Wydarzenia

27 maja br. na wspólnym posiedzeniu Senackiego Zespołu ds. Zrównoważonego Rozwoju oraz Senackiego Zespołu Małych i Średnich Przedsiębiorstw senatorowie, eksperci i przedstawiciele strony społecznej dyskutowali o „Zmianach w Polskim Ładzie – czy naprawiono już wszystko, co zepsuto?”.

Przewodniczący Senackiego Zespołu ds. Zrównoważonego Rozwoju, senator Krzysztof Kwiatkowski przypomniał, że przepisy Polskiego Ładu obowiązują już od pięciu miesięcy: „to było pięć miesięcy chaosu, niepewności, strachu, niepotrzebnych emocji osób, których te przepisy dotykają”. Senator poinformował, że Senat na czerwcowym posiedzeniu zajmie się poprawkami do Polskiego Ładu i dlatego głos strony społecznej jest przez senatorów uważnie słuchany. „Rozmawialiśmy z tymi, którzy zawodowo pomagają rozliczać podatki, z przedstawicielami środowiska doradców podatkowych, księgowych. Rozmawialiśmy z tymi, którzy sami rozliczają i płacą podatki, z przedstawicielami przedsiębiorców. Dzisiaj już wiemy, że Polski Ład haniebnie potraktował także samotnych rodziców” – podkreślił senator Kwiatkowski. „Wspólnie i w dialogu z państwem przygotujemy poprawki do kolejnej wersji Polskiego Ładu. Podsumujemy to, co udało się, i to, czego się jeszcze nie udało załatwić – a ta lista jest ciągle jeszcze długa” – powiedział senator Kwiatkowski, dziękując przedstawicielom samotnych rodziców, ekspertom z zakresu spraw podatkowych, przedsiębiorcom i wszystkim przedstawicielom strony społecznej, którzy włączyli się w prace nad poprawą przepisów.

Przewodniczący Senackiego Zespołu ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw, senator Adam Szejnfeld podkreślił, że jego zdaniem trzeba skończyć z używaniem pojęcia „polski ład”. „To jest polski chaos i ten chaos podatkowy dotyczy nas wszystkich (…), praktycznie nie ma takiej grupy podatników, których by nie dotknął. Ale my spotkaliśmy się tu nie po to, by wytknąć błędy, tylko po to, by wskazać konstruktywne rozwiązania. (…) Choć nasze postulaty przez ostatnie lata odbijają się jak groch o ścianę, (…) trzeba jednak szczerze powiedzieć, że wiele (…) zostało po cichu wprowadzonych”.

Prezes Stowarzyszenia „Samotni Rodzice” Danuta Zduńczyk przypomniała, że w Polsce jest obecnie ponad dwa i pół miliona osób samotnie wychowujących dzieci, które są obciążone przez państwo wyższymi podatkami niż pełne rodziny. Mamy w Polsce najbardziej restrykcyjne przepisy podatkowe w Europie. „Chcemy, by matce lub ojcu nie zabierano ciężko zarobionych pieniędzy. (…) Drogi rządzie, jeżeli nie potraficie nam pomóc, to przynajmniej nam nie przeszkadzajcie” – zaapelowała. Prezes Zduńczyk podkreśliła również, że art. 71 Konstytucji ustanawia zasadę szczególnej ochrony rodzin wielodzietnych oraz rodzin niepełnych. Przypomniała także wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 kwietnia 1994 r., w którym stwierdzono, że rodzicom samotnie wychowującym dzieci przysługuje preferencja rozliczania się z dzieckiem  na wzór wspólnego rozliczania się małżonków.

Senator Magdalena Kochan, wnioskodawca senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przypomniała, że Senat, nie czekając na zmianę Polskiego Ładu, przyjął projekt, który, uwzględniając potrzeby samodzielnych rodziców i rodzin niepełnych, przywraca przepisy obowiązujące od 1993 r. do ubiegłego roku, czyli możliwość wspólnego rozliczanie się z dzieckiem. „Dodaliśmy, korzystając z podpowiedzi Rzecznika Praw Obywatelskich, stwierdzenie – choć w polskim prawodawstwie dziecko to osoba, która nie ukończyła 18 lat, ale przecież 18-latek często jest jeszcze przed maturą, a potem idzie na studia – że dziecko uczące się do 25. roku życia również powinno być opodatkowane wspólnie z rodzicem”. Zgodnie z senackim projektem w 2022 r. rodzice będą mieć możliwość wyboru, czy wolą wspólne rozliczanie się, czy też wolą odliczać kwotę 1500 zł zgodnie z przepisami Polskiego Ładu. Senator Kochan przypomniała, że projekt znajduje się w tej chwili w tzw. zamrażarce sejmowej. „Jeżeli będziemy mieli możliwość wprowadzić takie poprawki do noweli, która przyszła z Sejmu do Senatu, to je wprowadzimy” – zadeklarowała.

Senator Magdalena Kochan przypomniała również, że inną grupą bardzo poszkodowaną z powodu wprowadzenia Polskiego Ładu są organizacje pozarządowe. Zmiany podatkowe wpływają w sposób negatywny na wysokość kwot z 1% odpisów podatkowych na organizacje pożytku publicznego. Jej zdaniem, rekompensata zaproponowana przez rząd będzie tak naprawdę uznaniowa i już dzisiaj nietrudno przewidzieć, które organizacje będą preferowane. „To jest bardzo duża grupa ludzi, którzy dotychczas mieli w obszarze polityki społecznej szanse rozbić bardzo ważne rzeczy, a dzisiaj te szanse tracą. Stąd postulat zmiany wysokości odpisu z 1% na 1,5% z przeznaczeniem na działalność opp” –wyjaśniła senator Kochan.

Z kolei prof. Adam Mariański, przewodniczący Komisji Podatkowej Business Center Club, zwrócił uwagę na fakt, że dyskusja dotyczy ustawy, do której w ciągu 5 miesięcy obowiązywania wprowadzono ponad tysiąc poprawek. Jego zdaniem, dowodzi to tego, że obecnie proces legislacyjny w Polsce odbywa się bez konsultacji społecznych. Uchwalona przez Sejm ostatnia nowelizacja tzw. Polskiego Ładu dotyczy tylko zasad opodatkowania osób fizycznych i składki zdrowotnej, nie obejmuje natomiast wielu problemów spowodowanych ostatnią reformą podatkową, np. podatku od osób prawnych, minimalnego podatku przychodowego, stanowiącego ogromny problem m.in. dla spółek komunalnych, naruszenia systemu finansów jednostek samorządu terytorialnego. Zdaniem profesora, tak naprawdę „jest to element centralizacji państwa poprzez rozwiązania podatkowe wpływające na finanse publiczne jst”. Prof. Mariański wyjaśnił, że w rzeczywistości uchwalona przez Sejm nowelizacja nie prowadzi do obniżki podatków. Co prawda „stawka podatkowa zostaje obniżona z 17% na 12%, ale jednocześnie zlikwidowana został tzw. ulga dla klasy średniej, więc wychodzi na to samo” – podkreślił. Z tych względów eksperci uważają, że „obecnego polskiego systemu podatkowego nie da się naprawić – można tylko łatać dziury, ale docelowo należy przygotować całkowicie nowe rozwiązania podatkowe”.

O sytuacji emerytów jako szczególnej grupy podatników mówił Oskar Sobolewski, ekspert z Instytutu Emerytalnego. „W 2022 r. każda emerytura jest w innej wysokości. Po wejściu w życie przypisów Polskiego Ładu w styczniu, w lutym części emerytów wyrównano świadczenia, w marcu była waloryzacja, w kwietniu – trzynasta emerytura, w maju i czerwcu wysokość będzie inna, a później będzie czternastka. I emeryci nie są w stanie odnaleźć się w tym chaosie, nie mogą zrozumieć, na jakich zasadach ich świadczenie jest wypłacane” – podkreślił. Jego zdaniem, Polski Ład powoduje, że oszczędzanie na przyszłość w ramach III filaru emerytalnego, w ramach IKZE przestaje być korzystne. W związku z tym, że Instytut Emerytalny zaproponował poprawki w tym zakresie, Oskar Sobolewski wyraził nadzieję nadzieję, że „przyjdzie czas na refleksję i stosowne zmiany zostaną wprowadzone”.

W trakcie debaty zgłoszono liczne postulaty kolejnych zmian naprawiających negatywne skutki dla podatników przepisów tzw. Polskiego Ładu. Zaproponowano, m.in., zniesienie rocznego limitu wysokości 8 tys. 700 zł składki zdrowotnej możliwej do zaliczenia do kosztów przychodu, tak aby można było odliczać całą składkę.

Ponadto zaapelowano o umożliwienie przedsiębiorcom ponownego wyboru dowolnej formy opodatkowania po zakończeniu roku podatkowego nie tylko w kierunku skali podatkowej, ale i każdej innej.

Postulowano także powiązanie wysokości kwoty wolnej od podatku z wysokością wynagrodzenia minimalnego. Apelowano także, by kwota wolna nie była obciążona składką zdrowotną, w przeciwnym wypadku przepisy pozostaną sprzeczne z postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego, zgodnie z którym od odchodów pozwalających na zaspokojenie minimalnych potrzeb życiowych nie powinien być naliczany podatek dochodowy.

W odniesieniu do podatników będących rodzicami samotnie wychowującymi dzieci zaapelowano o umożliwienie im wspólnego rozliczania się z dziećmi.