Wydarzenia

W Senacie 11 grudnia 2020 r. podczas konferencji, zorganizowanej pod patronatem wicemarszałek Gabrieli Morawskiej-Staneckiej i wicemarszałka Michała Kamińskiego, dyskutowano o sytuacji prawnej emerytów mundurowych po orzeczeniu Sądu Najwyższego z 16 września 2020 r.

Wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka przypomniała, że w tym roku upłynęły 4 lata od uchwalenia represyjnej ustawy, która po raz drugi obniżyła uposażenia emerytalne osobom pracującym w organach bezpieczeństwa państwa PRL. W uchwale z 16 września 2020 r. Sąd Najwyższy stanął jednak na stanowisku, że zawarte w ustawie kryterium służby na rzecz totalitarnego państwa powinno być oceniane na podstawie wszystkich okoliczności sprawy, w tym także na podstawie indywidualnych czynów i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw i wolności człowieka. Zdaniem wicemarszałek Senatu uchwalając przepisy, pozbawiające funkcjonariuszy ich emerytur, ustawodawca postąpił jak władza totalitarna, nie biorąc pod uwagę praw jednostek. „Państwo powinno zapewniać bezpieczeństwo prawne obywatelom” ‒ podkreśliła wicemarszałek Gabriela Morawska-Stanecka. Osoby pracujące w organach bezpieczeństwa PRL i w latach 90. poddane pozytywnej weryfikacji musiały podjąć decyzje o dalszej ścieżce zawodowej. W bardzo licznych wypadkach wybierały służbę dla ojczyzny, a teraz zostały potraktowane w sposób urągający zasadom państwa prawa, złamano podstawowe poczucie bezpieczeństwa obywateli. Wicemarszałek przypomniała też, że w 2019 r. Lewica złożyła w Sejmie projekt, mający odwrócić tę sytuację, ale pozostaje on w „zamrażarce sejmowej”.

„W państwie demokratycznym nie może być kryterium odpowiedzialności zbiorowej” ‒ podkreślił wicemarszałek Michał Kamiński. Jego zdaniem takie potraktowanie pozytywnie zweryfikowanych funkcjonariuszy, którzy potem służyli ojczyźnie, często narażając zdrowie i życie, pozbawienie ich uprawnień emerytalnych, jest haniebne.

„Walczę z tą ustawą od początku” – mówił poseł Andrzej Rozenek. „Znam wiele tragicznych historii ofiar tej ustawy” – dodał. Przypomniał, że ministrowie spraw wewnętrznych Andrzej Milczanowski i Henryk Majewski zapewniali funkcjonariuszy służb specjalnych PRL, którzy poddali się weryfikacji, że nie będą w żaden sposób szykanowani za to, komu służyli w PRL. Jak mówił, po 1990 r. Polska potrzebowała tych ludzi do walki z mafią, przestępczością. „Służyli Polsce, a dzisiaj odbiera się im emerytury” – zaznaczył. Dodał, że nie są to przywileje, lecz prawa nabyte. „Nikt w Polsce nie może czuć się bezpiecznie, kiedy odbiera się prawa nabyte. To dotyczy nas wszystkich, nie tylko służb mundurowych” – przekonywał. Zapewnił, że Lewica nadal będzie podejmować działania na forum Unii Europejskiej w sprawie tej ustawy jako naruszającej prawa człowieka.

Przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Wewnętrznych i Administracji poseł Wiesław Szczepański poinformował, że być może w styczniu 2021 r. odbędzie się pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Zaznaczył, że w negatywnej opinii o projekcie rząd wskazał, że przepisy ustawy z 2016 r. nie mają charakteru represyjnego, jedynie odbierają przywileje. Podkreślił, że spośród 11 państw postkomunistycznych jedynie w Polsce, na Węgrzech i Łotwie przyjęto regulacje pozbawiające byłych funkcjonariuszy służb specjalnych prawa do emerytury.

„Ta ustawa dotyczy nie tylko sfery finansowej, ale stara się też odebrać honor i godność 43 tys. funkcjonariuszy, którzy służyli Polsce” – podkreślił przewodniczący Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP Zdzisław Czarnecki. „IPN działa od 1999 r. Żaden z tych funkcjonariuszy nie został oskarżony, a więc nikt z nich nie popełnił czynu zabronionego” – dodał.

Na pytania internautów dotyczące przede wszystkim kwestii związanych z postępowaniami w sprawie zaniżonych emerytur w wyniku tzw. ustawy dezubekizacyjnej odpowiadali uczestnicy konferencji i zaproszeni prawnicy: Marek Chmaj, Sławomir Cybulski i Aleksandra Karnicka oraz Tomasz Oklejak z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich i Marcin Szwed z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.