Wydarzenia

Debatą na temat nowelizacji ustawy dotyczącej rad pracowniczych Senacki Zespół ds. Zrównoważonego Rozwoju wspólnie z Instytutem Spraw Obywatelskich zainaugurowali w Senacie 23 czerwca 2021 r. III Ogólnopolskie Forum Rad Pracowników. Wicemarszałek Bogdan Borusewicz przypomniał, że to Senat był inicjatorem uchwalenia 15 lat temu ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji oraz o funkcjonowaniu rad pracowniczych. Zdaniem wicemarszałka Senatu trzeba zastanowić się, co zmienić w ustawie, aby rady pracownicze miały możliwość rozwoju.

Przewodniczący senackiego zespołu senator Krzysztof Kwiatkowski przypomniał, że obecnie w Polsce istnieje około 700 rad pracowników. Są one współodpowiedzialne za firmy, w których działają, reprezentując interesy pracownicze. Umiejętność godzenia racji pracodawców i pracowników w procesie współzarządzania firmą to, zdaniem senatora, jedna z polskich wizytówek, o długiej tradycji, sięgającej czasów NSZZ „Solidarność”. To właśnie na polskich przykładach uczyli się przedstawiciele środowisk pracowniczych z innych państw Europy Środkowo-Wschodniej.

Zastępca głównego inspektora pracy Dariusz Minkowski przedstawił wyniki kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie funkcjonowania rad pracowników w Polsce, przeprowadzonej w prawie 100 przedsiębiorstwach w latach 2017–18. W przypadku przeszło połowy podmiotów stwierdzono naruszenia, które polegały m.in. na braku konsultacji w sprawach organizacji pracy czy regulaminu z radami pracowniczymi, nieprzekazywaniu radom istotnych informacji i zasłanianiu się tajemnicą przedsiębiorstwa, nieprzeprowadzaniu wyborów czy naruszaniu uprawnień członków rad pracowniczych, a także bagatelizowaniu przepisów ustawy. Kontrole wykazały też niską aktywność rad pracowniczych i ograniczony zakres ich funkcjonowania. „Pracodawcy nie znają i nie rozumieją problematyki dotyczącej rad pracowników i mają wątpliwości co do rodzaju informacji, jakie powinny być przekazywane radom” – podkreślił Dariusz Minkowski. Jego zdaniem należałoby doprecyzować przepisy regulujące stosunki między związkami zawodowymi a radami pracowniczymi, a także dotyczące obowiązku informacyjnego i konsultacji z radami pracowników. Postulował ponadto przeprowadzenie kampanii informacyjnej dla pracodawców.

O działalności Instytutu Spraw Obywatelskich na rzecz rad pracowników od 2006 r. mówił jego prezes Rafał Górski. Instytut monitoruje funkcjonowanie ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, regularnie organizuje szkolenia, konferencje i seminaria, prowadzi też doradztwo dla rad pracowników. Od 2008 r. wielokrotnie podejmowano próby przekonania ustawodawcy do znowelizowania ustawy. Obecne przepisy ograniczają powoływanie w zakładach pracy rad pracowników na szerszą skalę, co przekłada się na to, że 85% pracowników w zakładach pracy nie ma swojej reprezentacji ani w formie związków zawodowych, ani rad pracowników.