Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Obrony Narodowej (71.)

w dniu 30 lipca 2019 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1245, druki sejmowe nr 3521, 3601 i 3601-A).

(Początek posiedzenia o godzinie 17 minut 19)

(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Rafał Ślusarz)

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Szanowni Państwo!

Z lekkim opóźnieniem wywołanym znanym nam przebiegiem poprzedniego posiedzenia komisji chciałbym otworzyć kolejne posiedzenie Komisji Obrony Narodowej, poświęcone wypracowaniu opinii do ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa oraz niektórych innych ustaw.

Na wstępie chciałbym serdecznie przywitać przybyłych gości, przede wszystkim pana ministra Wojciecha Skurkiewicza i prezesa Agencji Mienia Wojskowego Krzysztofa Falkowskiego. Witam, Panie Prezesie. Witam panią Kamillę Gralik, zastępcę dyrektora Departamentu Spraw Socjalnych w Ministerstwie Obrony Narodowej. Witam panią Ilonę Śniegulę, naczelnika wydziału w Biurze Ministra Obrony Narodowej. Witam naszego legislatora, pana Marka Jarentowskiego. Witam sekretarza naszej komisji. Witam panów senatorów. Witam pana wiceprzewodniczącego Komisji Obrony Narodowej.

Przypominam państwu, że posiedzenie naszej komisji jest transmitowane na bieżąco w internecie.

Nie widzę osób prowadzących działalność lobbingową.

Punkt 1. porządku obrad: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 1245, druki sejmowe nr 3521, 3601 i 3601-A)

Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie aktu prawnego, którego procedowanie jest tematem dzisiejszego posiedzenia komisji.

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz:

Bardzo dziękuję.

Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!

Celem przedmiotowej nowelizacji jest stworzenie bardziej efektywnego systemu pomocy i wsparcia dla weteranów, w tym w szczególności dla weteranów poszkodowanych w działaniach poza granicami państwa. Ustawa wprowadza regulacje, które w istotny sposób rozszerzają zakres uprawnień przysługujących weteranom i weteranom poszkodowanym.

Przedmiotowa nowelizacja uwzględnia szereg postulatów zgłaszanych przez środowiska weteranów. Jest też swoistym efektem współpracy z weteranami, środowiskiem weteranów.

Ustawa wprowadza m.in. bezpłatne turnusy readaptacyjno-kondycyjne dla weterana poszkodowanego z uszczerbkiem na zdrowiu co najmniej 30-procentowym. Przyjęto, że w turnusach z weteranem poszkodowanym będzie mógł uczestniczyć pełnoletni najbliższy członek rodziny. W odniesieniu do weteranów poszkodowanych z uszczerbkiem na zdrowiu poniżej 30% obowiązują w tej chwili przepisy, które umożliwiają udział w turnusach readaptacyjno-kondycyjnych raz na 3 lata.

Bezpłatne turnusy leczniczo-profilaktyczne dla wykonujących zadania poza granicami państwa pracowników wojska. Tutaj mam na myśli cywilnych pracowników wojska, funkcjonariuszy SKW, SWW, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Graniczne. Tu będzie 50-procentowa odpłatność, jeśli chodzi o koszty pobytu najbliższego członka rodziny żołnierza zawodowego, wyżej wymienionych pracowników oraz funkcjonariuszy.

Przyznanie dodatku weterana poszkodowanego osobom poszkodowanym pobierającym emeryturę lub rentę inwalidzką z orzeczonym uszczerbkiem na zdrowiu od 1% do 9%. Do tej pory taki dodatek był przyznawany wszystkim tym, którzy mieli uszczerbek na zdrowiu powyżej 10%. My wskazujemy, że również ci, którzy mają uszczerbek na zdrowiu od 1% do 9%, będą otrzymywać taki dodatek, w wysokości 5%.

Proponujemy kompleksową opiekę medyczną osobom, które doznały urazu lub nabyły chorobę podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, ponad limity finansowania określone przez NFZ. Proponujemy finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej ponad te limity z budżetów resortowych.

Dodatkowo wprowadzamy uprawnienia dla weteranów poszkodowanych, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%. Jest to m.in. wprowadzenie darmowych leków dla wszystkich tych, którzy mają uszczerbek na zdrowiu powyżej 30%. Chodzi o wszystkie leki. Warto tutaj zaznaczyć, że jeżeli chodzi o schorzenia, jeżeli chodzi o urazy, kontuzje… Dla wszystkich weteranów poszkodowanych są darmowe leki w związku z odniesionymi ranami czy odniesionymi kontuzjami.

Szanowni Państwo, rozszerzamy prawo do uzyskania pomocy finansowej na naukę. Wprowadzamy zasadę, że w przypadku weteranów, poszkodowanych żołnierzy, u których ustalony uszczerbek na zdrowiu wynosi ponad 30%, pomoc finansowa może być przyznawana na dwie formy kształcenia. Dziś jest to jedna forma kształcenia. Uzupełniliśmy to, bo do tej pory często było tak, że ktoś, ktoś kto robił licencjat, nie mógł już mieć dofinansowanego drugiego etapu kształcenia, czyli studiów magisterskich. Dziś dajemy taką możliwość.

Ograniczamy wysokość opłaty za pobyt w domu weterana. Dla weteranów poszkodowanych ta opłata będzie wynosiła nie więcej niż 50% miesięcznego dochodu takiego weterana. Wprowadzamy dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 5 dni roboczych dla żołnierza zawodowego ze statusem weterana poszkodowanego. Wprowadzamy również – to już są takie bardziej przyziemne sprawy – zwolnienie weteranów i weteranów poszkodowanych z opłat za wstęp do muzeów państwowych i zwolnienie z opłat za abonament radiowo-telewizyjny.

Rozszerzamy również definicję misji pokojowej, stabilizacyjnej, dzięki czemu status weterana lub weterana poszkodowanego będą mogli uzyskać uczestnicy międzynarodowych komisji kontroli nadzoru nad zawieszeniem działań wojennych w różnych zakątkach świata. Mam tutaj na myśli także oenzetowskie misje.

To jest ten główny obszar nowelizacji, zmian w ustawie o weteranach. Dziękuję bardzo.

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.

Proszę teraz pana legislatora o opinię o przygotowanej ustawie.

Główny Ekspert w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Marek Jarentowski:

Dziękuję bardzo.

Zdaniem Biura Legislacyjnego ustawa nie budzi zastrzeżeń prawno-legislacyjnych.

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Dziękuję bardzo.

Zapraszam państwa do dyskusji.

Czy ktoś z państwa chciałby zabrać głos, zapytać o coś w dyskusji?

Bardzo proszę. Pan senator Michał Potoczny.

Senator Michał Potoczny:

Dziękuję, Panie Przewodniczący.

Ja bym miał zapytanie dotyczące finansowania 2 form kształcenia. Czy, tak jak pan minister wspomniał, dotyczy to pełnych studiów, tzn. części licencjackiej oraz magisterskiej, czy też można np. zrobić 2 niezależne kierunki?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Rozumiem. Dziękuję.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz:

To jest niezależne… Ja tylko podałem taki przykład, który zgłaszali nam weterani. Co do form kształcenia jest tutaj absolutnie pełna dowolność.

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Dziękuję bardzo.

Takie szczegółowe pytanie. Ustawa, można powiedzieć, w tych wszystkich punktach jakby pogłębia, poprawia, rozszerza przywileje weteranów i weteranów poszkodowanych, ale w jednym momencie jest tu jakby zawężenie w kwestii domu weterana. Zastrzegają tu państwo finansowanie pobytów tylko do pobytów w jednostkach mających organ założycielski w Ministerstwie Obrony Narodowej. I pytanie jest takie: czy występują inne sytuacje w tej chwili? To znaczy, czy ktoś straci taki przywilej?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz:

Jeżeli chodzi o misje wojskowe i poszkodowanych żołnierzy, to nie, nie występują inne. My dodatkowo poprawką zgłoszoną w Sejmie przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość daliśmy możliwość, legitymację prezesowi Agencji Mienia Wojskowego, żeby również w domach internatowych, wtedy, kiedy weterani przyjeżdżają np. do Warszawy na różnego rodzaju uroczystości czy biorą udział w różnego rodzaju uroczystościach, mogli ponosić taką odpłatność jak żołnierze. To jest minimalna odpłatność, to jest odpłatność w wysokości kilkudziesięciu złotych za dobę. To dotyczy weterana poszkodowanego i opiekuna, jeżeli jest konieczny pobyt opiekuna. Daliśmy taką możliwość prezesowi Agencji Mienia Wojskowego. Do tej pory było tak, że nie było legitymacji do tego, żeby w internatach, domach internatowych mogli przebywać weterani. Dziś dajemy taką możliwość.

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Wcisła. Bardzo proszę.

Senator Jerzy Wcisła:

Ja mam pytanie o liczbę osób, które mają status weterana. Czy wprowadzenie tej zmiany ustawy – tu się poszerza definicję misji pokojowej lub stabilizacyjnej – może spowodować zwiększenie tej liczby? I czy status powiększony o uczestników akcji ratowniczych, poszukiwawczych i humanitarnych dotyczy, że tak powiem, akcji z przeszłości, czyli tych, które jakby miały miejsce w ramach poprzedniej ustawy?

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Bardzo proszę, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz:

Panie Przewodniczący! Panie Senatorze!

Obecna liczba weteranów to 22 tysiące 482, a weteranów poszkodowanych – 857. Czyli całkowita liczba to 23 tysiące 339 według naszych danych.

Jeżeli chodzi o drugą kwestię, którą pan poruszył, o to, czy to grono w sposób znaczący się rozszerzy… Nie wydaje nam się. Proszę mieć świadomość, że aby otrzymać status weterana, już nie mówię o statusie weterana poszkodowanego, trzeba spełnić określone wymogi, które są w ustawie z 2011 r., czyli określony czas przebywania na misji. Jeżeli ktoś był na misji, która trwała, nie wiem, kilkanaście dni czy kilka tygodni, to, tak mi się wydaje, raczej nie będzie mógł nabyć statusu weterana.

Jeżeli chodzi o status weteranów poszkodowanych, to proszę mieć świadomość, że zdecydowana większość przepisów w tej nowelizacji dotyczy właśnie weteranów poszkodowanych. Jeżeli chodzi o zwolnienie z abonamentu radiowo-telewizyjnego czy bezpłatny wstęp do muzeów państwowych, to będzie to dotyczyło wszystkich, ale jeżeli chodzi o inne kwestie, to one dotyczą już weteranów poszkodowanych. Dzisiaj weterani poszkodowani… W ustawie jest również rozszerzenie możliwości wypłacania dodatków, dodatkowych środków finansowych. Dziś dajemy tę możliwość, o czym mówiłem na początku, również tym, którzy mają uszczerbek na zdrowiu 1%, 2%, 5% czy 9%. Do tej pory takiej możliwości nie było. To będzie dodatek w takim symbolicznym wymiarze 5%. Ale pamiętajmy też o tym, że weteranów poszkodowanych, szczególnie tych, którzy mocno ucierpieli w czasie działań poza granicami kraju, czyli mają uszczerbek na zdrowiu powyżej 30% – a mamy też takich weteranów, którzy mają uszczerbek na zdrowiu ponad 100%, takie przypadki też się zdarzają – jest 113. Tylu jest weteranów mających uszczerbku na zdrowiu powyżej 30%.

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Dziękuję, Panie Ministrze.

Bardzo proszę. Pan senator Zając.

Senator Józef Zając:

Ja mam taką krótką uwagę, trochę prywatną. Akurat goszczę 2 weteranów amerykańskich. Wczorajszy wieczór spędziliśmy, rozmawiając dosyć długo na temat ich uprawnień. Chciałbym powiedzieć tylko tyle, że życzę naszym weteranom, aby lista przywilejów, uprawnień, które są adresowane w ich stronę, zbliżyła się do amerykańskiej. Dziękuję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Wojciech Skurkiewicz:

Panie Senatorze, mamy tego pełną świadomość. Proszę zauważyć, że przepisy prawa, w oparciu o które w Stanach Zjednoczonych funkcjonują weterani, ma lata. My jesteśmy dzisiaj praktycznie na początku tej drogi. Przyzna pan, że ustawa przyjęta w 2011 r… To jest zaledwie 8 lat obowiązywania tych przepisów prawa. My je dzisiaj udoskonalamy, doprecyzowujemy, ale na tym nie poprzestajemy. Mamy szereg propozycji, które oczywiście, jeżeli będzie nam dane kontynuować misję rządzenia, będziemy realizować, będziemy wprowadzać w życie w nowej kadencji. Są to chociażby kwestie dotyczące karty weterana. To jest rzecz, którą będziemy chcieli zrealizować w nowej kadencji. Chcemy wprowadzić też szereg innych udogodnień dla wszystkich tych, którzy, bądźmy szczerzy, przelewali krew w imieniu Rzeczypospolitej poza granicami naszego, praktycznie narażając swoje życie. Na pewno nie poprzestaniemy na propozycjach, co do których dzisiaj prowadzimy dyskusję.

Jest centrum weterana przy ul. Puławskiej, które skupia weteranów misji zagranicznych. W porozumieniu z Wojskowym Instytutem Medycznym przy ul. Szaserów pracujemy również nad kompleksowymi rozwiązaniami związanymi z zabezpieczeniem weteranów, szczególnie weteranów poszkodowanych, tak żeby nie musieli jeździć po różnych ośrodkach medycznych i szukać pomocy. Chcemy, żeby to było w jednym miejscu skoordynowane i właśnie WIM jest takim miejscem, gdzie taki oddział czy zakład z prawdziwego zdarzenia, dedykowany weteranom będzie funkcjonował.

Mamy również plan – kiedyś, w przyszłości, bo to będzie bardzo duży wydatek finansowy – wybudowania w Warszawie centrum rehabilitacji weterana. To byłby obiekt, który na pewno byłby na miarę oczekiwań weteranów i na pewno niejedna armia natowska nie powstydziłaby się posiadania takiego ośrodka. Ale to jest kwestia przyszłości ze względów finansowych. Te finanse nie są mierzone w milionach, tylko w setkach milionów złotych. I to jest kwestia przyszłości.

Zastępca Przewodniczącego Rafał Ślusarz:

Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.

Myślę, że ta ustawa wszystkich nas cieszy. Cieszą również zapowiedzi pana ministra o zamiarze jej rozszerzania.

Nie ma już głosów, nie ma już pytań, nie było propozycji poprawek.

Proponuję, abyśmy przegłosowali tę ustawę.

Kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? Proszę o podniesienie ręki. (5)

Stwierdzam, że przyjęliśmy ustawę jednogłośnie.

Pozostaje nam wyznaczyć senatora sprawozdawcę.

Czy pan senator Michał Potoczny podejmie się sprawozdawania tej ustawy na sesji plenarnej? Tak.

Dziękuję bardzo.

Czy są zastrzeżenia do tej kandydatury? Nie ma.

Bardzo dziękuję państwu za obecność.

Zamykam posiedzenie Komisji Obrony Narodowej.

(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 37)