Wydarzenia

23 listopada 2006 r. w Senacie, z udziałem marszałka Bogdana Borusewicza, odbyła się prezentacja książki "Z historii Polaków w Kazachstanie (1936-1956)". Podczas uroczystości ambasador Kazachstanu w Polsce Aleksej Wołkow odznaczył prezesa Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" prof. Andrzeja Stelmachowskiego orderem "Przyjaźni" II stopnia.

Marszałek B. Borusewicz podziękował władzom Kazachstanu za wydanie książki. Podkreślił, że praca specjalistów z Archiwum Prezydenta Kazachstanu i innych archiwów kazachstańskich przybliża czytelnikowi polskiemu prawdę o naszej wspólnej historii. Marszałek złożył także podziękowania na ręce ambasadora Kazachstanu za zrozumienie naszej niełatwej historii i za pomoc, jaką otrzymali Polacy od Kazachów w tym trudnym dla obu narodów okresie. Zaznaczył, że wydanie książki zbiegło się w czasie z 70. rocznicą pierwszych deportacji Polaków do Kazachstanu. "Obecnie, po 70 latach tragicznych doświadczeń okresu stalinizmu, Polska i Kazachstan, dwa suwerenne państwa, wzorcowo układają swoje stosunki. Jesteśmy dla siebie ważnymi partnerami i nasza współpraca gospodarcza, która rozwija się dobrze, ma wspaniałe perspektywy" - powiedział marszałek Senatu.

Marszałek B. Borusewicz serdecznie powitał na uroczystości prof. A. Stelmachowskiego. Podkreślił, że jego niestrudzona działalność i troska o rodaków rozsianych po całym świecie, w tym w Kazachstanie, jego praca na rzecz zbliżenia między obu narodami dobrze służą przyszłości naszych społeczeństw.

Ambasador Republiki Kazachstanu w Polsce A. Wołkow złożył kondolencje z powodu tragedii w kopalni "Halemba". Powiedział, że związki Polaków z Kazachstanem mają długą tradycję. Datują się od XIII wieku, kiedy polski mnich Benedykt przeszedł przez ziemie dzisiejszego Kazachstanu, otwierając dla Europejczyków Azję Centralną. W ciężkich czasach stalinowskich represji w Kazachstanie znalazło się około 100 tys. deportowanych Polaków. Wielu z nich przeżyło dzięki przyjaznemu wsparciu narodu kazachskiego. Podkreślił, że prezentowana książka to zbiór dokumentów obrazujących losy Polaków, którzy znaleźli się w Kazachstanie. Jest to kolejny krok w kierunku usunięcia białych plam historii. Jego celem jest zachowanie historycznej pamięci i przekazanie tej wiedzy następnym pokoleniom.

Ambasador podkreślił, że ogromną rolę we wspieraniu Polaków w Kazachstanie i utrzymywaniu kontaktów między obu krajami odgrywa "Wspólnota Polska" i jej prezes prof. A. Stelmachowski. Działalność stowarzyszenia sprzyja zachowaniu bliskości między obu narodami, a także współpracy kulturalnej. Powiedział że decyzją prezydenta Republiki Kazachstanu za wkład w przyjaźń i współpracę prof. A. Stelmachowski został odznaczony orderem "Przyjaźń". Zaznaczył, że to jedno z najwyższych odznaczeń w Kazachstanie.

Prof. A. Stelmachowski powiedział, że to dla niego dzień osobistej satysfakcji, ale i smutku z powodu żałoby narodowej, a także z powodu smutnej rocznicy deportacji Polaków do Kazachstanu. Podkreślił, że nad tym wszystkim góruje przyjaźń narodów polskiego i kazachskiego. W tamtych strasznych czasach społeczeństwo Kazachstanu potrafiło podać rękę ofiarom represji stalinowskich. "Jesteśmy za to wdzięczni i wdzięczni jesteśmy za utrwalenie w druku tamtych trudnych lat" - powiedział prezes A. Stelmachowski. Na ręce ambasadora złożył podziękowania za odznaczenie prezydentowi Kazachstanu Nursułtanowi Nazarbajewowi.

Książka "Z dziejów Polaków w Kazachstanie 1936-1956" to zbiór dokumentów archiwalnych po raz pierwszy wydany w języku polskim. Zawiera 185 dokumentów, z których 177 opublikowano po raz pierwszy w 2000 r. w Kazachstanie. Dokumenty te są unikatowym świadectwem dramatycznych losów Polaków.