Zapis stenograficzny ze wspólnego posiedzenia
Komisji Gospodarki Narodowej (19.)
oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych (25.)
w dniu 18 kwietnia 2012 r.
Porządek obrad:
1. Rozpatrzenie ustawy o uchyleniu ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk senacki nr 83; druki sejmowe nr 192 i 252).
(Początek posiedzenia o godzinie 12 minut 44)
(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Gospodarki Narodowej Marek Ziółkowski)
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Proszę państwa, proszę o zajmowanie miejsc. Panie Senatorze Przewodniczący Kleina, proszę usiąść tu, koło mnie.
Ja chcę donieść, że to jeszcze jest pokłosie poprzedniego posiedzenia, bo jeszcze będzie walka, będą zgłaszane rozmaite poprawki przed posiedzeniem plenarnym. Tak że te wszystkie dyskusje odbywają się pro publico bono.
Proszę państwa, otwieram wspólne posiedzenie połączonych komisji: Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych.
Czy w komisji budżetu są jakieś kobiety?
(Senator Kazimierz Kleina: Jest jedna, ale na razie jest nieobecna.)
Bo w naszej komisji gospodarki są tylko mężczyźni i czasami podczas wspólnego posiedzenia nie wiem, jak się powinienem zwracać.
Witam wszystkich gości.
Chciałbym zapytać, czy w posiedzeniu uczestniczą przedstawiciele podmiotów prowadzących działalność lobbingową?
Lobbysta z Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy Spółka Komandytowa wykonujący działalność na rzecz BBI Capital NFI S.A., BBI Zeneris NFI S.A., Jupiter NFI S.A., NFI Empik Media & Fashion S.A., NFI Krezus S.A., Octava NFI S.A., NFI Midas S.A., Black Lion NFI S.A., Rubicon Partners NFI S.A Marcin Grzelecki:
Tak, Panie Przewodniczący.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Proszę się przedstawić.
Lobbysta z Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy Spółka Komandytowa wykonujący działalność na rzecz BBI Capital NFI S.A., BBI Zeneris NFI S.A., Jupiter NFI S.A., NFI Empik Media & Fashion S.A., NFI Krezus S.A., Octava NFI S.A., NFI Midas S.A., Black Lion NFI S.A., Rubicon Partners NFI S.A Marcin Grzelecki:
Marcin Grzelecki. Ja reprezentuję całe środowisko narodowych funduszy inwestycyjnych.
Przewodniczący Piotr Zientarski:
Dziękuję.
Proszę państwa, przedmiotem naszego posiedzenia jest rozpatrzenie ustawy o uchyleniu ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz o zmianie niektórych innych ustaw; druk senacki nr 83, druki sejmowe nr 192 i 252.
Rozumiem, że pan minister Tamborski wystąpi w imieniu Ministerstwa Skarbu Państwa.
Proszę bardzo, Panie Ministrze, oddaję panu głos.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Paweł Tamborski:
Bardzo dziękuję.
Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!
Przypomnę, że rozmawiamy o programie powszechnej prywatyzacji, który został wdrożony na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. I taka jest historia polskiego rynku kapitałowego – jeden z pomysłów na powszechną prywatyzację, który sprowadzał się do tego, iż utworzono piętnaście narodowych funduszy inwestycyjnych. Do tych funduszy wniesiono w tym czasie ponad pięćset jednoosobowych spółek Skarbu Państwa. Fundusze zostały wprowadzone na giełdę papierów… Na samym początku obywatele naszego kraju mieli prawo nabyć świadectwa udziałowe, które potem mogli zamienić na akcje narodowych funduszy inwestycyjnych. Te świadectwa były przedmiotem obrotu na giełdzie, akcje samych funduszy były przedmiotem obrotu na giełdzie. Część spółek, która trafiła do narodowych funduszy inwestycyjnych, ostatecznie też była przedmiotem obrotu na giełdzie. Program miał służyć masowej prywatyzacji, ale również przyspieszeniu procesów restrukturyzacji polskiej gospodarki i samych tych przedsiębiorstw będących jakby przedmiotem tej operacji.
Program powszechnej prywatyzacji został zakończony. W roku 2005 nastąpiła likwidacja rachunku bankowego funduszu prywatyzacji. Rada Ministrów przedstawiła już Sejmowi raport z realizacji tego programu w latach 1995–2003. Skarb Państwa dokonał również ostatecznego rozliczenia środków finansowych, które otrzymał w związku z posiadanymi akcjami funduszy, łącznie z otrzymanymi dywidendami, wpływami z likwidacji, odsetkami, kwotami ze sprzedaży akcji funduszy. Nastąpiło to dokładnie 30 czerwca 2006 r.
Obecnie narodowe fundusze inwestycyjne są nadal notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, jakkolwiek ich akcjonariat ulegał zmianom wynikającym z gry rynkowej i obecnie nie ma to żadnego związku… skład akcjonariatu nie ma już w zasadzie żadnego związku z programem powszechnej prywatyzacji. Używanie w nazwie słowa “narodowe” nie oddaje więc faktycznego charakteru tych spółek. Narodowe fundusze inwestycyjne nadal działają na zasadach określonych w prawie spółek handlowych. W związku z tym używanie w ich nazwie słów “narodowy fundusz” czy “fundusz inwestycyjny” może sugerować, iż funkcjonują one w ramach prawa o funduszach inwestycyjnych, co nie jest zgodne z prawdą i może wprowadzać w błąd.
Kolejnym elementem, który jest związany z funkcjonowaniem narodowych funduszy inwestycyjnych i który również powinien być w tej chwili rozstrzygnięty, jest kwestia korzystania przez fundusze ze zwolnień podatkowych dotyczących dochodów pochodzących z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, a także z tytułu sprzedaży akcji i udziałów. Dodatkowo osoby fizyczne, które są akcjonariuszami narodowych funduszy inwestycyjnych, korzystają ze zwolnień podatkowych dotyczących dochodów uzyskanych z tytułu sprzedaży akcji NFI. To zwolnienie ma charakter… jest ograniczone kwotowo.
W związku z uchyleniem ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych konieczne jest w związku z tym nakazanie dokonania zmian firm obecnych NFI tak, aby nie używały one określeń “narodowy” i “fundusz inwestycyjny”, oraz zlikwidowanie uprzywilejowania podatkowego samych NFI oraz osób fizycznych, akcjonariuszy NFI. Utrzymywanie tych przywilejów przeczyłoby zasadzie równego traktowania podmiotów gospodarczych. Istnieje również ryzyko, że jego utrzymanie mogłoby być traktowane jako nieuzasadniona pomoc publiczna. Niezbędne jest wprowadzenie okresu przejściowego, pozwalającego na zachowania praw nabytych osób, które nabyły akcje NFI, oraz samych NFI przed momentem wejścia w życie tej ustawy. Proponowany roczny okres ochrony tych praw pozwoli na uwzględnienie interesów osób oraz samych NFI. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. W praktyce więc osoby i podmioty zainteresowane mają dobrze ponad rok na to, aby dostosować te kwestie do nowych regulacji.
Dodam jeszcze, że prace nad uchyleniem ustawy o NFI, a w konsekwencji likwidacji uprzywilejowań, zostały podjęte w roku 2007. Były to… Fakt ten miał miejsce… był publicznie komunikowany, w związku czym trudno jest mówić o zaskoczeniu tych podmiotów tymi zmianami. Bardzo dziękuję.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Dziękuję bardzo.
Czy pan poseł sprawozdawca Adam Szejnfeld chciałby się wypowiedzieć?
Proszę, Panie Pośle.
Poseł Adam Szejnfeld:
Chciałbym jedynie, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, potwierdzić, że podczas prac tak komisyjnych, jak i sejmowych nie zgłaszano ani ze strony państwa posłów, ani ze strony Biura Legislacyjnego zasadniczych uwag do projektu. Komisja i Sejm wprowadziły do projektu rządowego zmiany oraz poprawki, ale wszystkie miały charakter redakcyjny, legislacyjny. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Dziękuję bardzo.
Panie Mecenasie, proszę o przedstawienie opinii senackiego Biura Legislacyjnego.
Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:
Dziękuję bardzo. Ustawa nie budzi zastrzeżeń legislacyjnych.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Dziękuję.
Panowie Senatorowie, czy któryś z panów chciałby wypowiedzieć się w tej sprawie?
Pan senator mecenas Pociej, proszę bardzo.
Senator Aleksander Pociej:
Chciałbym pogratulować autorom tego projektu, ponieważ rzadko u nas się zdarza, żeby Biuro Legislacyjne nie miało żadnych uwag.
(Wypowiedź poza mikrofonem)
Tak że gratulacje.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
To widać wyraźnie, jeśli porówna się to na przykład z tym, co Biuro Legislacyjne i Senat zrobią z poprzednią ustawą, którą rozpatrywaliśmy na posiedzeniu komisji gospodarki… Tam było więcej poprawek, niż długość… liczba zmian zaproponowanych przez izbę sejmową, Panie Pośle.
Czyli, proszę państwa, właściwie mogę poddać…
(Wypowiedź poza mikrofonem)
A właśnie, przepraszam. Czy ktoś z gości… Bo ja pytałem…
Czy jeszcze ktoś z gości chciałby zabrać głos w tej sprawie?
(Lobbysta z Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy Spółka Komandytowa wykonujący działalność na rzecz BBI Capital NFI S.A., BBI Zeneris NFI S.A., Jupiter NFI S.A., NFI Empik Media & Fashion S.A., NFI Krezus S.A., Octava NFI S.A., NFI Midas S.A., Black Lion NFI S.A., Rubicon Partners NFI S.A Marcin Grzelecki: Panie Przewodniczący, jeśli można, to ja w imieniu narodowych funduszy inwestycyjnych chciałbym zaprezentować ich stanowisko w sprawie tego projektu.)
Proszę bardzo.
Lobbysta z Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy Spółka Komandytowa wykonujący działalność na rzecz BBI Capital NFI S.A., BBI Zeneris NFI S.A., Jupiter NFI S.A., NFI Empik Media & Fashion S.A., NFI Krezus S.A., Octava NFI S.A., NFI Midas S.A., Black Lion NFI S.A., Rubicon Partners NFI S.A Marcin Grzelecki:
Bardzo dziękuję.
Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!
Można powiedzieć, że tak naprawdę podstawowym czy też kluczowym założeniem tego projektu są zmiany legislacyjne w zakresie obowiązujących obecnie zwolnień w podatku dochodowym dotyczących właśnie narodowych funduszy inwestycyjnych. Przedmiotowe zmiany zakładają całkowite zniesienie tych preferencji podatkowych, które obecnie dotyczą NFI. I w tym zakresie projekt przewiduje jedynie roczny okres przejściowy.
Należy również zauważyć, że narodowe fundusze inwestycyjne od początku brały aktywny udział w pracach legislacyjnych i zawsze zależało im na tym, żeby ten proces legislacyjny przebiegł jak najszybciej, w celu osiągnięcia stabilności i pewności prawnej. Nigdy też NFI nie kwestionowały tego, że państwo polskie może wprowadzić w życie planowane zmiany, ale fundusze zawsze postulowały i będą postulować, aby tak kluczowe zmiany były wprowadzane z poszanowaniem zasad wynikających z konstytucji czy też prawa międzynarodowego i, co jest niemniej istotne w ocenie narodowych funduszy inwestycyjnych, z uwzględnieniem dotychczasowej praktyki legislacyjnej w podobnym zakresie.
W ocenie narodowych funduszy inwestycyjnych projekt w obecnym brzmieniu w sposób definitywny narusza konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych i ochronę interesów w toku, jak również, o czym za chwileczkę powiem więcej, nie respektuje w żaden sposób i to bez żadnego uzasadnienia merytorycznego dotychczasowej praktyki legislacyjnej. Ta sprzeczność projektu z zasadami konstytucyjnymi, o których wielokrotnie wypowiadał się Trybunał Konstytucyjny, wynika, zdaniem NFI, w szczególności z przyjęcia niewystarczającego, bo zbyt krótkiego, zaledwie jednorocznego okresu przejściowego, umożliwiającego NFI stosowanie dotychczasowych reguł w zakresie opodatkowania ich dochodów. Okres przejściowy przyjęty w projekcie – to jest warte podkreślenia – w żaden sposób nie uwzględnia specyfiki działalności prowadzonej przez NFI. Specyfiki sprowadzającej się do tego, że dokonują one w praktyce tak naprawdę długoterminowych inwestycji w udziały i akcje spółek, realizując tym samym zazwyczaj przedsięwzięcia o wieloletnim horyzoncie czasowym. Są to przedsięwzięcia, z których nie sposób wycofać się bez straty czy bez uzyskania zakładanego celu w okresie rocznym czy też półtorarocznym. W związku z tym w ocenie NFI tego typu podmioty, o tej specyfice działalności, muszą mieć zapewniony odpowiednio długi okres przejściowy w szczególności w przypadku planowanych zmian, które mają charakter zasadniczy i dotyczą tak wrażliwej materii jak podatkowe reguły funkcjonowania narodowych funduszy inwestycyjnych.
Należy również zauważyć, że jedynie uwzględnienie tej specyfiki działalności tak naprawdę umożliwi czy też umożliwia przyjęcie odpowiedniego okresu przejściowego, a zatem takiego okresu, który rzeczywiście, nie tylko iluzorycznie, umożliwi realizację zasad konstytucyjnych, czyli zasady praw nabytych i zasady ochrony interesów w toku. Warte jest podkreślenia, że fundusze biorące aktywny udział w procesie legislacyjnym przedłożyły wiele opinii z zakresu tak prawa podatkowego, jak i prawa konstytucyjnego sporządzonych między innymi przez profesor Hannę Litwińczuk czy profesora Huberta Izdebskiego, czy też profesora Brzezińskiego. Wnioski płynące z tych opinii były jednoznaczne. Mianowicie sprowadzały się one do tego, że wejście w życie projektu bez zagwarantowania odpowiedniego okresu przejściowego, a więc zbyt krótkiego okresu, w sposób ewidentny naruszać będzie konstytucyjne zasady demokratycznego państwa prawnego. Zatem przyjęcie projektu w takim brzmieniu oznaczać będzie ni mniej, ni więcej, że ci profesorowie totalnie się mylą. I jest pytanie, czy rzeczywiście tak jest.
W ocenie narodowych funduszy inwestycyjnych rozwiązaniem zgodnym zarówno ze standardami demokratycznego państwa prawnego, jak i z dotychczasową praktyką legislacyjną, której konkretne przykłady za chwilę wskażę, byłoby tak naprawdę bezterminowe utrzymanie zwolnienia dla funduszy w odniesieniu do dochodów ze zbycia akcji czy też udziałów, które zostały nabyte przez te fundusze przed dniem wejścia w życia projektu. Niemniej jednak narodowe fundusze inwestycyjne, wychodząc niejako naprzeciw konstruktywnemu zakończeniu tego procesu legislacyjnego, jak również zdając sobie sprawę z pewnych potrzeb budżetowych, proponują, aby ochrona praw nabytych dotyczących rozpoczętych już inwestycji, dokonanych właśnie przed wejściem w życie projektu, przyznana została na okres sześcioletni. Skąd wynika ten okres? W ocenie narodowych funduszy inwestycyjnych i z ich wyliczeń wynika, że dopiero przyjęcie takiego okresu przejściowego umożliwi tak naprawdę, aby przedsięwzięcia gospodarcze, które zostały rozpoczęte przed datą wejścia w życie projektu, zostały zrealizowane na podstawie tych samych zasad gry obowiązujących w zakresie opodatkowania.
To wszystko, o czym przed chwilą powiedziałem, znajduje tak naprawdę najlepsze odzwierciedlenie w dotychczasowej praktyce legislacyjnej w podobnych sprawach. I tutaj pozwolę sobie przytoczyć dwa, w mojej ocenie, sztandarowe przykłady takiej praktyki.
Pierwszy przykład to likwidacja zwolnienia w zakresie dochodów z tytułu sprzedaży właśnie również papierów wartościowych. Do końca 2003 r. dochody z tytułu sprzedaży papierów wartościowych były objęte zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych. Od 1 stycznia 2004 r. ustawodawca wprowadził opodatkowanie tego typu dochodów. Niemniej jednak już w samym projekcie ustawy zmieniającej przewidział odpowiedni przepis przejściowy. Przepis przejściowy, który mówił, że podatnik w sytuacji, w której nabył papiery wartościowe przed dniem wejścia w życie projektu, a następnie będzie je sprzedawał – bez względu na to, kiedy to zrobi – będzie korzystał z tego zwolnienia. To oznacza, że tak naprawdę ustawodawca w tym zakresie przyjął bezterminowe obowiązywanie zwolnienia w zakresie dochodów ze zbycia papierów wartościowych nabytych przed zmianą reguł gry tak naprawdę, reguł gry na gruncie przepisów podatkowych. I tutaj w tym zakresie pojawia się pytanie. Dlaczego w przypadku narodowych funduszy inwestycyjnych czy też tego projektu, przedmiotowego projektu, miałoby być inaczej? Jakie jest merytoryczne uzasadnienie innego uregulowania niemalże analogicznej kwestii? Na te pytania nie ma odpowiedzi w uzasadnieniu projektu. Można powiedzieć, że odmienne potraktowanie NFI w odniesieniu do podobnego przypadku, właśnie likwidacji zwolnienia w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych, w żaden sposób nie jest do pogodzenia z konstytucyjną zasadą równości.
Drugim doskonałym przykładem praktyki legislacyjnej jest likwidacja zwolnienia w zakresie dochodów uzyskiwanych ze zbycia nieruchomości, likwidacja tak zwanej ulgi meldunkowej. Ta ulga meldunkowa obowiązywała w latach 2007–2008. Została ona uchylona od 1 stycznia 2009 r., ale ustawodawca po raz kolejny powiedział, że jeżeli podatnik nabył w okresie obowiązywania tej ulgi mieszkanie, a będzie je sprzedawał – bez znaczenia jest, kiedy będzie je sprzedawał, czy dzisiaj, czy za dziesięć lat – to ta ulga będzie miała w jego przypadku zastosowanie. Znowu przepis przejściowy wprowadził bezterminowe obowiązywanie tego typu preferencji podatkowej do stanów faktycznych, które rozpoczęły się czy zaistniały w momencie obowiązywania tego typu preferencji.
Należy również zwrócić uwagę, że zmiany proponowane w projekcie będą miały również skutki międzynarodowe. Wynika to głównie z tego, że obecnie właścicielami, akcjonariuszami narodowych funduszy inwestycyjnych są także podmioty mające siedziby w innych państwach niż Polska, to jest Holandia czy też Wielka Brytania. Tak naprawdę oznacza to, że wprowadzenie nowych regulacji może doprowadzić do naruszenia bilateralnych umów zawartych przez Polskę z tymi państwami, umów dotyczących popierania i ochrony inwestycji. Zazwyczaj w większości przypadków umowy te również przewidują gwarancję ochrony praw nabytych inwestorów. Na gruncie tych bilateralnych umów, w kontekście prezentowanej ich wykładni przez międzynarodowe trybunały arbitrażowe, państwa strony tych umów w istocie są zobligowane do zapewnienia pełnej trwałości inwestycji. Zatem wprowadzenie nawet jakiegokolwiek okresu przejściowego w odniesieniu do rozwiązań legislacyjnych, które w gruncie rzeczy pogarszają prawne, głównie fiskalne otoczenie inwestycji, może narazić Polskę na zarzut naruszenia takich umów, a w konsekwencji na międzynarodowy spór, podobny do sporu z Eureko, co doprowadzić może do konieczności wypłaty kolosalnych odszkodowań.
Wysoka Komisjo, podsumowując: w ocenie narodowych funduszy inwestycyjnych projekt w takim zakresie, w jakim znosi zwolnienie NFI z opodatkowania i jedynie w tym zakresie przewiduje jednoroczny okres przejściowy, nie spełnia standardów konstytucyjnych, gdyż nie gwarantuje rzeczywistej ochrony interesów w toku, a daje jedynie iluzoryczną ochronę tych interesów. Ponadto projekt jest całkowicie sprzeczny, na co wskazują przytoczone przykłady, z dotychczasową praktyką legislacyjną i ta sprzeczność nie znajduje żadnego merytorycznego uzasadnienia. Bo nie można przyjąć, że merytorycznym uzasadnieniem sprzeczności z tą praktyką jest fakt, że ten proces legislacyjny trwa dość długo. To jak gdyby nie jest kwestia po stronie narodowych funduszy inwestycyjnych. Poza tym, co zostało już zauważone, ten proponowany jednoroczny okres przejściowy w ocenie NFI wydaje się stanowczo za krótki, aby sprostać kryteriom wynikającym właśnie z bilateralnych umów międzynarodowych i uchronić Polskę przed międzynarodowym sporem. Bardzo dziękuję.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Dziękuję bardzo.
Teraz ja miałbym pytanie do pana ministra o wartość aktywów NFI. Jak to wyglądało? Prosiłbym o przypomnienie mi tych danych, bo ja muszę powiedzieć, że nie śledziłem tego zbyt dokładnie. Potem ewentualnie ktoś z państwa będzie mógł się odnieść do tej poprzedniej wypowiedzi.
Panie Ministrze, najpierw prosiłbym o odpowiedź na moje pytanie.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Paweł Tamborski:
To zajmie trochę czasu. Mam przed sobą raport z realizacji programu narodowych funduszy inwestycyjnych…
(Przewodniczący Marek Ziółkowski: Oczywiście chodzi o tak…)
W sumie było pięćset dwanaście spółek wprowadzonych do tego programu. Jak już wspominałem, celem programu, poza powszechną prywatyzacją, było również przyspieszenie procesu restrukturyzacji. W związku z tym było wiele podmiotów wniesionych do programu. Część z nich zostało postawionych w stan upadłości, część jest w stanie likwidacji. My znajdziemy tę kwotę, ale, tak jak mówiłem, to jest pięćset dwanaście spółek… Panie Przewodniczący, muszę znaleźć tę liczbę, ale w tej chwili nie dysponuję…
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
To prosiłbym o odpowiedź na piśmie czy o taką krótką informację, bo chodzi o to, żebyśmy… I potem oczywiście na posiedzeniu plenarnym dobrze by było, gdybyśmy taką informację…
(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa Paweł Tamborski: Dobrze.)
Takie pytanie na pewno padnie na posiedzeniu plenarnym, bo ja je na pewno sam je powtórzę albo… Wiem, że senator Michalski też się szykował do zadania takiego pytania. Dlatego prosiłbym o taką informację, żebyśmy wiedzieli, jaki to jest rząd wielkości… Wiadomo, że wiele tych spółek upadało i tam działy się rozmaite rzeczy. Chodzi o to, żebyśmy wiedzieli, ile w tej chwili po prostu tego jest.
Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby zabrać głos?
Proszę.
Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych w Ministerstwie Finansów Jarosław Szatański:
Dziękuję, Panie Przewodniczący.
Jarosław Szatański, pracuję w Ministerstwie Finansów.
Chciałbym odnieść się do wypowiedzi pana przedstawiciela narodowych funduszy inwestycyjnych. Powiem krótko, ponieważ ten temat już był omawiany w Sejmie, na posiedzeniu komisji.
Jeżeli chodzi – krótko odniosę się do kilku punktów – o praktykę legislacyjną w zakresie przyznawania praw nabytych do zwolnień, to z tej wypowiedzi wynika, że ustawodawca nie miał w ogóle możliwości dokonywania jakichkolwiek zmian podatkowych bez wprowadzenia takich przepisów. Co prawda praktyka… Potwierdzam, że te przykłady, o których mówił tutaj pan mecenas, są oczywiście prawdziwe. Można zauważyć jednak pewną ewaluację praktyki w zakresie praw nabytych. Ja bym wskazał takie dwa argumenty dotyczące przede wszystkim wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2009 r. – już podaję jego sygnaturę – P 6/07, który dotyczył zakładów pracy chronionej i braku przepisów przejściowych dotyczących też uchylenia zwolnienia w odniesieniu do zakładów pracy chronionej. Były dwa orzeczenia w tym zakresie. Jedno dotyczyło zakładów, które otrzymały zezwolenia na okres trzyletni. W tym zakresie Trybunał stwierdził, że faktycznie, skoro one otrzymały na trzy lata to uchylenie, to brak przepisów przejściowych narusza konstytucję. W 2009 r. wydano wyrok, o którym mówię, w którym odniesiono się do tych zakładów, które otrzymały uchylenie na czas nieokreślony. I w nim Trybunał wyraźnie stwierdził, że ustawodawca w tym zakresie nie naruszył konstytucji i jest to działanie dopuszczalne, ponieważ powszechność opodatkowania wyrażona w art. 84 konstytucji dopuszcza w takim przypadku likwidację takiego zwolnienia. I tezy tego wyroku jak najbardziej przystają do tej sprawy, o której mówił pan mecenas. Tak że tutaj można powiedzieć, że ustawa idzie jeszcze dalej, niż to wynika z tezy tego wyroku, ponieważ przyznaje jednoroczny okres na dostosowanie się do przepisów.
Ponadto chciałbym przypomnieć – słyszałem, że tutaj jeden z panów senatorów właśnie o tym wspomniał – że ostatnio była uchwalona ustawa o podatku od wydobycia niektórych kopalin. I z tego, co wiem, tam nie został przewidziany żaden okres przejściowy, a ustawa nie budziła wątpliwości obu…
(Przewodniczący Marek Ziółkowski: To znaczy budziła…)
Ale rozumiem, że została zaakceptowana, więc to też idzie dalej, niż nawet to, co jest w tym projekcie.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Dziękuję bardzo.
Panie Legislatorze, pan chciałby zabrać głos. Proszę bardzo.
Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Maciej Telec:
Dziękuję bardzo.
Ja w związku z wypowiedzią pana mecenasa chciałbym tylko zwrócić uwagę państwa senatorów na fakt, że w przypadku rozpatrywania tej ustawy mamy do czynienia z kolizją dwóch norm konstytucyjnych – art. 2, z którego wynika zasada ochrony praw nabytych i interesów w toku, oraz art. 32, który statuuje zasadę równości podmiotów wobec prawa. W tym wypadku utrzymywanie ulg podatkowych dla podmiotów, które w istocie już są podmiotami rynkowymi, czyli spółkami akcyjnymi, w sytuacji gdy inne podmioty w tej samej sytuacji prawnej z tych ulg nie korzystają, może być powodem skierowania do Trybunału zarzutu o naruszenie tej właśnie zasady równości.
Poza tym różnica między tą ustawą a przepisami przejściowymi w ustawach, o których mówił pan mecenas, jest również taka, że tamte zwolnienia podatkowe miały charakter powszechny, na przykład dotyczyły wszystkich osób fizycznych. W tym wypadku zwolnienie dotyczy tylko pewnej kategorii podmiotów gospodarczych. W związku z tym utrzymywanie takiego zwolnienia przez długi okres albo też w odniesieniu do aktywów nabytych przez cały czas rodziłoby wątpliwości pod względem zgodności z zasadą równości.
Ponadto trzeba też pamiętać o tym, że utrzymywanie takich ulg podatkowych może się spotkać z zarzutem naruszenia prawa wspólnotowego, ponieważ może to być uznane za…
(Głos z sali: Pomoc publiczną.)
…niedozwoloną pomoc publiczną. Dziękuję bardzo.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Państwo Senatorowie, ja się nie mogę powstrzymać przed taką uwagą. Dobrze byłoby, gdyby zasada równości zwyciężyła z zasadą praw nabytych, także jeżeli chodzi o przywileje emerytalne. I to byłoby według mnie… Tutaj też mielibyśmy właściwie pewne zderzenie dwóch norm konstytucyjnych.
Proszę państwa, w świetle obecnej dyskusji chciałbym postawić wniosek…
(Senator Jan Michalski: Ja mam krótkie pytanie.)
Proszę bardzo.
Senator Jan Michalski:
Ja mam pytanie dotyczące skali zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych i od osób fizycznych. Czy jesteśmy w stanie uzyskać informację na ten temat?
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Proszę bardzo, Ministerstwo Finansów.
Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych w Ministerstwie Finansów Jarosław Szatański:
Tak, Ministerstwo Finansów. Już odpowiadam.
Te skutki podane są w uzasadnieniu do projektu. Oczywiście one się zmieniają zależnie od roku, ale zostały wyliczone i jest to niewielka kwota, bo jest to 4,4 miliona zł. To dotyczy zwolnienia w podatku CIT…
(Przewodniczący Marek Ziółkowski: 4 miliony zł, ale w jakim okresie? Co to znaczy 4 miliony zł?)
W skali roku.
(Przewodniczący Marek Ziółkowski: W skali roku, no właśnie…)
(Senator Jan Michalski: A z tytułu podatku PIT?)
Z tytułu podatku PIT niestety nie można tego wyodrębnić.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
Rozumiem. Dziękuję.
Państwo Senatorowie, chciałbym postawić wniosek.
Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej ustawy bez poprawek… Bo to jest, jak rozumiem, wniosek najdalej idący. Gdybyśmy go odrzucili, to moglibyśmy się zastanawiać nad innymi.
Kto jest za? (9)
Kto jest przeciw? (0)
Kto się wstrzymał? (2)
Dziękuję bardzo.
Stwierdzam, że…
Kto byłby sprawozdawcą? Proponuję kogoś… Panie Senatorze Gruszczyński, czy mógłby pan być sprawozdawcą komisji w tej sprawie?
Senator Piotr Gruszczyński:
Mógłbym być, Panie Przewodniczący.
Przewodniczący Marek Ziółkowski:
To pan senator Gruszczyński będzie sprawozdawcą tejże ustawy na posiedzeniu plenarnym.
Dziękuję bardzo, Panie Ministrze. Dziękuję osobom towarzyszącym. Dziękuję wszystkim obecnym.
Proszę państwa, za czterdzieści osiem minut jest następne posiedzenie komisji gospodarki. Dziękuję.
Zamykam posiedzenie.
(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 12)
Uwaga!
Zapis stenograficzny jest tekstem nieautoryzowanym.