Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Środowiska (152.)

w dniu 17 października 2019 r.

Porządek obrad:

1. Sprawozdanie z działalności Komisji Środowiska Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

(Początek posiedzenia o godzinie 10 minut 35)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Zdzisław Pupa)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Szanowni Państwo, pozwolicie, że rozpocznę ostatnie, kończące posiedzenie Komisji Środowiska tej kadencji, IX kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, która przypadła na lata 2015–2019.

Punkt 1. porządku obrad: sprawozdanie z działalności Komisji Środowiska Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji

Komisja Środowiska jest jedną z 16 komisji stałych Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwsze posiedzenie odbyło się 13 listopada 2015 r. W składzie naszej komisji był Adam Gawęda, obecny pan minister – rzeczywiście dorobiliśmy się ministra, który w jakiś sposób z nami…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…współpracuje. W naszym gronie było 2 profesorów – pan prof. Krystian Probierz i pani prof. Jadwiga Rotnicka. Byli samorządowcy. Byli też senatorowie: Maciej Łuczak; Marian Poślednik – samorządowiec; Czesław Ryszka – literat, pisarz, który tutaj w jakiś sposób nas mocno wspierał w sprawach środowiskowych. Byli również: pan Jerzy Wcisła, pani senator Alicja Zając, zastępca przewodniczącego komisji, jak również pani senator Jadwiga Rotnicka, zastępca przewodniczącego komisji.

Podjęliśmy wiele inicjatyw, które są zawarte w sprawozdaniu. Nie będę tego sprawozdania czytał, bo każdy z senatorów je posiada, a sprawozdanie można zobaczyć również na stronie internetowej Kancelarii Senatu. Podjęliśmy mnóstwo stanowisk. Byliśmy liderem, można powiedzieć, wśród komisji, podejmując stanowiska dotyczące istotnych spraw związanych z środowiskiem. Odbyliśmy 2 znaczące wizyty studyjne – była to wizyta na Podkarpaciu, razem z Komisją Zdrowia, i była to wizyta studyjna zorganizowana przez pana senatora Krystiana Probierza w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, gdzie mogliśmy się zapoznać z początkami górnictwa, ale również przejść do współczesności i mniej więcej zorientować się, jak wygląda współczesne górnictwo, jakie są jego problemy i ich skala. Rozmawialiśmy też o istotnych sprawach, które mają wagę przyszłościową, m.in. o gospodarce cyrkulacyjnej w ochronie środowiska, co jest niezmiernie istotne, ważne. Podjęliśmy w tym zakresie szereg inicjatyw, które w jakiś sposób zapoczątkowały dyskusję na temat tego, aby gospodarka odpadami odbywała się w sposób ściśle określony, aby ta gospodarka była przejrzysta, czytelna, jasna, aby nie dochodziło do różnego rodzaju nieporozumień czy zawirowań, które by szkodziły środowisku i szkodziły człowiekowi.

Tak że, Szanowni Państwo, taki był zakres naszych działań. Zajęliśmy się jeszcze kwestią wód i przyjęliśmy ustawę dotyczącą „Wód Polskich”. To była bardzo duża inicjatywa, która w jakiś sposób również oddziałuje na gospodarkę wodną. Odbyliśmy wiele konferencji, seminariów, posiedzeń o charakterze seminaryjnym. To wszystko skutkowało tym, że nasz głos, głos komisji, był słyszany i w wielu przypadkach doceniony. Byliśmy też zapraszani na różnego rodzaju… Proszono nas o patronat honorowy z uwagi na działalność komisji, jak również byliśmy zapraszani na różnego rodzaju zewnętrzne konferencje naukowe, które były organizowane poza parlamentem przez środowiska naukowe.

Tak że ja chciałbym wyrazić serdeczną wdzięczność za państwa zaangażowanie, za współpracę, za wysiłek, który podjęliście właśnie w tym zakresie. Chcę również w jakiś sposób podziękować za tę pracę, która była wykonana, bo ona była naprawdę istotna i ważna.

Ja, żeby nie przedłużać, bo sprawozdanie jest na papierze, otwieram taką wolną dyskusję, wolne rozmowy, abyśmy mogli sobie przy kawie, przy herbacie dzisiaj, na zakończenie, porozmawiać o sprawach, które minęły i być może nakreślić jakieś perspektywy na przyszłość.

I chcę naprawdę podziękować wszystkim państwu za ofiarne zaangażowanie się w pracę senackiej Komisji Środowiska.

Chcę również podziękować sekretariatowi za współpracę i pomoc, bo dzięki temu, że sekretariat w jakiś sposób nas mocno wspierał, mogliśmy tyle rzeczy dokonać. Bez zaangażowania merytorycznego, ale przede wszystkim organizacyjnego nie byłoby szans na zorganizowanie tego typu działań, które zostały podjęte. Tak że serdecznie dziękuję pani Elżbiecie Lenard i panu Jackowi za pomoc i wsparcie.

Pani Elżbieta prosiła o głos. Proszę bardzo.

Starszy Sekretarz Komisji Środowiska Elżbieta Lenard:

Ja chciałabym dodać jedno zdanie uzupełnienia do wypowiedzi pana przewodniczącego. Zapomniałam o tym, ale właściwie to się chyba nie nadaje do napisania w oficjalnym sprawozdaniu.

Chciałabym państwu powiedzieć, że o państwa wytężonej pracy świadczy fakt, że jak do tej pory – a ja tu jestem od III kadencji – tak dużo posiedzeń Komisja Środowiska nie miała. A przypuszczam, że wcześniej też nie, bo nie istniała w pierwszej kadencji w takiej formie jak teraz, a później były jakieś skrócone kadencje, o ile dobrze pamiętam. Dzisiaj mamy sto pięćdziesiąte drugie posiedzenie, a komisja nigdy nie przekroczyła stu czterdziestu posiedzeń, jak pamiętam. Tak że to jest spora różnica. A więc państwa praca była dosyć intensywna.

Dziękujemy bardzo. I też bardzo miło nam się w państwa gronie pracowało. Dziękujemy obydwoje z Jackiem za tę współpracę.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Ja chciałbym jeszcze podziękować panu prof. Markowi Gromcowi za to, że wydatnie służył swoim doświadczeniem i wiedzą naukową, a jego praca pomagała nam również uniknąć pewnych, można powiedzieć, wpadek, ale przede wszystkim nakreślała czy kształtowała pewną wizję, szczególnie w gospodarce wodnej i ściekowej oraz w gospodarce odpadami. Pan profesor wydatnie te działania i nas wspierał.

Jak również chcę podziękować panu Krzysztofowi Zarębie, prezesowi Polskiej Izby Gospodarczej „Ekorozwój”. Nie ma go dzisiaj, ale pozwoli pan profesor, że na ręce pana profesora w imieniu członków komisji razem z panią senator Zając złożymy okolicznościowe pamiątki jako wyraz wdzięczności…

(Brak nagrania)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Prosimy o zabranie głosu.

Senator Adam Gawęda:

Myślę, że nie będę wyrazicielem tylko siebie, ale wszystkich członków komisji.

Chcielibyśmy bardzo, bardzo serdecznie podziękować całemu prezydium, na czele z panem przewodniczącym Zdzisławem Pupą i z panią przewodniczącą Alicją Zając. Naprawdę praca w tej komisji to, że tak powiem, najwyższa półka. Praca w tej komisji z wami, to wiele bardzo fajnych i ciekawych wyzwań, które realizowaliśmy i które pozwoliły na to, żeby stanowione prawo w zakresie środowiska naprawdę było na najwyższym poziomie. I to jest też wasza naprawdę ogromna zasługa. Proszę mi wybaczyć, że w taki równoprawny sposób was traktuję, ale wspaniale się uzupełnialiście.

Mnie jako członkowi tej komisji bardzo zależało na kwestiach energetyczno-ciepłowniczych. I tu miałem z waszej strony zawsze bardzo duże wsparcie. Za to też chciałbym podziękować i życzyć naprawdę udanej kolejnej kadencji – takiej merytorycznej jak ta – i tego, żeby nasza współpraca, jeśli będzie się kształtowała na podobnych poziomach administracyjnych, przebiegała w kolejnej kadencji tak samo jak w tej. Bardzo serdecznie wam dziękuję.

(Senator Alicja Zając: Dziękujemy.)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękuję.

Tak się złożyło, że rzeczywiście – co ze smutkiem muszę powiedzieć – wielu kolegów nie startowało. Marian nie startował, niektórzy nasi koledzy startowali i nie udało się im wejść, ale myślę, że z ich wiedzy będziemy korzystać. Panie Profesorze, Senatorze Czesławie, Senatorze Marianie, będziemy się starać zapraszać was na posiedzenia komisji. Chcielibyśmy, żebyście się czuli tutaj, można powiedzieć, swojsko i żebyście nie tracili z nami więzi. A myślę, że będzie okazja do tego, żebyśmy mogli tutaj podejmować tematy, które naprawdę są istotne, ważne, także w pracy zawodowej, którą będziecie wykonywać. Wiem np., że pan profesor zajmuje się sprawami i górnictwa, i energetyki, i mógłby służyć wsparciem merytorycznym. Również pan Marian Poślednik, który zajmuje się sprawą odnawialnych źródeł energii, może się w przyszłej kadencji przysłużyć temu, że rozwój energetyki odnawialnej będzie podniesiony na wyżyny, po to żeby nie płacić kar ani też nie ponosić innych zobowiązań wobec Unii Europejskiej z tego tytułu. Tutaj cały czas nieodzowne będzie wsparcie, mam nadzieję. Ale za przyszłe prezydium komisji nie będziemy się wypowiadać. Nie znamy ani składu komisji, ani jej prezydium. Ale myślę, że pan prof. Gromiec też nas nie opuści. My z panią senator Zając mamy zamiar pracować w tej komisji…

(Senator Alicja Zając: Tak.)

…tak że…

(Senator Alicja Zając: Mam nadzieję, że Wysoka Izba, Senat X kadencji, wybierze nas do składu…)

Panie Profesorze Krystianie, prosimy.

Senator Krystian Probierz:

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za możliwość pracy z tak znakomitymi ludźmi. Na mnie największe wrażenie zrobiła właśnie praca w tejże komisji i możliwość zetknięcia się z poglądami innych, znakomitych i zacnych ludzi. Ja z kolei miałem szansę na konfrontację mojej wiedzy teoretycznej i możliwość formułowania czy forsowania pewnych rozwiązań drogą parlamentarną. To dla mnie nowe doświadczenie.

Dziękując za możliwość pracy w tej znakomitej komisji, co nie tylko ja podkreślam, chciałbym podsumować to tak: moja wspaniała przygoda, aczkolwiek męcząca, na razie się skończyła – politykiem się bywa, a profesorem się jest. Liczę na dalszą współpracę. I dziękuję wszystkim za taką wspaniałą współpracę. (Oklaski)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękujemy.

Pan prof. Marian. Proszę bardzo.

Senator Marian Poślednik:

Dziękuję bardzo.

Panie Przewodniczący, ja też chciałbym podziękować za możliwość pracy w tej komisji przez 2 kadencje. Zdecydowałem, że po 30 latach skończę moją działalność związaną z wyborami. Człowiek ciągle uczestniczył w tych wyborach… Uznałem, że może teraz czas zrealizować pewne pomysły, przedsięwzięcia, które towarzyszyły mi w ciągu ostatnich lat, związane z rozwojem obszarów wiejskich, a szczególnie z tematyką określaną dzisiaj szeroko jako klimatyczna. To jest wyzwanie zwłaszcza na takich obszarach jak mój – na obszarach intensywnego rolnictwa, gdzie mamy coraz większy problem z suszą. Z jednej strony susza, a z drugiej strony intensywne rolnictwo. Cieszymy się, że Polska się rozwija, jeśli o to chodzi, ale jednocześnie na tym moim obszarze ja widzę ogromne zagrożenia środowiskowe. I dzisiaj nowe wyzwania są takie: żebyśmy mieli wodę jeszcze przez kolejne dziesięciolecia i żebyśmy mogli rozwiązać problem odpadów rolniczych w taki sposób, żeby dały one nowoczesną energię. To jest takie moje marzenie i temu się chcę w najbliższym czasie poświęcić. Jeżeli będzie możliwość podzielenia się jakimiś doświadczeniami z lokalnej działalności, to chętnie.

I też dziękuję z racji tego, że miałem tutaj możliwość dowiedzieć się wielu rzeczy i wykorzystać to potem w mojej bieżącej pracy.

Po prostu chciałbym, aby takie przesłanie towarzyszyło nowej komisji i abyśmy widzieli problematykę lokalną może troszeczkę inaczej. My zajmowaliśmy się kiedyś bardzo odpadami, ściekami itd., teraz trzeba zająć się zabezpieczeniem wody i nowoczesnych źródeł energii.

Dziękuję i życzę powodzenia wszystkim tym, którzy będą pracować w nowej komisji, i sukcesów. Dziękuję. (Oklaski)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Dziękujemy.

Pan senator Czesław.

Senator Czesław Ryszka:

Tak: ja też chciałbym się dołączyć do chóru podziękowań, bo rzeczywiście, jeśli chodzi o współpracę, zarówno z prezydium, jak i z pracownikami komisji, to była ona naprawdę wzorowa.

Jeśli chodzi o mój udział w pracach Komisji Środowiska… No ja jestem humanistą, tak że zbieram wszystkie doświadczenia i potem wykorzystuję trochę w pracy pisarskiej. Muszę przyznać, że udział w pracach tej komisji otworzył mi oczy na wiele ważnych spraw związanych właśnie z ludzkim życiem, z otoczeniem. I za to też dziękuję. To chyba wszystko.

(Senator Alicja Zając: Będę odwiedzał komisję w następnej kadencji…)

Tak.

(Senator Alicja Zając: …przy okazji pobytu w Warszawie.)

Będę odwiedzał członków, a zwłaszcza członkinie tej komisji przy każdej okazji. Dziękuję.

Senator Alicja Zając:

Drodzy Koledzy! Szanowna Pani Elu, nasza wspaniała sekretarz! Panie Jacku! Panie Profesorze!

Proszę państwa, dlaczego ta komisja miała taki sukces? Ta kadencja nie była łatwa, były przyjmowane poważne ustawy i właściwie w tej komisji pracowaliśmy w składzie połowa jednego klubu i połowa drugiego. Ale nigdy nie było żadnego takiego momentu, żebyśmy mieli tutaj dyskusje polityczne, jakieś tzw. przeciąganie liny. Zawsze to były merytoryczne sprawy i troska o środowisko. A komisja nasza była nieliczna – bo w sumie liczyła 9 członków – przy tych innych, dużych komisjach. I może to sprawiło, że tutaj była naprawdę rodzinna atmosfera. Myślę, że też dzięki panu przewodniczącemu i Jadwidze Rotnickiej, która tym swoim profesorskim głosem wprowadzała do tej komisji wiedzę, ale też pewien spokój.

I, proszę państwa, myślę, że większość z nas, którzy zostali wybrani na kolejną kadencję, będzie w tej komisji pracowała. Bo przed nami są takie wyzwania, które wcześniej miały może mniejszą rangę, jak choćby właśnie niedobory wody – tak to określę. Jest to teraz największe wyzwanie dla Polski. Bo nie może być tak, że my zostawimy samorządowców samym sobie z problemem braku wody. Państwo na co dzień widzicie, jakie są później problemy, jeżeli się wodę dowozi, jeżeli się ma stare urządzenia wodociągowe. Co chwilę media nas alarmują, że tu Escherichia coli, tam inne bakterie. I o to musimy zadbać.

Trochę lepiej jest w powietrzu, dlatego że intensywne działania rządu oraz narodowego i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska spowodowały, że środki poszły w teren. I one pomogły, co widać choćby na przykładzie Krakowa, bo znacząco poprawiła się tam jakość powietrza. I w tym kierunku idźmy.

A my, jako już trochę wyspecjalizowani, bo przecież niektórzy z nas zasiadają po kilka lat w tej komisji, będziemy wiedzieli, do kogo się zwrócić o pomoc. I myślę, że naszych kolegów, pana prof. Gromca i pana prof. Probierza, zaprosimy do dalszej współpracy z naszą komisją, co będzie z korzyścią dla środowiska i dla mieszkańców naszego kraju.

Bardzo dziękuję też panu przewodniczącemu… (oklaski) … który nas trzymał krótko. Już nie będę wspominać, że w niełatwym dla siebie okresie. Zdzisiu, bardzo ci dziękujemy. Pozwolicie…

(Brak nagrania)

Senator Alicja Zając:

…Jadwiga, bardzo ci dziękowaliśmy za twój spokój i za twoją wiedzę. Zapraszamy tutaj do nas. Już prawie wszyscy zabieraliśmy głos, tak że teraz czas na ciebie.

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Poczekamy na panią profesor.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Senator Adam Gawęda:

Zanim pani przewodnicząca…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Zanim pani przewodnicząca dojdzie… Ja oczywiście zawsze popełnię jakieś faux pas. Tym razem jest tak samo. Oczywiście również dołączam do serdecznych podziękowań i słów uznania za profesjonalną pracę sekretarzy naszej komisji. To naprawdę wielka sprawa, bo to przez wasze ręce te wszystkie sprawy tak świetnie szły. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Senator Jadwiga Rotnicka:

Drodzy Państwo…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Przewodniczący Zdzisław Pupa: Jeszcze podpis.)

Tak, tak. Dziękuję.

Drodzy Państwo, byłoby nietaktem, gdybym nie zabrała głosu, będąc jednym z członków zbiorowości, która tutaj dzisiaj zasiada przy tak smakowitym stole. A więc chciałabym podziękować wszystkim za współpracę.

Ja myślę, że jeśli się znamy na tym, o czym mówimy… Merytoryczna wiedza zawsze pomaga w prawidłowym prowadzeniu komisji. W naszej komisji nie było wielkich scysji, nie było wielkich awantur i za to trzeba podziękować.

(Senator Alicja Zając: To właśnie powiedziałam…)

To powiedziałaś. Tak że…

(Senator Alicja Zając: Powiedziałam, że jesteśmy rodziną i że większość z nas na pewno na następną kadencję zostanie.)

Tak. I ten akces do pracy w komisji ja dalej…

(Senator Alicja Zając: Zgłaszasz.)

…przedkładam… zgłaszam, bo pracowało się dobrze. Co zrobią, jak to się ładnie mówi, nasze władze zewnętrzne, tego jeszcze do końca nie wiemy. Prawda? Może przydzielą nam jakieś inne zadania. Ale to, co serce dyktuje, to jest środowisko.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak że wszystkiego dobrego. (Oklaski)

Ja przyszłam na chwilkę, ponieważ znowu muszę pobiec na spotkanie klubu, które, jak sobie wszyscy zdajemy sprawę, jest w tej chwili ważne…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Ale chwileczkę pobędę, żeby chociaż wypić łyk kawy.

Chciałabym także podziękować pani Eli, panu Jackowi i naszemu ekspertowi, który zawsze iskierkę jakiejś inspiracji…

(Senator Alicja Zając: Ile to już lat?)

…nam daje.

Ekspert Komisji Środowiska Marek Gromiec:

Ekspercką.

Chciałbym powiedzieć, że kończę dwudziesty rok swojego doradztwa w parlamencie, więc…

(Senator Alicja Zając: Nie chciałam tego liczyć, ale…)

Też nie chciałem tego liczyć.

Do tej pory miałem raczej doświadczenia z komisją sejmową, ale takiej wspaniałej atmosfery, jaka jest tutaj… Ona jest niepowtarzalna. Bardzo dziękuję…

(Senator Alicja Zając: Sejm to nie Senat.)

…paniom przewodniczącym…

(Głos z sali: To już chyba wszyscy mówili.)

…a szczególnie panu przewodniczącemu i wszystkim panom. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)

Przewodniczący Zdzisław Pupa:

Szanowni Państwo, zmierzamy ku końcowi tego uroczystego spotkania. Na zakończenie zrobimy sobie jeszcze wspólne zdjęcie, jak pani Elżbieta zaproponowała.

A ja chcę powiedzieć jedno: jest mi miło, że w Komisji Środowiska nie było toksycznych, można powiedzieć, sytuacji. Byliśmy na wskroś ekologiczni i zrobiliśmy wszystko, żeby nie tylko środowisko, ale i relacje osobowe były między nami właściwe. To chyba jest taki nasz wspólny sukces, o którym panie przewodniczące mówiły. Współpraca była naprawdę wspaniała. Nie robiliśmy jakichś blokad albo problemów. Jeżeli np. były inicjatywy, z którymi przychodzili do nas ludzie, bo zwracali się do nas różni ludzie i w mailach, i w pismach, to zawsze staraliśmy się odpowiadać i być otwarci na problemy dotykające środowisko i problemy społeczeństwa.

Myślę, że standardy, które wypracowaliśmy przez te 4 lata, będą w jakiś sposób kontynuowane przez naszych następców. Tak że dajemy szansę podnoszenia sprawności działania naszym następcom, którzy przyjdą pracować w Komisji Środowiska.

Naprawdę dziękuję za życzliwe słowa. Kieruję do każdego z państwa – na początku je skierowałem, ale ponawiam – od nas te życzliwe słowa. Niech trwają i przenoszą się już na wspomnienia z pracy wspólnej Komisji Środowiska IX kadencji.

Dziękuję serdecznie za obecność, za pracę w komisji.

No i niestety muszę wypowiedzieć takie trudne słowa: zamykam ostatnie posiedzenie Komisji Środowiska.

Dziękuję.

(Senator Alicja Zając: IX kadencji.)

IX kadencji.

Dziękuję. (Oklaski)

(Koniec posiedzenia o godzinie 10 minut 57)