Wydarzenia

W Senacie 13 lipca 2022 r. wręczono nagrody laureatom 20. edycji konkursu „Sołtys Roku”, organizowanego przez redakcję „Gazety Sołeckiej” i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów. Jego celem jest promowanie najbardziej aktywnych sołtysów, którzy pracują na rzecz lokalnej społeczności. Uroczystość poprzedziła konferencja „25 lat odnowy wsi w Polsce”, przygotowana przez komisje: Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej we współpracy z organizatorami konkursu.

Historię odnowy wsi przypomniał inicjator tego programu w Polsce, poseł Ryszard Wilczyński. Program zapoczątkowany został w woj. opolskim w 1997 r. w celu integracji społeczności wiejskich, waloryzacji przestrzeni wsi w zakresie infrastruktury technicznej i społecznej, krajobrazu, architektury i usług. Efektem miała być przede wszystkim poprawa warunków życia na wsi, ale także zmiana świadomości mieszkańców wsi – zaangażowanie ich do działań na rzecz swoich małych ojczyzn. Jak mówił poseł Ryszard Wilczyński, rozkwit programu przypadał na lata 2004–13. W 2012 r. w prawie połowie województw działał program lub przygotowywano się do jego wdrożenia. Poinformował, że w woj. opolskim w latach 2004–19 w ramach odnowy wsi na ponad 600 sołectw przypadało od 4245 do 5395 przedsięwzięć o wartości 28,2–38,2 mln zł rocznie. Obecnie regionalne programy odnowy wsi realizują woj.: opolskie, dolnośląskie i wielkopolskie. Powstało też stowarzyszenie Polska Sieć Odnowy i Rozwoju Wsi. „W dobie kryzysu demograficznego, gdy połowa gmin w Polsce się wyludnia, zwykłe zaangażowanie nie wystarczy. Niezbędne jest zapewnienie społecznościom lokalnym wiedzy, umiejętności i wsparcia zewnętrznego” – podkreślił poseł Ryszard Wilczyński. Jego zdaniem do rozwoju wsi może przyczynić się utworzenie Funduszu Rozwoju Lokalnego.

„Sołtysi nie otrzymują pensji, czasem nawet nie mają diet, a jeśli już mają, to nieporównywalnie małe w stosunku do diet radnych” – mówiła prezeska Stowarzyszenia Sołtysi Mazowsza Grażyna Jałgos-Dębska, przedstawiając zadania, kompetencje i obowiązki sołtysów w świetle ustawy o samorządzie gminnym i statutów sołeckich. W jej ocenie konieczne są zmiany w przepisach, tak aby wzmocnić rolę sołtysa i rady sołeckiej. Przypomniała, że w 2019 r. został wniesiony do Sejmu stosowny projekt ustawy. Podkreśliła też, że najlepszymi liderami w odnowie wsi są właśnie sołtysi. W niektórych województwach program realizuje 80–90% sołtysów.

Podsumowując tegoroczną, jubileuszową, edycję konkursu „Sołtys Roku”, redaktor naczelny „Gazety Sołeckiej” Ryszard Jałoszyński poinformował, że w ciągu 20 lat wyróżnionych zostało 233 sołtysów. Najwięcej z województw: wielkopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego.

Marszałek Senatu RP prof. Tomasz Grodzki podziękował sołtysom za ich zaangażowanie i osiągnięcia, oceniając, że są „solą tej ziemi”, a ich działalność jest bezcenna. W imieniu Senatu podziękował również mieszkańcom wsi za to, że „obok mieszkańców dużych miast otworzyli swoje domy i serca dla nieszczęśliwych uchodźców z Ukrainy”. Marszałek Senatu życzył laureatom zdrowia, siły, satysfakcji z pracy i wsparcia mieszkańców w ich codziennej działalności, wskazując na nowe wyzwania, przed jakimi stoi polska wieś.

W liście skierowanym do uczestników konkursu, prezydent Andrzej Duda podziękował sołtysom za „zaangażowanie i troskę o dobro wspólne”. „W tym roku dziękuję zwłaszcza za pomoc uchodźcom z Ukrainy. Wiem, że często właśnie dzięki staraniom sołtysów możliwe było przyjęcie uciekających przed wojną ukraińskich rodzin” – napisał prezydent. Szczególne wyrazy uznania przekazał tegorocznym sołtysom seniorom. „Państwa postawa jest przykładem nie tylko aktywności społecznej, ale także życiowego poświęcenia służbie innym” – podkreślił prezydent.

„Staramy się jak umiemy, jak możemy, jak potrafimy, tyle, ile mamy energii, żeby służyć naszym mieszkańcom. Ale tyle sołtys może, co wieś pomoże” – oświadczyła w imieniu laureatów konkursu sołtyska Wólki Kozodawskiej Joanna Morawska.

Tytuł Sołtysa Roku 2021 zdobyli: Sylwester Kasprzak z Kawęczyna w woj. wielkopolskim, Hubert Kurpiela ze Strzeleczek w woj. opolskim, Wiesława Lisiak z Kociałkowej Górki w woj. wielkopolskim, Joanna Morawska z Wólki Kozodawskiej w woj. mazowieckim, Piotr Niestatek z Krotoszyna w woj. kujawsko-pomorskim, Przemysław Piech z Bartążka w woj. warmińsko-mazurskim, Józef Szczupak z Zakrzowa w woj. małopolskim, Władysław Świątek z Czekaja w woj. podkarpackim, Alicja Zawadzka z Gródka w woj. lubelskim. Tytuły Sołtysów Seniorów otrzymali Stanisław Kalista – od 49 lat sołtys w Bukówce w woj. świętokrzyskim i Józef Szczygieł, który od 48 lat pełni tę funkcję w Grobli w woj. małopolskim.