Zapis stenograficzny
– wspólne posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej (43.),
Komisji Infrastruktury (53.)
oraz Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej (62.)
w dniu 5 października 2016 r.
Porządek obrad:
1. Rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Poprawek z 2014 r. do Konwencji o pracy na morzu, przyjętej dnia 23 lutego 2006 r. w Genewie, zatwierdzonych w dniu 11 czerwca 2014 r. w Genewie przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy (druk senacki nr 284, druki sejmowe nr 805 i 844)
(Początek posiedzenia o godzinie 9 minut 35)
(Posiedzeniu przewodniczy zastępca przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej Ryszard Majer)
Rozpoczynamy posiedzenie połączonych komisji.
Czy jest kworum?
Drodzy Państwo, o ile wiem, ma do nas dotrzeć minister Szwed, tak więc jeszcze chwileczkę poczekamy.
(Brak nagrania)
Drodzy Państwo, myślę, że powolutku zaczniemy. Są przedstawiciele 3 ministerstw. Jeżeli minister Szwed dotrze w międzyczasie i jeżeli będą do niego pytania, to będziemy go pytali. A jeżeli państwo uznacie, że wystarczy reprezentacja administracji, to będziemy procedowali…
Witam państwa bardzo serdecznie.
Otwieram, wspólnie z przewodniczącymi Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Infrastruktury, posiedzenie 3 połączonych komisji: Komisji Spraw Zagranicznych i Unii Europejskiej, Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Komisji Infrastruktury.
Przedmiotem posiedzenia jest, Drodzy Państwo, rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji Poprawek z 2014 r. do Konwencji o pracy na morzu, przyjętej dnia 23 lutego 2006 r. w Genewie, zatwierdzonych w dniu 11 czerwca 2014 r. w Genewie przez Konferencję Ogólną Międzynarodowej Organizacji Pracy. Jest to druk senacki nr 284.
Witam przewodniczących komisji, witam państwa senatorów, witam zaproszonych na posiedzenie gości.
Jest z nami przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych, pan Sławomir Pyl, naczelnik Wydziału Prawnomiędzynarodowych Aspektów Polityki Zagranicznej – witam serdecznie. Witam przedstawicieli Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: panią Agatę Oklińską, zastępcę dyrektora Departamentu Dialogu i Partnerstwa Społecznego, oraz panią Magdalenę Wysocką-Madej, naczelnika Wydziału Koordynacji Współpracy Międzynarodowej w Departamencie Dialogu i Partnerstwa Społecznego – witam serdecznie. Są z nami również przedstawiciele Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej: pan Paweł Krężel, naczelnik Wydziału Żeglugi Morskiej i Portów w Departamencie Gospodarki Morskiej i pani Monika Niemiec-Butrym, zastępca dyrektora w Departamencie Gospodarki Morskiej – witam bardzo serdecznie.
Bardzo proszę przedstawicieli ministerstw o przedstawienie ustawy o ratyfikacji poprawek.
Ministerstwo rodziny, bardzo proszę.
Ministerstwo rodziny, jako ministerstwo koordynujące współpracę z Międzynarodową Organizacją Pracy…
Szanowni Państwo, w imieniu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej wnoszę o pozytywne rozpatrzenie ustawy o ratyfikacji poprawek z 2014 r. do konwencji MOP o pracy na morzu z 2006 r.
Konwencja o pracy na morzu jest obecnie jednym z najważniejszych aktów prawnych MOP, ponieważ wprowadza ujednolicony standard pracy na morzu, co jest pierwszym krokiem do godnej pracy marynarzy.
Konwencja została ratyfikowana przez Polskę 3 maja 2012 r. i weszła w życie 20 sierpnia 2013 r. Liczba ratyfikacji konwencji stale rośnie. Tylko w bieżącym roku notyfikowanych zostało kolejnych 11 ratyfikacji. W sumie konwencją związało się już 79 państw. Oznacza to, że zakresem konwencji objęte jest już aż 91% światowego tonażu floty. Co istotne, stronami konwencji są również państwa tzw. wygodnych bander, tanich bander.
Konwencja o pracy na morzu jest umową nowoczesną, która przewiduje uproszczoną procedurę zmiany jej części zwanej kodeksem, zawierającej normy i wytyczne. Do poprawek zatwierdzonych przez Międzynarodową Konferencję Pracy w 2014 r. zastosowano właśnie tę uproszczoną procedurę. Zgodnie z artykułem XV konwencji o pracy na morzu poprawki do tej konwencji wchodzą w życie, jeżeli do końca wyznaczonego terminu – w tym przypadku był to dzień 18 lipca 2016 r. – sprzeciwu nie złoży więcej niż 40% państw stron konwencji, według stanu na dzień przyjęcia poprawek przez Międzynarodową Konferencję Pracy, posiadających nie mniej niż 40% światowego tonażu floty. Z uwagi na fakt, że żadne z uprawnionych państw nie zgłosiło dyrektorowi generalnemu Międzynarodowego Biura Pracy sprzeciwu, poprawki do konwencji wejdą w życie 18 stycznia 2017 r.
Poprawki, o ratyfikację których wnosimy w dniu dzisiejszym, odnoszą się do kodeksu wdrażającego prawidło 2.5 – Repatriacja; oraz prawidło 4.2 – Odpowiedzialność finansowa armatorów; a także do załączników do konwencji o pracy na morzu.
Poprawki do normy i wytycznych do prawidła 2.5 mają na celu lepsze uregulowanie sytuacji, która może nastąpić w przypadku porzucenia marynarza.
Z kolei poprawka do kodeksu w części wdrażającej prawidło 4.2 rozszerza wymagania wobec armatorów w zakresie zabezpieczenia finansowego mającego na celu rekompensatę roszczeń w przypadku śmierci lub długotrwałej niepełnosprawności w wyniku wypadku przy pracy, choroby zawodowej lub zagrożenia życia.
W związku z wejściem w życie poprawek z 2014 r. konieczna będzie zmiana prawa krajowego. Implementacja poprawek nastąpi poprzez zmianę ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu leżącą w gestii ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej.
Skutkiem wdrożenia poprawek będzie stworzenie w polskim porządku prawnym systemu zabezpieczenia finansowego, repatriacji porzuconych marynarzy oraz rekompensaty roszczeń wynikających z umowy o pracę, co oznacza dodatkowe zobowiązania dla armatorów. Dlatego też poprawki kwalifikują się do kategorii umów międzynarodowych, które dotyczą spraw uregulowanych w ustawie lub dla których konstytucja wymaga ustawy, i powinny zostać ratyfikowane w trybie przewidzianym w art. 89 ust. 1 pkt 1 konstytucji, czyli za uprzednią zgodą wyrażona w ustawie.
Projekt wniosku o ratyfikację został skonsultowany z partnerami społecznymi. Przedstawiciele marynarzy poparli wniosek, organizacje pracodawców nie wypowiedziały się we wspomnianej sprawie.
Podczas prac w Sejmie projekt ustawy spotkał się z powszechnym poparciem. Ustawa została jednogłośnie przyjęta.
Dlatego też, jak powiedziałam na wstępie, w imieniu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej wnoszę o pozytywną opinię komisji w sprawie ratyfikowania poprawek z 2014 r. do konwencji o pracy na morzu. Dziękuję bardzo.
Bardzo dziękuję za wystąpienie.
Czy są jakieś przeciwwskazania, uwagi ze strony naszego Biura Legislacyjnego?
Dziękuję bardzo.
Nie. Tak jak wspomniała pani dyrektor, omawiana tu umowa wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w drodze ustawy, ponieważ pociąga za sobą konieczność zmian w polskim systemie prawnym. Sama ustawa ratyfikacyjna nie budzi jednak zastrzeżeń. Dziękuję bardzo.
Bardzo dziękuję.
Otwieram dyskusję. Jeżeli są jakieś pytania albo wątpliwości to…
Bardzo proszę, pani senator Zając.
Dziękuję bardzo.
Czy wspomniane przepisy dotyczą studentów szkół morskich pływających na statkach różnych armatorów?
Dziękuję.
Czy będziemy zadawać pytania w blokach? Jeżeli są jeszcze jakieś pytania…
(Głos z sali: Nie ma.)
Na razie nie ma. Wobec tego bardzo prosimy ministerstwo, przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, bo to chyba najwłaściwszy adres dla tego pytania.
Przepraszam, Panie Przewodniczący, może jeszcze zapytam: co to znaczy „porzuconych marynarzy”?
Szanowni Państwo! Pani Senator! Panie Przewodniczący!
Określenie „porzucony marynarz” oznacza takiego marynarza, który został pozostawiony przez armatora bez wypłaty, bez zapewnienia, że tak powiem, wiktu i opierunku.
Jeśli chodzi o studentów, to tak naprawdę będzie to zależeć od państwa bandery danego statku, ponieważ wspomniana kwestia, kwestia definicji marynarza, jest uregulowana w konwencji MLC dość ogólnie. I tak naprawdę to, jakich kategorii osoby są traktowane jako marynarze na potrzeby konwencji MLC, zależy od państwa bandery danego statku. Dziękuję bardzo.
Bardzo dziękuję.
Witam przybyłego na nasze posiedzenie ministra w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pana Stanisława Szweda. Witamy serdecznie Panie Ministrze.
Drodzy Państwo, czy są jeszcze jakieś pytania, wątpliwości?
(Głos z sali: Nie ma.)
Jeżeli nie ma to…
Bardzo proszę, pani senator Zając.
Może ja. Muszę powiedzieć tak bardzo ogólnie… Miałam w ramach swojej pracy taką interwencję dotyczącą sytuacji, kiedy student płynący na statku armatora obcego – już nie będę mówić na jakim statku, jakiego armatora i jakie było nazwisko kapitana – został pozostawiony, w ciężkim stanie zdrowia, w szpitalu w innym państwie. Została zawiadomiona rodzina. No, oczywiście w procedurze przeniesienia go do szpitala w Polsce uczestniczyły inne instytucje, poza rodziną. Ale stan zdrowia wspomnianego studenta do dziś – a minęły już jakieś 2 lata – nie jest zadowalający, tak więc nie może on kontynuować studiów, jest cały czas w trakcie leczenia. Tutaj była mowa o odszkodowaniu. Część… Przyczyną sytuacji, o której mówię – tak można się domyślać na podstawie tego, o czym ja wiem – był po prostu sposób traktowania na wspomnianym statku. Tak mówię najogólniej. Czy ten student może wystąpić o jakieś odszkodowanie? Jak to wygląda?
Dziękuję.
Bardzo proszę.
Pani Senator, poprawki wejdą dopiero w styczniu 2017 r., tak że teraz jest inny stan prawny. Trudno powiedzieć, jakie przepisy mają zastosowanie akurat we wspomnianej sytuacji, dlatego że zależy to od bandery danego statku. Jednak w większości krajów świata studenci, praktykanci traktowani są jako marynarze. Tak więc poprawki, o których tu mowa, będą dotyczyły również studentów i praktykantów.
(Głos z sali: Ale dopiero w 2017 r.?)
Tak.
Jak rozumiem, odpowiedź jest wyczerpująca.
Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie ma.
Przybył na nasze posiedzenie pan minister Stanisław Szwed. Przedstawiciel ministerstwa wyczerpująco opowiedział o ustawie, ale jeżeli pan minister chce coś jeszcze dodać, zaakcentować…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Nie ma potrzeby, tak? Dobrze.
Bardzo dziękuję.
Drodzy Państwo, przystępujemy do głosowania.
Kto z państwa jest za przyjęciem ustawy o ratyfikacji poprawek z 2014 r. do konwencji o pracy na morzu etc.? (21)
Chyba jednogłośnie, ale dla porządku dopytam: czy ktoś jest przeciw? (0)
Czy ktoś się wstrzymał? (0)
Projekt ustawy został jednogłośnie przyjęty.
Pozostaje nam wyznaczenie senatora sprawozdawcy.
Kto z państwa chciałby zaprezentować na forum Senatu ratyfikację poprawek?
(Głos z sali: Może pan przewodniczący?)
(Głos z sali: Pani Zając.)
Czy pani senator? Bardzo proszę.
(Głos z sali: Ja nie będę na najbliższym posiedzeniu, tylko na kolejnym.)
Nie wiemy, na którym to będzie…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
To po prostu znajdziemy kogoś w zastępstwie.
Bardzo dziękuję państwu senatorom, dziękuję zaproszonym gościom.
Zamykam posiedzenie połączonych komisji. Dziękuję.
(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 48)