Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Infrastruktury (182.)

w dniu 29 sierpnia 2019 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o wsparciu finansowym armatorów śródlądowych, Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym (druk senacki nr 1276, druki sejmowe nr 3666 i 3693).

2. Rozpatrzenie ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych (druk senacki nr 1283, druki sejmowe nr 3605, 3637 i 3637-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 30)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Andrzej Misiołek)

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Szanowni Państwo, otwieram kolejne posiedzenie Komisji Infrastruktury Senatu Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

Informuję, że posiedzenie komisji jest transmitowane w internecie.

Pytam, czy w posiedzeniu uczestniczą przedstawiciele podmiotów prowadzących działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej.

Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję bardzo.

W porządku dzisiejszego posiedzenia mamy rozpatrzenie 2 ustaw: ustawy o wsparciu finansowym armatorów śródlądowych, Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym, druk senacki nr 1276, oraz ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych, druk senacki nr 1283.

Serdecznie witam na posiedzeniu komisji pana Grzegorza Witkowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej wraz ze współpracownikami. Ja może wymienię nazwiska współpracowników pana ministra, nie będę już wymieniał pełnionych przez państwa funkcji. Tak że są z nami pani Monika Niemiec-Butryn, pan Tomasz Kocoń, pan Jacek Jasnowski, pan Bartosz Szczurowski, pan Piotr Zasieczny, pan Karol Wiśniewski, pani Katarzyna Krzywda, pani Agnieszka Piotrowska-Łaga, pan Grzegorz Grządka. Witam pana komandora Krzysztofa Rychlewskiego z Departamentu Infrastruktury Ministerstwa Obrony Narodowej, pana pułkownika Arkadiusza Gardzielika z ministerstwa obrony, pana komandora porucznika Romana Juraka reprezentującego Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych, panią Agnieszkę Jędrzejczak-Syrek, dyrektor Departamentu Prawnego Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego, pana Macieja Gromka z Urzędu Żeglugi Śródlądowej w Bydgoszczy, delegatura w Warszawie, panią Renatę Szczerek, doradcę w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pana Tomasza Adaszewskiego, radcę prawnego w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, pana Michała Stankiewicza z Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA, pana Marka Maja z Departamentu Infrastruktury Najwyższej Izby Kontroli. Witam panów senatorów, pana sekretarza i pana legislatora.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o wsparciu finansowym armatorów śródlądowych, Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym (druk senacki nr 1276, druki sejmowe nr 3666 i 3693-A)

Proszę pana ministra o przedstawienie ustawy o wsparciu finansowym armatorów śródlądowych.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski:

Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.

Szanowni Państwo Senatorowie! Szanowni Goście!

Regulacje, które proponujemy w niniejszej ustawie, mają na celu umożliwienie rozwoju i modernizację floty statków żeglugi śródlądowej poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowego wsparcia. Fundusz Żeglugi Śródlądowej został utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego na mocy ustawy z 2002 r. o funduszu żeglugi. Obecnie ze środków tego funduszu udzielane są kredyty o preferencyjnym oprocentowaniu na zakup, modernizację i remont statków żeglugi śródlądowej. Środki funduszu pochodzą przede wszystkim z corocznych dotacji z NFOŚ oraz składek armatorów.

Obecnie jedyną formą wsparcia są kredyty preferencyjne. Modernizacja i wymiana floty żeglugi śródlądowej jest szczególnie istotna, ponieważ flota tych armatorów systematycznie się starzeje, a jej dalsza eksploatacja możliwa jest właśnie tylko dzięki bieżącej modernizacji.

Chciałbym przy tej okazji wspomnieć o bardzo dużym, powiedziałbym, upadku żeglugi śródlądowej i marazmie, z jakim mieliśmy do czynienia de facto od początku lat dziewięćdziesiątych. Możliwości nawigacyjne na Odrze pozwalają tylko na żeglugę kilka miesięcy w roku. Nasi goście z Ministerstwa Obrony Narodowej mogą tam ćwiczyć desant czołgami, ale obiecuję wam, że za kilka lat Odra będzie tak głęboka i tak nawigacyjnie zdolna, że tych możliwości już nie będziecie państwo mieć.

Szanowni Państwo, żegluga śródlądowa na Odrze i na Wiśle to jest polska racja stanu. Zapleczem polskich portów jest Odra i Wisła. Masa ładunkowa, jaka jest przeładowywana w polskich portach, osiągnęła w ubiegłym roku ponad 100 milionów t. To jest ok. 40 miliardów zł z opłat celnoskarbowych do budżetu państwa z tych przeładowanych ładunków. Nie można rozmawiać o rozwoju polskich portów bez żeglugi śródlądowej, a o żegludze śródlądowej nie można rozmawiać bez tego funduszu, który armatorom śródlądowym da oddech i zielone światło, jeśli chodzi o jakiekolwiek funkcjonowanie.

Ustawa ma na celu zastąpić obecnie funkcjonującą ustawę o funduszu żeglugi i funduszu rezerwowym, wypełnić zalecenia Komisji Europejskiej oraz zwiększyć efektywność wykorzystania środków funduszu na rzecz armatorów śródlądowych. Szanowni Państwo, ustawa określa zasady i sposób funkcjonowania funduszu – przewiduje rezygnację z uiszczania składek przez armatorów śródlądowych oraz zakłada zwiększenie kręgu beneficjentów mogących ubiegać się o kredyty preferencyjne.

Jeśli będą jakieś pytania, to chętnie na nie odpowiem. Bardzo państwa proszę o przyjęcie tej ustawy. To umożliwi naszym armatorom śródlądowym naprawdę duży krok do przodu, jeśli chodzi o ich funkcjonowanie. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Proszę pana legislatora o przedstawienie opinii Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Dziękuję bardzo.

Biuro Legislacyjne zwraca uwagę na 5 kwestii o charakterze takim doprecyzowującym, legislacyjnym. Ja je opisałem, więc nie będę ich szczegółowo omawiał, tylko pokrótce.

Pierwsza dotyczy kwestii tytułu ustawy w związku z jej zakresem podmiotowym. Chodzi o to, że w tytule ustawy mówi się o wsparciu finansowym armatorów śródlądowych, natomiast ustawa konsekwentnie posługuje się określeniem „armator”. „Armator śródlądowy” to określenie, które się w ogóle nie pojawia w systemie, więc proponujemy, żeby w tym zakresie ustawę uspójnić poprzez zmianę definicji, określenia „armator” na „armator śródlądowy”.

Druga uwaga dotyczy art. 3 ust. 1. To jest konsekwencja tego, że ustawa dotyczy udzielania kredytu preferencyjnego dla statków innych niż mały statek w rozumieniu ust. 2 w art. 3.

Trzecia uwaga dotyczy art. 6 ust. 1 pkt 1. Ten przepis mówi, że opinie do wniosku o udzielenie kredytu preferencyjnego wydaje się z uwzględnieniem rodzaju działalności gospodarczej wykonywanej przez armatora, mając na względzie potrzebę wsparcia dla przewozu ładunków. Natomiast kredyt preferencyjny może być udzielony nie tylko na działalność polegającą na przewozie ładunków, ale także na wykonywanie prac utrzymaniowych, przewóz pasażerów. W związku z tym proponujemy, żeby ta opinia była uzupełniona również o ten rodzaj działalności, na który również może być udzielony kredyt.

Kolejna uwaga dotyczy art. 44 ust. 2 pkt 1 lit. a–d. Tam określono katalog opinii wydawanych przez radę żeglugi śródlądowej. W art. 45 w ust. 3 wskazano skutki niewydania opinii, o których mowa w tym przepisie, natomiast zabrakło tam określenia skutków niewydania w terminie jednej z opinii. Taki brak może potem wywoływać wątpliwości, czy minister będzie mógł w takiej sytuacji niewydania opinii przez radę samodzielnie wydać taką opinię, tak jak w przypadku innych tego rodzaju rozstrzygnięć.

Uwaga piąta dotyczy art. 52. Ten przepis dotyczy sposobu wymierzania kar pieniężnych za naruszenie przepisów ustawy – ten przepis mówi, że dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej, wymierzając kary pieniężne, bierze pod uwagę wartość refinansowania składnika wyposażenia statku. I zdanie drugie: przepisy art. 189d pkty 2–6 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się… To zdanie drugie w tym brzmieniu może powodować wątpliwości interpretacyjne co do intencji prawodawcy. Wychodząc z założenia, że chodziło o to, aby wskazać, że przy wymierzaniu tych kar pieniężnych bierze się pod uwagę przesłanki wymiaru kary zarówno z k.p.a., jak i z tej nowej ustawy, proponujemy, żeby z tego przepisu jakby precyzyjniej taki właśnie zamiar, taka ratio legis wynikała. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo.

Proszę pana ministra o ustosunkowanie się do tych uwag.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski:

Bardzo dziękuję panu legislatorowi. Z całym szacunkiem dla pracy, jaką włożył pana zespół w wypracowanie tych uwag, które być może są zasadne… 15 minut temu pana kolega, przedmówca wskazywał, że niepotrzebnie wskazujemy tu armatorów morskich. Teraz to uszczegółowiamy, mówimy o armatorach śródlądowych. Pan mówi, żeby zostawić tylko armatorów… Gdybyście mogli państwo ustalić wspólną wersję, o jakich armatorach rozmawiamy… To są 2 zupełnie inne ustawy. To jest jedna rzecz.

Poza tym uważam, że nie będzie żadnych wątpliwości interpretacyjnych, jeśli chodzi o stosowanie tej ustawy, ponieważ ona przewiduje tylko i wyłącznie otworzenie… danie zielonego światła armatorom śródlądowym co do korzystania z tych kredytów preferencyjnych, z tego funduszu żeglugi. Dlatego bardzo proszę szanownych państwa senatorów o przyjęcie tej ustawy w wersji zaproponowanej przez ministerstwo. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z panów senatorów chciałby zabrać głos?

Proszę bardzo, pan wiceprzewodniczący Dobkowski.

Senator Wiesław Dobkowski:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, ja chciałbym zapytać, w jakiej wysokości rząd przewiduje wsparcie i czy to będzie tylko na rok, czy to będzie na stałe, aż do odwołania. Jakie będą skutki budżetowe, czy to uszczupli w jakiś sposób budżet? Jak ten fundusz, o którym pan mówił, będzie zasilany, z jakich źródeł?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski: Można?)

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski:

Panie Senatorze, ten fundusz już funkcjonuje, on jest zasilany rokrocznie w różnych kwotach, w tym z opłat, na które armatorzy się składają. Absolutnie nie jest tak, że budżet państwa będzie uszczuplony chociażby o złotówkę, jeśli chodzi o te kredyty.

Przewidujemy, że w latach 2019–2028 maksymalny limit wydatków będzie wynosił ok. 16 milionów zł, do 2028 r., przy czym pierwsze pokaźne kwoty zostaną dopiero w 2022 r. wydane. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo.

Jeszcze pan legislator. Proszę bardzo.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Chciałbym jedną kwestię wyjaśnić. Oczywiście nie są to uwagi, od których się ustawa zawali i bez których uwzględnienia nie może ona funkcjonować, tylko… Ja wyjaśnię kwestię pojęcia „armator”. „Armator morski” – takie pojęcie funkcjonuje w systemie; nie ma w systemie pojęcia „armator śródlądowy”. I ta nasza uwaga dotyczy kwestii doprecyzowującej. Ustawa, zgodnie z jej tytułem, jest ustawą o wsparciu finansowym armatorów śródlądowych, a posługuje się określeniem „armator” – te określenia ze sobą nie grają. Nasza uwaga zmierzała tylko do tego, żeby ustawa była spójna, czyli żeby definicja określenia „armator śródlądowy” oznaczała armatora w rozumieniu tej ustawy. I tylko tyle. Nie jest to oczywiście kwestia, bez uwzględnienia której ustawa nie zafunkcjonuje, natomiast przy jej uwzględnieniu ustawa byłaby spójna terminologicznie. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z panów senatorów chciałby jeszcze zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Skoro nie ma więcej głosów w dyskusji, to możemy przystąpić do głosowania nad przyjęciem ustawy bez poprawek.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (5)

Jednomyślnie.

Na sprawozdawcę proponuję pana senatora wiceprzewodniczącego Dobkowskiego.

Pan senator się zgadza?

(Senator Wiesław Dobkowski: Tak, wyrażam zgodę. Dziękuję.)

Dziękuję bardzo.

Punkt 2. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych (druk senacki nr 1283, druki sejmowe nr 3605, 3637 i 3637-A)

Przystępujemy, proszę państwa, do rozpatrzenia drugiego punktu obrad: rozpatrzenie ustawy o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych, druk senacki nr 1283.

Bardzo proszę pana ministra o zreferowanie tej ustawy.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski:

Dziękuję.

Szanowni Państwo, tak jak zasygnalizowałem w moim wcześniejszym wystąpieniu, rynek na Bałtyku rośnie w sposób niespotykany. Jest to oczywiście wypadkowa koniunktury na rynkach światowych. Nie możemy stać obojętnie wobec tego i musimy przygotować nasze porty do przyjęcia całej masy ładunkowej. Polskie porty to nie tylko towary, to nie tylko kontenery, ładunki masowe, sypkie, – to również gazoport, to również naftoport, to również możliwość przyjęcia wojsk sojuszniczych i odprawienia ich. Tak więc zarówno dostęp do portu, jak i jego zaplecze, otoczenie, środowisko, samorząd – to wszystko ma wpływ na to, jak sprawnie możemy przyjąć tę całą masę różnorakich ładunków.

Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom i tym wyzwaniom, nasze ministerstwo opracowało specustawę o inwestycjach w zakresie budowy portów zewnętrznych. Przede wszystkim chcemy na wschód od gazoportu w Świnoujściu wybudować port kontenerowy, terminal głębokowodny w dzielnicy Warszów w Świnoujściu. Druga duża inwestycja, którą planujemy, to znaczy którą planuje zarząd morskich portów… zarząd portu w Gdyni, to port centralny… przepraszam, port zewnętrzny na Zatoce Gdańskiej i w Gdańsku port centralny. Chodzi o to, aby przenieść również na tereny portu centralnego część stoczniową, część remontową, część kontenerową, magazynową, aby ciężka infrastruktura portowa nie kolidowała z funkcją mieszkaniową zabudowy w Gdańsku czy w Gdyni. Obecnie mamy taką sytuację, Szanowni Państwo, że jedyną drogą, która prowadzi do portu w Gdyni, jest Trasa Kwiatkowskiego, tak że w sytuacji kryzysowej mamy zablokowany cały port w Gdyni. Tę sprawę rozwiązaliśmy częściowo poprzez ustawę o portach i przystaniach morskich, a ta specustawa, o której dzisiaj rozmawiamy, jest drugim krokiem, jeśli chodzi o usprawnienie całości polityki gospodarczej morskiej naszego państwa.

Ta ustawa usprawni proces inwestycyjny, jeśli chodzi budowę portów, usprawni również relacje inwestorskie z samorządem zarówno miejskim, gminnym, jak i wojewódzkim oraz usprawni uzyskiwanie pozwoleń środowiskowych i budowlanych na tego typu strategiczne przedsięwzięcia. Przypominam państwu jeszcze raz – i chciałbym, żeby to mocno wybrzmiało – że polskie porty… w ogóle porty na świecie są miejscami strategicznymi, bo odpowiadają za bezpieczeństwo ekonomiczne oraz militarne kraju. Nie możemy sobie pozwolić na sytuację, która jest obecnie, że te porty są niewykorzystywane, ich potencjał nie jest wykorzystywany w sposób równomierny.

Tak że bardzo państwa senatorów proszę o pochylenie się z uwagą nad tą ustawą, tak żebyście państwo mieli świadomość, nad jak ważną rzeczą teraz dyskutujemy. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Proszę Biuro Legislacyjne, pana legislatora o przedstawienie opinii biura.

Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:

Dziękuję bardzo.

Tylko jedna kwestia, bo druga okazała się nieaktualna. Otóż w ustawie jest błędne odesłanie – do art. 4 ust. 4, a w tym artykule są tylko 3 ustępy. Ze względu na to, że czas goni, a to jest dosyć drobna kwestia, warto byłoby na to zwrócić uwagę, nie wiem, przy kolejnej nowelizacji, i wówczas to błędne odesłanie skorygować. To tylko tyle. Dziękuję.

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś…

Pan minister, proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski:

No, nie mam dzisiaj dobrych informacji dla Biura Legislacyjnego Senatu. Chciałbym się zgodzić z wszystkimi państwa uwagami, natomiast, tak jak pan zadeklarował, powiedział, skoro to nie ma większego wpływu na tę ustawę… Bardzo proszę państwa senatorów o przyjęcie ustawy bez poprawek, w wersji zaproponowanej przez ministerstwo. Oczywiście przy najbliższej nowelizacji będziemy pamiętać o pana uwadze. No, chciałbym się pochylić, naprawdę, ale…

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Dziękuję bardzo.

Czy ktoś z panów senatorów chce zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.

Czy ktoś z gości chciałby zabrać głos? Również nie ma zgłoszeń.

(Senator Jan Hamerski: Przepraszam bardzo…)

Tak? Proszę, pan senator Hamerski.

Proszę bardzo.

Senator Jan Hamerski:

Przepraszam bardzo, ale jednak mam pytanie. Mam przed sobą rozdział 2 ustawy, „Przygotowanie inwestycji w zakresie budowy portów zewnętrznych”. W art. 4 są ust. 1, ust. 2 i ust. 3… Wynikałoby z tego, że faktycznie nie ma ust. 4, do którego jest to odesłanie. Czy ja dobrze widzę?

(Głos z sali: Tak, dobrze.)

Przewodniczący Andrzej Misiołek:

Jeżeli można, Panie Senatorze… Pan minister przed chwilą to tłumaczył, odpowiadając panu legislatorowi. Rzeczywiście tak jest, jak pan mówi, tylko że pan minister prosi, żeby przyjąć tę ustawę. Ten element będzie poprawiony następnym razem, przy nowelizowaniu tej ustawy. Tak zrozumiałem. Tak?

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Grzegorz Witkowski: Tak, tak.)

(Senator Jan Hamerski: Rozumiem. Dziękuję.)

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś uwagi? Nie ma.

Skoro nie ma, to przystępujemy do głosowania nad przyjęciem ustawy bez poprawek.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (5)

Jednomyślnie.

Na sprawozdawcę proponuję pana senatora Włosowicza. Pan senator się zgadza.

Dziękuję wszystkim państwu, panu ministrowi i wszystkim gościom, za przybycie na posiedzenie komisji.

Zamykam posiedzenie Komisji Infrastruktury.

(Koniec posiedzenia o godzinie15 minut 53)