Zapis stenograficzny

– posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą (80.)

w dniu 5 marca 2019 r.

Porządek obrad:

1. Rozpatrzenie i zaopiniowanie ofert na realizację zadań publicznych w zakresie opieki Senatu RP nad Polonią i Polakami za granicą w 2019 r. z kierunku nr 5 – infrastruktura polonijna.

(Początek posiedzenia o godzinie 13 minut 45)

(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Janina Sagatowska)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Punkt 1. porządku obrad: Rozpatrzenie i zaopiniowanie ofert na realizację zadań publicznych w zakresie opieki Senatu RP nad Polonią i Polakami za granicą w 2019 r. z kierunku nr 5 – infrastruktura polonijna

Otwieram posiedzenie komisji, tym razem poświęcone rozpatrzeniu złożonych ofert na realizację zadań publicznych w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą z kierunku nr 5 – infrastruktura polonijna. Są to kolejne oferty.

Jeszcze dla informacji państwa senatorów powiem, że po dzisiejszym posiedzeniu zostanie nam taki najcięższy kierunek, w którym jest dużo ofert, czyli oświata, edukacja i kultura. A dzisiaj rozpatrujemy właśnie oferty z zakresu infrastruktury polonijnej.

I, nie przedłużając, prosiłabym pana dyrektora Seroczyńskiego… Dziękujemy, że jest tutaj z całym zespołem, służą nam wyjaśnieniami, pomocą w zrozumieniu, w rozwianiu wszystkich naszych ewentualnych wątpliwości.

Panie Dyrektorze, proszę bardzo przedstawić nam tutaj owoce swoich prac.

(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński: Dobrze.)

Dziękuję.

Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński:

Dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Szanowni Państwo!

Jeśli państwo pozwolą, przedstawię państwu opinię Kancelarii Senatu dotyczącą ofert złożonych w ramach kierunku „Infrastruktura polonijna”.

I pozwolą państwo, że przedstawiając te oferty, będziemy również pokazywali fotografie tych inwestycji, które państwu przedstawiamy do zaopiniowania. I…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Już, już zaczynamy.

Tak jak to mówiliśmy wcześniej, będę podawał państwu numer z tej opinii, którą państwo otrzymali od nas, a także numer oferty, nazwę oferenta, nazwę zadania oraz wnioskowaną i proponowaną przez Kancelarię Senatu dotację.

Zanim przedstawię konkrety, chciałbym państwu powiedzieć o kilku takich generalnych zasadach, którymi kierowaliśmy się przy przygotowywaniu tych rekomendacji. Przede wszystkim staraliśmy się, aby dać naszym oferentom możliwość dokończenia już rozpoczętych zadań, które były zlecane w latach ubiegłych, a których realizacja w tym roku się kończy. Staraliśmy się także, aby nie rozpoczynać wieloletnich inwestycji, które zostały tutaj przedstawione. I staraliśmy się także nie przyznawać dotacji na realizację zadań, które dotyczyły przygotowania dokumentacji danych zadań. Jedynym wyjątkiem jest dokumentacja stołówki w polskiej szkole w Rezekne na Łotwie. Tutaj wymogi formalne strony łotewskiej są takie, że jeśli ta stołówka nie zostanie rozbudowana i przygotowana zgodnie z wymogami prawa łotewskiego, to szkole polskiej będzie groziło zamknięcie.

I pozwolą państwo, że zaczniemy od oferty z poz. 1, czyli oferty 010Z Fundacji Semper Fidelis na rzecz Archidiecezji Lwowskiej. Zadanie nazywa się „Poprawa warunków leczniczych, rehabilitacyjnych i pielęgnacyjnych dzieci z Dziecięcego Hospicjum Domowego we Lwowie”. Kwota wnioskowana to 361 tysięcy zł. Kancelaria proponuje przyznać dotację w wysokości 300 tysięcy zł. Ja państwu przedstawię… To jest dom, który miałby być wykupiony na potrzeby fundacji działającej we Lwowie, a której głównym zadaniem jest opieka nad dziećmi chorymi onkologicznie. Ten dom miałby być przystosowany do tego, aby dzieci, które przyjeżdżają na konsultacje do szpitala onkologicznego we Lwowie, mogły przyjechać wcześniej, tam się zatrzymać, żeby rodzice też mogli tam przenocować, czekając na dziecko, które poddawane jest terapii onkologicznej w szpitalu. Czyli to jest nie tyle hospicjum domowe w takim rozumieniu, które my dzisiaj znamy, ile takie miejsce, gdzie dzieci mogłyby przyjechać wcześniej, żeby np. następnego dnia rano pójść z rodzicami do szpitala na zabiegi, wrócić wieczorem, przenocować, i dopiero następnego dnia pojechać do domu. Jeśli będą pytania, to chętnie na nie odpowiem.

Poz. 2, oferta 024Z, Prowincja św. Antoniego i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (Franciszkanów), „Odbudowa i konserwacja zabytkowego muru w Centrum Pokoju i Pojednania w Bołszowcach na Ukrainie”. I jest to zadanie realizowane… Jak państwo widzicie na tej fotografii, ten budynek po lewej stronie kościoła to jest budynek Centrum Pokoju i Pojednania. On był już dofinansowany z budżetu Kancelarii Senatu, a teraz, żeby zakończyć już prace nad całością tego obiektu, potrzebne są środki na remont tego zabytkowego muru, który jest wokół centrum. W ubiegłych latach finansowany był remont nie tylko tego centrum, lecz także m.in. tej zabytkowej bramy, która jest widoczna po prawej stronie fotografii. Proponowana kwota…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak. Muszę powiedzieć, że w tamtych kadencjach też dofinansowaliśmy… To jest piękna rzecz.)

Proponowana kwota dotacji to jest 103 tysiące 627 zł z tych 125 tysięcy 108 zł 40 gr, o które wnioskowała prowincja. Czyli właściwie to jest niemal całość kosztów. Ja tylko powiem, że staraliśmy się, aby wszystkich oferentów traktować jednakowo. Tzn. również koszty pośrednie, które proponujemy przyznać na realizację poszczególnych zadań, to jest 3,5%. Czyli jeśli ktoś wnioskował o więcej, to proponujemy, żeby te koszty pośrednie obniżyć do 3,5%.

Kolejna pozycja, czyli poz. 5, oferta 174Z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Prace remontowe w sali sportowej Centrum Integracyjnego przy parafii p.w. Św. Michała Archanioła w Iwieńcu”. To także jest zadanie realizowane już od kilku lat. Dotacja jest niewysoka, te środki miałyby być przeznaczone tylko właśnie na remont sali sportowej. Dotacja, którą proponujemy przyznać, to 53 tysiące 563 zł, czyli tak naprawdę całość wnioskowanej kwoty, z tym że proponujemy obniżyć do 3,5% koszty pośrednie.

Oferta 177Z, również Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Remont budynku Ośrodka Wypoczynkowego dla dzieci «Nieciecz» (Białoruś)”. To także jest kontynuowane, tutaj chcielibyśmy dokończyć ten remont. I dlatego proponujemy przyznać dotację w wysokości 310 tysięcy 881 zł.

Oferta 178Z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Prace remontowe Domu Seniora Caritas Diecezji Grodzieńskiej” w Sopoćkiniach. Wnioskowana kwota dotacji to 1 milion 755 tysięcy 968 zł 57 gr. Dotacja, którą proponujemy przyznać, to 1 milion 450 tysięcy 777 zł. To, co państwo widzicie, to jest po części… To są fotografie, które przedstawiają stan pierwotny tego budynku. To jest budynek dawnej polskiej szkoły, jeszcze przedwojennej polskiej szkoły, która teraz stała pusta. I Caritas Diecezji Grodzieńskiej postanowił tam zrobić dom seniora dla okolicznych Polaków. Ja przypomnę, że w Sopoćkiniach i okolicach właściwie 100% mieszkańców to są osoby polskiego pochodzenia lub Polacy, a często bywa tak, że są to osoby samotne, mieszkające gdzieś, w jakimś przysiółku, gdzie jest tylko jeden dom i jedna babcia, która tam mieszka. I tutaj państwo, przypomnę, w zeszłym roku podjęliście decyzję…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak.)

…żeby ten dom finansować. A to jest kolejny etap remontu tego domu. Liczymy na to, że będziemy w stanie tych ludzi tam wprowadzić jak najszybciej.

Oferta 184Z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Remont kuchni Domu Polskiego Miejskiego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Trzyńcu – Leszna Dolna (Czechy)”. Jak państwo widzicie na fotografii, ta kuchnia rzeczywiście wymaga remontu. Kwota, którą Kancelaria Senatu proponuje przyznać, to 144 tysiące 278 zł.

Oferta 199Z z poz. 11, oferta Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Remont Domu Spotkań im. Jana Pawła II w Kellerowce”. To jest pierwsza oferta inwestycyjna dotycząca obiektu w Kazachstanie. Kellerowka jest to miejscowość w dużej mierze zamieszkana przez potomków Polaków zesłanych do Kazachstanu w latach trzydziestych. I to jest ten budynek, który miałby być wyremontowany i przeznaczony na Dom Polski w Kellerowce. Kwota wnioskowana to jest 309 tysięcy 700 zł. Proponujemy przyznać 207 tysięcy 254 zł na ten cel.

Poz. 12, oferta 200Z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Remont Domu Miejscowego Koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Trzyńcu-Karpętnej (Czechy)”. Nie jest to wysoka kwota dotacji. Jak państwo widzicie, to jest budynek, w którym mieści się siedziba koła Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Trzyńcu. Remontu wymagają fundamenty i dach. Tutaj należy – proszę zobaczyć – osuszyć te fundamenty, tak żeby nie dostawała się wilgoć. W środku budynek jest wyremontowany, widać nowe okna. Tak że tutaj bez tej pomocy trudno będzie utrzymać ten dom w należytym stanie.

Poz. 13, oferta 210Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Rozbudowa budynku Międzynarodowego Centrum Integracji Międzykulturowej w Mostach – zakończenie prac”. Czyli tutaj mielibyśmy już… Jak państwo widzicie, jest to piękny budynek. Prace dotyczyłyby tej zaznaczonej części budynku. I, jak zobaczymy, wewnątrz – za chwilę będą fotografie – to będzie doprowadzone już do stanu takiego, no powiedziałbym…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Perełki.)

Do stanu takiej perełki, tak. To będzie piękny ośrodek. Proponujemy przyznać kwotę 310 tysięcy 881 zł.

Poz. 14, oferta 211Z Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, „Dokumentacja projektowo-kosztorysowa dobudowy stołówki szkolnej Państwowego Polskiego Gimnazjum w Rezekne (Łotwa)”. Kwota wnioskowana to 159 tysięcy 237 zł. My proponujemy przyznać niemal pełną kwotę wnioskowanej dotacji – czyli 155 tysięcy 440 zł – z tym że koszty pośrednie proponujemy zmniejszyć do 3,5%. I, tak jak powiedziałem, tutaj zrobiliśmy jedyny wyłom w naszej zasadzie dotyczącej ofert na dokumentację, ponieważ jeśli ta dokumentacja nie zostanie sporządzona i nie zostaną przeprowadzone remont i rozbudowa tej stołówki według wymagań zgodnych z prawem łotewskim, szkole grozi zamknięcie. Czyli jeśli to nie będzie zrobione, to po prostu stracimy polską szkołę w Rezekne.

Poz. 15, oferta 212Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Domu Polskiego «Millenium» w Comblain-la-Tour – Belgia – zakończenie prac”. Tutaj proponujemy przyznać środki w wysokości 310 tysięcy 881 zł. Jak państwo widzicie, to będzie już zakończenie tego remontu. Część z państwa na pewno zna ten ośrodek, to jest ośrodek, w którym…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. I również odbywają się tam pobyty letnie polskich dzieci nie tylko z Belgii, lecz także z krajów ościennych, również z krajów byłego Związku Radzieckiego.

Poz. 16, oferta 213Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Białej Wace”. Proponujemy przyznać 362 tysiące 694 zł. Jest to inwestycja finansowana już od wielu lat, te remonty są przeprowadzane stopniowo. I zależałoby nam na tym, żeby ta szkoła była taką, że tak powiem, przykładową, wzorcową szkołą na Litwie.

Poz. 17, oferta 214Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach”. Wnioskowana kwota dotacji to 548 tysięcy 297 zł. Proponujemy przyznać pełną kwotę dotacji, z tym że koszty pośrednie byłyby pomniejszone do 3,5%. Jak państwo widzicie, tutaj ten remont szkoły miałby polegać na remoncie boiska, szkoły, a także takich sportowych obiektów, które są wokół szkoły, i ogrodzenia tego boiska. To jest jedyna polska szkoła imienia profesora Stelmachowskiego na świecie, tak że tutaj, no zważywszy na to…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. Zważywszy na to, o czym przed chwilą mówiliśmy, myślę, że taka decyzja jest jak najbardziej uzasadniona.

Poz. 18, oferta 215Z Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, „Remont budynku przedszkola-żłobka w Jaszunach – Litwa”. Jest to inwestycja kontynuowana. Proponujemy przyznać 207 tysięcy 254 zł na remont tej szkoły. Tak jak powiedziałem, one są remontowane etapami, tak że tutaj pewnie jeszcze w przyszłym roku podobna oferta do nas wpłynie.

Poz. 19, oferta 216Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego w Wilnie”. To także jest kontynuowana inwestycja. Proponujemy przyznać 362 tysiące 694 zł.

Poz. 20, oferta 217Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont budynku szkoły im. Szymona Konarskiego w Wilnie”. Kwota, którą proponujemy, to 141 tysięcy 865 zł.

Poz. 21, oferta 219Z, „Remont «Domu Polskiego» w Bielcach” w Mołdawii. Tutaj, jak państwo widzicie, ten budynek wymaga jeszcze nakładów, żeby był oddany do użytku i do eksploatacji. Dlatego proponujemy przyznać 259 tysięcy 67 zł.

Poz. 22, oferta 221Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont budynku Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Bystrzycy”. I to też jest, jak państwo widzicie, ciekawy ośrodek. Warto dofinansować ten remont. Proponujemy przyznać 196 tysięcy 891 zł.

Poz. 26, oferta 225Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Domu Kultury Polskiej w Wilnie”. Kwota wnioskowana to 831 tysięcy 771 zł. Remont miałby dotyczyć systemu wentylacyjno… Jak się to nazywa…

(Głosy z sali: Klimatyzacyjnego.)

…Wentylacyjno-klimatyzacyjnego. Przepraszam.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: W garderobie…)

Proponujemy przyznać środki na wymianę tego systemu w sali widowiskowej i w garderobie, czyli tam, gdzie on wymaga już takiej dużej interwencji z naszej strony.

Poz. 29, oferta 228Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie” w Wielkiej Brytanii. I tutaj w kosztorysie były 2 pozycje, pierwsza to była wymiana 2 wind, które się znajdują w POSK – i z dotacji miała być sfinansowana wymiana jednej windy – a druga pozycja to remont kotłowni. Ze względu na dosyć wysoki koszt wymiany wind zaproponowaliśmy przyznanie środków na remont kotłowni, również ze względów… Tutaj na jedną z wind wnioskodawca posiada środki z innych źródeł. No, myślimy, że może w tym roku wystarczy wymienić jedną windę. A kotłownia jest jednak pilniejszym, w naszej ocenie, wydatkiem.

Poz. 30, oferta 229Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Domu Polskiego w Jasnej Polanie – Kazachstan”. To jest druga oferta inwestycyjna dotycząca obiektu w Kazachstanie. Jak państwo widzicie, jest to naprawdę wizytówka, to jest jeden z najładniejszych domów w Jasnej Polanie. I tutaj ten remont, który miałby dotyczyć m.in. podłogi, ale także otoczenia tego budynku… Nie jest to wysoka dotacja, bo 80 tysięcy 850 zł. Ale wydaje nam się, że to środowisko polskie w Jasnej Polanie jak najbardziej zasługuje na to wsparcie.

Poz. 32, oferta 233Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont budynku siedziby Towarzystwa Polskiego im. Marszałka Piłsudskiego w Montevideo” w Urugwaju. Wnioskowana kwota dotacji to 685 tysięcy 371 zł. My proponujemy przyznać 310 tysięcy 881 zł. Jak państwo widzicie, jest to piękny budynek w Urugwaju, taki secesyjny. Wydaje nam się, że potrzebuje już remontu. Potrzebuje remontu, bo…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Głos z sali: Za ile on jest?)

Chce pan kupić?

(Wypowiedź poza mikrofonem)

(Wesołość na sali)

Poz. 34, oferta 236Z Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Domu Polskiego w Ejszyszkach”. Proponuję… To jest ten budynek. Także proponujemy przyznać kwotę 131 tysięcy 503 zł, z przeznaczeniem właśnie na ten remont.

Poz. 36, oferta 238Z, oferent to Zgromadzenie Sióstr od Aniołów Dom Generalny, zadanie „Wyposażenie oraz organizacja bezpiecznej przestrzeni edukacyjno-rekreacyjnej wokół budynku Centrum Kształcenia Rodziny” na Litwie. Wnioskowana kwota dotacji to 525 tysięcy 503 zł 80 gr. I taką proponujemy dotację przyznać, bez tych końcowych 80 gr. Ja tylko zwrócę uwagę, że jest to jedna z nielicznych ofert, gdzie koszty pośrednie są bardzo niskie, bo na poziomie 0,07%. A poza tym oferent jest… nie powiem, że jednym z nielicznych, ale jest to jeden z najbardziej sprawdzonych oferentów, który rozlicza się bardzo rzetelnie. I tutaj z czystym sumieniem mogę rekomendować to zadanie do realizacji.

Poz. 37, oferta 242 Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, „Remont Stanicy Harcerskiej w St. Briavels” w Wielkiej Brytanii. To jest kontynuowane zadanie. Jak państwo widzicie, ta stanica jest rzeczywiście imponująca. Warto, żeby już dokończyć ten remont i żeby harcerze…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Z całego świata…)

…z całego świata mogli się tam spotykać. I stąd nasza propozycja: 341 tysięcy 969 zł.

Poz. 42, oferta 326Z, Towarzystwo Edukacyjne „Wiedza Powszechna”, „Wsparcie nauki języka polskiego w Szkole Społecznej im. I. Narbutta przy Domu Polskim w Lidzie”.

(Głos z sali: Teraz Dom Polski…)

Ja za chwilę, jeśli państwo pozwolą, do niego przejdę.

Tu jest kwota 44 tysiące 41 zł, taką kwotę proponujemy przyznać.

Poz. 44, oferta 355Z, Fundacja „Brat Słońce”, „Kompleksowe wykończenie trzech sal w budynku Rzymsko-Katolickiej Parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Maćkowcach na Ukrainie przeznaczonych na działalność Polaków – dzieci, młodzieży i osób dorosłych”. Jak państwo widzicie na tych zdjęciach, jest to ten łącznik między kościołem a budynkiem parafialnym, czyli tych 6 okien: 3 na parterze i 3 na piętrze. To mają być sale przeznaczone właśnie na siedzibę i działalność miejscowej organizacji polskiej w Maćkowcach. Wydaje nam się, że ta kwota 112 tysięcy 505 zł jak najbardziej będzie wydatkowana z pożytkiem.

Poz. 48, oferta 603 Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, „Polepszenie infrastruktury Polonijnego Ośrodka Spotkań Dom Concordia” w Niemczech. Wnioskowana dotacja to 356 tysięcy zł. My proponujemy zmniejszyć tę dotację do 169 tysięcy 948 zł. To zadanie polega przede wszystkim na zakupie wyposażenia pokojów kolonijnych – można to tak nazwać – czyli łóżek piętrowych, mebli, które tam będą wykorzystane. Kancelaria stoi na stanowisku, że koszty jednostkowe, które wskazane zostały w tej ofercie, są jednak trochę wygórowane i można kupić te meble za zdecydowanie niższe kwoty. Bo 3,5 tysiąca zł za metalowe łóżko jednak wydaje się trochę wygórowaną kwotą.

I teraz, jeśli państwo pozwolą, przedstawię 2 oferty, o których nie powiedziałem w trakcie omawiania poszczególnych ofert. Pierwsza to oferta dotycząca Domu Polskiego w Getafe, czyli tak naprawdę ogrodzenia działki, na której miałby stanąć dom polski w Getafe. Zgodnie z decyzją prezydium pani przewodnicząca i pan minister Jakub Kowalski… Mieliby państwo pojechać do Hiszpanii i spotkać się…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Z władzami.)

…z władzami miejscowymi, żeby zobaczyć, czy ta deklaracja współfinansowania tego domu jest nadal aktualna. Ponieważ – przypomnę – na początku, jeszcze kilka lat temu władze miejscowe, które przekazały tę działkę miejscowej organizacji polonijnej, zadeklarowały, że będą partycypować w kosztach budowy domu w wysokości 2,5 miliona euro. No, żebyśmy mogli podejmować odpowiedzialne decyzje, to tutaj zarówno pani przewodnicząca, jak i pan minister muszą uzyskać deklarację od władz miejscowych, że oni jednak będą partycypować w tych kosztach.

I ostatnia pozycja, którą chciałbym państwu przedstawić, to jest budowa Domu Polskiego we Lwowie. Za chwilę pokażemy państwu stan obecny tej budowy, to znaczy stan z końca 2018 r. To są fotografie, które wpłynęły wraz ze sprawozdaniem. A także, jeśli państwo pozwolą, pokazalibyśmy projekty aranżacyjne tego budynku. Proponujemy, aby w tym roku – ze względu na to, że chcielibyśmy, żeby w 2020 r. nastąpiło otwarcie tego domu polskiego, a więc należałoby wesprzeć tę budowę nieco większymi niż dotąd środkami – przyznać 9 milionów zł, z kosztami pośrednimi w wysokości 6,5%, ze względu na to, że jest to budowa, powiedzmy, sztandarowa i konieczna.

Proszę zobaczyć, jak ten budynek wyglądał pod koniec 2018 r., czyli wówczas, kiedy zostały wydatkowane środki z dotacji z ubiegłego roku. On już, można powiedzieć, nabiera takiego wyglądu rzeczywiście… Bo mamy już wyremontowany dach na tej starej części budynku, mamy wstawione okna, zarówno w starej, jak i w nowej części budynku, mamy również część elewacji na tym nowoczesnym budynku, który będzie, tak jak państwo tutaj widzicie… A za chwilę, jeśli państwo pozwolą, chcielibyśmy pokazać taką wizualizację wnętrza tego budynku. Tak będzie wyglądał ten budynek na zewnątrz. Jak widzicie państwo, mamy… Na dole jest ta część stara, czyli zabytkowe koszary austriackie, w której będzie…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Budujemy…)

…część hotelowa. Po prawej stronie – to ten oszklony budynek – jest część, że tak powiem, konferencyjno-organizacyjna. Tam m.in. będą miały siedziby organizacje polskie ze Lwowa.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

I jeśli państwo pozwolą, to jeszcze pokażemy propozycję aranżacji wewnątrz tego budynku. Jak państwo widzicie… Ja może podejdę, z bliska będę… Proszę państwa, tutaj mamy parter tego nowego budynku, który państwo widzieli, i widoczną salę widowiskową. Sala widowiskowa… Tutaj mamy zaplecze teatralne, scenę i salę widowiskową, publiczność. Jak państwo widzicie, będzie możliwe wykorzystanie tej przestrzeni na różne potrzeby, ponieważ fotele będą składane. I dzięki temu będziemy pozyskiwali…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Na platformach.)

Tak. I będziemy mieli możliwość pozyskania powierzchni np. wystawowej. Czyli będzie można…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak. Czy nawet na jakąś większe przyjęcie czy event.

Tutaj mamy klatkę schodową, taką zewnętrzną, którą państwo widzieli, oszkloną. I takie miejsce, gdzie będzie można odpocząć, poczekać na przedstawienie, które się ma rozpocząć. Na dole będą szatnie dla widzów. To jest taki ciąg komunikacyjny, gdzie będzie na przykład recepcja, recepcja tej części konferencyjno-widowiskowej. A ten budynek u góry to jest ta stara część, gdzie będzie część hotelowa. Na parterze będzie recepcja, będą pomieszczenia administracyjne i restauracja. I tutaj będzie jedyne przejście między hotelem a tą częścią przeznaczoną na potrzeby organizacji polskich we Lwowie. O, a tak będzie wyglądać ta część komunikacyjna, którą pokazywałem. Ona będzie mogła być wykorzystywana również na różnego rodzaju wystawy. Tu mamy wejście od strony ulicy Szewczenki, czyli od strony tej takiej oszklonej… Państwo to widzieli. Jeśli spojrzymy na tę salę widowiskową… Jak państwo widzicie, ta część będzie wsuwana, będzie się chowała pod balkonem. Dzięki temu będzie można tę część wykorzystywać również na inne potrzeby, nie tylko takie widowiskowo-koncertowe. Tutaj mamy rzut tego samego piętra po zsunięciu tej części widowiskowej, czyli po usunięciu foteli – wtedy będzie można to wykorzystywać na inne potrzeby. No, tu akurat przedstawiono jakieś przyjęcie. Na górze będą, jak państwo widzicie… To już jest pierwsze piętro. Jak państwo widzicie, w części hotelowej są pokoje hotelowe. W tej części przeznaczonej na potrzeby organizacji polskich we Lwowie mamy dosyć duże pomieszczenie, które może być przedzielone ściankami działowymi i wykorzystywane na potrzeby organizacji. Mamy tutaj niewielką salę konferencyjną. I tutaj… To jest część, która będzie mogła być wykorzystana przez organizacje polskie. I kolejne… Tak, to będzie… O, i tutaj mamy ostatnie piętro, na którym będą sale konferencyjne. One będą przedzielone takimi podobnymi ścianami jak tutaj, będzie można zrobić albo 3 oddzielne sale konferencyjne, albo jedną mniejszą i drugą większą, albo ewentualnie jedną dużą. Tutaj będzie kawiarnia, która będzie możliwa do wykorzystania, również z pięknym widokiem na Lwów. Tutaj widać… Przez moment było widać właśnie widok z tej kawiarni. To wszystko. Dziękuję bardzo.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Proszę bardzo, pani senator.

(Brak nagrania)

Senator Barbara Borys-Damięcka:

…Czyli tym naszym domem we Lwowie. To się ciągnie już strasznie długo, ta budowa i to wszystko. I chciałabym tylko zapytać… Tu jest przewidziana suma 9 milionów zł i jest zaznaczone, że to jest etap piąty. Czy to oznacza… Bo tu też jest taka uwaga „do aktualizacji”. Nie wiem, co to znaczy. Ale czy etap piąty i suma 9 milionów zł… Czy to oznacza, że to byłby etap ostatni i że tych 9 milionów zł skonsumowałoby całość, łącznie z wykończeniem wnętrz itd.? Ja nie mówię o wyposażeniu sceny w, powiedzmy, światło, dźwięk itd., bo to jest odrębny koszt. Chodzi mi tylko o to, czy ten dom byłby tak wykończony, że można byłoby się tam, że tak powiem, instalować, czyli mógłby zacząć działać hotel, mogłyby zostać poprzenoszone pewne biura i urzędy, które mają tam znaleźć swoje miejsce, itd. Lub ewentualnie która to jest część etapu i ile etapów jeszcze nas czeka? Bo nie dalej jak 2 lata temu mieliśmy specjalne spotkanie w sprawie tego domu, tutaj, u marszałka, i bardzo wiele osób, które uczestniczyły w tym spotkaniu, proponowało, żeby albo zaniechać pewnych części, albo dokonać jakichś oszczędności, np. skasować jedno piętro, żeby było taniej, żeby po prostu nie iść dalej w koszty. Co nam tych 9 milionów zł zapewnia? To bym chciała wiedzieć. I ewentualnie ile jeszcze, procentowo, zostanie do sfinansowania, żeby mogło się tam zacząć coś dziać. Wyłączam w tej chwili wyposażenie sali teatralnej, bo to jest oddzielna sprawa. Co nie znaczy, że nie jest ona ważna, jest ona bardzo ważna, bo chodzi nie tylko o teatr pana Chrzanowskiego tam funkcjonujący, bardzo dobrze, ale też o to, żeby móc kontynuować tę wiosnę lwowską i zapraszać coraz więcej teatrów i móc robić festiwal czy różne kulturalne przedsięwzięcia. Dziękuję.

Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński:

Dziękuję.

Pani Senator, tak jak powiedziałem, plany są takie, żeby cała inwestycja została zakończona w 2020 r. na jesieni. Czyli to nie jest jeszcze ostateczna kwota, którą będzie trzeba przeznaczyć na budowę tego domu. W 2020 r. planowane są prace wykończeniowe i właśnie takie wyposażenie tego budynku. W zależności od tego, jakie środki zostaną tam zainwestowane, no to będzie to wcześniej lub później. No, tych 9 milionów zł pozwoli nam bardzo dynamicznie…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Zbliżyć się do celu.)

Zbliżyć się do celu, tak.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Ale nie…)

(Brak nagrania)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Pan senator Żaryn.

Senator Jan Żaryn:

Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.

Ja mam najpierw takie pytanie strategiczne, które się tutaj jawi, a dotyczy nie tylko Domu Polskiego we Lwowie, wydaje mi się, że to pytanie prawdopodobnie dotyczy wszystkich naszych inwestycji na wschód od polskich granic, w tym także remontów. Mianowicie czy państwo mają dokładną wiedzę, taką, którą można byłoby się podzielić z nami, ile procent tych sum, które my wydatkujemy, wraca do nas, do kraju, a ile jest tam wykonywanych… Chodzi mi konkretnie o to, że np. Dom Polski we Lwowie… Tutaj ja się zgadzam z panią senator, że jest pewna obawa, że te koszta będą wzrastały i stale będziemy zresztą doświadczali zjawiska, które jest obecne, choćby i w Polsce, np. jeśli chodzi o zwyżkę cen materiałów budowlanych. No i pytanie bardzo konkretne: ile procent tej sumy jest wydatkowane w kraju, na rzecz firm, które budują ten dom, ale de facto mają siedziby w Polsce? Ile procent tej sumy jest wydatkowane na półfabrykaty czy jakiekolwiek inne produkty, które zostają tam przetransportowane, ale de facto pochodzą z pracy polskich pracowników i firm? Czy możemy dostać taką specyfikację, która by nam odpowiedziała na pytanie… To trochę tak, toutes proportions gardées, jak kiedy firmy zachodnie u nas występują w różnych konkursach, dotyczących dróg i innych, po czym wiemy, że 80%, mniej więcej, środków jest konsumowanych przez te firmy zachodnie. Czy my odgrywamy tu, krótko mówiąc, podobną rolę? I bardzo bym prosił ewentualnie o takie zestawienie albo przynajmniej jakieś procentowe pokazanie nam… To trochę by wzmocniło moją wolę, żeby jak najwięcej pieniędzy tam trafiało. Bo z jednej strony mielibyśmy korzyść w postaci budynku, wyremontowanej świątyni czy – to bardzo ważne – zakończenia remontu muru okalającego ten piękny…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

…zespół, no a z drugiej strony jest pewna gwarancja jakości. Mam niestety wyobrażenie, że za granicami wschodnimi nie zawsze możemy na tę jakość liczyć. To jest pierwsze pytanie. Może trochę rozbudowane, za co przepraszam, ale strategiczne, przynajmniej z mojego punktu widzenia.

Drugie pytanie. To już będą takie cząstkowe kwestie. Ja rozumiem tę zasadę, Panie Dyrektorze, i ta zasada jest oczywiście dobra… W pierwszym zdaniu pan powiedział, że zasada jest taka, abyśmy kontynuowali i próbowali kończyć, a nie rozpoczynali np. od dokumentacji, która to dokumentacja, jak zostanie zrobiona, będzie za rok, w cudzysłowie, rzecz jasna, szantażem, żeby kontynuować, niezależnie od wszystkich innych uwarunkowań. I oczywiście, jeżeli tutaj, w różnych decyzjach, wygrywa ta zasada wyzerowywania, no to jest w porządku. Ale czy rzeczywiście taka była zasada chociażby – to taki przykład – w przypadku oferty remontu budynku Muzeum Szkolnictwa Polskiego na Wileńszczyźnie i w Wilnie? Bo jeżeli tak, no to w porządku. Ale jeżeli nie, to co było powodem tego, żeby taką inwestycje przerwać albo jej zaniechać? Miejsce, jak łatwo się domyślić, jest ważne, jeśli wziąć pod uwagę konkurencję, która tam istnieje między szkołami polskimi a litewskimi. No i w tej konkurencji państwo litewskie, rzecz jasna, promuje szkoły litewskie.

Następne pytanie dotyczy POSK. Jak myślę, to, że kotłownia jest ważniejsza niż windy, to jest wytłumaczenie. Ale chciałbym tylko przy tej okazji powiedzieć, że bez wątpienia jest to budynek, który powstał, jak wszyscy wiemy, z dotacji samych Polaków tam mieszkających. I to jest wielkie dzieło tamtejszej Polonii, którego obecna Polonia nie utrzyma, i co do tego trzeba mieć świadomość. Tak więc jeżeli byśmy mogli jednak tę ważną instytucję naszej kultury… Bo mieszczą się tam bardzo wyjątkowe instytucje, z biblioteką polską na czele. No, byłbym jak najbardziej za tym, żeby to finansować w 100%, a nie tylko tą kwotą wyliczoną przez pana dyrektora. Jeżeli by się okazało… A, jak rozumiem, pozostała do dyspozycji suma 811 tysięcy zł. Jeśli by ktoś nie miał pomysłu, komu dać te pieniądze, to, jak mi się wydaje, POSK jak najbardziej… Bo nie powinniśmy się rozstawać z tym budynkiem, ewidentnie.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Popieram tę propozycję, jak najbardziej.)

Bardzo, bardzo dziękuję.

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Jeśli chodzi o POSK, uważam, że absolutnie to powinno być jednak nasze oczko w głowie.)

Tak jest. Bardzo dziękuję, Pani Senator.

Kolejne pytanie. Ten dom w Montevideo… No, rewelacja, rzecz jasna, nie tylko pan senator Fedorowicz by chętnie kupił, ja też. Może jakoś na pół podzielimy. Ale pytanie zasadnicze: czyja to jest własność, ten budynek? Czy towarzystwo tam jest tylko użytkownikiem, czy właścicielem?

(Głos z sali: Właścicielem.)

Właśnie nie znałem odpowiedzi na to pytanie.

No i ostatnia sprawa… Nie, przedostatnia. Jeszcze jeśli chodzi o Amerykę Południową: budowa Domu Polskiego w Santana, Stan Parama w Brazylii. Czy to nie jest jeden z tych domów, które były budowane przez Kościół rzymskokatolicki? Bo ja niestety nie jestem pewien, czy dobrze celuję. Ale tam był taki dom, który był budowany, o ile wiem przez Kościół… Jeżeli to jest to, to przez Kościół katolicki, ale nie polski, tylko włoski. Ale prośba o udzielenie mi odpowiedzi na to pytanie. I o odpowiedź, dlaczego zostało to wyzerowane.

I ostatnia sprawa – ale pewnie nie ostatnia, jeśli chodzi o ważność. Ja przepraszam, może się zagapiłem, ale nie do końca zrozumiałem to, co pan powiedział, Panie Dyrektorze, o tej inwestycji w Madrycie czy tam pod Madrytem. Bo wydaje się, że to jest coś nowego, przynajmniej w mojej perspektywie. A to jest, jak rozumiem, uwarunkowane… Tzn. jeżeli druga strona – czyli strona hiszpańska – wypełni jakieś warunki, to my dopiero zaczniemy wydatkować pieniądze. Jeżeli dobrze zrozumiałem, to w porządku. Jak rozumiem, dzisiaj nie podejmujemy w tej sprawie żadnej decyzji. Ale jeżeli…

(Głos z sali: Po to jest rezerwa.)

I po to jest rezerwa, tak? To prosiłbym o wypowiedzenie jeszcze raz tego zdania… Jak rozumiem, w takim razie będziemy mogli wypowiedzieć się w sprawie Madrytu jeszcze raz, osobno, jak będziemy dokładnie rozumieli zasady tego współuczestnictwa, tak?

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Rząd hiszpański…)

Dobrze. To już z mojej strony wszystko.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Panie Dyrektorze, proszę.

Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński:

Dziękuję bardzo.

Panie Senatorze, otóż jeśli chodzi o pierwsze pytanie, dotyczące Muzeum Szkolnictwa Polskiego na Wileńszczyźnie, to… Poprosiłbym pana inżyniera, żeby pokazał nam fotografię tego budynku. Jest to budynek, który wymaga kapitalnego remontu. Kwota jest dosyć duża. A proszę zobaczyć, w jakim on jest stanie. W momencie, kiedy mieliśmy wybierać między remontem szkół polskich na Wileńszczyźnie a remontem Muzeum Szkolnictwa Polskiego, no to tutaj wybór nie pozostawiał żadnych wątpliwości. Bo jednak lepiej, żeby te szkoły polskie były wyremontowane i żeby rodzice oddawali swoje dzieci do polskich szkół, a nie do rosyjskich czy litewskich, żeby polskie dzieci mogły się uczyć w polskich szkołach.

Drugie pytanie, dotyczące POSK i wind. Oczywiście, doceniamy wartość tej instytucji. Ale w naszej ocenie montaż wind, nowoczesnych wind jest jednak luksusem, w sytuacji, gdy są potrzeby zdecydowanie większe. Budynek nie jest wysoki. Ponadto na jedną z wind oferent posiada środki z innego źródła, czyli można zamontować jedną, a w przyszłości być może kolejną. Wydaje nam się, że remont, nawet gdyby to były remonty pomieszczeń… No, to są bardziej palące potrzeby. I remont kotłowni również jest bardziej palącą kwestią niż montaż windy.

Jeśli chodzi o Montevideo, to jest to własność Towarzystwa Polskiego im. Piłsudskiego, tak że tutaj to jest…

I ten Dom Polski w Santanie… Ja jeszcze tylko sprawdzę… To jest dosyć wysoka kwota, i jest to oferta zgłoszona przez wnioskodawcę, którego tak naprawdę my nie znamy. Jeszcze do tej pory nie współpracowaliśmy z Fundacją „Wolne Miejsce”. Kancelaria nie zlecała jej zadań. Nie wiemy, czy jest ona w stanie przeprowadzić tę inwestycję. A dotacja w kwocie 1 milion 255 tysięcy zł jest na tyle wysoka, że trudno ryzykować ten…

(Głos z sali: Projekt wygląda na wieloletni.)

Tak, a poza tym projekt wygląda na wieloletni, nie zakończyłoby się to w tym roku, czyli to byłoby kolejne koszty, które należałoby ponosić w latach następnych.

Jeśli chodzi o Getafe, to, tak jak mówiłem, to zadanie było już w orbicie zainteresowania Senatu jeszcze przed przekazaniem środków do budżetu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Senat… Była przygotowana dokumentacja i właśnie była informacja na temat tego, że miasto przekazuje polskiemu stowarzyszeniu w Hiszpanii działkę i deklaruje partycypowanie w kosztach budowy domu w wysokości połowy tych środków.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Wówczas to było oczywiste znane. Później środki przeszły do Ministerstwa Spraw Zagranicznych i sprawa umarła śmiercią naturalną. I teraz, gdy ponownie wraca ta sprawa, na razie ogrodzenia tej działki, a następnie, w kolejnych latach, na pewno budowy tego domu, no, musimy ustalić, czy ta propozycja miasta jest nadal aktualna, czy miasto np. nie wycofa się z tego współfinansowania. I stąd wizyta pani przewodniczącej i szefa Kancelarii Senatu w Hiszpanii.

Senator Jan Żaryn:

Pytanie uzupełniające. Jak rozumiem, w takim razie tych 800 tysięcy zł, które się znajdują tutaj, w rezerwie, jest właśnie na tę potencjalną inwestycję, tak? A jeżeli ona nie dojdzie do skutku, to będziemy mogli zebrać się jeszcze raz i zawnioskować, jak tę sumę wydatkować, tak? Bo, jak rozumiem, dzisiaj nie można podjąć takiej decyzji. Czy dobrze rozumuję?

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Proszę, Panie Dyrektorze.

Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński:

Dziękuję.

To jest tak, że na to zadanie, które miałoby być realizowane w tym roku, czyli dotyczące Getafe, miałoby być przeznaczonych ok. 200 tysięcy zł. I to jest ta rezerwa. Pozostałe środki, jeśli mogę mieć do państwa gorącą prośbę, to prosiłbym, żeby przeznaczyć je na edukację, na oferty dotyczące edukacji, które są naprawdę…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Mamy bardzo dużo…)

Tak, sporo by nam brakowało. Jeśli państwo by rekomendowali, żeby tę część przeznaczyć na realizację zadań z kierunku „Edukacja”… Mam nadzieję, że prezydium państwa rekomendację przyjmie i wtedy będzie można te środki zaoszczędzone tutaj przeznaczyć na działania edukacyjne. Dziękuję.

(Senator Jan Żaryn: I jeszcze to podstawowe pytanie.)

To znaczy?

(Senator Jan Żaryn: Dotyczące tego, ile pieniędzy wraca do Polski.)

A, przepraszam. Panie Senatorze, trudno jest mi w tej chwili odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ nie robimy takich statystyk na bieżąco. Ja oczywiście jestem gotów przygotować taką analizę dla pana i przedstawić to na piśmie w późniejszym czasie. Ale nam, a także naszym wnioskodawcom, również zależy na tym, żeby jednak te środki były również… Żeby remont odbywał się z wykorzystaniem polskich materiałów budowlanych. Często nie jest to możliwe, z punktu widzenia chociażby przepisów celnych, żeby sprowadzać takie materiały do danego kraju. Ale często jest wykorzystywane to, że dany polski przedsiębiorca ma swoją filię np. na Ukrainie. I wówczas są zakupywane te materiały produkowane tam, na miejscu, przez polskiego przedsiębiorcę.

Senator Jan Żaryn:

Przepraszam, aneks do pytania: w dużej mierze na tej właśnie zasadzie jest budowany, o ile wiem, Dom Polski we Lwowie. Tak więc jeżeli tak jest, to znaczy, że przepisy nie mają tutaj dramatycznego… nie hamują takiej możliwości. I czy to samo może dotyczyć także Białorusi i Litwy, czy tylko Ukrainy?

Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński:

Jeśli chodzi o Białoruś, to tutaj mogą być kłopoty z realizacją inwestycji w ten sposób. Na Litwie będzie to łatwiejsze, ze względu na to, że jesteśmy również w Unii Europejskiej. Jeżeli chodzi o Ukrainę, to część tych materiałów budowlanych, m.in. fasada, była zamawiana w Polce. Tak że tu…

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Ale to, co pan mówi – przepraszam, Panie Dyrektorze, że się wtrącę – to, co pan senator podniósł, to jest ważne, ciekawe. Można właśnie podjąć się takiej analizy. I będziemy czekać, na spokojnie, prawda? Bo to jest ciekawe. To jest potrzebne wręcz, tak mi się wydaje.

Pan senator, pan przewodniczący Łuczak.

Senator Maciej Łuczak:

Dziękuję, Pani Przewodnicząca.

Panie Dyrektorze, chciałbym prosić o przypomnienie tego wniosku dotyczącego remontu budynku przedszkola-żłobka w Jaszunach. I zarazem chciałbym zaapelować tutaj do kolegów senatorów o to, żeby, jeżeliby została jakaś wolna suma, może tam dofinansować ewentualnie ten wniosek. Bo, jak rozumiem, była aplikowana kwota 543 tysiące 803 zł, a dostali 207 tysięcy zł, tak?

(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Grzegorz Seroczyński: Tak, tak. Sprawdzimy, jaki jest zakres rzeczowy tej dotacji.)

(Brak nagrania)

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś pytania?

Skoro nie ma, to zaraz poddam…

(Wypowiedź poza mikrofonem)

A, to już.

Kto jest za przyjęciem zaproponowanych nam tutaj rozstrzygnięć w kwestii rozpatrzenia ofert w zakresie infrastruktury polonijnej?

Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem…

(Senator Jan Żaryn: Przepraszam, tylko w sprawie formalnej. Można?)

Tak.

Senator Jan Żaryn:

Bo, jak rozumiem, wniosek obejmuje także naszą decyzję, że tych 600 tysięcy zł idzie na edukację, tak? Bo inaczej to ten wniosek byłby, że tak powiem, niepełny.

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak, tak.)

Tak? Czyli mamy świadomość, że w takim razie wnioskujemy jednocześnie… Że już nie szukamy tutaj…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: …dodamy do oświaty. Ja będę…)

Jak wniosek przejdzie, to już automatycznie…

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak.)

…tych 600 tysięcy zł przejdzie na edukację, tak?

(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak.)

Żebyśmy po prostu wiedzieli, nad czym głosujemy.

Przewodnicząca Janina Sagatowska:

Kto jest za przyjęciem takiej właśnie opinii? Bo to jest opinia dla prezydium. (8)

Dziękuję bardzo.

(Brak nagrania)

…Ja będę wyrazicielem tutaj nas wszystkich, całej komisji, a w tym i Biura Polonijnego, jako cząstki Senatu. Złożymy gratulacje Polakom na Litwie, którzy, w zjednoczeniu, pięknie wygrali… Uzyskali bardzo dużo mandatów do samorządów, wileńskiego, solecznickiego. Tak że gratulujemy Polakom i życzymy wytrwałości, sukcesów i dobrego reprezentowania w tych wszystkich ważnych sprawach, które tam dotyczą właśnie Polaków… Wiem, że jesteśmy słuchani i oglądani, tak że łączymy się z nimi w tej wielkiej radości ze zwycięstw, które są ich udziałem. Dziękuję bardzo.

Zamykam posiedzenie…

Przepraszam, że tak zwoływałam przed tym… Ale to są ważne sprawy, które my musimy… Jeszcze przed nami… Jeszcze i tak będziemy musieli się spotykać, bo zostały jeszcze edukacja i kultura, bardzo ważne sprawy. Tak że proszę być gotowym. Ale raczej przewidujemy… Już tu dzisiaj planowałam z dyrektorem, bo też kończą… Żeby nie dodatkowo, to przed posiedzeniem…

(Senator Barbara Borys-Damięcka: Dobrze. Dzień przed…)

Tak planujemy.

(Wypowiedź poza mikrofonem)

Tak, tak. Jeszcze powiadomimy. Ale raczej 19 marca. I Biuro Polonijne też będzie wtedy gotowe. Bo, jak mówię, chcemy do końca marca przedstawić prezydium… Bo tak się umówiliśmy, prezydium oczekuje.

Dziękuję bardzo. Zamykam posiedzenie. Naprawdę dziękuję, że przyjechaliście, Senatorowie. Dziękuję.

(Koniec posiedzenia o godzinie 14 minut 48)