze rzeczywiście dopytywałem o procentowe zaangażowania w przypadku tych 3 czy 4 komponentów dotyczących projektu, który nazywacie teraz „Odra – Wisła”. Świadomie zapytałem o nakłady na program małej retencji, o to, jakie macie pieniądze. I jeżeli jeszcze mogę poprosić o informacje… Ja rozumiem, że nie dzisiaj, ale do przyszłego tygodnia, kiedy jest posiedzenie Senatu. Żebyśmy jednak widzieli dynamikę, z ostatnich np. 4 lat…

(Głos z sali: Możemy nawet z 10 lat…)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Nawet z 10…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Jak pani chce, to jeszcze dla…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Pogubimy się.)

Nie, ale nawet… Ale z 10 lat to będzie nawet jeszcze lepiej. To będzie jeszcze lepiej. 10 lat to będzie, przynajmniej według mnie, lepiej, bo będziecie… Bo 1 miliard zł to jest katastrofa. Naprawdę, wiem, co mówię. 1 miliard zł wydatków na gospodarkę wodną to jest katastrofa. Naprawdę, nie jesteście w stanie na bieżąco utrzymać istniejącej infrastruktury. A już mówienie o jakichkolwiek inwestycjach to jest tylko bajdurzenie.

Tak więc, skoro pani tak zadeklarowała, to chętnie, 10-letni okres, żebyśmy mieli statystykę. Tylko proszę o rzetelność, bo wszystko da się zweryfikować, Pani Minister. Ja wiem, że papier jest cierpliwy i wszystko przyjmie, ale naprawdę, można zweryfikować. Na szczęście mam gdzieś tam materiały jeszcze z lat poprzednich, więc chętnie porównam je sobie z tym, co napiszecie.

I jak już… Albo dobrze, to resztę już sobie na tej debacie… Żeby pana senatora Skurkiewicza nie zanudzać. Bo on trochę się nudzi, biedak, tak więc już…

(Głos z sali: Bo on jest w rytmie wojskowym…)

A, skoro jest w rytmie wojskowym, to…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Przepraszam bardzo. Mam prośbę. Nie róbmy sobie, Panie Senatorze, cyrku z posiedzenia komisji.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Bo już zaczynają się ludzie denerwować, również senatorowie.

(Głos z sali: Dajcie spokój.)

Bądźmy odrobinę poważni.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Jakie pan ma pytanie? Niech pan skonkretyzuje. Bo czytać pan umie, dowiedzieliśmy się…

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Pani senator Zając. Proszę bardzo.

Senator Alicja Zając:

Dziękuję bardzo.

Z należytą powagą powiem, że bardzo się cieszę, że znalazłam orędownika w sprawach dotyczących dorzecza górnej Wisły w osobie pana senatora Gawłowskiego. Wcześniej bywało różnie. Ale zawsze jest czas na zmiany na dobre.

Moje pytanie nie jest może bezpośrednio związane z budżetem, ale pośrednio – jest. Czy są plany utworzenia nowych oddziałów „Wód Polskich”? To jest pierwsze pytanie.

I drugie: czy to są tak znaczące wpłaty… Tu jest taki zapis „dobrowolne wpłaty, zapisy, darowizny”. To są przychody. Są również zapisy dotyczące najmu pokojów gościnnych oraz fakturowania kosztów prania pościeli. No, wydaje mi się, że… Przepraszam, że to mówię, ale ja lubię tak dość dokładnie czytać materiały. I przy tak dużych kwotach, dużych inwestycjach to są tak drobne sprawy, że można by to było to zapisać w jakiś inny sposób. Niemniej jednak pierwszy raz się spotkałam z tym, że ktoś takiej instytucji jak gospodarstwo „Wody Polskie” przekazuje darowizny czy jakieś dobrowolne wpłaty. No, przeważnie to się wpłaca i przekazuje darowizny na organizacje pożytku publicznego czy dla potrzebujących. Tak że to jest takie… Może to jest jakaś taka forma, która wcześniej nie została przeze mnie wychwycona. Dziękuję.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję uprzejmie.

Czy pani minister chce udzielić informacji?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa: Tak.)

Proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa:

Dziękuję.

Jeżeli chodzi o nowe oddziały – jak rozumiem, mowa o RZGW – to na chwilę obecną nie planujemy takich zmian. Rzeczywiście, była taka próba w zeszłym roku. Zrezygnowaliśmy z niej i na ten rok struktura pozostaje taka, jaka była.

Jeżeli chodzi o to… To jest przede wszystkim według PKD i według zapisów ustawy. Tak więc przepraszam za tę szczegółowość, chcieliśmy jednak precyzyjnie…

I tutaj zaznaczam, że jeżeli chodzi o te dobrowolne wpłaty, zapisy i darowizny, to to są możliwe źródła finansowania. Takich kwot nie ma, ale oczywiście jeżeli ktoś by chciał wpłacić, to zachęcamy.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Poprawek do tej części nie było.

Przechodzimy do następnej części budżetowej. Część 83 „Rezerwy celowe” w zakresie poz. 32, 50 i 59.

Pan minister Zyska, tak?

(Głos z sali: Nie.)

To kto?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Głośniej.)

Rezerwy celowe w zakresie poz. 32, 50 i 59.

(Głosy z sali: Ministerstwo Finansów.)

To proszę bardzo, Ministerstwo Finansów.

Zastępca Dyrektora Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Elżbieta Milewska:

Elżbieta Milewska, Ministerstwo Finansów.

Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!

Przedmiotem zainteresowania Wysokiej Komisji są 3 pozycje…

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Bardzo prosiłbym bliżej mikrofonu…)

Przedmiotem zainteresowania Wysokiej Komisji są 3 pozycje rezerw celowych. W poz. 32 zaplanowano 20 milionów zł na zwrot gminom utraconych dochodów w związku ze zwolnieniem z podatku od nieruchomości w parkach narodowych i rezerwatach przyrody oraz w związku ze zwolnieniem z podatków rolnego, od nieruchomości i leśnego, przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego, a także na zwrot gminom utraconych dochodów z podatku od nieruchomości w specjalnych strefach ekonomicznych, w postaci części rekompensującej subwencji ogólnej.

W poz. 50 zaplanowano środki w wysokości 40 milionów zł dla spółek wodnych na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych.

Z kolei w poz. 59 zaplanowano wydatki w kwocie 259 milionów 482 tysiące zł na dofinansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Kwota w tej pozycji została zgłoszona jako zapotrzebowanie ministra klimatu i w tej wysokości została określona. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Są uwagi do tej części 83? Nie.

W takim razie przechodzimy do następnej części.

Załącznik nr 14. To są plany finansowe Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”, Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz parków narodowych.

Tu już na pewno pan minister Zyska, tak?

(Głos z sali: To było.)

To już było omówione, tak?

(Głosy z sali: Było, było.)

Wiem, że w części „Środowisko” ten temat był poruszany…

(Głos z sali: Na początku.)

…ale chciałem się upewnić.

Przechodzimy do następnych tematów, zgodnie z przedmiotem zakresu działania komisji.

Część budżetowa 85 „Budżety wojewodów ogółem”. Załączniki nr 3, 4… Wymienię, żeby później nie było uwag.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Załączniki nr 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 15, 16, 17, 18.

To również Ministerstwo Finansów, tak? Proszę bardzo.

Zastępca Dyrektora Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej w Ministerstwie Finansów Elżbieta Milewska:

Szanowni Państwo! Wysoka Komisjo!

Przedmiotem zainteresowania Wysokiej Komisji są 3 działy w budżecie wojewodów.

Pierwszy dział to jest dział 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”. W tym dziale… Materiały szczegółowe zostały Wysokiej Komisji przedłożone, ja pozwolę sobie przedstawić tylko takie ogólne wielkości. Dochody we wspomnianym dziale zostały zaprojektowane na 2020 r. w wysokości 3 milionów 553 tysięcy zł, co stanowi 97% dochodów zaplanowanych na 2019 r. Głównymi źródłami dochodów są wpływy z grzywien i kar pieniężnych. Spadek dochodów zaplanowanych w tym dziale jest spowodowany przejęciem przez głównego inspektora ochrony środowiska zadań z zakresu państwowego monitoringu środowiska oraz działalności laboratoryjnej wykonywanych dotychczas przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska.

Wydatki w dziale 900 zostały zaplanowane na kwotę 177 milionów 816 tysięcy zł, co stanowi 105% wydatków zaplanowanych na 2019 r. Główną pozycją wydatków będą wydatki dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska na kwotę 171 milionów 613 tysięcy zł.

W omawianym dziale zaplanowano również dotację dla jednostek samorządu terytorialnego na kwotę 4 milionów 421 tysięcy zł na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone, w tym na zadania związane z gospodarką odpadami, ochroną powietrza atmosferycznego i klimatu, zmniejszeniem hałasu i wibracji, i również na pozostałą działalność związaną z wykonywaniem przepisów ochrony środowiska.

W części 85 „Budżety wojewodów”, również w dziale 900, zaplanowane są środki na wynagrodzenia. Jest to kwota 129 milionów 674 tysiące zł. Są to środki dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska. Ta kwota stanowi 115% wydatków na wynagrodzenia zaplanowane w ustawie budżetowej na rok 2019.

W dziale 925 „Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody” dochody nie zostały zaplanowane. Z kolei wydatki zaplanowano w wysokości 19 milionów 796 tysięcy zł, co stanowi 105% wydatków z roku 2019. Są to głównie wydatki na realizację zadań związanych z działalnością i funkcjonowaniem parków krajobrazowych – to kwota 19 milionów 689 tysięcy zł.

W dziale 020 „Leśnictwo” dochody nie zostały zaplanowane. Z kolei wydatki zostały zaplanowane w kwocie 484 tysiące zł, co stanowi 124,1% wydatków zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2019. W 2020 r. środki na realizację zadań zostały zgłoszone w województwach małopolskim, mazowieckim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, śląskim i świętokrzyskim.

Jeżeli chodzi o załączniki dotyczące budżetu środków europejskich, to w załączniku nr 3 zostały zaplanowane dochody budżetu środków europejskich związane z realizacją regionalnych programów operacyjnych oraz programów takich jak „Infrastruktura i środowisko”, „Wiedza i edukacja”, „Polska Wschodnia”, „Inteligentny rozwój” oraz m.in. „Polska cyfrowa”, „Rybactwo i morze” czy „Pomoc żywnościowa”. Dochody z realizacji tych programów zaplanowano na kwotę 71 miliardów 448 milionów 652 tysięcy zł.

Załącznik nr 4 przedstawia wydatki budżetu środków europejskich. W projekcie ustawy budżetowej na 2020 r. zaplanowane zostały wydatki w wysokości 88 miliardów 402 milionów 533 tysięcy zł i przeznaczone one będą na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich z wyłączeniem pomocy technicznej. I w ramach tej kwoty m.in. będą realizowane wydatki w ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2014–2020 dotyczące m.in. 16 regionalnych programów operacyjnych, ale także programów wcześniej wymienionych po stronie dochodowej.

W załączniku nr 15 zaplanowane zostały dochody i wydatki budżetu środków europejskich oraz budżetu państwa w latach 2020–2022 w zakresie programów finansowych z udziałem środków europejskich, programów Europejskiej Wspólnoty Terytorialnej oraz programów Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa. W tym załączniku zaplanowano na 2020 r. dochody w wysokości 73 miliardów 396 milionów 848 tysięcy zł. Z kolei wydatki ujęto w wysokości 60 miliardów 528 milionów 75 tysięcy zł.

Załącznik nr 16 wykazuje programy wraz z limitami wydatków i zobowiązań w kolejnych latach realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich. Stosowny, szczegółowy załącznik jest załączony do ustawy budżetowej.

W załączniku nr 17 został zaprezentowany wykaz programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej wraz z limitami wydatków budżetu państwa przeznaczonych na finansowanie tych programów, nieujętych we wcześniejszym załączniku nr 16.

Z kolei załącznik nr 18 dotyczy prefinansowania zadań przewidzianych do finansowania ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej. Ujęte w tym załączniku pożyczki na realizację projektów w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014–2020, na finansowanie z rozchodów budżetu państwa, zaplanowane zostały w wysokości 140 milionów 576 tysięcy zł, a ich spłata, zasilająca przychody budżetu państwa, wyniesie 216 milionów 68 tysięcy zł. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję serdecznie.

Czy są opinie do tej części? Nie ma.

Wobec tego przechodzimy do rozstrzygnięć.

Zostały zgłoszone 2 poprawki przez panią przewodniczącą Rotnicką.

Ja zgłaszam wniosek o wręczenie opinii pozytywnej dla budżetu, czyli przyjęcie ustawy… przyjęcie opinii bez poprawek. Tak?

Panie Mecenasie, dobrze się wyraziłem?

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Mirosław Reszczyński:

Szanowni Państwo Przewodniczący, jeśli pan przewodniczący zgłosił wniosek o przyjęcie ustawy budżetowej bez poprawek, to w pierwszej kolejności nad tym właśnie wnioskiem głosujemy.

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Tak, tak. To taki wniosek zgłaszam.)

Dobrze.

(Senator Jadwiga Rotnicka: Dobrze. A jeżeli uzyska większość, to będzie wniosek mniejszości z mojej strony…)

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Dobrze.)

Na obecnym etapie nie ma wniosków mniejszości, dlatego że mamy do czynienia z opinią komisji.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Tak.

Pan senator Gawłowski. Proszę bardzo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Panie Przewodniczący, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i plan finansowy… Bo tak jakoś pan prezes mi odpowiadał, ale nie zaprezentował tego planu do tej pory. Tak więc ja nie wiem, czy my zmierzamy ku końcowi i zapomnieliśmy o tym planie finansowym, czy jeszcze potem będzie ten plan finansowy?

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Była o tym mowa. Akurat pan…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Była o tym mowa. Pan minister udzielał informacji, ten temat został przedstawiony. Senatorowie się zgodzili.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę bardzo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Panie Przewodniczący, pan minister odpowiadał tylko na moje pytanie w części dotyczącej…

(Głos z sali: Krótko.)

…czystego powietrza. I pozwolił sobie powiedzieć, że NFOŚ jeszcze dopowie, jakie tam jest wynagrodzenie…

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Panie Ministrze…)

Ale planu finansowego…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Już zrozumiałem. Panie Senatorze, zrozumiałem.

Panie Ministrze, udzieli pan odpowiedzi? Proszę.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Do mikrofonu, proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu Ireneusz Zyska:

Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!

Tak, pan senator Stanisław Gawłowski słusznie zwrócił uwagę. Omawialiśmy szczegółowo parki narodowe, omawialiśmy GIOŚ i RDOŚ, ale Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej… Zwracałem się z prośbą do pana przewodniczącego o udzielenie głosu panu wiceprezesowi narodowego funduszu, żeby przedstawił szczegóły informacji w tej sprawie.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Proszę bardzo. I dziękuję za uwagę.

Proszę bardzo.

Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski:

Dziękuję bardzo.

Ja chciałem jeszcze więcej powiedzieć, ale pan senator zabrał głos i tym samym został mi odebrany głos. Już przedstawiam…

Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo! Panie Ministrze!

W planie narodowego funduszu założono przychody na poziomie 2 miliardów 734 milionów zł, co stanowi 70% zeszłorocznej kwoty przychodów, czyli tej z 2019 r. Prognozowane zmniejszenie wynika z ustania obowiązku wnoszenia opłat zastępczych z ustawy o efektywności energetycznej i ustawy – Prawo energetyczne oraz z braku wpływów z tytułu sprzedaży uprawnień do emisji, które były zresztą tak naprawdę incydentalnym wpływem w 2019 r., ponieważ były to przychody wcześniejsze.

W 2020 r. narodowy fundusz zaplanował wydatkowanie środków własnych na ochronę środowiska i gospodarkę wodną w łącznej kwocie prawie 6,4 miliarda zł, z czego 3,9 miliarda zł w formie bezzwrotnej i prawie 2,5 miliarda zł w formie finansowania zwrotnego.

Podstawowa działalność funduszu w bieżącym roku nakierowana będzie na finansowanie przedsięwzięć służących poprawie jakości powietrza i bezpieczeństwa ekologicznego zgodnie z polityką ekologiczną państwa 2030. Będzie to finansowanie termomodernizacji budynków jednorodzinnych wraz z wymianą przestarzałych i nieefektywnych źródeł ciepła – tak to się dokładnie nazywa – w ramach programu „Czyste powietrze”. I w 2020 r. zarezerwowano na ten cel wspomnianą już wcześniej kwotę 1,9 miliarda zł.

Wpłaty na Fundusz Dróg Samorządowych to kwota 1,4 miliarda zł.

Gospodarka wodnościekowa w aglomeracjach – 500 milionów zł, czyli 0,5 miliarda zł. Poza aglomeracjami – 260 milionów zł.

Monitoring środowiska, gospodarka odpadowa, ochrona powierzchni ziemi, w tym oczywiście azbest, to kolejne 130 milionów zł.

Oprócz tego przewidujemy ok. 600 milionów zł na wsparcie segmentu instalacji fotowoltaicznych w ramach Programu priorytetowego „Mój prąd”. Można to też zaliczać do łagodzenia zmian klimatu i adaptacji.

Z kolei w tym właśnie segmencie – mam na myśli łagodzenie zmian klimatu i adaptację do zmian klimatu oraz zarządzanie ryzykiem klęsk żywiołowych, wsparcie służb ratowniczych i przedsięwzięć służących adaptacji do zmian klimatu, a także ograniczenie skutków zagrożeń środowiska – mamy 170 milionów zł.

Programy priorytetowe wspierające budownictwo energooszczędne to 150 milionów zł.

Nowe programy, które zostały uruchomione w zeszłym roku, czyli głównie te związane z gospodarką odpadami: usuwanie porzuconych odpadów, folii i odpadów rolniczych, regeneracja środowiskowa gleb poprzez ich wapnowanie… Na ten cel zaplanowanych jest ponad 600 milionów zł.

I oczywiście w dalszym ciągu będą wspierane przedsięwzięcia związane ze współfinansowaniem Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko”, z programami typu LIVE czy też Mechanizmem Finansowym Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskim Mechanizmem Finansowym 2014–2021, który w tym roku tak naprawdę rusza i mam nadzieję, że będzie uzupełniał to, co już się kończy w środkach POIiŚ z perspektywy bieżącej, czyli 2014–2020.

Środki dotacyjne ze zobowiązań wieloletnich wydatkowane będą na finansowanie potrzeb geologii i funkcjonowanie państwowej służby geologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej. To jest jakby w zasięgu i w opinii ministra środowiska chyba od… Czy tak naprawdę głównego geologa kraju.

Oczywiście w tej informacji czy w tym planie nie ma znaczących kwot obsługiwanych przez narodowy funduszu ze środków europejskich, bo one są rozliczane pozabilansowo, tak więc tutaj ich nie mamy. Mamy tylko te kwoty, które przeznaczamy na współfinansowanie. I mogę tylko dodać, że tutaj też są znaczące i istotne z naszego punktu widzenia i kwoty, i obciążenia, również właśnie obciążenia pracownicze. Bo jednak w dużej mierze siły kadrowe są położone na wykorzystanie środków europejskich. One mają u nas jak gdyby pewien priorytet, bo nie możemy pozwolić na to, żeby one nam w jakiś sposób przepadły. I to jest znacząco ponad 1 tysiąc 200 umów zawartych na kwotę dofinansowania 18,5 miliarda zł z tych środków europejskich.

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Pan nie słucha…)

Dziękuję bardzo za uwagę.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję bardzo.

Przechodzimy do głosowania…

(Senator Stanisław Gawłowski: Jeżeli można…)

Co jeszcze, Panie Senatorze?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Prawo? To proszę wykorzystywać to prawo.

Senator Stanisław Gawłowski:

Oczywiście, będę wykorzystywał.

I bardzo uważnie słuchałem, jak… Żeby nie zanudzać państwa, nie chcę powtarzać ostatnich zdań pana prezesa.

Ale dosłownie 3 pytania.

Jeśli mnie pamięć nie myli, program „Czyste powietrze” realizowany jest od 3 lat. Dobrze pamiętam, Panie Prezesie?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No, 3.

(Głos z sali: Prawie.)

No, 3. 3 lata temu został ogłoszony.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

No, to ten rok będzie już trzeci. Macie zaplanowane 1 miliard 900 milionów…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. Ten rok będzie trzeci. A można…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ten rok będzie trzeci. W tym roku na program „Czyste powietrze” macie 1 miliard 900 milionów zł. W latach poprzednich… Jakby pan był tak uprzejmy, aby przypomnieć, ile to było w latach poprzednich, to będę panu bardzo mocno zobowiązany.

Pan minister Zyska powiedział, że to jest program – i tak zresztą mówił pan premier Morawiecki, tak więc cytuję największe autorytety – skrojony na 10 lat i że całość tego programu to 103 miliardy zł. No, przepraszam, nie chcę używać słowa, które jakoś mi się do głowy ciśnie, ale nijak mi nie wychodzi, jak dodam te wasze wydatki, które żeście zrealizowali przez ten okres dwóch, trzech czy iluś tam… No, do tej pory wydaliście już jakieś może 2 miliardy, może 5 miliardów zł. Łatwo policzyć, 103 łatwo się dzieli na 10… To jest co najmniej 10 miliardów zł rocznie. Kiedy wy chcecie to znaleźć i gdzie wy chcecie to znaleźć? Jak rozumiem, kiedy przestaniecie rządzić, to wtedy będą te nakłady na program „Czyste powietrze”, bo na razie… Nawet gdyby przeznaczyć w całości budżet Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, to, co tam macie po stronie przychodów – jak sam pan zauważył, 2 miliardy zł z haczykiem – to w żaden sposób nie wychodzi 10 miliardów zł rocznie. No, nie ma siły.

(Senator Jadwiga Rotnicka: Tak.)

Nie ma siły.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Komentarz jest potrzebny po to, żeby na końcu zapytać: gdzie są pieniądze na ten program „Czyste powietrze”? Bo ja ich znaleźć nie mogę. Ale nie tylko ja. To jest pierwsze pytanie.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Panie Senatorze, może ja odpowiem. 5 marca…

(Senator Stanisław Gawłowski: Ja miałem…)

…o godzinie 11.30 robimy spotkanie tutaj, w tej sali. To będzie posiedzenie seminaryjne właśnie na ten temat, o który pan pyta. Myślę, że pan uzyska wszelkie informacje na ten temat.

(Senator Stanisław Gawłowski: Na razie o budżecie rozmawiamy, więc dopytuję.)

To też będzie związane z budżetem.

Oczywiście, pan prezes udzieli panu odpowiedzi.

Proszę bardzo, Panie Prezesie…

(Senator Stanisław Gawłowski: Bardzo się cieszę.)

I jeszcze coś? Czy…

Senator Stanisław Gawłowski:

Tak, tak. Jeszcze 2 pytania.

Ja wiem, że to nie wasza wina, ale chciałbym poznać pana opinię. Przeznaczyliście 1,4 miliarda zł rocznie na wpłaty na Fundusz Dróg Samorządowych. Jakby pan był tak uprzejmy i mi wyjaśnił, jaki jest związek dróg z ochroną środowiska… Tzn. jak ci, którzy to wymyślili, połączyli drogi z ochroną środowiska? To jest raczej…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…przeciwskuteczne.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

No, właśnie jak będą mniej jeździć, to będzie raczej mniej kłopotów. Tak więc gdybym miał szukać jakiegoś związku, to bym… To jest raczej przeciwskuteczne. Ale chciałbym poznać pana opinię. Bo również taką pozycję widzę w planie finansowym.

No, i jest trzecia kwestia. Niewielka kwota, bodajże 600 milionów zł, no, ale mimo wszystko. Jest taka pozycja: „Regeneracja środowiskowa gleb poprzez ich wapnowanie”. Wapnowanie, o ile mnie pamięć nie myli, to zabieg raczej agrotechniczny. I z tego wynika, że rolnicy użytkują… Czy w ogóle: ziemia jest użytkowana. Wszystko, co się do tej pory w środowisku działo, sprowadzało się raczej do tego, że ci, którzy korzystają, zanieczyszczają, ponoszą skutki tego korzystania albo zanieczyszczania, a więc sami za to płacą. Mógłby pan mi wytłumaczyć, dlaczego wy za to płacicie? Bo znowu nie ma związku. Tzn. wy powinniście raczej pobierać opłaty za korzystanie ze środowiska w tym przypadku, a nie ponosić skutki. Ja szukam tylko pieniędzy na prawdziwe działania związane z ochroną środowiska, a nie na różnego rodzaju deklaracje, które raczej mają charakter… No, już dobra, pominę sobie opinię. Proszę o odpowiedzi na te 3 pytania.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Jeszcze pani minister prosi o głos. Proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Anna Moskwa:

Ja tylko króciutko. Co prawda to nie nasz resort, ale myślę, że trzeba o tym powiedzieć, dla sprawiedliwości, bo sprawiedliwości pan senator się tutaj dopomina. Przypominam tylko…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…że naruszenie stwierdzone przez TSUE to są lata 2007–2015. I wtedy…

(Senator Stanisław Gawłowski: Tak?)

Pan senator o tym wie, bo też się tym zajmował. Na 46 stref w Polsce w 35 zostało stwierdzone naruszenie. I to, co się teraz dzieje, to są tak naprawdę konsekwencje bezczynności przez wiele lat. Przypominam, że groziła nam kara 4 miliardy zł.

(Senator Stanisław Gawłowski: Nie wiem tylko, jakie TSUE…)

Tak więc równie dobrze ta kwota mogłaby się znaleźć w budżecie…

(Senator Stanisław Gawłowski: …bo my mieliśmy dużo…)

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Proszę nie polemizować, tylko słuchać odpowiedzi, której udziela pani minister w tej chwili.)

W związku z tym w porównaniu z faktem, że przez wspomniane lata zostało wydanych 0 zł, bez względu na to, jakie to są teraz kwoty, to są to kwoty, jak myślę, imponujące. Dziękuję bardzo.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Pan Artur Michalski. Proszę bardzo.

Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski:

Dziękuję bardzo.

(Rozmowy na sali)

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Panie Senatorze, niech pan słucha odpowiedzi pana ministra… pana prezesa.)

Gdzie mi tam do ministra…

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Pana prezesa.)

Szanowny Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Otóż jeśli chodzi o program „Czyste powietrze”, to, tak jak było zapowiadane, tak jak to było wielokrotnie zresztą mówione, jest to program bardzo szeroki i wieloaspektowy, jeśli chodzi o środki, które są w nim, w całym programie, że tak powiem, używane. Bo to również pomoc publiczna, związana… Oprócz tych środków, które są tutaj, w naszym budżecie, już przewidziane, są środki dodatkowe – chyba nie ma co do tego wątpliwości – w programie „Mój prąd”, czyli programie dotyczącym wykorzystania odnawialnych źródeł energii właśnie na budynki jednorodzinne. Bo to głównie do takich celów służy. To również jest program „Czyste powietrze”, jako szersza perspektywa. To również są przyszłe środki europejskie, które są obecnie negocjowane czy ustalane. To prawdopodobnie również Fundusz Modernizacyjny, który też jest w tej chwili na etapie ustaleń. I będą kolejne środki na te cele przeznaczane. To jest wiele innych programów, które tutaj jakby… W narodowym funduszu jest ich kilkadziesiąt. Można by było tam po części zakwalifikować… Tu akurat nie będę ich nawet kwalifikował. Ale w dużej mierze jest to również ulga podatkowa, która… W tym roku pierwszy raz będzie wiadomo, ile osób skorzystało z ulgi podatkowej. Niewątpliwie są to również preferencje, które są związane z pomocą publiczną. No, bo zmniejszenie podatku, to jednak jest pomoc publiczna dla osób fizycznych. I tak naprawdę dopiero w maju będziemy wiedzieć – nawet chyba w czerwcu, zobaczymy, jak szybko resort finansów będzie mógł udostępnić informacje – jak dużo osób i na jaką kwotę skorzystało z ulgi podatkowej. Ale z tego, co wiem, wynika, że to jest to dosyć znacząca kwota. To tyle, jeśli chodzi o program „Czyste powietrze”.

Ponadto, tak jak tutaj zresztą pan senator słusznie zauważył, jest to program rozłożony na 10 lat, więc poczekajmy jeszcze z takim drobiazgowym dopytywaniem, jeśli chodzi o źródła finansowania. Być może wspomniana kwota faktycznie będzie nawet znacząco przekroczona. Na to liczymy.

Jeśli chodzi o drogi, to jest to kwestia, która została nam, narodowemu funduszowi, w sposób ustawowy przekazana jak gdyby do realizacji. I poprawa jakości dróg, czyli poprawa płynności poruszania się po drogach, no, z całą pewnością służy jednak zmniejszeniu zanieczyszczenia powietrza, gdyż pojazdy jeżdżące po tych drogach będą płynniej się poruszać i będą emitować do atmosfery mniej spalin i również będą w mniejszym stopniu emitować… no, z innych tam miejsc… Z całą pewnością… No, może to jest niewystarczająco znaczące dla niektórych. Ale generalnie to na pewno poprawia jakość funkcjonowania dróg czy pojazdów drogowych.

A jeśli chodzi o trzecie pytanie, o odkwaszanie gleby, czyli wapnowanie, to z całą pewnością to również poprawia wartość biologiczną gleby, która została poprzez zabiegi agrotechniczne, agronomiczne czy przez nawożenie sztucznymi nawozami w jakiś sposób nieco zdegradowana. Z całą pewnością wapnowanie gleb poprawia wartość biologiczną gleb i też służy ochronie środowiska. Takie są opinie, które przecież nie są wydawane przez nas, tylko przez właściwe osoby, które znacznie lepiej się na tym znają niż ja osobiście. A co do państwa oczywiście nie mam tutaj wątpliwości, że z całą pewnością jest też…

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję za udzielenie odpowiedzi.

Myślę, że dobrnęliśmy do samego końca.

Teraz przechodzimy już do głosowania.

Ten wniosek, który złożyłem, o przyjęcie ustawy bez poprawek, przegłosujemy w pierwszej kolejności. Jeżeli nie uzyska on większości, będziemy głosować nad poprawkami pani senator przewodniczącej Rotnickiej.

Proszę bardzo, kto jest za wnioskiem, aby przyjąć ustawę bez poprawek, niech zechce podnieść rękę. (7)

Kto jest przeciw? (6)

Dziękuję. Czyli mój wniosek uzyskał większość.

(Wypowiedzi w tle nagrania)

Proszę?

(Głos z sali: Czy wszyscy głosowali?)

Czy ktoś się wstrzymał? (0)

(Głos z sali: Nie.)

Nikt. Wszyscy głosowali.

W takim razie przedstawimy opinię, że Komisja Środowiska proponuje przyjęcie ustawy bez poprawek.

Na sprawozdawcę na posiedzenie komisji budżetowej wyznaczam pana Józefa Łyczaka, senatora Łyczaka.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Zamykam posiedzenie budżetowe komisji.

Dziękuję za obecność.

I zapraszam na następne posiedzenie Komisji Środowiska.

(Koniec posiedzenia o godzinie 18 minut 02)