Narzędzia:

Konferencja „Droga do uniezależnienia energetycznego Polski i regionu”

27.06.2022
Fot. Łukasz Kamiński, Kancelaria Senatu

„W obliczu wojny na Ukrainie kwestia suwerenności energetycznej Polski nabiera jeszcze większego znaczenia. Ten bezprzykładny atak Rosji na wolny kraj pokazał, że wieloletnia europejska doktryna energetyczna rozsypała się jak domek z kart” – powiedział wicemarszałek Marek Pęk, otwierając 27 czerwca 2022 r. w Senacie konferencję „Droga do uniezależnienia energetycznego Polski i regionu”.

Senator Maria Koc, przewodnicząca Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności, z której inicjatywy zorganizowano spotkanie, podkreśliła, że sytuacja ta ujawniła ogromne niebezpieczeństwo Rosji dla świata. Kreml ma bowiem narzędzia, którymi szantażuje wolny świat – gaz, ropę i inne potrzebne surowce. „Polska od lat dywersyfikuje źródła energii, aby nie tylko nasz kraj, ale i cały region był bezpieczny energetycznie i zachował w tym względzie suwerenność” – mówiła.

Minister aktywów państwowych Jacek Sasin przypomniał, że po rozpadzie ZSRR Europa zaczęła traktować Rosję jak państwo demokratyczne, choć szybko pojawiły się sygnały, że polityka Kremla to nowa odsłona budowy sowieckiego imperium. Europa zaś stopniowo uzależniała się energetycznie od Rosji. W 2015 r. 90% gazu i 98% ropy trafiało do Polski z Rosji. Wojna na Ukrainie pokazała, jakie to zagrożenie dla stabilności gospodarczej Europy i całego świata. Minister aktywów państwowych poinformował, że Polska będzie chciała rozliczyć Gazprom za jednostronnepodjęcie decyzji o odcięciu dostaw gazu Polscepod koniec kwietnia, podczas gdy kontrakt obejmował okres do końca 2022 r. Podkreślił też, że zarówno odbiorcy indywidualni, jak i instytucjonalni mogą być spokojni o odpowiednią ilość gazu. Polska korzysta z innych inwestycji, z połączeń z krajami sąsiednimi za pomocą rewersów, w tym z połączenia z Litwą, z portem w Kłajpedzie. Minister poinformował ponadto, że projekt budowy gazociągu Baltic Pipe dobiega końca, jeszcze w tym roku w części przepustowości zostanie uruchomiony, a od 2023 r. będzie mógł już w pełni służyć uzupełnieniu miksu gazowego w Polsce o gaz z Norwegii. Jeśli chodzi o strukturę dostaw ropy do Polski, obecnie 30% to komponent rosyjski, a 70% – z Arabii Saudyjskiej, USA i Norwegii. Podjęte działania mają służyć rezygnacji z rosyjskiej ropy w ogóle. Minister Jacek Sasin poinformował ponadto, że polska strategia energetyczna zakłada oparcie produkcji na OZE i energetyce jądrowej z wykorzystaniem stabilizatorów w postaci czystej technologii węglowej i gazu, nie da się zatem – bez alternatywy – szybko odejść od węgla.

Europa, jak podkreślił minister, powinna wreszcie prowadzić politykę niezależności energetycznej od Kremla. Wiąże się to również z walką o surowce. Odnosząc się do fuzji PKN Orlen, Grupy Lotos oraz Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa (PGNiG), stwierdził, że duże podmioty będą miały większą szansę w walce o dostawy surowców. Będą mogły zapewnić dostawcom zakup większych wolumenów, lepszą infrastrukturę, lepsze warunki, będą mogły inwestować w infrastrukturę przesyłową. „Z tego względu ta fuzja była niezbędna” – ocenił minister aktywów państwowych.

W opinii prezesa zarządu PKN ORLEN SA Daniela Obajtka koncern, powiększony o dodatkowe podmioty, będzie mógł stanąć do rywalizacji o surowce, i to w atrakcyjnej cenie. Przedstawiając długofalową strategię Grupy ORLEN w odpowiedzi na zmiany zachodzące w związku z transformacją energetyczną w Europie, prezes przypomniał, że prace nad fuzją firm prowadzone są od ponad 4 lat. „To proces długi i skomplikowany. Wymagający trudnych, wyczerpujących negocjacji, również decyzji Komisji Europejskiej. Cieszę się, że ostateczna zgoda na fuzję została przez KE wydana” – mówił. Poinformował, że PKN Orlen w ciągu 4 lat przeznaczył na inwestycje 35 mld zł, planuje zainwestować 140 mld zł m.in. w zeroemisyjną energetykę. „To nie tylko elektrownie gazowe, bio-rafinerie, petrochemia. To jest również kwestia zeroemisyjnej energetyki” – powiedział prezes Daniel Obajtek. Podkreśli, że koncern nie rozwija się wyłącznie dzięki przejmowaniu innych podmiotów, ale również poprzez potężne inwestycje, prowadzone we wszystkich rafineriach, których jest właścicielem. Zdaniem prezesa produkcja paliw w rafineriach będzie z czasem malała m.in. ze względu na wchodzące w życie nowe technologie czy zeroemisyjność, a rosła będzie produkcja petrochemiczna.

W opinii prezesa PKN Orlen zakończenie fuzji wzmocni udział Skarbu Państwa w powiększonym podmiocie. Umożliwi zbilansowanie nie tylko zakupu ropy, ale wielu czynników: logistyki, podejścia do detalu do rozwoju petrochemicznego, wsadów petrochemicznych. Prezes Daniel Obajtek zapowiedział, że proces przejęcia Grupy Lotos przez PKN Orlen powinien się zakończyć na przełomie lipca i sierpnia, a przejęcia PGNiG – na przełomie września i października 2022 r. Po zakończeniu tych procesów PKN Orlen będzie pracować nad synergiami, w tym tymi dotyczącymi wydobycia.

Pod przewodnictwem prezesa Instytutu Jagiellońskiego Marcina Roszkowskiego uczestnicy konferencji dyskutowali m.in. na temat sytuacji surowcowej w Europie i Polsce, na rynku energii. Prezes Warsaw Enterprise Institute Tomasz Wróblewski podkreślał m.in., że europejska transformacja energetyczna będzie mieć konsekwencje geopolityczne, należy to brać pod uwagę przy budowaniu strategii. Dyrektor wykonawczy ds. inwestycji kapitałowych PKN ORLEN Robert Śleszyński mówił o tym, że dotychczas byliśmy uzależnieni od jednego dostawcy, surowce były dostępne lokalnie, co powodowało całkowite uzależnienie. Teraz, biorąc pod uwagę nie tylko teraźniejszość, ale także przyszłość, trzeba wybierać dostawców wiarygodnych i stabilnych, aby można było planować długofalowo. Taka jest obecnie polityka PKN Orlen. „Trzeba zmienić kierunki perspektywy długoterminowej” – powiedział. Transformacja ma w przyszłości doprowadzić do zastąpienia surowców kopalnych takimi, których koszty pozyskiwania są bliskie 0, a paliwa kopalne zostałyby tylko w roli stabilizatorów. „Do tego potrzebne są nowe technologie, które my w Orlen już stosujemy” – stwierdził dyrektor Robert Śleszyński.

Prezydent Centrum im. Adama Smitha Andrzej Sadowski podkreślił z kolei, że nie powinien być utrzymywany scentralizowany system energetyczny, jak jest w Polsce, ponieważ niesie to ze sobą zagrożenia. Pokazała to wojna na Ukrainie. Zgodnie ze strategią amerykańską najbezpieczniejsza jest rozproszona architektura energetyczna. Przekonała się o tym Estonia, która po atakach cybernetycznych jest zabezpieczona technologią blockchain (łańcuch bloków, służący do przesyłania i przechowywania informacji o transakcjach). Zdaniem prezydenta Andrzeja Sadowskiego Polski rynek jest zagrożony atakami. Mamy bardzo dobre technologie, ale nie są one chronione.

Na konieczność powolnego przechodzenia na zasoby własne wskazywał główny ekonomista Krajowej Izby Gospodarczej Piotr Soroczyński. „Trzeba przejrzeć zasoby własne, a nie iść w stronę dostawcy, nad którym nie mamy władztwa” – podkreślał.

Podczas dyskusji podkreślano również, że pewnymi przeszkodami w sprawnej i efektywnej transformacji mogą się okazać m.in. niewystarczające magazyny energii, brak kształcenia nowych kadr na nowoczesnych, adekwatnych kierunkach studiów. Powinno się położyć większy nacisk na nowoczesne technologie teleinformatyczne i postawić na współpracę nauki z biznesem. W kwestii fuzji PKN Orlen wyrażano obawy, czy Skarb Państwa, jako właściciel większościowy, nie będzie ograniczał swobody partnerom biznesowym.


 

 

Zobacz inne aktualności Przejdż do wszystkich aktualności

Konkurs „Poznajemy Senat Rzeczypospolitej Polskiej”

Kancelaria Senatu wspólnie z biurami senatorskimi organizuje ogólnopolski konkurs wiedzy o historii i działalności Senatu RP, jego roli w polskim systemie konstytucyjnym, mający przybliżyć funkcjonowanie władzy ustawodawczej.

Senatorowie na 71. sesji plenarnej COSAC

Senatorowie Grzegorz Schetyna oraz Kazimierz Ujazdowski wzięli udział w 71. posiedzeniu plenarnym COSAC w Brukseli.

Wiceszef Kancelarii Senatu na obchodach 81. rocznicy Akcji pod Arsenałem

Zastępca Szefa Kancelarii Senatu Jarosław Stolarczyk w imieniu marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej 26 marca br. wziął udział w uroczystości 81. rocznicy Akcji pod Arsenałem.